Τελικά όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν. Τελικά το άρθρο 20 παραμένει στο ίδιο αναχρονιστικό πλαίσιο. Από το διάβασμα των σχετικών σχολίων της διαβούλευσης από εκπαιδευτικούς και από γονείς αυτό αποπνέεται στον μέγιστο βαθμό.
1.Αξιολόγηση από ποιόν;
Το άρθρο 20 επιμένει σε μια αναχρονιστική βαλτωμένη κατάσταση αξιολόγησης από τα πάνω και έξω προς τα κάτω και έσω. Από τον συντονιστή εκπαιδευτικού έργου (πρώην σύμβουλου), τον Διευθυντή , από τους υποδιευθυντές.
Από τους συντονιστές; Οι συντονιστές έχουν να δουν σχολείο κάτι χρόνια. Κλεισμένοι στα γραφεία της Διεύθυνσης έχουν καταντήσει κλασικοί γραφειοκράτες, φροντίζοντας κυρίως για προσωπική τους ανέλιξη. Πρόκειται για βαριά βιογραφικά και ικανότατους εκπαιδευτικούς που θα μπορούσαν να προσφέρουν πολλά περισσότερα στο πεδίο της δράσης. Η επιστροφή τους με επισκέψεις στα σχολεία θα εύρισκε πολλά εμπόδια από συνδικαλιστές που θα το εξελάμβαναν ως επιθεωρητισμό. Και αν τελικά αυτό κάποτε θα μπορούσε να γίνει, πόσες φορές κάποιος συντονιστής –σύμβουλος θα μπορούσε να παρακολουθεί το μάθημα ενός εκπαιδευτικού στην τάξη; Μία, δύο, τρείς; Ε και ; Αυτό θα επέτρεπε εξαγωγή συμπερασμάτων; Θα μπορούσε την ημέρα της επίσκεψης όλα να παρουσιάζονταν ιδανικά, και μόλις έφευγε ο σύμβουλος, ο δάσκαλος να ξαναγύριζε σε μια χαλαρή ακατάλληλη κατάσταση μη αποτελεσματικής διδασκαλίας.
Από τον Διευθυντή της σχολικής μονάδας; Εδώ γελάνε! Σε αρκετά σχολεία διοικούν ακατάλληλοι διευθυντές στα πλαίσια μιας απίστευτα μεγάλης συναλλακτικής μορφής διοίκησης. Συναλλαγή με υποδιευθυντές, συναλλαγή με εκπαιδευτικούς, συναλλαγή με μαθητές, συναλλαγή με γονείς, συναλλαγή με τοπικές κοινωνίες και δήμους. Ο καθένας κοιτάει να κάνει τη δουλειά του όσο πιο ανώδυνα γίνεται. Συχνά εκπαιδευτικοί κρατάνε ως ασήκωτα βαρίδια τους αδύναμους αυτούς διευθυντούληδες και υποδιευθυντούληδες, ανταλλάσοντας τη σιωπή τους για παρανομίες, παρατυπίες και ανηθικότητες, με προσωπικά προνόμια (άγραφες άδειες, μη εκπόνηση εφημεριών, απουσία ελέγχου, χαλαρότητα ή και αποχή από τα αυτονόητα του μαθήματος, εμπλοκή τους σε επιτροπές, και άλλα χαζά. Συνήθως είναι αυτοί που βαθμολογούνται και αξιολογούνται με άριστα αφού αποτελούν τους αυλοκόλακες της διοίκησης. Και η διοίκηση είναι αυτή που διαχειρίζεται το my school, στέλνοντας προς την ανώτερη βαθμίδα μια επίπλαστη εικόνα στην οποία όλα βαίνουν τέλεια. Το γνωστό δόγμα: Εμείς κάνουμε ότι αξιολογούμαστε, και εκείνοι κάνουν ότι αξιολογούν. Το οξύμωρο εδώ είναι πως πανάξιοι, ικανότατοι, τυπικότατοι εκπαιδευτικοί που αφήνουν την ψυχή τους στο σχολείο, καταξιωμένοι στα μάτια των μαθητών και των γονέων, συχνά είναι εκείνοι που τελικά βγαίνουν από το ίδιο το σύστημα αξιολόγησης ως προβληματικοί, απλά γιατί είναι ικανοί άρα επικίνδυνοι για το σύστημα. Αυτό που στην πραγματικότητα ενδιαφέρει την διοίκηση είναι να είναι εντάξει με την γραφειοκρατία προς την ανώτερη βαθμίδα (από αυτήν άλλωστε κρίνεται), ο σχεδιασμός εκδρομών με τα τουριστικά γραφεία και η προσωπική συλλογή μορίων ανέλιξης μέσω των χρόνων υπηρεσίας στη θέση ευθύνης που διαιωνίζουν καθώς και άλλων σεμιναρίων, μεταπτυχιακών κλπ. που παρακολουθούν εξ αποστάσεως καθημερινώς από τα γραφεία τους.
