ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ
Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Οι τροπολογίες προωθούν και πάλι μια εξαιρετικά περιπεπλεγμένη, ασαφή και κατ’ επίφαση συμμετοχή του «ερευνητικού προσωπικού» στην εκλογή Διευθυντών ΕΚ και Ινστιτούτων. Από αυτό καθίσταται φανερό ότι ο νομοθέτης αποσκοπεί και πάλι στη διαιώνιση του προσωποκεντρικού, κλειστού και αδιαφανούς συστήματος διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων. Οι Ερευνητές δεν «εκλέγουν», αλλά «ορίζουν» και «εκφράζουν γνώμη»!!!
Για άλλη μια φορά το σώμα των Ερευνητών αποκλείεται και πάλι, από την απευθείας, καθαρή εκλογή των μονοπρόσωπων οργάνων, δηλαδή των Διευθυντών ΕΚ και Ινστιτούτων, αλλά και από την ουσιαστική συμμετοχή τους στα ΔΣ των Κέντρων, σε πλήρη αναντιστοιχία με τις ρυθμίσεις που αφορούν στην εκλογή μονοπρόσωπων οργάνων στα ΑΕΙ.
Όπως και να έχει, οι Καθηγητές ΑΕΙ συνεχίζουν να εργάζονται σε χώρο που απολαμβάνει της ακαδημαϊκής αυτονομίας -η οποία είναι στοιχείο εκ των ων ουκ άνευ για την ανέλιξη του ερευνητικού έργου-, ενώ οι Ερευνητές συνεχίζουν να εργάζονται σε ένα περιβάλλον όπου η συγκέντρωση των εξουσιών στο πρόσωπο του Διευθυντή ΕΚ/Ινστιτούτου διαμορφώνουν ένα πνεύμα δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας, το οποίο συμπιέζει την ερευνητική διαδικασία και βρίσκεται σε πλήρη αντίφαση με την τόνωση του καινοτομικού πνεύματος που προσδοκά η Πολιτεία από τους ερευνητές της.
Πρόταση της ΕΕΕ:
Για τον καταρχήν εκδημοκρατισμό της διοίκησης των ΕΚ, η ΕΕΕ προτείνει τις παρακάτω ρυθμίσεις προς άμεση θεσμοθέτηση:
Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου – Διευθυντής Ινστιτούτου
Η προκήρυξη για τη θέση του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου να είναι υποχρεωτικά διεθνής.
Η θητεία του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου να είναι τετραετής, με όριο ηλικίας κατά την υποβολή υποψηφιότητας τα 63 έτη.
Η θέση του Δ/ντή ΕΚ/ Ινστιτούτου να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Η προκήρυξη για την υποβολή υποψηφιοτήτων για τη θέση Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου πρέπει υποχρεωτικά να δημοσιοποιείται κατ’ ελάχιστον έξι (6) μήνες προ της λήξης της θητείας των υπηρετούντων Δ/ντών.
Η θητεία του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου είναι δυνατόν να παραταθεί έως τρεις (3) μήνες κατ’ ανώτατο όριο, με απόφαση του αρμόδιου για θέματα Έρευνας Αν. Υπουργού ΠΟΠΑΙΘ. Μετά την παρέλευση του τριμήνου και εφόσον δεν έχει εκλεγεί νέος, καθήκοντα Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου αναλαμβάνει ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ ή αντίστοιχα ο Αναπληρωτής Δ/τής του Ινστιτούτου.
Στα Ινστιτούτα εκλέγεται Αναπληρωτής Δ/ντής, ο οποίος αναλαμβάνει πλήρως τα καθήκοντα του Δ/ντή ελλείποντος, απόντος ή κωλυόμενου.
Οι Δ/ντές ΕΚ/Ινστιτούτων θα πρέπει να αξιολογούνται για τη θητεία τους, και στη μέση αλλά και στη λήξη της. Οι αξιολογήσεις αυτές θα πρέπει να δημοσιοποιούνται.
Όριο δύο θητειών για το Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου, αλλά και εφαρμογή των δύο θητειών το ανώτατο σε ήδη υπηρετούντες Δ/ντές που διανύουν την πρώτη ή και τη δεύτερη θητεία τους.
