Αρχική Ειδική ΕκπαίδευσηΆρθρο 07: Θέματα μαθητών με κώφωση, τύφλωση και αυτισμόΣχόλιο του χρήστη Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής | 12 Δεκεμβρίου 2014, 12:40
  • Σχόλιο του χρήστη 'Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής' | 12 Δεκεμβρίου 2014, 12:21

    Άρθρο 7. Η αναφορά στο Braille γίνεται μονομερώς. Δεν πρόκειται μόνο για γραφή Braille. Πρόκειται για κώδικα γραφής και ανάγνωσης Braille. Χρειάζεται να γίνει πρόβλεψη για τα κωφά παιδιά με κοχλιακό εμφύτευμα. Άρθρο 7§3. Η πιστοποίηση της γλωσσομάθειας της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (ΕΝΓ) ανατίθεται στον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ). Η γλωσσολογική έρευνα σε παγκόσμιο επίπεδο έχει εδραιώσει την υπόσταση των νοηματικών γλωσσών και έχει αποδείξει το βαθμό πολυπλοκότητας και εκφραστικής δύναμης που τις χαρακτηρίζει. Με δεδομένο το γεγονός αυτό, η θεσμοθέτηση της πιστοποίησης γλωσσομάθειας της ΕΝΓ ως φυσικής γλώσσας επίσημα αναγνωρισμένης από το Ελληνικό Κράτος είναι απολύτως θετική εξέλιξη. Πιστεύουμε όμως, ότι η ανάθεση της πιστοποίησης της γλωσσομάθειας της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (ΕΝΓ) στον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) θέτει λάθος βάσεις για την αξιολόγηση της ΕΝΓ και την περιθωριοποιεί. Τα τρωτά σημεία σχετικά με την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα είναι δύο: 1. Στην παράγραφο 1 άρθρο 7 του σχεδίου νόμου και αντίστοιχα στο 3699/2008 (άρθρο 7, παρ. 1) ορθά ορίζεται η Ελληνική Νοηματική Γλώσσα ως ισότιμη με την Ελληνική ομιλούμενη, ως η φυσική γλώσσα της Κοινότητας των Κωφών. Τόσο οι πρόσφατοι νόμοι, ν. 3699/2008 άρθρο 7 «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» όσο και ο ν. 4186/2013 άρθρο 20 «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις», καθώς και το άρθρο 7 του σχεδίου νόμου για την Ειδική Αγωγή που είναι σε δημόσια διαβούλευση, χωρίς καμία επιστημονική βάση, εξομοιώνουν την πιστοποίηση γλωσσομάθειας της ΕΝΓ με την πιστοποίηση του κώδικα γραφής Braille. Είναι αδόκιμη η εξομοίωση του κώδικα γραφής Braille ο οποίος αποδίδει την εκάστοτε γραπτή γλώσσα με διαφορετικά σύμβολα, με την ΕΝΓ η οποία ως πλήρης φυσική γλώσσα έχει τελείως διαφορετική δομή και αναγνωρίζεται όχι μόνο από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία αλλά και από τους ίδιους τους συντάκτες του άρθρου ως ισότιμη με την Ελληνική ομιλουμένη. Ας υπενθυμιστεί ότι ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 το Εθνικό Ίδρυμα Κωφών έχει διασαφηνίσει ότι η Ελληνική Νοηματική Γλώσσα ουδεμία σχέση έχει με κώδικες γραπτής επικοινωνίας όπως η Braille ή Morse. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, ο ίδιος χώρος της Ειδικής Αγωγής έρχεται χωρίς επιχειρήματα να επαναφέρει τους μύθους του προηγούμενου αιώνα. 2. Ο οργανισμός που πιστοποιεί τη γνώση της ΕΝΓ ορίζεται ότι θα είναι ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων & Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ). Ο ΕΟΠΠΕΠ ανάμεσα σε άλλα πιστοποιεί «γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που αποκτώνται μέσω μη-τυπικής και άτυπης μαθησιακής διαδρομής», δηλαδή επαγγελματικά προσόντα. Τόσο ο ΕΟΠΠΕΠ όσο και το ΙΕΠ δεν σχετίζονται με πιστοποίηση γλωσσομάθειας σε οποιαδήποτε γλώσσα. Η ανάθεση της πιστοποίησης αυτής στον ΕΟΠΠΕΠ ως αρμόδιο κρατικό φορέα, δημιουργεί μια αίσθηση εκ νέου περιθωριοποίησης σε σύγκριση με τον τρόπο και τους φορείς που έχουν αναλάβει την πιστοποίηση της Ελληνομάθειας (ΚΕΓ http://www.greeklanguage.gr/ ) ή το επίπεδο γνώσεων άλλων γλωσσών (Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας http://rcel.enl.uoa.gr/kpg/). Εκτιμούμε ως αντιεπιστημονική την ανάθεση της πιστοποίησης γλωσσομάθειας της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας σε φορέα που δεν έχει στο καταστατικό πρόβλεψη γλωσσικής πιστοποίησης, καμία εμπειρία και καθόλου προσωπικό με εξειδίκευση στην αξιολόγηση, τη στάθμιση επιπέδων εκμάθησης και τη διδασκαλία της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας – αλλά ούτε και οποιασδήποτε φυσικής γλώσσας. Σας παρακαλούμε να λάβετε υπ’ όψιν την παράμετρο αυτή και τη σημασία που έχει η αποφυγή οποιασδήποτε υπόνοιας περί άνισης μεταχείρισης της ΕΝΓ στο επίπεδο της πιστοποίησης, στο νομοσχέδιο το οποίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε διαβούλευση, δεδομένου ότι κρατικοί φορείς όπως πανεπιστήμια και ερευνητικοί οργανισμοί που ειδικεύονται στα θέματα της ΕΝΓ θα μπορούσαν να αναλάβουν το έργο αυτό σε συνεργασία με την ΟΜΚΕ, έτσι ώστε η ΕΝΓ να αντιμετωπίζεται ισότιμα με την Ελληνική και στο ζήτημα της πιστοποίησης. Όπως κάθε φυσική γλώσσα, η ΕΝΓ είναι διδακτή. ‘Όπως και για την Ελληνική γλώσσα, η αξιολόγηση της γλωσσομάθειας στην ΕΝΓ είναι αυτονόητο να γίνεται από πανεπιστημιακούς φορείς ή τμήματα σχετικά με την έρευνα, τη διδασκαλία και την πιστοποίηση γλώσσας, και ειδικότερα της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας. Το Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας διαθέτει την επιστημονική γνώση για θέματα Ειδικής Αγωγής, ερευνά την ΕΝΓ και προσφέρει μαθήματα και εκπαιδευτικά προγράμματα στην ΕΝΓ από δεκαετίας. Ως εκ τούτου, θα μπορούσε σε συνεργασία με κρατικούς ερευνητικούς φορείς όπως το Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ) του Ε.Κ. ΑΘΗΝΑ, που διαθέτει τους απαραίτητους γνωστικούς και τεχνολογικούς πόρους και με το οποίο ήδη έχουν ξεκινήσει σχετικές συζητήσεις, να αναλάβουν το έργο της πιστοποίησης της ΕΝΓ, εφόσον προβλεφθεί από το σχετικό νόμο. Στην κατεύθυνση αυτή συντάσσεται και στηρίζει τις παραπάνω θέσεις επίσης ο Σύλλογος των διδασκόντων την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, με τον οποίο υπάρχει πρόθεση συνεργασίας και σχετική επικοινωνία. Άρθρο 7§3.β. Το Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής (Π.Τ.Ε.Α.) του Παν/μου Θεσσαλίας δεν αναφέρεται πουθενά μέσα στο νομοσχέδιο κι ας είναι το μόνο πανεπιστημιακό τμήμα στη χώρα μας που έχει ένα ολόκληρο εξαμηνιαίο μάθημα αφιερωμένο στην εκμάθηση του κώδικα Braille. To εν λόγω μάθημα «Κώδικας Braille – Κατάκτηση Γραφής και Ανάγνωσης» ολοκληρώνεται σε 13 διδασκαλίες και συνδυάζει θεωρητική και πρακτική διδασκαλία και έχει εργαστηριακό χαρακτήρα. Επίσης οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα και πέραν του μαθήματος να κάνουν πρακτική άσκηση με τις μηχανές σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο (πολυεργαστήριο). Η αξιολόγηση του μαθήματος πέραν της υποχρεωτικής παρουσίας (χαρακτηρισμένο ως εργαστηριακό μάθημα), περιλαμβάνει εργασίες και εξετάσεις. Εκτιμούμε πως το φάσμα των διδασκαλιών στο εξαμηνιαίο μάθημα για το Braille που υλοποιείται στο Π.