Στο σχόλιό μου αναφορικά με το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, θα ήθελα ν΄αναφερθώ στις αλλαγές που σχεδιάζονται για τα Πειραματικά Σχολεία.
Είμαι μητέρα μαθητή γυμνασίου στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΠΣΠΑ). Το ΠΣΠΑ είναι ένα πειραματικό σχολείο με παράδοση, ως τέτοιο, 91ετών. Ενιαίο, περιλαμβάνει δηλαδή και τις τρεις βαθμίδες, Δημοτικό-Γυμνάσιο και Λύκειο. Τα παιδιά εισάγονται σ’αυτό με κλήρωση στην πρώτη δημοτικού, αυστηρά 50% αγόρια και 50% κορίτσια, ώστε να υπάρχει ένα τυχαίο δείγμα. Το τυχαίο δείγμα είναι απαραίτητο ώστε τ’ αποτελέσματα από την εφαρμογή πρωτοποριακών προγραμμάτων διδασκαλίας να είναι ασφαλή και να μπορούν να εφαρμοστούν και στα υπόλοιπα σχολεία της χώρας.
Μέσα σε αυτά τα 91 χρόνια λειτουργίας του μπορούμε να πούμε ότι το σχολείο αυτό τα πήγε καλά. Είναι το σχολείο που απόφοιτοί του είναι 3 Πρωθυπουργοί της Ελλάδος, πολλές προσωπικότητες της πολιτικής, της τέχνης, της διανόησης, της επιστήμης. Άνθρωποι που ξεχώρισαν σε όλα τα πεδία, και όλα αυτά από ένα τυχαίο δείγμα!
Εφάρμοσε πρακτικές που ακόμα και σήμερα θεωρούνται επαναστατικές. Ένα γλαφυρό και επίκαιρο παράδειγμα είναι ότι η πρώτη μορφή τηλε-εκπαίδευσης εφαρμόστηκε από καθηγήτρια του ΠΣΠΑ το 1940 όταν παρέδιδε μαθήματα μέσω ραδιοφώνου!
Αλλά και σήμερα, ούσα μητέρα μαθητή του Γυμνασίου, έχω να πω ότι το παιδί μου μαθαίνει γράμματα από εξαιρετικούς καθηγητές αλλά και προσλαμβάνει πληθώρα ερεθισμάτων για την κοινωνία, την ζωή, την τέχνη και την επιστήμη που θα τον βοηθήσουν να γίνει ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος και ένας υπεύθυνος πολίτης αυτής της χώρας, πάντα βέβαια μέσα στο πλαίσιο του εφικτού, αφού το ΠΣΠΑ είναι ένα δημόσιο σχολείο που αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα και τις ίδιες ελλείψεις που αντιμετωπίζουν τα δημόσια σχολεία της χώρας μας όλα αυτά τα χρόνια.
Όμως, όπως φαίνεται το έργο του ΠΣΠΑ δεν είναι αρκετό για το Υπουργείο Παιδείας και αποφασίζει να το αλλάξει. Έτσι με το νέο νομοσχέδιο επιλέγει να «σπάσει» το ενιαίο αυτό σχολείο που εδώ και 91 χρόνια λειτουργεί συνολικά και συστεγάζεται, σε 3 σχολεία. Στο Πειραματικό δημοτικό, στο Πρότυπο Γυμνάσιο και στο Πρότυπο Λύκειο. Καθιερώνει εξετάσεις από την μια βαθμίδα στην άλλη και το μετατρέπει σε σχολειο για δια (και μαθητικού) βίου ανταγωνιζόμενες/-ους, τύπου εξεταστικού survivor. Η αλληλεπίδραση γνώσης και κοινωνικότητας εξαλείφεται, διότι τα παιδιά δεν θα έχουν βέβαιη την δυνατότητα να μεγαλώσουν με τις/τους συμμαθήτριες/-ες που έχουν γνωρίσει, ενώ για να έχουν αυτή τη δυνατότητα δεν αρκεί η πιστοποίηση των καθηγητών τους με βάση την συνολική επίδοσή τους σε ένα διδακτικό έτος, αλλά το αν θα γράψουν καλά σε ένα τεστ μιας μέρας..
