Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Βαρβάρα' | 28 Απριλίου 2020, 01:51

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Η εισαγωγή ειδικοτήτων και η συστηματική διδασκαλία των αγγλικών στο νηπιαγωγείο αποτελεί καταπάτηση των βασικών αρχών της φιλοσοφίας του Νηπιαγωγείου και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη φιλοσοφία του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών του. Στο νηπιαγωγείο οι μαθητές μαθαίνουν μέσω της ολιστικής και πολύπλευρης προσέγγισης της γνώσης, η γνώση δεν κατακερματίζεται σε ξεχωριστά γνωστικά αντικείμενα, αλλά αντιθέτως αποτελεί ένα σύνολο ενιαίο. Στον ίδιο τον τίτλο του αναλυτικού προγράμματος (Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών), η λέξη «ενιαίο» δηλώνει ότι τα προγράμματα σπουδών που προτείνονται δεν αποτελούν διακριτά διδακτικά αντικείμενα που θα διδάσκονται από εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων. Το αναλυτικό του πρόγραμμα είναι ήδη διαμορφωμένο σε επιμέρους κατευθύνσεις προγραμμάτων σχεδιασμού και ανάπτυξης δραστηριοτήτων Γλώσσας, Μαθηματικών, Μελέτης Περιβάλλοντος, Δημιουργίας & Έκφρασης (Μουσική, Εικαστικά, Φυσική Αγωγή, Δραματική Τέχνη) και Πληροφορικής, τα οποία δεν νοούνται ως ξεχωριστά «μαθήματα». Αντιθέτως, αποτελούν άξονες οργάνωσης και υλοποίησης δραστηριοτήτων με βάση τα ενδιαφέροντα των παιδιών και τις προτεραιότητες στοχοθεσίας που θέτει ο/η εκάστοτε νηπιαγωγός. Η πρόθεση κατάτμησης του προγράμματος του νηπιαγωγείου σε διακριτά διδακτικά αντικείμενα-ενότητες, δεν λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά αυτής της ηλικίας, ενώ έχει σκοπό να εισάγει τα νήπια σε αυστηρά δομημένα προγράμματα. Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία μαθαίνουν μέσω του παιχνιδιού, της ελεύθερης έκφρασης και της οργάνωσης της διδασκαλίας σε κέντρα ενδιαφέροντος υπό την μορφή σχεδίων εργασίας και διαθεματικών δραστηριοτήτων. Ακόμη και οι μαθησιακοί στόχοι για την κατεύθυνση της Γλώσσας επιτυγχάνονται μέσω της διαθεματικότητας και του αναδυόμενου γραμματισμού. Η ανάπτυξη της γλώσσας (προφορικής και γραπτής) δεν έχει τη μορφή συστηματικής διδασκαλίας στο νηπιαγωγείο. Στα νήπια η ανάδυση του γραμματισμού συντελείται με τη βοήθεια του περιβάλλοντα έντυπου λόγου. Πρόκειται δηλαδή για μια έμμεση, παιγνιώδη, συνεχή και εξελικτική διαδικασία δόμησης του γραμματισμού Το μάθημα «των Αγγλικών» δημιουργεί ένα ξεχωριστό γνωστικό αντικείμενο που θα είναι αποκομμένο από τους παιδαγωγικούς και διδακτικούς στόχους των νηπιαγωγών. Η κατάτμηση του προγράμματος του νηπιαγωγείου σε ξεχωριστά διδακτικά αντικείμενα οδηγεί δίχως αμφιβολία στη σχολειοποίηση του. Κάτι τέτοιο λειτουργεί σε βάρος της ανάπτυξης των μαθητών νηπιακής ηλικίας, αφού διαταράσσει τη ροή ενός ελεύθερου και ευέλικτα δομημένου προγράμματος σύμφωνα με τις ανάγκες των μαθητών. Μήπως στο μέλλον θα δούμε τα νήπια να κάθονται σε θρανία, να έχουν βιβλία και να περιμένουν το κουδούνι για να βγουν διάλειμμα; Επιπλέον, η διδασκαλία των αγγλικών στο νηπιαγωγείο ενδέχεται να αγχώσει τους μαθητές, καθώς αρκετά παιδιά σε αυτή την ηλικία δεν έχουν κατακτήσει ακόμη πλήρως τον προφορικό λόγο στην ελληνική γλώσσα (είτε γιατί χρήζουν λογοθεραπείας, είτε γιατί είναι αλλόγλωσσα και δυσκολεύονται ήδη με την κατάκτηση της γλώσσας της χώρας