Η αντιμετώπιση της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης ως ξεχωριστό και σαφώς διακριτό αντικείμενο από την παιδαγωγική είναι επιστημονικά άτοπη ενώ έρχεται σε πλήρη αντίφαση με την ενταξιακή φιλοσοφία, η οποία είναι ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο ειδικός παιδαγωγός δεν αποτελεί ξεχωριστή οντότητα από τον γενικό παιδαγωγό. Η εκπαίδευση των ειδικών παιδαγωγών δεν νοείται να είναι ανεξάρτητη από την εκπαίδευση των γενικών παιδαγωγών. Αντιθέτως η πρώτη πρέπει να κτίζεται συμπληρωματικά ως επιπλέον προσόν πάνω στην δεύτερη. Ο διαχωρισμός των προγραμμάτων αρχικής εκπαίδευσης γενικών και ειδικών εκπαιδευτικών στηρίζεται στην κατηγοριοποίηση των μαθητών σε φυσιολογικούς και αποκλίνοντες και στην απόδοση των δυσκολιών μάθησης στην ατομική παθολογία. Με άλλα λόγια πρόκειται για μία διάκριση η οποία στηρίζεται στο ιατρικό μοντέλο το οποίο έχει εδώ και χρόνια αμφισβητηθεί και εγκαταλειφτεί. Τα σοβαρά προβλήματα παιδαγωγικής τεκμηρίωσης της ειδικής αγωγής ως ξεχωριστό από την γενική εκπαίδευση σύστημα και κλάδο, η αμφίβολη αποτελεσματικότητα του διαχωριστικού συστήματος της ειδικής αγωγής, και κυρίως ο ρόλος του συστήματος αυτού (α) στην περιθωριοποίηση και τον στιγματισμό μαθητών με αναπηρία, (β) στον αποκλεισμό συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων από την γενική εκπαίδευση βάσει του κριτηρίου της αναπηρίας, και (γ) στην έγερση εμποδίων στην ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή τους στην κοινωνία οδήγησε στην αναγνώριση της επιτακτικής ανάγκης για απομάκρυνση από την θεώρηση της αναπηρίας μέσα από το πρίσμα του μοντέλου της ειδικής αγωγής και την στροφή προς το ενταξιακό μοντέλο εκπαίδευσης.
Τί ακριβώς λοιπόν εξυπηρετεί η ίδρυση ενός ακόμη τμήματος ειδικής αγωγής στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή; Η ίδρυση ενός ακόμη τμήματος ειδικής αγωγής, όπως και η ίδρυση των δύο υπαρχόντων πριν από κάποια χρόνια, εξ ορισμού δεν εξυπηρετεί την ποιοτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, δεν εξυπηρετεί το δικαίωμα όλων των μαθητών σε ισότιμη ποιοτική εκπαίδευση, δεν προωθεί τις απαραίτητες στάσεις και αντιλήψεις για την επί της ουσίας εφαρμογή της ενταξιακής εκπαίδευσης στη χώρα μας. Πρόκειται για μία απόφαση που εξυπηρετεί άλλα συμφέροντα και πραγματικά δεν τιμά καθόλου τη χώρα μας η εκπαιδευτική της πολιτική να χαράσσεται με κριτήριο την εξυπηρέτηση αυτών των άλλων συμφερόντων. Η ύπαρξη των ξεχωριστών συστημάτων της ειδικής αγωγής και γενικής αγωγής τόσο σε επίπεδο σχολείου όσο και σε επίπεδο πανεπιστημιακών ιδρυμάτων αποτελεί μία διάκριση που δεν είναι πλέον ούτε κατάλληλη ούτε έγκυρη. Αυτό ήταν γνωστό και οι υπεύθυνοι διαμόρφωσης εκπαιδευτικής πολιτικής όφειλαν να το γνωρίζουν εδώ και χρόνια. Το αγνόησαν όταν ίδρυσαν τα δύο τμήματα ειδικής αγωγής στη χώρα μας. Αδιαφόρησαν τότε για το γεγονός ότι η κίνηση αυτή εισήγαγε ένα παρωχημένο και ακατάλληλο μοντέλο εκπαίδευσης για τα παιδιά με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Για μία ακόμη φορά η χώρα μας θα πρωτοτυπήσει ιδρύοντας ακόμη ένα τέτοιο τμήμα;
