Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Διονύσιος Κατερέλος' | 17 Ιουνίου 2018, 12:06

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Αναφορικά με την ίδρυση Τμήματος Εθνομουσικολογίας στη θέση του Τμήματος Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων του ΤΕΙ, αποτελεί θέμα προβληματισμού το αντικείμενο, η στελέχωση και η βιωσιμότητά του και παρατηρούνται τα ακόλουθα: Α. Το Τμήμα Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων διαθέτει τον απαιτούμενο εξοπλισμό για τη λειτουργία του, την παροχή εκπαίδευσης στα ως άνω αντικείμενα (μοναδικά στην Ελλάδα, ιδιαίτερα η Τεχνολογία Μουσικών Οργάνων) και τη διεξαγωγή σχετικής έρευνας. Θεωρούμε ότι το Τμήμα, ως έχει, υπηρετεί και μόνο την τεχνολογία γύρω από τον ήχο, τη μουσική και τα μουσικά όργανα. Υπό αυτή την έννοια έρχεται να λειτουργήσει συμπληρωματικά στους τομείς της μουσικής και του ήχου, αλλά και του θορύβου, της βελτίωσης της ακουστικής συμπεριφοράς χώρων και, ιδιαίτερα ερευνητικά, της μελέτης και αντιμετώπισης πάσης φύσεων κραδασμών (vibrations) και κυμάτων, όπως τα σεισμικά κύματα. Ο απόφοιτος του Τμήματος για παράδειγμα είναι εκείνος στον οποίο θα απευθυνθεί ο εκτελεστής ενός μουσικού οργάνου για να λύσει από πρακτικά έως βαθιά θεωρητικά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Διότι ο απόφοιτος του Τμήματος κατέχει όλη την απαραίτητη θεωρητική και τεχνική γνώση για τη φυσική – μηχανική τεχνική λειτουργία του οργάνου, σε συνδυασμό με τις αναγκαίες γνώσεις μουσικής, αλλά και των συνθηκών καταγραφής, επεξεργασίας και αναπαραγωγής του ήχου. Αντίστοιχα ισχύουν και στα άλλα πεδία του Τμήματος. Β. Η Εθνομουσικολογία αποτελεί κλάδο της Μουσικολογίας, όπως αναφέρεται σε σχετικά κείμενα του ΑΠΘ (βλ. https://qa.auth.gr/el/class/1/600001902) του ΕΚΠΑ (http://www.music.uoa.gr/to-tmima/ergastiria/ergastirio-e8nomoysikologias-kai-politismikis-an8rwpologias.html) αλλά και του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου (http://dasta.ionio.gr/liaison/keimena/dikaiomata/dikaiomata_dms.pdf, σελ. 5). Ως αντικείμενο έχει τη μελέτη της μουσικής διαφόρων πολιτισμών, τόσο αυτής που χαρακτηρίζεται ως παραδοσιακή, όσο και της σύγχρονης, της κλασσικής ή της λαϊκής. Σχετίζεται δε στενά, αν δεν αποτελεί ένα και το αυτό, με την έννοια της Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας. Πρόκειται για ένα καθαρά ερευνητικό – θεωρητικό αντικείμενο, που συσχετίζει τη θεωρία με την εθνογραφία και το μουσικό πολιτισμό στη λογική της απάντησης σε ερωτήματα όπως για παράδειγμα το πώς μπορεί να παρασταθούν ή να παραχθούν γνωστικά/ερμηνευτικά αποτελέσματα, θεωρητικά συμπεράσματα και επιστημολογικές προσεγγίσεις της μουσικής οικείων και άλλων πολιτισμών. Επομένως, επιστημονικά η Εθνομουσικολογία είναι κλάδος της επιστήμης της Μουσικολογίας. Από τις παραπάνω δυο παρατηρήσεις προκύπτει το συμπέρασμα ότι, με το σ/Ν καταργείται ένα Τμήμα με σαφές γνωστικό αντικείμενο, σαφή επαγγελματικά δικαιώματα (όπως άλλωστε αναφέρεται και στο ως άνω κείμενου του Γραφείου Διασύνδεσης του Ιονίου Πανεπιστημίου (σελ. 10), ιδιαίτερα υψηλή απορρόφηση στην αγορά εργασίας των αποφοίτων του (90%), οι οποίοι απόφοιτοι έχουν πολύ συγκεκριμένο προφίλ, το οποίο συνάδει με τα διεθνή πρότυπα. Στη θέση του προς κατάργηση Τμήματος ιδρύεται ένα Τμήμα που ως αντικείμενο πρόκειται να θεραπεύσει ένα μέρος του αντικειμένου της Μουσικολογίας, το οποίο ήδη θεραπεύεται σε άλλα τέσσερα Τμήματα Μουσικών Σπουδών, πέντε με την προσθήκη του νέου Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με όσα ζητήματα προκύπτουν σχετικά με τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων. Το κυριότερο στοιχείο που προβληματίζει αφορά τη στενότατη σχέση των αποφοίτων του νέου Τμήματος με αυτούς από το υφιστάμενο Τμήμα του Ιονίου Πανεπιστημίου, σε συνδυασμό με την αιτιολόγηση που παρατέθηκε στο πρόσφατο παρελθόν για το κλείσιμο του Τμήματος Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων από το Ληξούρι και την απορρόφησή του, σε επίπεδο Ακαδημαϊκών πόρων, από τα Τμήματα της Σχολής Μουσικής και Οπτικοακουστικών Τεχνών του Ιονίου Πανεπιστημίου. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θεωρούμε ότι το πεδίο της Εθνομουσικολογίας είναι ιδιαίτερα ευρύ, ώστε να μπορεί να αποτελέσει Τμήμα. Επ’ αυτού περισσότερο αρμόδιοι για να τοποθετηθούν θα ήταν η κοινότητα των Εθνομουσικολόγων της χώρας, την οποία τοποθέτησή τους θα επιθυμούσαμε να ζητήσουμε. Επιπλέον, οι εργασιακές και οι οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα ίσως δεν επιτρέψουν τη βιωσιμότητα του νέου Τμήματος. Αν τελικά ιδρυθεί, το μέλλον θα δείξει. Οι υφιστάμενοι Ακαδημαϊκοί πόροι του προς κατάργηση Τμήματος, περιφερειακά και σε κάποιο βαθμό μπορούν να υποστηρίξουν το νέο Τμήμα. Το Τμήμα Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων διαθέτει εξοπλισμό για έρευνες πεδίου, καταγραφή, επεξεργασία και ανάλυση ήχου, πράγματα που απαιτούνται κατά την Εθνομουσικολογική έρευνα. Όμως διαθέτει πολύ επιπλέον εξοπλισμό. Παραδείγματος χάριν αναφέρεται ο εξοπλισμός για ακουστικές μελέτες χώρων ή ο μοναδικός στην Ελλάδα εξοπλισμός για την μελέτη των ακουστικών ιδιοτήτων υλικών και δομών. Επίσης, ίσως φανεί εν μέρει χρήσιμος ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται στην τεχνολογία των μουσικών οργάνων, με εφαρμογές σε παραδοσιακά ή και μοντέρνα – νέα μουσικά όργανα. Από δε το υφιστάμενο προσωπικό, μόνο ένα μέλος ΔΕΠ και ίσως ένας Εντεταλμένος Καθηγητής μπορούν να συνεισφέρουν στο νέο Τμήμα. Κλείνοντας, επιθυμούμε να καταθέσουμε τις ακόλουθες προτάσεις επί