Ως νομικός και μητέρα ενός παιδιού που ήδη φοιτά στη Β τάξη Γυμνασίου του Προτύπου Γυμνασίου Αναβρύτων θα ήθελα να τονίσω ότι η αναβάθμιση των Προτύπων Σχολείων είναι απαραίτητη και επιθυμητή και επικροτούμε όποια προσπάθεια γίνεται προς την κατεύθυνση αυτή. Ωστόσο, θα ήθελα ειδικότερα να εκφράσω την άποψή μου για το θέμα πρόβλεψης εξετάσεων για τη μετάβαση των μαθητών από το Πρότυπο Γυμνάσιο στο Πρότυπο Λύκειο στο ΝΣ του Υπουργείου Παιδείας (άρθρο 18).
1) Τήρηση των αρχών της ασφάλειας δικαίου και της προηγούμενης προστατευμένης εμπιστοσύνης των πολιτών. Οι νόμοι που ρύθμιζαν μέχρι και σήμερα το καθεστώς εισαγωγής των μαθητών στα Πρότυπα Γυμνάσια της χώρας ήταν οι νόμοι 4327/2015 (άρθρο 11 παρ. 6) και 4610/2019 (άρθρα 88 επ.). Ο νομοθέτης επέλεξε η εισαγωγή των μαθητών στα Πρότυπα Γυμνάσια να διεξάγεται μέσω Πανελλήνιων αδιάβλητων γραπτών εξετάσεων. Η δε μετάβασή τους στα (συνδεδεμένα) Πρότυπα Λύκεια να γίνεται μόνο με τις ενδοσχολικές απολυτήριες εξετάσεις. Αυτό γνώριζαν τόσο οι γονείς όσο και οι ίδιοι οι μαθητές των Προτύπων Σχολείων και με τη γνώση αυτή έκαναν επιλογές και ρύθμισαν την καθημερινότητά τους.
2) Τα Πρότυπα Σχολεία δεν είναι ελιτίστικα ούτε κλειστά σχολεία. Τα Πρότυπα Σχολεία έχουν υπερτοπικό χαρακτήρα, χωρίς να τοποθετούνται προσκόμματα βάσει οικονομικών, μορφωτικών ή άλλων προϋποθέσεων. Οι δε προβλεπόμενες θέσεις εισαγωγής μαθητών στο εκάστοτε Γυμνάσιο προσδιορίζεται από αντικειμενικές και εκ τω προτέρων γνωστές συνθήκες. Στο παρόν σημείο θα ήθελα να τονίσω ότι ήδη προβλέπεται και υπάρχει η δυνατότητα να προκηρύσσονται νέες θέσεις εισαγωγής από το Πρότυπο Γυμνάσιο στο Πρότυπο Λύκειο για νέους μαθητές, με την μέθοδο των εξετάσεων. Μέσα από την διαδικασία αυτή δημιουργείται μία νέα τάξη 25 μαθητών στην Α’ Λυκείου. Συνεπώς, η δυνατότητα για εξωτερικούς μαθητές προβλέπεται και υπάρχει. Ο μόνος περιορισμός είναι οι διαθέσιμες αίθουσες που μπορεί να χρησιμοποιήσει το εκάστοτε Πρότυπο Λύκειο. Όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμες αίθουσες, πολύ απλά δεν μπορούν να διεξαχθούν εξετάσεις για πολλούς εξωτερικούς μαθητές.
