Αξιότιμες/οι κυρίες/οι
Διαβάζοντας το κεφάλαιο Β και ειδικότερα το άρθρο 13 του νομοσχεδίου και το αντίστοιχα εδάφια της αιτιολογικής έκθεσης έχω να παρατηρήσω τα εξής:
Στον περιεχόμενο στο άρθρο 13 του νομοσχεδίου πίνακα στον οποίο εμφανίζονται τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία που θα λειτουργήσουν από την νέα σχολική χρονιά (2020-2021) εμφανίζονται:
1. 7 Γυμνάσια που λειτουργούν σήμερα ως πειραματικά να μετατρέπονται σε πρότυπα με αποτέλεσμα το ποσοστό των προτύπων γυμνασίων να διαμορφώνεται σε 66,7% από 27,8% που είναι σήμερα .
2. 7 Λύκεια που λειτουργούν σήμερα ως πειραματικά να μετατρέπονται σε πρότυπα με αποτέλεσμα το ποσοστό των προτύπων Λυκείων να διαμορφώνεται σε 61,1% από 22,2% που είναι σήμερα.
Πουθενά όμως στην αιτιολογική έκθεση δεν αναφέρεται η αιτία ή ο σκοπός των τεράστιων αυτών μεταβολών ενώ, κατά την άποψή μου, σε κάποια σημεία της το σκεπτικό της είναι αντιφατικό με τις εν λόγω μεταβολές.
Πιο αναλυτικά, στην αιτιολογική έκθεση, στο κείμενο της συνοπτικής παρουσίασης του κεφαλαίου Β’ αναφέρεται: «…Παρά τη μεταξύ τους διακριτότητα (διευκρίνιση: πειραματικών και προτύπων), ιδίως αναφορικά με την επιλογή των μαθητών που φοιτούν σε αυτά, επιμέρους διαφοροποιήσεις στο ακολουθούμενο πρόγραμμα, τις υλοποιούμενες δραστηριότητες και λοιπά οργανωτικής φύσης θέματα, τα δύο δίκτυα εμφανίζουν κοινούς σκοπούς και χαρακτηριστικά, εξυπηρετώντας κατά τρόπο συνεκτικό τον σχεδιασμό και την καλλιέργεια των βέλτιστων πρακτικών στο εκπαιδευτικό σύστημα για τη συνακόλουθη διάχυσή τους σε όλα τα σχολεία.» Από το εδάφιο αυτό συμπεραίνει κανείς ότι ένας από τους βασικούς κοινούς σκοπούς και των δύο δικτύων σχολείων είναι η δοκιμή βέλτιστων εκπαιδευτικών πρακτικών με απώτερο σκοπό την εφαρμογή αυτών σε όλα τα σχολεία. Κύρια διαφοροποίηση τους είναι το στατιστικό δείγμα μαθητών που χρησιμοποιεί το κάθε δίκτυο για να δοκιμάσει τις πρακτικές αυτές: τα μεν πρότυπα χρησιμοποιούν στοχευμένο δείγμα (επιλογή μέσω εξετάσεων) τα δε πειραματικά τυχαίο δείγμα (επιλογή μέσω κλήρωσης). Παραδόξως όμως με το νομοσχέδιο αυτό αυξάνεται δραματικά το ποσοστό των πρότυπων (βλέπε ανωτέρω ποσοστά) με αποτέλεσμα αυτά να κατέχουν τελικά την συντριπτική πλειοψηφία (66,7% στα γυμνάσια και 61,1% στα λύκεια) που θα ήταν ίσως λογικό κατά την άποψή μου, αν είχαν παρατηρηθεί αντίστοιχα ποσοστά διακεκριμένων μαθητών στα δημόσια γυμνάσια και λύκεια της χώρας. Πως διασφαλίζεται όμως ότι η εφαρμογή βέλτιστων εκπαιδευτικών μεθόδων, που έχουν δοκιμαστεί επιτυχώς σε πρότυπα και πειραματικά δίκτυα σχολείων, θα μπορούν να εφαρμοστούν με την ίδια επιτυχία στα δημόσια σχολεία της χώρας αν το δείγμα μαθητών που αυτές εφαρμόστηκαν πειραματικά δεν είναι τελικά αντιπροσωπευτικό; Η αιτιολογική έκθεση δυστυχώς δεν δίνει απάντηση.
Ακούγεται από τα ΜΜΕ ότι σκοπός της αύξησης αυτής των πρότυπων σχολείων σε βάρος των πειραματικών είναι η προσπάθεια κάλυψης της αυξημένης ζήτησης των αιτήσεων μαθητών στις πρώτες τάξης του Γυμνασίου και Λυκείου των πρότυπων σχολείων. Αν ισχύει αυτό κατά την άποψή μου είναι λάθος, καθώς κύριος σκοπός των προτύπων – πειραματικών είναι αυτός που έχω ήδη αναφέρει και σε καμία περίπτωση δεν είναι να καλύψουν την τρέχουσα ζήτηση.
Επισημαίνω επίσης ότι ο ισχύον νόμος που αφορά τον καθορισμό των πρότυπων και πειραματικών σχολείων, τους σκοπούς, την λειτουργία και την μέθοδο επιλογής μαθητών σε αυτά είναι ο Ν.4610/7.05.2019 που ψηφίστηκε πριν ένα χρόνο. Ποια η ανάγκη μετά από μόνο ένα χρόνο να αλλάξει ο τρόπος επιλογής των μαθητών σε 7 Γυμνάσια και 7 Λύκεια (που μετατρέπονται από πειραματικά σε πρότυπα) δηλαδή να αποφασισθεί η αλλαγή του στατιστικού δείγματος μαθητών που αυτά θα χρησιμοποιούν; Και τι θα γίνει με τις δοκιμές των βέλτιστων πρακτικών εκπαίδευσης που θα δοκιμάζονται στα ανωτέρω σχολεία την περίοδο της τριετίας όπου θα έχουμε «μικτό» στατιστικό δείγμα μαθητών (τυχαίο και στοχευμένο) στα συγκεκριμένα σχολεία; Πάλι η αιτιολογική έκθεση δεν δίδει απάντηση.
Επίσης μήπως θα ήταν ωφελιμότερο να διασυνδεθούν και πρότυπα γυμνάσια με αντίστοιχα λύκεια και να μην απαιτούνται εξετάσεις για την εισαγωγή στα δεύτερα. Ποιο το όφελος να αλλάζει το στατιστικό δείγμα μεταξύ των δύο βαθμίδων εκπαίδευσης και να μην χρησιμοποιείται το ίδιο;
Επιπρόσθετα, βλέποντας το θέμα από παιδαγωγικής άποψης, οι μαθητές των 7 ανωτέρω Γυμνασίων αλλά και γενικώς όλων τω πρότυπων γυμνασίων, που προέρχονται κυρίως από διαφορετικές περιοχές μεγάλων αστικών κέντρων, καλούνται στην τελευταία τάξη να δώσουν εξετάσεις για να περάσουν στα αντίστοιχα λύκεια και σε περίπτωση αποτυχίας να φοιτήσουν σε σχολεία της γειτονιάς τους, να αλλάξουν δηλαδή σχολικό περιβάλλον με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις επιπτώσεις στη ψυχοσύνθεσή τους.
Ακόμη θα ήθελα να επισημάνω ότι ενώ στο άρθρο 13 περιγράφεται λεπτομερώς η διαδικασία χαρακτηρισμού πρότυπων και πειραματικών σχολείων (με απόφαση Υπουργού έπειτα από εισήγηση του Δ.Ε.Π.Π.Σ, και γνώμη του Ι.Ε.Π.) πουθενά δεν αναφέρεται η διαδικασία που ακολουθήθηκε για την σύνταξη του πίνακα του άρθρου 13 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου στον οποίο περιλαμβάνεται η μετατροπή πολλών σχολείων από πειραματικά σε πρότυπα.
Σε κάθε περίπτωση θεωρώ ότι στο πλαίσιο της διαβούλευσης αυτής αλλά και κάθε διαβούλευσης, και προκειμένου οι πολίτες να διαμορφώνουν άποψη και να προτείνουν τροποποιήσεις σε άρθρα θα πρέπει να αιτιολογείται με κάθε δυνατή λεπτομέρεια από τον νομοθέτη, μέσω της αιτιολογικής έκθεσης, κάθε πτυχή του νομοσχεδίου. Στη συγκεκριμένη διαβούλευση και ειδικά για το συγκεκριμένο άρθρο (άρθρο 13) που προτείνονται τόσο σημαντικές αλλαγές στην λειτουργία των πρότυπων και πειραματικών σχολείων που επηρεάζουν και την ζωή πολλών μαθητών και των οικογενειών τους, θα έπρεπε να τεκμηριώνονται πλήρως και να αναφερόταν ο σκοπός των αλλαγών αλλά και η διαδικασία που ακολουθήθηκε.
Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω, θα ήθελα να προτείνω την τροποποίηση του νομοσχεδίου ώστε:
• να διατηρηθεί η επιλογή μαθητών με κλήρωση σε όλα τα υφιστάμενα πειραματικά σχολεία, όπως λειτουργούν σήμερα, ώστε να μην επηρεαστεί ούτε ο «πειραματικός» χαρακτήρας των σχολείων αυτών, ούτε η ζωή των μαθητών τους και των οικογενειών τους.
• να αυξηθεί αναλογικά ο αριθμός μαθητών που φοιτούν σήμερα σε πρότυπα και πειραματικά μέσω ίδρυσης νέων τέτοιων σχολείων έτσι ώστε να παραμείνει η σημερινή αναλογία ή μία άλλη αναλογία που θα εξυπηρετεί καλύτερα τον «πειραματικό» ρόλο των σχολείων αυτών μέσω της αύξησης το στατιστικού δείγματος των μαθητών. Ταυτόχρονα θα καλύπτεται και μέρος της αυξημένης ζήτησης φοίτησης σε πρότυπα Γυμνάσια.
• να διασυνδεθούν πρότυπα Γυμνάσια και Λύκεια και να καταργηθούν οι εξετάσεις για την εισαγωγή στα Λύκεια για τους μαθητές που προέρχονται από διασυνδεδεμένα Γυμνάσια προκειμένου μέσω της διατήρησης του στατιστικού δείγματος μαθητών μεταξύ των δύο βαθμίδων να ενισχύεται και πάλι ο «πειραματικός» χαρακτήρας των σχολείων αυτών .
Ευχαριστώ για την υπομονή σας
Με εκτίμηση
Βασίλης Αντζουλάτος
Αξιότιμες/οι κυρίες/οι Διαβάζοντας το κεφάλαιο Β και ειδικότερα το άρθρο 13 του νομοσχεδίου και το αντίστοιχα εδάφια της αιτιολογικής έκθεσης έχω να παρατηρήσω τα εξής: Στον περιεχόμενο στο άρθρο 13 του νομοσχεδίου πίνακα στον οποίο εμφανίζονται τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία που θα λειτουργήσουν από την νέα σχολική χρονιά (2020-2021) εμφανίζονται: 1. 7 Γυμνάσια που λειτουργούν σήμερα ως πειραματικά να μετατρέπονται σε πρότυπα με αποτέλεσμα το ποσοστό των προτύπων γυμνασίων να διαμορφώνεται σε 66,7% από 27,8% που είναι σήμερα . 2. 7 Λύκεια που λειτουργούν σήμερα ως πειραματικά να μετατρέπονται σε πρότυπα με αποτέλεσμα το ποσοστό των προτύπων Λυκείων να διαμορφώνεται σε 61,1% από 22,2% που είναι σήμερα. Πουθενά όμως στην αιτιολογική έκθεση δεν αναφέρεται η αιτία ή ο σκοπός των τεράστιων αυτών μεταβολών ενώ, κατά την άποψή μου, σε κάποια σημεία της το σκεπτικό της είναι αντιφατικό με τις εν λόγω μεταβολές. Πιο αναλυτικά, στην αιτιολογική έκθεση, στο κείμενο της συνοπτικής παρουσίασης του κεφαλαίου Β’ αναφέρεται: «…Παρά τη μεταξύ τους διακριτότητα (διευκρίνιση: πειραματικών και προτύπων), ιδίως αναφορικά με την επιλογή των μαθητών που φοιτούν σε αυτά, επιμέρους διαφοροποιήσεις στο ακολουθούμενο πρόγραμμα, τις υλοποιούμενες δραστηριότητες και λοιπά οργανωτικής φύσης θέματα, τα δύο δίκτυα εμφανίζουν κοινούς σκοπούς και χαρακτηριστικά, εξυπηρετώντας κατά τρόπο συνεκτικό τον σχεδιασμό και την καλλιέργεια των βέλτιστων πρακτικών στο εκπαιδευτικό σύστημα για τη συνακόλουθη διάχυσή τους σε όλα τα σχολεία.» Από το εδάφιο αυτό συμπεραίνει κανείς ότι ένας από τους βασικούς κοινούς σκοπούς και των δύο δικτύων σχολείων είναι η δοκιμή βέλτιστων εκπαιδευτικών πρακτικών με απώτερο σκοπό την εφαρμογή αυτών σε όλα τα σχολεία. Κύρια διαφοροποίηση τους είναι το στατιστικό δείγμα μαθητών που χρησιμοποιεί το κάθε δίκτυο για να δοκιμάσει τις πρακτικές αυτές: τα μεν πρότυπα χρησιμοποιούν στοχευμένο δείγμα (επιλογή μέσω εξετάσεων) τα δε πειραματικά τυχαίο δείγμα (επιλογή μέσω κλήρωσης). Παραδόξως όμως με το νομοσχέδιο αυτό αυξάνεται δραματικά το ποσοστό των πρότυπων (βλέπε ανωτέρω ποσοστά) με αποτέλεσμα αυτά να κατέχουν τελικά την συντριπτική πλειοψηφία (66,7% στα γυμνάσια και 61,1% στα λύκεια) που θα ήταν ίσως λογικό κατά την άποψή μου, αν είχαν παρατηρηθεί αντίστοιχα ποσοστά διακεκριμένων μαθητών στα δημόσια γυμνάσια και λύκεια της χώρας. Πως διασφαλίζεται όμως ότι η εφαρμογή βέλτιστων εκπαιδευτικών μεθόδων, που έχουν δοκιμαστεί επιτυχώς σε πρότυπα και πειραματικά δίκτυα σχολείων, θα μπορούν να εφαρμοστούν με την ίδια επιτυχία στα δημόσια σχολεία της χώρας αν το δείγμα μαθητών που αυτές εφαρμόστηκαν πειραματικά δεν είναι τελικά αντιπροσωπευτικό; Η αιτιολογική έκθεση δυστυχώς δεν δίνει απάντηση. Ακούγεται από τα ΜΜΕ ότι σκοπός της αύξησης αυτής των πρότυπων σχολείων σε βάρος των πειραματικών είναι η προσπάθεια κάλυψης της αυξημένης ζήτησης των αιτήσεων μαθητών στις πρώτες τάξης του Γυμνασίου και Λυκείου των πρότυπων σχολείων. Αν ισχύει αυτό κατά την άποψή μου είναι λάθος, καθώς κύριος σκοπός των προτύπων – πειραματικών είναι αυτός που έχω ήδη αναφέρει και σε καμία περίπτωση δεν είναι να καλύψουν την τρέχουσα ζήτηση. Επισημαίνω επίσης ότι ο ισχύον νόμος που αφορά τον καθορισμό των πρότυπων και πειραματικών σχολείων, τους σκοπούς, την λειτουργία και την μέθοδο επιλογής μαθητών σε αυτά είναι ο Ν.4610/7.05.2019 που ψηφίστηκε πριν ένα χρόνο. Ποια η ανάγκη μετά από μόνο ένα χρόνο να αλλάξει ο τρόπος επιλογής των μαθητών σε 7 Γυμνάσια και 7 Λύκεια (που μετατρέπονται από πειραματικά σε πρότυπα) δηλαδή να αποφασισθεί η αλλαγή του στατιστικού δείγματος μαθητών που αυτά θα χρησιμοποιούν; Και τι θα γίνει με τις δοκιμές των βέλτιστων πρακτικών εκπαίδευσης που θα δοκιμάζονται στα ανωτέρω σχολεία την περίοδο της τριετίας όπου θα έχουμε «μικτό» στατιστικό δείγμα μαθητών (τυχαίο και στοχευμένο) στα συγκεκριμένα σχολεία; Πάλι η αιτιολογική έκθεση δεν δίδει απάντηση. Επίσης μήπως θα ήταν ωφελιμότερο να διασυνδεθούν και πρότυπα γυμνάσια με αντίστοιχα λύκεια και να μην απαιτούνται εξετάσεις για την εισαγωγή στα δεύτερα. Ποιο το όφελος να αλλάζει το στατιστικό δείγμα μεταξύ των δύο βαθμίδων εκπαίδευσης και να μην χρησιμοποιείται το ίδιο; Επιπρόσθετα, βλέποντας το θέμα από παιδαγωγικής άποψης, οι