Το Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΠΣΠΘ) από την ίδρυση του, το έτος 1929, αλλά και από την έναρξη λειτουργείας του το 1934 με τις εκπαιδευτικές δομές του Νηπιαγωγείου, του εξαθέσιου Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου λειτουργεί στο ίδιο κτηριακό διασυνδεδεμένο συγκρότημα και αποτελεί χώρο εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής προβληματικής & έρευνας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Ο σκοπός ίδρυσης και λειτουργίας του ΠΣΠΘ καθώς και των υπολοίπων Πειραματικών Σχολείων μέχρι και σήμερα εστιάζει κυρίως στην πειραματική υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων σε συνεργασία με τα συνδεδεμένα Πανεπιστήμια, τη δοκιμή νέων αναλυτικών προγραμμάτων και εκπαιδευτικών μεθόδων, όπου εξετάζονται νέα προγράμματα σπουδών και ωρολόγια προγράμματα, διδακτικά εργαλεία, σχολικά εγχειρίδια και άλλο εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και τρόποι διοίκησης και λειτουργίας της σχολικής μονάδας, με στόχο τη συναγωγή συμπερασμάτων αξιοποιήσιμων για τη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής και τη διάχυση της σχετικής γνώσης και εμπειρίας στα υπόλοιπα σχολεία της ελληνικής επικράτειας.
Η διαμόρφωση της κατάλληλης εκπαιδευτικής πολιτικής μπορεί να επιτευχθεί ακριβώς μόνο μέσω ενός status ενιαίας εκπαιδευτικής δομής που να επιτρέπει την, σε βάθος χρόνου, παρακολούθηση και εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων και καλών πρακτικών ως προς την υλοποίηση των ιδιαίτερων στόχων των Πειραματικών Σχολείων ιδιαίτερα δε, ως προς την επενέργεια του πειραματισμού και της καινοτομίας στη μαθησιακή εξέλιξη των μαθητών στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης.
Σε αντίθεση με όλους τους παραπάνω στόχους, με το προτεινόμενο Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις» καταργείται ο αδιάσπαστος χαρακτήρας του ΠΣΠΘ αφού το Γυμνάσιο και το Λύκειο γίνονται Πρότυπα, ενώ το Δημοτικό, που παραμένει Πειραματικό, αποσυνδέεται με τον τρόπο αυτόν από την ενιαία εκπαιδευτική διάρθρωση, μετατρέπεται δε πληθώρα πειραματικών σχολείων σε πρότυπα ακρωτηριάζοντας τη διασύνδεση των δύο βαθμίδων εκπαίδευσης.
Αυτή η διχοτόμηση και η κατάργηση της διασύνδεσης Νηπιαγωγείο-Δημοτικό με το Γυμνάσιο και Γυμνασίου με το Λύκειο αλλοιώνει τον ιδρυτικό χαρακτήρα και την αποστολή του ΠΣΠΘ η οποία είναι ο πειραματισμός και η εφαρμογή καινοτόμων παιδαγωγικών μεθόδων σε αντιπροσωπευτικό δείγμα παιδιών της Ελληνικής κοινωνίας καθόλη τη διάρκεια της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τους από τα 5 έως και τα 18, καθώς και την εξαγωγή συμπερασμάτων αλλά και τη διάχυση καλών πρακτικών στην εκπαίδευση.
Σε ό,τι αφορά τους μαθητές που ήδη φοιτούν στα Πειραματικά Σχολεία, το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο δε λαμβάνει καθόλου υπόψη τα κοινωνικά θέματα και προβλήματα, που δημιουργεί στους ίδιους τους μαθητές αλλά και στις οικογένειες τους. Και αυτό γιατί τα Πειραματικά Σχολεία δεν αποτελούν τα λεγόμενα «σχολεία της γειτονιάς» και οι οικογένειες των μαθητών συνήθως κατοικούν σε απομακρυσμένες περιοχές, με αποτέλεσμα και οι ίδιοι οι μαθητές όσο κι οι γονείς τους με προσωπικό κόστος να έχουν επιλέξει την φοίτηση στα σχολεία αυτά. Σε περίπτωση δε, που οι μαθητές δεν καταφέρουν να εισαχθούν κατόπιν εξετάσεων από τη μία εκπαιδευτική βαθμίδα στην επόμενη, όπως θα συνέβαινε στο ενιαίο Πειραματικό σχολείο τους, στο οποίο ήδη φοιτούν, επί σειρά ετών, θα αναγκαστούν τότε να εγγραφούν σε άλλο σχολείο, ενδεχομένως και σε άλλον δήμο, όπου δεν έχουν αναπτύξει καμία κοινωνική – σχολική σχέση με άλλα παιδιά, σε ένα εντελώς ξένο σχολικό-κοινωνικό περιβάλλον.
