Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Γεώργιος Ρ.' | 15 Δεκεμβρίου 2010, 01:01

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Έχοντας βιώσει την αδιαφορία από το σύνολο σχεδόν των συναδέλφων εκπαιδευτικών ως νεοδιόριστος εκπαιδευτικός, αλλά ενθυμούμενος με τις καλύτερες αναμνήσεις την υποστήριξη από ελάχιστους φωτισμένους δασκάλους, ευελπιστώ πως το Mentoring (καθοδήγηση) μπορεί να αποτελέσει μια μοναδική ευκαιρία ανάπτυξης και βελτίωσης για καλό του εαυτού μας, του σχολείου και των μαθητών. Ίσως γιατί, αυτή η αμφίδρομη διαδικασία προωθεί την ανάπτυξη τόσο της/ου (mentee) όσο και του μέντορα (mentor), καθώς κατά τη διάρκειά του υποστηρίζεται η/ο εκπαιδευτικός ή μικρή ομάδα εκπαιδευτικών ώστε να πετύχουν τους στόχους της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Γενικά, στο Mentoring ακολουθείται μια διαδικασία διευκόλυνσης της μάθησης και της προσωπικής ανάπτυξης, στήριξης μέσω της μεταφοράς γνώσεων, ιδεών, σκέψεων, προτάσεων, πρακτικών δράσης ….. Αυτή η διαδικασία μπορεί να περιγραφεί ως καθοδήγηση (συμπεριλαμβάνεται και η ανεπίσημη καθοδήγηση), ως μετάδοση εμπειρίας από τη ζωή και την εργασία στο σχολείο αλλά και την καθημερινότητα, με σκοπό τη μεταφορά γνώσης, δεξιοτήτων ή τεχνογνωσίας και την ενθάρρυνση από το Μέντορα στον Καθοδηγούμενο, ώστε να δρα ο δεύτερος με περισσότερη αυτοπεποίθηση στις επιλογές του. Αναγκαίο όμως είναι ο Μέντορας και Καθοδηγούμενος να λειτουργούν σε ένα περιβάλλον συναδελφικής αλληλεγγύης, μέσα στο οποίο δύνανται να ξεπεράσουν τους φόβους τους, να γνωρίσουν το νέο και άγνωστο, να επέμβουν δυναμικά διαμορφώνοντας καταστάσεις και παιδαγωγικές πρακτικές ώστε να μη διστάζουν να καταπιάνονται με σχεδόν πρωτόγνωρες θεματικές ενότητες και να δοκιμάζουν νέες μεθόδους. Αν έπρεπε να απαντηθεί η ερώτηση τι σημαίνει να είσαι Μέντορας, θα έλεγα πως σημαίνει να είσαι «άνθρωπος», «δάσκαλος» πλήρους ήθους, καθοδηγητής, σύμβουλος στο πλαίσιο μιας διαπροσωπικής αμφίδρομης σχέσης, πηγή εποικοδομητικής ανατροφοδότησης όσον αφορά στις δραστηριότητες που έχουν σχέση με τη διδασκαλία αλλά και την εικόνα μας ως εκπαιδευτικοί. Σημαίνει να σε διακρίνει η εγρήγορση για να ανταποκριθείς σε μια απαιτητική σχέση, η διάθεση και ικανότητα για πρόσβαση σε νέες ιδέες και προοπτικές, η επιπλέον ενόραση σχετικά με τις διδακτικές και μαθησιακές διαδικασίες και το ταλέντο διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού. Οι επιθυμητές δεξιότητες ενός μέντορα θα είναι καλό να περιλαμβάνουν την προσωπική του επιθυμία/θέληση ώστε να παρέχεται αρκετός χρόνος και χώρος στον καθοδηγούμενο, ικανότητα και προθυμία να ακούει, να συναισθάνεται (μπαίνει στη θέση του καθοδηγούμενου) και να διευκολύνει δίνοντας ώθηση και υποστήριξη σε αυτόν. Ακόμη, να προετοιμάζεται για το ρόλο του μέντορα μέσα από μεθοδική και κατάλληλη εκπαίδευση. Η όλη διαδικασία του Mentoring χαρακτηρίζεται ως κυκλική (αξιολογώ και ταυτόχρονα αξιολογούμαι) και επιβάλλεται να στηριχθεί σε έναν ηθικό κώδικα όπως περιγράφεται παρακάτω: 1. Ρόλος του Μέντορα: να ανταποκρίνεται στις αναπτυξιακές ανάγκες και το πρόγραμμα του Mentee (καθοδηγούμενου). Δεν πρέπει να επιβάλλει το δικό το πρόγραμμα. 