Κανένα άρθρο δεν βάζει στο παιγνίδι της αξιολόγησης τους ίδιους τους μαθητές και τους γονείς. Μα το έργο του κάθε εκπαιδευτικού σε αυτούς δεν απευθύνεται τελικά; Αυτοί δεν θα έπρεπε να έχουν λόγο; Εδώ θα ακουστούν αναρίθμητες αντιρρήσεις από συνδικαλιστές, και άλλους βολεμένους της βαλτωμένης αυτής κατάστασης, προβάλλοντας λογικά επιχειρήματα. Σας διαβεβαιώνω ότι υπάρχουν τα μέσα και ο τρόπος να γίνει έγκυρα, αντικειμενικά, σωστά και δίκαια αυτός ο τρόπος αξιολόγησης. Αξιολόγηση από τα έσω και κάτω προς τα έσω και επάνω. Ομοίως θα έπρεπε να υπάρχει αξιοκρατικός, αντικειμενικός και δίκαιος τρόπος αξιολόγησης των Διευθυντών και υποδιευθυντών από τους εκπαιδευτικούς, γονείς μαθητές, και όχι μόνο από όργανα της ανώτερης βαθμίδας συχνά με κομματικά κριτήρια φιλίες και ανταλλάγματα. Τα πάντα γίνονται, για τα πάντα υπάρχουν λύσεις αφού τα πάντα εμπεριέχουν σχετικές γνώσεις που γνωρίζουν εκπαιδευτικοί που έχουν σπουδάσει την εκπαιδευτική διοίκηση. Γιατί η Διοίκηση τελικά είναι και επιστήμη!
2. Αξιολόγηση Πώς;
Απαιτείται περισσότερο από κάθε άλλη φορά ο καλύτερος δυνατός σχεδιασμός με μεθόδους και κριτήρια έγκυρα, αντικειμενικά, αποτελεσματικά, στηριγμένα σε σχετικές ερευνητικές επιστημονικές προσπάθειες της παγκόσμιας βιβλιογραφίας. Και εδώ οι εκπαιδευτικοί με γνώσεις διοίκησης, πάνω στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου θα μπορούσαν να βοηθήσουν στα μέγιστα. Ιδιαίτερα αν τους δίνονταν θεσμικά η ευκαιρία να βρεθούν στις θέσεις διοίκησης υποδιευθυντών και διευθυντών των σχολείων ώστε να εφαρμόσουν στην πράξη τον πλούτο των γνώσεων που κουβαλάνε.
3. Αξιολόγηση γιατί;
Ίσως το πλέον δύσκολο σημείο από πλευράς πολιτείας να επικοινωνήσει με την εκπαιδευτική κοινότητα, την στιγμή που τα συνδικαλιστικά όργανα πάντα προβάλλουν τα ισχυρότερα επιχειρήματα σε αντιρρήσεις για την αξιολόγηση ως οφείλουν άλλωστε να κάνουν. Δεν είναι παράλογο, ίσα–ίσα το αντίθετο. Επιβάλλεται να έχουν θέση διασφαλίζοντας προσωπικά δεδομένα εκπαιδευτικών, την αξιοπρέπεια των εκπαιδευτικών, μα πάνω από όλα την εργασία των εκπαιδευτικών. Μόνο που αν αφουγκραστούν την νέα τάξη πραγμάτων, τους σύγχρονους εκπαιδευτικούς, τις ανάγκες και τις προσδοκίες της ίδιας της κοινωνίας εν κατακλείδι, θα πρέπει να επιτρέψουν την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου με ουσιαστική άποψη για αυτήν, προφυλάσσοντας την από κάθε κακοτοπιά. Δεν θα πρέπει με τίποτε να έχει τιμωρητικό χαρακτήρα. Παλαιότερη σχετική προσπάθεια που έλαβε χώρα, όταν ο νυν πρωθυπουργός από τη θέση υπουργού εσωτερικών και διοίκησης τότε σε μια δύσκολη μνημονιακή περίοδο και με απίστευτη πίεση από τους Ευρωπαίους, είχε αναπτύξει μια θεωρία ποσόστωσης σε σχέση με την ανέλιξη ή την απομάκρυνση εκπαιδευτικών, τη στιγμή που δεν είχαν λυθεί βασικά προβλήματα με τον τρόπο, τη μεθοδολογία και τα κριτήρια της αξιολόγησης πράγμα που είχε μεγάλες αρνητικές συνέπειες που στοιχειώνουν ακόμα και τώρα τις σκέψεις για αποδοχή μιας αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.
