Αρχική Εθνικό Στρατηγικό πλαίσιο για έρευνα και τεχνολογίαΕισαγωγήΣχόλιο του χρήστη Προδρομος Τσιαβός | 25 Ιουνίου 2014, 11:44
  • Σχόλιο του χρήστη 'Προδρομος Τσιαβός' | 25 Ιουνίου 2014, 11:00

    Η Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού/ Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα (ΕΕΛ/ΛΑΚ) χαιρετίζει την προσπάθεια της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) να καταρτίσει ένα Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο για την Έρευνα και Τεχνολογία (ΕΣΠΕΚ) το οποίο να βρίσκεται σε συνάρτηση τόσο με τις σχετικές Ευρωπαϊκές πολιτικές, ειδικά την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την περίοδο 2017-2020, όσο και τις σχετικές εθνικές πολιτικές. Η ΕΕΛ/ΛΑΚ στηρίζει την προσπάθεια αυτή έχοντας ήδη συμμετάσχει σε διάφορα στάδια των σχετικών διαβουλεύσεων, αλλά και έχοντας συνεισφέρει μέσω των μελών της ή απευθείας στη διαμόρφωση του περιεχομένου του ΕΣΠΕΚ στις σχετικές συναντήσεις που έχει διοργανώσει η ΓΓΕΤ. Το υπάρχον ΕΣΠΕΚ μπορεί να βελτιωθεί περαιτέρω ως προς τα ακόλουθα σημεία: - Η προώθηση της έξυπνης εξειδίκευσης που αποτελεί βασικό στόχο του ΕΣΠΕΚ προϋποθέτει την πλέον αποτελεσματική και αποδοτική ροή δεδομένων, πληροφορίας και γνώσης και αυτή μπορεί να γίνει κυρίως μέσα από την ανοικτή διάθεση και περαιτέρω χρήση αυτής. - Όπως προκύπτει από το σύνολο των σχετικών Ευρωπαϊκών πολιτικών (π.χ. τόσο του Ψηφιακού Θεματολογίου 2020, των δράσεων για τη Δημιουργική Ευρώπη 2020, των πολιτικών που σχετίζονται με τη Europeana και των πολιτικών για την Ένωση Καινοτομίας), το άνοιγμα των δεδομένων, περιεχομένου, πληροφορίας και –τελικά- γνώσης αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βελτίωση της ροής της γνώσης μεταξύ διαφορετικών φορέων που συμμετέχουν στο οικοσύστημα της έξυπνης εξειδίκευσης. Επιπλέον, η κατάρτιση πολιτικών έξυπνης εξειδίκευσης προϋποθέτει την ύπαρξη μετρήσιμων δεικτών και τη θέση επαληθεύσιμων στόχων πολιτικών βασισμένων σε στοιχεία. Ο εξορθολογισμός του σχεδιασμού πολιτικών για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία (ΕΤΑΚ) προϋποθέτει, άρα, την ύπαρξη όσο περισσότερων στοιχείων και δεδομένων και μάλιστα ανοικτών προς περαιτέρω χρήση και επαλήθευση προκειμένου να μπορούν να καταρτιστούν οι αντίστοιχες πολιτικές. - Επιπλέον, η ύπαρξη απρόσκοπτης και ανοικτής πρόσβασης σε δεδομένα και πληροφορίες του δημοσίου τομέα αποτελεί προϋπόθεση τόσο για την πραγματοποίηση όλο και περισσότερων τύπων ερευνητικής δραστηριότητας όσο και για την κατάρτιση πολιτικών ΕΤΑΚ. Αλλά και το άνοιγμα των ερευνητικών δεδομένων αποτελεί προϋπόθεση για τη βελτίωση τόσο της ποιότητας όσο και την ένταση του αντικτύπου της έρευνας. - Η ανοικτότητα αποτελεί, επιπλέον, κεντρικό σημείο της επιχειρηματικής ανακάλυψης (entrepreneurial discovery), η οποία με τη σειρά της συνιστά την καρδιά της διαδικασίας της σύνδεσης της έρευνας με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα σε ένα περιβάλλον έξυπνης εξειδίκευσης. Η εφαρμογή μοντέλων από τα κάτω (bottom up) τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση των ερευνητικών πολιτικών και χρηματοδοτίκών προγραμμάτων βρίσκεται στην καρδιά των πολιτικών της έξυπνης εξειδίκευσης και οι στρατηγικές ανοικτής καινοτομίας (open innovation) και η εκμετάλλευση ανοικτών συνεργατικών χώρων (open spaces/ collaboration spaces) μέσα στον ιστό της έξυπνης πόλης (smart cities) αποτελούν το βέλτιστο αντίβαρο για τους κινδύνους που μπορεί να προκύπτουν από την ανοικτή εξειδίκευση και που έχουν εκφραστεί και στη σχετική βιβλιογραφία (βλ. Π.