ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ
Ευχαριστούμε το Υπουργείο Παιδείας που αναγνωρίζει την προσφορά μας στις δομές της ΕΑΕ, το οποίο επιτέλους διασφαλίζει τα εργασιακά δικαιώματα μια πολυπληθούς ομάδας αναπληρωτών εκπαιδευτικών.
Η ειδική παιδαγωγική αποτελεί συνέχεια, προέκταση της γενικής παιδαγωγικής (European Agency for development in special needs education, 2010). Ως εκ’ τούτου, η εξειδικευμένη γνώση σχετικά με την ειδική παιδαγωγική δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με τη στενή έννοια, αλλά αντίθετα ως προέκταση της βασικής παιδαγωγικής γνώσης πάνω και στην οποία και κτίζεται (European Agency for development in special needs education, 2010).
• Άμεσα συνδεδεμένο με την προαναφερθείσα διευκρίνηση είναι το θέμα της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής. Στη διεθνή βιβλιογραφία, ο διαχωρισμός της αρχικής εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών σε γενική και ειδική κατεύθυνση, αντιμετωπίζεται με επιφύλαξη καθώς είναι επιστημονικά παράδοξος και δημιουργεί εμπόδια στην πρόσβαση όλων των μαθητών σε ισότιμες εκπαιδευτικές εμπειρίες (European Agency for Development in Special Needs Education, 2010). Σύμφωνα με τη διακήρυξη της Σαλαμάνκα της UNESCO (1994), η επιλογή και η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την προώθηση του συνεκπαιδευτικού μοντέλου εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, τονίζεται ότι η εξειδίκευση των εκπαιδευτικών στην ειδική εκπαίδευση, η οποία οδηγεί σε επιπλέον προσόντα, θα πρέπει κανονικά να συμπληρώνει τη βασική εκπαίδευση και εκπαιδευτική εμπειρία των εκπαιδευτικών στο γενικό σχολείο, είτε με την μορφή ενσωματωμένων στη βασική εκπαίδευση συμπληρωματικών σπουδών είτε με την μορφή συμπληρωματικών σπουδών που έπονται των βασικών, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ο συμπληρωματικός της χαρακτήρας και η κινητικότητα σε θέσεις των εκπαιδευτικών δομών. Επιπλέον, σύμφωνα με την έκθεση της UNESCO στο International Conference on Education με θέμα «Inclusive Education: The way of the future» (UNESCO International Bureau of Education, 2009) ξεχωριστές πορείες αρχικής εκπαίδευσης (ειδική- γενική εκπαίδευση) δεν βοηθούν, αλλά η εξειδίκευση των εκπαιδευτικών πρέπει να κτίζεται πάνω σε μία ήδη υπάρχουσα ευρεία βάση γνώσεων και να έπεται της απόκτησης δεξιοτήτων και εκπαιδευτικής εμπειρίας στο γενικό (mainstream) πλαίσιο.
• Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής στροφής προς την συνεκπαίδευση δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην αναβάθμιση της αρχικής εκπαίδευσης όλων των εκπαιδευτικών. Παράλληλα αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη μορφές εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών που εστιάζουν σε συγκεκριμένες μόνο δεξιότητες χωρίς να διασφαλίζουν το απαραίτητο υπόβαθρο γνώσης και κατανόησης (European Agency for development in special needs education, 2010). Όσον αφορά την εκπαίδευση των ειδικών παιδαγωγών η γενικότερη τάση στην Ευρώπη είναι η αναβάθμιση της εκπαίδευσης του ειδικού παιδαγωγού μέσα από υποχρεωτικές συμπληρωματικές σπουδές μεταπτυχιακού επιπέδου (European Trade Union Committee for Education, 2008.) Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής ένωσης, όπως αυτά παρατίθενται στην ιστοσελίδα του European Agency for Development in Special Needs and Inclusive Education (https://www.european-agency.org/), στο σύνολο των Ευρωπαϊκών χωρών η εξειδίκευση των εκπαιδευτικών στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση επιτυγχάνεται μέσα από συμπληρωματικές σπουδές για την πραγματοποίηση των οποίων, στην συντριπτική πλειοψηφία των χωρών, η απόκτηση πρώτου πτυχίου στην εκπαίδευση (δασκάλου, νηπιαγωγού) αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση. Όσον αφορά τα προγράμματα που οδηγούν σε απευθείας απόκτηση της εξειδίκευσης στην ειδική αγωγή, έχουν ενσωματωμένες τις συμπληρωματικές σπουδές, μεγαλύτερη διάρκεια φοίτησης σε σχέση με το βασικό πτυχίο στην εκπαίδευση και συχνά καταλήγουν σε πτυχίο μεταπτυχιακού επιπέδου (π.χ. Γερμανία, Φιλανδία) (Η διάρκεια φοίτησης στα Τμήματα των Πανεπιστημίων που φοιτούν οι ΠΕ61-ΠΕ71, είναι μόνο 4 έτη).
