Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Θανασης Καραλης' | 17 Οκτωβρίου 2010, 00:28

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Το κειμενο που ακολουθει επροκειτο να ειναι η συμβολη μου στη διαβουλεση που αφορουσε "Την ανάδειξη των κεντρικών προτεραιοτήτων της Εθνικής Στρατηγικής Έρευνας" και ιδιαιτερα τις "Δρασεις που απευθυνονται στον Παραγωγικο Τομεα". Για διαφορους λογους, ανεξαρτητους απο την θεληση μου, δεν ανεβασα τοτε το κειμενο που ακολουθει. Επειδη ομως νομιζω οτι μερικα ζητηματα τα οποια θιγω άπτονται και αυτης της διαβουλευσης επισυναπτω τωρα τα σχολια μου: ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΓΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1. Η Ελληνική Βιομηχανια συρρικνωνεται την τελευταια 30-ετια ενώ παραλληλα εχει τωρα πια εισελθει σε συνθηκες βαθιας κρισης, η οποια σε ορισμενους κλαδους ισως αποδειχθει αναντιστρεπτη. Υπαρχει συνεπως αναγκη επενδυσης σε στοχευμενη ερευνα που να αφορα κλαδους, κατά προτιμηση με εξαγωγικο προσανατολισμο, που καταφερνουν να επιβιώνουν με καθαρα χρηματικοοικονομικους όρους. Η πολυτελεια να χρηματοδοτηθει από την ΓΓΕΤ στο εγγυς μελλον ερευνα που θα στηριζεται σε ιδεοληψιες ή ευχολογια είναι η χειροτερη απάντηση που θα μπορουσε να δοσει η Πολιτεια στην τρεχουσα πολιτικη και κοινωνικη συγκυρια αλλά και στην αναγκη αλλαγης του σημερινου αναπτυξιακου προτυπου (βλ. καταναλωτισμός με μεγαλη συμμετοχη στο ΑΕΠ, σημαντικη συρρικνωση του εξαγωγικου τομεα, κ.λπ) 2. Απαιτειται η χρηματοδοτηση ερευνητικων εργων που θα οδηγουν σε εμπορευσιμα προϊόντα εντος 5-ετιας από την εναρξη της χρηματοδοτησης τους ή εντος 2-ετιας από την ληξη της χρηματοδοτησης. Ενας τροπος εξασφαλισης είναι να προ-απαιτειται η Υποβολη Επιχειρηματικου Σχεδιου (Business Plan) μαζι με κάθε προταση προς χρηματοδοτηση. Ένα συμπληρωματικο εργαλειο είναι η δημιουργια Λιστας εταιρειών που αξιοποιουν –ή δεν αξιοποιουν- εντος των ανωτερω χρονικών διαστηματων, τα αποτελεσματα της χρηματοδοτηθεισας ερευνας (η καταταξη στη λιστα θα γινεται με συγκριση των αποτελεσματων αυτων με το αρχικως υποβληθεν Επιχειρηματικο Σχεδιο) 3. Η χρηματοδοτηση βασικης ερευνας (Πανεπιστημια, Ερευνητικα Ινστιτουτα) πρέπει να αποδεσμευθει πλήρως από την χρηματοδοτηση στοχευμενης εφαρμοσμενης ερευνας. Η χρηματοδοτουμενη ερευνα των πανεπιστημιων πρέπει να γινεται μεσω αλλης «γραμμης χρηματοδοτησης» και οι αντιστοιχες προκηρυξεις να γινονται με διαφορετικη στόχευση. Τελος οι υποβαλλομενες προτασεις να αξιολογούνται με διαφορετικα κριτηρια αξιολογησης 4. Ιδιαιτερη εμφαση πρέπει να δοθει στην στοχευμενη ερευνα κοινοπραξιων Βιομηχανιών και Ερευνητικων Φορεων που ρητα θα οδηγει σε μετρήσιμη αυξηση του ογκου και της προστιθεμενης αξιας των νεων προϊοντων και κατά προτιμηση των