Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Αγγελική Δ. Τσαγρή' | 5 Μαΐου 2020, 13:34

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ~Με το πρόσχημα ότι τα Λατινικά προωθούν την αποστήθιση, και μάλιστα για ορισμένους πλέον συστηματικά, έναντι άλλων μαθημάτων, φαντάζομαι ότι για τον ίδιο λόγο, θα έπρεπε να καταργήσουμε όλα τα μαθήματα που διδάσκονται αυτήν τη στιγμή στη δευτεροβάθμια, ή σε πολλές περιπτώσεις, ακόμα και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Διότι πέραν των Λατινικών, και των θεωρητικών γνωστικών πεδίων, ένα σημείο, στο οποίο όλοι εμμένουν, καταδεικνύοντας έτσι την ευκολία αυτής της ομάδας επιστημονικού προσανατολισμού, η αποστήθιση γνωρίζει επίσης σημαντική διάχυση ακόμα και σε πεδία όπως τα Μαθηματικά, η Φυσική, και η Χημεία, ή ακόμα απαντάται και στη Βιολογία, στη Πληροφορική, με τους μαθητές να αποστηθίζουν νόρμες, τύπους, και αποδείξεις, τις οποίες και προβάλλουν αυτοματικά, σε οποιαδήποτε εξέταση. Ως εκ τούτου, πολλοί μαθητές, και επίδοξοι φοιτητές σχολών θετικού, τεχνολογικού, κλπ. προσανατολισμού, συναντούν αρκετές δυσκολίες κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, επειδή έχουν μάθει να δρουν αυτοματικά, και τυποποιημένα, ανακαλώντας stock responses κατά την επίλυση των οποιωνδήποτε προβλημάτων, δίχως να αναπτύσσουν ένα λογικό τρόπο επίλυσης αυτών. ~Επομένως, βάσει των παραπάνω, πιστεύω ότι θα ήταν προτιμότερο να αναρωτηθούμε για τον τρόπο διδασκαλίας μαθημάτων όπως τα Λατινικά, και η Κοινωνιολογία, παρά για τη κατάργηση ή μη αυτών από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ή ακόμα για την αφαίρεσή τους από το εξεταστικό σύστημα, κατά συνέπεια την πνευματική, και ηθική, ακύρωσή τους, σε εκπαιδευτικό και ευρύτερα κοινωνικό επίπεδο, βάσει του ισχύοντος, αξιολογικού συστήματος. ~Άλλωστε, αναρωτιέμαι μήπως η εχθρική στάση πολλών προς το μάθημα των Λατινικών, και η επικρότηση μάλιστα της Κοινωνιολογίας, προς αντικατάσταση αυτών, στο πλαίσιο αυτής της διαζευκτικής λογικής, υποκρύπτει και μία διάθεση καταβολής της ήσσονος προσπάθειας για την είσοδό μας στο Πανεπιστήμιο. Διότι, για να γίνω πιο προκλητική, όσο καλά και εάν έχεις ‘’αποστηθίσει΄΄ τα Λατινικά, μολονότι ποτέ δε μπόρεσα να καταλάβω πως είναι δυνατό κάποιος να αποστηθίζει, να ‘’μαθαίνει απ’ έξω’’, έστω και κάπως τυποποιημένα, δίχως να κατανοεί, και να εμπλέκεται νοητικά σε αυτό που διαβάζει, σε κάποιο βαθμό βεβαίως, μολαταύτα είναι πάρα πολύ εύκολο να κάνεις λάθη, για ποικίλους λόγους, σε κάποιους τύπους λ.