ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ
Άρθρο 14 του Νόμου 4310 (Όργανα Διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων) που δεν τροποποιείται στο παρόν σ/ν.
Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Πάγια θέση της ΕΕΕ είναι η εξωτερική αξιολόγηση και η δημοκρατικά εκλεγμένη διοίκηση του ΕΚ/Ινστιτούτου και πιο συγκεκριμένα:
(α) οι Ερευνητές να φέρουν τη βασική ευθύνη επιλογής του Διευθυντή ΕΚ/Ινστιτούτου και
(β) το ερευνητικό έργο των ΕΚ/Ινστιτούτων να συνεχίσει να αξιολογείται από διεθνείς, ανεξάρτητες, υψηλού κύρους επιστημονικές επιτροπές.
Την ίδια στιγμή που η σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΠΑΙΘ νομοθετεί για την αποκατάσταση της δημοκρατικής λειτουργίας των ΑΕΙ, στα ΕΚ δεν θεσμοθετούνται αντίστοιχες ρυθμίσεις για ενισχυμένη συμμετοχή των Ερευνητών στη διοίκησή τους, καθώς και για την εκλογή των Διευθυντών από την ερευνητική κοινότητα.
Πρόταση της ΕΕΕ:
Στα όργανα διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων (Άρθρο 14 του Ν. 4310/2014), να προστεθεί:
Ερευνητικά Ινστιτούτα
Όργανα των Ινστιτούτων είναι:
i) ο Διευθυντής
ii) το Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου
iii) η Συνέλευση του Ινστιτούτου
Άρθρο 26 - Διοικητικό Συμβούλιο
Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Ο Ν. 1514/1985 προέβλεπε τη συμμετοχή στα ΔΣ των ΕΚ, εκτός των Δ/ντών και δύο εκλεγμένων εκπροσώπων των Ερευνητών και ΕΛΕ και του λοιπού τεχνικού και διοικητικού προσωπικού αντίστοιχα. Σε αρκετά ΕΚ που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ, μορφής ΝΠΙΔ, δεν εξελέγησαν ποτέ εκπρόσωποι στο ΔΣ του Κέντρου. Στα Κέντρα όμως που εκλέγονταν και συμμετείχαν στο ΔΣ εκπρόσωποι, τα ΔΣ λειτούργησαν απρόσκοπτα, με διευρυμένη διαφάνεια και συμμετοχικότητα στις αποφάσεις.
Το πρόβλημα της οργάνωσης της διοίκησης των ΕΚ και Ινστιτούτων, ως έχει έως σήμερα, είναι η θεσμική απολυταρχία των Διευθυντών Ινστιτούτων και στα δύο υπάρχοντα επίπεδα διοίκησης, δηλαδή σε αυτό του Ινστιτούτου και σε αυτό του ΔΣ του Κέντρου. Αυτό πολύ συχνά καταλήγει στο να διέπεται η λειτουργία του ΔΣ από ένα είδος ιδιότυπου ‘κορπορατισμού’, ο οποίος επιτείνεται από την έλλειψη μηχανισμών ελέγχου, λογοδοσίας αλλά και παύσης των Διευθυντών Κέντρου ή Ινστιτούτου, όταν αυτό καθίσταται αναγκαίο. Η συμμετοχή των Διευθυντών Ινστιτούτων στα ΔΣ των ΕΚ είναι προβληματική επίσης, διότι αναλαμβάνουν ταυτόχρονα το διττό ρόλο του ελέγχοντος και του ελεγχόμενου.
Λόγω των ανωτέρω, στο νέο νομοθετικό πλαίσιο θα πρέπει να ληφθούν μέριμνες ώστε να υπάρχει εκδημοκρατισμός στη διοίκηση των Ερευνητικών Κέντρων, μέσω καταρχήν της διευρυμένης συμμετοχής στη διοίκηση των ΕΚ Ερευνητών από το ίδιο το Κέντρο, οι οποίοι είναι γνώστες της καθημερινότητας και των ιδιαίτερων προβλημάτων του. Η παρουσία στο ΔΣ του Κέντρου και ενός εκπροσώπου των λοιπών εργαζομένων, για λόγους συμμετοχικότητας και πλήρους διαφάνειας, θεωρείται επίσης επιβεβλημένη.
Ενώ, όπως προαναφέρθηκε, η σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΠΑΙΘ νομοθετεί για τον εκδημοκρατισμό της διοίκησης στα ΑΕΙ, αντιθέτως, στο ίδιο σ/ν νομοθετούνται ρυθμίσεις αντιδημοκρατικές και άκρως παρεμβατικές για τα Ερευνητικά Κέντρα, καθώς εισάγεται η λογική του διορισμού μελών ΔΣ στα ΕΚ από τον εκάστοτε Αν. Υπουργό, σε περίπτωση που παραιτείται, ελλείπει ή κωλύεται ο Δ/ντής του ΕΚ ή του Ινστιτούτου.