υποδοχής τους). Επίσης, οι μαθητές είναι πιθανόν να αισθανθούν ότι βομβαρδίζονται με άσκοπες πληροφορίες, καθώς είναι δύσκολο να αναπτύξουν κίνητρο για την εκμάθηση μιας δεύτερης γλώσσας σε αυτή την ηλικία (εκτός από την περίπτωση των δίγλωσσων μαθητών, στους οποίους και οι δύο γλώσσες εξυπηρετούν επικοινωνακούς σκοπούς). Επιπρόσθετα, οι μαθητές αυτής της ηλικίας έχουν ανάγκη από ένα πρόσωπο αναφοράς και όχι από διαφορετικά πρόσωπα. Ας μην ξεχνάμε ότι τα προνήπια ερχόμενα για πρώτη φορά στο νηπιαγωγείο αντιμετωπίζουν συχνά δυσκολίες προσαρμογής και χρειάζονται χρόνο μέχρι να συνηθίσουν το σχολικό περιβάλλον (μερικές φορές ακόμη και μέχρι τα Χριστούγεννα). Η ύπαρξη ενός σταθερού προσώπου αναφοράς (της νηπιαγωγού) εμπνέει ασφάλεια στα παιδιά, τα οποία σε αυτή την ηλικία έχουν ανάγκη από σταθερότητα. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει λόγος να εφαρμοστεί κάτι χωρίς να υπάρχουν αντικειμενικά και ουσιαστικά οφέλη για τα παιδιά αυτής της ηλικίας. Για ποιο λόγο λοιπόν προτείνεται από το υπουργείο η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας από το νηπιαγωγείο τη στιγμή μάλιστα που η χώρα μας έχει πολύ υψηλό ποσοστό γλωσσομάθειας πανευρωπαϊκά; Οι μαθητές έχουν μπροστά τους πολλά χρόνια για να μάθουν όσες ξένες γλώσσες θελήσουν. Πολλοί χρησιμοποιούν το επιχείρημα ότι η διδασκαλία των αγγλικών στο νηπιαγωγείο είναι απαραίτητη, καθώς οι μαθητές των ιδιωτικών νηπιαγωγείων διδάσκονται ήδη εδώ και χρόνια αγγλικά (αν και παρανόμως, καθώς δεν αποτελούσε μέρος του αναλυτικού προγράμματος του νηπιαγωγείου). Προκύπτουν λοιπόν τα παρακάτω ερωτήματα. Γιατί αυτό που κάνουν τα ιδιωτικά σχολεία να είναι απαραίτητα και το σωστό; Είναι η εκπαίδευση που παρέχουν τα ιδιωτικά σχολεία η ιδανική; Και αν είναι τόσο πετυχημένη η διδασκαλία των αγγλικών στα ιδιωτικά νηπιαγωγεία και σχολεία, πώς εξήγειται το γεγονός ότι οι γονείς των μαθητών πληρώνουν το απόγευμα φροντιστήρια ή ιδιαίτερα μαθήματα για την εκμάθηση μιας ή και παραπάνω ξένων γλωσσών; Αυτό το επιχείρημα φυσικά καταρρίπτεται γιατί πολύ απλά το «φαίνεσθαι» δεν σημαίνει ότι «είναι». Όλοι γνωρίζουμε τι σκοπούς εξυπηρετούσε αυτή η κίνηση από τα ιδιωτικά νηπιαγωγεία και σίγουρα δεν είχε γνώμονα της το ίδιο το παιδί, αλλά την επίδειξη και το κέρδος. Όσοι έχουμε εργαστεί σε ιδιωτικά σχολεία γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η διδασκαλία των αγγλικών σε αυτή την ηλικία είναι ανούσια και δεν βοηθάει τα παιδιά να κατακτήσουν την αγγλική γλώσσα με πιο εύκολο, γρήγορο και αποδοτικό τρόπο, όπως οι συνάδελφοι πε06 λανθασμένα υποστηρίζουν. Αντιθέτως, ενδέχεται να τα αγχώσει και συνήθως λίγα από αυτά που διδάσκονται αφομοιώνουν καθώς η χρήση των αγγλικών για τα νήπια δεν έχει επικοινωνιακό σκοπό. Επίσης, η λογική «το έκανε ο τάδε, ας το κάνω και εγώ» δεν αποτελεί ορθό επιχείρημα, αντιθέτως μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες καταστάσεις αν δεν ληφθούν υπόψη επιστημονικά δεδομένα καθώς και το εκάστοτε εκπαιδευτικό συγκείμενο. Επίσης, οι συνάδελφοι πε06 καλό θα ήταν πριν υποστηρίξουν τόσο θερμά αυτή την απόφαση να σκεφτούν το ίδιο το παιδί προσχολικής ηλικίας και τις πραγματικές ανάγκες του. Προφανώς και υπάρχει λόγος για να διαμαρτύρεται ένας ολόκληρος επιστημονικός-εκπαιδευτικός κλάδος. Νομίζω ότι οι νηπιαγωγοί ως