Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Άννα Ανδριοπούλου' | 3 Μαΐου 2020, 12:57

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Τι προβλέπεται στο νομοσχέδιο για τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία; Την πρόθεση του νομοθέτη τη διαβάζουμε στην Αιτιολογική Έκθεση. «Ειδικότερος σκοπός του δικτύου των Π.Σ. είναι η ενίσχυση του προτύπου της αριστείας στο εκπαιδευτικό σύστημα, με την έννοια της διαμόρφωσης των πλέον κατάλληλων προϋποθέσεων που θα προάγουν τη διαρκή αυτο-βελτίωση των μαθητών, καθώς και τη μεθοδικότερη και συστηματικότερη καλλιέργεια και ανέλιξη των ιδιαίτερων μαθησιακών τους δυνατοτήτων, κλίσεων και ταλέντων. Ειδικότερος σκοπός του δικτύου των ΠΕΙ.Σ. είναι η υποστήριξη, σε τυχαίο δείγμα του μαθητικού πληθυσμού, του πειραματισμού (δοκιμής και υλοποίησης πειραματικών μεθόδων, πρακτικών και εργαλείων), καθώς και της πιλοτικής εφαρμογής εκπαιδευτικών καινοτομιών στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Παρά τη μεταξύ τους διακριτότητα, ιδίως αναφορικά με την επιλογή των μαθητών που φοιτούν σε αυτά, επιμέρους διαφοροποιήσεις στο ακολουθούμενο πρόγραμμα, τις υλοποιούμενες δραστηριότητες και λοιπά οργανωτικής φύσης θέματα, τα δύο δίκτυα εμφανίζουν κοινούς σκοπούς και χαρακτηριστικά, εξυπηρετώντας κατά τρόπο συνεκτικό το σχεδιασμό και την καλλιέργεια των βέλτιστων πρακτικών στο εκπαιδευτικό σύστημα για τη συνακόλουθη διάχυσή τους σε όλα τα σχολεία. Ειδικότερα, ανάμεσα στους κοινούς σκοπούς και χαρακτηριστικά τόσο των Πρότυπων, όσο και των Πειραματικών Σχολείων και Δικτύων συμπεριλαμβάνονται: (α) η δημιουργία ομίλων δημιουργικότητας και καινοτομίας, ομίλων καλλιέργειας και εμβάθυνσης σε επιμέρους γνωστικούς τομείς, καθώς και σε θεματικές και δημιουργικές δραστηριότητες, στους οποίους μπορούν να συμμετέχουν μαθητές και από άλλα δημόσια σχολεία, (β) η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και η πιλοτική εφαρμογή προγραμμάτων σπουδών, αναλυτικών προγραμμάτων, μεθόδων διδασκαλίας, εκπαιδευτικού υλικού, καινοτόμων και δημιουργικών πρακτικών, καθώς και δράσεων, (γ) η προαγωγή της εκπαιδευτικής έρευνας και καινοτομίας στην πράξη, (δ) η αξιολόγηση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής προγραμμάτων αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και της σχολικής μονάδας, (ε) το σύστημα επιλογής εκπαιδευτικών και επί θητεία τοποθέτησής τους στα εν λόγω σχολεία και (στ) η συνεργασία με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) και η πρακτική άσκηση σε αυτά των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών Α.Ε.Ι.» Από τα παραπάνω βλέπουμε ότι δε διευκρινίζεται ποια είναι η εννοιολογική διαφορά του «Προτύπου Αριστείας» από αυτό των «Πειραματικών Σχολείων», που να προσδιορίζεται από τον σκοπό του, και δεν επεξηγείται η χρησιμότητα ενός σχολείου μόνο με μαθητές που πετυχαίνουν «στις εξετάσεις» στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Αναρωτιέμαι, η διαρκής αυτό-βελτίωση των μαθητών αφορά μόνο τους μαθητές που έχουν πετύχει σε εξετάσεις; Η αριστεία επιτυγχάνεται μόνο με την ατομική προσπάθεια των παιδιών ή είναι μια συλλογική διαδικασία-αλληλεπίδραση μαθητών και καθηγητών; Εύκολα γλιστρά κανείς στην ατομικιστική πλάνη: ότι, δηλαδή, η αριστεία είναι απλά το αποτέλεσμα του συναγωνισμού ιδιαιτέρως ικανών ατόμων, που διακρίνονται μόνο με τις ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. Η ατομικιστική πλάνη παράγει ιδεοληπτικές ερμηνείες της αριστείας. Η αριστεία δεν ταυτίζεται με κορυφαίες επιδόσεις αλλά συνιστά μια ατελεύτητη διαδικασία για την επίτευξη της τελειότητας σε ένα πεδίο. Η αριστεία ως διαδικασία δεν αφορά μόνο τους λίγους «ικανούς και άξιους» αλλά τους πολλούς του «μέσου όρου» που λειτουργούν με κριτήρια αριστείας, δηλαδή ΣΥΝΕΧΟΜΕΝΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ. Ότι μερικοί ξεχωρίζουν δε σημαίνει ότι οι υπόλοιποι δεν ωθούνται να γίνουν καλύτεροι! Αντιστοίχως, ο μαθητής αριστεύει όχι όταν επιζητεί καλούς βαθμούς (η βαθμοθηρία είναι στρέβλωση του «ενδογενούς αγαθού» της μάθησης – δηλαδή της μάθησης ως αυταξίας), αλλά όταν προσπαθεί διαρκώς να μορφώνεται και, άρα, να βελτιώνεται. Η αριστεία είναι μια ασυμπτωτική κίνηση προς την τελειότητα. Δε θα την πετύχεις ποτέ, αλλά διαρκώς προσπαθείς. Αν χρειάζεσαι κίνητρα για να επιδιώκεις την αριστεία, είναι ένδειξη ανωριμότητας. Τα «ενδογενή αγαθά» είναι αυτοαναφορικά: Ο μαθητής μαθαίνει, γιατί είναι μαθητής. Θεωρώ λοιπόν ότι αυτό που χρειάζεται το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι καλά οργανωμένα σχολεία που να επιτυγχάνουν τους κοινούς σκοπούς , κάτι που χαρακτηρίζει τα ανωτέρω σχολεία, χωρίς όμως την επιλογή μαθητών με ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. Επίσης, δεν καταλαβαίνω ποια είναι η χρησιμότητα της επιλογής των Εξετάσεων σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Η σημασία του σχολείου στον έφηβο είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, όχι μόνον ως περιβάλλον της εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά κυρίως λόγω του ρόλου που κατέχει στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και κοινωνικοποίηση της ευαίσθητης αυτής ηλικιακής ομάδας του, στην προαγωγή της ψυχικής ανθεκτικότητας και της ψυχο-κοινωνικής προσαρμογής του, που θα βοηθήσουν στην μετέπειτα ένταξή του στην κοινωνία της εργασίας των ενηλίκων . Ο έφηβος νοιώθει έντονη επιθυμία να ανεξαρτητοποιηθεί από την οικογένειά του και να δημιουργήσει το δικό του κύκλο ατόμων, κυρίως συνομήλικων του. Πώς δημιουργείται αυτός ο κύκλος ατόμων; Μα φυσικά μέσω του σχολείου, το οποίο δεν αποτελεί χώρο που προσφέρει αποκλειστικά ακαδημαϊκή γνώση, αλλά πρωτίστως διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου. Όταν λοιπόν τα παιδιά μπαίνουν στην διαδικασία της διακοπής της συνοχής της κοινότητάς τους (τάξης τους), παύει αυτομάτως ο κύκλος ατόμων (παρέα) που είχε δημιουργηθεί και είναι τόσο σημαντική σ’ αυτήν την περίοδο της ανάπτυξής τους. Οι σχέσεις των μαθητών μεταξύ τους, αλλά και οι σχέσεις του εκπαιδευτικού με τους μαθητές και γενικότερα το κλίμα της τάξης παίζουν καθοριστικό ρόλο στη συμπεριφορά των μαθητών και είναι σημαντικό να μη διαρραγεί αυτή η σχέση φροντίδας, συνεργασίας και αποδοχής. Για τους παραπάνω λόγους, παρακαλώ πολύ να τροποποιήσετε διατάξεις που αφορούν στο διαχωρισμό Πρότυπων και Πειραματικών σχολείων και την επιλογή των μαθητών με εξετάσεις, σε όλες τις δομές εκπαίδευσης.