Θα πει κανείς γιατί όχι; Λίγα καλά σχολεία έχουμε, γιατί να κρατάει την θέση στο σχολείο ένας μέτριος ή ένας «κακός» μαθητής; Να την προσφέρουμε σε ένα πολύ καλό κι επιμελή μαθητή για να τον τελειοποιήσουμε. Για να καταλάβουμε πόσο επικίνδυνη είναι αυτή η λογική, θα φέρω ένα επίκαιρο παράδειγμα. Όταν ξέσπασε η επιδημία του COVID-19 η χώρα μας είχε λίγα κρεβάτια ΜΕΘ. Φανταστείτε η χώρα μας να μην έκανε καμία προσπάθεια βελτίωσης του συστήματος υγείας, να μην έπαιρνε κανένα μέτρο και να έλεγε: « Έχουμε, για παράδειγμα, 100 κρεβάτια ΜΕΘ, θα σώσουμε τους 100 καλύτερους, τους 100 νεότερους, τους 100 πιο παραγωγικούς, τους 100 πιο σημαντικούς. Οι υπόλοιποι δυστυχώς θα πεθάνετε, λυπόμαστε πολύ» . Ακούγεται τρομακτικό, σχεδόν εφιαλτικό, αλλά είναι η ίδια λογική, απλώς όχι στην Υγεία αλλά στην Παιδεία. Όμως, το δικαίωμα στη μόρφωση είναι ισάξιο με το δικαίωμα στη ζωή και δεν πρέπει να προσφέρεται μόνο στους καλύτερους.
Επιπλέον, δεν κατανοώ την έννοια «πειραματικό σχολείο», αν δεν αναφέρεται στο σύνολο των δυνητικών επιπέδων μαθητών της κοινωνίας. Οι πειραματικές μέθοδοι, δεν υπάρχει ενδιαφέρον να δοκιμαστεί αν λειτουργούν στην βελτίωση των λιγότερο «καλών» μαθητών; Εδώ η αλλαγή που επιλέγεται λαμβάνει διαστάσεις κατάργησης των σχολείων αυτών ως πειραματικών, ενώ υπάρχουν και πιο τρομακτικές δυνατότητες ερμηνείας που ξεκινούν από τον ελιτισμό και μπορούν να καταλήξουν σε ένα εκπαιδευτικό ρατσισμό.
Στο σημείο αυτό θα κάνω τον δικηγόρο του Διαβόλου. Τα λες όλα αυτά διότι δεν θες να ξεβολευτεί το παιδί σου, θα μπορούσε να σκεφτεί κανεις. Το Υπουργείο θέλει να εφαρμόσει τις αλλαγές αυτές για την βελτίωση της παιδείας της χώρας μας. Δεν είναι δυνατόν να σταθούν εμπόδιο μερικές οικογένειες στο κοινό καλό. Σωστά, τ’ ομολογώ, δεν θέλω το παιδί μου ν’αλλάξει σχολείο, δεν θέλω να χάσει τις ευκαιρίες και την σχολική εμπειρία που του προσφέρει το ΠΣΠΑ, όμως αν είναι για το γενικό καλό... πάω πάσο! Εξάλλου, μια μαμά είμαι, τι ξέρω;
Στο Υπουργείο λοιπόν, που ξέρουν, που έχουν ολοκληρωμένη εικόνα και περισσότερα στοιχεία, θεωρούν ότι αρκεί ένα σχολείο να είναι πειραματικό στο δημοτικό. Στο Γυμνάσιο και το Λύκειο πρέπει να γίνεται πρότυπο και να φοιτούν σ’αυτό οι καλύτεροι και όχι οι μέτριοι. Αυτό είναι το όραμά τους για την Παδεία, έχουν δημοκρατικά εκλεγεί, αυτό θεωρούν ότι είναι το καλύτερο και θα πρέπει να το υλοποιήσουν.
Θα συμφωνούσα με την άποψη αυτή, με την έννοια ότι δεν θεωρώ ότι εγώ και μόνο εγώ γνωρίζω το σωστό. Θα εμπιστευόμουν τους αρμόδιους για τα θέματα της Παιδείας αν δεν έβλεπα μέσα στο Νομοσχέδιο το όραμα της Υπουργού Παιδείας να διχάζεται.
