Με αφορμή το νέο νομοσχέδιο για την Παιδεία το οποίο βρίσκεται στη διαβούλευση, θα ήθελα να επισημάνω επιγραμματικά τα εξής που αφορούν τα Συμβούλια Ιδρύματος, τη Λειτουργία των Τμημάτων, τις Ομοτιμοποιήσεις, την Έρευνα, την Καινοτομία και τη Διδασκαλία:
•Η κατάργηση των Συμβουλίων Ιδρύματος, είναι επιβεβλημένη. Οι απόψεις μου, από την εμπειρία μου σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού αλλλά και από την εφαρμογή του Νόμου στα Ελληνικά Πανεπιστήμια, έχουν γνωστοποιηθεί σε επιστολή μου στον Υπουργό Παιδείας καθώς και σε άρθρο μου στο ένθετο «Νέες Εποχές» στο Βήμα της Κυριακής, 19/4/2015, με τίτλο «Τα Συμβούλια Ιδρύματος απέτυχαν στην πράξη».
•Προτείνω την κατάργηση των Τομέων των Τμημάτων των Πανεπιστημίων, καθώς η ύπαρξή των δεν προσφέρει παρά μόνο γραφειοκρατία.
•Προτείνω η δικαιοδοσία των Γενικών Συνελεύσεων των Τμημάτων να περιορίζεται μόνο σε θέματα εκπαίδευσης και έρευνας, για τους κάτωθι λόγους:
Με την επίφαση της δημοκρατικής αρχής ότι «όλοι μαζί αποφασίζουμε», τα Τμήματα έχουν μετατραπεί σε εκλογικά και εξεταστικά κέντρα με ανιαρές και πολλές φορές άνευ αντικειμένου Γενικές Συνελεύσεις. Επίσης, μετατρέπονται συχνά σε λαϊκά δικαστήρια. Ο πρόεδρος συγκαλεί συνελεύσεις για να συζητηθούν και να εγκριθούν τα αυτονόητα: άδειες προσωπικού, μετακινήσεις, συμβουλευτικές επιτροπές υποψηφίων διδακτόρων. Θα έπρεπε τα Τμήματα να τα απασχολούν η αναβαθμισμένη εκπαίδευση, η υψηλού επιπέδου έρευνα, τα προγράμματα σπουδών, οι υποδομές, ο εξοπλισμός, η καινοτομία και η προαγωγή της επιστήμης που υπηρετούν.
•Προϋποθέσεις και κριτήρια Ομοτιμοποίησεων.
Προτείνεται οι Ομοτιμοποιήσεις να γίνονται στη βάση του έργου και της προσφοράς και με συγκεκριμένα αξιοκρατικά κριτήρια. Προτείνεται οι Προτάσεις Ομοτιμοποίησης που υπογράφονται από τρία μέλη ΔΕΠ, να αξιολογούνται από εξωτερική επιτροπή διακεκριμένων μελών, που θα ορίζει το ΕΣΕΤ ή το Υπουργείο Παιδείας, στην οποία θα συμμετέχουν μόνο Καθηγητές της τελικής βαθμίδας, από Ελλάδα και εξωτερικό, λαμβάνοντας υπόψη το κλίμα πίεσης που μπορεί να δημιουργηθεί στις χαμηλότερες βαθμίδες μελών ΔΕΠ ενός Τμήματος. Η γνώμη των αποφοίτων του Τμήματος μπορεί να λαμβάνεται επίσης υπόψη. Έχει παρατηρηθεί ότι διακεκριμένοι ερευνητές με μεγάλη προσφορά στα Τμήματα και στο Πανεπιστήμιο, δεν έχουν ομοτιμοποιηθεί λόγω αρνητικού κλίματος και φοβίας που δημιουργείται σε νεότερα μέλη ΔΕΠ, για την εξέλιξή των.
•Θεσμός Διακεκριμένου Ερευνητή με τεκμηριωμένη Αριστεία Έργου.
Προτείνεται να καθιερωθεί ο θεσμός του διακεκριμένου ερευνητή (Distinguished Professor). Η αξιολόγηση στη βάση του Έργου να γίνεται από ειδική διεθνή επιτροπή.
•Προτείνεται οι Ομότιμοι και οι συνταξιοδοτηθέντες Καθηγητές να έχουν την δυνατότητα να τεθούν επικεφαλείς ερευνητικών προτάσεων σε εθνικά και κοινοτικά προγράμματα. Επίσης, να είναι δυνατή η διδασκαλία προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Μαθημάτων από ομότιμους και συνταξιοδοτηθέντες Καθηγητές, εφόσον το επιθυμούν.
•Προτείνεται η λελογισμένη συμμετοχή φοιτητών και διοικητικών υπαλλήλων στην εκλογή οργάνων διοίκησης του Πανεπιστημίου.
•Οι αλλαγές για την έρευνα και την καινοτομία, πάνω στον προηγούμενο νόμο, είναι απαραίτητες. Η αξιολόγηση των χρηματοδοτήσεων των ερευνητικών κέντρων στις Περιφέρειες να γίνεται κεντρικά από το Υπουργείο Παιδείας και από διεθνώς καταξιωμένες επιτροπές. Οι χρηματοδοτήσεις να αφορούν έργα τα οποία φέρνουν ανάπτυξη στη Χώρα.