Όσον αφορά τις όποιες προσπάθειες κάποιων να πείσουν ότι δεν πρόκειται για Ελληνική πρωτοτυπία θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η παράθεση τίτλων πτυχίων χωρών του εξωτερικού δεν αποτελεί σοβαρό επιχείρημα. Η σύνδεση ενός βασικού πτυχίου με την άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού ως μοναδικό και επαρκές προσόν ισχύει στην χώρα μας αλλά δεν αποτελεί τον κανόνα στο εξωτερικό. Απλή παράθεση τίτλων βασικών πτυχίων άλλων χωρών λοιπόν χωρίς καμία αναφορά στη διάρκεια σπουδών, στον τρόπο και τις προϋποθέσεις σύνδεσης των πτυχίων αυτών με το επάγγελμα του εκπαιδευτικού, στις προϋποθέσεις απόκτησης άδειας ασκήσεως του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού συμπεριλαμβανομένου και του ειδικού παιδαγωγού και στις ιδιαίτερες προβλέψεις για την διασφάλιση κινητικότητας των εκπαιδευτικών σε θέσεις εκπαιδευτικού της τάξης και ειδικού παιδαγωγού, δυστυχώς δεν είναι σοβαρό επιχείρημα. Δυστυχώς όταν στους τίτλους προστεθούν και οι υπόλοιπες πληροφορίες υπογραμμίζεται η ελληνική πρωτοτυπία. Όταν όλες οι χώρες προσπαθούν να αναμορφώσουν τα συστήματά τους προς την κατεύθυνση του ενταξιακού μοντέλου η Ελλάδα θεσμοθετεί την ουσιαστική κατάργησή του. Εξ ορισμού δεν κινείται προς ενταξιακή κατεύθυνση ένα σύστημα στο οποίο προωθείται συστηματικά η εδραίωση χάσματος μεταξύ ειδικής και γενικής αγωγής. Δεν είναι ενταξιακό ένα σύστημα που συντηρεί και ιδρύει ξεχωριστά τμήματα προετοιμασίας εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής. Δεν είναι ενταξιακό ένα σύστημα που προωθεί στην συνείδηση του κόσμου ακόμη και των ίδιων των εκπαιδευτικών την μετονομασία των παιδαγωγικών τμημάτων δασκάλων και νηπιαγωγών σε τμήματα γενικής αγωγής. Ένα τέτοιο σύστημα στηρίζεται σταθερά στην ιδεολογία του αποκλεισμού την οποία και αναπαράγει. Συνειδητοποιούν οι υπεύθυνοι χάραξης εκπαιδευτικής πολιτικής ότι αποφάσεις οι οποίες συντηρούν και ισχυροποιούν ένα τέτοιο σύστημα είναι άκρως ανεύθυνες αλλά και επικίνδυνες αν αναλογιστεί κανείς ότι προωθούνται ενώ υποτίθεται ότι η χώρα μας (ως χώρα που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα) έχει υιοθετήσει το ενταξιακό μοντέλο;
Η αντιμετώπιση της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης ως ξεχωριστό και σαφώς διακριτό αντικείμενο από την παιδαγωγική είναι επιστημονικά άτοπη ενώ έρχεται σε πλήρη αντίφαση με την ενταξιακή φιλοσοφία, η οποία είναι ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο ειδικός παιδαγωγός δεν αποτελεί ξεχωριστή οντότητα από τον γενικό παιδαγωγό. Η εκπαίδευση των ειδικών παιδαγωγών δεν νοείται να είναι ανεξάρτητη από την εκπαίδευση των γενικών παιδαγωγών. Αντιθέτως η πρώτη πρέπει να κτίζεται συμπληρωματικά ως επιπλέον προσόν πάνω στην δεύτερη. Ο διαχωρισμός των προγραμμάτων αρχικής εκπαίδευσης γενικών και ειδικών εκπαιδευτικών στηρίζεται στην κατηγοριοποίηση των μαθητών σε φυσιολογικούς και αποκλίνοντες και στην απόδοση των δυσκολιών μάθησης στην ατομική παθολογία. Με άλλα λόγια πρόκειται για μία διάκριση η οποία στηρίζεται στο ιατρικό μοντέλο το οποίο έχει εδώ και χρόνια αμφισβητηθεί και εγκαταλειφτεί. Τα σοβαρά προβλήματα παιδαγωγικής τεκμηρίωσης της ειδικής αγωγής ως ξεχωριστό από την γενική εκπαίδευση σύστημα και κλάδο, η αμφίβολη αποτελεσματικότητα του διαχωριστικού συστήματος της ειδικής αγωγής, και κυρίως ο ρόλος του συστήματος αυτού (α) στην περιθωριοποίηση και τον στιγματισμό μαθητών με αναπηρία, (β) στον αποκλεισμό συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων από την γενική εκπαίδευση βάσει του κριτηρίου της αναπηρίας, και (γ) στην έγερση εμποδίων στην ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή τους στην κοινωνία οδήγησε στην αναγνώριση της επιτακτικής ανάγκης για απομάκρυνση από την θεώρηση της αναπηρίας μέσα από το πρίσμα του μοντέλου της ειδικής αγωγής και την στροφή προς το ενταξιακό μοντέλο εκπαίδευσης. Τί ακριβώς λοιπόν εξυπηρετεί η ίδρυση ενός ακόμη