Αρχική Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Παλλημνιακό Ταμείο και άλλες διατάξειςΆρθρο 12 – Κατάτμηση του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑΣχόλιο του χρήστη Αθανάσιος Κατσιλάκης | 2 Οκτωβρίου 2018, 21:41
Ως ενεργός φοιτητής του τμήματος ΦΠΨ στην κατεύθυνση φιλοσοφίας, το συμπέρασμά μου είναι ότι η κατάργηση του τμήματός μου και η αντικατάστασή του από ένα τμήμα Φιλοσοφίας και ένα τμήμα Εκπαίδευσης Ενηλίκων δε θα επιφέρει ριζοσπαστικές και απαραίτητα θετικές αλλαγές στη φιλοσοφική σχολή. Ειδικότερα, έχω να δηλώσω τα εξής: 1. Σχετικά με την ίδρυση ενός τμήματος Εκπαίδευσης Ενηλίκων, πρώτον, πρέπει να διευκρινιστούν τα επαγγελματικά διακαιώματα των αποφοίτων, τα οποία δεν αναφέρονται στο σχέδιο νόμου. Δεύτερον, το γνωστικό αντικείμενο του τμήματος είναι αρκετά ειδικευμένο, ώστε να είναι δυνατόν να καταρτιστεί ένα πρόγραμμα σπουδών που θα οδηγεί σε απόκτηση πτυχίου Α.Ε.Ι.. Τρίτον, ο τομέας παιδαγωγικής παρέχει πιο ευρείς γνώσεις, με αποτέλεσμα πολλά από τα μαθήματά του να μη συμπέσουν με τα μαθήματα του νέου τμήματος κι έτσι πολλοί επιστημονικοί κλάδοι να απορριφθούν. Πράγμα που εγείρει πληθώρα ερωτημάτων: πώς η κατάργηση επιστημονικών αντικειμένων θα ωφελήσει καθ' οιονδήποτε τρόπο τη φιλοσοφική σχολή, τι θα γίνει με τους καθηγητές που διδάσκουν αυτά τα αντικείμενα, ποιο τμήμα/τομέας θα οργανώσει τον τρόπο με τον οποίο θα εξασφαλίζεται η διδακτική/παιδαγωγική επάρκεια στους σπουδαστές; Οπότε, για τους παραπάνω λόγους, η πρόταση της Κοσμητείας για ίδρυση ενός τμήματος Επιστημών Εκπαίδευσης στις Ανθρωπιστικές Σπουδές, που θα αποτελεί τη συνέχεια του τομέα Παιδαγωγικής (https://www.uoa.gr/fileadmin/user_upload/PDF-files/anakoinwseis/simantikes/2018/0705_anava8misi_Filosofikis.pdf), φαίνεται καλύτερη και πιο εύστοχη, διότι και καθορίζει τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων και αναφέρεται σε ένα γνωστικό αντικείμενο πολύ πιο ευρύ. Παρ' όλ' αυτά, και πάλι η δημιουργία ενός τέτοιου τμήματος δε θεωρώ πως θα βελτιώσει με κάποιον τρόπο την ποιότητα των σπουδών που προσφέρει η φιλοσοφική σχολή. 2. Ας υποτεθεί, όμως, ότι ιδρύεται ένα τμήμα Φιλοσοφίας, κατά τη βούληση της Κοσμητείας και του σχεδίου νόμου, και ένα τμήμα Επιστημών Εκπαίδευσης στις Ανθρωπιστικές Σπουδές, σύμφωνα με την Κοσμητεία. Σε αυτήν την περίπτωση, δε νομίζω πως τα νέα τμήματα θα καλύψουν ανάγκες που δεν μπορούν να καλύψουν οι ήδη υπάρχοντες τομείς Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής. Ήδη μπορεί να ασχοληθεί κανείς επιστημονικά, σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο, με τη φιλοσοφία και τις επιστήμες της αγωγής. Ήδη ικανοποιείται το αίτημα να καλλιεργούνται και να θεραπεύονται αυτά τα γνωστικά αντικείμενα στη σύγχρονη εποχή. Ήδη καταρτίζονται εκπαιδευτικοί φιλόλογοι που αφενός διαθέτουν τις βασικές φιλολογικές και τις παιδαγωγικές γνώσεις, για να μπορούν να διδάξουν τα φιλολογικά μαθήματα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και αφετέρου έχουν εμβαθύνει στη φιλοσοφία ή την παιδαγωγική, επειδή το επιθυμούν. Ποιους περαιτέρω σκοπούς θα εξυπηρετήσει η μετατροπή των τομέων σε ανεξάρτητα τμήματα; Ίσως, θα παρασχεθεί η δυνατότητα για μεγαλύτερη εμβάθυνση στο αντικείμενο του κάθε τομέα. Ωστόσο, αν κοιτάξουμε τον πιο πρόσφατο οδηγό σπουδών του τμήματος ΦΠΨ (http://www.ppp.uoa.gr/fileadmin/ppp.uoa.gr/uploads/anakoinoseis/2017-18/ODIGOS_SPOYDON.pdf), θα παρατηρήσουμε πως οι φοιτητές της κατεύθυνσης φιλοσοφίας, για να αποφοιτήσουν, θα πρέπει να εξεταστούν επιτυχώς σε 24 μαθήματα φιλοσοφίας, σε 18 φιλολογικά μαθήματα, σε 8 μαθήματα παιδαγωγικής, σε 8 μαθήματα ψυχολογίας, σε ένα μάθημα ελεύθερης επιλογής και στη διδακτική τους άσκηση (σύνολο: 60 μαθήματα). Στο νέο τμήμα φιλοσοφίας, λογικά δε θα μειωθούν ούτε τα φιλολογικά μαθήματα, για να μπορούν οι απόφοιτοι να ενταχθούν στον κλάδο ΠΕ02, ούτε τα μαθήματα παιδαγωγικής, για να διαθέτουν τη διδακτική και παιδαγωγική επάρκεια, και μάλλον δε θα αφαιρεθεί ούτε η διδακτική άσκηση ούτε το μάθημα ελεύθερης επιλογής. Οπότε, αυτό που απομένει είναι η μείωση ή η αφαίρεση των 8 μαθημάτων ψυχολογίας, ώστε να αυξηθούν τα μαθήματα φιλοσοφίας. Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, δεν πρόκειται για μία τόσο μεγάλη και ριζοσπαστική αλλαγή, ώστε να δικαιολογεί την ανεξαρτητοποίηση του τομέα Φιλοσοφίας σε τμήμα Φιλοσοφίας. Αντίστοιχο επιχείρημα ισχύει και για το τμήμα που θα προκύψει από τομέα Παιδαγωγικής. Επιπλέον, θα πρέπει να ληφθεί υπ' όψιν η βαρύτητα ενός πτυχίου Φιλοσοφίας ή Επιστημών της Εκπαίδευσης (ή ακόμα και Εκπαίδευσης Ενηλίκων) στην αγορά εργασίας. Αν και τα επαγγελματικά δικαιώματα των “Εκπαιδευτών Ενηλίκων” δεν είναι γνωστά, είναι γνωστό όμως ότι οι απόφοιτοι του τμήματος ΦΠΨ ήδη συναντούν προβλήματα στην εύρεση εργασίας, καθώς πολλές φορές δεν αντιμετωπίζονται ως φιλόλογοι ισότιμης αξίας με τους πτυχιούχους των τμημάτων φιλολογίας ή ιστορίας-αρχαιολογίας. Άραγε, η ίδρυση των δύο νέων τμημάτων θα αμβλύνει ή θα οξύνει αυτό το πρόβλημα; Μάλλον το δεύτερο. Επομένως, επειδή τα ανεξάρτητα τμήματα δε θα προσφέρουν κάτι ουσιαστικά καλύτερο από τους ήδη υπάρχοντες τομείς και επειδή υπάρχει ο κίνδυνος να αποδυναμωθούν περισσότερο τα πτυχία τους, η διάσπαση του τμήματος μού φαίνεται ότι είναι χωρίς νόημα. 3. Δηλώνω κατηγορηματικά, και σε αυτό το σημείο συμφωνώ με το σχέδιο νόμου, ότι όλοι όσοι εισήχθησαν στο τμήμα ΦΠΨ θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να αποφοιτήσουν από το τμήμα ΦΠΨ. Δε θα πρέπει να μετακινηθούν σε κάποιο άλλο τμήμα, δίχως τη συγκατάθεσή τους. Διαφωνώ με τη δυνατότητα που δίνουν τόσο η πρόταση της Κοσμητείας όσο και το σχέδιο νόμου σε κάποιους φοιτητές της κατεύθυνσης ψυχολογίας να μεταπηδήσουν στο τμήμα Ψυχολογίας. Αληθεύει το γεγονός πως πολλοί φοιτητές του τμήματος ΦΠΨ, ενώ θα προτιμούσαν να σπουδάζουν στο τμήμα Ψυχολογίας, δεν πέτυχαν τα μόρια που απαιτούνταν για την εισαγωγή τους εκεί. Ωστόσο, δέχτηκαν να φοιτήσουν στο τμήμα ΦΠΨ και να λάβουν πτυχίο ΦΠΨ. Θεωρώ αδικία για όλους τους υπόλοιπους φοιτητές που δε σπουδάζουν στη σχολή της πρώτης τους επιλογής, να επιτραπεί στους φοιτητές της κατεύθυνσης ψυχολογίας να μετακινηθούν στο τμήμα Ψυχολογίας. Οι φοιτητές των άλλων δύο κατευθύνσεων και όσοι δεν έχουν δηλώσει κατεύθυνση, θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να μεταφερθούν στο τμήμα Φιλοσοφίας ή στο τμήμα που θα προκύψει από τον τομέα Παιδαγωγικής, καθώς δε γνωρίζουμε, όταν υπέβαλλαν το μηχανογραφικό τους, αν θα προτιμούσαν κάποιο από αυτά τα τμήματα αντί του ΦΠΨ, καθώς τότε δεν υπήρχαν στο ΕΚΠΑ. 4. Εν κατακλείδι, αυτό που αντιλαμβάνομαι είναι ότι όλη αυτή η διαδικασία διάσπασης του τμήματος προκαλεί περισσότερα αρνητικά από όσα θετικά ευαγγελίζεται ότι θα επιφέρει. Ήδη η εκπαιδευτική λειτουργία του τμήματος παρακωλύεται, καθώς από την 1η έως και την 8η Οκτωβρίου, τα μέλη ΔΕΠ έχουν κηρύξει αποχή από το διδακτικό έργο (http://www.ppp.uoa.gr/fileadmin/ppp.uoa.gr/uploads/anakoinoseis/2018-19/PSIFISMA.pdf), οι φοιτητές αντιδρούν και δημιουργείται τεράστια ανασφάλεια από τη μεριά τους σχετικά με το εκπαιδευτικό και επαγγελματικό τους μέλλον. Αυτή η αλλαγή μού φαίνεται πως τελικά βλάπτει την εκπαίδευση αντί να την αναβαθμίζει και μου φέρνει στο νου την εξής φράση: “πολύς θόρυβος για το τίποτε”.