Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Κώστας Κατσόγιαννος' | 17 Οκτωβρίου 2010, 19:18

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Σχετικά με τη συζήτηση για τον νέο Νόμο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη Προβληματισμοί από την πλευρά ενός εκπαιδευτικού της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Βασικό και ενδογενές χαρακτηριστικό της ανάπτυξης και της τεχνολογικής ενσωμάτωσης της χώρας μας στο διεθνές και γενικότερο αντίστοιχο περιβάλλον είναι (για το ανθρώπινο δυναμικό) : · Το ευνοϊκό περιβάλλον, οι συνθήκες, οι προϋποθέσεις · Η διάθεση όλων να συμβάλλουν και όχι να μην συμβάλλουν σε αυτή την ποιοτική ανάπτυξη · Η αναγνώριση και η διάθεση για αποδοχή των αρίστων Πιστεύω ότι οι δύο πρώτες προϋποθέσεις είναι μαχητές. Η πρώτη είναι μάλλον εύκολο να δημιουργηθεί ή και σε κάποιο βαθμό ήδη υπάρχει.. Η δεύτερη είναι σε αρκετά μεγάλο βαθμό καλλιεργήσιμη, αφού ενημερωθούν, ευαισθητοποιηθούν, γίνουν κοινωνοί, εμπλακούν και δημιουργικά πλέον μετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι Ως προς την τρίτη, επιτρέψατέ μου να έχω σοβαρότατες επιφυλάξεις… Οι προϋποθέσεις αυτές φυσικά ισχύουν όχι μόνο στο ώριμο στάδιο και επίπεδο της υλοποίησης πλέον μιας ερευνητικής διαδικασίας, αλλά και σε όλα τα προηγούμενα και προαπαιτούμενα κατά τη γνώμη μου στάδια. Δηλ σε όλα τα προηγούμενα και απαιτούμενα περιβάλλοντα στα οποία είχε ενταχθεί ο εν δυνάμει ερευνητής, το σπίτι, το σχολείο, η τοπική κοινωνία, η συμβολή στην ανάδειξη ή όχι των ιδιαίτερων ικανοτήτων του, το περιβάλλον που βοηθά ή όχι, που εμπνέει, που αναγνωρίζει, που τονώνει, που αποδέχεται την ικανότητα. Αποδέχεται την αριστεία! δεν την θεωρεί μίασμα, ούτε την πολεμά με χίλιους δύο θεμιτούς και αθέμιτους τρόπους.. Αυτό απαιτεί κοινωνία σοβαρή. Προϋποθέτει σχολεία άμιλλας και όχι ισοπέδωσης. Δασκάλους ταγούς και μέντορες. Όχι παπαγάλους και στην λογική του να τα έχουμε με όλους καλά, να αξιολογούμε όλους και με την αντίστοιχη λογική… Σχολείο που αναδεικνύει τα ατομικά χαρακτηριστικά, συμβάλλει και προσπαθεί να αναδείξει τις ιδιαίτερες κλίσεις, ενδιαφέροντα και ικανότητες των μελών του και εργάζεται νυχθημερόν προς αυτή την κατεύθυνση. Άρα σχολείο που λειτουργεί με στόχο το άτομο και όχι την μαζικοποίηση όλων. Το κάθε ένα άτομο ξεχωριστά…τις ιδιαιτερότητες, τις κλίσεις και τα ιδιαίτερα δικά του θέλω, μπορώ, προσπαθώ, δύναμαι ή δεν δύναμαι… Υπάρχει τέτοιο σύστημα σχολείων στη χώρα μας και δεν το ξέρουμε; Καλλιεργούνται τέτοιες δεξιότητες, ικανότητες, ομάδες προσόντων στην Ελλάδα και δεν έχουμε λάβει γνώση; Υπάρχει περιβάλλον στο ελληνικό σχολείο που επιτρέπει την ανάδειξη αντί της ισοπέδωσης; την αποδοχή και την άμιλλα αντί του φθόνου και της κακής ανταγωνιστικότητας; Eδώ ακόμα και τα λεγόμενα πειραματικά σχολεία ή πρότυπα δεν έχουν το δικαίωμα να διαφοροποιηθούν με τον οποιοδήποτε τρόπο…σε οποιοδήποτε θεματικό πεδίο ή διαφορετική προσέγγιση. Τα πάντα είναι ίδια, τα πάντα είναι ίσα…όλα τα σχολεία, όλων των βαθμίδων όλης της χώρας λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο, τα ίδια κανονιστικά και λειτουργικά πλαίσια και όποιος τολμήσει να διαφοροποιηθεί σε