Αρχική Ρυθμίσεις για την έρευναΔημόσια διαβούλευση για το σχέδιο νόμου «Ρυθμίσεις για την Έρευνα και άλλες διατάξεις»Σχόλιο του χρήστη ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ | 17 Ιανουαρίου 2016, 23:57
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ' | 17 Ιανουαρίου 2016, 23:26

    ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ Θέσεις της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών επί του σχεδίου νόμου «Ρυθμίσεις για την έρευνα και άλλες διατάξεις» http://www.opengov.gr/ypepth/?p=2715 Η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών (ΕΕΕ) είχε έγκαιρα επισημάνει την αντίθεση της ερευνητικής κοινότητας στη «φιλοσοφία» και στο περιεχόμενο του Ν. 4310/2014 για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία (ΕΤΑΚ). Με την απόπειρα τροπολόγησης του Ν. 4310/2014 από το ΥΠΠΕΘ, η οποία γίνεται σε πλήρη διάσταση με τις προεκλογικές δεσμεύσεις της σημερινής κυβέρνησης που υποσχόταν την κατάργησή του, παραμένουν προς εφαρμογή η αντιαναπτυξιακή λογική και οι αντιφάσεις που ο νόμος αυτός περιέχει. Για αυτό η ΕΕΕ ζητά την άμεση σύνθεση ενός νέου, σύγχρονου νόμου πλαισίου για την ΕΤΑΚ που θα ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες και θα ενισχύει πραγματικά την ανάπτυξη της Έρευνας στη χώρα μας. Ο νέος νόμος πλαίσιο θα πρέπει να στοχεύει στη δημιουργία Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας, στην ενίσχυση του δημόσιου ερευνητικού ιστού, στην ενίσχυση μιας αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας μεταξύ του εθνικού, δημόσιου και ιδιωτικού ερευνητικού συστήματος, και, εν τέλει, στην αξιοποίηση της Έρευνας και της Καινοτομίας (Ε&Κ) ως βασικού μοχλού για τη μέσο-μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της χώρας, εισάγοντας ταυτόχρονα τους απαραίτητους κανόνες διαφάνειας και ενισχύοντας την αυτοτέλεια και τον εκδημοκρατισμό των Ερευνητικών Κέντρων (ΕΚ). Η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών (ΕΕΕ) έχει κατ’ επανάληψη εκφράσει δημοσίως τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι αυτό που απαιτείται για τη βελτίωση του δημόσιου ερευνητικού συστήματος είναι η επικαιροποίηση του καταστατικού νόμου της έρευνας 1514/1985 με έμφαση στα ακόλουθα: - Εκδημοκρατισμός του προτύπου διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων και αναβάθμιση του ρόλου του Ερευνητή. - Διαμόρφωση του ενιαίου χώρου εκπαίδευσης και έρευνας στο τριτοβάθμιο σύστημα. - Αναδιάρθρωση και συντονισμός του ευρύτερου ερευνητικού ιστού της χώρας με αντιμετώπιση του κατακερματισμού του δημόσιου ερευνητικού συστήματος. - Βελτίωση των πρακτικών αλληλεπίδρασης του δημόσιου ερευνητικού συστήματος με την ερευνητική δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα. - Χρήση διαφανών και αξιοκρατικών μεθόδων διανομής και διαχείρισης των ερευνητικών κονδυλίων, με παράλληλη αποτίμηση/αξιολόγηση της χρήσης τους, με δείκτες, η οποία θα αφορά σε όλους τους φορείς/χρήστες (δημόσιους και ιδιωτικούς) και σε όλα τα εθνικά ερευνητικά προγράμματα. Ειδικότερα, όπως έχουμε ήδη και εγγράφως παρουσιάσει, ο Ν. 4310/2014 και οι τροποποιήσεις του που περιλαμβάνονται στο υπό δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου, εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από την έλλειψη εξαιρετικά σημαντικών ρυθμίσεων για την ανέλιξη του εθνικού ερευνητικού συστήματος, την ανάσχεση της συνεχιζόμενης διαρροής Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό και την κατοχύρωση βασικών μεταρρυθμίσεων που έχει άμεση ανάγκη ο δημόσιος ερευνητικός ιστός, οι οποίες –μεταξύ άλλων– αφορούν στα παρακάτω: Ι. Χάραξη και χρηματοδότηση Εθνικής Ερευνητικής Πολιτικής. ΙΙ. Δημιουργία Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας. ΙΙΙ. Αντιμετώπιση του κατακερματισμού του δημόσιου ερευνητικού ιστού. ΙV. Εκδημοκρατισμός του προτύπου διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων. Δυστυχώς οι προτάσεις της ΕΕΕ, όπως αυτές εκφράστηκαν και κατά τη δημόσια διαβούλευση του σ/ν τον Ιούνιο του 2015 (http://www.opengov.gr/ypepth/?p=2450), δεν ελήφθησαν υπόψη από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΕΘ, παρά τις περί του αντιθέτου δημόσιες διαβεβαιώσεις... Η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών θεωρεί ότι ο Ν. 4310/2014 δεν διορθώνεται με πλειάδα "πυροσβεστικού τύπου" τροπολογιών και συνεπώς είναι άμεση η ανάγκη ενός νέου σύγχρονου θεσμικού πλαισίου για την Έρευνα και Καινοτομία το οποίο θα σέβεται το Άρθρο 16 του Συντάγματος και θα εκσυγχρονίζει ουσιαστικά τους νόμους 1514/1985 και 2919/2001. Ενός θεσμικού πλαισίου που θα προκύψει μέσα από ανοικτή διαβούλευση με την ερευνητική, ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώς και την καινοτόμα και νεανική επιχειρηματική κοινότητα της χώρας. Αυτές τις ημέρες ξεκίνησε ο εθνικός διάλογος για την Παιδεία σε πλήρη διάσταση με την Έρευνα και χωρίς τη συμμετοχή ερευνητών. Πρέπει να γίνει σαφές ότι ο διάλογος για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είναι αλληλένδετος με την Έρευνα και είναι ο μόνος «δρόμος» για να εδραιωθεί ο ενιαίος χώρος Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας. Στη βάση των προαναφερθέντων ζητάμε από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΕΘ να μην υιοθετήσει την πρακτική της τροποποίησης του Ν. 4310/2014, αλλά να προχωρήσει στην άμεση αναστολή του, με την ταυτόχρονη: (α) θεσμοθέτηση άμεσων ρυθμίσεων που θα ενισχύουν τον Ενιαίο Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας και θα θέτουν τις βάσεις για τον εκδημοκρατισμό της διοίκησης των ΕΚ, (β) θεσμοθέτηση των απαραίτητων ρυθμίσεων που θα διευκολύνουν την απορρόφηση των ερευνητικών κονδυλίων του τρέχοντος Προγράμματος Πλαισίου, βάσει σαφών κανόνων διαφάνειας και λογοδοσίας, (γ) απελευθέρωση του ερευνητικού χώρου από γραφειοκρατικές διατάξεις που δυσχεραίνουν την υλοποίηση του ερευνητικού έργου και την απορρόφηση των ερευνητικών κονδυλίων, (δ) διατήρηση ή/και αναβάθμιση των ρυθμίσεων του Ν. 4310/2014 που η ερευνητική κοινότητα κατοχύρωσε κάτω από αντίξοες συνθήκες (όπως, π.