χ., και έτσι να χάσεις ΄΄πολύτιμες΄΄ βαθμολογικές μονάδες. Από την άλλη πλευρά, για να μείνω σε αυτόν το διαφορισμό Λατινικών – Κοινωνιολογίας, εάν θεωρήσουμε πως η Κοινωνιολογία, με τον τρόπο που σήμερα διδάσκεται εν γένει, λόγω εσφαλμένης στοχοθεσίας, κυμαίνεται, κατά τον τρόπο διδασκαλίας, και εξέτασης, στο ίδιο επίπεδο με την Ιστορία, τότε αναμφίβολα η αποστήθιση της Κοινωνιολογίας, κινείται στο ίδιο μήκος κύματος, με τις εκπαιδευτικές, και εξεταστικές απαιτήσεις, για το μάθημα της Ιστορίας. Έτσι, λοιπόν, προτείνω πέραν των Λατινικών, να βγάλουμε και τη Κοινωνιολογία, όπως και την Ιστορία, και τα Αρχαία Ελληνικά, και τα Μαθηματικά, και τη Φυσική, και τη Χημεία, κλπ., λόγω του μοντέλου διδασκαλίας, και του τύπου εξέτασης, αναρωτώμενη στο τέλος τί μένει, ή τί μπορεί να μείνει αυτήν τη στιγμή, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. ~Για όσους θεωρούν πως η Κοινωνιολογία, προωθεί την ελεύθερη σκέψη, ως μία κριτική, απορητική διαδικασία, προς τις κοινωνικές δομές, και τις διάφορες πολιτισμικές εκφάνσεις, θα απαντήσω θετικά, και πράγματι συμφωνώ απολύτως μαζί τους. Όχι, όμως, με τον τρόπο που η Κοινωνιολογία διδάσκεται σήμερα, στην ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και κυρίως όχι στο πλαίσιο των προαναφερθέντων δυαδισμών (Κοινωνιολογία > Λατινικών, και κατ’ επέκτασιν Λατινικά Κοινωνιολογίας, κ. ο. κ.). Επιπλέον, μη ξεχνάμε πως οι σημαντικότεροι Κοινωνιολόγοι, οι ‘’ τομές’’ αυτού του γνωστικού πεδίου, ήταν άριστοι γνώστες αντικειμένων που στο πλαίσιο, σήμερα, της απειλητικής, μονομερούς, εξειδίκευσης, υπάγονται πλέον στο πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών, και όχι ακραιφνώς των κοινωνικών, ενώ επίσης συνδέονται με την αρκετά ευρεία, και συμπεριληπτική, επιστήμη της Φιλολογίας. ~Ο Marx, ο Norbert Elias, ή ο Pierre Bourdieu, για να αναφέρω τρία επιστημονικά παραδείγματα από διακριτές ιστορικά, αλλά και ερευνητικά, περιόδους, και όχι τα πλέον αντιπροσωπευτικά, και αναμενόμενα, αποτελούν εξέχουσες περιπτώσεις για τη κοινωνιολογική σκέψη, όπως κι αν αυτή οριοθετείται σήμερα, δεδομένης της έλευσης των Πολιτισμικών σπουδών, και της διεπαφής της με άλλες επιστήμες, στο πλαίσιο της διεπιστημονικότητας, και της θεωρητικής - ερευνητικής εγγύτητας, καθώς πέραν του κοινωνικού πεδίου εφαρμογής των θεωρητικών ιδεών τους, με ποικίλους, βεβαίως, αναβαθμούς εδώ, προηγουμένως είχε αναπτυχθεί από αυτά τα πρόσωπα ένας μόνιμος στοχασμός πάνω στη γλώσσα, μέσα από ποικίλα θεωρητικά, φιλοσοφικά, και όχι μόνο, εργαλεία, ο οποίος εκκινούσε από την άμεση πρόσβαση στις πρωτογενείς πηγές, γεγονός στο οποίο έγκειται, μάλιστα, εν πολλοίς, και η γόνιμη κατόπιν κοινωνιολογική τους προοπτική. Ο επίμονος στοχασμός τους πάνω στη γλώσσα, η επαφή τους ιδιαίτερα με τις πρωτογενείς πηγές, ως απόρροια μίας κραταιάς κλασικής παιδείας, κάτι το οποίο στερούνται ακόμα και οι απόφοιτοι φιλολογικών, γενικότερα ανθρωπιστικών, και κοινωνικών πανεπιστημιακών σχολών, με αποτέλεσμα να ‘’ανακυκλώνουν’’ παγιωμένες αντιλήψεις, ή και οι εργασίες τους να προσομοιάζουν με εγκυκλοπαιδικά λήμματα, ήταν αυτά τα στοιχεία που τούς οδήγησαν στον αναζωογονητικό διάλογο με διάφορα