Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Αναστασία Αλευριάδου, Αντιπρύτανης, ΠΔΜ Γιώργος Μαρνέλλος, Αντιπρύτανης, Πρόεδρος Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος, ΠΔΜ Γιάννης Ζιώγας, Πρόεδρος Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, ΠΔΜ Κώστας Στεργίου, Πρόεδρος Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών, ΠΔΜ' | 13 Οκτωβρίου 2016, 03:33

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟ ΚΥΚΛΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Πρόεδροι Τμημάτων Πανεπιστήμιου Δυτικής Μακεδονίας Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών και Διδακτορικές Σπουδές Θεωρούμε ότι το προτεινόμενο σχέδιο νόμου για τις ΠΜΣ και διδακτορικές σπουδές κινείται στη σωστή κατεύθυνση εξορθολογισμού των προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών καθώς και των όρων διδακτορικών σπουδών. Η αυτοτέλεια των ΑΕΙ όσον αφορά σε αποφάσεις ίδρυσης και λειτουργίας ΠΜΣ και διδακτορικών σπουδών όχι μόνο πρέπει να διατηρηθεί, αλλά και να ενισχυθεί. Η ίδρυση Σχολής Μεταπτυχιακών Σπουδών μπορεί να δώσει τη δυνατότητα στο κάθε Πανεπιστήμιο να οργανώσει αυτόνομα και με ορθολογικό τρόπο υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές και ταυτόχρονα να καθορίζει το ίδιο το Πανεπιστήμιο, με τον Οργανισμό και τους Εσωτερικούς Κανονισμούς του, τα σχετικά οικονομικά και διοικητικά θέματα, π.χ. δίδακτρα, αμοιβές διδασκόντων, υποτροφίες για τους φοιτητές, προσέλκυση χορηγιών/προγραμμάτων, δημιουργία ξενόγλωσσων προγραμμάτων, συνεργασίες με άλλα ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων ιδρυμάτων του εξωτερικού κ.λπ. Πολύ δε περισσότερο, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδιασμού του, να χαράζει και να αναπροσαρμόζει κατάλληλα και όταν το ίδιο το κρίνει τη στρατηγική του στο πεδίο αυτό, με γνώμονα τις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τη δυναμική της επιστήμης και της τεχνολογίας. Η συνεχής, εσωτερική και εξωτερική, αξιολόγηση της ποιότητας και η παροχή της αρμοδιότητας στην ΑΔΙΠ να διακόπτει τη λειτουργία προγραμμάτων μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών, που δεν καλύπτουν προσυμφωνημένους με τα ΑΕΙ όρους ποιότητας, μπορούν να διασφαλίσουν την υψηλή ποιότητα των σπουδών δεύτερου και τρίτου κύκλου. Παραθέτουμε βασικές παρατηρήσεις που αφορούν το προτεινόμενο Σχέδιο Νόμου: ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΑ ΤΜΗΜΑΤΑ 1. Η σύνδεση λειτουργίας του Δεύτερου και Τρίτου Κύκλου Σπουδών με το εάν ένα Τμήμα είναι Αυτοδύναμο ή όχι δεν είναι λειτουργικός και δημιουργεί ακαδημαϊκές ανισότητες. Αναφέρεται στο Σχέδιο Νόμου: 1.1 Στα αυτοδύναμα Τμήματα των Πανεπιστημίων που λειτουργούν ΠΜΣ εκπονούνται διδακτορικές διατριβές (τρίτος κύκλος σπουδών) και τα Ιδρύματα στα οποία ανήκουν απονέμουν τον τίτλο του διδάκτορα. 1.2 Τα ΠΜΣ εδρεύουν σε αυτοδύναμα Τμήματα, θεραπεύουν ίδιες ή συναφείς ειδικότητες με το επιστημονικό πεδίο του Τμήματος και αποσκοπούν στην προαγωγή της επιστημονικής γνώσης. 