Επιπρόσθετα δε, η συμμετοχή σε εισαγωγικές εξετάσεις στα Πρότυπα Σχολεία, λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού αλλά και της δυσκολίας των Δημοτικών Σχολείων να ολοκληρώσουν την ύλη, προϋποθέτει πολλές ώρες φροντιστηριακών μαθημάτων, υψηλό άγχος και σημαντικό οικονομικό κόστος για τα παιδιά και τις οικογένειές τους, χάριν της προσδοκίας μίας «άριστης» εκπαιδευτικής εμπειρίας. Το άγχος αυτό επιτείνεται στο παρόν νομοσχέδιο με την προσθήκη εισιτηρίων εξετάσεων από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο και από το Γυμνάσιο στο Λύκειο.
Όλα τα ανωτέρω θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από τους ιθύνοντες του Υπουργείου και να αποτραπεί η αλλαγή των Πειραματικών Σχολείων σε Πρότυπα καθώς και η προσθήκη εισιτηρίων εξετάσεων μεταξύ των βαθμίδων εκπαίδευσης. Ο στόχος στον οποίο θα πρέπει να αποβλέπει το Υπουργείο μέσω των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων στις οποίες καλείται να προβεί θα πρέπει να αποσκοπεί στη διαρκή και αδιάρρηκτη μόρφωση των παιδιών που φοιτούν στα Πειραματικά Σχολεία ως ενιαία Πειραματικά και όχι ως πρότυπα, να ενισχύσει την επιστημονική έρευνα, ισχυροποιώντας τον παιδαγωγικό της χαρακτήρα και αποτελώντας πρότυπο εκπαίδευσης και για τα υπόλοιπα σχολεία. Μόνο λοιπόν μέσω ενός ενιαίου Πειραματικού σχολικού συστήματος μπορούν οι παραπάνω στόχοι να επιτευχθούν και να αποτελέσουν τα γερά θεμέλια για τον εκπαιδευτικό πειραματισμό, από την έρευνα στην πράξη και να ενισχύσουν τις δεξιότητες ζωής, τεχνολογίας και επιστήμης στους μαθητές και στης συνολικής εκπαιδευτικής κοινότητας.
Με εκτίμηση,
Νίκος Κουϊδής (Απόφοιτος ΠΣΠΘ), Ελένη Γιαγτζόγλου
Το Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΠΣΠΘ) από την ίδρυση του, το έτος 1929, αλλά και από την έναρξη λειτουργείας του το 1934 με τις εκπαιδευτικές δομές του Νηπιαγωγείου, του εξαθέσιου Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου λειτουργεί στο ίδιο κτηριακό διασυνδεδεμένο συγκρότημα και αποτελεί χώρο εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής προβληματικής & έρευνας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ο σκοπός ίδρυσης και λειτουργίας του ΠΣΠΘ καθώς και των υπολοίπων Πειραματικών Σχολείων μέχρι και σήμερα εστιάζει κυρίως στην πειραματική υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων σε συνεργασία με τα συνδεδεμένα Πανεπιστήμια, τη δοκιμή νέων αναλυτικών προγραμμάτων και εκπαιδευτικών μεθόδων, όπου εξετάζονται νέα προγράμματα σπουδών και ωρολόγια προγράμματα, διδακτικά εργαλεία, σχολικά εγχειρίδια και άλλο εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και τρόποι διοίκησης και λειτουργίας της σχολικής μονάδας, με στόχο τη συναγωγή συμπερασμάτων αξιοποιήσιμων για τη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής και τη διάχυση της σχετικής γνώσης και εμπειρίας στα υπόλοιπα σχολεία της ελληνικής επικράτειας. Η διαμόρφωση της κατάλληλης εκπαιδευτικής πολιτικής μπορεί να επιτευχθεί ακριβώς μόνο μέσω ενός status ενιαίας εκπαιδευτικής δομής που να επιτρέπει την, σε βάθος χρόνου, παρακολούθηση και εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων και καλών πρακτικών ως προς την υλοποίηση των ιδιαίτερων στόχων των Πειραματικών Σχολείων ιδιαίτερα δε, ως προς την επενέργεια του πειραματισμού και της καινοτομίας στη μαθησιακή εξέλιξη των μαθητών στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης. Σε αντίθεση με όλους τους παραπάνω στόχους, με το προτεινόμενο Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις» καταργείται