Αρχική Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και άλλες διατάξειςΜΕΡΟΣ Α΄ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ (άρθρα 1 – 285)Σχόλιο του χρήστη Δίκτυο Γραφείων Πρακτικής Άσκησης | 17 Ιουνίου 2022, 12:02
Άρθρο 69 Πρακτική άσκηση φοιτητών Γενικές παρατηρήσεις επί του Άρθρου: 1. Εκτός ελαχίστων σημείων που μνημονεύονται παρακάτω, η πρόταση του Δικτύου των Γραφείων Πρακτικής Άσκησης και του ΣΕΒ δεν ελήφθη υπόψη. 2. Πουθενά στα άρθρα 69 και 210 δεν αναφέρεται η ύπαρξη Ιδρυματικά Υπευθύνου και οι αρμοδιότητές του. Στο σχέδιο νόμου που κατέθεσε το Δίκτυο ΓΠΑ υπάρχει αναφορά στον Ιδρυματικά Υπεύθυνο. 3. Θα πρέπει επίσης να διευκρινιστεί τί γίνεται στις περιπτώσεις ΠΑ που είναι ολιγόωρες π.χ. για τη λήψη παιδαγωγικής επάρκειας; Θα υπάγονται στις ίδιες διατάξεις; • παρ. 1: ΠΑ ως εκπαιδευτική δραστηριότητα – ΠΑ στο εσωτερικό και το εξωτερικό Η περιγραφή της ΠΑ ως εκπαιδευτικής δραστηριότητας είναι πολύ γενική. Η ΠΑ διαφέρει από τα υπόλοιπα μαθήματα. Στην πρόταση του Δικτύου ΠΑ υπήρχε αναλυτική περιγραφή αυτών των διαφορών. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα μαθήματα, που ο διδάσκων σχεδιάζει και υλοποιεί την διδασκαλία σε ένα προκαθορισμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο, η διεξαγωγή της ΠΑ διαφέρει από φορέα σε φορέα, αλλά και μεταξύ ασκούμενων, με αποτέλεσμα να χρειάζεται συνεχή παρακολούθηση και συντονισμό. Επίσης ένα μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας το αναλαμβάνει ένα μέλος του φορέα. Όσον αφορά τη διεξαγωγή της ΠΑ στο εξωτερικό, η θεσμοθέτηση της θα πρέπει να είναι συμβατή με το πρόγραμμα Erasmus+. (βλ. σχετικά https://erasmus-plus.ec.europa.eu/el/dynatotites/dynatotites-gia-idiotes/students/praktiki-askisi-gia-foitites) • παρ. 2: Υποχρεωτικότητα ή μη της ΠΑ για τη λήψη πτυχίου Θα πρέπει να διευκρινιστεί εάν στην περίπτωση προαιρετικής Πρακτικής Άσκησης, τα ECTS συμμετέχουν στη λήψη πτυχίου ή μπορούν να αναγράφονται στο παράρτημα διπλώματος. Εναλλακτικά, μέρος των ECTS να λαμβάνονται για την λήψη πτυχίου και τα υπόλοιπα να αναγράφονται στο Παράρτημα Διπλώματος. π.χ. με βάση την αντιστοιχία 1 ECTS ~ 25 ώρες απασχόλησης, μια ΠΑ διάρκειας 3 μηνών αντιστοιχεί σε 480 ώρες απασχόλησης δηλ. ~19 ECTS. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί π.