χ. η χρηματοδότηση της μισθοδοσίας του τακτικού προσωπικού των ΕΚ από τον τακτικό κρατικό προϋπολογισμό και η ύπαρξη στα ΕΚ Επιστημονικών Συμβουλίων από Ερευνητές, με αρμοδιότητες), και (ε) επίσπευση των διαδικασιών για την έναρξη του νέου ΕΣΠΑ (ΣΕΣ) με την προκήρυξη νέων ερευνητικών δράσεων. Ακολουθούν οι προτάσεις της ΕΕΕ επί άρθρων του Νόμου 4310/2014, τα οποία δεν τροπολογούνται στο παρόν σχέδιο νόμου, ενώ η τροπολόγησή τους θεωρείται ως απολύτως αναγκαία και ζητείται να υλοποιηθεί άμεσα στο πλαίσιο του παρόντος σ/ν: Προτεινόμενη τροποποίηση του Άρθρου 14 του Νόμου 4310 που δεν τροποποιείται στο παρόν σ/ν (Όργανα Διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων) Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις: Πάγια θέση της ΕΕΕ είναι η εξωτερική αξιολόγηση και η δημοκρατικά εκλεγμένη διοίκηση του ΕΚ/Ινστιτούτου και πιο συγκεκριμένα: (α) οι Ερευνητές να φέρουν τη βασική ευθύνη επιλογής του Διευθυντή ΕΚ/Ινστιτούτου και (β) το ερευνητικό έργο των ΕΚ/Ινστιτούτων να συνεχίσει να αξιολογείται από διεθνείς, ανεξάρτητες, υψηλού κύρους επιστημονικές επιτροπές. Την ίδια στιγμή που η σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΕΘ προτίθεται να νομοθετήσει για τη δημοκρατική λειτουργία των ΑΕΙ, στα ΕΚ δεν θεσμοθετούνται αντίστοιχες ρυθμίσεις για ενισχυμένη συμμετοχή των Ερευνητών και του λοιπού προσωπικού των Ερευνητικών Κέντρων στη διοίκησή τους, καθώς και για την εκλογή των Διευθυντών από την ερευνητική κοινότητα. Πρόταση της ΕΕΕ: Στα όργανα διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων (Άρθρο 14 του Ν. 4310/2014), να προστεθεί: Ερευνητικά Ινστιτούτα Όργανα των Ινστιτούτων είναι: i) ο Διευθυντής ii) το Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ) iii) η Συνέλευση του Ινστιτούτου Άρθρο 23 του Ν. 4310 που δεν τροπολογείται στο παρόν σ/ν (Δημόσια Χρηματοδότηση) Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις: Όπως προαναφέρθηκε, η υποχρηματοδότηση της Ε&Κ στη χώρα μας σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας και τις εκθέσεις του ΟΟΣΑ, κινείται επί χρόνια σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα. Από την άλλη, τα Ερευνητικά Κέντρα της ΓΓΕΤ έχουν ιδιαίτερα υψηλές ερευνητικές και επιστημονικές επιδόσεις, παρά την πενιχρή τους χρηματοδότηση από την Πολιτεία (βλ. δεδομένα σχετικά με τα προαναφερθέντα στο http://www.eee-researchers.gr/Anakoinoseis-EEE/EEE-Paroysiasi_Epitropi-ET-BOYLH_27-11-13.pdf). Ένα επιπλέον ενδεικτικό του πραγματικού «ενδιαφέροντος» που δείχνει η Πολιτεία για την Έρευνα είναι ότι τα τελευταία χρόνια τα ΝΠΙΔ Ερευνητικά Κέντρα έχουν επανειλημμένα ενταχθεί σε ρυθμίσεις που αφορούν πάσης φύσεως οργανισμούς του δημοσίου και μη (ΔΕΚΟ, ΜΚΟ, κλπ.) και για να εξαιρεθούν από αυτές χρειάστηκαν επίπονες προσπάθειες στην συνέχεια. Το παρόν σ/ν