ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΣΜΗΤΕΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ.
Για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων:
«Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις»
H Κοσμητεία της Παιδαγωγικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πληροφορήθηκε με ιδιαίτερο προβληματισμό την πρόθεση του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων να ψηφίσει ένα σχέδιο νόμου για την Παιδεία με διατάξεις που αφορούν, μεταξύ άλλων, την αύξηση μαθητών και μαθητριών στις σχολικές τάξεις, την επαναφορά της "διαγωγής" ως προς τη συμπεριφορά τους, της τράπεζας θεμάτων με πανελλαδικού τύπου εξετάσεις για όλες τις τάξεις λυκείου, τη θεσμοθέτηση του ορίου ηλικίας ως προς τη δυνατότητα φοίτησης μαθητών και μαθητριών στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.), την αναίρεση της δυνατότητας συμμετοχής μελών της Πανεπιστημιακής Κοινότητας που δεν ανήκουν στο Διδακτικό και Ερευνητικό Προσωπικό (Δ.Ε.Π.) στη διαδικασία ψηφοφορίας των Πρυτανικών Αρχών, τις προτεινόμενες πρακτικές αξιολόγησης που στερούνται ενός σαφούς πλαισίου αρχών και άλλες διατάξεις, εξίσου σημαντικές.
Σε συνθήκες υγειονομικής κρίσης, με απουσία ουσιαστικής διαβούλευσης δια ζώσης των μελών όλων των κατηγοριών του προσωπικού των πανεπιστημίων (Δ.Ε.Π., Ε.Ε.Π., Ε.ΔΙ.Π., Ε.Τ.Ε.Π., Διοικητικό) καθώς και των φορέων και οργανώσεων που συνδέονται οργανικά με την εκπαίδευση, εκφράζουμε την αντίθεσή μας για το γεγονός ότι υποβάλλεται ένα τόσο σημαντικό σχέδιο νόμου τη συγκεκριμένη περίοδο, κατά την οποία δεν είναι εφικτό να συνοδεύεται από ουσιαστικό διάλογο και ανταλλαγή απόψεων που προϋποθέτουν κοινότητες συναντήσεων και ουσιαστικών συζητήσεων και συνομιλιών.
Ενδεικτικό παράδειγμα των παραπάνω είναι η περίπτωση των Πειραματικών σχολείων. Στη βάση της συνεργασίας μας με τα Πειραματικά σχολεία, της αποστολής μας ως Παιδαγωγικής Σχολής, της εμπειρίας μας από διάφορες θέσεις ευθύνης στα συγκεκριμένα σχολεία και της επιστημονικής γνώσης των μελών του διδακτικού, ερευνητικού και λοιπού προσωπικού, θα θέλαμε να επισημάνουμε τα εξής:
α) Στο σχέδιο νόμου απουσιάζει ένα σαφές πλαίσιο αρχών για τη λειτουργία των Πειραματικών σχολείων, που φαίνεται να αφορά και ένα διαχρονικό πρόβλημα από την αρχική σύστασή τους.
β) Υπάρχει σαφώς διατυπωμένη άποψη της Συνόδου των Προέδρων και Κοσμητόρων των Παιδαγωγικών Σχολών των Α.Ε.Ι. της χώρας για τον τρόπο λειτουργίας των Πειραματικών σχολείων, σε συνεργασία με τις Παιδαγωγικές Σχολές και το Πανεπιστήμιο, η οποία θα πρέπει να ληφθεί υπόψη: «η Σύνοδος θεωρεί ότι ο βασικός στόχος της λειτουργίας των Πειραματικών σχολείων είναι η εφαρμογή καινοτόμων διδακτικών πρακτικών με στόχο αυτές να διαχυθούν σε όλα τα σχολεία αργότερα. Καθώς αυτό αποτελεί βασικό ερευνητικό στόχο των Παιδαγωγικών Τμημάτων, προτείνεται τα σχολεία αυτά να ανταποκρίνονται όσο το δυνατόν περισσότερο στις πραγματικές συνθήκες λειτουργίας των σχολείων της χώρας (μαθητικός πληθυσμός, υποδομές κλπ.) και να ανήκουν σε Παιδαγωγικά Τμήματα ή Τμήματα των Πανεπιστημίων που συνδέονται με την εκπαίδευση -και όχι σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα-, καθώς αυτά τα Τμήματα μπορούν να επιβλέψουν τη λειτουργία τους με δημιουργικό και όχι διαχειριστικό τρόπο. Επιπλέον, προτείνεται να δοθούν κίνητρα στους εκπαιδευτικούς για να επιλέξουν τα πειραματικά σχολεία, καθώς οι απαιτήσεις θα είναι περισσότερες σε σχέση με τα υπόλοιπα σχολεία. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στη νησιωτική Ελλάδα και στα πειραματικά της περιφέρειας» (από τη Σύνοδο Προέδρων και Κοσμητόρων, Νοέμβριος 2019).