3.7 Στην περίπτωση των διατμηματικών και διιδρυματικών ΠΜΣ, οι προϋποθέσεις θα πρέπει να καλύπτονται τουλάχιστον από το Τμήμα που υποστηρίζει διοικητικά το ΠΜΣ Με βάση τα παραπάνω τα μη αυτοδύναμα τμήματα: α. Δεν μπορούν να οργανώσουν ΠΜΣ β. Οι διδάσκοντές τους δεν μπορούν να επιβλέψουν διδακτορικά γ. Μπορούν μόνο να συμμετέχουν ως συνεργαζόμενα Τμήματα και όχι ως συντονιστές σε διατμηματικά ΠΜΣ Οι συγκεκριμένες διατάξεις καθιστούν τους καθηγητές των μη αυτοδύναμων τμημάτων (αλλά και τα μη αυτοδύναμα Τμήματα) σε καθηγητές και Τμήματα δεύτερης κατηγορίας. Αν οι εργαζόμενοι σε μη Αυτοδύναμα Τμήματα έχουν υποστεί σε απόλυτο βαθμό τις επιπτώσεις της κρίσης προστίθεται σε αυτούς και μια επιπλέον επίπτωση, που δεν υπήρχε μέχρι τώρα: η αδυναμία ακαδημαϊκής ολοκλήρωσης και η απαγόρευση διδασκαλίας σε επίπεδο πέραν του προπτυχιακού. Επιπλέον τα μη Αυτοδύναμα Τμήματά χάνουν την ευκαιρία εξεύρεσης ανθρώπινου δυναμικού και πόρων που θα μπορούσε να τα καταστήσει απλώς βιώσιμα, μια ευκαιρία που τα Αυτοδύναμα Τμήματα έχουν. Είναι δεδομένο ότι, στις τωρινές συνθήκες κρίσης, ένα Τμήμα από τη στιγμή της ίδρυσής του χρειάζεται τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια να καταστεί αυτοδύναμο. Το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, για παράδειγμα, διανύει τον ενδέκατο χρόνο λειτουργίας του έχει 7 μέλη ΔΕΠ, έχουν προκηρυχθεί δύο ακόμη και με τους πλέον ευνοϊκούς ρυθμούς θα καταστεί Αυτοδύναμο σε τέσσερα χρόνια. Με βάση τον προτεινόμενο νόμο όσοι/ες διδάσκουν σε αυτό (αν και θα είναι τουλάχιστο δέκα στον αριθμό) επί δεκαπέντε χρόνια δεν θα μπορούν να οργανώνουν ΠΜΣ και κυρίως να επιβλέπουν διδακτορικά. Αντίστοιχα Τμήματα με 15 διδάσκοντες ή και λιγότερους λειτουργούν τρία και τέσσερα ΠΜΣ. Με βάση το προτεινόμενο σχέδιο ένα Αυτοδύναμο Τμήμα με τους προβλεπόμενους πρωτοβάθμιους και δευτεροβάθμιους καθηγητές και συνολικά εννιά μέλη ΔΕΠ μπορεί να οργανώνει ΠΜΣ ενώ ένα μη Αυτοδύναμο με 15 μέλη ΔΕΠ όχι. Απόδειξη της ικανότητας οργάνωσης Τρίτου Κύκλου Σπουδών από μη Αυτοδύναμα Τμήματα αποτελεί το γεγονός ότι αρκετά μη Αυτοδύναμα Τμήματα έχουν απονείμει διδακτορικούς τίτλους στο παρελθόν και έχουν πολλούς εγγεγραμμένους υποψήφιους διδάκτορες στο παρόν. Για παράδειγμα, το Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας έχει απονείμει 4 διδακτορικούς τίτλους, ένας εκ των οποίων έχει λάβει διεθνείς διακρίσεις υψηλού κύρους, και έχει 13 εγγεγραμμένους υποψήφιους διδάκτορες. Το Σχέδιο Νόμου ουσιαστικά απαξιώνει τα διδακτορικά που έχουν απονεμηθεί από μη Αυτοδύναμα Τμήματα και δεν περιλαμβάνει καμία πρόβλεψη για τους υποψήφιους διδάκτορες αυτών των Τμημάτων. Το προτεινόμενο Σχέδιο δημιουργεί μια πρόσθετη νομική ανισότητα, ειδικά στις εξελίξεις των καθηγητών των μη Αυτοδύναμων Τμημάτων ή στην πρόθεσή τους να θέσουν υποψηφιότητα σε άλλο Τμήμα, αφού δεν θα έχουν επιβλέψει διδακτορικά έναντι συναδέλφων Αυτοδύναμων Τμημάτων που θα μπορούν. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι οι καθηγητές των μη Αυτοδύναμων Τμημάτων ουδεμία ευθύνη φέρουν για την αδυναμία της Πολιτείας να καταστήσει σε εύλογο χρόνο τα Τμήματά τους Αυτοδύνα Για να μην νομοθετηθεί μια άδικη διάταξη σε βάρος των μη Αυτοδύναμων Τμημάτων προτείνουμε: α. Να δοθεί η δυνατότητα στα μη Αυτοδύναμα Τμήματα μετά τον πέμπτο χρόνο λειτουργίας τους να οργανώνουν ΠΜΣ. Αυτά θα αξιολογούνται σε κάθε περίπτωση ως προς την λειτουργικότητά τους από το Υπουργείο. β. Να δοθεί η δυνατότητα στα μη Αυτοδύναμα Τμήμα να οργανώνουν Διατμηματικά ΠΜΣ αφού το κριτήριο της αριθμητικής πληρότητας σε αυτή την περίπτωση δεν ισχύει και θα ενισχυθούν οι συνεργασίες γ. Σε κάθε περίπτωση για τα μη Αυτοδύναμα Τμήματα να αποδεσμευθεί η δυνατότητα οργάνωσης Τρίτου Κύκλου Σπουδών από τη λειτουργία ή όχι ΠΜΣ. Με αυτό τον τρόπο οι καθηγητές τους θα μπορούν να επιβλέπουν διδακτορικά από την πρώτη ημέρα διορισμού τους. 1. δ. Να διαχωρίζονται οι νέες θέσεις για μέλη ΔΕΠ που ανακοινώνονται σε εκείνες που δίνονται σε Μη Αυτοδύναμα Τμήματα (και να πριμοδοτούνται) και σε εκείνες που δίνονται σε Αυτοδύναμα. Θα μπορούσε για παράδειγμα να υπάρχει να αναλογία 2 προς 3. Με αυτόν τον τρόπο σε πεντακόσιες νέες θέσεις οι 200 να δίνονται σε μη Αυτοδύναμα και οι 300 σε Αυτοδύναμα. Έτσι θα λήξει η ομηρία των μη Αυτοδύναμων Τμημάτων σε ένα καθεστώς ακαδημαϊκής (και όχι μόνο) ανισότητας. 