πιστεύουμε ότι θα πρέπει να διασφαλίζει το έργο και την ιδιαιτερότητα των Ερευνητικών Κέντρων από τέτοιες μελλοντικές αστοχίες. Πρόταση της ΕΕΕ: Να προστεθεί στην παράγραφο 2 β) Η χρηματοδότηση να καλύπτει και το λειτουργικό κόστος συντήρησης των εθνικών ερευνητικών υποδομών. Άρθρο 32 του Ν. 4310 που δεν τροπολογείται στο παρόν σ/ν (Διαδικασία Χρηματοδότησης έργων, μελετών και προγραμμάτων που υποβάλλονται για ΕΤΑΚ - Αξιολόγηση – Έλεγχος) Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις: Οι κανόνες που θεσπίζονται θα πρέπει πρωτίστως να δεσμεύουν την πολιτική ηγεσία, όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα και την διαφάνεια. Με βάση την μέχρι σήμερα εμπειρία και τις θέσεις της ΕΕΕ που έχουμε επανειλημμένα κοινοποιήσει θεωρούμε απαραίτητο να προστεθεί μια παράγραφος στο συγκεκριμένο άρθρο. Πρόταση της ΕΕΕ: Να προστεθεί ρύθμιση: «Περικοπές της χρηματοδότησης άνω του 10%, θα πρέπει να συνοδεύονται από αντίστοιχη τεκμηριωμένη πρόταση περικοπής του φυσικού αντικειμένου της πρότασης. Η ΓΓΕΤ να προβλέπει σε κάθε προκήρυξη αξιολόγηση/αποτίμηση του έργου των κριτών, με δυνατότητα αποκλεισμού τους από μελλοντικές αξιολογήσεις, εφόσον δεν έχουν συμμορφωθεί προς τις οδηγίες για την αξιολόγηση ή έχουν περιπέσει σε άλλα παραπτώματα». Άρθρο 35 του Νόμου 4310 (Σύνδεση Ερευνητικών οργανισμών) που δεν τροπολογείται στο παρόν σ/ν Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις: Το συγκεκριμένο άρθρο δεν επικαιροποιεί, ούτε επεκτείνει, ως όφειλε, το άρθρο 42 του Ν. 4009/2011 που θέτει τη βάση της συνεργασίας μεταξύ ΑΕΙ και ΕΚ. Η ενδυνάμωση αυτής της συνεργασίας είναι σήμερα, σε περίοδο κρίσης, περισσότερο αναγκαία παρά ποτέ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η έλλειψη ανθρώπινων και λοιπών πόρων. Πρόταση της ΕΕΕ: Δυνατότητα του Ερευνητή να ορίζεται κύριος επιβλέπων σε διδακτορική διατριβή δίχως την αναγκαιότητα ύπαρξης σχετικού Πρωτόκολλου Συνεργασίας σε επίπεδο ΑΕΙ και του οικείου ΕΚ. Για τον ορισμό αυτό να απαιτείται μόνο σχετική απόφαση του αρμοδίου οργάνου του οικείου ΑΕΙ. Η βελτίωση αυτή διευκολύνει την απρόσκοπτη επίβλεψη διδακτορικών και από ερευνητές. Άμεση εφαρμογή του Άρθρου 42 του Ν. 4009/2011, με προσθήκη στο παρόν σ/ν τροπολογίας που θα αποδεσμεύει την υπογραφή Πρωτοκόλλων Συνεργασίας μεταξύ ΑΕΙ και ΕΚ από τους εσωτερικούς κανονισμούς ΑΕΙ και ΕΚ, η οποία θα επιτρέπει επίσης τη σύναψη Πρωτοκόλλων μεταξύ Σχολής και Ερευνητικού Κέντρου ή Ινστιτούτου και Τμήματος ή Ερευνητικού Κέντρου ή Ινστιτούτου. Θεσμοθέτηση της δυνατότητας των ΕΚ της ΓΓΕΤ να συνδιοργανώνουν μεταπτυχιακά προγράμματα 2ου και 3ου κύκλου σπουδών και με ΑΕΙ της αλλοδαπής, με ανάλογη προσθήκη σχετικής ρύθμισης. Το ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών Ολόκληρο το κείμενο θέσεων της ΕΕΕ επί του υπό διαβούλευση σ/ν για την ΕΤΑΚ είναι αναρτημένο στο: http://www.eee-researchers.gr/wp-content/uploads/2016/01/EEE_EX_487_Theseis-epi-tou-SN-EREYNAS_Jan2016.pdf