Η αξιολόγηση θα πρέπει να έχει κυρίως διαμορφωτικό χαρακτήρα στα πλαίσια της βελτίωσης του εκπαιδευτικού έργου, επιτρέποντας τον σχετικό αναστοχασμό. Γι αυτό ο χαρακτήρας της θα πρέπει να είναι δυναμικός. Φυσικά θα πρέπει να υπάρχει και ο τελικός χαρακτήρας αξιολόγησης στα πλαίσια κρίσεων στελεχών για θέσεις ευθύνης. Θα πρέπει η αξιολόγηση να συνδέεται με κίνητρα απόδοσης, τη στιγμή που ο κλάδος των εκπαιδευτικών στερείται βαθμίδων εξέλιξης εντός σχολικής μονάδας. Με απλά Ελληνικά, γιατί να δεχτεί να αξιολογηθεί κάποιος προσπαθώντας να αποδείξει πόσο καλός εκπαιδευτικός είναι, αφού στο τέλος τις ίδιες απολαβές θα έχει και με τον αρχιτεμπέλη συνάδελφο στα πλαίσια μιας αναχρονιστικής παγκόσμιας κουμουνιστικής σταθεράς της μετριότητας. Σε κανένα άλλο οργανισμό του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα οι καλοί δεν ανταμείβονται ουσιαστικά. Άρα αξιολόγηση συνδεδεμένη με κίνητρα απόδοσης και αποτελεσματικότητας και όχι συνδεδεμένη με τιμωρίες, αποκλεισμούς και απολύσεις. Τότε και μόνον τότε, θα μπορέσει να γίνει αποδεκτή μια κουλτούρα αξιολόγησης ανάμεσα στα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Τελικά όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν. Τελικά το άρθρο 20 παραμένει στο ίδιο αναχρονιστικό πλαίσιο. Από το διάβασμα των σχετικών σχολίων της διαβούλευσης από εκπαιδευτικούς και από γονείς αυτό αποπνέεται στον μέγιστο βαθμό. 1.Αξιολόγηση από ποιόν; Το άρθρο 20 επιμένει σε μια αναχρονιστική βαλτωμένη κατάσταση αξιολόγησης από τα πάνω και έξω προς τα κάτω και έσω. Από τον συντονιστή εκπαιδευτικού έργου (πρώην σύμβουλου), τον Διευθυντή , από τους υποδιευθυντές. Από τους συντονιστές; Οι συντονιστές έχουν να δουν σχολείο κάτι χρόνια. Κλεισμένοι στα γραφεία της Διεύθυνσης έχουν καταντήσει κλασικοί γραφειοκράτες, φροντίζοντας κυρίως για προσωπική τους ανέλιξη. Πρόκειται για βαριά βιογραφικά και ικανότατους εκπαιδευτικούς που θα μπορούσαν να προσφέρουν πολλά περισσότερα στο πεδίο της δράσης. Η επιστροφή τους με επισκέψεις στα σχολεία θα εύρισκε πολλά εμπόδια από συνδικαλιστές που θα το εξελάμβαναν ως επιθεωρητισμό. Και αν τελικά αυτό κάποτε θα μπορούσε να γίνει, πόσες φορές κάποιος συντονιστής –σύμβουλος θα μπορούσε να παρακολουθεί το μάθημα ενός εκπαιδευτικού στην τάξη; Μία, δύο, τρείς; Ε και ; Αυτό θα επέτρεπε εξαγωγή συμπερασμάτων; Θα μπορούσε την ημέρα της επίσκεψης όλα να παρουσιάζονταν ιδανικά, και μόλις έφευγε ο σύμβουλος, ο δάσκαλος να ξαναγύριζε σε μια χαλαρή ακατάλληλη κατάσταση μη αποτελεσματικής διδασκαλίας. Από τον Διευθυντή της σχολικής μονάδας; Εδώ γελάνε! Σε αρκετά σχολεία διοικούν ακατάλληλοι διευθυντές στα πλαίσια μιας απίστευτα μεγάλης συναλλακτικής μορφής διοίκησης. Συναλλαγή με υποδιευθυντές, συναλλαγή με εκπαιδευτικούς, συναλλαγή με μαθητές, συναλλαγή με γονείς, συναλλαγή με τοπικές κοινωνίες και