οτιδήποτε, τον έφαγε η μαρμάγκα.. Αρκεί μια ντιρεκτίβα να προκύψει από τις Κεντρικές Αρχές και τα πάντα (νομίζουν κάποιοι) θα δουλέψουνε ρολόϊ.. έτσι όπως έχει προγραμματιστεί.. από τον κεντρικό προγραμματισμό…(θυμίζει αυτό κάτι;;) Σταλινικού τύπου δηλαδή εκπαιδευτικό σύστημα, όχι απλώς ίδιες «ευκαιρίες» για όλους… Διότι ακόμα και την Σερβία πχ που ξέρω ή στην Πολωνία, ή στην Ρουμανία, όχι μόνο την σημερινή αλλά και παλιότερα, επι σοσιαλισμού, υπήρχαν και υπάρχουν οι δυνατότητες για εναλλακτικές και διαφορετικές προσεγγίσεις από σχολική μονάδα σε σχολική μονάδα.. και όχι μόνο στο επίπεδο της διαχείρισης ή της λειτουργίας η της μεθοδολογίας, αλλά αυτών καθ αυτών των συνολικών προσεγγίσεων, αξιολόγησης και αποτελεσμάτων που αναδεικνύουν, αποδέχονται και αναγνωρίζουν τους καλύτερους.. δεν τους εξομοιώνουν προς τα κάτω.. τους θεωρούν δικό τους κομμάτι και «παίρνουν» και αυτοί ένα κομμάτι από την δόξα εκείνων…και καρπώνεται το σύνολο της τοπικής κοινωνίας (τουλάχιστον..) από την επιτυχία των ατόμων, από την προσωπική, επαγγελματική, επιστημονική, επιχειρηματική, πνευματική ανάδειξη των μελών της… Είναι κάτι παραπάνω από το χαρακτηριστικότατο «bricks in the Wall» των Pink Floyd, το αποτέλεσμα των εκπαιδευτικών διαδικασιών και δεν το ξέρουμε; Το σύστημά μας όπως σήμερα λειτουργεί, «κόβει τα κεφάλια που περισσεύουν».. Η εξομοίωση είναι προς τα κάτω και όχι προς τα πάνω..οι προσεγγίσεις στις διδακτικές μεθοδολογίες και τεχνικές είναι σε αυτό το σκεπτικό…ο καλός πρέπει να περιμένει και τους άλλους να έρθουν…Δεν προσπαθούμε δηλαδή να φέρουμε τους άλλους προς τον καλό… Αυτό συμβαίνει χρόνια τώρα, δεκαετίες ολόκληρες…από το 1975-80 και δώθε δηλαδή που άρχισε να χτίζεται το νέο οικοδόμημα της δημοκρατίας μας και άρχισε να αναμορφώνεται το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Συνεπώς γιατί πράγμα μιλάμε; Ολη η γενιά που είναι σήμερα στα πράγματα είναι αποτέλεσμα αυτής της λογικής και αυτό ξέρει, αυτό κάνει…και δεν είναι μόνο αυτοί που είναι στα πράγματα αυτής της λογικής.. είναι και οι ταγοί αυτής της λογικής.. είναι και πολλοί δάσκαλοι, καθηγητές και επιστημονικό προσωπικό αυτής της λογικής.. Τι θέλετε κύριοι να μας ταράξετε τα ήρεμα νερά της νιρβάνας στην οποία εντριφούμε; Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε ενεργητικούς δασκάλους, ενεργητικούς καθηγητές, μπροστάρηδες, μερακλήδες, γνώστες, ανοικτά μυαλά, με επίκαιρες γνώσεις για τουλάχιστον πέντε χρόνια μπροστά, απαιτεί υποδομές, εργαστήρια, βιβλιοθήκες, σχολεία ζωντανά όλη τη μέρα, με συνθήκες και περιβάλλον που σέβεται αυτούς που υποδέχεται και φιλοξενεί. Που μετέχει στη ζωή γύρω από το σχολείο, που έχει ενεργό ρόλο και θέσεις για τα γύρω τεκταινόμενα, που παράγει πολιτισμό και διαχέει πολιτισμό. σχολείο που μπορεί, που θέλει και του επιτρέπουν να είναι ζωντανό.. εκπαιδευτικούς που έχουν επίσης τα ίδια χαρακτηριστικά.. αλλά και ένα παραπάνω.. που δεν αποτιμάται, που δεν μπορεί να μπεί στα κουτάκια, που δεν είναι αξιολογήσιμο σε κάνενα Project..