κοινωνικά φαινόμενα, και εν συνεχεία, στην ανάπτυξη μίας πολυεδρικής προσέγγισης των εκάστοτε κοινωνικών ζητημάτων. Εξάλλου, για να αποκαλυφθεί η εμβέλεια των Λατινικών, αξίζει να τονίσουμε ότι οι μεγαλύτεροι στοχαστές, ακόμα και σε πεδία όπως η Φιλοσοφία, η Κοινωνιολογία, η Κοινωνική ή Πολιτισμική Ανθρωπολογία, η Εθνολογία, ή η Λαογραφία κάποτε, η Ψυχολογία, η Ιστορία των συστημάτων σκέψης, κλπ., που για πολλούς φαντάζουν πεδία ασύνδετα με τη Φιλολογία, και τις Κλασικές επιστήμες (πβ. εδώ και την Ιστορία, την Αρχαιολογία, κλπ.), είχαν λάβει μία πολύ καλή κλασική παιδεία, η οποία εν συνεχεία διαδραμάτισε καταστατικό ρόλο τόσο στην ανάπτυξη των θεωρητικών τους συστημάτων όσο και στην εκδίπλωση της θεωρητικής τους σκέψης ευρύτερα. ~Τα Λατινικά, λοιπόν, ακόμα και στο σχολικό περιβάλλον, αποτελούν τη κατάλληλη θεωρητική προπαίδεια, για την επαφή αφενός με ένα μεγάλο πολιτισμό, και τη λογοτεχνία του, έστω και με τις παρούσες εκπαιδευτικές δυσκολίες, μέσα από τη σύνδεση μάλιστα με το πολιτισμικό παρελθόν της Δύσης, δίχως αυτό να σημαίνει ότι οπισθοδρομούμε, ή ασχολούμαστε με ‘’παλαιικά’’, και έωλα ζητήματα, αφετέρου προσφέρουν τη δυνατότητα μίας πρώτης επαφής με μία γλώσσα - βάση για πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, αλλά και για πολλές πηγές του υλικού πολιτισμού, οι οποίες αποτέλεσαν επίσης το θεμέλιο για τη σύγχρονη κοινωνιολογική σκέψη. ~Η υπέρβαση, συνεπώς, της εν λόγω διελκυστίνδας, Κοινωνιολογία - Λατινικά, έγκειται στην αναθεώρηση του τρόπου διδασκαλίας, και της εκπαιδευτικής, εξεταστικής στοχοθεσίας, γεγονός το οποίο ερείδεται εν πολλοίς στη δική μας αλλαγή αναφορικά με τον τρόπο αντίληψης σύνθετων γνωστικών ζητημάτων, όπως τα παραπάνω. Και τα Λατινικά πρέπει να μείνουν, όπως και η Κοινωνιολογία, αλλά, έστω κι αν ακούγονται όλα αυτά αρκετά ιδεαλιστικά, ως προς τον τρόπο εκφοράς τους, οφείλουν να προσεγγίζονται με ένα διαφορετικό τρόπο. Για σχολές δε, όπως η Φιλολογία, Φιλοσοφία, Κοινωνιολογία, Κοινωνική Ανθρωπολογία, Νομική, κλπ., για να μείνουμε σε αυτά τα επιστημονικά πεδία, η διδασκαλία των Λατινικών, και η εξέταση μίας στοιχειώδους γνώσης, εφόσον έχουμε αποφασίσει ότι δε κερδίζουμε τίποτα γνωστικά από το μάθημα των Λατινικών, είναι απαραίτητη για την ομαλή, και διεκπεραιωτική, δυστυχώς, για πολλούς στις μέρες μας, συνέχιση των σπουδών τους. ~Ανεξάρτητα από πολιτικές σκοπιμότητες, και ιδεολογικά χρωματισμένα σχόλια, τα Λατινικά πρέπει να μείνουν, στον άξονα της συνεκτικής μάθησης, και της προοδευτικής πνευματικής προσέγγισης ευρύτερων ζητημάτων. Η κατάργηση των Λατινικών, με επιχειρήματα περί απολιθωμένων γνώσεων, φαντάζει κάπως άκαιρη, ενώ συνδέεται, μέσα από ένα άλλο, όμως, πρίσμα, με διατυπώσεις, όπως λ.χ. αυτές του Γιώργου Μακρή για την ανατίναξη της Ακρόπολης, η οποία κυριολεκτικώς, και αισθητικώς, «μάς έχει πνίξει»!