3) Ναι στην αξιολόγηση αλλά προς ποιον και με ποιο τρόπο. Μαθητές και γονείς είμαστε σύμφωνοι σε μία διαρκή αξιολόγηση, έλεγχο και βελτίωση των Προτύπων Σχολείων. Ωστόσο, όταν κάτι λειτουργεί καλά, ο κανόνας είναι ότι δεν το σταματάς, αλλά το βελτιώνεις. Μέχρι και σήμερα, φαίνεται ότι έχει επιτευχθεί ένα ικανοποιητικό επίπεδο που επιβεβαιώνουν τόσο οι μαθητές όσο και οι καθηγητές των Προτύπων Σχολείων. Σημαντικό, επίσης, ότι έχουν βρεθεί κάποιες καλές ισορροπίες. Θεωρώ ότι εάν επέλθει απροσδόκητα και βίαια μία εκ βάθρων αλλαγή, μπορεί να μηδενίσει όλες τις καλές προσπάθειες, γεγονός που δεν είναι το ζητούμενο από το εκάστοτε Υπουργείο Παιδείας. Επίσης, η διαδικασία αξιολόγησης συνήθως δεν ξεκινάει από την βάση, δηλαδή τους μαθητές, αλλά θα έπρεπε να ξεκινάει από την κορυφή. Δηλαδή, η πρόταση της αξιολόγησης θα έπρεπε να εστιάζει στους θεσμούς, φορείς και Στελέχη της εκπαίδευσης. Οι μαθητές ήδη αξιολογήθηκαν με δύσκολους και αντικειμενικούς όρους εξετάσεων και συνεχίζουν να αξιολογούνται μέσα από το πλήθος των διαγωνισμών που συνήθως συμμετέχει η πλειοψηφία. Πιστεύω ότι η πρόβλεψη επιπλέον εξετάσεων για την μετάβαση στο Πρότυπο Λύκειο θα είναι μία αρνητική καινοτομία, η οποία δεν προβλέπεται για κανέναν άλλο μαθητή που φοιτά σε Δημόσιο ή Ιδιωτικό Σχολείο της Ελλάδας. Από την άλλη δεν προβλέπεται η παραμικρή επιβράβευση στους μαθητές που τυχόν θα περάσουν όλες αυτές τις δοκιμασίες επιτυχώς, δεδομένο που γνωρίζουμε όλοι ότι λειτουργεί ενισχυτικά και ενδυναμωτικά στους έφηβους.
4) Καλλιέργεια της αριστείας. Το σχολικό πρόγραμμα που παρακολουθούν οι μαθητές των Πρότυπων Γυμνασίων είναι το ίδιο με των υπόλοιπων Δημόσιων Σχολείων της χώρας. Διαφοροποίηση υπάρχει όσον αφορά τον τρόπο παρουσίασης και εκμάθησης, τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα των Καθηγητών τους και την παροχή επιπλέον ερεθισμάτων μέσα από την διοργάνωση Ομίλων (πχ. Ρομποτικής, Φυσικής, φωτογραφίας κλπ). Επίσης, από την εμπειρία μου, υπάρχει σοβαρή προσπάθεια κάποιων Καθηγητών να παρακινούν και να προετοιμάζουν τα παιδιά στο να συμμετέχουν ενεργά σε διάφορους διαγωνισμούς που διοργανώνεται με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας (π.χ. μαθηματικοί διαγωνισμοί, ρητορικής κλπ). Από τα αποτελέσματα των διαγωνισμών αυτών, φαίνεται ότι οι μαθητές των Πρότυπων Γυμνασίων καλλιεργούν πολλαπλές δεξιότητες, επιτυγχάνοντας παράλληλα και υψηλά ποσοστά επιτυχιών. Το ίδιο αναφέρεται και στα ποσοστά επιτυχιών στις Πανελλήνιες εξετάσεις.
5) Αναβάθμιση των Προτύπων Σχολείων. Η αναβάθμιση των Προτύπων Σχολείων είναι ένα πάγιο αίτημα τόσο των ίδιων των μαθητών, των γονιών τους όσο και των ίδιων των εκπαιδευτικών. Ένα Πρότυπο Σχολείο δεν μπορεί να λειτουργεί καλά όταν υπάρχουν κενά και Καθηγητές σε βασικά μαθήματα αναλαμβάνουν καθήκοντα προς το τέλος Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου. Ένα Πρότυπο Σχολείο δεν μπορεί να λειτουργεί καλά και να υπηρετεί την αριστεία όταν απουσιάζουν κονδύλια για την κάλυψη ακόμα και βασικών υλικοτεχνικών υποδομών. Τέλος, ένα Πρότυπο Σχολείο δεν μπορεί να λειτουργεί σωστά όταν δεν προβλέπεται Γραμματέας Σχολείου. Όλα αυτά δυστυχώς συμβαίνουν, και σε όλα αυτά αιτούμαστε την συνδρομή της Πολιτείας και την πραγματική και άμεση παροχή βοήθειας.
Ελπίζω να κατάφερα να σας μεταφέρω τις απόψεις και τον προβληματισμό μίας μητέρας παιδιού που φοιτά στη Β Γυμνασίου Προτύπου Σχολείου. Θεωρώ ότι η αριστεία μαθαίνεται και διδάσκεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο αξιών με συνέπεια και συνέχεια και αυτό αναμένουμε.
