Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Συντάγματος ορίζεται ότι "1... 2. Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες….4. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια...". Με το άρθρο 2 του πρώτου προσθέτου πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών (Ε.Σ.Δ.Α. - ν.δ. 53/1974, Α΄ 256) ορίζεται ότι "Ουδείς δύναται να στερηθή του δικαιώματος όπως εκπαιδευθή. Παν Κράτος εν τη ασκήσει των αναλαμβανομένων υπ’ αυτού καθηκόντων επί του πεδίου της μορφώσεως και της εκπαιδεύσεως θα σέβεται το δικαίωμα των γονέων όπως εξασφαλίζωσι την μόρφωσιν και εκπαίδευσιν ταύτην συμφώνως προς τας ιδίας αυτών θρησκευτικάς και φιλοσοφικάς πεποιθήσεις." Περαιτέρω, με το άρθρο πρώτο του ν. 2101/1992 (Α΄ 192) κυρώθηκε και απέκτησε την ισχύ που ορίζει το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος η διεθνής σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, η οποία υπογράφηκε στη Νέα Υόρκη στις 25.1.1990. Η διεθνής αυτή σύμβαση ορίζει στο άρθρο 3 ότι "1. Σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά, είτε αυτές λαμβάνονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς κοινωνικής προστασίας, είτε από τα δικαστήρια, τις διοικητικές αρχές ή από τα νομοθετικά όργανα, πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη το συμφέρον του παιδιού. 2. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη υποχρεούνται να εξασφαλίζουν στο παιδί την αναγκαία για την ευημερία του προστασία και φροντίδα, λαμβάνοντας υπόψη τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των γονέων του, των επιτρόπων του ή των άλλων προσώπων που είναι νόμιμα υπεύθυνοι γι’ αυτό, και παίρνουν για το σκοπό αυτόν όλα τα κατάλληλα νομοθετικά και διοικητικά μέτρα. 3. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη μεριμνούν ώστε η λειτουργία των οργανισμών, των υπηρεσιών και των ιδρυμάτων που αναλαμβάνουν παιδιά και που είναι υπεύθυνα για την προστασία τους να είναι σύμφωνη με τους κανόνες που έχουν θεσπιστεί από τις αρμόδιες αρχές, ιδιαίτερα στον τομέα της ασφάλειας και της υγείας και σε ό,τι αφορά τον αριθμό και την αρμοδιότητα του προσωπικού τους, καθώς και την ύπαρξη μιας κατάλληλης εποπτείας"? στο άρθρο 5 ότι "Τα Συμβαλλόμενα Κράτη σέβονται την ευθύνη, το δικαίωμα και το καθήκον που έχουν οι γονείς ή, κατά περίπτωση, τα μέλη της διευρυμένης οικογένειας ή της κοινότητας, όπως προβλέπεται από τα τοπικά έθιμα, οι επίτροποι ή άλλα πρόσωπα που έχουν νόμιμα την ευθύνη για το παιδί, να του παράσχουν, κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στην ανάπτυξη των ικανοτήτων του, τον προσανατολισμό και τις κατάλληλες συμβουλές για την άσκηση των δικαιωμάτων που του αναγνωρίζει η παρούσα Σύμβαση"? στο άρθρο 28 ότι "1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση και ιδιαίτερα, για να επιτευχθεί η άσκηση του δικαιώματος αυτού προοδευτικά και στη βάση της ισότητας των ευκαιριών: α) Καθιστούν τη στοιχειώδη εκπαίδευση υποχρεωτική και δωρεάν για όλους ..."? και στο άρθρο 29 ότι "1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη συμφωνούν ότι η εκπαίδευση του παιδιού πρέπει να αποσκοπεί: α) Στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού και στην πληρέστερη δυνατή ανάπτυξη των χαρισμάτων του και των σωματικών και πνευματικών ικανοτήτων του ...".
Το άρθρο 18 του προς διαβούλευση νομοσχεδίου βρίθει αντισυνταγματικότητας και αντιτίθεται στις διεθνείς και ευρωπαϊκές Συνθήκες για τα δικαιώματα του παιδιού, καθόσον καταπατά τα δικαιώματα των παιδιών που φοιτούν στα Πρότυπα γυμνάσια της χώρας να αναπτύσσουν την προσωπικότητά τους προς την κατεύθυνση της πληρέστερης δυνατής ανάπτυξης των χαρισμάτων και των σωματικών και πνευματικών ικανοτήτων τους,η δε κατάρτιση του προς ψήφιση άρθρου ουδόλως λαμβάνει υπόψη το συμφέρον του παιδιού και μαθητή, το οποίο αποκόπτει βάναυσα από το σχολικό του περιβάλλον και από τον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο στην πιο κρίσιμη ηλικιακή φάση, ήτοι στην εφηβεία που αποτελεί τη μετάβαση από την παιδικότητα και την ανεμελιά στον κόσμο της ενήλικης ζωής. Το νομοθετικό πλαίσιο που επιχειρεί να καθιερώσει το Υπουργείο Παιδείας, τιμωρεί με τον χειρότερο τρόπο τον άριστο, επιμελή, υπεύθυνο μαθητή, θέτει τις αρετές και ικανότητές του υπό συνεχή αίρεση και δοκιμασία, σπείρει εντός του ευαίσθητου ψυχισμού του την ανασφάλεια, την αβεβαιότητα, καταρρακώνει την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθησή του και εν τέλει το ξεριζώνει βίαια από τη σημαντικότερη σταθερά στην εφηβική ζωή του: το σχολικό περιβάλλον. Η διάταξη αυτή, Κυρία Υπουργέ, δεν υπάρχει περίπτωση να ισχύσει στην πράξη. Θα ακυρωθεί από τα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια και το γνωρίζετε κι εσείς, καθώς έχουμε πληθώρα νομικών επιχειρημάτων στη φαρέτρα μας. Ωστόσο, το σημαντικότερο επιχείρημά μας είναι ένα: οι εκατοντάδες κραυγές απελπισίας των παιδιών μας, των μαθητών που φοιτούν ή πρόκειται να φοιτήσουν ή επιθυμούν να φοιτήσουν στα καλύτερα δημόσια σχολεία που διαθέτει η χώρα μας…. Δεσμεύεστε από το Σύνταγμα και τις διεθνείς και ευρωπαϊκές Συνθήκες και – πέραν όλων – από την προσωπική σας συνείδηση και τα υψηλά ιδανικά που η νομική επιστήμη σας έχει εμφυσήσει – να αποσύρετε τη διάταξη του άρθρου 18.
Με εκτίμηση
Αναστασία Ξηρογιάννη
Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Συντάγματος ορίζεται ότι "1... 2. Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες….4. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια...". Με το άρθρο 2 του πρώτου προσθέτου πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών (Ε.Σ.Δ.Α. - ν.δ. 53/1974, Α΄ 256) ορίζεται ότι "Ουδείς δύναται να στερηθή του δικαιώματος όπως εκπαιδευθή. Παν Κράτος εν τη ασκήσει των αναλαμβανομένων υπ’ αυτού καθηκόντων επί του πεδίου της μορφώσεως και της εκπαιδεύσεως θα σέβεται το δικαίωμα των γονέων όπως εξασφαλίζωσι την μόρφωσιν και εκπαίδευσιν ταύτην συμφώνως προς τας ιδίας αυτών θρησκευτικάς και φιλοσοφικάς πεποιθήσεις." Περαιτέρω, με το άρθρο πρώτο του ν. 2101/1992 (Α΄ 192) κυρώθηκε και απέκτησε την ισχύ που ορίζει το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος η διεθνής σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, η οποία υπογράφηκε στη Νέα Υόρκη στις 25.1.1990. Η διεθνής αυτή σύμβαση ορίζει στο άρθρο 3 ότι "1. Σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά, είτε αυτές λαμβάνονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς κοινωνικής προστασίας, είτε από τα δικαστήρια, τις διοικητικές αρχές ή από τα νομοθετικά όργανα, πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη το συμφέρον του παιδιού. 2. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη υποχρεούνται να εξασφαλίζουν στο παιδί την αναγκαία για την ευημερία του προστασία και φροντίδα, λαμβάνοντας υπόψη τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των γονέων του, των επιτρόπων του ή των άλλων προσώπων που είναι νόμιμα υπεύθυνοι γι’ αυτό, και παίρνουν για το σκοπό αυτόν όλα τα κατάλληλα νομοθετικά και διοικητικά μέτρα. 3. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη μεριμνούν ώστε η λειτουργία των οργανισμών, των υπηρεσιών και των ιδρυμάτων που αναλαμβάνουν παιδιά και που είναι υπεύθυνα για την προστασία τους να είναι σύμφωνη με τους κανόνες που έχουν θεσπιστεί από τις αρμόδιες αρχές, ιδιαίτερα στον τομέα της ασφάλειας και της υγείας και σε ό,τι αφορά τον αριθμό και την αρμοδιότητα του προσωπικού τους, καθώς και την ύπαρξη μιας κατάλληλης εποπτείας"? στο άρθρο 5 ότι "Τα Συμβαλλόμενα Κράτη σέβονται την ευθύνη, το δικαίωμα και το καθήκον που έχουν οι γονείς ή, κατά περίπτωση, τα μέλη της διευρυμένης οικογένειας ή της κοινότητας, όπως προβλέπεται από τα τοπικά έθιμα, οι επίτροποι ή άλλα πρόσωπα που έχουν νόμιμα την ευθύνη για το παιδί, να του παράσχουν, κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στην ανάπτυξη των ικανοτήτων του, τον προσανατολισμό και τις κατάλληλες συμβουλές για την άσκηση των δικαιωμάτων που του αναγνωρίζει η παρούσα Σύμβαση"? στο άρθρο 28 ότι "1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση και ιδιαίτερα, για να επιτευχθεί η άσκηση του δικαιώματος αυτού προοδευτικά και στη βάση της ισότητας των ευκαιριών: α) Καθιστούν τη στοιχειώδη εκπαίδευση υποχρεωτική και δωρεάν για όλους ..."? και στο άρθρο 29 ότι "1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη συμφωνούν ότι η εκπαίδευση του παιδιού πρέπει να αποσκοπεί: α) Στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού και στην πληρέστερη δυνατή ανάπτυξη των χαρισμάτων του και των σωματικών και πνευματικών ικανοτήτων του ...". Το άρθρο 18 του προς διαβούλευση νομοσχεδίου βρίθει αντισυνταγματικότητας και αντιτίθεται στις διεθνείς και ευρωπαϊκές Συνθήκες για τα δικαιώματα του παιδιού, καθόσον καταπατά τα δικαιώματα των παιδιών που φοιτούν στα Πρότυπα γυμνάσια της χώρας να αναπτύσσουν την προσωπικότητά τους προς την κατεύθυνση της πληρέστερης δυνατής ανάπτυξης των χαρισμάτων και των σωματικών και πνευματικών ικανοτήτων τους,η δε κατάρτιση του προς ψήφιση άρθρου ουδόλως λαμβάνει υπόψη το συμφέρον του παιδιού και μαθητή, το οποίο αποκόπτει βάναυσα από το σχολικό του περιβάλλον και από τον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο στην πιο κρίσιμη ηλικιακή φάση, ήτοι στην εφηβεία που αποτελεί τη μετάβαση από την παιδικότητα και την ανεμελιά στον κόσμο της ενήλικης ζωής. Το νομοθετικό πλαίσιο που επιχειρεί να καθιερώσει το Υπουργείο Παιδείας, τιμωρεί με τον χειρότερο τρόπο τον άριστο, επιμελή, υπεύθυνο μαθητή, θέτει τις αρετές και ικανότητές του υπό συνεχή αίρεση και δοκιμασία, σπείρει εντός του ευαίσθητου ψυχισμού του την ανασφάλεια, την αβεβαιότητα, καταρρακώνει την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθησή του και εν τέλει το ξεριζώνει βίαια από τη σημαντικότερη σταθερά στην εφηβική ζωή του: το σχολικό περιβάλλον. Η διάταξη αυτή, Κυρία Υπουργέ, δεν υπάρχει περίπτωση να ισχύσει στην πράξη. Θα ακυρωθεί από τα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια και το γνωρίζετε κι εσείς, καθώς έχουμε πληθώρα νομικών επιχειρημάτων στη φαρέτρα μας. Ωστόσο, το σημαντικότερο επιχείρημά μας είναι ένα: οι εκατοντάδες κραυγές απελπισίας των παιδιών μας, των μαθητών που φοιτούν ή πρόκειται να φοιτήσουν ή επιθυμούν να φοιτήσουν στα καλύτερα δημόσια σχολεία που διαθέτει η χώρα μας…. Δεσμεύεστε από το Σύνταγμα και τις διεθνείς και ευρωπαϊκές Συνθήκες και – πέραν όλων – από την προσωπική σας συνείδηση και τα υψηλά ιδανικά που η νομική επιστήμη σας έχει εμφυσήσει – να αποσύρετε τη διάταξη του άρθρου 18. Με εκτίμηση Αναστασία Ξηρογιάννη