δήμους. Ο καθένας κοιτάει να κάνει τη δουλειά του όσο πιο ανώδυνα γίνεται. Συχνά εκπαιδευτικοί κρατάνε ως ασήκωτα βαρίδια τους αδύναμους αυτούς διευθυντούληδες και υποδιευθυντούληδες, ανταλλάσοντας τη σιωπή τους για παρανομίες, παρατυπίες και ανηθικότητες, με προσωπικά προνόμια (άγραφες άδειες, μη εκπόνηση εφημεριών, απουσία ελέγχου, χαλαρότητα ή και αποχή από τα αυτονόητα του μαθήματος, εμπλοκή τους σε επιτροπές, και άλλα χαζά. Συνήθως είναι αυτοί που βαθμολογούνται και αξιολογούνται με άριστα αφού αποτελούν τους αυλοκόλακες της διοίκησης. Και η διοίκηση είναι αυτή που διαχειρίζεται το my school, στέλνοντας προς την ανώτερη βαθμίδα μια επίπλαστη εικόνα στην οποία όλα βαίνουν τέλεια. Το γνωστό δόγμα: Εμείς κάνουμε ότι αξιολογούμαστε, και εκείνοι κάνουν ότι αξιολογούν. Το οξύμωρο εδώ είναι πως πανάξιοι, ικανότατοι, τυπικότατοι εκπαιδευτικοί που αφήνουν την ψυχή τους στο σχολείο, καταξιωμένοι στα μάτια των μαθητών και των γονέων, συχνά είναι εκείνοι που τελικά βγαίνουν από το ίδιο το σύστημα αξιολόγησης ως προβληματικοί, απλά γιατί είναι ικανοί άρα επικίνδυνοι για το σύστημα. Αυτό που στην πραγματικότητα ενδιαφέρει την διοίκηση είναι να είναι εντάξει με την γραφειοκρατία προς την ανώτερη βαθμίδα (από αυτήν άλλωστε κρίνεται), ο σχεδιασμός εκδρομών με τα τουριστικά γραφεία και η προσωπική συλλογή μορίων ανέλιξης μέσω των χρόνων υπηρεσίας στη θέση ευθύνης που διαιωνίζουν καθώς και άλλων σεμιναρίων, μεταπτυχιακών κλπ. που παρακολουθούν εξ αποστάσεως καθημερινώς από τα γραφεία τους. Κανένα άρθρο δεν βάζει στο παιγνίδι της αξιολόγησης τους ίδιους τους μαθητές και τους γονείς. Μα το έργο του κάθε εκπαιδευτικού σε αυτούς δεν απευθύνεται τελικά; Αυτοί δεν θα έπρεπε να έχουν λόγο; Εδώ θα ακουστούν αναρίθμητες αντιρρήσεις από συνδικαλιστές, και άλλους βολεμένους της βαλτωμένης αυτής κατάστασης, προβάλλοντας λογικά επιχειρήματα. Σας διαβεβαιώνω ότι υπάρχουν τα μέσα και ο τρόπος να γίνει έγκυρα, αντικειμενικά, σωστά και δίκαια αυτός ο τρόπος αξιολόγησης. Αξιολόγηση από τα έσω και κάτω προς τα έσω και επάνω. Ομοίως θα έπρεπε να υπάρχει αξιοκρατικός, αντικειμενικός και δίκαιος τρόπος αξιολόγησης των Διευθυντών και υποδιευθυντών από τους εκπαιδευτικούς, γονείς μαθητές, και όχι μόνο από όργανα της ανώτερης βαθμίδας συχνά με κομματικά κριτήρια φιλίες και ανταλλάγματα. Τα πάντα γίνονται, για τα πάντα υπάρχουν λύσεις αφού τα πάντα εμπεριέχουν σχετικές γνώσεις που γνωρίζουν εκπαιδευτικοί που έχουν σπουδάσει την εκπαιδευτική διοίκηση. Γιατί η Διοίκηση τελικά είναι και επιστήμη! 2. Αξιολόγηση Πώς; Απαιτείται περισσότερο από κάθε άλλη φορά ο καλύτερος δυνατός σχεδιασμός με μεθόδους και κριτήρια έγκυρα, αντικειμενικά, αποτελεσματικά, στηριγμένα σε σχετικές ερευνητικές επιστημονικές προσπάθειες της παγκόσμιας βιβλιογραφίας. Και εδώ οι εκπαιδευτικοί με γνώσεις διοίκησης, πάνω στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου θα μπορούσαν να βοηθήσουν στα μέγιστα. Ιδιαίτερα αν τους δίνονταν θεσμικά η ευκαιρία να βρεθούν στις θέσεις διοίκησης υποδιευθυντών και διευθυντών των σχολείων ώστε να εφαρμόσουν στην πράξη τον πλούτο των γνώσεων που κουβαλάνε. 