Επειδή πάρα πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν και δεν έχουν φοιτήσει σε ελληνικό πολυτεχνείο είναι καλό γι αυτούς να μην εκφέρουν άποψη γιατί απλά εκτίθενται.
Στη συνέχεια γίνεται σχολιασμός ορισμένων απόψεων για να διαπιστωθεί ότι είναι εντελώς άστοχες με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα.
(1)Τα μεταπτυχιακά μαθήματα είναι ανώτερου από τα προπτυχιακά επιπέδου, απαιτούν τακτική παρακολούθηση, έχουν αυξημένες υποχρεώσεις για τους φοιτητές αλλά και απαιτήσεις από τους καθηγητές, και αυστηρότερα κριτήρια επιτυχίας. Τα μεταπτυχιακά μαθήματα δεν είναι μαθήματα που μπορούν να αντικατασταθούν από έναν αριθμό γενικών ή επιλεγομένων μαθημάτων στο 5ο έτος σπουδών ενός προπτυχιακού προγράμματος. Η διαφορά τους είναι ποιοτική και όχι ποσοτική. Διαφορετικά και τα πτυχία ιατρικής θα ήταν ανώτερα από των πολυτεχνείων (όπως ισχυρίζονται κάποιοι στην παρούσα διαβούλευση).
Σχόλιο: Τα μαθήματα των τελευταίων δύο εξαμήνων στα περισσότερα τμήματα πολυτεχνικών σχολών είναι μεταπτυχιακού επιπέδου. Απόδειξη ότι είναι εξειδικευμένα, πριν 15-20 χρόνια ανήκαν σε πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών του τμήματος, έχουν λίγες ώρες παρακολούθησης την εβδομάδα (όχι παραπάνω από 4) και σε κάθε μάθημα δεν συγκεντρώνονται περισσότεροι από 30 φοιτητές. Δεύτερη απόδειξη ότι σε αρκετά τμήματα τα προπτυχιακά μαθήματα επιλογής κατεύθυνσης εξειδίκευσης των 2 τελευταίων εξαμήνων είναι πανομοιότυπα με κάποια μεταπτυχιακά μαθήματα. Δηλαδή το ίδιο μάθημα παρέχεται τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο και γίνεται συνδιδασκαλία προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Το ίδιο γίνεται και στο εξωτερικό. Τα μαθήματα των τελευταίων 2 εξαμήνων των Integrated Master της Ευρώπης παρέχονται και σε Postgraduate Master με συνδιδασκαλία φοιτητών.
Επίσης στη συντριπτική πλειοψηφία των ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ, η βάση επιτυχίας είναι το πέντε (5) όπως και στα προγράμματα προπτυχιακών σπουδών. Τα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ που θέτουν ως βάση επιτυχίας για την επιτυχή ολοκλήρωση ενός μαθήματος αριθμό μεγαλύτερο του 5 με άριστα το 10 είναι ελάχιστα.
(2)Οι μεταπτυχιακές σπουδές πέρα από τη διδασκαλία των μεταπτυχιακών μαθημάτων στοχεύουν και στην επιστημονική εξειδίκευση και την ερευνητική εμβάθυνση οι οποίες δεν υφίσταται σε ένα προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών.
Σχόλιο: Κάποια ΠΜΣ των ΑΕΙ της ημεδαπής στοχεύουν στην επιστημονική εξειδίκευση και κάποια άλλα σε ερευνητική εμβάθυνση. Για παράδειγμα τα λίγα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ των 60 ECTS στοχεύουν στην εξειδίκευση και όχι στην ανάπτυξη ερευνητικών ικανοτήτων. Ο χαρακτηριστικότερος δείκτης είναι οι ECTS της μεταπτυχιακής εργασίας και εφόσον προβλέπεται αυτή. Στα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ στα οποία η μεταπτυχιακή εργασία δεν είναι υποχρεωτική (μπορεί να αντικατασταθεί από μαθήματα) και εκείνα στα οποία είναι υποχρεωτική αλλά αντιστοιχεί σε λιγότερες από 30 ECTS δεν στοχεύουν στην ανάπτυξη ερευνητικών ικανοτήτων αλλά την εφαρμογή εξειδικευμένων γνώσεων για μία εργασία εφαρμοσμένου επιπέδου.
Οι κατευθύνσεις που υπάρχουν σε προχωρημένο εξάμηνο στα 5ετή προγράμματα σπουδών των Πολυτεχνείων στοχεύουν στην επιστημονική εξειδίκευση σε συνδυασμό με την ανάπτυξη ερευνητικών ικανοτήτων καθώς σε αυτά τα προγράμματα σπουδών η διπλωματική εργασία αντιστοιχεί σε 30 ECTS. Φυσικά θα βρεθούν διπλωματικές εργασίες της ξεφτίλας στα ελληνικά πολυτεχνεία όπως επίσης θα βρεθούν μεταπτυχιακές εργασίες της ξεφτίλας στα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ.
(3) Η μεταπτυχιακή ειδίκευση απαιτεί την εκπόνηση πρωτότυπης ερευνητικής εργασίας η οποία θα πληροί όλα εκείνα τα κριτήρια ενός μεταπτυχιακού, και όχι ενός προπτυχιακού, προγράμματος σπουδών. Η εργασία αυτή είναι ανεξάρτητη και επιπρόσθετη της όποιας πτυχιακής/διπλωματικής εργασίας εκπόνησε ο φοιτητής κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών του σπουδών. Δεν είναι λοιπόν δυνατόν να ταυτίζονται οι δύο αυτές εργασίες ούτε και επιτρέπεται η υποκατάσταση της μεταπτυχιακής από μια προπτυχιακή εργασία.
Σχόλιο: Εδώ είναι το λάθος. Όπως ανέφερα και πριν δεν στοχεύουν όλα τα ΠΜΣ στην ανάπτυξη ερευνητικών ικανοτήτων. Το ίδιο ισχύει και στο εξωτερικό όπου υπάρχουν τα λεγόμενα "Taught Masters" (master διδασκαλίας) και "Research Masters" (master έρευνας). Απλά στην Ελλάδα τα ονομάζουμε όλα ΜΔΕ χωρίς στην ονομασία κάποιο διακριτικό χαρακτηριστικό όπως στα αγγλοσαξονικού τύπου πανεπιστήμια. Στα περισσότερα προγράμματα προπτυχιακών σπουδών των τμημάτων των ελληνικών πανεπιστημίων δεν υφίσταται ή δεν είναι υποχρεωτική η πτυχιακή εργασία. Έτσι λοιπόν η διπλωματική εργασία στα πολυτεχνεία έχει το σκοπό της ολοκλήρωσης προγράμματος προχωρημένων σπουδών ακολουθώντας την τακτική της μη εκπόνησης πτυχιακής εργασίας σε πρόγραμμα προπτυχιακών σπουδών 4ετούς διάρκειας σε ελληνικό πανεπιστήμιο.
(4) Η μεταπτυχιακή εκπαίδευση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο μικρό μέγεθος των τάξεων που συνεπάγεται χαμηλή αναλογία φοιτητών προς καθηγητή και υψηλή ποιότητα εκπαίδευσης. Είναι επομένως παράλογο για τμήματα που δέχονται 200 και 300 προπτυχιακούς φοιτητές ανά έτος να απονέμουν αδιακρίτως μεταπτυχιακούς τίτλους σε φοιτητές που δε γνώρισαν ποτέ την ποιότητα μιας μεταπτυχιακής εκπαίδευσης.
Σχόλιο: Αυτό επιτυγχάνεται πάντοτε καθώς τα μαθήματα των τελευταίων 2 εξαμήνων στα τμήματα των πολυτεχνικών σχολών είναι μαθήματα επιλογής της κατεύθυνσης εξειδίκευσης ή του τομέα (αν δεν υφίσταται κατεύθυνση εξειδίκευσης όπως στη Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ) και ένα μάθημα δεν το επιλέγουν ποτέ περισσότεροι από 30 φοιτητές (πολλές φορές ο αριθμός είναι μονοψήφιος).
(5) Δεδομένου ότι τα περισσότερα μεταπτυχιακά προγράμματα στην Ελλάδα έχουν δίδακτρα, είναι εντελώς άδικο οι απόφοιτοι των 5ετών προγραμμάτων να παίρνουν δωρεάν το μάστερ ενώ οι υπόλοιποι φοιτητές να πληρώνουν για αυτό.
Σχόλιο: Φοβερή ανακρίβεια. Από τα περίπου 600 ΠΜΣ που λειτουργούν σήμερα στα ελληνικά ΑΕΙ, πολύ περισσότερα από τα μισά είναι δωρεάν. Τα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ με δίδακτρα δεν ξεπερνούν τα 200. Ακόμα όμως και αν συνέβαινε τα ΠΜΣ χωρίς δίδακτρα να είναι λιγότερα από εκείνα με δίδακτρα, γιατί να μην ήταν δωρεάν το τελευταίο έτος στα πολυτεχνεία; Δηλαδή θα ήταν δίκαιο να πληρώνουν οι φοιτητές των ελληνικών πολυτεχνείων δίδακτρα στο τελευταίο έτος, επειδή στα περισσότερα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ θα πλήρωναν δίδακτρα; Δε μπορώ σε καμία περίπτωση να καταλάβω αυτό το σκεπτικό αφού και πάλι σύμφωνα με αυτό θα υπήρχαν δωρεάν ΠΜΣ.
(6) Η εισαγωγή σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών αποτελεί μια επιλεκτική και αξιοκρατική διαδικασία αντίστοιχη με εκείνη της εισαγωγής σε ένα προπτυχιακό ή σε ένα διδακτορικό πρόγραμμα σπουδών. Δεν είναι ούτε λογικό ούτε δίκαιο ο φοιτητής που εισάχθηκε στον πρώτο κύκλο σπουδών με τα κριτήρια ενός προπτυχιακού προγράμματος να μεταβαίνει αυτόματα και χωρίς καμία αξιολόγηση στο δεύτερο κύκλο σπουδών. Πόσο μάλλον όταν την ίδια στιγμή υπάρχουν χιλιάδες πτυχιούχοι που διαγωνίζονται σκληρά για μια θέση σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα.
Σχόλιο: Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Φινλανδία, Ελβετία) λειτουργούν τα λεγόμενα "Consecutive Masters", τα οποία αποτελούν συνέχεια των "Bachelors". Κάθε φοιτητής που γίνεται δεκτός σε ένα πρόγραμμα σπουδών για "Bachelor" γίνεται δεκτός αυτομάτως και σε αντίστοιχο "Consecutive Master" (εφόσον το επιθυμεί) στο οποίο φοιτά μόλις πάρει το "Bachelor".
Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι τα ελληνικά πολυτεχνεία ζητούν ακαδημαϊκή ισοδυναμία με τον ενιαίο τίτλο "Integrated Master" του ΕΧΑΕ (όπως είναι το Master of Engineering-MEng και το Master of Science-MSci) και όχι με το μεταπτυχιακό "Master" του ΕΧΑΕ (όπως είναι το Master of Science-MSc).
Επειδή πάρα πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν και δεν έχουν φοιτήσει σε ελληνικό πολυτεχνείο είναι καλό γι αυτούς να μην εκφέρουν άποψη γιατί απλά εκτίθενται. Στη συνέχεια γίνεται σχολιασμός ορισμένων απόψεων για να διαπιστωθεί ότι είναι εντελώς άστοχες με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. (1)Τα μεταπτυχιακά μαθήματα είναι ανώτερου από τα προπτυχιακά επιπέδου, απαιτούν τακτική παρακολούθηση, έχουν αυξημένες υποχρεώσεις για τους φοιτητές αλλά και απαιτήσεις από τους καθηγητές, και αυστηρότερα κριτήρια επιτυχίας. Τα μεταπτυχιακά μαθήματα δεν είναι μαθήματα που μπορούν να αντικατασταθούν από έναν αριθμό γενικών ή επιλεγομένων μαθημάτων στο 5ο έτος σπουδών ενός προπτυχιακού προγράμματος. Η διαφορά τους είναι ποιοτική και όχι ποσοτική. Διαφορετικά και τα πτυχία ιατρικής θα ήταν ανώτερα από των πολυτεχνείων (όπως ισχυρίζονται κάποιοι στην παρούσα διαβούλευση). Σχόλιο: Τα μαθήματα των τελευταίων δύο εξαμήνων στα περισσότερα τμήματα πολυτεχνικών σχολών είναι μεταπτυχιακού επιπέδου. Απόδειξη ότι είναι εξειδικευμένα, πριν 15-20 χρόνια ανήκαν σε πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών του τμήματος, έχουν λίγες ώρες παρακολούθησης την εβδομάδα (όχι παραπάνω από 4) και σε κάθε μάθημα δεν συγκεντρώνονται περισσότεροι από 30 φοιτητές. Δεύτερη απόδειξη ότι σε αρκετά τμήματα τα προπτυχιακά μαθήματα επιλογής κατεύθυνσης εξειδίκευσης των 2 τελευταίων εξαμήνων είναι πανομοιότυπα με κάποια μεταπτυχιακά μαθήματα. Δηλαδή το ίδιο μάθημα παρέχεται τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο και γίνεται συνδιδασκαλία προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Το ίδιο γίνεται και στο εξωτερικό. Τα μαθήματα των τελευταίων 2 εξαμήνων των Integrated Master της Ευρώπης παρέχονται και σε Postgraduate Master με συνδιδασκαλία φοιτητών. Επίσης στη συντριπτική πλειοψηφία των ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ, η βάση επιτυχίας είναι το πέντε (5) όπως και στα προγράμματα προπτυχιακών σπουδών. Τα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ που θέτουν ως βάση επιτυχίας για την επιτυχή ολοκλήρωση ενός μαθήματος αριθμό μεγαλύτερο του 5 με άριστα το 10 είναι ελάχιστα. (2)Οι μεταπτυχιακές σπουδές πέρα από τη διδασκαλία των μεταπτυχιακών μαθημάτων στοχεύουν και στην επιστημονική εξειδίκευση και την ερευνητική εμβάθυνση οι οποίες δεν υφίσταται σε ένα προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών. Σχόλιο: Κάποια ΠΜΣ των ΑΕΙ της ημεδαπής στοχεύουν στην επιστημονική εξειδίκευση και κάποια άλλα σε ερευνητική εμβάθυνση. Για παράδειγμα τα λίγα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ των 60 ECTS στοχεύουν στην εξειδίκευση και όχι στην ανάπτυξη ερευνητικών ικανοτήτων. Ο χαρακτηριστικότερος δείκτης είναι οι ECTS της μεταπτυχιακής εργασίας και εφόσον προβλέπεται αυτή. Στα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ στα οποία η μεταπτυχιακή εργασία δεν είναι υποχρεωτική (μπορεί να αντικατασταθεί από μαθήματα) και εκείνα στα οποία είναι υποχρεωτική αλλά αντιστοιχεί σε λιγότερες από 30 ECTS δεν στοχεύουν στην ανάπτυξη ερευνητικών ικανοτήτων αλλά την εφαρμογή εξειδικευμένων γνώσεων για μία εργασία εφαρμοσμένου επιπέδου. Οι κατευθύνσεις που υπάρχουν σε προχωρημένο εξάμηνο στα 5ετή προγράμματα σπουδών των Πολυτεχνείων στοχεύουν στην επιστημονική εξειδίκευση σε συνδυασμό με την ανάπτυξη ερευνητικών ικανοτήτων καθώς σε αυτά τα προγράμματα σπουδών η διπλωματική εργασία αντιστοιχεί σε 30 ECTS. Φυσικά θα βρεθούν διπλωματικές εργασίες της ξεφτίλας στα ελληνικά πολυτεχνεία όπως επίσης θα βρεθούν μεταπτυχιακές εργασίες της ξεφτίλας στα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ. (3) Η μεταπτυχιακή ειδίκευση απαιτεί την εκπόνηση πρωτότυπης ερευνητικής εργασίας η οποία θα πληροί όλα εκείνα τα κριτήρια ενός μεταπτυχιακού, και όχι ενός προπτυχιακού, προγράμματος σπουδών. Η εργασία αυτή είναι ανεξάρτητη και επιπρόσθετη της όποιας πτυχιακής/διπλωματικής εργασίας εκπόνησε ο φοιτητής κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών του σπουδών. Δεν είναι λοιπόν δυνατόν να ταυτίζονται οι δύο αυτές εργασίες ούτε και επιτρέπεται η υποκατάσταση της μεταπτυχιακής από μια προπτυχιακή εργασία. Σχόλιο: Εδώ είναι το λάθος. Όπως ανέφερα και πριν δεν στοχεύουν όλα τα ΠΜΣ στην ανάπτυξη ερευνητικών ικανοτήτων. Το ίδιο ισχύει και στο εξωτερικό όπου υπάρχουν τα λεγόμενα "Taught Masters" (master διδασκαλίας) και "Research Masters" (master έρευνας). Απλά στην Ελλάδα τα ονομάζουμε όλα ΜΔΕ χωρίς στην ονομασία κάποιο διακριτικό χαρακτηριστικό όπως στα αγγλοσαξονικού τύπου πανεπιστήμια. Στα περισσότερα προγράμματα προπτυχιακών σπουδών των τμημάτων των