Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Κωνσταντίνος Τσιμώνης' | 10 Φεβρουαρίου 2024, 21:38

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Προστασία ακαδημαϊκής ελευθερίας και παραρτήματα τρίτων χωρών (σχόλιο σχετικά με άρθρα 134 και 149) Οι διατάξεις για τη δημιουργία των ΝΠΠΕ απευθύνονται σε αλλοδαπά ΑΕΙ δημοκρατικών χωρών που κατοχυρώνουν την ακαδημαϊκή ελευθερία τόσο σε συνταγματικό επίπεδο όσο και στην πράξη. Ωστόσο, ιδρύματα τα οποία ενδέχεται να ενδιαφερθούν για τη σύσταση ενός ΝΠΠΕ στην Ελλάδα μπορεί να προέρχονται από χώρες με απολυταρχικά καθεστώτα και αδύναμο κράτος δικαίου τα οποία δεν προστατεύουν συνταγματικά την ακαδημαϊκή ελευθερία και/ή την παραβιάζουν συστηματικά στην πράξη. Η δημιουργία ενός ΝΠΠΕ από ΑΕΙ τα οποία προέρχονται από τέτοια καθεστώτα θα δημιουργήσει μία σειρά από κινδύνους για τα μέλη ΔΕΠ, τους φοιτητές, την ποιότητα της έρευνας αλλά και για τη δημοκρατία και την εθνική ασφάλεια της χώρας μας. α) Tέτοιες περιπτώσεις ΝΠΠΕ, τα οποία αναπόφευκτα θα διατηρούν οργανική σχέση με το ΑΕΙ προέλευσης, είναι πολύ πιθανό ότι θα υπάγονται σε ανελεύθερο πλαίσιο λειτουργίας, έστω και άτυπα. Ένα τέτοιο πλαίσιο συμπεριλαμβάνει πολιτικούς περιορισμούς στα γνωστικά αντικείμενα, πολιτικά κριτήρια στην επιλογή προσωπικού, ενώ είναι βέβαιο ότι θα υπάρχει λογοκρισία, παρακολούθηση και άλλοι πολιτικοί περιορισμοί τόσο για τα μέλη ΔΕΠ όσο και για τους φοιτητές. β) Υπάρχει ισχυρό ενδεχόμενο η έρευνα που θα διεξάγεται στα ΝΠΠΕ από απολυταρχικά καθεστώτα να καταλήγει στις χώρες προέλευσης του μητρικού Πανεπιστημίου και να χρησιμοποιείται για στρατιωτικούς σκοπούς ή για την καταστολή κοινωνικών κινημάτων. Επιπλέον, η παρουσία ΝΠΠΕ από απολυταρχικά καθεστώτα στην Ελλάδα θα τους δίνει πρόσβαση στην έρευνα που διεξάγεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ανοίγοντας το ενδεχόμενο κατασκοπίας και διαρροής πληροφοριών σε τομείς αιχμής και καινοτομίας, με σοβαρές συνέπειες για την αξιοπιστία και το κύρος της χώρας μας. γ) Η παρουσία ΝΠΠΕ από απολυταρχικά καθεστώτα θα δημιουργήσει την ικανότητα πολιτικού επηρεασμού μέρους της ακαδημαϊκής κοινότητας της χώρας μας. Ο πολιτικός επηρεασμός μπορεί να οδηγήσει σε πίεση για την προώθηση συγκεκριμένων αντιδημοκρατικών απόψεων ή πρακτικών που αντίκεινται στις αρχές της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Ουγγαρία είναι η μοναδική χώρα μέλος της ΕΕ που έχει δώσει άδεια για τη δημιουργία παραρτήματος πανεπιστημίου από χώρα με απολυταρχικό καθεστώς. δ) Επιπλέον, μπορεί να προκαλέσει πολιτικές εντάσεις στην ελληνική κοινωνία, καθώς η παρουσία του ΝΠΠΕ από αυτές τις χώρες θα ερμηνεύεται ως υποστήριξη ή ανοχή από την εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση προς απολυταρχικά καθεστώτα. Χωρίς δημοκρατική θωράκιση, η μεταρρύθμιση που επιδιώκει ο νέος νόμος θα υπονομευθεί ανεπανόρθωτα. ε) Η ανοχή προς καθεστώτα που παραβιάζουν την ακαδημαϊκή ελευθερία μπορεί να δημιουργήσει εντάσεις στις διμερείς και πολυμερείς σχέσεις της Ελλάδας με άλλα κράτη και διεθνείς οργανισμούς και να πλήξει το κύρος και την φήμη των ελληνικών ΑΕΙ συνολικά. Για τους ανωτέρω λόγους, ο νομοθέτης οφείλει να προστατέψει την ακαδημαϊκή εκπαίδευση και έρευνα στη χώρα, καθώς και το ίδιο το κύρος της μεταρρύθμισης. Τα άρθρα 134 και 149 πρέπει να ενισχυθούν και να προβλέπουν ως βασική προϋπόθεση για τη λειτουργία ενός ΝΠΠΕ στη χώρα μας τον σεβασμό της ακαδημαϊκής ελευθερίας στην Ελλάδα αλλά ΚΑΙ στην χώρα προέλευσης των μητρικών ιδρυμάτων τόσο σε συνταγματικό επίπεδο όσο και στην πράξη. Μία τέτοια διάταξη θα δίνει τη δυνατότητα στο ελληνικό κράτος, στην αρμόδια αρχή και στην ακαδημαϊκή κοινότητα να προστατέψουν την ακαδημαϊκή ελευθερία αποτρέποντας την σύσταση ΝΠΠΕ από χώρες με απολυταρχικά καθεστώτα.