Διαβάζοντας το Νομοσχέδιο βλέπουμε ότι σε ότι αφορά το Μαράσλειο Δημοτικό σχολείο, που είναι ένα πειραματικό δημοτικό με μεγάλη παράδοση, το οποίο τα τελευταία χρόνια διασυνδέθηκε με το 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο και Λύκειο, να παραμένει αλώβητο. Μάλιστα η ίδια η Υπουργός Παιδείας κ Ν. Κεραμέως ανέφερε στην από Μαίου 2015 Τροπολογία που εισήγαγε στη Βουλή, για την αναγκαιότητα συνέχισης της ακαδημαϊκής πορείας των μαθητών, που φοιτούν στα Πειραματικά Δημοτικά κι ειδικότερα για τα Μαράσλεια Δημοτικά: «Ετσι διασφαλίζεται η συνέχιση της ακαδημαϊκής πορείας των μαθητών αυτών χωρίς να διασκορπίζονται σε πολλές σχολικές μονάδες, αλλά και η δυνατότητα τόσο για το 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο, όσο και τα Πειραματικά Δημοτικά του Μαρασλείου να αναπτύξουν παράλληλες διδακτικές προσεγγίσεις, επιτελώντας καλύτερα τον ρόλο τους.» (Απόσπασμα από την Τροπολογία της κας Ν. Κεραμέως για την αναγκαιότητα διασύνδεσης των Πειραματικών Δημοτικών της Μαρασλείου με Πειραματικό Γυμνάσιο σε άλλη περιοχή της Αθήνας-Μάϊος 2015).
Την άποψη της Υπουργού Παιδείας, το όραμά της για το Μαράσλειο το συμμερίζομαι απόλυτα. Γιατί όμως το όραμα αυτό ισχύει μόνο για ένα πειραματικό σχολείο; Γιατί το όραμα αλλάζει άρδην για το ΠΣΠΑ; Τι είναι αυτό που εδώ και 91 έτη το ΠΣΠΑ δεν έχει καταφέρει και του αλλάζουν τον χαρακτήρα και ουσιαστικά το καταργούν; Και τελικά ποιό είναι το όραμα της Υπουργού Παιδείας για τα πειραματικά σχολεία διότι τα μηνύματα είναι αντικρουόμενα.
Εν κατακλείδι, η άποψή μου είναι ότι το ΠΣΠA δεν πρέπει να γίνει πρότυπο αλλά πρέπει ν’ αποτελέσει πρότυπο για τα υπόλοιπα σχολεία της χώρας μας και πραγματικά ζητώ, ως πολίτης, το Υπουργείο να εργαστεί προς την κατεύθυνση αυτή.
Στο σχόλιό μου αναφορικά με το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, θα ήθελα ν΄αναφερθώ στις αλλαγές που σχεδιάζονται για τα Πειραματικά Σχολεία. Είμαι μητέρα μαθητή γυμνασίου στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΠΣΠΑ). Το ΠΣΠΑ είναι ένα πειραματικό σχολείο με παράδοση, ως τέτοιο, 91ετών. Ενιαίο, περιλαμβάνει δηλαδή και τις τρεις βαθμίδες, Δημοτικό-Γυμνάσιο και Λύκειο. Τα παιδιά εισάγονται σ’αυτό με κλήρωση στην πρώτη δημοτικού, αυστηρά 50% αγόρια και 50% κορίτσια, ώστε να υπάρχει ένα τυχαίο δείγμα. Το τυχαίο δείγμα είναι απαραίτητο ώστε τ’ αποτελέσματα από την εφαρμογή πρωτοποριακών προγραμμάτων διδασκαλίας να είναι ασφαλή και να μπορούν να εφαρμοστούν και στα υπόλοιπα σχολεία της χώρας. Μέσα σε αυτά τα 91 χρόνια λειτουργίας του μπορούμε να πούμε ότι το σχολείο αυτό τα πήγε καλά. Είναι το σχολείο που απόφοιτοί του είναι 3 Πρωθυπουργοί της Ελλάδος, πολλές προσωπικότητες της πολιτικής, της τέχνης, της διανόησης, της επιστήμης. Άνθρωποι που ξεχώρισαν σε όλα τα πεδία, και όλα αυτά από ένα τυχαίο δείγμα! Εφάρμοσε πρακτικές που ακόμα και σήμερα θεωρούνται επαναστατικές. Ένα γλαφυρό και επίκαιρο παράδειγμα είναι ότι η πρώτη μορφή