ο αδιάσπαστος χαρακτήρας του ΠΣΠΘ αφού το Γυμνάσιο και το Λύκειο γίνονται Πρότυπα, ενώ το Δημοτικό, που παραμένει Πειραματικό, αποσυνδέεται με τον τρόπο αυτόν από την ενιαία εκπαιδευτική διάρθρωση, μετατρέπεται δε πληθώρα πειραματικών σχολείων σε πρότυπα ακρωτηριάζοντας τη διασύνδεση των δύο βαθμίδων εκπαίδευσης. Αυτή η διχοτόμηση και η κατάργηση της διασύνδεσης Νηπιαγωγείο-Δημοτικό με το Γυμνάσιο και Γυμνασίου με το Λύκειο αλλοιώνει τον ιδρυτικό χαρακτήρα και την αποστολή του ΠΣΠΘ η οποία είναι ο πειραματισμός και η εφαρμογή καινοτόμων παιδαγωγικών μεθόδων σε αντιπροσωπευτικό δείγμα παιδιών της Ελληνικής κοινωνίας καθόλη τη διάρκεια της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τους από τα 5 έως και τα 18, καθώς και την εξαγωγή συμπερασμάτων αλλά και τη διάχυση καλών πρακτικών στην εκπαίδευση. Σε ό,τι αφορά τους μαθητές που ήδη φοιτούν στα Πειραματικά Σχολεία, το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο δε λαμβάνει καθόλου υπόψη τα κοινωνικά θέματα και προβλήματα, που δημιουργεί στους ίδιους τους μαθητές αλλά και στις οικογένειες τους. Και αυτό γιατί τα Πειραματικά Σχολεία δεν αποτελούν τα λεγόμενα «σχολεία της γειτονιάς» και οι οικογένειες των μαθητών συνήθως κατοικούν σε απομακρυσμένες περιοχές, με αποτέλεσμα και οι ίδιοι οι μαθητές όσο κι οι γονείς τους με προσωπικό κόστος να έχουν επιλέξει την φοίτηση στα σχολεία αυτά. Σε περίπτωση δε, που οι μαθητές δεν καταφέρουν να εισαχθούν κατόπιν εξετάσεων από τη μία εκπαιδευτική βαθμίδα στην επόμενη, όπως θα συνέβαινε στο ενιαίο Πειραματικό σχολείο τους, στο οποίο ήδη φοιτούν, επί σειρά ετών, θα αναγκαστούν τότε να εγγραφούν σε άλλο σχολείο, ενδεχομένως και σε άλλον δήμο, όπου δεν έχουν αναπτύξει καμία κοινωνική – σχολική σχέση με άλλα παιδιά, σε ένα εντελώς ξένο σχολικό-κοινωνικό περιβάλλον. Επιπρόσθετα δε, η συμμετοχή σε εισαγωγικές εξετάσεις στα Πρότυπα Σχολεία, λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού αλλά και της δυσκολίας των Δημοτικών Σχολείων να ολοκληρώσουν την ύλη, προϋποθέτει πολλές ώρες φροντιστηριακών μαθημάτων, υψηλό άγχος και σημαντικό οικονομικό κόστος για τα παιδιά και τις οικογένειές τους, χάριν της προσδοκίας μίας «άριστης» εκπαιδευτικής εμπειρίας. Το άγχος αυτό επιτείνεται στο παρόν νομοσχέδιο με την προσθήκη εισιτηρίων εξετάσεων από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο και από το Γυμνάσιο στο Λύκειο. Όλα τα ανωτέρω θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από τους ιθύνοντες του Υπουργείου και να αποτραπεί η αλλαγή των Πειραματικών Σχολείων σε Πρότυπα καθώς και η προσθήκη εισιτηρίων εξετάσεων μεταξύ των βαθμίδων εκπαίδευσης. Ο στόχος στον οποίο θα πρέπει να αποβλέπει το Υπουργείο μέσω των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων στις οποίες καλείται να προβεί θα πρέπει να αποσκοπεί στη διαρκή και αδιάρρηκτη μόρφωση των παιδιών που φοιτούν στα Πειραματικά Σχολεία ως ενιαία Πειραματικά και όχι ως πρότυπα, να ενισχύσει την επιστημονική έρευνα, ισχυροποιώντας τον παιδαγωγικό της χαρακτήρα και αποτελώντας πρότυπο εκπαίδευσης και για τα υπόλοιπα σχολεία. Μόνο λοιπόν μέσω ενός ενιαίου Πειραματικού σχολικού συστήματος μπορούν οι παραπάνω στόχοι να επιτευχθούν και να αποτελέσουν τα γερά θεμέλια για τον εκπαιδευτικό πειραματισμό, από την έρευνα στην πράξη και να ενισχύσουν τις δεξιότητες ζωής, τεχνολογίας και επιστήμης στους μαθητές και στης συνολικής εκπαιδευτικής κοινότητας. Με εκτίμηση, Νίκος Κουϊδής (Απόφοιτος ΠΣΠΘ), Ελένη Γιαγτζόγλου