το μεράκι…την όρεξη.. την υπευθυνότητα.. αυτό που οι παλιοί έλεγαν λειτούργημα, μας λέει τίποτα σήμερα; Τι είναι αυτά τώρα; και το χειρότερο ζητάτε να διακρίνουμε και να βοηθήσουμε να αναγνωριστούν οι καλύτεροι…μα τι λέτε τώρα; και εμάς τους εκπαιδευτικούς ποιος θα μας σώσει από το ξύλο; από τους γονείς και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης; που δεν θα δουν τον κανακάρη τους στους πρώτους; που δεν θα είναι πρώτος μεταξύ των ίσων ή τουλάχιστον ίσος με αυτούς; Που θα είναι αποτέλεσμα «σφαγής» όπως χαρακτηριστικά κάθε χρόνο, κάθε τέτοια εποχή αναφέρεται και χαρακτηρίζεται η αποτυχία να ενταχθούν όλοι στην πολυπόθητη και πολύπαθη Ανώτατη εκπαίδευση; Για ποιο περιβάλλον ανάπτυξης και ανάδειξης μιλάμε; Μήπως η παιδεία είναι το πρόβλημα και όχι τα κίνητρα που θα δώσει το ΥΠΑΝ μόνο; Μήπως και η συνολικότερη παιδεία είναι το πρόβλημα;… Μήπως είναι ήδη χαμένο το παιχνίδι, όταν φτάνει το άτομο στην Ανώτατη εκπαίδευση; Μήπως αυτά πρέπει περισσότερο να δούμε με πιο σοβαρό σκεπτικό; με διάθεση τομών; όπου, όπως και σε όποιο βαθμό χρειάζονται;. Γιατί δεν είναι τα πάντα άχρηστα…Υπάρχουν και καλές έως άριστες υποδομές πχ σε πάρα πολλά σχολεία, ιδιαίτερα της επαρχίας.. Μήπως πρώτα απόλα μπορεί να αναπτυχθεί η άμιλλα, οι διαγωνισμοί, οι βραβεύσεις σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διακρατικό επίπεδο, να υπάρξουν πιο ευέλικτες και πιο συνεργατικές μορφές ανταλλαγών και προγραμμάτων που χωρίς ιδιαίτερο βάρος σαν παρεμβάσεις, θα αμβλύνουν τα όρια και τα σύνορα που υπάρχουν, θα δημιουργήσουν όσμωση και θα καλλιεργήσουν τάσεις αποδοχής και σεβασμού στον αξιότερο, τον καλύτερο, την αποδοχή του και τέλος την συμπόρευση με αυτόν; την διάθεση να του μοιάσουμε μήπως, στη συνέχεια; Αναφέρω ενδεικτικά παραδείγματα διαγωνισμών σε εθνικό επίπεδο που πιστεύω ότι θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην καλλιέργεια και ανάπτυξη άμιλλας. Το Πρόγραμμα «Τεχνομάθεια» Το Πρόγραμμα «Δαίδαλος» Το πρόγραμμα βράβευσης επιχειρηματικών σχεδίων από μαθητές Προτείνεται πρόγραμμα βράβευσης για το Γυμνάσιο όπου μέσω της Τεχνολογίας Β΄Γυμνασίου αναδεικνύεται ο ρόλος της Τεχνολογίας και των εφαρμογών της στην καθημερινή μας ζωή, των επιχειρήσεων και της συνεισφοράς τους στην ανάπτυξη προϊόντων, διαδικασιών και υπηρεσιών που εξυπηρετούν το κοινωνικό σύνολο και προσφέρουν καλύτερη ποιότητα ζωής. Το ίδιο μάθημα της Τεχνολογίας θα μπορούσε –αν αποφασιστεί να εμπλουτιστεί με στοιχεία επιχειρηματικής κουλτούρας- να αποτελεί μάθημα Τεχνολογίας και επιχειρηματικότητας, συμβάλλοντας στην επιτυχία των στόχων του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2010, που εντάσσει την επιχειρηματική κουλτούρα στις οκτώ βασικές δεξιότητες και απαιτεί από όλες τις χώρες να εντάξουν την επιχειρηματικότητα σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού τους συστήματος. Αναφέρομαι σε ορισμένα μόνο παραδείγματα λόγω ειδικότητας και συγγενών προς τις δικές μου γνώσεις, που θα μπορούσαν-κατά τη γνώμη μου- να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη πνεύματος άμιλλας και διαγωνιστικού, που αποτελεί –κατά την γνώμη μου πάντα-απαραίτητη προϋπόθεση για δημιουργία περιβάλλοντος «κινητικότητας» και όσμωσης στο ίδιο το σχολείο πρώτα απόλα. Αν αυτό το περιβάλλον δεν υπάρχει και δεν καλλιεργείται, δεν μπορούμε να μιλήσουμε και για τίποτα παραπέρα, σχετικό με διάθεση για έρευνα, καινοτομία, ανάδειξη, αναγνώριση και αποδοχή αρίστων.. Το ίδιο στον τομέα των μαθηματικών, της φυσικής και των άλλων επιστημών(πχ του πολιτισμού, των κλασσικών επιστημών, της πληροφορικής κλπ) θα μπορούσε να ενισχύσει και «ζωντανέψει» τους ήδη υλοποιούμενους διαγωνισμούς και να τους κάνει πιο οικείους, πιο απλούς, πιο προσιτούς και παροτρύνει τους μαθητές να μετέχουν, να διαγωνίζονται, να αναδεικνύονται, να βραβεύονται. Οι καλές πρακτικές και η μεταφορά εμπειριών με προσαρμογή, τα δίκτυα σε όλα τα επίπεδα, η διάχυση και η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων είναι καθοριστικοί παράγοντες επίσης σε αυτή την κατεύθυνση, νομίζω. Προφανώς αυτό απαιτεί και ένα ελάχιστο βαθμό εσωτερικής συνοχής μεταξύ των πιθανών δράσεων, που θα μπορούσε να εξασφαλιστεί με την εποπτεία από κάποιο φορέα που ήδη υπάρχει, ξέρει, θέλει, μπορεί… Τα βραβεία πχ μπορεί να είναι συνδυασμός αναγνώρισης και περαιτέρω έντασης της προσπάθειας «άμες δε γ εσόμεθα…», για ακόμα καλύτερα-γρηγορότερα, ψηλότερα, δυνατότερα. Citius, Altius, Fortius (faster, higher, stronger) για να θυμηθούμε και τον Ελληνορωμαϊκό πολιτισμό και τις καταβολές μας, αλλά και αξιοποίηση ενός σημαντικού κεκτημένου των σταθερών μας πια επιτυχιών στον αθλητικό στίβο, σαν χώρα… Πόσω μάλλον αν αξιοποιηθούν διακρατικοί διαγωνισμοί, διαγωνισμοί άμιλλας από πολύ μικρές ηλικίες, ανοίξουν τα μάτια όλων μας για το τι γίνεται γύρω μας.. Γιατί καλό και αγαθό το να αναπαυόμαστε στις δάφνες του ένδοξου παρελθόντος μας, αλλά με το παρόν τι γίνεται; που είμαστε; είμαστε πουθενά; Συνεπώς πιστεύω ότι δεν αρκεί να ενισχυθούν με πόρους ή να δοθεί έμφαση μόνο στην Ανώτατη εκπαίδευση και τα Ερευνητικά Ινστιτούτα. Η διαμόρφωση κουλτούρας πρώτα απόλα είναι το ζητούμενο. Πολύ λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν στο τελευταίο στάδιο ανάπτυξης και ολοκλήρωσης της προσωπικότητας των ακαδημαϊκών πολιτών.. Απαιτείται πιο συστηματική (οριζόντια και κάθετα) προσέγγιση και συστηματική παρέμβαση σε όλες τις προηγούμενες βαθμίδες Ανατροπή εκ βάθρων της προσέγγισης που έχουμε για τα πράγματα. Δεν αρκεί πλέον να δίνονται ίδιες ευκαιρίες για όλους..Πρέπει και αυτό(απαραιτήτως) να εξασφαλίζεται, αλλά και να εξατομικευτεί η διδασκαλία, η μάθηση ώστε να μην συνθλίβει τους καλύτερους, να μην απαξιώνει και ισοπεδώνει τους αρίστους. Και αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο.. Όταν όλο το εκπαιδευτικό σύστημα και όλη η κοινωνία έχει ήδη διαμορφωθεί στο πλαίσιο του όλοι ίδιοι είμαστε, όλοι καλοί είμαστε… Αν βέβαια το ζητούμενο είναι η εξασφάλιση πόρων για μερικά ακόμη χρόνια, από κονδύλια για την έρευνα και μέσω των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, τότε λίγο πάνω, λίγο κάτω.. κάτι θα «τσιμπήσουμε»…Ας μην κάνουμε τότε απολύτως τίποτα…Δεν χρειάζεται. Όταν διαταράσσεται η ισορροπία και η αδρανειακή κατάσταση ενός συστήματος χωρίς να ξέρουμε που πάμε, τότε είναι καλύτερη η ομφαλοσκόπηση. Ισως έτσι βρούμε κάποτε και τα αίτια της κατάντιας μας…τουλάχιστον θα έχουμε «αποτυπώσει την υπάρχουσα κατάσταση» σε αρκετά αξιόπιστο βαθμό… Κων.Κατσόγιαννος Εκπαιδευτικός ΠΕ17