Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Σκίννερ Ανδρέας-Γεώργιος' | 4 Μαΐου 2020, 13:12

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Η μεταφορά των μαθημάτων της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, της Βιολογίας και των Αγγλικών στην πρώτη ομάδα μαθημάτων του γυμνασίου, δηλαδή στην ομάδα των εξεταστέων μαθημάτων στο τέλος της σχολικής χρονιάς, όταν συνδυάζεται με την εισαγωγή γραπτής εξέτασης των μαθημάτων της ομάδας αυτής και στο δεύτερο τετράμηνο, αποτελεί ένα δείγμα εξετασεολαγνείας, η οποία υπερβάλλει ως προς το πραγματικό παιδαγωγικό όφελος των εξετάσεων. Παρότι οι εξετάσεις είναι δυνατόν να προσφέρουν μία κάποια εικόνα του γνωστικού επιπέδου του μαθητή, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γενικότερη εικόνα που σχηματίζεται στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Ένας μαθητής ο οποίος για οποιονδήποτε λόγο ενδέχεται να είναι απροετοίμαστος για την τελική εξέταση, αλλά στη συνολική διάρκεια της σχολικής χρονιάς είναι εξαιρετικός, θα δει το ένα τρίτο του βαθμού του να εξαρτάται από μία μεμονωμένη ατυχή περίσταση· το ίδιο μπορεί να ισχύει και αντιστρόφως. Γενικότερα η ύπαρξη μαθημάτων των οποίων ο βαθμός κατά 1/3 εξαρτάται από μία μεμονωμένη εξέταση είναι λανθασμένη. Μάλιστα, όταν αυτές οι εξετάσεις είναι μαζεμένες στο τέλος σχολικής χρονιάς (στην ουσία αποτελούν την κορύφωση της χρονιάς), οδηγούν σε αυξημένο άγχος των μαθητών ενόψει της περιόδου των εξετάσεων και εξαιτίας αυτού μπορούν να οδηγήσουν σε χαμηλότερη επίδοση και χαμηλότερη βαθμολογία από αυτήν που πραγματικά οι μαθητές αξίζουν. Όταν λοιπόν ο αριθμός των μαθημάτων των οποίων ο βαθμός εξαρτάται τόσο πολύ από μία μεμονωμένη εξέταση σχεδόν διπλασιάζεται (και μάλιστα με μαθήματα τα οποία είναι εξειδικευμένα, όπως τα Αρχαία Ελληνικά), το άγχος, το οποίο ήδη υπάρχει ενόψει της εξεταστικής περιόδου, και αυτό σχεδόν διπλασιάζεται, όπως και η εξάρτηση της τελικής βαθμολογίας των μαθητών από μεμονωμένες εξετάσεις. Ειδικά όταν τα μαθήματα της πρώτης ομάδος πλέον, βάσει του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, εξετάζονται γραπτώς και στο δεύτερο τετράμηνο, συνολικά λοιπόν τρεις φορές, αυτό μπορεί να προκαλέσει ακόμη περισσότερη αύξηση του άγχους και τελικά να οδηγήσει σε εξεταστική κόπωση των μαθητών. Ένα επιπλέον πρόβλημα που παρουσιάζει η εξετασεολαγνεία του παρόντος Σ/Ν είναι το γεγονός ότι, όσο περισσότερες είναι οι εξετάσεις, τόσο περισσότερο το μάθημα γίνεται διαδικασία αποστήθισης και θεωρείται αγγαρεία. Η παιδαγωγία και η παιδεία των μαθητών δεν πρέπει να εξαρτάται από ένα μεμωνονένο γραπτό, καθώς δεν υπολογίζεται σωστά από ένα μενονωμένο γραπτό. Η εμπέδωση των μαθησιακών αντικειμένων δεν πρέπει να αποτελεί ένα εμπόδιο για τους μαθητές, όπως γίνεται με την παρουσία εξετάσεων, ιδίως τελικών εξετάσεων που συντελούν το 1/3 της τελικής βαθμολογίας. Αντιθέτως πρέπει να αποτελούν ώθηση για τους μαθητές στην ακαδημαϊκή και πολιτιστική τους ανάπτυξη. Είναι λάθος όμως να εξετάζουμε τους ανθρώπους στο πόσο ανεπτυγμένοι είναι, γιατί αυτό προκαλεί μία απέχθεια προς τη διαδικασία της ανάπτυξης. Θετική είναι η προσθήκη των μαθημάτων της Τεχνολογίας και της Πληροφορικής στη δεύτερη ομάδα μαθημάτων καθώς και η διαδικασία εκπόνησης εργασίας για την Πληροφορική στο δεύτερο εξάμηνο (διαδικασία αντίθετη με την εξετασεολαγνεία που φαίνεται στις προηγούμενες παραγράφους του άρθρου αυτού), καθώς, αντίθετα με τις εξετάσεις, δεν ενθαρρύνει την αποστήθιση, αλλά την κριτική και παραγωγική σκέψη. Μάλιστα, η διαδικασία εκπόνησης εργασιών μπορεί σταδιακά να