3. Αξιολόγηση γιατί; Ίσως το πλέον δύσκολο σημείο από πλευράς πολιτείας να επικοινωνήσει με την εκπαιδευτική κοινότητα, την στιγμή που τα συνδικαλιστικά όργανα πάντα προβάλλουν τα ισχυρότερα επιχειρήματα σε αντιρρήσεις για την αξιολόγηση ως οφείλουν άλλωστε να κάνουν. Δεν είναι παράλογο, ίσα–ίσα το αντίθετο. Επιβάλλεται να έχουν θέση διασφαλίζοντας προσωπικά δεδομένα εκπαιδευτικών, την αξιοπρέπεια των εκπαιδευτικών, μα πάνω από όλα την εργασία των εκπαιδευτικών. Μόνο που αν αφουγκραστούν την νέα τάξη πραγμάτων, τους σύγχρονους εκπαιδευτικούς, τις ανάγκες και τις προσδοκίες της ίδιας της κοινωνίας εν κατακλείδι, θα πρέπει να επιτρέψουν την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου με ουσιαστική άποψη για αυτήν, προφυλάσσοντας την από κάθε κακοτοπιά. Δεν θα πρέπει με τίποτε να έχει τιμωρητικό χαρακτήρα. Παλαιότερη σχετική προσπάθεια που έλαβε χώρα, όταν ο νυν πρωθυπουργός από τη θέση υπουργού εσωτερικών και διοίκησης τότε σε μια δύσκολη μνημονιακή περίοδο και με απίστευτη πίεση από τους Ευρωπαίους, είχε αναπτύξει μια θεωρία ποσόστωσης σε σχέση με την ανέλιξη ή την απομάκρυνση εκπαιδευτικών, τη στιγμή που δεν είχαν λυθεί βασικά προβλήματα με τον τρόπο, τη μεθοδολογία και τα κριτήρια της αξιολόγησης πράγμα που είχε μεγάλες αρνητικές συνέπειες που στοιχειώνουν ακόμα και τώρα τις σκέψεις για αποδοχή μιας αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Η αξιολόγηση θα πρέπει να έχει κυρίως διαμορφωτικό χαρακτήρα στα πλαίσια της βελτίωσης του εκπαιδευτικού έργου, επιτρέποντας τον σχετικό αναστοχασμό. Γι αυτό ο χαρακτήρας της θα πρέπει να είναι δυναμικός. Φυσικά θα πρέπει να υπάρχει και ο τελικός χαρακτήρας αξιολόγησης στα πλαίσια κρίσεων στελεχών για θέσεις ευθύνης. Θα πρέπει η αξιολόγηση να συνδέεται με κίνητρα απόδοσης, τη στιγμή που ο κλάδος των εκπαιδευτικών στερείται βαθμίδων εξέλιξης εντός σχολικής μονάδας. Με απλά Ελληνικά, γιατί να δεχτεί να αξιολογηθεί κάποιος προσπαθώντας να αποδείξει πόσο καλός εκπαιδευτικός είναι, αφού στο τέλος τις ίδιες απολαβές θα έχει και με τον αρχιτεμπέλη συνάδελφο στα πλαίσια μιας αναχρονιστικής παγκόσμιας κουμουνιστικής σταθεράς της μετριότητας. Σε κανένα άλλο οργανισμό του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα οι καλοί δεν ανταμείβονται ουσιαστικά. Άρα αξιολόγηση συνδεδεμένη με κίνητρα απόδοσης και αποτελεσματικότητας και όχι συνδεδεμένη με τιμωρίες, αποκλεισμούς και απολύσεις. Τότε και μόνον τότε, θα μπορέσει να γίνει αποδεκτή μια κουλτούρα αξιολόγησης ανάμεσα στα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας.