Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ' | 10 Δεκεμβρίου 2010, 14:06

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Η ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα, δυστυχώς, απέδειξε περίτρανα ότι απέτυχε παταγωδώς. Φυσικά η αποτυχία αυτή δεν θα πρέπει να χρεωθεί καθ' εαυτού στις δομές, στην οργάνωση και τη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος και στη διάσταση που έχει πάρει σήμερα το σχολείο και γενικότερα η εκπαίδευση. Θεωρώ ότι αυτή η αποτυχία ή καλύτερα η δυσλειτουργία του εκπαιδευτικού μας συστήματος οφείλεται κυρίως στην εξέλιξη της κοινωνίας μας, η οποία εξέλιξη όμως για τη χώρα μας, είχε και πιστεύω ότι θα εξακολουθήσει να έχει βλαβερές συνέπειες. Εάν γυρίσει κάποιος το χρόνο πίσω και με μια φευγαλέα ματιά ανατρέξει στο πρόσφατο παρελθόν και συγκεκριμένα, στη τελευταία δεκαπενταετία, θα διαπιστώσει ότι ο έλληνας γονιός, ο έλληνας εργάτης, ο έλληνας εκπαιδευτικός, επιστήμονας και εν κατακλείδι, ο έλληνας μαθητής που θεωρείται και ο συνδετικός κρίκος όλης αυτής της αλυσίδας, υπό την έννοια ότι αυτός είναι η αρχή του παντός, αφού αυτός θα γίνει αργότερα γονιός, εργαζόμενος, εργάτης, εκπαιδευτικός ή επιστήμονας, θα διαπιστώσει ότι όλοι οι ανωτέρω, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, άλλαξαν άρδην. Το αν η αλλαγή αυτή είναι καλύτερη ή χειρότερη, αυτό θα το αποδείξει η ιστορία και φυσικά η καθημερινή πραγματικότητα που όλοι με τον τρόπο μας βιώνουμε. Είναι όμως εμφανή τα δείγματα αυτής της αλλαγής και της, επιτρέψτε μου να πώ, δήθεν εξέλιξης, τα οποία δείγματα διόλου ενθαρρυντικά δεν είναι. Ο θεσμός της οικογένειας έχει υποστεί στις μέρες μας τέτοιον ισχυρό κλονισμό που αμφιβάλλω αν μπορούμε να μιλάμε πλέον για ουσιαστική ύπαρξη του εν λόγω θεσμού ή απλά για τυπική. Στο πρόβλημα αυτό μπορεί κάποιος να δώσει πολυποίκιλλες εξηγήσεις, μεταξύ των οποίων θεωρώ ως σημαντικότερη την εξεύρεση οικονομικών πόρων προς διαβίωση ή επιβίωση αντίστοιχα της οικογένειας, που ως αντίκτυπο φυσικά έχει την χαλάρωση των οικογενειακών δεσμών, την αποξένωση των μελών της οικογενείας και κατά συνέπεια στη λύση του οικογενειακού δεσμού με συνηθέστερη μορφή αυτή του διαζυγίου που επέρχεται φυσικά κατόπιν αναζητήσεως νέων μορφών συγκινήσεων και απαλλαγής απο τα οικογενειακά βάρη. Στο επίκεντρο του σύνθετου αυτού προβλήματος βρίσκεται πάντα το παιδί, ο μετέπειτα μαθητής, εργαζόμενος, γονιός. Η αναγκαία παραμέληση των παιδιών εκ μέρους των γονιών τους, παραμέληση που οφείλεται κυρίως στην εργασία που υποχρεώνονται και οι δύο γονείς προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις οικογενειακές τους υποχρεώσεις, έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη προσοχής προς το παιδί, τη μη διάθεση, λόγω κούρασης, να ασχοληθεί κάποιος με το παιδί του και κατά συνέπεια να του