επιστήμονες προσχολικής αγωγής είναι αρμόδιοι και ίσως οι μόνοι που θα πρέπει να έχουν άποψη για τις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών προσχολικής ηλικίας, καθώς έχουν αποκτήσει γνώσεις για αυτή την τόσο τρυφερή και σημαντική ηλικία μέσω των μακροχρόνιων σπουδών τους και της εκπαιδευτικής προϋπηρεσίας τους. Η αντίθετη άποψη αποτελεί ισοπέδωση του κλάδου μας (πε60) και των επαγγελματικών δικαιωμάτων μας. Θα πρέπει κάποιος να έχει βαθιά γνώση της νηπιακής ηλικίας και εμπειρία εκ των έσω, για να πάρει θέση για ένα τέτοιο θέμα, και φυσικά οι συνάδελφοι πε06 δεν διαθέτουν τίποτα από τα δύο. Κατανοώ πλήρως το άγχος και την επιθυμία των συναδέλφων πε06 να εργαστούν και να δημιουργηθούν παραπάνω θέσεις εργασίας. Ας μην ξεχνάμε όμως το ίδιο το παιδί...και φυσικά το πρόγραμμα σπουδών και το ωρολόγιο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου. Είναι αντισυναδελφικό και αντιπαιδαγωγικό να υποστηρίζουν την ισοπέδωση ενός εκπαιδευτικού κλάδου και τη σχολειοποίηση του νηπιαγωγείου, προκειμένου να εξυπηρετηθεί το προσωπικό τους όφελος. Επιπλέον, με την εισαγωγή της ξένης γλώσσας στο νηπιαγωγείο προκύπτει το εξής ερώτημα: «Ποιος είναι κατάλληλος για τη «διδασκαλία» της;». Ο τρόπος που μαθαίνουν και αναπτύσονται τα παιδιά ηλικίας 4-6 ετών δεν ανήκει στο γνωστικό αντικείμενο των Φιλολόγων Ξένων Γλωσσών. Οι νηπιαγωγοί αντιθέτως είναι ο μόνος κλάδος που διαθέτει την επιστημονική εξειδίκευση, ώστε να απευθύνεται σε μαθητές αυτής της ηλικίας. Μήπως έτσι θα μπορούσε να εξηγηθεί το γεγονός ότι στα περισσότερα ιδιωτικά νηπιαγωγεία η διδασκαλία των αγγλικών γινόταν κατά βάση από τη νηπιαγωγό του τμήματος ή από ωρομίσθια επαρκιούχο παιδαγωγό προσχολικής αγωγής; Μήπως ακόμη γι αυτό τον λόγο τα φροντιστήρια ξένων γλωσσών στις αγγελίες τους για τμήματα αγγλικών προσχολικής ηλικίας ζητούσαν επαρκιούχους νηπιαγωγούς και όχι καθηγητές αγγλικής γλώσσας; Επιπρόσθετα, οι εκπαιδευτικοί ΠΕ06 θα κληθούν να αξιολογήσουν τα νήπια ποιοτικά και όχι ποσοτικά (με κλίμακες ή με γραπτή εξέταση), όπως μέχρι τώρα έχουν συνηθίσει. Η ποιοτική αξιολόγηση όμως δεν είναι δυνατή σε αυτή την περίπτωση, αφού οι εκπαιδευτικοί πε06 δεν θα μπορούν να γνωρίζουν τους μαθητές σε βάθος λόγω της ολιγόωρης και επιφανειακής επαφής που θα έχουν μαζί τους. Αυτή η αλλαγή παρουσιάζει δυσκολίες ακόμη και για τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς πε06, καθώς θα πρέπει μέσα στην ίδια μέρα να διδάσκουν σε πολλά νηπιαγωγεία και δημοτικά προκειμένου να συμπληρώνουν το ωράριο τους. Πώς θα επιτευχθεί η συνεργασία ανάμεσα στους εκπαιδευτούς πε60 και πε06, όταν οι τελευταίοι θα τρέχουν σαν κυνηγημένοι από το χώρο του νηπιαγωγείου για να προλάβουν να βρίσκονται εγκαίρως στο επόμενο σχολείο; Αυτή η συνεργασία κρίνεται αδιαμφισβήτητα απαραίτητη λόγω του γνωστικού ελλείματος των πε06 και της αναγκαιότητας διατήρησης της διαθεματικότητας και της ολιστικής προσέγγισης της γνώσης. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή συννενόηση και συνεργασία με τους νηπιαγωγούς γεγονός το οποίο θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για τους εκπαιδευτικούς ΠΕ06 λόγω έλλειψης χρόνου. Αν ενδιαφερόταν το υπουργείο παιδείας για ουσιαστική αναβάθμιση της ξενόγλωσσης εκπαίδευσης, θα αύξανε τις ώρες των ξενόγλωσσων μαθημάτων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και θα τα συνέδεε με το ΚΠγ. Με αυτό τον τρόπο οι μαθητές θα μπορούσαν να αποκτήσουν αναγνωρισμένα ξενόγλωσσα πτυχία μέσα από το σχολείο τους και όχι στα φροντιστήρια, όπου γίνεται η οικονόμικη αφαίμαξη των γονιών τους. Είναι φανερό ότι η συγκεκριμένη «μεταρρύθμιση» προτείνεται για λόγους εντυπωσιασμού και αποσκοπεί στη συμπλήρωση του ωραρίου των ΠΕ06 και σε λιγότερες τοποθετήσεις ΠΕ60. Το δημόσιο Νηπιαγωγείο έχει ουσιαστικά και χρόνια προβλήματα, για τα οποία πρέπει κάποια στιγμή το κράτος να μεριμνήσει. Δεν χρειάζεται την εισαγωγή ειδικοτήτων (π.χ. καθηγητές αγγλικών ή γυμναστές) για τη διδασκαλία μεμονωμένων γνωστικών αντικειμένων, αλλά χρειάζεται μόνιμες καθαρίστριες, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, σχολικούς ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Επίσης, επιβάλλεται η μείωση του αριθμού των μαθητών σε 15 ανά τμήμα, η στήριξη των ευάλωτα κοινωνικά ομάδων και των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, η παροχή παράλληλης στήριξης, προσωπικού Ε.Ε.Π και Ε.Β.Π από την αρχή της σχολικής χρονιάς και για όλους τους μαθητές που έχουν ανάγκη, η βελτίωση των σχολικών κτιρίων, η παροχή Η/Υ σε κάθε τμήμα και γραφείο εκπαιδευτικών (όπως επίσης και φωτοτυπικού, εκτυπωτή, σαρωτή και φαξ), η αύξηση της χρηματοδότησης (για τα έξοδα του κάθε νηπιαγωγείου και τις προσλήψεις εκπαιδευτικών), ο μόνιμος διορισμός νηπιαγωγών, η άμεση και καθολική εφαρμογή του δίχρονου υποχρεωτικού νηπιαγωγείου. Επιπρόσθετα, είναι αναγκαία η αποδέσμευση των προϊσταμένων από το διδακτικό έργο και η ενασχόλησή τους αποκλειστικά με το διοικητικό έργο του νηπιαγωγείου, το οποίο είναι πολύ απαιτητικό και χρονοβόρο. Με αυτό τον τρόπο θα υπάρχει ένα δεύτερο άτομο ευθύνης στο νηπιαγωγείο, το οποίο θα μπορεί να σηκώνει τα τηλέφωνα, να ανοίγει την πόρτα, να παραλαμβάνει τη συστημένη αλληλογραφία, να επιβλέπει και να καθοδηγεί τους τεχνικούς του δήμου (οι ταχυδρόμοι και οι τεχνικοί του δήμου επισκέφτονται το νηπιαγωγείο την ώρα του μαθήματος!) χωρίς να διακόπτεται η μαθησιακή διαδικασία και να διακινδυνεύεται η ασφάλεια των μαθητών. Τέλος, η προϊσταμένη, από την στιγμή που δεν θα είναι υπεύθυνη σε κάποιο τμήμα, θα μπορεί να αναπληρώσει τις νηπιαγωγούς του σχολείου σε περίπτωση ολιγοήμερης απουσίας τους (π.χ. για λόγους ασθενείας) χωρίς να παρεμποδίζεται η ομαλή λειτουργεία του νηπιαγωγείου και να χάνονται ώρες από τη λειτουργεία του ολοήμερου τμήματος (με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τους μαθητές και τους εργαζόμενους γονείς τους) ή στην περίπτωση που απλώς θέλουν να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα του σχολείου (εμείς οι νηπιαγωγοί δεν έχουμε καν τέτοια δυνατότητα, καθώς είμαστε μόνοι μας στο τμήμα ή αρκετά συχνά σε όλο το σχολείο!). Πρέπει να αναφερθεί επίσης σε αυτό το σημείο ότι οι νηπιαγωγοί είναι οι μόνοι εκπαιδευτικοί που δεν έχουν μείωση των διδακτικών ωρών τους παράλληλα με την αύξηση της διδακτικής προϋπηρεσίας τους και οι μόνοι που δουλεύουν χωρίς διαλείμματα! Ας εστιάσουμε λοιπόν στις πραγματικές ανάγκες του δημόσιου νηπιαγωγείου και όχι στην προώθηση «μεταρρυθμίσεων» για επικοινωνιακούς λόγους και τη δημιουργία εντυπώσεων, χωρίς να λύνουμε κανένα απολύτως πρόβλημα της ελληνικής προσχολικής εκπαίδευσης.