2. Ο Μέντορας και ο Mentee πρέπει να είναι φιλικοί, ανοιχτοί, εμπιστευτικοί και ειλικρινείς μεταξύ τους και με τους εαυτούς τους, ως προς τη σχέση τους. 3. Ο Μέντορας δεν «ψάχνει» εμπιστευτικά θέματα για τον Καθοδηγούμενο, παρά μόνο όταν ο δεύτερος θελήσει. 4. Η σχέση mentoring (καθοδήγησης) δεν πρέπει να είναι σχέση εκμετάλλευσης, ούτε να δίνει δικαίωμα παρεξηγήσεων στους άλλους. 5. Ο Μέντορας πρέπει να γνωρίζει τα όρια των ικανοτήτων του και να λειτουργεί μέσα σε αυτά. Επιπρόσθετα οφείλει να αναπτύσσει παράλληλα και τις δικές του ικανότητες στο mentoring. 6. Ο Mentee πρέπει να δεχθεί την ολοένα αυξανόμενη ευθύνη για τη διαχείριση της σχέσης. Ο Μέντορας πρέπει να του δώσει τη δύναμη να το κάνει και γενικά, να προωθεί την αυτονομία του Mentee. 7. Ο Μέντορας και ο Mentee μοιράζονται την ευθύνη για την ‘χαλάρωση’ της σχέσης, όταν αυτή επιτελέσει το σκοπό της. Δεν πρέπει να δημιουργηθεί εξάρτηση. 8. Ο κάθε ένας μπορεί να λύσει τη σχέση. Ωστόσο, και οι δύο έχουν την ευθύνη να συζητήσουν το θέμα, ως κομμάτι αμοιβαίας μάθησης. 9. Ο Mentee πρέπει να γνωρίζει τα δικαιώματά του και όλες τις διαδικασίες παραπόνων. Η δε πορεία της καθοδήγησης χρήσιμο είναι να περιλαμβάνει τα στάδια: Eγκαθίδρυση και διαχείριση της σχέσης μέντορα-καθοδηγούμενου, στοχοθεσία, ξεκαθάριση/κατανόηση καταστάσεων, χτίσιμο αυτογνωσίας, κατανόηση της συμπεριφοράς των άλλων, αντιμετώπιση εμποδίων, πυροδότηση δημιουργικής σκέψης, απόφαση για το μέλλον, κατάθεση δυνάμεων στη δράση, διαχείριση των συμπεριφορών των καθοδηγουμένων, χτίσιμο ευρύτερων δικτύων υποστήριξης, επίδρασης και μάθησης, το τέλος της σχέσης, το μέλλον (D. Megginson & D. Clutterbuck, στο Techniques for coaching and mentoring). * Όσα αναφέρθηκαν αποτελούν σκέψεις ενός εκπαιδευτικού, απόρροια προσωπικών αναζητήσεων, εμπλοκής με τη σχολική καθημερινή και πρακτική, κύρια στην Α΄θμια εκπαίδευση. Προέκυψαν μέσα από τη συμμετοχή σε εξελισσόμενη διαδικασία καθοδήγησης ομάδας εκπαιδευτικών. Ακόμη, «ψάχνοντας» και ρωτώντας εκπαιδευτικούς που καθοδηγούσαν ή ήταν καθοδηγούμενοι κατά τη διάρκεια της συμμετοχής μας, ως Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων, σε Ευρωπαϊκό πρόγραμμα κατάρτισης -Redcar and Cleveland Adult Learning Service, England-. * Η Καθοδήγηση μπορεί να ακολουθηθεί και σε εν ενεργεία εκπαιδευτικούς και να συνδυαστεί με ηλεκτρονικό mentoring (e-mentoring), το οποίο διευθύνεται και πραγματοποιείται μέσω του Διαδικτύου (πλατφόρμα moodle), μπορεί να λειτουργεί παράλληλα με το mentoring και να προσφέρει επιπρόσθετα οφέλη.