υποδείξει κάποια πράγματα ως γονιός και μεγαλύτερος που θα του φανούν χρήσιμα στη μετέπειτα ενσωμάτωση στην κοινωνία του, με απαρχή την μικροκοινωνία του παιδιού, που λέγεται σχολείο. Εν συνεχεία τα προβλήματα των γονιών μέσα στο ίδιο τους το σπίτι συχνά - πυκνά εκδηλώνονται και εκφράζονται παρουσία των παιδιών, προβλήματα που έχουν τη μορφή καυγάδων, ύβρεων και ολικής συναισθηματικής και ψυχικής αποξένωσης μεταξύ των γονιών που οδηγούν, στη πλειοψηφία τους πλέον, όπως πιο πάνω αναφέρω, στη λύση του γάμου με ολέθριες για το παιδί συνέπειες. Δυστυχώς αυτά τα προβλήματα και το ζήτημα αυτό δεν μπορούν να εξαντληθούν σε ένα τέτοιο κείμενο. Εκείνο όμως που είναι σημαντικό, είναι να εστιάσουμε στο ότι το κάθε παιδί που ενσωματώνεται στο σχολείο, ξεκινά κυρίως μην έχοντας από το σπίτι του, αφενός τις στοιχειώδεις παιδαγωγικές βάσεις, αφετέρου τα προβλήματα που εισπράττει από το σπίτι του και καθημερινά συσσωρεύονται μέσα του, μη μπορώντας να τα διαχειριστεί, λόγω του ευαίσθητου ψυχικού του κόσμου, να καλείται να τα επιλύσει το σχολείο. Σε αυτό φυσικά το σημείο ξεκινάει και ο γολγοθάς του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος που πλέον έχει χάσει τον προσανατολισμό του και δεν γνωρίζει προς ποιά κατέυθυνση θα πρέπει να στραφεί. Αλήθεια θέλουμε ένα σχολείο που να υιοθετεί κυρίως παιδαγώγικά κριτήρια μέσω των οποίων θα συντελείται και η εκπαίδευση ή απλώς θέλουμε απλά ένα σχολείο που να συστηματοποιείται στην παροχή οποιασδήποτε εκπαίδευσης με ανάλογα αποτελέσματα; Μήπως τελικά θέλουμε πλέον ένα σχολείο που να μπορεί να συγκεράσει εκπαίδευση και παιδαγώγηση, με τις ανάλογες δομές και λειτουργίες, λειτουργώντας με ορθό, συστημικό τρόπο, που να μπορεί να εξαγάγει και ανθρώπους παιδαγωγημένους και επιστήμονες πλήρως καταρτισμένους; Διότι το σχολείο μας πλέον, τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια, παράγει δίχως τον οποιονδήποτε ενδοιασμό ανθρώπους κενούς που απλά και μόνο τους ρίχνει σα τσουβάλια στην κοινωνία και τους λέει να τα βγάλουν πέρα. Ξεκινώντας ένας μαθητής από το νηπιαγωγείο, διέρχεται έπειτα στο Δημοτικό, για να ακολουθήσουν με τη σειρά τους Γυμνάσιο και Λύκειο και έπειτα η πολυπόθητη τριτοβάθμια εκπαίδευση με αποκορύφωμά της το Πανεπιστήμιο, για να πούμε απλά ότι το παιδί μας σπούδασε. Με οποιοδήποτε κόστος και αν έχει συμβεί αυτό δίχως να υπολογίζουμε τις συνέπειες που προκύπτουν από όλη αυτή τη διαδικασία, με σημαντικότερη το ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα παρήγαγε ένα αναλώσιμο προιόν, που θα καταβροχθισθεί από την σκληρή υπάρχουσα ελληνική κοινωνία. Διερωτώμαστε βέβαια, χωρίς όμως να εστιάζουμε ποτέ στην αληθινή πηγή του προβλήματος, για τη βία που υπάρχει μέσα στα σχολεία, για όλα αυτά τα νοσηρά στοιχεία που υπάρχουν μέσα στα σχολεία και φυσικά για το ότι οι