χ. να υπολογιστούν τα 10 ECTS για την λήψη πτυχίου και τα υπόλοιπα 9 ECTS να αναγράφονται στο παράρτημα Διπλώματος. • παρ. 3: Ορισμός ΕΥ ανά ακαδημαϊκό έτος Αποτελεί μία αλλαγή για τα Ιδρύματα, γιατί μέχρι τώρα μπορεί να οριστεί ο Υπεύθυνος Πρακτικής Άσκησης συνολικά για όλα τα έτη (τουλάχιστον για τα Επιχειρησιακά Προγράμματα). Ωστόσο αφού αποτελεί μάθημα, η ανάθεσή του θα γίνεται κάθε έτος όπως γίνεται με τη διδασκαλία των υπόλοιπων μαθημάτων. Η ανάθεση ανά έτος σε συνδυασμό με την απουσία Ιδρυματικά Υπεύθυνου δημιουργεί πρόβλημα συνέχειας στην επαφή με το δίκτυο των συνεργαζόμενων φορέων. • παρ. 4: Εποπτεία ΠΑ Με βάση αυτό το σημείο για την εποπτεία και το άρθρο 155 (υποχρεώσεις μελών ΔΕΠ), ο Επόπτης έχει συμβατική υποχρέωση την εποπτεία των φοιτητών, συνεπώς (όπως και με τα πρώην ΤΕΙ) δε θα μπορεί πιθανότητα να αμείβεται άρα, εάν δεν αλλάξει η ΥΠΑΣΥΔ, δε θα μπορεί να αποζημιώνεται για μετακινήσεις. Τίθεται, επιπλέον, το ερώτημα ποιοι συμμετέχουν από τα μέλη ΔΕΠ στην πρακτική άσκηση (εντός ή εκτός ΕΣΠΑ). Εφόσον αποτελεί διδακτικό έργο, θα πρέπει να συμμετέχουν όλοι και να υπάρχει όριο ως προς το μέγιστο αριθμό φοιτητών ανά μέλος ΔΕΠ. Ο φόρτος δεν είναι ασήμαντος εάν θεωρήσουμε ότι γίνεται ουσιαστική εργασία. Καθώς όμως η πραγματική παρακολούθηση γίνεται και στο χώρο ανάπτυξης της πρακτικής, συνεπώς τα έξοδα μετακίνησης είναι εκτός χώρου εργασίας, για το λόγο αυτό η επίσκεψη στο χώρο πρακτικής άσκησης θα πρέπει να αποζημιώνεται και ως προς τα έξοδα μετακίνησης και, εάν είναι εκτός νομού, διαμονής. Ένα ερώτημα που γεννάται επίσης είναι ποιος θα καλύπτει τα έξοδα αυτά; Εάν είναι υποχρεωτική η Πρακτική άσκηση πρέπει να τα καλύψει το κράτος ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή όχι χρηματοδότησης τύπου ΕΣΠΑ, συνεπώς πρέπει να εξασφαλιστούν κονδύλια και θέσεις πρακτικής. • παρ. 5: Το κόστος της ασφάλισης να «βαρύνει αποκλειστικά τον φορέα υποδοχής» π.χ. στα Παιδαγωγικά Τμήματα με υποχρεωτική Πρακτική Άσκηση, τα δημόσια σχολεία δεν μπορούν και δεν υπάρχει περίπτωση να καλύψουν ούτε την ασφάλιση. • παρ. 6: Αποζημίωση ΠΑ Η αποζημίωση στο 80% του κατώτατου μισθού, (περίπου 630 € τώρα), που μέρος της ή ολόκληρη καλύπτεται από τους φορείς υποδοχής είναι εν γένει προβληματική. Λόγοι: 1. Τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα δίνουν έως τώρα 280 €, συνεπώς τα υπόλοιπα χρήματα θα πρέπει να δοθούν είτε από το Φορέα Υποδοχής είτε να προβλεφθεί η κάλυψή τους από τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα (αύξηση αμοιβής ασκούμενου φοιτητή και άρα μείωση δείκτη ωφελούμενων). Εκτός εάν η ετήσια χρηματοδότηση Πρακτικής Άσκησης μέσω Επιχειρησιακών προγραμμάτων υπερδιπλασιαστεί. 