Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)' | 5 Ιανουαρίου 2024, 12:54

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Καταρχάς, η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) οφείλει να επισημάνει ότι η αυτονομία και η επαγγελματική ένταξη των ατόμων με αναπηρία αποτελεί δικαίωμα που προστατεύεται από το Σύνταγμα της χώρας (βλ. άρθρο 21, παρ. 6). Επιπρόσθετα, τα άρθρα 24 «Εκπαίδευση» και 27 «Εργασία και Απασχόληση» της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, την οποία η χώρα μας δεσμεύτηκε να εφαρμόσει όταν προέβη στην κύρωσή της από την Ελληνική Βουλή με τον ν.4074/2012, υπαγορεύουν αντίστοιχα: α) τη δημιουργία ενός συμπεριληπτικού συστήματος εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης και β) την αποτελεσματική πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στα γενικά, τεχνικά προγράμματα και προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού, τις υπηρεσίες διορισμού και την επαγγελματική και συνεχιζόμενη εκπαίδευση. Επίσης, σύμφωνα με τον ν.4443/2016 απαγορεύεται η άνιση μεταχείριση σε βάρος των ατόμων με αναπηρία σε όλα τα είδη και επίπεδα επαγγελματικού προσανατολισμού, μαθητείας, επαγγελματικής κατάρτισης, επιμόρφωσης και επαγγελματικού αναπροσανατολισμού, συμπεριλαμβανομένης της απόκτησης πρακτικής επαγγελματικής εμπειρίας. Στο Γενικό Σχόλιο υπ. αριθ. 8 Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία αναφέρονται μάλιστα τα εξής: “35. Non-discriminatory access to general technical and vocational guidance, training and placement services, both public and private, on an equal basis with others is required for the realization of the right of persons with disabilities to work and employment. The participation of persons with disabilities in mainstream services promotes the non-segregation of services and access by persons with disabilities to open employment and vocational training services. Such services may be appropriate for entry into work, during the course of employment or for transitions between roles. States parties should take measures to ensure the certification of capacities and attainments on an equal basis with others, the explicit inclusion of persons with disabilities in legislation dealing with vocational training, explicit references to persons with disabilities in general policies regulating vocational training, the accessibility of premises, information and materials, the provision of vocational training on the rights of persons with disabilities and funding for reasonable accommodation. Vocational and professional preparation, training and other services should be provided in accessible and inclusive ways, including financial support for participation”. Βάσει των προαναφερθέντων, θέση της Ε.Σ.Α.μεΑ. είναι ότι το Σχέδιο Νόμου «Ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτιση» οφείλει να αντιμετωπίσει επί ίσοις όροις τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, υιοθετώντας πλήρως τη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας που κατοχυρώνεται με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, η οποία, μεταξύ άλλων, υπαγορεύει τα εξής: Α. Τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στο γενικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης μέσω της θέσπισης ενός συστήματος ποσόστωσης λόγω του πλήρη αποκλεισμού που βιώνουν από αυτό (βλ. παρακάτω). Β. Την κατάργηση της φοίτησης των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις σε διαχωρισμένα πλαίσια επαγγελματικής κατάρτισης (βλ. σχόλια σε άρθρο 5) Γ) Την παροχή πιστοποίησης στους καταρτιζόμενους με αναπηρία επί ίσοις όροις (βλ. σχόλια σε άρθρο 30) Δ. Την άρση όλων των εμποδίων που δυσκολεύουν την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στο γενικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης μέσω τόσο της διασφάλισης της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία των υποδομών, συμβατικών και ηλεκτρονικών, της πληροφόρησης και επικοινωνίας, του εκπαιδευτικού υλικού, των διαδικασιών αξιολόγησης και των υποστηρικτικών υπηρεσιών όσο και της παροχής εύλογων προσαρμογών, όταν αυτές απαιτούνται (βλ. σχόλια σε i) άρθρο 10 και ii) άρθρο 11). Ε) Την ενίσχυση της φωνής των ατόμων με αναπηρία στη διακυβέρνηση του Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με στόχο τη διάχυση της διάστασης της δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας σε αυτό και την εν γένει συνεργασία των δομών επαγγελματικής κατάρτισης και εκπαίδευσης με το αναπηρικό κίνημα (βλ. σχόλια σε: i) άρθρο 13 και ii) άρθρο 28). Α. Διευκόλυνση της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στο γενικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης μέσω της θέσπισης ενός συστήματος ποσόστωσης λόγω του πλήρη αποκλεισμού που βιώνουν από αυτό. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το 14ο Στατιστικό Δελτίο του Παρατηρητήριου Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.με.Α., που δημοσιεύτηκε στις 18.09.2023, η συντριπτική πλειονότητα των νέων με αναπηρία όχι μόνο βρίσκεται εκτός εργατικού δυναμικού σε ποσοστό 84%, αλλά ταυτόχρονα είναι και εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας: το 82% των οικονομικά ανενεργών ατόμων με αναπηρία και ηλικία 15-44 ετών, δεν παρακολουθεί κάποιο πρόγραμμα εκπαίδευσης ή κατάρτισης[1]. Για την αύξηση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση προτείνεται η υιοθέτηση καλών πρακτικών που έχουν εφαρμοστεί στη χώρα μας σε άλλους τομείς, όπως είναι η τριτοβάθμια εκπαίδευση και η απασχόληση. Όπως γνωρίζετε στους τομείς αυτούς εφαρμόζεται αρκετά χρόνια σύστημα ποσόστωσης, το οποίο έχει συμβάλλει στην αύξηση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και στην απασχόλησή τους στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα. Για τον λόγο αυτό προτείνουμε στο εν λόγω Σχέδιο Νόμου να συμπεριληφθεί διάταξη ως ακολούθως: «Στις Επαγγελματικής Σχολές Κατάρτισης (ΕΣΚ) και στις Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑ.Σ.) Μαθητείας της ΔΥΠΑ, στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.) και στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) εισάγονται, εφόσον πληρούν τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις, σε ποσοστό τουλάχιστον 10% άτομα με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση με ποσοστό αναπηρίας από 50% και άνω. Οι ως άνω δομές υποχρεούνται να παρέχουν στα άτομα με αναπηρία εύλογες προσαρμογές». Επιπρόσθετα, αξίζει να σημειωθεί ότι στα Δημόσια ΙΕΚ προβλέπεται η μοριοδότηση των υποψηφίων καταρτιζομένων που φέρουν την ιδιότητα: α) του πολύτεκνου γονέα ή τέκνου πολύτεκνης οικογένειας, β) του τρίτεκνου γονέα ή τέκνου τρίτεκνης οικογένειας, γ) του προστάτη ή του τέκνου μονογονεϊκής οικογένειας, δεν υπάρχει αντίστοιχη πρόβλεψη για τους υποψηφίους που φέρουν την ιδιότητα: α) του ατόμου με αναπηρία ή χρόνια πάθηση με ποσοστό αναπηρίας από 50% και άνω, β) του τέκνου ατόμου με αναπηρία ή χρόνια πάθηση με ποσοστό αναπηρίας από 50 % και άνω και γ) του γονέα ή κηδεμόνα ή συζύγου με αναπηρία ή χρόνια πάθηση με ποσοστό αναπηρίας από 50 % και άνω.