Αρχική Πλαίσιο Πολιτικών Αρχών και Προτάσεων για την Οργάνωση της Δια Βίου ΜάθησηςΚείμενο Πολιτικών Κατευθύνσεων του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων προς Δημόσια Διαβούλευση ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΣχόλιο του χρήστη Μιχάλης | 16 Φεβρουαρίου 2010, 14:32
Αξιότιμη κα υπουργέ, Αξιότιμη κα υφυπουργέ, Διάβασα με ενδιαφέρον το σύνολο των μέχρι τώρα σχολίων στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης και μου έκανε τεράστια εντύπωση η έλλειψη προτάσεων σχετικών με τη σύνδεση της δια βίου μάθησης με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στη δια βίου μάθηση. Άποψη μου είναι, ότι είναι σχεδόν μονόδρομος η χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και επικοινωνιών και η εξ αποστάσεως εκπαίδευση στη δια βίου μάθηση ( νομίζω ότι πλέον υπάρχει αρκετή γνώση για το τι είναι, τι προσφέρει και πόσο χρήσιμη μπορεί να αποδειχθεί). Εδώ έχουμε καθυστερήσει τραγικά! Μέχρι σήμερα γίναμε μάρτυρες της μεγάλης αντίδρασης από τις γραφειοκρατικές και αναχρονιστικές δομές που χάραζαν πολιτική για την αποδοχή και προώθηση κάθε τι νέου και πραγματικά καινοτόμου που χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες, παρά τις συνεχείς και κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις από όλους τους εμπλεκόμενους (Κυβέρνηση, Υπουργείο, Εκπαιδευτικοί φορείς, εκπαιδευτές σύμβουλοι κλπ.) Είναι προφανές ότι το σημερινό σύστημα της δια βίου μάθησης, που έχει χρηματοδοτηθεί από τρία (3) Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης με πακτωλό χρημάτων έχει καταλήξει να είναι ένα δίκτυο εκπαιδευτικών κέντρων μέσω των οποίων τελικά γίνεται η εκμετάλλευση και η σπατάλη του δημόσιου χρήματος κάνοντας την κατάρτιση όχι μόνο ακριβή αλλά και αναποτελεσματική. Είναι γνωστό και έχει αναφερθεί σε όλες τις μελέτες που έχουν γίνει ότι σε επίπεδο δια βίου μάθησης (μάθηση η οποία είναι συνήθως άτυπη και σχετίζεται με την επαγγελματική κατάρτιση και την απόκτηση γνώσεων και ικανοτήτων με σκοπό την εφαρμογή τους στην αγορά εργασίας) το κόστος σε ποσοστό από 50 έως 70 % σχετίζεται με λειτουργικά έξοδα τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία (ταξίδια, χαμένες ώρες εργασίας, λειτουργικά έξοδα των φυσικών χώρων διδασκαλίας κλπ. ). Ταυτόχρονα μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης δεν υπάρχει καμία διαδικασία αξιολόγησης του εκπαιδευτικού αποτελέσματος, της παρακολούθησης της πορείας του εκπαιδευόμενου, της επανάληψης εκπαιδευτικών ενοτήτων που ο εκπαιδευόμενος δεν μπόρεσε να αφομοιώσει, τη σύνδεση της εκπαίδευσης με συγκεκριμένες γνώσεις και δεξιότητες και στη συνέχεια τη σύνδεση τους με συγκεκριμένα επαγγελματικά προσόντα και προφίλ έτσι ώστε να ξέρει ο εκπαιδευόμενος μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της εκπαίδευσης τι πλέον μπορεί να κάνει και που δυνητικά μπορεί να απασχοληθεί. Έχουμε παραδείγματα αντίδρασης ακόμα και για προγράμματα που οι ίδιες οι επιχειρήσεις επέμειναν ότι ο μόνος τρόπος να γίνουν, ήταν με την αξιοποίηση και την χρήση των νέων τεχνολογιών. Στο σημείο αυτό πρέπει να είμαστε κατηγορηματικοί! Δεν μπορεί να υπάρξει «Δια Βίου Εκπαίδευση» χωρίς να γίνεται συστηματική και ουσιαστική χρήση των νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας. Ήδη προγράμματα όπως το e-goneis και προγράμματα τόσο του Υπουργείου Εργασίας όσο και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ, ΠΕΤΑ) έχουν ολοκληρωθεί με μεγάλη (έως και απρόσμενη) επιτυχία συνδυάζοντας υφιστάμενες δομές (ΚΕΚ, ΙΕΚ ,ΕΕΣ κλπ.) και επιβεβαιώνοντας τόσο την αποτελεσματικότητα της μεθόδου όσο και την ετοιμότητα όλων των μηχανισμών (δημόσιων και ιδιωτικών) να υποστηρίξουν αυτές τις πρωτοβουλίες επιτυχώς. Για να μπορέσει όμως ένα τέτοιο μοντέλο να επιτύχει, θα πρέπει να ληφθούν γενναίες αποφάσεις σχετικά με την κατάργηση του γραφειοκρατικού και συγκεντρωτικού μοντέλου που τα πάντα σχεδιάζονται από «πάνω», με μόνο στόχο ουσιαστικά την απορρόφηση χρημάτων που πέφτουν στο κενό χωρίς κανένα ουσιαστικό εκπαιδευτικό αποτέλεσμα με μόνο στόχο να διατηρήσουν «κεκτημένα» αναχρονιστικά δικαιώματα, της εκπαίδευσης χωρίς αξιολόγηση, της απορρόφησης χρημάτων σε λειτουργικά έξοδα που κανείς δεν μπορεί να ελέγξει και τη διατήρησης την άγνοιας των εκπαιδευτών σε όλες τις βαθμίδες (τυπικής και άτυπης) κατάρτισης σε σχέση με τη χρήση της τεχνολογίας στην εκπαιδευτική διαδικασία ξεκομμένο ουσιαστικά από τις πραγματικές ανάγκες που είναι σε συνεχή εξέλιξη για τον εκσυγχρονισμό των αναγκών της αγοράς εργασίας και της εκπαίδευσης. Δεν είναι τυχαίο ότι εκπαιδευτικά λογισμικά τα όποια έχουν χρηματοδοτηθεί από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (ΠΙ) μέσω κοινοτικών κονδυλίων και έχουν δοθεί στα σχολεία δεν έχουν χρησιμοποιηθεί καθόλου, καθώς επίσης έχουμε και το πρόσφατο παράδειγμα όπου διατέθηκαν χιλιάδες netbook στους μαθητές Α’ Γυμνασίου και σε όσους καθηγητές ήθελαν (ελάχιστοι αποδέχθηκαν την πρόκληση) χωρίς να χρησιμοποιούνται καθόλου στην τάξη και οι μαθητές να τα έχουν μόνο για επικοινωνία μέσω msn & facebook (χρήσεις που μάλλον δεν ενδιέφεραν το Υπουργείο Παιδείας). Είναι προφανές και δεν τίθεται καμία αμφιβολία ότι σε ένα Εθνικό Δίκτυο Δια βίου Μάθησης θα πρέπει : • Οι άνεργοι να έχουν την δυνατότητα να επιλέγουν το πρόγραμμα που έχουν ανάγκη την χρονική στιγμή που έχουν αυτή την ανάγκη. Αν για παράδειγμα ένας άνεργος θέλει να αποκτήσει και να πιστοποιήσει κάποια ειδίκευση γιατί πιστεύει από την διερεύνηση που έχει κάνει ότι αυτό θα του δώσει την δυνατότητα να εργαστεί, θα πρέπει να είναι έχει την δυνατότητα να το κάνει. • Οι επιχειρήσεις να έχουν την δυνατότητα να επιλέγουν τον χρόνο, το περιεχόμενο καθώς και την διάρκεια των Προγραμμάτων Κατάρτισης του προσωπικού τους. Δεν είναι δυνατόν μία επιχείρηση να μην είναι σε θέση να εκπαιδεύσει το προσωπικό της την χρονική στιγμή που έχει την ανάγκη και την δυνατότητα να το κάνει και τι περισσότερες φορές με απαγορευτικό κόστος (άμεσο ή έμμεσο). Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να είναι σε θέση να αξιοποιούν προς όφελός τους, με μεγαλύτερη ελευθερία, τους πόρους που προορίζονται για κατάρτιση και που προέρχονται από τις εργοδοτικές εισφορές. • Μέχρι σήμερα οι εργαζόμενοι μπορούσαν να συμμετέχουν μόνο σε εκείνα τα χρηματοδοτούμενα Προγράμματα Κατάρτισης στα οποία εντάσσεται η επιχείρηση στην οποία εργάζονται. Αυτό όμως αποκλείει ένα μεγάλο αριθμό εργαζομένων από την δυνατότητα να βελτιώνουν τις γνώσεις τους, να αποκτούν πρόσθετες εξειδικεύσεις και να εξασφαλίζουν την εξέλιξη και την παραμονή τους στην αγορά εργασίας. Είναι σκόπιμο να δίνεται η δυνατότητα και στους εργαζόμενους να συμμετέχουν με δική τους πρωτοβουλία σε επιδοτούμενα Προγράμματα Κατάρτισης. Στην κατηγορία αυτή πρέπει να συμπεριληφθούν κα οι αυτοαπασχολούμενοι. Πρέπει οι πολιτικές που θα εφαρμοστούν να οδηγούν στην επίτευξη του στόχου: • Περισσότερα Προγράμματα Κατάρτισης για κάθε άνεργο, εργαζόμενο και για κάθε επιχείρηση, όποτε θέλει, όπου θέλει χωρίς περιορισμούς χρονικούς ή γεωγραφικούς • Προγράμματα Κατάρτισης ευέλικτα και εξατομικευμένα προσαρμοσμένα στις ανάγκες της αγοράς εργασίας • Σύνδεση της δια βίου μάθησης με συγκεκριμένες πιστοποιημένες γνώσεις και δεξιότητες • Δυνατότητα επανάληψης και follow up της εκπαίδευσης • Δυνατότητα δημιουργίας για κάθε άνθρωπο ενός e-portfolio με όλες τις εκπαιδεύσεις, γνώσεις και ικανότητες που αποκτά είτε μέσω τυπικής είτε μέσω άτυπη είτε μέσω της εργασιακής εμπειρίας το οποίο θα τον ακολουθεί σε όλη την επαγγελματική του καριέρα και θα τον βοηθά έμπρακτα την τοποθέτηση του στην αγορά εργασίας. Καταλήγοντας νομίζω ότι είναι αυταπόδεικτο ότι για όλα τα παραπάνω είναι απαραίτητες οι λύσεις που δίνει η τεχνολογία της Πληροφορικής και οι δυνατότητες που προσφέρονται από την εξ αποστάσεως εκπαίδευση με χρήση της τεχνολογία της Πληροφορικής. Με όλα τα παραπάνω δεν πιστεύω και προφανώς δεν προτείνω να καταργηθεί η παραδοσιακή κατάρτιση μέσω όποιων δομών γίνεται μέχρι τώρα αλλά επιτέλους πρέπει να δοθεί η δυνατότητα σε όποιους επιθυμούν (άνεργοι, εργαζόμενοι, επιχειρήσεις κλπ.) να μπορούν να επιλέγουν στα πλαίσια της δια βίου μάθησης, προγράμματα εξ αποστάσεως κατάρτισης με χρήση των Νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής ή μικτά προγράμματα (παραδοσιακή και εξ αποστάσεως κατάρτιση). Στο δια ταύτα η δια βίου μάθηση είναι επιλογή του εκπαιδευόμενου και επομένως ο τρόπος μέσω του οποίου θα επιτευχθεί θα πρέπει να υποστηρίζεται ακόμα και όταν χρηματοδοτείται με δημόσιους πόρους με τρόπους που να βολεύουν τον εκπαιδευόμενο και το επιδιωκόμενο εκπαιδευτικό αποτέλεσμα και όχι ένα εγκατεστημένο δίκτυο επιχειρήσεων