2. Στην περίπτωση των υποχρεωτικών Πρακτικών Ασκήσεων, εάν δε βρεθεί Φορέας Υποδοχής να καλύψει το κόστος και την ασφάλιση (ή δεν τα καλύψει το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα), οι φοιτητές δε θα κάνουν Πρακτική Άσκηση και δε θα λαμβάνουν πτυχίο. Προτείνεται να αλλάξει το 80% σε πολύ μικρότερο ποσοστό πχ 40% ή σε τουλάχιστον 250 ή 300 ευρώ. 3. Δε γίνεται πουθενά αναφορά για την περίπτωση των Δημόσιων Φορέων Υποδοχής και πως αυτοί θα καλύπτουν αυτό το κόστος. Πλήθος Προγραμμάτων Σπουδών πραγματοποιούν πρακτική άσκηση (και τις περισσότερες φορές υποχρεωτική) αποκλειστικά σε Δημόσιους Φορείς (π.χ. Παιδαγωγικά Τμήματα, Νοσηλευτική, Ψυχολογία, Φαρμακευτική κ.λπ.). Στο σχέδιο νόμου του Δικτύου των ΓΠΑ, τονίστηκε ότι πρέπει να υπάρχει εναλλακτική κάλυψη από το Ίδρυμα τουλάχιστον για τις υποχρεωτικές πρακτικές ασκήσεις, με ελάχιστη αμοιβή που θα ορίζεται από τη Σύγκλητο του Ιδρύματος, καθώς αυτά τα χρήματα θα αφορούν τον τακτικό προϋπολογισμό του, έτσι ώστε να υπάρχει δυνατότητα οι φοιτητές να λάβουν πτυχίο. Σχετικά με το ποιος μπορεί κατ’ εξαίρεση να καλύψει το κόστος αποζημίωσης και ασφάλισης εφόσον προβλέπεται στη σύμβαση: Αναφέρεται στις ασφαλιστικές εισφορές; Π.χ. Η σύμβαση μεταξύ ΑΕΙ-Φορέα θα μπορεί να αναφέρει ότι οι ασφαλιστικές εισφορές θα καλυφθούν από χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα; Επιπλέον, όσον αφορά το κομμάτι της αποζημίωσης, συγκρίνοντας τη θεσμοθέτηση της ΠΑ στα ΙΕΚ και την προτεινόμενη θεσμοθέτηση της ΠΑ στα ΑΕΙ, εντοπίζονται τα εξής προβλήματα: Συγκεκριμένα για τα ΙΕΚ: (Φ.Ε.Κ τ.Β’ 3938/26-8-2021) Άρθρο 3 Αποζημίωση πρακτικά ασκούμενου και ασφαλιστική κάλυψη 1. Η πρακτική άσκηση των καταρτιζόμενων στα Ι.Ε.Κ. αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων δύναται να είναι επιδοτούμενη και να χρηματοδοτείται από εθνικούς ή ενωσιακούς πόρους μέσω του φορέα υλοποίησης του έργου. Ο πρακτικά ασκούμενος λαμβάνει αποζημίωση ίση με το 80% του νόμιμου, νομοθετημένου, κατώτατου ορίου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, ή, όπως αυτό διαμορφώνεται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ή αναλογικά εάν η ημερήσια διάρκεια της πρακτικής είναι μικρότερη των οκτώ (8) ωρών. Η αποζημίωση καταβάλλεται στον πρακτικά ασκούμενο μετά την ολοκλήρωση της πρακτικής άσκησης. Όλες οι παραπάνω δαπάνες ορίζονται ως επιλέξιμες, βαρύνουν εξ ολοκλήρου το έργο χρηματοδότησης και καταβάλλονται από τον φορέα υλοποίησης του έργου. 2. Κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης ο καταρτιζόμενος υπάγεται στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ (πρώην ΙΚΑ - ΕΤΑΜ) μόνο για τον κλάδο του ατυχήματος. Για την ασφάλισή του καταβάλλονται οι προβλεπόμενες από την παρ. 1 του άρθρου 10 του ν. 2217/1994 (Α’ 83) ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες βαρύνουν το φυσικό ή νομικό πρόσωπο (εργοδότης) στο οποίο υλοποιείται η πρακτική άσκηση. Για τα ΑΕΙ: 5. Οι φοιτητές που διεξάγουν πρακτική άσκηση υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) μέσω του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) (πρώην Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων – Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Μισθωτών – Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ.) σύμφωνα με την παρ. 10 του αρ. 15 του ν.3232/2004 (Α΄48) μόνο για τον κλάδο του ατυχήματος, το κόστος της οποίας βαρύνει αποκλειστικά τον φορέα υποδοχής. 6. Το ύψος της μηνιαίας αποζημίωσης για τη διεξαγωγή πρακτικής άσκησης δεν δύναται να υπολείπεται του ογδόντα τοις εκατό (80%) του νομοθετημένου κατώτατου βασικού μισθού και δύναται να καταβάλλεται είτε σε μηνιαία βάση είτε με την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας της πρακτικής άσκησης. Το κόστος αποζημίωσης των φοιτητών για τη διεξαγωγή πρακτικής άσκησης βαρύνει κατεξοχήν τους φορείς υποδοχής. Κατ’ εξαίρεση το κόστος αποζημίωσης και ασφάλισης της παρ. 5 δύναται να βαρύνει εν μέρει ή εξ ολοκλήρου τον προϋπολογισμό συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων ή έργων χρηματοδοτούμενων από ίδιους ή ιδιωτικούς πόρους που διαχειρίζονται οι Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) των Α.Ε.Ι., εφόσον αυτό προβλέπεται στη σύμβαση πρακτικής άσκησης. Η χορήγηση αποζημίωσης για τη διεξαγωγή πρακτικής άσκησης δεν συνιστά λόγο διακοπής άλλων οικονομικών παροχών που χορηγούνται ή ειδικών επιδομάτων ή συντάξεων που λαμβάνουν ή δικαιούνται να λάβουν οι φοιτητές του Α.Ε.Ι. για άλλους λόγους. Οι δυσχέρειες που αναπόφευκτα δημιουργούνται για την ανεύρεση Φορέων που θα καλύψουν το κόστος, αλλά και ο ανταγωνισμός με την μαθητεία των ΙΕΚ που ουσιαστικά θα αμείβεται από το ΕΣΠΑ, δημιουργούν αναπόφευκτα μια ανισότητα μεταξύ των ασκούμενων που καλούνται να κάνουν ουσιαστικά το ίδιο πράγμα: εκπαίδευση στο χώρο εργασίας. Στη μία περίπτωση διευκολύνονται και στην άλλη, με απότομη και απροειδοποίητη αλλαγή όρων, δημιουργούνται δυσκολίες και εμπόδια. • παρ. 7: Κανονισμός ΠΑ ως τμήμα του Εσωτερικού Κανονισμού του Ιδρύματος Η κεντρική ιδέα δημιουργίας ενιαίου θεσμικού πλαισίου είναι η ύπαρξη κοινής αντιμετώπισης της Πρακτικής Άσκησης όσον αφορά την υλοποίησή της από όλα τα Ιδρύματα, έτσι ώστε οι Φορείς Υποδοχής να μην αναγκάζονται να έχουν γνώση για τους Κανονισμούς Πρακτικής