γ) Οι προτάσεις για αποχαρακτηρισμό ενός σχολείου ως Πειραματικού και χαρακτηρισμού του ως Προτύπου χρειάζεται να στηρίζονται και στις αποφάσεις των Συλλόγων Διδασκόντων και να τεκμηριώνονται με βάση τη σύγχρονη παιδαγωγική γνώση και την κριτική κοινωνική θεωρία (βλ. το παράδειγμα του Πειραματικού σχολείου Θεσσαλονίκης, που σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου διατηρεί τον πειραματικό χαρακτήρα στην πρωτοβάθμια βαθμίδα –Δημοτικό-, ενώ το Γυμνάσιο και το Λύκειο μετατρέπονται σε Πρότυπα, χωρίς επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση και σε αναντιστοιχία με τον ενιαίο χαρακτήρα και την υπάρχουσα διασύνδεση όλων των μονάδων των).
ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ.
(Για την υποβολή, η προισταμένη της Κοσμητείας της Σχολής, Β. Αγκαθίδου)
ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΣΜΗΤΕΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ. Για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων: «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις» H Κοσμητεία της Παιδαγωγικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πληροφορήθηκε με ιδιαίτερο προβληματισμό την πρόθεση του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων να ψηφίσει ένα σχέδιο νόμου για την Παιδεία με διατάξεις που αφορούν, μεταξύ άλλων, την αύξηση μαθητών και μαθητριών στις σχολικές τάξεις, την επαναφορά της "διαγωγής" ως προς τη συμπεριφορά τους, της τράπεζας θεμάτων με πανελλαδικού τύπου εξετάσεις για όλες τις τάξεις λυκείου, τη θεσμοθέτηση του ορίου ηλικίας ως προς τη δυνατότητα φοίτησης μαθητών και μαθητριών στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.), την αναίρεση της δυνατότητας συμμετοχής μελών της Πανεπιστημιακής Κοινότητας που δεν ανήκουν στο Διδακτικό και Ερευνητικό Προσωπικό (Δ.Ε.Π.) στη διαδικασία ψηφοφορίας των Πρυτανικών Αρχών, τις προτεινόμενες πρακτικές αξιολόγησης που στερούνται ενός σαφούς πλαισίου αρχών και άλλες διατάξεις, εξίσου σημαντικές. Σε συνθήκες υγειονομικής κρίσης, με απουσία ουσιαστικής διαβούλευσης δια ζώσης των μελών όλων των κατηγοριών του προσωπικού των πανεπιστημίων (Δ.Ε.Π., Ε.Ε.Π., Ε.ΔΙ.Π., Ε.Τ.Ε.Π., Διοικητικό) καθώς και των φορέων και οργανώσεων που συνδέονται οργανικά με την εκπαίδευση, εκφράζουμε την αντίθεσή μας για το γεγονός ότι υποβάλλεται ένα τόσο σημαντικό σχέδιο νόμου τη συγκεκριμένη περίοδο, κατά την οποία δεν είναι εφικτό να συνοδεύεται από ουσιαστικό διάλογο και ανταλλαγή απόψεων που προϋποθέτουν κοινότητες συναντήσεων και ουσιαστικών συζητήσεων και συνομιλιών. Ενδεικτικό παράδειγμα των παραπάνω είναι η περίπτωση των Πειραματικών σχολείων. Στη