χ. OECD/OCDE, 2013 INNOVATION-DRIVEN GROWTH IN REGIONS: THE ROLE OF SMART SPECIALISATION) - Ενώ στο ΕΣΠΕΚ γίνεται αναφορά στα ανοικτά δεδομένα στην προτεραιότητα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, η σχετική αναφορά δεν αρκεί. Πρόκειται για αναφορά σε έναν κάθετο τομέα, ενώ το άνοιγμα της γνώσης αποτελεί τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο οριζόντιο ζήτημα που πρέπει ρητώς να παρουσιάζεται ως τέτοιο (δηλαδή ως cross-cutting activity). - Ειδικότερα σε επίπεδο πολιτικής προτείνεται να υπάρξει πιο σαφής συντονισμός διαφορετικών κειμένων πολιτικής και η δημιουργία ενός σχετικού συντονιστικού οργάνου μεταξύ διαφορετικών φορέων (π.χ. υπουργείων ανάπτυξης, ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, παιδείας (ΓΓΕΤ και κεντρικό υπουργείο) και πολιτισμού (ΓΓ πολιτισμού) καθώς και οριζόντιων δευτεροβάθμιων φορέων (π.χ. ΕΕΛΛΑΚ, ΕΔΕΤ, ΕΚΤ από τον ακαδημαϊκό χώρο, ΣΕΚΕΕ, ΣΕΠΕ από τον επιχειρηματικό) που έχουν άμεσο ενδιαφέρον στο χώρο αυτό. Επιπλέον προτείνεται συντονισμός διαφορετικών πολιτικών και δεσμεύσεων που έχουν ήδη ληφθεί (π.χ. Open Government Partnership, Εθνική Στρατηγική για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση, Europeana policies, Εθνική Στρατηγική για τις ΤΠΕ, Εθνική Στρατηγική για την Ανάπτυξη, Προτάσει Υπουργείου Πολιτισμού για το ΕΣΠΑ 2014-2020 κλπ) - Θα πρέπει να αποτελεί ρητή δέσμευση μέσα από το νόμο για την έρευνα ότι το ερευνητικό υλικό το οποίο δημιουργείται με δημόσιους πόρους (δεδομένα, πληροφορία, περιεχόμενο, δημοσιεύσεις) θα είναι ανοικτό και ότι το ανοικτό ερευνητικό υλικό θα χρηματοδοτείται από δημόσιους πόρους. - Θα πρέπει να υπάρξουν ειδικά προγράμματα για να αυξηθούν οι δεξιότητες για το χειρισμό ανοικτών και μεγάλων δεδομένων έτσι ώστε η Ελλάδα (open and big data skils) να ανταποκρίνεται στους στόχους της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τη δημιουργία αλυσίδας αξίας δεδομένων (data value chain) - Θα πρέπει να εφαρμοστεί η οδηγία INSPIRE και ο Ν. 3882/2010 με τις τροποποιήσεις του 2013 που επιβάλλει το άνοιγμα των δημοσίων γεωχωρικών δεδομένων προκειμένου να ενισχυθεί η έρευνα στο χώρο του περιβάλλοντος, των μεταφορών και του τουρισμού - Θα πρέπει να ενισχυθούν οι δράσεις μεταφοράς της οδηγίας 37/2013/ΕΕ για την εξορισμού ανοικτότητα των δεδομένων και να μεταφερθούν υπό τη μορφή κώδικων δεοντολογίας και κανονισμών ανοικτής διάθεσης ερευνητικού υλικού από το σύνολο των Research Performing Organisations που χρηματοδοτούνται με δημόσιο χρήμα - Θα πρέπει να βελτιωθεί η νομοθεσία για τις spin-offs και να υπάρξουν επιτέλους κανονισμοί στους RPOs για να μπορεί να εφαρμοστεί η σχετική νομοθεσία - Πανεπιστήμαι και Ερευνητικά κέντρα θα πρέπει να υιοθετήσουν πολιτικές ανοικτής διάθεσης ψηφιακών μαθημάτων, δεδομένων και ανοικτής πρόσβασης ακολουθώντας τις οδηγίες της ΕΕ και ειδικά της δουλειά που έχει γίνει στο MEDOANET και στο LAPSI2 - Θα πρέπει να επεκταθεί το πρόγραμμα συλλογής δεικτών από το ΕΚΤ για λογαριασμό της ΓΓΕΤ ώστε να περιλαμβάνει και KPIs για ανοικτά δεδομένα - Θα πρέπει να υπάρξει χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την ανοικτή καινοτομία και τους ανοικτούς και συνεργατικού χώρους στην πόλη.