Άσκησης όλων των Ιδρυμάτων. Το σχέδιο νόμου που πρότεινε το Δίκτυο των Γραφείων Πρακτικής Άσκησης αναφέρει ολόκληρη τη διαδικασία υλοποίησης της Πρακτικής Άσκησης. • παρ. 8 και 9: Ρύθμιση προϋποθέσεων και όρων διεξαγωγής ΠΑ ως εκπαιδευτικής διαδικασίας των ΠΣ Εάν το παρόν άρθρο 8 έχει ισχύ από το Σεπτέμβριο 2022 και έπειτα, αλλά απουσιάζει η εξειδίκευση των άρθρων 8 και 9, η υλοποίηση τη Πρακτικής Άσκησης από τον Νοέμβριο 2022 δε θα είναι εφικτή, αφού δεν έχουν ρυθμιστεί όλες οι λεπτομέρειες τόσο σε επίπεδο νόμων όσο και εσωτερικά στα Ιδρύματα. Θα πρέπει να διευκρινιστεί, επίσης, εάν τα άρθρα 8 και 9 εμπλέκονται με το αυτοδιοίκητο των Ιδρυμάτων; Άρθρο 155 Υποχρεώσεις Μελών ΔΕΠ • παρ. 1: υποχρέωση εποπτείας ΠΑ Η αναγνώριση και ύπαρξη εποπτείας είναι θετικό σημείο. Ωστόσο, με τον τρόπο που περιγράφεται στο νόμο, η εποπτεία της ΠΑ θα υπολογίζεται ως συμβατική υποχρέωση και θα συνυπολογίζεται στο διδακτικό έργο, οδηγώντας πιθανόν σε μία ύπαρξη συμβολικής έστω αμοιβής, άρα και σε αδυναμία κάλυψης εξόδων μετακίνησης (εκτός αν αλλάξει η ΥΠΑΣΥΔ). Με βάση την υπάρχουσα εμπειρία από τα ΕΣΠΑ η ΠΑ είναι 80% διοικητικό και 20% εκπαιδευτικό έργο. Για να είναι ο φόρτος σε λογικά πλαίσια θα πρέπει να συμμετέχουν ως επόπτες όλοι οι διδάσκοντες του τμήματος. Άρθρο 210 Μονάδα Υποστήριξης Φοιτητών Προφανώς υπονοείται η δημιουργία μονάδας ακαδημαϊκών θεμάτων που θα περιλαμβάνει τα πάντα (Πρακτική Άσκηση, Τμήμα Σπουδών, Γραφείο Erasmus, Γραφείο Διασύνδεσης). • παρ. 2: Αποστολή της Μονάδας Αρμοδιότητα πλέον του Γραφείου Πρακτικής Άσκησης θα είναι όλες οι Πρακτικές Ασκήσεις των Προγραμμάτων Σπουδών (χρηματοδοτούμενες από ΕΣΠΑ ή μη) α' και β΄ κύκλου σπουδών. Προκύπτει το ερώτημα εάν ξαναδημιουργείται η ΔΑΣΤΑ; Μήπως η Μονάδα θα απαρτίζεται από χωριστά γραφεία ένα εκ των οποίων είναι το ΓΠΑ; Αν υπάρχει και ΠΑ χρηματοδοτούμενη, "επιβάλλεται" ιδρυματικά υπεύθυνος. Τα 5 από τα 15 σημεία για τις αρμοδιότητες της Μονάδας αφορούν την ΠΑ. Μήπως η δημιουργία της ΜΥΦ σηματοδοτεί την σταδιακή μείωση της χρηματοδότησης (μέσω ΕΣΠΑ) των γραφείων ΠΑ ως έχουν μέχρι τώρα; Επιπλέον, δεν είναι σαφές ποιος θα συντονίζει τη δράση σε επίπεδο Ιδρύματος. Π.χ. τμήματα που έχουν κάποια αλληλοεπικάλυψη σε φορείς στο ίδιο ίδρυμα θα δρουν ανταγωνιστικά; Για την προσέλκυση Φορέων Υποδοχής: Από την εμπειρία μας γνωρίζουμε ότι οι εξωτερικοί φορείς (αλλά ακόμη και οι συνάδελφοι) συμπεριφέρονται διαφορετικά όταν προσεγγίζονται από ΔΕΠ ή διοικητικούς. Εδώ είναι απαραίτητη η ανάγκη ύπαρξης ενός επιστημονικά υπεύθυνου (ή συντονιστή) της δράσης της ΠΑ.