Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Ελευθέριος Γεωργιάδης' | 10 Φεβρουαρίου 2024, 13:52

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Η όλη συζήτηση γύρω από την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων έφερε εκ νέου στο προσκήνιο το ζήτημα της υπεροχής του ενωσιακού δικαίου (του πρωτογενούς και δευτερογενούς δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης δηλαδή) έναντι και των συνταγματικών κανόνων των κρατών-μελών (και όχι μόνο των κατώτερης τυπικής ισχύος νόμων τους). Από παλιά η νομολογία του ΔΕΕ και των ανώτατων δικαστηρίων κάποιων κρατών-μελών έχουν δώσει πολλές κατευθυντήριες γραμμές για την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού σε αρκετές έννομες τάξεις κρατών-μελών: ενδεικτικές οι υποθέσεις Simmenthal στην Ιταλία, Internationale Handelsgesellschaft (solange I και solange II) στη Γερμανία, Melki et Abdeli στη Γαλλία, Transportes Urbanos y Servicios Generales στην Ισπανία, αλλά και οι εθνοκεντρικές νομολογιακές γραμμές στην Πολωνία (K18/04) και την Τσεχία (Landtová). Σε κάθε περίπτωση, οι αρχές της ισοδυναμίας και της αποτελεσματικότητας του ενωσιακού δικαίου δύνανται να περιορίσουν ή να αποκλείσουν την εφαρμογή ενός συνταγματικού κανόνα διαδικαστικής ή δικονομικής φύσης ή την συμμόρφωση σε μία απόφαση συνταγματικού ή ανώτατου δικαστηρίου που αποφασίζει επί διαδικαστικών ή δικονομικών θεμάτων. Επιπρόσθετα, τα άρθρα 26 (pacta sunt servanda) και 27 της Σύμβασης της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών προσφέρουν επιχειρήματα περί της μη επίκλησης συνταγματικών κανόνων ή αποφάσεων συνταγματικών ή ανώτατων δικαστηρίων όταν αυτή γίνεται για να αποφευχθεί η συμμόρφωση με υποχρεώσεις που πηγάζουν από το δημόσιο διεθνές δίκαιο (στο οποίο περιλαμβάνεται το δίκαιο της ΕΕ). Στην περίπτωση του άρθρου 16 Σ, θεωρώ ότι η παρ. 5 είναι έτσι διατυπωμένη που δεν καταλείπει περιθώρια σύμφωνης ερμηνείας με το δίκαιο της ΕΕ (λόγω της λέξης "αποκλειστικά"), εφόσον όντως προκύπτει από το πρωτογενές ή δευτερογενές ενωσιακό δίκαιο η υποχρέωση ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Συνεπώς, η συνταγματική αναθεώρηση πριν την αντίστοιχη νομοθέτηση είναι η ορθότερη, κατά τη γνώμη μου, διαδικασία για τις περιπτώσεις που η εκάστοτε κυβερνητική πλειοψηφία θέλει να προχωρήσει στην ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ στην Ελλάδα. Άλλως, πολύ πιθανό το ΣτΕ να κληθεί να αποφανθεί περί της μη εφαρμογής του άρθρου 16 παρ. 5 Σ όπως έχει λόγω αντίθεσής του με διάταξη του ουσιαστικού ενωσιακού δικαίου [sic], γεγονός για το οποίο αμφιβάλλω αν υπάρχει ετοιμότητα στην ελληνική έννομη τάξη, καθώς και στην έννομη τάξη των υπολοίπων κρατών-μελών της ΕΕ γενικότερα.