Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Μέλος ΔΕΠ' | 17 Ιουνίου 2022, 21:32

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Για τους επίκουρους καθηγητές, αρκετοί επισημαίνουν πως οι μεταβατικές διατάξεις πρέπει να τροποποιηθούν ώστε όσοι είναι σε τρέχουσα θητεία να εξαιρούνται από τις νέες προβλέψεις, ανεξαρτήτως του χρόνου λήξης της θητείας τους. Κάτι τέτοιο είναι λογικό και τυχόν άρνηση αλλαγής των μεταβατικών διατάξεων προσκρούει τόσο πρόδηλα στη συνταγματικότητα που είναι βέβαιο ότι οι σχετικές διατάξεις θα καταπέσουν στην πρώτη προσφυγή. Ωστόσο μια τυχόν διόρθωση των μεταβατικών διατάξεων δεν αρκεί. Εν γένει η κατεύθυνση της κατάργησης της μονιμότητας είναι λανθασμένη από πολλές απόψεις. Α) Σε αντίθεση με οποιονδήποτε άλλο δημόσιο υπάλληλο ή λειτουργό, οι επίκουροι έχουν τη μακρότερη θητεία αλλά και είναι οι μόνοι που προσλαμβάνονται υπό την προαίρεση ότι όχι απλά εκτελούν τα καθήκοντά τους, αλλά και ότι θα εξελιχθούν ιεραρχικά προκειμένου να λάβουν την μονιμότητα που είναι απαραίτητη για την ακώλυτη και αδέσμευτη άσκηση των καθηκόντων τους. Πρόσθετα, είναι οι μόνοι στο δημόσιο που κρίνονται, στο τέλος της θητείας τους, ενάντια και σε άλλους υποψηφίους που πιθανότατα έχουν εργαστεί κάτω από πολύ πιο ευνοϊκές συνθήκες, και όχι απέναντι στον εαυτό τους και την προσωπική τους εξέλιξη. Ακόμα και στις ΗΠΑ, που έχουν το εκτενέστερα και σκληρότερο σύστημα μονιμοποίησης (tenure) οι κρίσεις είναι κλειστές χωρίς τη συμμετοχή άλλων υποψηφίων. Και βέβαια δε συζητούμε τη διαθέσιμη χρηματοδότηση και το γενικότερο περιβάλλον που διασφαλίζει σε όσους έχουν την όρεξη να εργαστούν, ότι θα μπορέσουν να επιτύχουν τους στόχους τους με βάση την αξία και την προσπάθειά τους, και όχι την τύχη. Β) Η μονιμότητα είναι αναγκαία συνθήκη για την ελεύθερη ανάπτυξη των ακαδημαϊκών ιδεών, όπως είναι διεθνώς καθιερωμένο τόσο επιστημονικά όσο και μέσω της μακράς παράδοσης της λειτουργίας των πανεπιστημίων. Η έλλειψη δυνατότητας μονιμοποίησης στους επικουρους, τους στερεί τη δυνατότητα να διαμορφώνουν μακροπρόθεσμα σχέδια, να επενδύουν στην έρευνα και τη διδασκαλία, και να ανταπεξέρχονται αποτελεσματικά στις μεταβαλλόμενες συνθήκες που επηρεάζουν τα σχέδια αυτά (π.