Τ.Ε.Α. υπερκαλύπτει αυτά που πρέπει να γνωρίζουν οι υποψήφιοι ειδικοί παιδαγωγοί προκειμένου να στηρίξουν μαθητές με μερική ή ολική απώλεια όρασης τόσο σε ενταξιακά πλαίσια όσο και σε ειδικά σχολεία. Τέλος, το περιεχόμενο του αναλυτικού προγράμματος όσον αφορά το μάθημα της γραφής και ανάγνωσης του κώδικα Braille που υλοποιείται στο Π.Τ.Ε.Α. του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας υπερκαλύπτει σε κάθε περίπτωση κάθε άλλη επιμόρφωση που γίνεται αυτή τη στιγμή από συλλόγους ή κέντρα εκπαίδευσης στη χώρα μας. Τόσο ο ΕΟΠΠΕΠ όσο και το ΙΕΠ δεν σχετίζονται με τις πρακτικές διδασκαλίας που πρέπει να εφαρμόζονται στην εκπαίδευση προκειμένου να «μάθει» το τυφλό παιδί γραφή και ανάγνωση μέσω του κώδικα Braille. Δεν πρόκειται απλά για μια κατοχύρωση του κώδικα από βλέποντες εκπαιδευτικούς. Πρόκειται για μια σειρά τεχνικών και στρατηγικών διδασκαλίας που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να μάθει αποτελεσματικά το τυφλό παιδί Braille. Κατά συνέπεια, είναι αυτονόητο το έργο αυτό να γίνεται από πανεπιστημιακούς φορείς ή τμήματα σχετικά με την έρευνα, τη διδασκαλία και ειδικότερα τμήματα που έχουν άμεση σχέση με το εν λόγω γνωστικό αντικείμενο, όπως είναι το Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής του Παν/μιου Θεσσαλίας το οποίο διαθέτει τη γνώση και την υποδομή για τη διαδικασία αυτή. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιλογή Διευθυντή και για την τοποθέτηση εκπαιδευτικών ΕΕΠ σε σχολεία Κωφών–Τυφλών, είναι η πιστοποίηση της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (ΕΝΓ) και της γραφής B_r_a_i_l_l_e_ καθώς επίσης και σπουδές στην εκπαίδευση κωφών ή τυφλών αντίστοιχα, η οποία πιστοποιείται μέσα από την παρακολούθηση 3 τουλάχιστον μαθημάτων σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο στα σχετικά πεδία. Εάν, η ανωτέρω προϋπόθεση δεν πληρούται, τοποθετούνται για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών, εκπαιδευτικοί με λιγότερα προσόντα Άρθρο 7§4. Είναι σημαντικό θετικό στοιχείο του νόμου η ρύθμιση για τη χρήση συμβόλων και εικόνων για την πρόσληψη και έκφραση της Νέας Ελληνικής από τους μαθητές με διαταραχές αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ). Ωστόσο, έχουμε να επισημάνουμε τα εξής: α) η χρήση εναλλακτικών μέσων επικοινωνίας θα πρέπει να διευρυνθεί και να συμπεριλαμβάνει τη χρήση αντικειμένων (για όλους τους μαθητές με ΔΑΦ, ανεξαρτήτως γλωσσικής ικανότητας), β) προτείνεται να χρησιμοποιηθεί ο όρος «μέσα οπτικής στήριξης» σύμφωνα με τον εμπειρικά τεκμηριωμένο διεθνή όρο «visual supports», και γ) να προστεθεί ο όρος «μέθοδοι με επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση» ώστε να αποφευχθεί η χρήση συμβόλων ή και άλλων συστημάτων επικοινωνίας που δεν έχουν επαρκή εμπειρική στήριξη. Ως εκ τούτου προτείνεται η αναδιατύπωση αυτής της παραγράφου ως εξής «Για τους μαθητές με ΔΑΦ, ως επίσημη γλώσσα αναγνωρίζεται η Νέα Ελληνική, η οποία προσλαμβάνεται και εκφέρεται με προφορικές, γραπτές ή εναλλακτικές μεθόδους (π.χ. μέσα οπτικής στήριξης, όπως αντικείμενα, εικόνες, σύμβολα) που διαθέτουν επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση.