Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Βάϊος Θ. Καραθάνος' | 7 Οκτωβρίου 2018, 04:02

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Το 2001 ως Καθηγητής του ΤΕΙ Λάρισας (Θεσσαλίας) είχα γράψει δύο εισηγήσεις για την δημιουργία δύο Τμημάτων, πρωτοποριακών για το Ίδρυμά μου το ΤΕΙ Λάρισας α. το Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων και β. το Τμήμα Διατροφής-Διαιτολογίας. Το πρώτο ιδρύθηκε το 2004 και το δεύτερο το 2007. Επειδή και τα δύο Τμήματα και ειδικά το Τμήμα Διατροφής-Διαιτολογίας αναπτύχθηκαν την περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης στη χώρα μας, χωρίς να έχουν προλάβει να στελεχωθούν ικανοποιητικά ούτε και να αποκτήσουν σοβαρές εκπαιδευτικές υποδομές, θα περίμενε κανείς ότι θα κατέρρεαν. Ειδικά για το Τμήμα Διατροφής-Διαιτολογίας μπορώ να πω ότι είναι παράδειγμα καλής πρακτικής για τη δημόσια περιουσία αφού το ποσό που αρχικά διατέθηκε για τη λειτουργία του ήταν της τάξης των 10.000 € έναντι εκατομμυρίων για άλλες Σχολές. Χρησιμοποιήθηκαν παλιά σχολεία της πόλης της Καρδίτσας που εγκαταλήφθηκαν από τους μαθητές τους λόγω παλαιότητάς τους και συγχωνεύσεων. Και όμως αυτό το Τμήμα που υποστηρίχθηκε ελάχιστα από την Πολιτεία, αλλά με σθεναρότητα από τη Διοίκηση του ΤΕΙ Θεσσαλίας, 12 χρόνια μετά την πρώτη του λειτουργία, χωρίς μόνιμους καθηγητές, με μόνο έναν ακάματο Καθηγητή άλλης Σχολής ως Προϊστάμενο να προσπαθεί να κρατήσει όρθιο το Τμήμα, κατάφερε τα ακατόρθωτα. Εδώ και πολλά χρόνια είναι η πλέον υψηλόβαθμη Σχολή του ΤΕΙ Θεσσαλίας. Οι απόφοιτοι του Τμήματος κάνουν μεταπτυχιακές σπουδές σε πολλά ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια. Οι περισσότεροι απόφοιτοι έχουν εισέλθει ικανοποιητικά στο επάγγελμά τους, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα ή ασκούν το επάγγελμά τους ιδιωτικά. Πέρα από τη στήριξη της Διοίκησης του ΤΕΙ, τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του τέως και της νυν Προϊσταμένης του Τμήματος αυτό το Τμήμα έτυχε να έχει: Ένα εξαιρετικό Πρόγραμμα Σπουδών, αντίστοιχο Σχολών Διατροφής των ΗΠΑ, σε κάποιο βαθμό καλύτερο και από το πολύ καλό Πρόγραμμα Σπουδών του αντίστοιχου Τμήματος του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. Όπως στα Αμερικανικά Πανεπιστήμια έτσι σε αυτό υπάρχουν και βασικά μαθήματα όπως τα Μαθηματικά, που λείπουν από άλλες Σχολές ΑΕΙ επιστημών Υγείας. Την ανάγκη ύπαρξης μαθημάτων στο Πρόγραμμα Σπουδών όπως τα Μαθηματικά και η Φυσική την αντιλαμβάνονται όσοι κάνουν αίτηση για μεταπτυχιακά σε ανταγωνιστικά Τμήματα πραγματικά μεγάλων Ευρωπαϊκών ή Αμερικανικών Πανεπιστημίων. Το Τμήμα Διατροφής-Διαιτολογίας, μέχρι