εξαγωγιμων νεων προϊοντων 5. Υπο τις τρεχουσες συνθηκες δημοσιονομικης κρισης εκτιμώ οτι απαιτειται η Μειωση της χρηματοδοτησης της βασικης ερευνας καθως και της εφαρμοσμενης ερευνας που θα αποφερει προϊόντα σε οριζοντα μεγαλυτερο της 8-ετίας 6. Εκτιμω επισης σαν επιβεβλημενη κινηση, ταυτοχρονα με την προκηρυξη μιας δρασης, τον καθορισμο της προς διαθεση Δημοσιας Δαπανης ανα επι μερους Δραση. Οι επι μερους Δρασεις πρέπει να είναι περισσοτερες από τις συνηθεις. Δεν είναι π.χ. λογικο να «ανταγωνιζεται» μια προταση βελτιωσης των αεριων ρυπων των αυτοκινητων με μια προταση για την εξουδετερωση χημικών ή μεταλλευτικών απορρίψεων 7. Να μην χρηματοδοτουνται ερευνητικες προτασεις «συμπραξης βιομηχανιας -πανεπιστημιων» στις οποιες η παρουσια των βιομηχανικών εταιρων είναι ουσιαστικά δευτερευουσα και διακοσμητική. Τετοιες προτασεις ουσιαστικα αποσκοπουν στην εμμεση χρηματοδοτηση ερευνας με καθαρα ενδο-πανεπιστημιακα κριτηρια ή και ακομη πιο «στενα» κριτηρια και προτεραιότητες. Ένα καλο κριτηριο διακρισης για το εάν η προτεινομενη ερευνα είναι πανεπιστημιοκεντρικη ή βιομηχανοκεντρικη είναι η συμπληρωση εκ μερους των συμμετεχουσων βιομηχανιων ενός συγκεκριμενου «ερωτηματολογίου» (αυτό το κριτηριο υπερ της βιομηχανιας εφαρμοζεται ήδη επιτυχημενα και κατά κορον στα περισσοτερα χρηματοδοτουμενα ευρωπαικα προγραμματα) 8. Θεωρω περισσοτερο από αναγκαια την αυξημενη συμμετοχη ειδικων στελεχών από την Βιομηχανια στην αξιολογηση των υποβαλλόμενων προτασεων με αντιστοιχη μειωση της συμμετοχης αξιολογητών πανεπιστημιακης προελευσης. Οι εκ της Βιομηχανιας προερχομενοι αξιολογητες θα πρέπει φυσικά να ικανοποιουν συγκεκριμένα προαπαιτουμενα (π.χ. ετη εμπειριας, επιστημονικους τιτλους, πλουσιο βιογραφικο). Προτείνω να εξετασθει η δημιουργια "Σωματος Πιστοποιημενων Αξιολογητων-Κριτών" με προελευση την Ελληνική Βιομηχανια 9. Η αξιολογηση / βαθμολογια κάθε προτεινομενου εργου και η εν συνεχεία παρακολούθηση κάθε εκτελουμενου προγραμματος πρέπει να γινεται ταυτόχρονα από στελεχη της ΓΓΕΤ και από ειδικους με βιομηχανική εμπειρια (με τετοια "διδυμα" αξιολογει πλεον συστηματικά η ΕΕ τα χρηματοδοτουμενα προγραμματα που υλοποιουνται) 10. Χρησιμη είναι η ενθάρρυνση διεθνών συνεργασιών με υψηλης ποιοτητας ευρωπαϊκούς ερευνητικούς οργανισμούς ή και επιχειρήσεις (Χωρις την δυνατοτητα χρηματοδότησής τους. Αυτό μπορει να το κάνει εξωπρογραμματικά –πλην αποδεδειγμενα- η βιομηχανια με δικές της δαπανες που δεν θα είναι επιλεξιμες) 11. Τελος μετα την αξιολογηση των προτασεων, που υποβαλλονται θεωρω απολυτως απαραιτητο να δημοσιοποιουνται οι κρισεις –ανωνυμως- διακριτα τοσο των πανεπιστημιακών όσο και των προερχομενων από την βιομηχανια κριτων ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ  Τα επεξεργασμενα ορυκτα και η άμεσα