βάση της συνεργασίας μας με τα Πειραματικά σχολεία, της αποστολής μας ως Παιδαγωγικής Σχολής, της εμπειρίας μας από διάφορες θέσεις ευθύνης στα συγκεκριμένα σχολεία και της επιστημονικής γνώσης των μελών του διδακτικού, ερευνητικού και λοιπού προσωπικού, θα θέλαμε να επισημάνουμε τα εξής: α) Στο σχέδιο νόμου απουσιάζει ένα σαφές πλαίσιο αρχών για τη λειτουργία των Πειραματικών σχολείων, που φαίνεται να αφορά και ένα διαχρονικό πρόβλημα από την αρχική σύστασή τους. β) Υπάρχει σαφώς διατυπωμένη άποψη της Συνόδου των Προέδρων και Κοσμητόρων των Παιδαγωγικών Σχολών των Α.Ε.Ι. της χώρας για τον τρόπο λειτουργίας των Πειραματικών σχολείων, σε συνεργασία με τις Παιδαγωγικές Σχολές και το Πανεπιστήμιο, η οποία θα πρέπει να ληφθεί υπόψη: «η Σύνοδος θεωρεί ότι ο βασικός στόχος της λειτουργίας των Πειραματικών σχολείων είναι η εφαρμογή καινοτόμων διδακτικών πρακτικών με στόχο αυτές να διαχυθούν σε όλα τα σχολεία αργότερα. Καθώς αυτό αποτελεί βασικό ερευνητικό στόχο των Παιδαγωγικών Τμημάτων, προτείνεται τα σχολεία αυτά να ανταποκρίνονται όσο το δυνατόν περισσότερο στις πραγματικές συνθήκες λειτουργίας των σχολείων της χώρας (μαθητικός πληθυσμός, υποδομές κλπ.) και να ανήκουν σε Παιδαγωγικά Τμήματα ή Τμήματα των Πανεπιστημίων που συνδέονται με την εκπαίδευση -και όχι σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα-, καθώς αυτά τα Τμήματα μπορούν να επιβλέψουν τη λειτουργία τους με δημιουργικό και όχι διαχειριστικό τρόπο. Επιπλέον, προτείνεται να δοθούν κίνητρα στους εκπαιδευτικούς για να επιλέξουν τα πειραματικά σχολεία, καθώς οι απαιτήσεις θα είναι περισσότερες σε σχέση με τα υπόλοιπα σχολεία. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στη νησιωτική Ελλάδα και στα πειραματικά της περιφέρειας» (από τη Σύνοδο Προέδρων και Κοσμητόρων, Νοέμβριος 2019). γ) Οι προτάσεις για αποχαρακτηρισμό ενός σχολείου ως Πειραματικού και χαρακτηρισμού του ως Προτύπου χρειάζεται να στηρίζονται και στις αποφάσεις των Συλλόγων Διδασκόντων και να τεκμηριώνονται με βάση τη σύγχρονη παιδαγωγική γνώση και την κριτική κοινωνική θεωρία (βλ. το παράδειγμα του Πειραματικού σχολείου Θεσσαλονίκης, που σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου διατηρεί τον πειραματικό χαρακτήρα στην πρωτοβάθμια βαθμίδα –Δημοτικό-, ενώ το Γυμνάσιο και το Λύκειο μετατρέπονται σε Πρότυπα, χωρίς επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση και σε αναντιστοιχία με τον ενιαίο χαρακτήρα και την υπάρχουσα διασύνδεση όλων των μονάδων των). ΚΟΣΜΗΤΕΙΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ. (Για την υποβολή, η προισταμένη της Κοσμητείας της Σχολής, Β. Αγκαθίδου)