Γιάννης Ματσούκας
Καθηγητής Χημείας, Πανεπιστήμιο Πατρών
Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Calgary, Καναδά
π. Διευθυντής ΜΠΣ “Ιατρική Χημεία” 1997-2013
π. Πρόεδρος Τμήματος Χημείας
π. Αντιπρόεδρος ΔΣ Επιστημονικού Πάρκου Πατρών
Επικεφαλής Ερευνητικής Ομάδας Eldrug
Με αφορμή το νέο νομοσχέδιο για την Παιδεία το οποίο βρίσκεται στη διαβούλευση, θα ήθελα να επισημάνω επιγραμματικά τα εξής που αφορούν τα Συμβούλια Ιδρύματος, τη Λειτουργία των Τμημάτων, τις Ομοτιμοποιήσεις, την Έρευνα, την Καινοτομία και τη Διδασκαλία: •Η κατάργηση των Συμβουλίων Ιδρύματος, είναι επιβεβλημένη. Οι απόψεις μου, από την εμπειρία μου σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού αλλλά και από την εφαρμογή του Νόμου στα Ελληνικά Πανεπιστήμια, έχουν γνωστοποιηθεί σε επιστολή μου στον Υπουργό Παιδείας καθώς και σε άρθρο μου στο ένθετο «Νέες Εποχές» στο Βήμα της Κυριακής, 19/4/2015, με τίτλο «Τα Συμβούλια Ιδρύματος απέτυχαν στην πράξη». •Προτείνω την κατάργηση των Τομέων των Τμημάτων των Πανεπιστημίων, καθώς η ύπαρξή των δεν προσφέρει παρά μόνο γραφειοκρατία. •Προτείνω η δικαιοδοσία των Γενικών Συνελεύσεων των Τμημάτων να περιορίζεται μόνο σε θέματα εκπαίδευσης και έρευνας, για τους κάτωθι λόγους: Με την επίφαση της δημοκρατικής αρχής ότι «όλοι μαζί αποφασίζουμε», τα Τμήματα έχουν μετατραπεί σε εκλογικά και εξεταστικά κέντρα με ανιαρές και πολλές φορές άνευ αντικειμένου Γενικές Συνελεύσεις. Επίσης, μετατρέπονται συχνά σε λαϊκά δικαστήρια. Ο πρόεδρος συγκαλεί συνελεύσεις για να συζητηθούν και να εγκριθούν τα αυτονόητα: άδειες προσωπικού, μετακινήσεις, συμβουλευτικές επιτροπές υποψηφίων διδακτόρων. Θα έπρεπε τα Τμήματα να τα απασχολούν η αναβαθμισμένη εκπαίδευση, η υψηλού επιπέδου έρευνα, τα προγράμματα σπουδών, οι υποδομές, ο εξοπλισμός, η καινοτομία και η προαγωγή της επιστήμης που υπηρετούν. •Προϋποθέσεις και κριτήρια Ομοτιμοποίησεων. Προτείνεται οι Ομοτιμοποιήσεις να γίνονται στη βάση του έργου και της προσφοράς και με συγκεκριμένα αξιοκρατικά κριτήρια. Προτείνεται οι Προτάσεις Ομοτιμοποίησης που υπογράφονται από τρία μέλη ΔΕΠ, να αξιολογούνται από εξωτερική επιτροπή διακεκριμένων μελών, που θα ορίζει το ΕΣΕΤ ή το Υπουργείο Παιδείας, στην οποία θα συμμετέχουν μόνο Καθηγητές της τελικής βαθμίδας, από Ελλάδα και εξωτερικό, λαμβάνοντας υπόψη το κλίμα πίεσης που μπορεί να δημιουργηθεί στις χαμηλότερες βαθμίδες μελών ΔΕΠ ενός Τμήματος. Η γνώμη των αποφοίτων του Τμήματος μπορεί να λαμβάνεται επίσης υπόψη. Έχει παρατηρηθεί ότι διακεκριμένοι ερευνητές με μεγάλη προσφορά στα Τμήματα και στο Πανεπιστήμιο, δεν έχουν ομοτιμοποιηθεί λόγω αρνητικού κλίματος και φοβίας που δημιουργείται σε νεότερα μέλη ΔΕΠ, για την εξέλιξή των. •Θεσμός Διακεκριμένου Ερευνητή με τεκμηριωμένη Αριστεία Έργου. Προτείνεται να καθιερωθεί ο θεσμός του διακεκριμένου ερευνητή (Distinguished Professor). Η αξιολόγηση στη βάση του Έργου να γίνεται από ειδική διεθνή επιτροπή. •Προτείνεται οι Ομότιμοι και οι συνταξιοδοτηθέντες Καθηγητές να έχουν την δυνατότητα να τεθούν επικεφαλείς ερευνητικών προτάσεων σε εθνικά και κοινοτικά προγράμματα. Επίσης, να είναι δυνατή η διδασκαλία προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Μαθημάτων από ομότιμους και συνταξιοδοτηθέντες Καθηγητές, εφόσον το επιθυμούν. •Προτείνεται η λελογισμένη συμμετοχή φοιτητών και διοικητικών υπαλλήλων στην εκλογή οργάνων διοίκησης του Πανεπιστημίου. •Οι αλλαγές για την έρευνα και την καινοτομία, πάνω στον προηγούμενο νόμο, είναι απαραίτητες. Η αξιολόγηση των χρηματοδοτήσεων των ερευνητικών κέντρων στις Περιφέρειες να γίνεται κεντρικά από το Υπουργείο Παιδείας και από διεθνώς καταξιωμένες επιτροπές. Οι χρηματοδοτήσεις να αφορούν έργα τα οποία φέρνουν ανάπτυξη στη Χώρα. Γιάννης Ματσούκας Καθηγητής Χημείας, Πανεπιστήμιο Πατρών Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Calgary, Καναδά π. Διευθυντής ΜΠΣ “Ιατρική Χημεία” 1997-2013 π. Πρόεδρος Τμήματος Χημείας π. Αντιπρόεδρος ΔΣ Επιστημονικού Πάρκου Πατρών Επικεφαλής Ερευνητικής Ομάδας Eldrug