Επιπλέον, ενώ νομοθετείται παράταση θητείας των Δ/ντών, δεν θεσμοθετείται μηχανισμός προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκαιρη διαδικασία εκλογής νέων Δ/ντών, σε συγκεκριμένα χρονικά όρια, όταν λήξει η θητεία τους ή συνταξιοδοτηθούν. Ανάλογη όμως ρύθμιση νομοθετείται στο ίδιο νομοσχέδιο για τους Πρυτάνεις και Αντιπρυτάνεις όπου η εκλογή διεξάγεται ακόμη και πριν τη λήξη της θητείας, ή το αργότερο σε 15 ημέρες μετά την για οποιαδήποτε τρόπο κένωση της θέσης τους!!! (Άρθρο 3.2.α)
Ως θετική αποτιμάται η νέα ρύθμιση που αφορά στην αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου από τον εκπρόσωπο του ΥΠΟΠΑΙΘ στα ΔΣ των Ερευνητικών Κέντρων, ο οποίος πλέον δύναται απλώς να παρίσταται στις συνεδριάσεις των ΔΣ, χωρίς το δικαίωμα ψήφου που προσέκρουε στο θέμα της σύγκρουσης αρμοδιοτήτων.
Πρόταση της ΕΕΕ:
«Το Δ.Σ. απαρτίζεται από τον πρόεδρο, τους διευθυντές ινστιτούτων, ισάριθμους με τους διευθυντές εκπροσώπους των ερευνητών και έναν εκπρόσωπο των τεχνικών και διοικητικών υπαλλήλων του Κέντρου».
Θεσμοθέτηση μηχανισμού προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκαιρη διαδικασία εκλογής νέων Δ/ντών ΕΚ/Ι, σε συγκεκριμένα χρονικά όρια, όταν λήξει η θητεία τους ή συνταξιοδοτηθούν (κατ’ αντιστοιχία του Άρθρου 3.2.α του παρόντος).
Να αναφέρεται στο νόμο (σε κάθε περίπτωση) ότι «οι Ερευνητές που συμμετέχουν στα Δ.Σ. των ΕΚ, είναι Ερευνητές Α’ και Β’ βαθμίδας και εκλέγονται ανά διετία από το σύνολο των ερευνητών και ΕΛΕ του ΕΚ». Αντίστοιχα, «ο εκπρόσωπος των τεχνικών και διοικητικών υπαλλήλων του Κέντρου εκλέγεται ανά διετία από το σύνολο των αντίστοιχων υπαλλήλων του ΕΚ».
Οι παράγραφοι 5, 6 και 7 του παρόντος Άρθρου πρέπει να απαλειφθούν.
ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ Άρθρο 14 του Νόμου 4310 (Όργανα Διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων) που δεν τροποποιείται στο παρόν σ/ν. Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις: Πάγια θέση της ΕΕΕ είναι η εξωτερική αξιολόγηση και η δημοκρατικά εκλεγμένη διοίκηση του ΕΚ/Ινστιτούτου και πιο συγκεκριμένα: (α) οι Ερευνητές να φέρουν τη βασική ευθύνη επιλογής του Διευθυντή ΕΚ/Ινστιτούτου και (β) το ερευνητικό έργο των ΕΚ/Ινστιτούτων να συνεχίσει να αξιολογείται από διεθνείς, ανεξάρτητες, υψηλού κύρους επιστημονικές επιτροπές. Την ίδια στιγμή που η σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΠΑΙΘ νομοθετεί για την αποκατάσταση της δημοκρατικής λειτουργίας των ΑΕΙ, στα ΕΚ δεν θεσμοθετούνται αντίστοιχες ρυθμίσεις για ενισχυμένη συμμετοχή των Ερευνητών στη διοίκησή τους, καθώς και για την εκλογή των Διευθυντών από την ερευνητική κοινότητα. Πρόταση της ΕΕΕ: Στα όργανα διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων (Άρθρο 14 του Ν. 4310/2014), να προστεθεί: Ερευνητικά Ινστιτούτα Όργανα των Ινστιτούτων είναι: i) ο Διευθυντής ii) το Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου iii) η Συνέλευση του Ινστιτούτου Άρθρο 26 - Διοικητικό Συμβούλιο Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις: Ο Ν. 1514/1985 προέβλεπε τη συμμετοχή στα ΔΣ των ΕΚ, εκτός των Δ/ντών και δύο εκλεγμένων εκπροσώπων των Ερευνητών και ΕΛΕ και του λοιπού τεχνικού και διοικητικού προσωπικού αντίστοιχα. Σε αρκετά ΕΚ που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ, μορφής ΝΠΙΔ, δεν εξελέγησαν ποτέ εκπρόσωποι στο ΔΣ του Κέντρου. Στα Κέντρα όμως που εκλέγονταν και συμμετείχαν στο