τηλε-εκπαίδευσης εφαρμόστηκε από καθηγήτρια του ΠΣΠΑ το 1940 όταν παρέδιδε μαθήματα μέσω ραδιοφώνου! Αλλά και σήμερα, ούσα μητέρα μαθητή του Γυμνασίου, έχω να πω ότι το παιδί μου μαθαίνει γράμματα από εξαιρετικούς καθηγητές αλλά και προσλαμβάνει πληθώρα ερεθισμάτων για την κοινωνία, την ζωή, την τέχνη και την επιστήμη που θα τον βοηθήσουν να γίνει ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος και ένας υπεύθυνος πολίτης αυτής της χώρας, πάντα βέβαια μέσα στο πλαίσιο του εφικτού, αφού το ΠΣΠΑ είναι ένα δημόσιο σχολείο που αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα και τις ίδιες ελλείψεις που αντιμετωπίζουν τα δημόσια σχολεία της χώρας μας όλα αυτά τα χρόνια. Όμως, όπως φαίνεται το έργο του ΠΣΠΑ δεν είναι αρκετό για το Υπουργείο Παιδείας και αποφασίζει να το αλλάξει. Έτσι με το νέο νομοσχέδιο επιλέγει να «σπάσει» το ενιαίο αυτό σχολείο που εδώ και 91 χρόνια λειτουργεί συνολικά και συστεγάζεται, σε 3 σχολεία. Στο Πειραματικό δημοτικό, στο Πρότυπο Γυμνάσιο και στο Πρότυπο Λύκειο. Καθιερώνει εξετάσεις από την μια βαθμίδα στην άλλη και το μετατρέπει σε σχολειο για δια (και μαθητικού) βίου ανταγωνιζόμενες/-ους, τύπου εξεταστικού survivor. Η αλληλεπίδραση γνώσης και κοινωνικότητας εξαλείφεται, διότι τα παιδιά δεν θα έχουν βέβαιη την δυνατότητα να μεγαλώσουν με τις/τους συμμαθήτριες/-ες που έχουν γνωρίσει, ενώ για να έχουν αυτή τη δυνατότητα δεν αρκεί η πιστοποίηση των καθηγητών τους με βάση την συνολική επίδοσή τους σε ένα διδακτικό έτος, αλλά το αν θα γράψουν καλά σε ένα τεστ μιας μέρας.. Θα πει κανείς γιατί όχι; Λίγα καλά σχολεία έχουμε, γιατί να κρατάει την θέση στο σχολείο ένας μέτριος ή ένας «κακός» μαθητής; Να την προσφέρουμε σε ένα πολύ καλό κι επιμελή μαθητή για να τον τελειοποιήσουμε. Για να καταλάβουμε πόσο επικίνδυνη είναι αυτή η λογική, θα φέρω ένα επίκαιρο παράδειγμα. Όταν ξέσπασε η επιδημία του COVID-19 η χώρα μας είχε λίγα κρεβάτια ΜΕΘ. Φανταστείτε η χώρα μας να μην έκανε καμία προσπάθεια βελτίωσης του συστήματος υγείας, να μην έπαιρνε κανένα μέτρο και να έλεγε: « Έχουμε, για παράδειγμα, 100 κρεβάτια ΜΕΘ, θα σώσουμε τους 100 καλύτερους, τους 100 νεότερους, τους 100 πιο παραγωγικούς, τους 100 πιο σημαντικούς. Οι υπόλοιποι δυστυχώς θα πεθάνετε, λυπόμαστε πολύ» . Ακούγεται τρομακτικό, σχεδόν εφιαλτικό, αλλά είναι η ίδια λογική, απλώς όχι στην Υγεία αλλά στην Παιδεία. Όμως, το δικαίωμα στη μόρφωση είναι ισάξιο με το δικαίωμα στη ζωή και δεν πρέπει να προσφέρεται μόνο στους καλύτερους. Επιπλέον, δεν κατανοώ την έννοια «πειραματικό σχολείο», αν δεν αναφέρεται στο σύνολο των δυνητικών επιπέδων μαθητών της κοινωνίας. Οι πειραματικές μέθοδοι, δεν υπάρχει ενδιαφέρον να δοκιμαστεί αν λειτουργούν στην βελτίωση των λιγότερο «καλών» μαθητών; Εδώ η αλλαγή που επιλέγεται λαμβάνει διαστάσεις κατάργησης των σχολείων αυτών ως πειραματικών, ενώ υπάρχουν και πιο τρομακτικές δυνατότητες ερμηνείας που ξεκινούν από τον ελιτισμό και μπορούν να καταλήξουν σε ένα εκπαιδευτικό