Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Θωμαΐς Νταφούλη' | 28 Απριλίου 2020, 15:22

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Ως απόφοιτη, φοιτήτρια πλέον, αλλά με αρκετούς εκπαιδευτικούς και μαθητές στο περιβάλλον μου, θα ήθελα να εκφράσω μερικές απόψεις σχετικά με τις νομοθετούμενες στο συγκεκριμένο άρθρο αλλαγές. Καταρχάς, το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι εξετασιοκεντρικό, με κορωνίδα φυσικά τις Πανελλαδικές Εξετάσεις και τον κατά συνέπεια προσανατολισμό ιδίως του Λυκείου προς αυτή την κατεύθυνση. Κοινή παραδοχή (ή και "μυστικό", αν θέλετε), είναι ότι οι πανελλαδικές εξετάσεις δεν πρόκειται και ούτε μπορούν να καταργηθούν ή να αλλάξουν ριζικώς από τη μία στιγμή στην άλλη, μιας και κάτι τέτοιο θα επέφερε πλήρη σύγχυση και αμφίβολα αποτελέσματα, απ' τη στιγμή μάλιστα που οι εξετάσεις αυτές είναι ο πλέον αξιόπιστος και αξιοκρατικός τρόπος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Συνεπώς, ο εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας του Λυκείου δύσκολα αποβάλλεται, ωστόσο στο Γυμνάσιο μπορεί ευκολότερα να ευδοκιμήσει μία τέτοια προσπάθεια. Από την προσωπική μου εμπειρία, δεν έμαθα ποτέ κάτι παραπάνω από τις εξετάσεις, που ευνοούσαν περισσότερο το άγχος και δη το άγχος της συσσώρευσης μεγάλου όγκου γνώσεων διαφόρων αντικειμένων. Και μπορεί συγκεκριμένα να μην αντιμετώπιζα κάποιο ιδιαίτερο θέμα πέραν του ψυχολογικού κυρίως φόρτου (σύνηθες άγχος εξετάσεων), και να είχα πολύ καλές επιδόσεις (άριστα πάντα και πρώτη και στις πανελλαδικές), ωστόσο για πάρα πολλά παιδιά οι δυσκολίες είναι και πρακτικές και καταρρακώνονται από το φόβο και άγχος των εξετάσεων (καταλήγοντας να μην μπορούν να αποδώσουν και να έχουν να αντιμετωπίσουν και τις περαιτέρω συνέπειες της φαινομενικής αποτυχίας). Χωρίς να είμαι φυσικά ειδικός, νομίζω πως αποδεδειγμένα οι εξετάσεις δεν συμβάλλουν τα μέγιστα στη μαθησιακή διαδικασία, καθώς προσθέτουν περισσότερο άγχος παρά καλύτερη κατανόηση και διαχείριση γνώσεων. Η μάθηση είναι μια συνεχής διαδικασία εξέλιξης που δεν μπορεί να αποτιμηθεί ή να κριθεί με κάποιες ώρες επανάληψης και αξιολόγησης μέσω ενός 2ωρου διαγωνίσματος. Εκτός από το ότι τα παιδιά αντικειμενικά υπερφορτώνονται με το άγχος και την επαφή με μεγάλη ύλη πολλών μαθημάτων σε μικρό χρονικό διάστημα, είναι σαφώς λανθασμένο το γνωστό φαινόμενο η ενασχόληση με την ύλη ενός μαθήματος να γίνεται σοβαρά και συνειδητοποιημένα μόνο κατά την περίοδο των εξετάσεων. Και όταν μεγάλη μερίδα μαθητών (συνειδητά, και με την καθοδήγηση πολλών γονιών που "θυμούνται" ότι το παιδί έχει σχολικές υποχρεώσεις για να γράψει καλά στις εξετάσεις) διαβάζει ένα μάθημα μόνο με το φόβητρο των εξετάσεων, τότε δεν μπορούμε να μιλήσουμε για μάθηση και σωστή διδασκαλία και κατάκτηση ενός γνωστικού αντικειμένου. Ακόμη χειρότερο είναι και το γεγονός ότι η αξία ενός μαθήματος κρίνεται από το αν εξετάζεται στις προαγωγικές εξετάσεις ή όχι. Αυτό είναι εντονότερο τα τελευταία χρόνια με το διαχωρισμό των μαθημάτων σε αντίστοιχες ομάδες. Προσωπικά και στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο έδωσα όλα σχεδόν τα μαθήματα στις εξετάσεις (12 με 13, εκτός προφανώς από Γυμναστική ή Μουσική, Καλλιτεχνικά κ.