του σ/Ν. Α. Να ιδρυθεί στη θέση του προς κατάργηση Τμήματος, Τμήμα Εθνομουσικολογίας και Μουσικής Παραγωγής. Η Μουσική Παραγωγή είναι αντικείμενο πολυδιάστατο, που υφίσταται ευρέως σε διεθνές επίπεδο (Tonmeister ή Music Production) δεν υφίσταται στην Ελλάδα ως Τμήμα και μπορεί να υποστηριχθεί άμεσα από τους υφιστάμενους Ακαδημαϊκούς πόρους. Η πρόταση αυτή αποτελεί μέρος πρότασης που είχε κατατεθεί στο παρελθόν στη Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ως αποτέλεσμα εκτεταμένων διεργασιών, από επιτροπή μετεξέλιξης του τμήματος τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων (7/4/2009, Αρ.Πρωτ.572). Η συνέργεια και συμβολή των δύο αντικειμένων μπορεί να αποβεί ενισχυτική και για τους δυο χώρους και, επομένως, για το Τμήμα γενικότερα. Τέλος, πρέπει να προβλέπεται το χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο θα οριστούν από το Κράτος τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων. Αυτό θα πρέπει να ισχύσει για όλα τα Τμήματα, τα οποία δεν έχουν μέχρι σήμερα σαφώς καθορισμένα επαγγελματικά δικαιώματα. Εναλλακτικά στην πιο πάνω πρόταση, προτείνεται η ίδρυση Τμήματος Εθνομουσικολογίας και Ηχητικού Πολιτισμού. Ο τίτλος αυτός διευρύνει τους ορίζοντες έρευνας του τμήματος, λειτουργεί αρμονικά με το πεδίο της επιστήμης της Εθνομουσικολογίας, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει δυνατότητες πλήρους εκμετάλλευσης των εργαστηριακών εγκαταστάσεων και του υπάρχοντος διδακτικού προσωπικού. Μια άλλη πρόταση θα μπορούσε να είναι η ίδρυση Τμήματος Εφηρμοσμένης Εθνομουσικολογίας, Μουσικών Οργάνων και Μουσικής Παραγωγής. Β. Να προβλεφθεί στο σ/Ν η ίδρυση ΚΕΕ στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Στα πλαίσια του ΚΕΕ του Ιονίου Πανεπιστημίου, να προβλεφθεί η ίδρυση δύο ή τριών διετών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης στο Ληξούρι. Αυτά μπορεί να έχουν τα πιο κάτω αντικείμενα: (α) ηχοληψία, (β) κατασκευή, επισκευή και συντήρηση μουσικών οργάνων, (γ) ακουστικός σχεδιασμός χώρων. Οι προτεινόμενες δομές μπορούν να υποστηριχθούν από τις υφιστάμενες υποδομές. Γ. Να προβλεφθεί στο σ/Ν η ίδρυση στα πλαίσια του ΚΕΙΝ ινστιτούτου Μουσικής Ακουστικής στα πρότυπα του Ινστιτούτου Μουσικής Ακουστικής του Πανεπιστημίου Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της Βιέννης. Το προτεινόμενο ινστιτούτο μπορεί να υποστηριχθεί από τις υφιστάμενες υποδομές. Εναλλακτικά, προτείνεται η ίδρυση Ινστιτούτου Ήχου και Κραδασμών(sound and vibrations), το οποίο επίσης μπορεί να υποστηριχθεί. Δ. Να προβλεφθεί στο σ/Ν (άρθρο 3) η σύσταση από την ίδρυσή του οκτώ (8) νέων θέσεων μελών ΔΕΠ στο νέο Τμήμα, ώστε να καταστεί εφικτή η αυτοδυναμία του. Οπωσδήποτε μια εξ αυτών πρέπει να είναι σε βαθμίδα Καθηγητή ή Αναπληρωτή Καθηγητή και με αντικείμενο «Εθνομουσικολογία». Αντίστοιχες διατάξεις πρέπει να προβλεφθούν για όλα τα νέα Τμήματα του Ιονίου Πανεπιστημίου, τα μη αυτοδύναμα και όχι μόνο για το Τμήμα Τουρισμού. Επίσης, να προβλεφθεί η στελέχωση των νέων Τμημάτων με το απαιτούμενο Διοικητικό και Τεχνικό προσωπικό. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 3 να προστεθεί ότι «Στο Τμήμα Εθνομουσικολογίας (ή όπως αλλιώς ονομαστεί) συστήνονται από την ίδρυσή του δύο (2) θέσεις Διοικητικού Προσωπικού και δύο (2) θέσεις ΕΔΙΠ. Ε. Σε περίπτωση που δε γίνει δεκτή η πρόταση Α και προκριθεί η ίδρυση Τμήματος με αντικείμενο μόνο την Εθνομουσικολογία, προτείνεται να προβλεφθεί στο σ/Ν: (α) η κατάρτιση του προγράμματος σπουδών του νέου Τμήματος από πενταμελή επιτροπή στην οποία θα συμμετέχουν τουλάχιστον τρία μέλη ΔΕΠ από το προς κατάργηση Τμήμα κατά παρέκκλιση του Ν 4009/2011. (β) σε περίπτωση διαπίστωσης μη βιωσιμότητας του νέου Τμήματος, η ίδρυση στη θέση του, νέου Τμήματος με αντικείμενο τέτοιο ώστε να αξιοποιεί τον υφιστάμενο εξοπλισμό και το προσωπικό. (γ) οι απόφοιτοι του νέου Τμήματος να έχουν σαφή και διακεκριμένα επαγγελματικά δικαιώματα. ΣΤ. Μεταβατικές διατάξεις. ΣΤ1. Προτείνεται να αναφέρεται σαφώς η διαδικασία κάλυψης των εκπαιδευτικών αναγκών των πρώην Τμημάτων του ΤΕΙ σε έκτακτο εκπαιδευτικό προσωπικό. Επειδή η ενσωμάτωση του ΤΕΙ στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο συμπίπτει με την έναρξη μαθημάτων των παλαιών προγραμμάτων σπουδών και για την ομαλή διεξαγωγή τους και μετάβαση στις νέες συνθήκες, προτείνεται να αναφέρεται σαφώς στο σ/Ν η ακόλουθη, ή άλλη παραπλήσια, διαδικασία: (α) η ολοκλήρωση της αξιολόγησης των υποψηφίων για θέσεις ΕΕΠ και ΕΡΔΙΠ θα γίνει από τις επιτροπές που έχουν ορίσει τα υφιστάμενα έως την 30η/9/2018 Τμήματα. (β) οι αναθέσεις των καθηκόντων των μελών ΕΕΠ και ΕΡΔΙΠ θα γίνουν από τη Σύγκλητο του Ιονίου Πανεπιστημίου κατόπιν εισήγησης του Συμβουλίου, όπως προβλέπεται από το σχετικό άρθρο του σ/Ν λαμβάνοντας υπόψη τις αποφάσεις των ως άνω επιτροπών. Τέλος, πρέπει να γίνεται ειδική μνεία για τα προσόντα των υποψηφίων και των προς ανάθεση επιλεγέντων, τη στιγμή που θα κληθούν να υπηρετήσουν δομές Πανεπιστημιακού Ιδρύματος. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να αναφέρεται αν η επιλογή των εκτάκτων θα γίνεται με βάση τη νομοθεσία που διέπει τώρα τα ΤΕΙ, ή με βάση το ΠΔ 407. ΣΤ2. Να προσδιοριστεί με σαφήνεια ότι οι απόφοιτοι των καταργούμενων τμημάτων συνεχίζουν να διατηρούν τα επαγγελματικά δικαιώματα όπως αυτά έχουν ορισθεί στα σχετικά ΦΕΚ. ΣΤ3. Να προσδιοριστεί συγκεκριμένα η χρονική διάρκεια λειτουργίας του υφιστάμενου τμήματος, ώστε να το γνωρίζουν οι υφιστάμενοι φοιτητές καθώς και οι νεοεισερχόμενοι κατά το Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019.