Αρχική Εθνικό Στρατηγικό πλαίσιο για έρευνα και τεχνολογία4 Οι προτεραιότητες του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου για την Έρευνα και Καινοτομία (Ε.Σ.Π.Ε.Κ)Σχόλιο του χρήστη ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ "FOOD FOR LIFE" | 25 Ιουνίου 2014, 10:20
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ "FOOD FOR LIFE"' | 25 Ιουνίου 2014, 10:31

    Οι Προτάσεις που ακολουθούν αφορούν στην ενότητα 4.2.1. Τομείς Προτεραιότητας «Αγροδιατροφή». Η Ελληνική Τεχνολογική Πλατφόρμα συγκροτήθηκε το Μάιο 2009, με πρωτοβουλία του ΣΕΒΤ (Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων) στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Τεχνολογικής Πλατφόρμας «Food for Life». Ο ρόλος των Τεχνολογικών Πλατφορμών, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι αυτός της δεξαμενής ιδεών για την ανάδειξη προτεραιοτήτων, τη χάραξη της στρατηγικής για την ερευνητική και τεχνολογική ανάπτυξη της Ευρώπης και τη διαμόρφωση ενός σχεδίου υλοποίησης των θέσεων αυτών, με απώτερο στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης. Η Ελληνική Πλατφόρμα, όπως και η αντίστοιχη Ευρωπαϊκή Τεχνολογική Πλατφόρμα «Food for Life», συγκεντρώνει τους κύριους «εταίρους» του κλάδου των τροφίμων, όπως μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις του χώρου, επιχειρήσεις της πρωτογενούς παραγωγής, όλα τα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια, ελεγκτικούς φορείς, παράγοντες πολιτικού σχεδιασμού, ενώσεις καταναλωτών και μεγάλος αριθμός επιστημόνων από τις επιχειρήσεις του κλάδου. Ένας από τους βασικούς στόχους της Πλατφόρμας είναι ο καθορισμός των ερευνητικών προτεραιοτήτων για την ανάπτυξη και προώθηση της ανταγωνιστικότητας του Κλάδου. Στο πλαίσιο αυτό η Πλατφόρμα με 4 ομάδες εργασίας, που συγκρότησε εργάστηκε εντατικά για τον καθορισμό τους έτσι ώστε αυτές να συμπεριληφθούν στις προσκλήσεις του ΟΡΙΖΟΝΤΑ 2020 και των αντίστοιχων εθνικών προκηρύξεων. Τα αποτελέσματα αυτής της δουλειάς κατατίθενται στη διαβούλευση για το «Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο για την Έρευνα και Καινοτομία 2014-2020». Κορυφαία Προτεραιότητα για την Ελλάδα Προσδιορισμός και προώθηση της υπεροχής της Ελληνικής Παραδοσιακής Διατροφής σε μοριακό επίπεδο και οι επιπτώσεις της στην υγεία και τη μακροζωία. Οι τρέχουσες ερευνητικές τάσεις στη διατροφή αφορούν στην αξιοποίηση του ρόλου των θρεπτικών ουσιών στην έκφραση γονιδίων (Nutrigenomics) προκειμένου να τεκμηριωθεί η επίδραση της διατροφής στην υγεία και τη μακροζωία των ανθρώπων. Η Ελλάδα έχει πολύτιμες, υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας πρώτες ύλες, που αποτελούν τη βάση της ελληνικής διατροφής. Θα πρέπει να αποτελέσει εθνική προτεραιότητα η διερεύνηση και αξιοποίηση της δυναμικής αυτών των πρώτων υλών (καθορισμός ήπιων τεχνικών επεξεργασίας, που θα συμβάλουν στη διατήρηση της θρεπτικής τους αξίας, ανάπτυξη νέων προϊόντων προστιθέμενης αξίας, κλπ), και η συσχέτισή τους με την υπεροχή της ελληνικής διατροφή. Από την άποψη αυτή, πρέπει να μελετηθεί μέσω της διατροφογενωμικής έρευνας (nutrigenomic research) η επίδραση διαφόρων ουσιών και βιοδραστικών ενώσεων, καθορίζοντας το ρόλο των θρεπτικών συστατικών στην έκφραση γονιδίων και αποκαλύπτοντας τις επιπτώσεις τους στη διατήρηση της ανθρώπινης υγείας. Τα εργαλεία, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό είναι: η εστίαση στη συγκεκριμένη ερευνητική περιοχή και ο αναπροσανατολισμός των υφιστάμενων ερευνητικών υποδομών για την αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων με τη χρήση τεχνικών της γενετικής και της μοριακής βιολογίας. Ο τελικός στόχος θα πρέπει να είναι η κατανόηση της λειτουργίας και της επίδρασης των θρεπτικών συστατικών στην έκφραση των γονιδίων, η εξεύρεση τρόπων για την αύξηση της επίδρασης της διατροφής στον ανθρώπινο οργανισμό και η ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για την παροχή εξατομικευμένων διατροφικών σχημάτων. ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Οι προτεραιότητες έρευνας και καινοτομίας στον τομέα της αγροδιατροφής όπως περιγράφονται στο ¨Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο για την Έρευνα και Καινοτομία 2014-2020¨ είναι αρκετά διευρυμένες ώστε να εντάσσεται σε αυτές ένας μεγάλος αριθμός ερευνητικών στόχων. Θεωρούμε όμως ότι δεν συμπεριλαμβάνονται ορισμένες βασικές προτεραιότητες, που αφορούν κυρίως τη μεταποίηση. Σε ορισμένα σημεία έχουν συμπεριληφθεί προτεραιότητες, που αφορούν την πρωτογενή παραγωγή, ενώ δεν περιλαμβάνεται η μεταποίηση των αντίστοιχων προϊόντων όπως π.χ. περιλαμβάνεται “η αναγνώριση, απομόνωση και λειτουργικός χαρακτηρισμός βιο-δραστικών μορίων από φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά - θαλάσσιους οργανισμούς” χωρίς να περιλαμβάνεται και η ανάπτυξη βιολειτουργικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας στα οποία έχουν ενσωματωθεί οι ουσίες αυτές. Θεωρούμε ότι πρέπει να συμπεριληφθούν και τα παρακάτω σημεία: 1. Ανάπτυξη μεθόδων επεξεργασίας για την ενσωμάτωση βιοδραστικών μορίων από φαρμακευτικά, αρωματικά φυτά και θαλάσσιους οργανισμούς σε καινοτόμα βιολειτουργικά τρόφιμα υψηλής προστιθέμενης αξίας χωρίς απώλεια της βιοδραστικότητας των εν λόγω ουσιών. Ανάπτυξη προϊόντων με πρώτες ύλες, που είναι μοναδικές στην Ελλάδα (πέραν των βιοδραστικών μορίων), δηλαδή από αυτόχθονες φυλές ζώων ή από γηγενείς ποικιλίες φυτών ή και θαλάσσιων οργανισμών. 2. Προσδιορισμός των απαιτούμενων συνθηκών επεξεργασίας για τη βέλτιστη ποιότητα και την ασφάλεια των ελληνικών προϊόντων, ιδίως εκείνων με υψηλό οικονομικό αντίκτυπο στο εθνικό προϊόν. Βελτιστοποίηση των γραμμών επεξεργασίας τροφίμων με τη χρήση σύγχρονων υπολογιστικών εργαλείων. Βελτίωση του βαθμού απόδοσης και εξοικονόμηση ενέργειας και νερού με στόχο τη μείωση του κόστους παραγωγής. 3. Ανάπτυξη συσκευών, τεχνικών και συστημάτων διαχείρισης πληροφοριών. που επιτρέπουν • την άμεση (in line, on line, at line) παρακολούθηση και αξιολόγηση συγκεκριμένων ποιοτικών χαρακτηριστικών, των πρώτων υλών αλλά και των επιμέρους διαφόρων σταδίων τους, • τη λήψη άμεσων αποφάσεων ώστε να διασφαλίζετε η τελική ποιότητα & ασφάλεια των τροφίμων. Σύνδεση με information & web. 4. Εκτίμηση της επικινδυνότητας (risk analysis, risk assessment) των βιολογικών κινδύνων υπό συνθήκες, που επικρατούν στην Ελλάδα. Δυναμική των πληθυσμών (βακτήρια, ζύμες, μύκητες) σε ελληνικά προϊόντα. 5. Διερεύνηση του μικροβιακού πλούτου (βακτήρια, ζύμες, μύκητες) από την άγρια Ελληνική χλωρίδα, με σκοπό τη δυναμική να χρησιμοποιηθούν ως εναρκτήριες ή προστατευτικές ή προβιοτικές καλλιέργειες για την παραγωγή με ζύμωση τροφίμων με ειδικά χαρακτηριστικά ή για την παραγωγή βιοτεχνολογικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας. 6. Ανάπτυξη γρήγορων και χαμηλού κόστους μεθόδων ελέγχου (non-destructive, non-invasive) και ανίχνευσης βιολογικών, χημικών και φυσικών (κινδύνων) παραγόντων (μόνιμοι οργανικοί επιμολυντές, βαρέα μέταλλα, perfluorinated compounds και βιολογικές τοξίνες) στα τρόφιμα και στη διατροφική αλυσίδα. 7. Ανάπτυξη νέων τεχνικών και εφαρμογή ολοκληρωμένων συστημάτων (π.χ. ιχνηλασιμότητα, πρόβλεψη της διάρκειας ζωής, εκτίμηση της επικινδυνότητας) κατά την παραγωγή, διακίνηση, διάθεση και κατανάλωση των τροφίμων, με στόχο τον αποτελεσματικό εντοπισμό και την εξάλειψη των ενδεχόμενων κινδύνων για την υγεία των καταναλωτών. 8. Εφαρμογή του ProcessAnalyticalTechnology (διαδικασία που εφαρμόζεται στη χημική και φαρμακευτική βιομηχανία εδώ και 2 τουλάχιστον δεκαετίες) στη βιομηχανία τροφίμων με απώτερο σκοπό τον έλεγχο και την μείωση των αλλοιωμένων τροφίμων και γενικότερα των food wastes. 9. Αξιοποίηση των παραπροϊόντων και των αποβλήτων, που προκύπτουν τόσο από την πρωτογενή παραγωγή όσο και από τη βιομηχανία τροφίμων με σκοπό την αειφόρο αντιμετώπιση όλης της τροφικής αλυσίδας. 10. Ανάπτυξη μεθόδων μέτρησης της κοινωνικής ευθύνης προκειμένου να ενισχυθεί η έρευνα και η καινοτομία στις ΜΜΕ. 11. Μελέτη βελτίωσης της ικανότητας προσαρμογής του αγροδιατροφικού τομέα στις νέες εξελίξεις στην τεχνολογία, στην παραγωγή, στη διαχείριση, στην επικοινωνία, στην οργάνωση και στη συνεργασία και στη δημιουργία εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων μερών στην αλυσίδα των τροφίμων, συμπεριλαμβανομένου και του καταναλωτή.