λπ.), και δεν ετίθετο τέτοιο θέμα ούτε δυσκολεύτηκα ιδιαίτερα στο να ανταπεξέλθω όπως προανέφερα, συνεπώς δεν πρόκειται για προσωπική μου εμπάθεια ή αρνητισμό προς τις εξετάσεις. Θα έκρινα όμως ότι ο περιορισμός των εξεταζόμενων μαθημάτων στο Γυμνάσιο είναι μία σωστή αρχική κατεύθυνση. Βέβαια, μπορεί αυτό να εντείνει την αντίληψη "μέτρησης" της αξίας ενός μαθήματος από το αν ανήκει στα εξεταζόμενα, αλλά σε βάθος χρόνου και αν μάλιστα επιτευχθεί σταδιακή αλλαγή του συστήμστος εξετάσεων και της εξετασιοκεντρικής νοοτροπίας, είναι δυνατόν να ξεπεραστεί αυτό. Εξαρτάται φυσικά και από τους χειρισμούς των διδασκόντων αλλά και των γονιών. Τα μέχρι τώρα εξεταζόμενα μαθήματα στο Γυμνάσιο (4) ήταν ένας καλός αριθμός, και οι τωρινές προσθήκες δεν είναι πολλές αριθμητικά.Το μάθημα όμως της Βιολογίας δεν θα έπρεπε να συγκαταλέγεται σε αυτά, καθώς ενισχύει υπερβολικά την παπαγαλία και τη συσσώρευση μεγάλου όγκου πληροφοριών. Είναι εξαιρετικά δύσκολο για παιδιά γυμνασίου να κατανοήσουν και να συγκρατήσουν τις λεπτομέρειες που απαιτεί (με την τωρινή του μορφή) το μάθημα αυτό, και αντί να εμπεδώνουν καλύτερα τις πολύ σημαντικές γνώσεις της Βιολογίας, μπερδεύονται και ταλαιπωρούνται περισσότερο. Χάνεται η ουσιαστική και βιωματική προσέγγιση του μαθήματος και η βαθιά κατανόηση των εννοιών και διαδικασιών. Προσωππικά, ιδίως στο Λύκειο ο λεπτομερειακός τρόπος προσέγγισης της Βιολογίας (σε σημείο σχεδόν πανεπιστημιακού μαθήματος ιατρικής), με έμφαση σε πάρα πολλές λεπτομέρειες αντί για ουσιαστική κατανόηση του συνόλου π.χ. των ανθρώπινων λειτουργιών στην ανθρωπολογία, είχε καταρρακώσει το σύνολο σχεδόν των μαθητών με τις υπερβολικές απαιτήσεις σε αποστήθιση. Αυτό το βάρος ακόμη πιο δύσκολα μπορεί να σηκωθεί από παιδιά γυμνασίου ιδίως όταν το μάθημα παραμένει μονόωρο σε κάποιες τάξεις. Καλύτερα το μάθημα να αναβαθμιστεί με άλλους τρόπους και όχι με την προσθήκη απλά στις εξετάσεις που δεν προσφέρει κάτι παρά περιττό άγχος και παπαγαλία. Επιπλέον, εφόσον υπάρχει η βούληση να προστεθούν και τα Αρχαία Ελληνικά στα εξεταζόμενα μαθήματα, πρέπει οπωσδήποτε να αυξηθούν και οι ώρες διδασκαλίας στο πρωτότυπο (σε αυτές που ήταν και παλιότερα που εξεταζόταν το μάθημα). Αυτός είναι ο τρόπος ώστε και να καλύπτεται σωστά η απαιτούμενη ύλη που θα εξεταστεί αλλά και να δίνεται η απαραίτητα αξία και βαρύτητα στο μάθημα (και όχι πάλι απλά με την προσθήκη στα εξεταζόμενα). Είναι φυσικά αναγκαίο στο πρόγραμμα σπουδών με την αναδιαμόρφωσή του να προστεθούν περισσότερες ώρες φυσικής αγωγής στο γυμνάσιο. Τα παιδιά ιδίως στην ηλικία αυτή έχουν μεγάλη ανάγκη σωματικής άσκησης και εκτόνωσης ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα στην καθημερινότητα και στις σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές της εφηβείας.