χ. γονεϊκότητα, ασθένεια, καθυστερήσεις, αλλά και πρόσφατα γεγονότα όπως η πανδημία). Γ) Η μονιμότητα είναι σημαντικό κίνητρο προσέλκυσης νέων επιστημόνων που θα μπορούσαν να βγάζουν πολύ περισσότερα χρήματα εργαζόμενοι στη βιομηχανία, σε σχέση με τους πενιχρούς μισθούς για τους οποίους καμία μέριμνα δεν υπάρχει στο νόμο. Η αβεβαιότητα της μονιμοποίησης θα αποθαρρύνει πολλούς απόδημους επιστήμονες από τη διεκδίκηση των επισφαλών πια θέσεων επίκουρου καθηγητή, πολύ απλά διότι το ρίσκο της αποτυχίας δεν αξίζει τον κόπο από οικονομικής πλευράς. Δ) Καθιστά τους επίκουρους δέσμιους και εξαρτημένους από τους ανώτερους ιεραρχικά, αναγκάζοντάς τους να ακολουθούν συγκεκριμένες ατζέντες, ρεύματα, ερευνητικές και διοικητικές συμπράξεις, ή και κομματικούς ή κρατικούς παράγοντες, υπό το φόβο της δυσμενούς κρίσης και εν τέλεια απώλειας της θέσης εργασίας τους. Τα επιχειρήματα υπέρ της μονιμότητας στο Δημόσιο είναι γνωστά από την εποχή του Βενιζέλου που έλεγε πως «Η μονιμότης των υπαλλήλων θ’ ασφαλίσει την αφατρίαστον διοίκησιν». Στα πλαίσια της ακαδημαΪκής ζωής, η δυνατότητα μονιμοποίησης σε εύλογο χρονικό διάστημα και με κριτήριο την ορθή εκτέλεση των ανατιθέμενων καθηκόντων του μέλους ΔΕΠ, διασφαλίζει την επιταγή του Συντάγματος για την ακαδημαϊκή ελευθερία, ενώ οι προβλεπόμενες διατάξεις κάνουν ότι είναι δυνατό για να καταργήσουν την έννοια αυτών των συνταγματικών εξασφαλίσεων για τα νεώτερα μέλη ΔΕΠ. Τέλος να σημειωθεί πως η πρόβλεψη για δυνατότητα μετακίνησης του μη-εξελισσόμενου επίκουρου σε άλλη βαθμίδα εκπαίδευσης μπορεί να ειδωθεί μόνο ως κοροϊδία απέναντι σε επιστήμονες στο μέσο της καριέρας τους (40+) που έχουν δαπανήσει τη ζωή τους στην έρευνα και τη διδασκαλία σε πανεπιστημιακό επίπεδο για να πετύχουν να εκλεγούν έστω και στη βαθμίδα του Επίκουρου. Οι μεταβατικές διατάξεις αποτελούν ευθεία επίθεση απέναντι στους επιστήμονες που είτε έμειναν στην Ελλάδα και πάλεψαν εδώ βάζοντας πλάτη στη χειρότερη ώρα της, είτε αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την ευκολία του εξωτερικού και να επιστρέψουν για να προσφέρουν εδώ. Η διαδικασία φαίνεται τιμωρητική απέναντι σε όσους προσελήφθησαν στις θέσεις που άνοιξαν κατά την προηγούμενη διακυβέρνηση και κάποιος κακεντρεχής θα έλεγε ότι έχει ξεκάθαρη εκδικητική χροιά προς τις προσλήψεις αυτές, θεωρώντας ότι έχουν κομματικό χαρακτήρα ή προσπαθώντας να πλήξουν την προηγούμενη κυβέρνηση (ορίστε, να πόσους άχρηστους πήρατε και τους διώχνουμε), λες και τα κόμματα αποφασίζουν στα εκλεκτορικά. Αλλά και οι προβλέψεις για τη νέα γενιά επίκουρων, οι οποίοι δεν έχουν φωνή τώρα για να μιλήσουν, αλλά τους οποίους πρέπει να υπερασπιστούμε αν θέλουμε να τους αποκαλούμε συνάδελφους με καθαρή συνείδηση, είναι εξοντωτικές, καταχρηστικές και εν τέλει προς ζημία του θεσμού που υποτίθεται ότι προστατεύουν. Λυπηρότατες, πραγματικά, οι προβλέψεις του νομοσχεδίου. Επιβάλλεται να αποσυρθούν.