Αρχική Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου –Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίωνΜΕΡΟΣ Δ’ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (άρθρα 127-155)Σχόλιο του χρήστη Τζέρυ Κόνγουει | 14 Φεβρουαρίου 2024, 12:21
Επι μέρους σχολιασμός στα άρθρα του μέρους Δ, κεφάλαια Α-Γ 127. Σε προηγούμενα σχόλια ανέλυσα γιατί κανένας από τους σκοπούς ως αναφέρονται στο άρθρο αυτό δεν πρόκειται να υπηρετηθεί από τη λειτουργία μη-δημόσιων ΑΕΙ (βλ. http://www.opengov.gr/ypepth/?c=84942) 129. α) Η επάρκεια της παροχής ενός εκ των τριών κύκλων σπουδών από το "μητρικό ίδρυμα" (δηλαδή δυνητικά μόνο του πρώτου, δηλαδή βασικού πτυχίου) δεν παρέχει εχέγγυα για την ποιότητα των εγκαθιστάμενων ιδρυμάτων. Θα πρέπει να οριστεί ότι το μητρικό ίδρυμα παρέχει τουλάχιστον σπουδές δεύτερου (μεταπτυχιακό) και τρίτου κύκλου (διδακτορικό). β) Εν τέλει δε είναι ξεκάθαρο ποιός αιτείται την άδεια, το μητρικό (όπως αναφέρεται στο α)) ή το ΝΠΠΕ όπως αναφέρεται στο άρθρο 135; Σε ποιόν λοιπόν καταλογίζονται οι κυρώσεις που επιβάλλονται στο άρθρο 141; Από τη στιγμή που την άδεια αιτείται το μητρικό ίδρυμα, αυτό θα πρέπει να υφίσταται και τις κυρώσεις, καθώς έχει την ακαδημαϊκή ευθύνη της λειτουργίας του ΝΠΠΕ στο οποίο συμμετέχει. Αλλιώς, αν την ευθύνη έχει μόνο το ΝΠΠΕ, τα ιδρύματα του εξωτερικού μπορούν να λειτουργούν σχολές στη χώρα άναρχα και χωρίς καμία επίπτωση. Προφανώς, θα είναι επίσης πολύ δύσκολη η επιβολή προστίμων σε ξένα ιδρύματα στα Ελληνικά δικαστήρια. γ) Οι διδάσκοντες των ΝΠΠΕ δε μπορούν να φέρουν τον τίτλο του "διδακτικού ερευνητικού προσωπικού" καθώς αυτός είναι κατοχυρωμένος στους καθηγητές των δημοσίων ΑΕΙ, οι οποίοι εκλέγονται και εξελίσσονται με εντελώς διαφορετικά κριτήρια. Θα πρέπει να εφευρεθεί άλλος τίτλος που διακρίνει τα υπάρχοντα μέλη ΔΕΠ και το καθεστώς τους ως δημοσίων λειτουργών, από αυτά των ΝΠΠΕ, για παράδειγμα, "ανώτεροι διδάσκοντες". Οι τίτλοι βαθμίδων "Καθηγητής", "Αναπληρωτής Καθηγητής", "Επίκουρος Καθηγητής", "Λέκτορας" είναι επίσης νομικά κατοχυρωμένοι ως βαθμίδες δημοσίων λειτουργών για τα μέλη ΔΕΠ και δεν πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούνται από αυτούς των ΝΠΠΕ. Αντίστοιχα ενώ εδώ καθορίζεται ότι οι "ΔΕΠ" του ΝΠΠΕ έχουν υποχρεωτικά διδακτορικό, αυτό αναιρείται από τις προβλέψεις στο άρθρο 151 όπου ΔΕΠ μπορεί να είναι άτομα χωρίς διδακτορικό. δ) Τα μέλη ΕΔΠ των ΝΠΠΕ πρέπει να έχουν ελάχιστα προσόντα όπως και τα ΔΕΠ, δηλαδή έστω μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών. 130. Όπως έχω αναλύσει, η αποστολή αναγνώσκεται μόνο ως ανέκδοτο. Ειδικά οι προβλέψεις του 1α) είναι