πολύ προσφατα που εξέλεξε δύο Καθηγητές, δεν ευτύχησε να έχει μόνιμους Καθηγητές. Συγκέντρωσε όμως Επιστημονικούς Συνεργάτες που έδωσαν ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Πολλοί από τους συνεργάτες αυτούς, Διαιτολόγοι, Ιατροί, Επιστήμονες Τροφίμων, Βιολόγοι, Χημικοί ήταν από τους καλύτερους νέους έλληνες επιστήμονες με σπουδές σε εξαιρετικά Πανεπιστήμια. Αυτό έγινε γρήγορα κατανοητό από τους σπουδαστές που συσπειρώθηκαν γύρω από τους εξαιρετικούς μέντορές τους. Το Τμήμα Διατροφής-Διαιτολογίας υποστηρίχθηκε από το Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων, τις καλές υποδομές του και τους πολύ καλούς Καθηγητές τους. Το Τμήμα Τροφίμων είχε καταφέρει να στελεχωθεί καλύτερα κατά το διάστημα 2004-2007, πριν την αρχή της οικονομικής κρίσης. Έτσι όλα τα (πολλά) μαθήματα Τροφίμων αλλά και Βιοχημείας και Βιολογίας διδάσκονταν από Καθηγητές του άλλου Τμήματος. Επομένως οι ανάγκες του Τμήματος ήταν μόνο σε μαθήματα ειδικότητας Διατροφής-Διαιτολογίας και ιατρικά μαθήματα. Υπό την έννοια αυτή ακόμη και υπό συνθήκες ένδειας το Τμήμα λειτουργούσε αξιοπρεπώς. Η πόλη της Καρδίτσας αγκάλιασε τους νέους φοιτητές. Η Καρδίτσα, ένα χωριό στα μέσα του 19ου αιώνα, είναι πόλη νέα, με κοινωνική βάση αγρότες-κολλήγους από τον κάμπο και τα Άγραφα. Δεν είχε ποτέ σημαντική κοινωνική βάση αστών ή μεγαλοεμπόρων. Υπό την έννοια αυτή ήταν πάντα ανοικτή σε ανθρώπους που έρχονταν από άλλες περιοχές για τους οποίους τρέφει μεγάλη εκτίμηση. Με την μεταφορά της έδρας στα Τρίκαλα προσωπικά φοβάμαι ότι θα χαθούν μερικά συγκριτικά πλεονεκτήματα του Τμήματος. 1. Δεν θα είναι εύκολη η υποστήριξη από το Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων με το οποίο έχουν αρκετά κοινά μαθήματα. Στο Τμήμα δεν θα υπάρχουν οι συνέργειες με το Τμήμα Τροφίμων ενώ οι συνέργειες με το ΤΕΦΑΑ ενός Τμήματος Διατροφής είναι ελάχιστες, περιοριζόμενες σε ένα μάθημα επιλογής και 1-2 μαθήματα υποδομής που μπορούν να υποστηριχθούν από Καθηγητές του ΤΕΦΑΑ. 2. Σε λίγα χρόνια το Τμήμα πιθανόν θα ωθηθεί στο να αναπροσαρμόσει το Πρόγραμμα Σπουδών από Τμήμα Διατροφής-Διαιτολογίας σε Τμήμα καθαρά Διαιτολογίας. Δυστυχώς σήμερα οι σπουδές Διαιτολογίας βρίσκονται σε απορρύθμιση ενώ η απασχόληση αποφοίτων αλλά και οι σπουδές που σχετίζονται με τα Τρόφιμα και τον Καταναλωτή, επομένως και η κατεύθυνση της Διατροφής, είναι σε πολύ καλύτερη μοίρα. Αυτό κάποιος μπορεί εύκολα να το κατανοήσει βλέποντας την πτώση των βάσεων σε Τμήματα Διαιτολογίας, ενώ τα Τμήματα Τροφίμων είναι σαφώς σε καλύτερη μοίρα. Το 2009 στη σχολή Διατολογίας του Χαροκοπείου ο τελευταίος εισακτέος μπορούσε να εισαχθεί στην Ιατρική Πάτρας ενώ τα τελευταία χρόνια αυτό ως γνωστόν δεν ισχύει σε καμία περίπτωση. Αντίθετα τα Τμήματα Τροφίμων ανεβαίνουν σταθερά στις προτιμήσεις αποφοίτων Λυκείων. 