μαθητές των 7 ανωτέρω Γυμνασίων αλλά και γενικώς όλων τω πρότυπων γυμνασίων, που προέρχονται κυρίως από διαφορετικές περιοχές μεγάλων αστικών κέντρων, καλούνται στην τελευταία τάξη να δώσουν εξετάσεις για να περάσουν στα αντίστοιχα λύκεια και σε περίπτωση αποτυχίας να φοιτήσουν σε σχολεία της γειτονιάς τους, να αλλάξουν δηλαδή σχολικό περιβάλλον με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις επιπτώσεις στη ψυχοσύνθεσή τους. Ακόμη θα ήθελα να επισημάνω ότι ενώ στο άρθρο 13 περιγράφεται λεπτομερώς η διαδικασία χαρακτηρισμού πρότυπων και πειραματικών σχολείων (με απόφαση Υπουργού έπειτα από εισήγηση του Δ.Ε.Π.Π.Σ, και γνώμη του Ι.Ε.Π.) πουθενά δεν αναφέρεται η διαδικασία που ακολουθήθηκε για την σύνταξη του πίνακα του άρθρου 13 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου στον οποίο περιλαμβάνεται η μετατροπή πολλών σχολείων από πειραματικά σε πρότυπα. Σε κάθε περίπτωση θεωρώ ότι στο πλαίσιο της διαβούλευσης αυτής αλλά και κάθε διαβούλευσης, και προκειμένου οι πολίτες να διαμορφώνουν άποψη και να προτείνουν τροποποιήσεις σε άρθρα θα πρέπει να αιτιολογείται με κάθε δυνατή λεπτομέρεια από τον νομοθέτη, μέσω της αιτιολογικής έκθεσης, κάθε πτυχή του νομοσχεδίου. Στη συγκεκριμένη διαβούλευση και ειδικά για το συγκεκριμένο άρθρο (άρθρο 13) που προτείνονται τόσο σημαντικές αλλαγές στην λειτουργία των πρότυπων και πειραματικών σχολείων που επηρεάζουν και την ζωή πολλών μαθητών και των οικογενειών τους, θα έπρεπε να τεκμηριώνονται πλήρως και να αναφερόταν ο σκοπός των αλλαγών αλλά και η διαδικασία που ακολουθήθηκε. Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω, θα ήθελα να προτείνω την τροποποίηση του νομοσχεδίου ώστε: • να διατηρηθεί η επιλογή μαθητών με κλήρωση σε όλα τα υφιστάμενα πειραματικά σχολεία, όπως λειτουργούν σήμερα, ώστε να μην επηρεαστεί ούτε ο «πειραματικός» χαρακτήρας των σχολείων αυτών, ούτε η ζωή των μαθητών τους και των οικογενειών τους. • να αυξηθεί αναλογικά ο αριθμός μαθητών που φοιτούν σήμερα σε πρότυπα και πειραματικά μέσω ίδρυσης νέων τέτοιων σχολείων έτσι ώστε να παραμείνει η σημερινή αναλογία ή μία άλλη αναλογία που θα εξυπηρετεί καλύτερα τον «πειραματικό» ρόλο των σχολείων αυτών μέσω της αύξησης το στατιστικού δείγματος των μαθητών. Ταυτόχρονα θα καλύπτεται και μέρος της αυξημένης ζήτησης φοίτησης σε πρότυπα Γυμνάσια. • να διασυνδεθούν πρότυπα Γυμνάσια και Λύκεια και να καταργηθούν οι εξετάσεις για την εισαγωγή στα Λύκεια για τους μαθητές που προέρχονται από διασυνδεδεμένα Γυμνάσια προκειμένου μέσω της διατήρησης του στατιστικού δείγματος μαθητών μεταξύ των δύο βαθμίδων να ενισχύεται και πάλι ο «πειραματικός» χαρακτήρας των σχολείων αυτών . Ευχαριστώ για την υπομονή σας Με εκτίμηση Βασίλης Αντζουλάτος