ΔΣ εκπρόσωποι, τα ΔΣ λειτούργησαν απρόσκοπτα, με διευρυμένη διαφάνεια και συμμετοχικότητα στις αποφάσεις. Το πρόβλημα της οργάνωσης της διοίκησης των ΕΚ και Ινστιτούτων, ως έχει έως σήμερα, είναι η θεσμική απολυταρχία των Διευθυντών Ινστιτούτων και στα δύο υπάρχοντα επίπεδα διοίκησης, δηλαδή σε αυτό του Ινστιτούτου και σε αυτό του ΔΣ του Κέντρου. Αυτό πολύ συχνά καταλήγει στο να διέπεται η λειτουργία του ΔΣ από ένα είδος ιδιότυπου ‘κορπορατισμού’, ο οποίος επιτείνεται από την έλλειψη μηχανισμών ελέγχου, λογοδοσίας αλλά και παύσης των Διευθυντών Κέντρου ή Ινστιτούτου, όταν αυτό καθίσταται αναγκαίο. Η συμμετοχή των Διευθυντών Ινστιτούτων στα ΔΣ των ΕΚ είναι προβληματική επίσης, διότι αναλαμβάνουν ταυτόχρονα το διττό ρόλο του ελέγχοντος και του ελεγχόμενου. Λόγω των ανωτέρω, στο νέο νομοθετικό πλαίσιο θα πρέπει να ληφθούν μέριμνες ώστε να υπάρχει εκδημοκρατισμός στη διοίκηση των Ερευνητικών Κέντρων, μέσω καταρχήν της διευρυμένης συμμετοχής στη διοίκηση των ΕΚ Ερευνητών από το ίδιο το Κέντρο, οι οποίοι είναι γνώστες της καθημερινότητας και των ιδιαίτερων προβλημάτων του. Η παρουσία στο ΔΣ του Κέντρου και ενός εκπροσώπου των λοιπών εργαζομένων, για λόγους συμμετοχικότητας και πλήρους διαφάνειας, θεωρείται επίσης επιβεβλημένη. Ενώ, όπως προαναφέρθηκε, η σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΠΑΙΘ νομοθετεί για τον εκδημοκρατισμό της διοίκησης στα ΑΕΙ, αντιθέτως, στο ίδιο σ/ν νομοθετούνται ρυθμίσεις αντιδημοκρατικές και άκρως παρεμβατικές για τα Ερευνητικά Κέντρα, καθώς εισάγεται η λογική του διορισμού μελών ΔΣ στα ΕΚ από τον εκάστοτε Αν. Υπουργό, σε περίπτωση που παραιτείται, ελλείπει ή κωλύεται ο Δ/ντής του ΕΚ ή του Ινστιτούτου. Επιπλέον, ενώ νομοθετείται παράταση θητείας των Δ/ντών, δεν θεσμοθετείται μηχανισμός προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκαιρη διαδικασία εκλογής νέων Δ/ντών, σε συγκεκριμένα χρονικά όρια, όταν λήξει η θητεία τους ή συνταξιοδοτηθούν. Ανάλογη όμως ρύθμιση νομοθετείται στο ίδιο νομοσχέδιο για τους Πρυτάνεις και Αντιπρυτάνεις όπου η εκλογή διεξάγεται ακόμη και πριν τη λήξη της θητείας, ή το αργότερο σε 15 ημέρες μετά την για οποιαδήποτε τρόπο κένωση της θέσης τους!!! (Άρθρο 3.2.α) Ως θετική αποτιμάται η νέα ρύθμιση που αφορά στην αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου από τον εκπρόσωπο του ΥΠΟΠΑΙΘ στα ΔΣ των Ερευνητικών Κέντρων, ο οποίος πλέον δύναται απλώς να παρίσταται στις συνεδριάσεις των ΔΣ, χωρίς το δικαίωμα ψήφου που προσέκρουε στο θέμα της σύγκρουσης αρμοδιοτήτων. Πρόταση της ΕΕΕ: «Το Δ.Σ. απαρτίζεται από τον πρόεδρο, τους διευθυντές ινστιτούτων, ισάριθμους με τους διευθυντές εκπροσώπους των ερευνητών και έναν εκπρόσωπο των τεχνικών και διοικητικών υπαλλήλων του Κέντρου». Θεσμοθέτηση μηχανισμού προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκαιρη διαδικασία εκλογής νέων Δ/ντών ΕΚ/Ι, σε συγκεκριμένα χρονικά όρια, όταν λήξει η θητεία τους ή συνταξιοδοτηθούν (κατ’ αντιστοιχία του Άρθρου 3.2.α του παρόντος). Να αναφέρεται στο νόμο (σε κάθε περίπτωση) ότι «οι Ερευνητές που συμμετέχουν στα Δ.Σ. των ΕΚ, είναι Ερευνητές Α’ και Β’ βαθμίδας και εκλέγονται ανά διετία από το σύνολο των ερευνητών και ΕΛΕ του ΕΚ». Αντίστοιχα, «ο εκπρόσωπος των τεχνικών και διοικητικών υπαλλήλων του Κέντρου εκλέγεται ανά διετία από το σύνολο των αντίστοιχων υπαλλήλων του ΕΚ». Οι παράγραφοι 5, 6 και 7 του παρόντος Άρθρου πρέπει να απαλειφθούν.