τμήματος ειδικής αγωγής στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή; Η ίδρυση ενός ακόμη τμήματος ειδικής αγωγής, όπως και η ίδρυση των δύο υπαρχόντων πριν από κάποια χρόνια, εξ ορισμού δεν εξυπηρετεί την ποιοτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, δεν εξυπηρετεί το δικαίωμα όλων των μαθητών σε ισότιμη ποιοτική εκπαίδευση, δεν προωθεί τις απαραίτητες στάσεις και αντιλήψεις για την επί της ουσίας εφαρμογή της ενταξιακής εκπαίδευσης στη χώρα μας. Πρόκειται για μία απόφαση που εξυπηρετεί άλλα συμφέροντα και πραγματικά δεν τιμά καθόλου τη χώρα μας η εκπαιδευτική της πολιτική να χαράσσεται με κριτήριο την εξυπηρέτηση αυτών των άλλων συμφερόντων. Η ύπαρξη των ξεχωριστών συστημάτων της ειδικής αγωγής και γενικής αγωγής τόσο σε επίπεδο σχολείου όσο και σε επίπεδο πανεπιστημιακών ιδρυμάτων αποτελεί μία διάκριση που δεν είναι πλέον ούτε κατάλληλη ούτε έγκυρη. Αυτό ήταν γνωστό και οι υπεύθυνοι διαμόρφωσης εκπαιδευτικής πολιτικής όφειλαν να το γνωρίζουν εδώ και χρόνια. Το αγνόησαν όταν ίδρυσαν τα δύο τμήματα ειδικής αγωγής στη χώρα μας. Αδιαφόρησαν τότε για το γεγονός ότι η κίνηση αυτή εισήγαγε ένα παρωχημένο και ακατάλληλο μοντέλο εκπαίδευσης για τα παιδιά με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Για μία ακόμη φορά η χώρα μας θα πρωτοτυπήσει ιδρύοντας ακόμη ένα τέτοιο τμήμα; Όσον αφορά τις όποιες προσπάθειες κάποιων να πείσουν ότι δεν πρόκειται για Ελληνική πρωτοτυπία θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η παράθεση τίτλων πτυχίων χωρών του εξωτερικού δεν αποτελεί σοβαρό επιχείρημα. Η σύνδεση ενός βασικού πτυχίου με την άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού ως μοναδικό και επαρκές προσόν ισχύει στην χώρα μας αλλά δεν αποτελεί τον κανόνα στο εξωτερικό. Απλή παράθεση τίτλων βασικών πτυχίων άλλων χωρών λοιπόν χωρίς καμία αναφορά στη διάρκεια σπουδών, στον τρόπο και τις προϋποθέσεις σύνδεσης των πτυχίων αυτών με το επάγγελμα του εκπαιδευτικού, στις προϋποθέσεις απόκτησης άδειας ασκήσεως του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού συμπεριλαμβανομένου και του ειδικού παιδαγωγού και στις ιδιαίτερες προβλέψεις για την διασφάλιση κινητικότητας των εκπαιδευτικών σε θέσεις εκπαιδευτικού της τάξης και ειδικού παιδαγωγού, δυστυχώς δεν είναι σοβαρό επιχείρημα. Δυστυχώς όταν στους τίτλους προστεθούν και οι υπόλοιπες πληροφορίες υπογραμμίζεται η ελληνική πρωτοτυπία. Όταν όλες οι χώρες προσπαθούν να αναμορφώσουν τα συστήματά τους προς την κατεύθυνση του ενταξιακού μοντέλου η Ελλάδα θεσμοθετεί την ουσιαστική κατάργησή του. Εξ ορισμού δεν κινείται προς ενταξιακή κατεύθυνση ένα σύστημα στο οποίο προωθείται συστηματικά η εδραίωση χάσματος μεταξύ ειδικής και γενικής αγωγής. Δεν είναι ενταξιακό ένα σύστημα που συντηρεί και ιδρύει ξεχωριστά τμήματα προετοιμασίας εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής. Δεν είναι ενταξιακό ένα σύστημα που προωθεί στην συνείδηση του κόσμου ακόμη και των ίδιων των εκπαιδευτικών την μετονομασία των παιδαγωγικών τμημάτων δασκάλων και νηπιαγωγών σε τμήματα γενικής αγωγής. Ένα τέτοιο σύστημα στηρίζεται σταθερά στην ιδεολογία του αποκλεισμού την οποία και αναπαράγει. Συνειδητοποιούν οι υπεύθυνοι χάραξης εκπαιδευτικής πολιτικής ότι αποφάσεις οι οποίες συντηρούν και ισχυροποιούν ένα τέτοιο σύστημα είναι άκρως ανεύθυνες αλλά και επικίνδυνες αν αναλογιστεί κανείς ότι προωθούνται ενώ υποτίθεται ότι η χώρα μας (ως χώρα που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα) έχει υιοθετήσει το ενταξιακό μοντέλο;