αντικαταστήσει την εξέταση και σε άλλα μαθήματα, ακόμα και τη Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, καθ' ομοίωσιν παρόμοιων διαδικασιών σε σχολεία της Αγγλίας και της Αμερικής, όπου οι μαθητές εκπονούν εργασίες για συγκεκριμένα λογοτεχνικά έργα, ή και στην Ιστορία, με τους μαθητές να αναζητούν ιστορικές πληροφορίες για έναν άνθρωπο ή ένα ιστορικό γεγονός το οποίο ενδιαφέρει τους ίδιους, σχετικό πάντα με την ιστορική περίοδο για την οποία διδάσκονται. Και πάλι όμως δεν πρέπει να εξαρτάται από τη μεμονωμένη εργασία αυτή ένα τόσο μεγάλο ποσοστό της τελικής βαθμολογίας. Από εκεί και πέρα, η κατάργηση της υποστηρικτικής διδασκαλίας κινείται στη λάθος κατεύθυνση όπως και η κατάργηση της δεύτερης εξεταστικής περιόδου του Ιουνίου, τουλάχιστον για την Γ' Γυμνασίου. Όσες λιγότερες ευκαιρίες έχουν οι μαθητές να εξεταστούν, τόσο πιθανότερο είναι αυτοί να αναγκαστούν να επαναλάβουν κάποια τάξη. Δεδομένης όμως της επιχειρηματολογίας τη αιτιολογικής εκθέσεως, η μεταφορά της δεύτερης εξεταστικής περιόδου του Ιουνίου προς τον Σεπτέμβριο για την Α' και Β' Γυμνασίου, θα μπορούσε να συνδυαστεί με διατήρηση της υποστηρικτικής διδασκαλίας μέσω ηλεκτρονικών εφαρμογών, με διαδικασία παρόμοια αυτής που ακολουθήθηκε κατά τη διάρκεια της αναστολής λειτουργίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων την Άνοιξη του 2020. Αυτό, βεβαίως, συνεπάγεται διατήρηση της επιπλέον υποστηρικτικής διδασκαλίας και για την Γ' Γυμνασίου. Σημαντικό θα είναι βέβαια να καλυφθούν οι ανάγκες των μαθητών οι οποίοι δεν έχουν πρόσβαση στις απαραίτητες υποδομές για την παρακολούθηση τέτοιων μαθημάτων (διαδικτυακή σύνδεση και ηλεκτρονικό υπολογιστή). Η μείωση εξεταστικών ευκαιριών προς προαγωγή ή απόλυση συνδυάζεται αρνητικά με τις διατάξεις των επόμενων παραγράφων του παρόντος άρθρου. Συγκεκριμένα, η εισαγωγή επιπλέον προαπαιτούμενων για την προαγωγή ή απόλυση των μαθητών του Γυμνασίου δυσκολεύει την διαδικασία αυτή. Εκτός του προαπαιτούμενου βαθμού του 10 σε όλα τα μαθήματα, υπάρχει δυνατότητα στους μαθητές που αποδίδουν τόσο καλά σε ορισμένα μαθήματα, ώστε ο μέσος τους όρος να ανεβαίνει από το 10 στο 13, να προάγονται στην επόμενη τάξη και ας έχουν ορισμένους βαθμούς κάτω από το 10. Όταν όμως τίθεται όριο στον αριθμό των μαθημάτων που μπορούν να είναι κάτω από το δέκα, τότε τίθεται και ουσιαστικό όριο στην κινητοποίηση των μαθητών να ασχοληθούν περισσότερο με τα μαθήματα στα οποία αποδίδουν καλύτερα. Έστω ένας μαθητής, ο οποίος σε πέντε μαθήματα είχε τελική βαθμολογία 9, αλλά σε όλα τα υπόλοιπα μαθήματα είχε κατά μέσο όρο 15· ο γενικός του μέσος όρος θα είναι 13. Αυτός ο μαθητής όμως θα χάσει τη χρονιά, επειδή σε έναν περιορισμένο αριθμό μαθημάτων είχε οριακά ανεπαρκείς επιδόσεις. Όταν λοιπόν ελαττώνεται ο αριθμός των ευκαιριών που έχει ο μαθητής αυτός να βελτιώσει τις οριακά ανεπαρκείς επιδόσεις του σε έναν ελάχιστο αριθμό μαθημάτων και αυξάνονται οι πιθανότητες να αναγκαστεί ο μαθητής αυτός να επαναλάβει τη χρονιά, αυτός ο μαθητής υποχρεώνεται να στοχεύσει να είναι σε όλα τα μαθήματα μέτριος παρά καλός σε κάποια και όχι καλός σε άλλα. Συνεπώς, προτείνεται να μην προωθηθούν τα μαθήματα των Αρχαίων Ελληνικών, της Βιολογίας και των Αγγλικών σε μαθήματα Α' Ομάδος, να μην προστεθεί γραπτή εξέταση στο δεύτερο τετράμηνο για τα μαθήματα της Α' Ομάδος, να μην καταργηθεί η επαναληπτική εξεταστική περίοδος του Ιουνίου ή τουλάχιστον να διατηρηθεί η υποστηρικτική διδασκαλία και να αναβαθμιστεί ψηφιακώς, και να μην προστεθεί το νέο προαπαιτούμενο προαγωγής και απόλυσης του ανώτατου ορίου τεσσάρων βαθμών κάτω του 10.