Εκλογή Δ/ντή Κέντρου και Δ/ντή Ινστιτούτου ως ακολούθως:
1η προσέγγιση
Ο Δ/ντής ΕΚ και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του οικείου Κέντρου ή Ινστιτούτου αντίστοιχα.
2η προσέγγιση
Ο Δ/ντής Ερευνητικού Κέντρου και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγονται από επταμελή επιτροπή που απαρτίζεται από τέσσερα εσωτερικά και τρία εξωτερικά μέλη. Τα εσωτερικά μέλη είναι Ερευνητές Α’ ή Β’ Βαθμίδας και εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του Κέντρου ή Ινστιτούτου αντίστοιχα. Τα εξωτερικά μέλη είναι διεθνώς καταξιωμένοι επιστήμονες, με έναν εξ αυτών τουλάχιστον να προέρχεται από την αλλοδαπή.
Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτων
Το Επιστημονικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Ινστιτούτου να αντικατασταθεί με το Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου, ως ακολούθως:
Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ)
Σε κάθε Ινστιτούτο εκλέγεται από το σύνολο των ερευνητών Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ) με διετή θητεία. Τα μέλη του ΕΣΙ είναι Ερευνητές ή ΕΛΕ Α’ ή Β’ βαθμίδας και δεν συμπεριλαμβάνουν το Διευθυντή του Ινστιτούτου.
Το ΕΣΙ είναι τριμελές, εφόσον ο αριθμός των ερευνητών του Ινστιτούτου είναι μικρότερος του 15 και πενταμελές εφόσον ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος.
Το ΕΣΙ εκλέγει Πρόεδρο, ο οποίος ασκεί χρέη Αναπληρωτή Διευθυντή Ινστιτούτου, του Διευθυντή Ινστιτούτου ελλείποντα, απόντα, ή κωλυόμενου, με πλήρη δικαιώματα.
Στις αρμοδιότητες του ΕΣΙ περιλαμβάνονται η λήψη αποφάσεων για τα θέματα στρατηγικής ανάπτυξης των Ινστιτούτων, έγκριση επιχειρηματικού σχεδίου για την υλοποίηση της ανάπτυξης, ορισμός και τροποποίηση οργανογράμματος, δημιουργία νέων θέσεων Ερευνητών, οικονομικός απολογισμός και προϋπολογισμός του Ινστιτούτου, έγκριση της ενδιάμεσης και της τελικής απολογιστικής έκθεσης του Διευθυντή Ινστιτούτου.
Ο Δ/ντής Ινστιτούτου υποβάλλει ετήσια απολογιστική έκθεση πεπραγμένων, προς έγκριση από το ΕΣΙ.
Συνέλευση ερευνητών του Ινστιτούτου
Η Συνέλευση των ερευνητών του Ινστιτούτου αποτελεί το ανώτατο όργανο ελέγχου του Ινστιτούτου. Συγκαλείται σε τακτική βάση από τον Δ/ντή του Ινστιτούτου και σε έκτακτες περιπτώσεις με απόφαση του Δ/ντή ή των 3/5 των μελών του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου ή μετά από συλλογή υπογραφών από την πλειοψηφία (50%+1) των Ερευνητών του. Εγκρίνει τις ερευνητικές κατευθύνσεις του Ινστιτούτου σε σχέση με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης και τις ετήσιες αυτο-αξιολογήσεις του Ινστιτούτου. Έχει γενικότερη ελεγκτική αρμοδιότητα για όλες τις πράξεις της Διοίκησης του Ινστιτούτου συμπεριλαμβανομένης και της οικονομικής διαχείρισης, η οποία παρουσιάζεται μέσω του ετήσιου οικονομικού απολογισμού και προϋπολογισμού. Η εισήγηση θα γίνεται είτε από Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου του Ινστιτούτου είτε από το ΕΣΙ. Η Γενική Συνέλευση θα εγκρίνει την εισήγηση της επιτροπής ή του ΕΣΙ για τα οικονομικά. Επιπλέον, με ειδική ενισχυμένη πλειοψηφία (δυο τρίτων των μελών του Ινστιτούτου συν ένας), μπορεί να εισηγείται στο ΔΣ του Κέντρου την άμεση παύση της θητείας του Δ/ντή για μη ικανοποιητική εκτέλεση των καθηκόντων του.
Επιπρόσθετες παρατήρησεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Στην παράγραφο 4 του Άρθρου 14, στο τελευταίο εδάφιο υπάρχει μια πρακτική (αν όχι και λογική) ανακολουθία... Ο αρχαιότερος ερευνητής α’ δεν μπορεί να ελλείπει και ούτε να έπεται αυτού στην ιεραρχία ο αρχαιότερος ερευνητής β’ (στα ινστιτούτα υπάρχουν περισσότεροι του ενός ερευνητές α’)...
Πρόβλεψη για το Επιστημονικό Συμβούλιο Κέντρου υπήρχε και στο Ν. 1514/1985, αλλά ο θεσμός αυτός ποτέ δεν λειτούργησε ουσιαστικά σε επίπεδο Ερευνητικού Κέντρου, καθώς ένα Κέντρο θεραπεύει πολλά, εντελώς διαφορετικά, ερευνητικά αντικείμενα.
Πρόταση της ΕΕΕ:
Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 4 του Άρθρου 14 να αντικατασταθεί ως εξής: «Αν ο αναπληρωτής διευθυντής ινστιτούτου είναι υποψήφιος ή αν για οποιονδήποτε λόγο ελλείπει ή κωλύεται ή είναι απών, τα καθήκοντα του διευθυντή ινστιτούτου ασκούνται από τον αρχαιότερο ερευνητή α΄ βαθμίδας του ινστιτούτου, μετά από σύμφωνη γνώμη του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου (ΕΣΙ)».
Το Επιστημονικό Συμβούλιο Κέντρου να αντικατασταθεί (κατ΄αναλογία) με το Συμβουλευτικό Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΣΕΣΙ).
Το ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών
Ολόκληρο το κείμενο θέσεων της ΕΕΕ επί του υπό διαβούλευση σ/ν για την ΕΤΑΚ είναι αναρτημένο στο: http://www.eee-researchers.gr/wp-content/uploads/2016/01/EEE_EX_487_Theseis-epi-tou-SN-EREYNAS_Jan2016.pdf
ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις: Οι τροπολογίες προωθούν και πάλι μια εξαιρετικά περιπεπλεγμένη, ασαφή και κατ’ επίφαση συμμετοχή του «ερευνητικού προσωπικού» στην εκλογή Διευθυντών ΕΚ και Ινστιτούτων. Από αυτό καθίσταται φανερό ότι ο νομοθέτης αποσκοπεί και πάλι στη διαιώνιση του προσωποκεντρικού, κλειστού και αδιαφανούς συστήματος διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων. Οι Ερευνητές δεν «εκλέγουν», αλλά «ορίζουν» και «εκφράζουν γνώμη»!!! Για άλλη μια φορά το σώμα των Ερευνητών αποκλείεται και πάλι, από την απευθείας, καθαρή εκλογή των μονοπρόσωπων οργάνων, δηλαδή των Διευθυντών ΕΚ και Ινστιτούτων, αλλά και από την ουσιαστική συμμετοχή τους στα ΔΣ των Κέντρων, σε πλήρη αναντιστοιχία με τις ρυθμίσεις που αφορούν στην εκλογή μονοπρόσωπων οργάνων στα ΑΕΙ. Όπως και να έχει, οι Καθηγητές ΑΕΙ συνεχίζουν να εργάζονται σε χώρο που απολαμβάνει της ακαδημαϊκής αυτονομίας -η οποία είναι στοιχείο εκ των ων ουκ άνευ για την ανέλιξη του ερευνητικού έργου-, ενώ οι Ερευνητές συνεχίζουν να εργάζονται σε ένα περιβάλλον όπου η συγκέντρωση των εξουσιών στο πρόσωπο του Διευθυντή ΕΚ/Ινστιτούτου διαμορφώνουν ένα πνεύμα δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας, το οποίο συμπιέζει την ερευνητική διαδικασία και βρίσκεται σε πλήρη αντίφαση με την τόνωση του καινοτομικού πνεύματος που προσδοκά η Πολιτεία από τους ερευνητές της. Πρόταση της ΕΕΕ: Για τον καταρχήν εκδημοκρατισμό της διοίκησης των ΕΚ, η ΕΕΕ προτείνει τις παρακάτω ρυθμίσεις προς άμεση θεσμοθέτηση: Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου – Διευθυντής Ινστιτούτου Η προκήρυξη για τη θέση του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου να είναι υποχρεωτικά διεθνής. Η θητεία του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου να είναι τετραετής, με όριο ηλικίας κατά την υποβολή υποψηφιότητας τα 63 έτη. Η θέση του Δ/ντή ΕΚ/ Ινστιτούτου να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Η προκήρυξη για την υποβολή υποψηφιοτήτων για τη θέση Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου πρέπει υποχρεωτικά να δημοσιοποιείται κατ’ ελάχιστον έξι (6) μήνες προ της λήξης της θητείας των υπηρετούντων Δ/ντών. Η θητεία του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου είναι δυνατόν να παραταθεί έως τρεις (3) μήνες κατ’ ανώτατο όριο, με απόφαση του αρμόδιου για θέματα Έρευνας Αν. Υπουργού ΠΟΠΑΙΘ. Μετά την παρέλευση του τριμήνου και εφόσον δεν έχει εκλεγεί νέος, καθήκοντα Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου αναλαμβάνει ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ ή αντίστοιχα ο Αναπληρωτής Δ/τής του Ινστιτούτου. Στα Ινστιτούτα εκλέγεται Αναπληρωτής Δ/ντής, ο οποίος αναλαμβάνει πλήρως τα καθήκοντα του Δ/ντή ελλείποντος, απόντος ή κωλυόμενου. Οι Δ/ντές ΕΚ/Ινστιτούτων θα πρέπει να αξιολογούνται για τη θητεία τους, και στη μέση αλλά και στη λήξη της. Οι αξιολογήσεις αυτές θα πρέπει να δημοσιοποιούνται. Όριο δύο θητειών για το Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου, αλλά και εφαρμογή των δύο θητειών το ανώτατο σε ήδη υπηρετούντες Δ/ντές που διανύουν την πρώτη ή και τη δεύτερη θητεία τους. Εκλογή Δ/ντή Κέντρου και Δ/ντή Ινστιτούτου ως ακολούθως: 1η προσέγγιση Ο Δ/ντής ΕΚ και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του οικείου Κέντρου ή Ινστιτούτου αντίστοιχα. 2η προσέγγιση Ο Δ/ντής Ερευνητικού Κέντρου και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγονται από επταμελή επιτροπή που απαρτίζεται από τέσσερα εσωτερικά και τρία εξωτερικά μέλη. Τα εσωτερικά μέλη είναι Ερευνητές Α’ ή Β’ Βαθμίδας και εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του Κέντρου ή Ινστιτούτου αντίστοιχα. Τα εξωτερικά μέλη είναι διεθνώς καταξιωμένοι επιστήμονες, με έναν εξ αυτών τουλάχιστον να προέρχεται από την αλλοδαπή. Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτων Το Επιστημονικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Ινστιτούτου να αντικατασταθεί με το Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου, ως ακολούθως: Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ) Σε κάθε Ινστιτούτο εκλέγεται από το σύνολο των ερευνητών Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ) με διετή θητεία. Τα μέλη του ΕΣΙ είναι Ερευνητές ή ΕΛΕ Α’ ή Β’ βαθμίδας και δεν συμπεριλαμβάνουν το Διευθυντή του Ινστιτούτου. Το ΕΣΙ είναι τριμελές, εφόσον ο αριθμός των ερευνητών του Ινστιτούτου είναι μικρότερος του 15 και πενταμελές εφόσον ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος. Το ΕΣΙ εκλέγει Πρόεδρο, ο οποίος ασκεί χρέη Αναπληρωτή Διευθυντή Ινστιτούτου, του Διευθυντή Ινστιτούτου ελλείποντα, απόντα, ή κωλυόμενου, με πλήρη δικαιώματα. Στις αρμοδιότητες του ΕΣΙ περιλαμβάνονται η λήψη αποφάσεων για τα θέματα στρατηγικής