Δρ Βασιλική Βρετού
Ως νομικός και μητέρα ενός παιδιού που ήδη φοιτά στη Β τάξη Γυμνασίου του Προτύπου Γυμνασίου Αναβρύτων θα ήθελα να τονίσω ότι η αναβάθμιση των Προτύπων Σχολείων είναι απαραίτητη και επιθυμητή και επικροτούμε όποια προσπάθεια γίνεται προς την κατεύθυνση αυτή. Ωστόσο, θα ήθελα ειδικότερα να εκφράσω την άποψή μου για το θέμα πρόβλεψης εξετάσεων για τη μετάβαση των μαθητών από το Πρότυπο Γυμνάσιο στο Πρότυπο Λύκειο στο ΝΣ του Υπουργείου Παιδείας (άρθρο 18). 1) Τήρηση των αρχών της ασφάλειας δικαίου και της προηγούμενης προστατευμένης εμπιστοσύνης των πολιτών. Οι νόμοι που ρύθμιζαν μέχρι και σήμερα το καθεστώς εισαγωγής των μαθητών στα Πρότυπα Γυμνάσια της χώρας ήταν οι νόμοι 4327/2015 (άρθρο 11 παρ. 6) και 4610/2019 (άρθρα 88 επ.). Ο νομοθέτης επέλεξε η εισαγωγή των μαθητών στα Πρότυπα Γυμνάσια να διεξάγεται μέσω Πανελλήνιων αδιάβλητων γραπτών εξετάσεων. Η δε μετάβασή τους στα (συνδεδεμένα) Πρότυπα Λύκεια να γίνεται μόνο με τις ενδοσχολικές απολυτήριες εξετάσεις. Αυτό γνώριζαν τόσο οι γονείς όσο και οι ίδιοι οι μαθητές των Προτύπων Σχολείων και με τη γνώση αυτή έκαναν επιλογές και ρύθμισαν την καθημερινότητά τους. 2) Τα Πρότυπα Σχολεία δεν είναι ελιτίστικα ούτε κλειστά σχολεία. Τα Πρότυπα Σχολεία έχουν υπερτοπικό χαρακτήρα, χωρίς να τοποθετούνται προσκόμματα βάσει οικονομικών, μορφωτικών ή άλλων προϋποθέσεων. Οι δε προβλεπόμενες θέσεις εισαγωγής μαθητών στο εκάστοτε Γυμνάσιο προσδιορίζεται από αντικειμενικές και εκ τω προτέρων γνωστές συνθήκες. Στο παρόν σημείο θα ήθελα να τονίσω ότι ήδη προβλέπεται και υπάρχει η δυνατότητα να προκηρύσσονται νέες θέσεις εισαγωγής από το Πρότυπο Γυμνάσιο στο Πρότυπο Λύκειο για νέους μαθητές, με την μέθοδο των εξετάσεων. Μέσα από την διαδικασία αυτή δημιουργείται μία νέα τάξη 25 μαθητών στην Α’ Λυκείου. Συνεπώς, η δυνατότητα για εξωτερικούς μαθητές προβλέπεται και υπάρχει. Ο μόνος περιορισμός είναι οι διαθέσιμες αίθουσες που μπορεί να χρησιμοποιήσει το εκάστοτε Πρότυπο Λύκειο. Όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμες αίθουσες, πολύ απλά δεν μπορούν να διεξαχθούν εξετάσεις για πολλούς εξωτερικούς μαθητές. 3) Ναι στην αξιολόγηση αλλά προς ποιον και με ποιο τρόπο. Μαθητές και γονείς είμαστε σύμφωνοι σε μία διαρκή αξιολόγηση, έλεγχο και βελτίωση των Προτύπων Σχολείων. Ωστόσο, όταν κάτι λειτουργεί καλά, ο κανόνας είναι ότι δεν το σταματάς, αλλά το βελτιώνεις. Μέχρι και σήμερα, φαίνεται ότι έχει επιτευχθεί ένα ικανοποιητικό επίπεδο που επιβεβαιώνουν τόσο οι μαθητές όσο και οι καθηγητές των Προτύπων Σχολείων. Σημαντικό, επίσης, ότι έχουν βρεθεί κάποιες καλές ισορροπίες. Θεωρώ ότι εάν επέλθει απροσδόκητα και βίαια μία εκ βάθρων αλλαγή, μπορεί να μηδενίσει όλες τις καλές προσπάθειες, γεγονός που δεν είναι το ζητούμενο από το εκάστοτε Υπουργείο Παιδείας. Επίσης, η διαδικασία αξιολόγησης συνήθως δεν ξεκινάει από