Αρχική Πλαίσιο Πολιτικών Αρχών και Προτάσεων για την Οργάνωση της Δια Βίου ΜάθησηςΚείμενο Πολιτικών Κατευθύνσεων του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων προς Δημόσια Διαβούλευση ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΣχόλιο του χρήστη ΕΝΩΣΗ Ε.Ε.Σ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΕΝΤΡ. ΕΛΛΑΔΟΣ | 17 Φεβρουαρίου 2010, 23:06
Με μεγάλο ενδιαφέρον μελετήσαμε τις θέσεις της Κας Υπουργού σχετικά με την αναβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, την προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης αλλά και την περιγραφή των γενικών θέσεων για μια Νέα Πολιτική στη Δια Βίου Μάθηση. Αποτελεί κοινή διαπίστωση πως η αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και η αναδόμηση των συστημάτων μη τυπικής επαγγελματικής κατάρτισης και εκπαίδευσης αλλά και η σύνδεση τους με την αγορά εργασίας, αποτελούν αναγκαίες και πρωταρχικές προτεραιότητες για την αναβάθμιση της κοινωνίας μας. Οι εμπεριστατωμένες τεχνοκρατικές αναλύσεις ναι μεν είναι χρήσιμες αλλά στην πράξη, όπως έχει αποδειχθεί και στο παρελθόν, μπορεί να αποτύχουν λόγω μη σωστής εκτίμησης των πραγματικών δεδομένων, όπως αυτά εξελίσσονται και διαμορφώνονται. Από τη θέση αυτή θα θέλαμε να διατυπώσουμε τις σκέψεις μας για το μέρος της Δια Βίου Μάθησης που μας αφορά δηλ. για τη Μη Τυπική Εκπαίδευση. ΤΙ ΓΙΝΟΤΑΝ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ Η πάγια τακτική της πολιτείας ως σήμερα είχε να κάνει, με μια «εκ των άνω» προσέγγιση των πραγμάτων και τη δημιουργία κεντρικών δομών υλοποίησης (κρατικών και ιδιωτικών) αλλά και πιστοποιημένων εισηγητών, με σκοπό κυρίως την απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων. Το ότι το μοντέλο αυτό απέτυχε, σήμερα κανείς δεν το αμφισβητεί. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να το αναλύσουμε και να δούμε γιατί τελικά απέτυχε και ποιες πιθανόν είναι οι λύσεις. Α) ΛΑΘΟΣ στη Φιλοσοφία: Η εκπαιδευτική θεματολογία ήταν άρτια μεν σχεδιασμένη αλλά από τεχνοκράτες οι οποίοι δεν είχαν την απαραίτητη επαφή με τις πραγματικές ανάγκες των εκπαιδευομένων και της αγοράς εργασίας. Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: Τα ΕΕΣ προσέφεραν και προσφέρουν στη δια βίου εκπαίδευση, εδώ κι έναν αιώνα, πολύ δηλ. πριν ακουστεί ο όρος αυτός και ο κυρίαρχος λόγος ύπαρξής τους βέβαια έχει να κάνει, με το ότι αποτελούν τα διαχρονικά και ακοίμητα αισθητήρια παρακολούθησης των πραγματικών αναγκών της κοινωνίας και με τα άμεσα ανακλαστικά τους δίδουν πάντοτε τις εκπαιδευτικές προτάσεις τη στιγμή που χρειάζεται και στους ανθρώπους που τις χρειάζονται. Η ΠΡΟΤΑΣΗ: να υπάρχει δυναμική συνδιαμόρφωση της εκπαιδευτικής θεματολογίας με συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων δηλ. θα μπορούσε η πολιτική ηγεσία με τις επιστημονικές της ομάδες να καθορίζει τη θεματολογία σε ποσοστό 50% (λαμβάνοντας υπόψη κυρίως στην προοπτική και την ανάπτυξη), ενώ το άλλο 50% θα μπορούσε να προκύψει από διαδικασίες σαν κι αυτή που συμμετέχουμε τώρα δηλ. μέσα από προτάσεις που θα υποβάλλουν οι εκπαιδευτικοί φορείς αλλά και οι ωφελούμενοι, με ηλεκτρονικό τρόπο και σε περιορισμένα χρονικά όρια. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Δεν ξέρουμε αν κάποια τεχνοκρατική ανάλυση, θα μπορούσε σήμερα όχι μόνο να εντοπίσει τη μικρή διείσδυση του e government στην ελληνική κοινωνία (για το οποίο έχουν διατεθεί και θα διατεθούν τεράστια κονδύλια) αλλά να αναδείξει την αναγκαιότητα υλοποίησης σχετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων αλλά και τον τρόπο υλοποίησής τους. Β) ΛΑΘΟΣ στον Τρόπο Υλοποίησης: Στα προγράμματα το οποία είδαμε να υλοποιούνται, υπήρχε η λογική της διάθεσης τεραστίων κονδυλίων σε κεντρικές εκπαιδευτικές δομές, με παράλληλο άμεσο οικονομικό όφελος και των εκπαιδευομένων. Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: Την ίδια ώρα που είχαμε χιλιάδες περιφερόμενους «επαγγελματίες εκπαιδευόμενους» από ΚΕΚ σε ΚΕΚ, τα ΕΕΣ προσέφεραν ουσιαστική εκπαίδευση και κατάρτιση σε εκατοντάδες χιλιάδες ενδιαφερόμενους, οι οποίοι προτιμούσαν να πληρώνουν από την τσέπη τους, για να εκπαιδευτούν ακόμη και σε προγράμματα που θα μπορούσαν να τα παρακολουθούν κα να πληρώνονται οι ίδιοι. Η ΠΡΟΤΑΣΗ: Το οικονομικό όφελος επιβάλλεται πλέον να περάσει πλέον στον ίδιο τον ενδιαφερόμενο, ο οποίος αξιολογώντας και συγκρίνοντας τους εκπαιδευτικούς φορείς και τα προγράμματα που προσφέρουν, να κάνει την επιλογή του. Θα πρέπει δε ένα μικρό ποσοστό του τελικού κόστους, να καλείται να το καταβάλει ο ίδιος, για να εννοεί πραγματικά και την όποια επιλογή του. Εξάλλου αυτό επιτάσσει και η εμπνευσμένη προσέγγιση της κ. Υπουργού, «στο κέντρο ο μαθητής». ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Τα Ε.Ε.Σ. στα έτη 2008 -09, υλοποίησαν τα προγράμματα «e-εκπαιδευτείτε» και «e-goneis», στα πλαίσια των οποίων εκπαίδευσαν περισσότερους από 100.000 γονείς μαθητών και φοιτητές, με απορρόφηση των σχετικών κονδυλίων σε χρόνους ρεκόρ και όπου οι ωφελούμενοι συμμετείχαν οικονομικά και οι ίδιοι αλλά είχαν και το δικαίωμα επιλογής εκπαιδευτικού φορέα. Το 90% των εκπαιδευομένων επέλεξε τις δομές των ΕΕΣ, παρόλου που ήταν στη διακριτική τους ευχέρεια να επιλέξουν οποιαδήποτε άλλη δομή. Η αξιολόγηση δε του προγράμματος που έκανε η εποπτεύουσα αρχή (ΕΔΕΤ), με προσωπικά τηλέφωνα στα σπίτια τους, ανέδειξε τους κορυφαίους ποιοτικούς δείκτες υλοποίησης (αποδοχή άνω του 90%). Στον αντίποδα μπορεί κανείς να δει, τους δείκτες απορρόφησης και ποιοτικής αξιολόγησης σε προγράμματα με συναφή θεματολογία που υλοποιούν οι κρατικές δομές λχ των Κ.Ε.Ε. ή το πρόγραμμα ΗΡΩΝ (εκπαίδευση ενηλίκων στην απόκτηση βασικών δεξιοτήτων στις νέες τεχνολογίες) που αναδυκνείουν και ενισχύουν την παραπάνω συλλογιστική. Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ Ε.Ε.Σ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Η ενδυνάμωση και ο ποιοτικός έλεγχος της λειτουργίας των Ε.Ε.Σ., πρέπει κατά τη γνώμη μας να αποτελέσει κυρίαρχο στοιχείο στον στρατηγικό σχεδιασμό της δια βίου εκπαίδευσης για τους εξής λόγους: • συνιστούν εκπαιδευτικές δομές των οποίων τα γνωστικά αντικείμενα που πραγματεύονται δεν διαμορφώνονται «άνωθεν» και «εκ των υστέρων», αλλά μέσα στην ίδια την κοινωνία και ακριβώς τη στιγμή που εκείνη το απαιτεί και οι συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς εργασίας. • είναι αποκεντρωμένα σε όλη την ελληνική επικράτεια, από τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα έως και τα πλέον απομακρυσμένα ορεινά χωριά και ακριτικά νησιά μας. Οι «ευέλικτες και ελαφρές» δομές τους, δίνουν τη δυνατότητα σε όλους τους Έλληνες να απολαμβάνουν ποιοτικές και οικονομικές σπουδές στον τόπο τους. • τα Ε.Ε.Σ. Πληροφορικής, δεδομένης της διαχρονικής αποδοχής που τυγχάνουν στην ελληνική κοινωνία, από όλες τις ηλικιακές ομάδες και όλων των μορφωτικών επιπέδων, αποτελούν αυτή τη στιγμή τη μεγάλη «χρυσή εφεδρεία» στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης, προκειμένου να αξιοποιήσει την εμπειρία τους ώστε να στηρίξει συγκεκριμένες εκπαιδευτικές της επιλογές τόσο στους ανήλικους μαθητές (όπως λ.χ. η θέσπιση κρατικού πιστοποιητικού στην πληροφορική) όσο και στη μεταλυκειακή εκπαίδευση για την υλοποίηση προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης, με τα υψηλότερα ποσοστά απορρόφησης, ποιοτικής αξιολόγησης και αποδοχής από τη μεριά των ωφελούμενων όπως οι σχετικές έρευνες απέδειξαν. ΤΕΛΟΣ ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΕΙΝΑΙ, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, να αναβαθμίσει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, να προχωρήσει το ταχύτερο δυνατό στην πιστοποίηση των δομών των Ε.Ε.Σ. σύμφωνα με τα όσα έχει ορίσει η ΥΑ 68040/Δ6 (μέσω του ΕΚΕΠΙΣ), να αξιοποιήσει τον διαχρονικό στρατηγικό τους ρόλο στη δια βίου μάθηση και να βρει έτσι ένα θερμό στυλοβάτη και υποστηριχτή στην επίτευξη των στόχων της. Με Εκτίμηση Για την Ένωση Εργαστηρίων Ελευθέρων Σπουδών Πληροφορικής Κεντρικής Ελλάδος Ο Πρόεδρος Κουτρουμπέλης Αποστόλης