ανάπτυξης των Ινστιτούτων, έγκριση επιχειρηματικού σχεδίου για την υλοποίηση της ανάπτυξης, ορισμός και τροποποίηση οργανογράμματος, δημιουργία νέων θέσεων Ερευνητών, οικονομικός απολογισμός και προϋπολογισμός του Ινστιτούτου, έγκριση της ενδιάμεσης και της τελικής απολογιστικής έκθεσης του Διευθυντή Ινστιτούτου. Ο Δ/ντής Ινστιτούτου υποβάλλει ετήσια απολογιστική έκθεση πεπραγμένων, προς έγκριση από το ΕΣΙ. Συνέλευση ερευνητών του Ινστιτούτου Η Συνέλευση των ερευνητών του Ινστιτούτου αποτελεί το ανώτατο όργανο ελέγχου του Ινστιτούτου. Συγκαλείται σε τακτική βάση από τον Δ/ντή του Ινστιτούτου και σε έκτακτες περιπτώσεις με απόφαση του Δ/ντή ή των 3/5 των μελών του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου ή μετά από συλλογή υπογραφών από την πλειοψηφία (50%+1) των Ερευνητών του. Εγκρίνει τις ερευνητικές κατευθύνσεις του Ινστιτούτου σε σχέση με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης και τις ετήσιες αυτο-αξιολογήσεις του Ινστιτούτου. Έχει γενικότερη ελεγκτική αρμοδιότητα για όλες τις πράξεις της Διοίκησης του Ινστιτούτου συμπεριλαμβανομένης και της οικονομικής διαχείρισης, η οποία παρουσιάζεται μέσω του ετήσιου οικονομικού απολογισμού και προϋπολογισμού. Η εισήγηση θα γίνεται είτε από Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου του Ινστιτούτου είτε από το ΕΣΙ. Η Γενική Συνέλευση θα εγκρίνει την εισήγηση της επιτροπής ή του ΕΣΙ για τα οικονομικά. Επιπλέον, με ειδική ενισχυμένη πλειοψηφία (δυο τρίτων των μελών του Ινστιτούτου συν ένας), μπορεί να εισηγείται στο ΔΣ του Κέντρου την άμεση παύση της θητείας του Δ/ντή για μη ικανοποιητική εκτέλεση των καθηκόντων του. Επιπρόσθετες παρατήρησεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις: Στην παράγραφο 4 του Άρθρου 14, στο τελευταίο εδάφιο υπάρχει μια πρακτική (αν όχι και λογική) ανακολουθία... Ο αρχαιότερος ερευνητής α’ δεν μπορεί να ελλείπει και ούτε να έπεται αυτού στην ιεραρχία ο αρχαιότερος ερευνητής β’ (στα ινστιτούτα υπάρχουν περισσότεροι του ενός ερευνητές α’)... Πρόβλεψη για το Επιστημονικό Συμβούλιο Κέντρου υπήρχε και στο Ν. 1514/1985, αλλά ο θεσμός αυτός ποτέ δεν λειτούργησε ουσιαστικά σε επίπεδο Ερευνητικού Κέντρου, καθώς ένα Κέντρο θεραπεύει πολλά, εντελώς διαφορετικά, ερευνητικά αντικείμενα. Πρόταση της ΕΕΕ: Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 4 του Άρθρου 14 να αντικατασταθεί ως εξής: «Αν ο αναπληρωτής διευθυντής ινστιτούτου είναι υποψήφιος ή αν για οποιονδήποτε λόγο ελλείπει ή κωλύεται ή είναι απών, τα καθήκοντα του διευθυντή ινστιτούτου ασκούνται από τον αρχαιότερο ερευνητή α΄ βαθμίδας του ινστιτούτου, μετά από σύμφωνη γνώμη του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου (ΕΣΙ)». Το Επιστημονικό Συμβούλιο Κέντρου να αντικατασταθεί (κατ΄αναλογία) με το Συμβουλευτικό Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΣΕΣΙ). Το ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών Ολόκληρο το κείμενο θέσεων της ΕΕΕ επί του υπό διαβούλευση σ/ν για την ΕΤΑΚ είναι αναρτημένο στο: http://www.eee-researchers.gr/wp-content/uploads/2016/01/EEE_EX_487_Theseis-epi-tou-SN-EREYNAS_Jan2016.pdf