την βάση, δηλαδή τους μαθητές, αλλά θα έπρεπε να ξεκινάει από την κορυφή. Δηλαδή, η πρόταση της αξιολόγησης θα έπρεπε να εστιάζει στους θεσμούς, φορείς και Στελέχη της εκπαίδευσης. Οι μαθητές ήδη αξιολογήθηκαν με δύσκολους και αντικειμενικούς όρους εξετάσεων και συνεχίζουν να αξιολογούνται μέσα από το πλήθος των διαγωνισμών που συνήθως συμμετέχει η πλειοψηφία. Πιστεύω ότι η πρόβλεψη επιπλέον εξετάσεων για την μετάβαση στο Πρότυπο Λύκειο θα είναι μία αρνητική καινοτομία, η οποία δεν προβλέπεται για κανέναν άλλο μαθητή που φοιτά σε Δημόσιο ή Ιδιωτικό Σχολείο της Ελλάδας. Από την άλλη δεν προβλέπεται η παραμικρή επιβράβευση στους μαθητές που τυχόν θα περάσουν όλες αυτές τις δοκιμασίες επιτυχώς, δεδομένο που γνωρίζουμε όλοι ότι λειτουργεί ενισχυτικά και ενδυναμωτικά στους έφηβους. 4) Καλλιέργεια της αριστείας. Το σχολικό πρόγραμμα που παρακολουθούν οι μαθητές των Πρότυπων Γυμνασίων είναι το ίδιο με των υπόλοιπων Δημόσιων Σχολείων της χώρας. Διαφοροποίηση υπάρχει όσον αφορά τον τρόπο παρουσίασης και εκμάθησης, τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα των Καθηγητών τους και την παροχή επιπλέον ερεθισμάτων μέσα από την διοργάνωση Ομίλων (πχ. Ρομποτικής, Φυσικής, φωτογραφίας κλπ). Επίσης, από την εμπειρία μου, υπάρχει σοβαρή προσπάθεια κάποιων Καθηγητών να παρακινούν και να προετοιμάζουν τα παιδιά στο να συμμετέχουν ενεργά σε διάφορους διαγωνισμούς που διοργανώνεται με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας (π.χ. μαθηματικοί διαγωνισμοί, ρητορικής κλπ). Από τα αποτελέσματα των διαγωνισμών αυτών, φαίνεται ότι οι μαθητές των Πρότυπων Γυμνασίων καλλιεργούν πολλαπλές δεξιότητες, επιτυγχάνοντας παράλληλα και υψηλά ποσοστά επιτυχιών. Το ίδιο αναφέρεται και στα ποσοστά επιτυχιών στις Πανελλήνιες εξετάσεις. 5) Αναβάθμιση των Προτύπων Σχολείων. Η αναβάθμιση των Προτύπων Σχολείων είναι ένα πάγιο αίτημα τόσο των ίδιων των μαθητών, των γονιών τους όσο και των ίδιων των εκπαιδευτικών. Ένα Πρότυπο Σχολείο δεν μπορεί να λειτουργεί καλά όταν υπάρχουν κενά και Καθηγητές σε βασικά μαθήματα αναλαμβάνουν καθήκοντα προς το τέλος Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου. Ένα Πρότυπο Σχολείο δεν μπορεί να λειτουργεί καλά και να υπηρετεί την αριστεία όταν απουσιάζουν κονδύλια για την κάλυψη ακόμα και βασικών υλικοτεχνικών υποδομών. Τέλος, ένα Πρότυπο Σχολείο δεν μπορεί να λειτουργεί σωστά όταν δεν προβλέπεται Γραμματέας Σχολείου. Όλα αυτά δυστυχώς συμβαίνουν, και σε όλα αυτά αιτούμαστε την συνδρομή της Πολιτείας και την πραγματική και άμεση παροχή βοήθειας. Ελπίζω να κατάφερα να σας μεταφέρω τις απόψεις και τον προβληματισμό μίας μητέρας παιδιού που φοιτά στη Β Γυμνασίου Προτύπου Σχολείου. Θεωρώ ότι η αριστεία μαθαίνεται και διδάσκεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο αξιών με συνέπεια και συνέχεια και αυτό αναμένουμε. Δρ Βασιλική Βρετού