Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ' | 26 Μαρτίου 2018, 09:29

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΣΚΕΨΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ (Π.Ε.Ε.ΠΟ.ΘΕ.) ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΔΟΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Με αφετηρία την ανακοίνωση του Σχεδίου για την αναδιάρθρωση των Δομών Εκπαίδευσης, καταθέτουμε τις απόψεις μας που αφορούν σε ένα πεδίο της εκπαιδευτικής πράξης, το οποίο αγαπήθηκε από εκπαιδευτικούς και μαθητές και θεωρήθηκε από τους πρώτους το πεδίο όπου μπορούσαν να δοκιμάσουν καινοτόμες πρακτικές, από τους δεύτερους να ερευνήσουν θέματα που τους απασχολούν, θέματα που τους ενδιαφέρουν, θέματα της επικαιρότητας, να μιλήσουν και να εκφραστούν ποικιλόμορφα, να ανοιχτούν προς την κοινότητα. Πέτυχε κάτι το αδιανόητο, να του αφιερώνουν τα παιδιά, οι έφηβοι και οι έφηβες τον ελεύθερο χρόνο τους, τουλάχιστον εδώ και δύο δεκαετίες!Αναφερόμαστε σε εκείνα τα «καινοτόμα σχολικά προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας και Πολιτιστικών Θεμάτων», τα οποία είναι γνωστά ως Σχολικές Δραστηριότητες (Γ2/4867/92) και πραγματοποιούνται σε εθελοντική βάση από εκπαιδευτικούς και μαθητές, στη Β/βάθμια εκπαίδευση εκτός ωρολογίου προγράμματος του σχολείου, με συντονισμό και καθοδήγηση από τους Υπευθύνους Σχολικών Δραστηριοτήτων. Ο εν λόγω νέος σχεδιασμός αντιβαίνει σε οποιοδήποτε πόρισμα ή έκθεση του ίδιου του Υπουργού Παιδείας(π.χ. Έκθεση Γαβρόγλου του Μαΐου 2016 με βάση το δημόσιο διάλογο που είχε προηγηθεί, ή οποιεσδήποτε διαβεβαιώσεις των αρμοδίων στελεχών του ΥΠΠΕΘ (βλ. συνάντηση 4ης /11/2016 σύμφωνα με το με αρ. πρ. 168357/Δ2/11-10-2016 έγγραφό σας, καθώς και τα αναφερομένα στην εγκύκλιο με αρ. πρωτ. 170596/ΓΔ4/13-10-2016 για τον σχεδιασμό των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά, σχετικά με τη συνάντηση όλων των υπευθύνων σχολικών δραστηριοτήτων). Σε συνέχεια των παραπάνω επισημαίνουμε και πάλι τα εξής: Τα προαιρετικά προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων, εμείς εδώ θα εστιάσουμε στα πολιτιστικά προγράμματα, είναι δομημένες ακολουθίες παιδαγωγικών αλληλεπιδράσεων με βάση την ομάδα, πολύμηνης διάρκειας κατ’ έτος και υποστηρίζονται από τους Υπευθύνους Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολικών Δραστηριοτήτων στις κατά τόπους Διευθύνσεις Εκπαίδευσης. Οι υπεύθυνοι Π.Θ., και όχι μόνο, έχουν όλο τον διοικητικό, επιστημονικό, καθοδηγητικό, οργανωτικό συντονισμό των μακροπρόθεσμων πολιτιστικών προγραμμάτων στην περιοχή τους,διοργανώνουνδωρεάν, εκτός διδακτικού και διοικητικού ωραρίου, με συχνότητα 2-5 ανά μήνα, σεμινάρια βιωματικού χαρακτήρα και ημερίδες σχετικά με την ευρεία θεματολογία των προγραμμάτων που κατατίθενται Προχωρούν σε συνεργασίες σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, με Μουσεία, Επιστημονικά Ιδρύματα, Πανεπιστήμια, φορείς, οργανισμούς, Τ.Α.κ.ά, για την υποστήριξη των προγραμμάτων, την υλοποίηση των επιμορφώσεων και την παροχή εκπαιδευτικού υλικού Συγκροτούν εκπαιδευτικό υλικό για κάθε θεματικό άξονα των προγραμμάτων πουκατατίθενται Συμβάλλουν στη διαμόρφωση δράσεων που κάθε σχολείο ή ατομικά εκπαιδευτικός θέλει να υλοποιήσει, δίνοντας κατευθύνσεις για μια ολιστική αειφορική προσέγγιση Συνεργάζονται με τα σχολεία, τους μαθητές και ατομικά με εκπαιδευτικούς καικαθοδηγούν με βάση τις σύγχρονες θεωρίες παιδαγωγικής και διδακτικής, στα κατεξοχήν βιωματικού κι ερευνητικού προσανατολισμού πολιτιστικά προγράμματα ευρύτατης θεματολογίας Αποτελούν τον ενδιάμεσο «σύνδεσμο», το «μαξιλάρι» απορρόφησης και διαχείρισης των κραδασμών στα σχολεία κυρίως της Β/βάθμιαςEκπ/σης, μέσω των ομαδικών – συλλογικών διεργασιών άσκησης στο δημοκρατικό διάλογο,ωθώντας σε μετασχηματισμό με δημιουργικό τρόπο της Κουλτούρας του σχολείου και μέσω αυτού και της ευρύτερης κοινότητας. Είναι οι «συνάδελφοι», οι «συνεργάτες» του ανήσυχου παιδαγωγικά εκπαιδευτικού και όχι οι «γραφειοκράτες», όπως πλέον εν τοις πράγμασιωθεί την παιδαγωγική ομάδα των ΚΕΑ ο σχεδιασμός του Υπουργείου να είναι. Τα πολιτιστικά προγράμματα είναι σε κάθε Διεύθυνση Εκπαίδευσης τα πλέον καινοτόμα και πολυάριθμα και θα το γνώριζαν αυτό στο Υπουργείο μας, αν έβλεπαν και αξιολογούσαν τα λεπτομερή Απολογιστικά Στοιχεία που στέλνουν όλοι οι Υπεύθυνοι στο τέλος κάθε διδακτικού έτους, εδώ και δύο δεκαετίες τουλάχιστον. Επίσης, το γεγονός αυτό δείχνει τις ανάγκες των μαθητών, των εκπαιδευτικών και της κοινωνίας για μακρόχρονες πολιτιστικές δράσεις και παρεμβάσεις μέσα σε οργανωμένο πλαίσιο.(Εντελώς ενδεικτικά, κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013, υλοποιήθηκαν στα σχολεία Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης όλης της χώρας 14.511 Πολιτιστικά Προγράμματα εμπλέκοντας 27.903 εκπαιδευτικούς και 354.968 μαθητές/τριες• τη χρονιά 2013-14, 16.761 Πολιτιστικά Προγράμματα σε συνολικά 5.694 σχολικές μονάδες. Στα προγράμματα αυτά ενεπλάκησαν εθελοντικά 31.636 εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων και 398.747 μαθητές. Έκτοτε δεν δίνονται στοιχεία από το Υπουργείο). Ήδη, μετά τη συρρίκνωση του θεσμού το 2011, οι υπεύθυνοι Πολιτιστικών Θεμάτων δεν αρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες και καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες γι’ αυτό τον σκοπό. Πραγματικά δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πώς αυτή η άκρως γραφειοκρατική, συγχωνευμένη δομή που προτείνεται μπορεί να λειτουργήσει προς όφελος του μαθητή και του σχολείου, να κατανοήσειτις ανάγκες και ιδιαιτερότητες μαθητικών πληθυσμών και των οικογενειών τους και να σχεδιάσει βάσει αυτών. Η απόσταση της διοίκησης από την τάξη και την πράξη καθίσταται τεράστια.Είναι εμφανής η μονοδιάστατη οπτική που ενισχύει • τη διοίκηση έναντι της παιδαγωγικής και της έγνοιας για τον μαθητή, • τη συγκεντρωτική δομή έναντι των αναγκών της κάθε κοινότητας, • την εξ αποστάσεως απρόσωπη καθοδήγηση έναντι της παροχής προσωπικής και άμεσης στήριξης βάσει των ενδιαφερόντων και των αναγκών που εκφράζουν μαθητές και εκπαιδευτικοί, • τη γραφειοκρατία έναντι της αλληλεπίδρασης, των κοινοτήτων μάθησης και της ενδυνάμωσης του εκπαιδευτικού, του μαθητή και της σχολικήςμονάδας. Έχει επίσης ενδιαφέρον ότι καταργείται ο θεσμός των υπευθύνων σχολικών δραστηριοτήτων (ως παρωχημένος; ανεπιτυχής;ακριβός; άχρηστος;) στον οποίο το υπουργείο προστρέχει για να οργανώσει και να υλοποιήσει θεματικές εβδομάδες, να δείξει αποτελέσματα στην εκπαίδευσηγια τηναειφορία σε διεθνείς συναντήσεις, να συγκεντρώσει και να προβάλει τις δουλειές των σχολείων ως το κοινωνικό του πρόσωπο(Θυμίζουμε τη μεγάλη εκδήλωση που έγινε στο ΥΠΠΕΘ για τη βράβευση καινοτόμων προγραμμάτων που είχαν ως θέμα το προσφυγικό ζήτημα και αποσκοπούσαν στην αποδοχή, την ενσωμάτωση των παιδιών προσφύγων και των οικογενειών τους και που στηρίχθηκε εξ ολοκλήρου από τους Υπευθύνους Σχολικών Δραστηριοτήτων). Εκεί όπου επίσης προστρέχουν οι Δήμοι για να υλοποιήσουν προγράμματα- παρεμβάσεις, καθώς και ολόκληρα φεστιβάλ και γιορτές μαθητικής δημιουργίας σε τοπικό επίπεδο κάθε χρόνο. Εκεί όπου προστρέχει το Υπουργείο Πολιτισμού για να εφαρμόσει εκπαιδευτικά του προγράμματα… Ένας θεσμός που δεν κοστίζει παρά μόνο τον μισθό αυτών που τον υπηρετούν (δεν υπάρχει εδώ και χρόνια επίδομα θέσης, ούτε προβλέπονται κονδύλια για τις επιμορφώσεις και τη λειτουργία των γραφείων). Προβληματίζει από άποψη "λογιστική" και λογική πώς συγχωνεύονται ή καταργούνται δομές και θεσμοί επιτυχημένοι, αντίθετα από τις σύγχρονες θεωρίες μάρκετινγκ, που δεν κοστίζουν ή το όποιοκόστος απέχει παρασάγγας από το δήθεν πιο "οικονομικό" που δημιουργείται. Γιατί επίσης, πέραν κάθε λογικής οικονομίας απορρίπτεται η τεχνογνωσία στελεχών εκπαίδευσης και εκπαιδευτικών «multitask» επιτρέψτε μας τον όρο. Επιπρόσθετα, με την έκρηξη του Προσφυγικού Ζητήματος, είναι καίριας σημασίας η ενδυνάμωση των δομών Πολιτισμού, σε μια κοινωνία που αλλάζει, καθώς καλείται να ενσωματώσει διαφορετικούς πολιτισμούς με άξονα τις αξίες της Δημοκρατίας και του Ανθρωπισμού, μέσα από την διαπολιτισμική αγωγή και διαμεσολάβηση.Έτσι, η αναβάθμιση των προαιρετικών προγραμμάτων πολιτισμού στα σχολεία αποτελεί προϋπόθεση της ομαλής μετάβασης στην εποχή της πολυπολιτισμικότητας, του σεβασμού στη διαφορετικότητα, στην έμφαση στην πολιτισμική διαμεσολάβηση και της ομαλής ένταξης των παιδιών θυμάτων της προσφυγικής κρίσης. Από κοινού με τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων για την προαγωγή της σωματικής, της ψυχικής και της σωματικής και κοινωνικής υγείας σε ένα περιβάλλον που υπηρετεί αυτό το σκοπό. Τα πολιτιστικά προγράμματα (και όλα τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων- Περιβαλλοντικής Εκπ/σης, Αγωγής Υγείας) αποτελούν την ανάσα του σχολείου. Διαμορφώνουν σκεπτόμενους ενεργούς πολίτες. Μπορούν και ενσωματώνουν με ομαλό τρόπο τους κραδασμούς της σχολικής κοινότητας. Καλλιεργούν πνεύμα συνεργασίας, διαλόγου και δια-πολιτισμού. Από τον Πολιτισμό εκπηγάζουν έννοιες όπως ταυτότητες, καινοτομία και δημιουργικότητα, συμβολή στην έξυπνη ανάπτυξη μέσω της πολιτισμικής πολυμορφίας, διάλογος, για την αποδοχή, την ένταξη, την πρόσβαση όλων στη γνώση. Ο πολιτισμικός γραμματισμός (Cultural literacy) λοιπόν, θα πρέπει να ενδυναμωθεί και να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για διάλογο και συνεργασία σε διαπολιτισμικό επίπεδο και την ανάπτυξη διαπολιτισμικών δεξιοτήτων (http://en.unesco.org/sdgs/shs)μέσα από την στήριξη των πολιτιστικών προγραμμάτων στο πλαίσιο του σχολείου και της τοπικής κοινωνίας. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι βασικός παράγοντας για την επίτευξη του στρατηγικού στόχου της Ευρώπης 2020 για την έξυπνη αειφόρο ανάπτυξη για όλους. Επίσης, οι προαιρετικού χαρακτήρα θεσμικά κατοχυρωμένες δραστηριότητες αποτελούν σύμφωνα και με σχετικές διεθνείς έρευνες το πιο ουσιαστικό μέρος της εκπαίδευσης καθώς τα παιδιά που συμμετέχουν σε αυτές είναι εκείνα με αποτελέσματα σχολικής επιτυχίας και δημιουργικής πορείας ζωής. Οι Σχολικές Δραστηριότητες αποτελούν ποιοτικό κομμάτι της Ελληνικής Εκπαίδευσης και με τρόπους των πιο σύγχρονων διδακτικών μεθοδολογιών καθιστούν πιο αυτόνομο το σχολείο, παρέχουν δυνατότητες αυτενέργειας σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, μεταβάλλουν συνολικά την «κουλτούρα» της τοπικής κοινωνίας και ρίχνουν γέφυρες ανθρωπισμού, σεβασμού και αλληλεπίδρασης – αλληλεγγύης, διδάσκοντας συνεργασία, διάλογο, προωθώντας την πολιτειότητα. Εξαρτάται λοιπόν, τι σχολείο θέλουμε και τι είδους πολίτες.