Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Γιαννακής Νικόλας' | 1 Μαΐου 2020, 23:07

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Δεν είναι λίγες οι φορές που οι μαθητές διατυπώνουν την ερώτηση «γιατί διδάσκονται τα λατινικά και σε τί μας είναι χρήσιμα;». Μπροστά, λοιπόν, σ’ αυτή την ερώτηση και στη γενικότερη υποβάθμιση των αρχαιογνωστικών μαθημάτων στο σημερινό αναλυτικό σχολικό πρόγραμμα, οφείλουμε να αναδείξουμε μερικούς λόγους για τους οποίους το μάθημα των Λατινικών είναι χρήσιμο και δικαίως κατέχει θέση στο πρόγραμμα του ελληνικού σχολείου ήδη από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους (1830). Αρχικά, οι μαθητές με τα Λατινικά διευρύνουν τους πνευματικούς τους ορίζοντες καθώς έρχονται σε επαφή με μία γλώσσα που έχει ιστορία περίπου 3000 χρόνων, τη γλώσσα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (από το 753 π.Χ. έως το 476 μ.Χ.) και την κυρίαρχη γλώσσα του δυτικού κόσμου για περισσότερα από 1500 χρόνια. Επιπλέον, τα Λατινικά είναι το μοναδικό μάθημα που μας συνδέει άμεσα με τον δυτικό κόσμο και τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό. Μέσω των Λατινικών οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις ρίζες της δυτικής σκέψης και όλα εκείνα τα στοιχεία που διαμόρφωσαν εν πολλοίς τη στάση των δυτικοευρωπαϊκών κοινωνιών πάνω σε θέματα δικαιοσύνης, θρησκείας, τεχνολογίας κλπ. Με άλλα λόγια τα Λατινικά ως γλώσσα-φορέας πολιτισμού είναι απαραίτητα στην κατανόηση του σύγχρονου δυτικού κόσμου γενικότερα. Ακόμη, τα Λατινικά αποτελούν τη μητέρα-γλώσσα των σύγχρονων ρομανικών γλωσσών (ιταλικά, γαλλικά, ισπανικά, ρουμανικά, πορτογαλικά κ.ά) και έχουν ασκήσει ισχυρή επίδραση σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες (π.χ. γερμανικά, αγγλικά), όπως αναδεικνύει ο μεγάλος αριθμός ενσωμάτωσης λατινικών και λατινογενών λέξεων σ’ αυτές. Με τη συστηματική μελέτη, λοιπόν, των Λατινικών οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα αφενός να βοηθηθούν σημαντικά στην εκμάθηση αυτών των ευρωπαϊκών γλωσσών και αφετέρου να εμβαθύνουν περισσότερο στη μητρική τους γλώσσα μέσα από τη σύγκριση της δικής τους και της ξένης. Ως γνωστό «όποιος δεν ξέρει ξένες γλώσσες, δεν ξέρει τίποτε από τη δική του», έλεγε ο Γκαίτε. Η αξία των Λατινικών αναδεικνύεται και αν αναλογιστούμε ότι ζούμε σε μία τεχνοκρατική εποχή όπου οι κλασικές επιστήμες βάλλονται διαρκώς. Η μελέτη των Λατινικών, όπως και των Αρχαίων Ελληνικών, δύο σημαντικών ανθρωπιστικών-κλασικών μαθημάτων, εκτός από τη λογοτεχνική καλλιέργεια που προσφέρουν, συμβάλλουν στη διαμόρφωση ανθρώπων με κριτική σκέψη, καλαισθησία, ορθολογικό πνεύμα και ηθικές αρχές. Τέλος, αξίζει να τονίσουμε ότι τα Λατινικά σήμερα έχουν ισχυρή παρουσία στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα πολλών ευρωπαϊκών χωρών είτε ως υποχρεωτικό είτε ως επιλεγόμενο μάθημα. Για παράδειγμα στη Γερμανία το 31,6% του συνόλου των μαθητών επιλέγει να μάθει Λατινικά, ενώ για τα Αρχαία Ελληνικά το ποσοστό αυτό ανέρχεται μόλις στο 0,53% (βλ. http://www.uni-regensburg.de/Fakultaeten/phil_Fak_IV/Klass_Phil/Griechisch/Gruber-Dateien/Statistik0910.pdf). Αντίθετα, στο σύγχρονο ελληνικό σχολείο η εικόνα σήμερα είναι αποκαρδιωτική καθώς η διδασκαλία των Λατινικών περιορίστηκε μόνο στην τελευταία τάξη του Λυκείου. Η αλήθεια είναι ότι ο μηχανιστικός-φορμαλιστικός τρόπος διδασκαλίας του μαθήματος πρέπει να αλλάξει άμεσα ούτως ώστε τα Λατινικά ως μάθημα να αναβαθμιστούν στη συνείδηση των μαθητών και των εκπαιδευτικών και να λάβουν την αίγλη που τους αξίζει!