Είναι προφανές λοιπόν, ότι η δημιουργία ανεξάρτητου κλάδου ειδικής εκπαίδευσης, η ένταξη στον οποίο καθορίζεται αποκλειστικά από ένα πρώτο πτυχίο στην ειδική εκπαίδευση, για την απόκτηση του οποίου δεν απαιτήθηκαν αυξημένης διάρκειας σπουδές, και ο κάτοχος του οποίου δεν έχει επάρκεια προσόντων για να εργαστεί στη γενική εκπαίδευση, ακυρώνει τις συμπληρωματικές σπουδές, απαξιώνει την συνεχιζόμενη και διαρκή εκπαίδευση των εκπαιδευτικών, εμποδίζει την κινητικότητα μεταξύ ειδικής και γενικής εκπαίδευσης, υποβαθμίζει τον ρόλο του ειδικού παιδαγωγού, και εν τέλει δεν εξυπηρετεί τις ισότιμες ευκαιρίες για όλους τους μαθητές.
ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ Ευχαριστούμε το Υπουργείο Παιδείας που αναγνωρίζει την προσφορά μας στις δομές της ΕΑΕ, το οποίο επιτέλους διασφαλίζει τα εργασιακά δικαιώματα μια πολυπληθούς ομάδας αναπληρωτών εκπαιδευτικών. Η ειδική παιδαγωγική αποτελεί συνέχεια, προέκταση της γενικής παιδαγωγικής (European Agency for development in special needs education, 2010). Ως εκ’ τούτου, η εξειδικευμένη γνώση σχετικά με την ειδική παιδαγωγική δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με τη στενή έννοια, αλλά αντίθετα ως προέκταση της βασικής παιδαγωγικής γνώσης πάνω και στην οποία και κτίζεται (European Agency for development in special needs education, 2010). • Άμεσα συνδεδεμένο με την προαναφερθείσα διευκρίνηση είναι το θέμα της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής. Στη διεθνή βιβλιογραφία, ο διαχωρισμός της αρχικής εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών σε γενική και ειδική κατεύθυνση, αντιμετωπίζεται με επιφύλαξη καθώς είναι επιστημονικά παράδοξος και δημιουργεί εμπόδια στην πρόσβαση όλων των μαθητών σε ισότιμες εκπαιδευτικές εμπειρίες (European Agency for Development in Special Needs Education, 2010). Σύμφωνα με τη διακήρυξη της Σαλαμάνκα της UNESCO (1994), η επιλογή και η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την προώθηση του συνεκπαιδευτικού μοντέλου εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, τονίζεται ότι η εξειδίκευση των εκπαιδευτικών στην ειδική εκπαίδευση, η οποία οδηγεί σε επιπλέον προσόντα, θα πρέπει κανονικά να συμπληρώνει τη βασική εκπαίδευση και εκπαιδευτική εμπειρία των εκπαιδευτικών στο γενικό σχολείο, είτε με την μορφή ενσωματωμένων στη βασική εκπαίδευση συμπληρωματικών σπουδών είτε με την μορφή συμπληρωματικών σπουδών που έπονται των βασικών, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ο συμπληρωματικός της χαρακτήρας και η κινητικότητα σε θέσεις των εκπαιδευτικών δομών. Επιπλέον, σύμφωνα με την έκθεση της UNESCO στο International Conference on Education με θέμα «Inclusive Education: The way of the future» (UNESCO