ρατσισμό. Στο σημείο αυτό θα κάνω τον δικηγόρο του Διαβόλου. Τα λες όλα αυτά διότι δεν θες να ξεβολευτεί το παιδί σου, θα μπορούσε να σκεφτεί κανεις. Το Υπουργείο θέλει να εφαρμόσει τις αλλαγές αυτές για την βελτίωση της παιδείας της χώρας μας. Δεν είναι δυνατόν να σταθούν εμπόδιο μερικές οικογένειες στο κοινό καλό. Σωστά, τ’ ομολογώ, δεν θέλω το παιδί μου ν’αλλάξει σχολείο, δεν θέλω να χάσει τις ευκαιρίες και την σχολική εμπειρία που του προσφέρει το ΠΣΠΑ, όμως αν είναι για το γενικό καλό... πάω πάσο! Εξάλλου, μια μαμά είμαι, τι ξέρω; Στο Υπουργείο λοιπόν, που ξέρουν, που έχουν ολοκληρωμένη εικόνα και περισσότερα στοιχεία, θεωρούν ότι αρκεί ένα σχολείο να είναι πειραματικό στο δημοτικό. Στο Γυμνάσιο και το Λύκειο πρέπει να γίνεται πρότυπο και να φοιτούν σ’αυτό οι καλύτεροι και όχι οι μέτριοι. Αυτό είναι το όραμά τους για την Παδεία, έχουν δημοκρατικά εκλεγεί, αυτό θεωρούν ότι είναι το καλύτερο και θα πρέπει να το υλοποιήσουν. Θα συμφωνούσα με την άποψη αυτή, με την έννοια ότι δεν θεωρώ ότι εγώ και μόνο εγώ γνωρίζω το σωστό. Θα εμπιστευόμουν τους αρμόδιους για τα θέματα της Παιδείας αν δεν έβλεπα μέσα στο Νομοσχέδιο το όραμα της Υπουργού Παιδείας να διχάζεται. Διαβάζοντας το Νομοσχέδιο βλέπουμε ότι σε ότι αφορά το Μαράσλειο Δημοτικό σχολείο, που είναι ένα πειραματικό δημοτικό με μεγάλη παράδοση, το οποίο τα τελευταία χρόνια διασυνδέθηκε με το 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο και Λύκειο, να παραμένει αλώβητο. Μάλιστα η ίδια η Υπουργός Παιδείας κ Ν. Κεραμέως ανέφερε στην από Μαίου 2015 Τροπολογία που εισήγαγε στη Βουλή, για την αναγκαιότητα συνέχισης της ακαδημαϊκής πορείας των μαθητών, που φοιτούν στα Πειραματικά Δημοτικά κι ειδικότερα για τα Μαράσλεια Δημοτικά: «Ετσι διασφαλίζεται η συνέχιση της ακαδημαϊκής πορείας των μαθητών αυτών χωρίς να διασκορπίζονται σε πολλές σχολικές μονάδες, αλλά και η δυνατότητα τόσο για το 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο, όσο και τα Πειραματικά Δημοτικά του Μαρασλείου να αναπτύξουν παράλληλες διδακτικές προσεγγίσεις, επιτελώντας καλύτερα τον ρόλο τους.» (Απόσπασμα από την Τροπολογία της κας Ν. Κεραμέως για την αναγκαιότητα διασύνδεσης των Πειραματικών Δημοτικών της Μαρασλείου με Πειραματικό Γυμνάσιο σε άλλη περιοχή της Αθήνας-Μάϊος 2015). Την άποψη της Υπουργού Παιδείας, το όραμά της για το Μαράσλειο το συμμερίζομαι απόλυτα. Γιατί όμως το όραμα αυτό ισχύει μόνο για ένα πειραματικό σχολείο; Γιατί το όραμα αλλάζει άρδην για το ΠΣΠΑ; Τι είναι αυτό που εδώ και 91 έτη το ΠΣΠΑ δεν έχει καταφέρει και του αλλάζουν τον χαρακτήρα και ουσιαστικά το καταργούν; Και τελικά ποιό είναι το όραμα της Υπουργού Παιδείας για τα πειραματικά σχολεία διότι τα μηνύματα είναι αντικρουόμενα. Εν κατακλείδι, η άποψή μου είναι ότι το ΠΣΠA δεν πρέπει να γίνει πρότυπο αλλά πρέπει ν’ αποτελέσει πρότυπο για τα υπόλοιπα σχολεία της χώρας μας και πραγματικά ζητώ, ως πολίτης, το Υπουργείο να εργαστεί προς την κατεύθυνση αυτή.