2. ε. Να υπάρξει νομοθετική πρόβλεψη για να στελεχώνονται τα νεοϊδρυόμενα Τμήματα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και κατά προτεραιότητα έτσι ώστε σε πέντε χρόνια από την έναρξη της λειτουργίας τους να καθίστανται Αυτοδύναμα Το καθεστώς της μη Αυτοδυναμίας θα έπρεπε να είναι σύντομο και να μη θέτει σε ακαδημαϊκή ή εργασιακή ομηρία όσους/ες εργάζονται σε αυτό. Θεωρούμε ότι η τελική διατύπωση του Νομοσχεδίου οφείλει να αποδεσμεύσει τα μη Αυτοδύναμα Τμήματα από το καθεστώς της δεύτερης κατηγορίας στο οποίο βρίσκονται αυτή τη στιγμή, και δεν θα λειτουργήσει περιοριστικά, ή και τιμωρητικά, σε όσους, με τόσες θυσίες και περιορισμούς, εργαζόμαστε σε αυτά δίνοντάς μας ίσα δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες με τους συναδέλφους των Αυτοδύναμων Τμημάτων. ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. Για κρίσιμες αποφάσεις για τα μεταπτυχιακά, ορίζει αυξημένη πλειοψηφία των 2/3, δίνοντας την δυνατότητα σε οργανωμένες μειοψηφίες να «μπλοκάρουν» όποιο μεταπτυχιακό δεν τους είναι αρεστό. 2. Ενώ ορίζει λεπτομερειακά τι διαδικασίες θα ακολουθούνται για διάφορα θέματα, πουθενά δεν αναφέρεται στην αξιολόγηση των ΠΜΣ μέσω των οργάνων που είναι ήδη θεσμοθετημένα, δηλαδή την Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ) του κάθε Τμήματος και τη Μονάδα Διασφάλισης της Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ) του κάθε Πανεπιστημίου. Επιπλέον, μόνο σε ένα σημείο αναφέρει την ΑΔΙΠ: στη φάση δημιουργίας ενός νέου ΠΜΣ, όταν και απλώς της κοινοποιείται. 3. Ορίζει ότι «ποσοστό τουλάχιστον 75% των διδασκόντων πρέπει να προέρχεται από το Τμήμα», περιορίζοντας τις ευκαιρίες να συμμετέχουν στα ΠΜΣ διδάσκοντες που μπορούν να μεταφέρουν στους φοιτητές την εμπειρία και τις γνώσεις τους, προερχόμενοι από άλλα Τμήματα, από Ερευνητικά Κέντρα ή και από τον ιδιωτικό τομέα, όπως γίνεται στο εξωτερικό, ενώ δεν ορίζει με ποια κριτήρια θα μετριέται το 75%: για παράδειγμα, το 75% των διδασκόντων μπορεί να καλύπτει το 25% των ωρών διδασκαλίας!! 4. Με τους περιορισμούς που επιβάλλονται, πολλά από τα υφιστάμενα μεταπτυχιακά που στήθηκαν με μεγάλη προσπάθεια και χαίρουν υψηλής εκτίμησης, απλώς θα σταματήσουν τη λειτουργία τους. Ειδικά στην παρούσα συγκυρία, τμήμα των διδάκτρων των ΜΠΣ καλύπτουν πληθώρα εκπαιδευτικών και ερευνητικών αναγκών των ΑΕΙ, ενώ η εμπειρία πολλών μεταπτυχιακών προγραμμάτων δείχνει ότι οι υποψήφιοι σε αυτά είναι διατεθειμένοι να καταβάλουν πολύ υψηλότερα δίδακτρα από το πλαφόν που επιχειρεί να επιβάλει η κυβέρνηση, τα οποία αργότερα θα αποσβέσουν στην αγορά εργασίας. Θα έπρεπε καλύτερα να εισαχθεί συγκεκριμένο σοβαρό ποσοστό υποτροφιών (25-30%) σε κάθε ΜΠΣ με «τέλη εγγραφής», που θα παρέχονται με συνδυασμό κριτηρίων αριστείας και οικονομικής αδυναμίας. Αναστασία Αλευριάδου, Αντιπρύτανης, ΠΔΜ Γιώργος Μαρνέλλος, Αντιπρύτανης, Πρόεδρος Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος, ΠΔΜ Γιάννης Ζιώγας, Πρόεδρος Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, ΠΔΜ Κώστας Στεργίου, Πρόεδρος Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών, ΠΔΜ