International Bureau of Education, 2009) ξεχωριστές πορείες αρχικής εκπαίδευσης (ειδική- γενική εκπαίδευση) δεν βοηθούν, αλλά η εξειδίκευση των εκπαιδευτικών πρέπει να κτίζεται πάνω σε μία ήδη υπάρχουσα ευρεία βάση γνώσεων και να έπεται της απόκτησης δεξιοτήτων και εκπαιδευτικής εμπειρίας στο γενικό (mainstream) πλαίσιο. • Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής στροφής προς την συνεκπαίδευση δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην αναβάθμιση της αρχικής εκπαίδευσης όλων των εκπαιδευτικών. Παράλληλα αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη μορφές εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών που εστιάζουν σε συγκεκριμένες μόνο δεξιότητες χωρίς να διασφαλίζουν το απαραίτητο υπόβαθρο γνώσης και κατανόησης (European Agency for development in special needs education, 2010). Όσον αφορά την εκπαίδευση των ειδικών παιδαγωγών η γενικότερη τάση στην Ευρώπη είναι η αναβάθμιση της εκπαίδευσης του ειδικού παιδαγωγού μέσα από υποχρεωτικές συμπληρωματικές σπουδές μεταπτυχιακού επιπέδου (European Trade Union Committee for Education, 2008.) Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής ένωσης, όπως αυτά παρατίθενται στην ιστοσελίδα του European Agency for Development in Special Needs and Inclusive Education (https://www.european-agency.org/), στο σύνολο των Ευρωπαϊκών χωρών η εξειδίκευση των εκπαιδευτικών στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση επιτυγχάνεται μέσα από συμπληρωματικές σπουδές για την πραγματοποίηση των οποίων, στην συντριπτική πλειοψηφία των χωρών, η απόκτηση πρώτου πτυχίου στην εκπαίδευση (δασκάλου, νηπιαγωγού) αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση. Όσον αφορά τα προγράμματα που οδηγούν σε απευθείας απόκτηση της εξειδίκευσης στην ειδική αγωγή, έχουν ενσωματωμένες τις συμπληρωματικές σπουδές, μεγαλύτερη διάρκεια φοίτησης σε σχέση με το βασικό πτυχίο στην εκπαίδευση και συχνά καταλήγουν σε πτυχίο μεταπτυχιακού επιπέδου (π.χ. Γερμανία, Φιλανδία) (Η διάρκεια φοίτησης στα Τμήματα των Πανεπιστημίων που φοιτούν οι ΠΕ61-ΠΕ71, είναι μόνο 4 έτη). Είναι προφανές λοιπόν, ότι η δημιουργία ανεξάρτητου κλάδου ειδικής εκπαίδευσης, η ένταξη στον οποίο καθορίζεται αποκλειστικά από ένα πρώτο πτυχίο στην ειδική εκπαίδευση, για την απόκτηση του οποίου δεν απαιτήθηκαν αυξημένης διάρκειας σπουδές, και ο κάτοχος του οποίου δεν έχει επάρκεια προσόντων για να εργαστεί στη γενική εκπαίδευση, ακυρώνει τις συμπληρωματικές σπουδές, απαξιώνει την συνεχιζόμενη και διαρκή εκπαίδευση των εκπαιδευτικών, εμποδίζει την κινητικότητα μεταξύ ειδικής και γενικής εκπαίδευσης, υποβαθμίζει τον ρόλο του ειδικού παιδαγωγού, και εν τέλει δεν εξυπηρετεί τις ισότιμες ευκαιρίες για όλους τους μαθητές.