συνδεδεμενη με αυτά βασικη μεταλλουργια καθως και ο κατασκευαστικός τομεας αποτελουν έναν κλαδο της ελληνικής βιομηχανιας, ο οποιος μεσα σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικο διεθνες περιβαλλον εχει ετησιο κυκλο εργασιων 2,5 δις ευρω, το 65% του οποιου ειναι εξαγωγες. Απασχολουνται στον κλαδο των ορυκτων περιπου 22,000 εργαζομενοι και εμμεσως άλλες 90,000 εργαζομενοι (υπεργολαβιες, μηχανολογικες εργασιες, κ.λπ)  Ειδικοτερα ορισμενα βιομηχανικα ορυκτα που παραγονται στην Ελάδα ειναι παγκοσμιας «κλασης» (π.χ. μπεντονίτης, περλίτης, λευκολιθος)  Η Ελλάδα ως κρατος-μελος της ΕΕ και ταυτοχρονα σημαντικος παραγωγος ορυκτών α΄υλών πρέπει να εναρμονισει ολες τις κρατικες δρασεις (αρα και την χρηματοδοτηση ερευνας) με την Πρωτοβουλία Verheugen, (πρωην Κοινοτ.Επιτροπου για την Επιχειρησεις και την Βιομηχανία) που στοχευει στην διασφαλιση και στην περαιτερω βελτιωση της προσβασης της Ευρωπαϊκης βιομηχανίας στις α’ ύλες http://www.mineralsday.eu/fileadmin/Downloads/Press_Release_EU_Minerals_Forum_261108.pdf Τομεις στους οποιους θεωρω απαραίτητη την εντατικοποιηση / χρηματοδότηση της σχετικής ερευνας είναι οι εξης επτα (7): 1. Μειωση εως και Μηδενισμος των μεταλλευτικων απορριψεων όχι μεσω της ασφαλεστερης αποθεσης τους αλλα μεσω της μετατροπης τους σε εμπορευσιμα προιοντα (με προορισμο την κατασκευαστικη βιομηχανια, την βιομηχανια χρωματων και πολυμερων / πλαστικών, βιομηχανικών μονωτικών, κ.λ.π.) 2. Αναπτυξη μονωτικων βιομηχανικών προϊοντων χαμηλου ενεργειακου αποτυπωματος και πολύ χαμηλής θερμικης αγωγιμοτητας με στοχευση την ευρωπαικη και την αμερικανικη αγορα. Τα προϊοντα αυτά θα προερχονται από καινοτομες τεχνολογίες επεξεργασιας ορυκτων 3. Αναπτυξη ακαυστων ανοργανων δομικων προϊοντων χαμηλου ενεργειακου αποτυπωματος που θα υποκαταστησουν ευφλεκτα οργανικα / πολυμερη (και εξαρτημενα από το πετρελαιο) με στοχευση την ευρωπαικη και την αμερικανικη αγορα. Τα προϊοντα αυτά θα προερχονται από καινοτομες τεχνολογίες επεξεργασιας ορυκτων 4. Βελτιωση υφισταμενων τεχνολογιών ή αναπτυξη νεων που θα μειωνουν: 1)το κοστος φυσικής ή χημικής επεξεργασιας ορυκτων, 2)το ενεργειακο αποτυπωμά τους, και 3)το συνολικο περιβαλλοντικο αποτύπωμά τους 5. Νεες τεχνολογίες που θα μετατρεπουν ορυκτα σε: 1)φορεις (carriers) δραστικων χημικών, φαρμακευτικων, κ.λπ ουσιων, 2)προσθετα για βελτιωση ζωικων τροφών 6. Νεες τεχνολογίες υπογειας εκμεταλλευσης με βελτιωμενη σχεση κοστους/αποδοσης ετσι ώστε να μειωθουν οσο είναι δυνατον οι επιφανειακες εκμεταλλευσεις εκει οπου η αλλοιωση του τοπιου επηρρεαζει άλλες ανθρωπινες δραστηριοτητες 7. Νεες Τεχνικες αποκαταστασης και αναμορφωσης εγκαταλειπομενων μεταλλευτικών εκμεταλλευσεων, κατά προτιμηση μεσω της αναπαραγωγης σπανιας ενδημικής βλαστησης Θανασης Καραλης