Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Σ.Β., MA Παιδαγωγικής' | 2 Οκτωβρίου 2018, 21:38

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Το 1921 στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών ιδρύθηκε η πρώτη έδρα Παιδαγωγικής στην Ελλάδα, μετά το διαχωρισμό της έδρας Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής. Πρώτος Έλληνας καθηγητής της Παιδαγωγικής στην έδρα αυτή διορίστηκε ο Νικόλαος Εξαρχόπουλος. Ενενήντα επτά χρόνια μετά, με το παρόν σχέδιο νόμου εξοβελίζεται η Παιδαγωγική από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χάρη στις δομές και τις δράσεις της οποίας θεμελιώθηκε η Παιδαγωγική Επιστήμη στην Ελλάδα. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η Παιδαγωγική Επιστήμη αποτελεί «παιδί» της Φιλοσοφίας και της Ψυχολογίας, στις επιστημονικές βάσεις, μεθόδους και αρχές των οποίων στηρίχθηκε προκειμένου να αναπτυχθεί έως ότου αποκτήσει τα δικά της εργαλεία, τους δικούς της όρους, τις δικές τις θεωρίες και μεθόδους. Η συνύπαρξη των τριών αυτών επιστημών επομένως, αποτελεί κάθε άλλο παρά ακαδημαϊκό «παράδοξο», όπως πολλοί θέλουν να πιστεύουν. Επιπλέον, ο ρόλος του σύγχρονου παιδαγωγού, του εκπαιδευτικού που καλείται να αντιμετωπίσει καθημερινά μια σειρά προκλήσεων στη σχολική τάξη του 21ου αιώνα, δεν μπορεί να στηρίζεται σε παραδοσιακές μεθόδους σύμφωνα με τις οποίες η γνώση ενός επιστημονικού κλάδου αποτελεί ικανό εχέγγυο για την άσκηση του εκπαιδευτικού επαγγέλματος. Σύμφωνα με τη σχετική βιβλιογραφία, προκειμένου ο εκπαιδευτικός να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά στο νέο ρόλο που προβλέπει για αυτόν το σύγχρονο σχολείο, η γνώση ενός επιστημονικού κλάδου δεν αρκεί. Η αρχική κατάρτιση του εκπαιδευτικού πρέπει να του παρέχει σε θεωρητικό επίπεδο γνώσεις και ικανότητες δύο κατηγοριών. Πρώτον, γνώσεις σχετικές με το αντικείμενο διδασκαλίας, για παράδειγμα γνώσεις μαθηματικών για αυτούς που πρόκειται να διδάξουν μαθηματικά. Δεύτερον, γνώσεις Ψυχολογίας, Παιδαγωγικής αλλά και λοιπών ζητημάτων που αφορούν το θεσμό του σχολείου και την εκπαίδευση γενικότερα. Επιπλέον, είναι σημαντικό η θεωρητική αυτή κάλυψη των εκπαιδευτικών να συνοδεύεται και από πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης προκειμένου να συμπληρώσει και σε επίπεδο εφαρμογής της γνώσεις του γύρω από την άσκηση του επαγγέλματος. Όταν, λοιπόν, το 1984 ιδρύθηκε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών το Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, έγινε μια πρώτη συστηματική και ολοκληρωμένη κίνηση προκειμένου οι φοιτητές, όχι μόνο του συγκεκριμένου αλλά και των υπόλοιπων τμημάτων της Σχολής, να διδάσκονται όλα εκείνα τα απαραίτητα για το σύγχρονο ρόλο του εκπαιδευτικού αντικείμενα και να του παρέχονται τα απαραίτητα για τη διδακτική πράξη εφόδια. Ειδικότερος δε σκοπός του τμήματος υπήρξε πάντα η παροχή φιλολογικών και ιστορικών-αρχαιολογικών γνώσεων και ερευνητικών δεξιοτήτων στους αποφοίτους του, με παράλληλη κατάρτισή και ειδίκευσή τους στους τομείς της Φιλοσοφίας, της Παιδαγωγικής και της Ψυχολογίας. Αν και αλληλένδετες, οι τρεις αυτές επιστήμες δεν παύουν ωστόσο να έχουν πια ξεχωριστή και ανεξάρτητη υπόσταση. Η λειτουργία του Τμήματος και η συνύπαρξη των τομέων υπήρξε άριστη, η ταυτόχρονη όμως επέκταση και εξέλιξη του καθενός από αυτούς δημιούργησαν νέες ανάγκες. Η λειτουργία του τομέα Ψυχολογίας αποσκοπούσε σε μεγάλο βαθμό στη στελέχωση και υλοποίηση του Προγράμματος Ψυχολογίας. Όταν το 2013 ιδρύθηκε το ανεξάρτητο πια Τμήμα Ψυχολογίας, η ύπαρξη του τομέα κατέστη πράγματι περιττή. Επιπλέον, οι δύο άλλοι τομείς –της Φιλοσοφίας και της Παιδαγωγικής- είχαν πια αναπτύξει πολυάριθμους ξεχωριστούς κλάδους και δομές. Ως φυσική εξέλιξη όλων αυτών, ήρθε το 2017 η πρόταση των οργάνων του Τμήματος, της Κοσμητείας της Φιλοσοφικής Σχολής και της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Αθηνών περί διάσπασης του τμήματος και εξέλιξης των τομέων της Φιλοσοφίας και της Παιδαγωγικής σε αυτοτελή Τμήματα, με ταυτόχρονη απορρόφηση του εναπομείναντος τομέα Ψυχολογίας από το Τμήμα Ψυχολογίας. Αναφορικά με την εξέλιξη του τομέα Παιδαγωγικής, προτάθηκε η δημιουργία Τμήματος Επιστημών Εκπαίδευσης στις Ανθρωπιστικές Σπουδές. Εξαρχής αντιδράσεις εκφράστηκαν από την ιδρυθείσα μόλις το 2013 Σχολή Επιστημών Αγωγής, η οποία περιλαμβάνει το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης και το Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία. Η Σχολή αυτή, που ουδεμία σχέση είχε ποτέ με την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, έκρινε πως το νέο αυτό Τμήμα δεν καλύπτει καμία ανάγκη και πως καθ’ ύλην αρμόδια για ζητήματα παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι μόνο η ίδια. Τα ζητήματα αυτά αφορούν βέβαια την παροχή παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας, η οποία παρέχεται μέσω διάφορων προγραμμάτων τα τελευταία χρόνια από πολυάριθμους φορείς, έναντι κάποιου τιμήματος φυσικά… Φτάνουμε, λοιπόν, στην κατάθεση του παρόντος σχεδίου νόμου στο οποίο παρακάμπτονται οι αποφάσεις των συλλογικών οργάνων του Πανεπιστημίου Αθηνών. Προωθείται η ίδρυση Τμήματος Φιλοσοφίας, όμως ως μετεξέλιξη του τομέα Παιδαγωγικής προτείνεται αιφνιδίως και χωρίς καμία επιστημονική τεκμηρίωση η ίδρυση Τμήματος Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Η Εκπαίδευση Ενηλίκων αποτελεί έναν επιμέρους κλάδο της Παιδαγωγικής Επιστήμης με εξειδικευμένο περιεχόμενο. Η ίδρυση ανεξάρτητου Τμήματος στη Φιλοσοφική Σχολή δεν θεραπεύει καμία της ανάγκη, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί μια σειρά προβλημάτων που αφορούν το πρόγραμμα σπουδών, το διδακτικό προσωπικό και τα επαγγελματικά δικαιώματα των μελλοντικών αποφοίτων του. Το Υπουργείο Παιδείας οφείλει αμέσως να λάβει υπ’ όψιν τις αποφάσεις και τις προτάσεις των οργάνων του Ε.Κ.Π.Α. και να προβεί στις απαραίτητες διορθώσεις προκειμένου να συνεχιστεί η ομαλή λειτουργία του συνόλου των τμημάτων της (ιστορικής) Φιλοσοφικής Σχολής –που έφερε την Παιδαγωγική στο ελληνικό σχολείο- και η επαγγελματική κατοχύρωση όλων των αποφοίτων της.