3. Οι αθλητικές σπουδές, που στα Τρίκαλα είναι από τα καλύτερα Τμήματα διεθνώς, είναι επίσης σε πτώση μετά την εκρηκτική άνοδο τις δεκαετίες του ’80, ‘90 και 2000 λόγω και των μεγάλων αθλητικών επιτυχιών μας και των Ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας. Σήμερα το ΤΕΦΑΑ αναζητεί νέο πεδίο απασχόλησης των αποφοίτων του και αυτό φαίνεται από τις μαζικές αιτήσεις αποφοίτων ΤΕΦΑΑ για μεταπτυχιακά σε Σχολές Διαιτολογίας. Όμως ενώ αυτό φαντάζει ως διέξοδος για τη Σχολή Φυσικής Αγωγής θα είναι κατά πάσα πιθανότητα αρνητικό για το Τμήμα Διατροφής-Διαιτολογίας. 4. Μεγάλο μέρος των αποφοίτων του Τμήματος Διατροφής-Διαιτολογίας ήδη απασχολούνται σε τομείς όπως Φαρμακευτικές βιομηχανίες σε Τμήματα κλινικών δοκιμών αλλά και Ποιοτικού Ελέγχου και πολλοί περισσότεροι σε Τμήματα Έρευνας αλλά και Μάρκετιγκ βιομηχανιών τροφίμων. Αυτό θα χαθεί σε μεγάλο βαθμό με την πρόσδεση του Τμήματος Διατροφής-Διαιτολογίας με το ΤΕΦΑΑ αντί των Τροφίμων. 5. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η πόλη των Τρικάλων και ειδικά η οικονομικά ανεπτυγμένη αστική της τάξη αντιλαμβάνεται θετικά την παρουσία ενός εξαιρετικού Τμήματος στην πόλη και θα το υποστηρίξει σθεναρά. Όμως πέραν μιας ισόρροπης ανάπτυξης Πανεπιστημιακών Σχολών σε όλη τη Θεσσαλία (σήμερα η Καρδίτσα έχει 4 Τμήματα και τα Τρίκαλα 1) δεν αντιλαμβάνομαι προς τι αυτή η μεταφορά έδρας. Στα Τρίκαλα στα μέσα της δεκαετίας του 2000 οι τότε περιφερειακές και Δημοτικές αρχές είχαν προτείνει και είχαν πετύχει τη δημιουργία και άλλων δύο Τμημάτων. Που όμως έκλεισαν γιατί δεν βασίσθηκαν σε ακαδημαϊκές διαδικασίες, ούτε και σε έρευνα αγοράς για τις ανάγκες της Ελλάδας ή της Δυτικής Θεσσαλίας σε ΑΕΙ. Η παρούσα πρόταση ενώ φαίνεται ότι εκπορεύεται από πρωτοβουλίες ακαδημαϊκών μάλλον και πάλι εκπορεύεται από ισχυρές τοπικιστικές φωνές. 6. Όπως ανέφερα και σε συμβούλους του Κου Υπουργού (τον οποίο συγχαίρω για τη θαρραλέα στάση του στο θέμα των συγχωνεύσεων Πανεπιστημίων-ΤΕΙ) για αυτό το θέμα αν ΠΡΕΠΕΙ για λόγους μη-ακαδημαϊκούς να μεταφερθεί το Τμήμα Διατροφής-Διαιτολογίας στα Τρίκαλα τότε αυτό να γίνει σωστά: Να μεταφερθεί και το Τμήμα Τεχνολογίας (Επιστήμης) Τροφίμων στα Τρίκαλα από την Καρδίτσα. Αλλιώς το εγχείρημα θα είναι λειψό και θα καταρρεύσει σε λίγα χρόνια, όπως και σε άλλες περιπτώσεις στις οποίες μία ακαδημαϊκή διεύρυνση δεν σχεδιάζεται σωστά. Βάϊος Θ. Καραθάνος Καθηγητής Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο τ. Καθηγητής ΤΕΙ Λάρισας (Θεσσαλίας)