μαθητές των σχολείων μας στην πλειοψηφία τους είναι κοινώς ανεκπαίδευτοι και αμόρφωτοι. Διότι θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πλέον στην Ελλάδα ότι έιναι άλλο πράγμα η εκπαίδευση, άλλο η μόρφωση και άλλο η παιδαγώγηση. Μπορεί δηλαδή κάποιος να είναι επιστήμονας αλλά συγχρόνως και αμόρφωτος, όπως μπορεί κάλλιστα κάποιος να είναι μορφωμένος αλλά να είναι απόφοιτος δημοτικού σχολείου. Η εκπαίδευση και η μόρφωση στη σημερινή τους μορφή στην Ελλάδα και συγκεκριμένα σε οποιαδήποτε βαθμίδα της εκπαίδευσης απλά δεν συνάδουν. Για αυτό το λόγο θεωρείται σκόπιμος ο συγκερασμός των δύο αυτών παραγόντων προκειμένου να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα σε βάθος χρόνου. Ο θεσμός του μέντορα, επιτρέψτε μου να τον αποκαλέσω παιδαγωγώ και λύδια λίθο του όλου οικοδομήματος, όπως τον παρουσιάζετε για τον νεοδιοριζόμενο εκπαιδευτικό είναι μία πιθανή και θεωρώ επιθυμητή λύση για τα προβλήματα που γενικότερα υπάρχουν στα σχολεία μας. Εντούτοις αμφιβάλλω ως προς τα κριτήρια επιλογής αφενός του μέντορα και ως προς το χρόνο υλοποίησης του προγράμματος. Αποφασιστικό κριτήριο για τη διαπαιδαγώγηση και την εκπαίδευση ενός μαθητή, τουλάχιστον υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι η ψυχολογία ενός παιδιού και λιγότερο οι εκπαιδευτικές και διδακτικές ικανότητες του οιουδήποτε μέντορα ή νεοδιοριζόμενου εκπαιδευτικού. Τό ότι ο μέντορας θα ακολουθήσει επιμορφωτικό σεμινάριο προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι του προγράμματος είναι πολύ θετικό, με την προυπόθεση όμως, και αυτό το καταθέτω σαν πρόταση, να εντείνει στις διαπροσωπικές σχέσεις, δεδομένου ότι και ο μέντορας θα είναι κάποιας ηλικίας, φαντάζομαι τουλάχιστον τριάντα - τριάντα πέντε, με αποτέλεσμα ήδη να υπάρχει πρόβλημα στις διαπροσωπικές του σχέσεις σε σχέση με έναν μαθητή. Πόσο μάλιστα όταν ο μέντορας μπορεί να είναι μεγαύτερος σε ηλικία οπότε μπορούμε κάλλιστα να μιλούμε και για ενδεχόμενο χάσμα γεννεών. Λαμβάνοντας κυρίως υπ' όψιν ότι τόσο οι μέντορες που θα επιλεγούν όσο και οι νεοδιοριζόμενοι εκπαιδευτικοί που θα συνεργαστούν με το μέντορα, έχουν διέλθει από το ίδιο εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο καλούνται τώρα να αναμορφώσουν, η προσπάθειά τους θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα μεγάλη σε σχέση με τις οποιεσδήποτε αναχρονιστικές, περί εκπαίδευσης, αντιλήψεις είχαν όλα αυτά τα χρόνια. Επειδή φυσικά μιλάμε για μία καινοτομία που θα εφαρμοστεί στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, και η οποία καινοτομία αποτελέσματα θα επιδείξει σε βάθος χρόνου και όχι άμεσα, θεωρώ σκόπιμη την ενδελεχή εξέταση όλων των παραγόντων προκειμένου να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα, ήτοι τη λειτουργία ενός σχολείου που όντως θα επιτελεί ουσιαστικά το ρόλο του.