ελληνικών πανεπιστημίων δεν υφίσταται ή δεν είναι υποχρεωτική η πτυχιακή εργασία. Έτσι λοιπόν η διπλωματική εργασία στα πολυτεχνεία έχει το σκοπό της ολοκλήρωσης προγράμματος προχωρημένων σπουδών ακολουθώντας την τακτική της μη εκπόνησης πτυχιακής εργασίας σε πρόγραμμα προπτυχιακών σπουδών 4ετούς διάρκειας σε ελληνικό πανεπιστήμιο. (4) Η μεταπτυχιακή εκπαίδευση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο μικρό μέγεθος των τάξεων που συνεπάγεται χαμηλή αναλογία φοιτητών προς καθηγητή και υψηλή ποιότητα εκπαίδευσης. Είναι επομένως παράλογο για τμήματα που δέχονται 200 και 300 προπτυχιακούς φοιτητές ανά έτος να απονέμουν αδιακρίτως μεταπτυχιακούς τίτλους σε φοιτητές που δε γνώρισαν ποτέ την ποιότητα μιας μεταπτυχιακής εκπαίδευσης. Σχόλιο: Αυτό επιτυγχάνεται πάντοτε καθώς τα μαθήματα των τελευταίων 2 εξαμήνων στα τμήματα των πολυτεχνικών σχολών είναι μαθήματα επιλογής της κατεύθυνσης εξειδίκευσης ή του τομέα (αν δεν υφίσταται κατεύθυνση εξειδίκευσης όπως στη Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ) και ένα μάθημα δεν το επιλέγουν ποτέ περισσότεροι από 30 φοιτητές (πολλές φορές ο αριθμός είναι μονοψήφιος). (5) Δεδομένου ότι τα περισσότερα μεταπτυχιακά προγράμματα στην Ελλάδα έχουν δίδακτρα, είναι εντελώς άδικο οι απόφοιτοι των 5ετών προγραμμάτων να παίρνουν δωρεάν το μάστερ ενώ οι υπόλοιποι φοιτητές να πληρώνουν για αυτό. Σχόλιο: Φοβερή ανακρίβεια. Από τα περίπου 600 ΠΜΣ που λειτουργούν σήμερα στα ελληνικά ΑΕΙ, πολύ περισσότερα από τα μισά είναι δωρεάν. Τα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ με δίδακτρα δεν ξεπερνούν τα 200. Ακόμα όμως και αν συνέβαινε τα ΠΜΣ χωρίς δίδακτρα να είναι λιγότερα από εκείνα με δίδακτρα, γιατί να μην ήταν δωρεάν το τελευταίο έτος στα πολυτεχνεία; Δηλαδή θα ήταν δίκαιο να πληρώνουν οι φοιτητές των ελληνικών πολυτεχνείων δίδακτρα στο τελευταίο έτος, επειδή στα περισσότερα ΠΜΣ των ελληνικών ΑΕΙ θα πλήρωναν δίδακτρα; Δε μπορώ σε καμία περίπτωση να καταλάβω αυτό το σκεπτικό αφού και πάλι σύμφωνα με αυτό θα υπήρχαν δωρεάν ΠΜΣ. (6) Η εισαγωγή σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών αποτελεί μια επιλεκτική και αξιοκρατική διαδικασία αντίστοιχη με εκείνη της εισαγωγής σε ένα προπτυχιακό ή σε ένα διδακτορικό πρόγραμμα σπουδών. Δεν είναι ούτε λογικό ούτε δίκαιο ο φοιτητής που εισάχθηκε στον πρώτο κύκλο σπουδών με τα κριτήρια ενός προπτυχιακού προγράμματος να μεταβαίνει αυτόματα και χωρίς καμία αξιολόγηση στο δεύτερο κύκλο σπουδών. Πόσο μάλλον όταν την ίδια στιγμή υπάρχουν χιλιάδες πτυχιούχοι που διαγωνίζονται σκληρά για μια θέση σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Σχόλιο: Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Φινλανδία, Ελβετία) λειτουργούν τα λεγόμενα "Consecutive Masters", τα οποία αποτελούν συνέχεια των "Bachelors". Κάθε φοιτητής που γίνεται δεκτός σε ένα πρόγραμμα σπουδών για "Bachelor" γίνεται δεκτός αυτομάτως και σε αντίστοιχο "Consecutive Master" (εφόσον το επιθυμεί) στο οποίο φοιτά μόλις πάρει το "Bachelor". Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι τα ελληνικά πολυτεχνεία ζητούν ακαδημαϊκή ισοδυναμία με τον ενιαίο τίτλο "Integrated Master" του ΕΧΑΕ (όπως είναι το Master of Engineering-MEng και το Master of Science-MSci) και όχι με το μεταπτυχιακό "Master" του ΕΧΑΕ (όπως είναι το Master of Science-MSc).