αντιφατικές, καθώς η υψηλής ποιότητας ανώτατη εκπαίδευση είναι συγκριτική αξιολόγηση (υψηλή σε σχέση με τι;), χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς (μεταξύ όσων έχουν χρήματα να πληρώσουν, οι άλλοι δεν πειράζει), σεβόμενα την αξιοκρατία (οι τρόποι επιλογής του προσωπικού επαφίονται στο μητρικό ίδρυμα και δεν υπάρχει κανένας έλεγχος της ποιότητάς τους), τον κοινωνικό προορισμό της ανώτατης εκπαίδευσης (για την κοινωνία των ευκατάστατων προφανώς) κλπ. κλπ. Επίσης αστεία είναι η αναφορά στην έμφαση στην έρευνα (περιπτώσεις γ, δ, ε, ζ) αφού τα ΝΠΠΕ δεν υποχρεούνται να παρέχουν όλους τους κύκλους σπουδών (άρθρο 138α), αλλά και επίσης δεν αποτελεί λόγο ανάκλησης λειτουργίας η χαμηλή απόδοση στην έρευνα, παρ'ότι αυτή αξιολογείται από την ΕΘΑΑΕ. Η παράγραφος 2 είναι επίσης προβληματική αφού: α) δεν παρέχεται καμία ακαδημαϊκή ελευθερία στην περίπτωση franchising, αφού το πρόγραμμα σπουδών αγοράζεται και παρέχεται φασόν, χωρίς το διδακτικό προσωπικό να μπορεί να αποφασίσει για το περιεχόμενο του προγράμματος (καλείται απλά να το διδάξει) β) με βάση ποιόν ή τίνος ακριβώς κώδικα θα ελέγχεται; δ) αποτελεσματικότητας ως προς ποιά κριτήρια, οικονομικά; Ποιός την κρίνει; ε) η διαφάνεια είναι αδύνατη αφού δεν είναι πρόσωπο ΝΠΔΔ και άρα δεν υπάρχει έννομο συμφέρον αναζήτησης ή υποχρέωση παροχής εσωτερικών εγγράφων. στ) λογοδοσίας σε ποιόν, εκτός από τους μετόχους τους; 131. 1. Επιβεβαιώνεται η ανυπαρξία ακαδημαϊκής ελευθερίας των διδασκόντων αφού την αρμοδιότητα για ακαδημαϊκά θέματα έχει το μητρικό ίδρυμα. 2δ. Θα μπορεί να δανείζεται και από κρατικά χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το Ταμείο Ανάκαμψης; Αν ναι, αυτό είναι αθέμιτος ανταγωνισμός ως προς τα δημόσια ΑΕΙ καθώς και κίνδυνος δημιουργίας "φούσκας" που πιθανά θα σκάσει. Ποιός είναι υπεύθυνος για την εποπτεία των δανειακών συμβάσεων; Μπορεί να εισάγεται στο χρηματιστήριο; Αν ναι αυτό σημαίνει ότι τα ιδρύματα εμφανίζονται ως μη-κερδοσκοπικά, ωστόσο έντονη κερδοσκοπία (και έλεγχος) μπορεί κάλλιστα να υποθάλπτεται πίσω από τη νομική τους μορφή. 132. 8. Αφού θα μπορεί να εισάγεται στο χρηματιστήριο (ήδη υπάρχουν εισηγμένα μη-κερδοσκοπικά ιδρύματα), κέρδη από τη διαπραγμάτευση των μετοχών θα μοιράζονται. Επίσης οι ιδρυτές δε νέμονται κέρδος, αλλά ξεκάθαρα νέμονται μέρος των εισόδων, π.χ. δικαιώματα franchising/validation, ενοίκια χρήσης εγκαταστάσεων ή εξοπλισμού, με πλήρως αδιαφανείς διαδικασίες. Καμία κατοχύρωση ως προς την ουσιαστική μη-κερδοσκοπική λειτουργία δεν παρέχονται. 133. Και πάλι υποσκάπτεται η έννοια της ακαδημαϊκής ελευθερίας, αφού το ΔΣ μπορεί να υπαγορεύει κάθε διοικητική πράξη που αφορά τη διδασκαλία και την έρευνα. 134. Η εποπτεία γίνεται από τον υπουργό και όχι ανεξάρτητη αρχή, με αποτέλεσμα περισσότερη μείωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας αλλά και δυνητικές σχέσεις διαπλοκής. 135. 1. Υπάρχει αντίφαση με το 129 όπου αναφέρεται ότι το μητρικό ίδρυμα αιτείται την άδεια λειτουργίας. Γιατί απαιτείται απλά γνώμη, και όχι έγκριση από τον ΕΟΠΠΕΠ; Μπορεί ο υπουργός να εκδώσει άδεια παρά την αντίθετη γνώμη του ΕΟΠΠΕΠ; Γιατί χρησιμοποιείται μόνο ο ΕΟΠΠΕΠ που ελέγχει μόνο κτιριολογικά χαρακτηριστικά (εμβαδό/άτομο, αύλιοι χώροι, φωτισμός, πυροπροστασία, πρόσβαση ΑΜΕΑ) και όχι επιτροπή εμπειρογνωμόνων καθηγητών που θα πιστοποιούσαν την επάρκεια των υποδομών για την παροχή του εκπαιδευτικού έργου για τα προγράμματα σπουδών (εργαστήρια, εξοπλισμός, διάταξη υποδομή αμφιθεάτων κ.α.); 138. α) Πως εκπληρούται η αποστολή των ΝΠΠΕ ως προς την αναμόρφωση των απαραίτητων συνθηκών για την ανάδειξη νέων ερευνητών (130.1.δ) αφού δεν είναι υποχρεωμένα να παρέχουν σπουδές τρίτου κύκλου σπουδών; Ποιά κατάταξη από τις πολλές καταλογίζεται ως έγκυρη για την αξιολόγηση του ιδρύματος ώστε να λειτουργεί με μία μόνο σχολή; β) Ως ανωτέρω. γ) Ο νόμος ορίζει τα ελάχιστα, ποιός ελέγχει την ουσιαστική επάρκεια της στελέχωσης; Γιατί δεν μπαίνει κριτήριο το οποίο να απαιτεί τουλάχιστον την προσέγγιση ως προς τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, ή έστω τον εθνικό μέοο όρο; δ) Ως ανωτέρω, ο ΕΟΠΠΕΠ δεν είναι αρμόδιος να πιστοποιήσει την ουσιαστική καταλληλότητα και επάρκεια της κτιριακής υποδομής για να υποστηρίξει τα προγράμματα σπουδών. Αντίστοιχα ούτε η ΕΘΑΑΕ εντέλλεται να το πράξει (άρθρο 155), παρ'όλο που εδώ αναφέρεται ότι έχει αρμοδιότητα. 139. γ) Οι εγγυητικές επιστολές αναφέρονται σε μηδαμινά ποσά. Το ποσό θα έπρεπε να αφορά τα έξοδα λειτουργίας του προσωπικού και των εγκαταστάσεων για τουλάχιστον το χρόνο λειτουργίας του κάθε προγράμματος σπουδών + 2 έτη ώστε σε περίπτωση απόφασης διακοπής λειτουργίας ή ανάκλησης της άδειας, οι τρέχοντες φοιτητές να μπορούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και να μην επιβαρυνθεί το κράτος. Τα στοιχεία αυτά εξ άλλου υποβάλλονται κάτα την παράγραφο ζ) του παρόντος. δ) ποιός ορίζει το ακριβές ποσό; Δε γίνεται να υπάρχει η λέξη "τουλάχιστον". 140. 1. Ελλείπει από το παρόν ρητή πρόβλεψη ότι η άδεια πρέπει να ανακαλείται στην περίπτωση που το ΝΠΠΕ δεν εκπονεί ή έχει πολύ χαμηλές επιδόσεις ειδικά στην έρευνα, αλλά και σε οποιοδήποτε άλλο στοιχείο της αποστολής των ΝΠΠΕ όπως περιγράφεται στο άρθρο 130, μετά την περιοδική αξιολόγηση της ΕΘΑΑΕ. 2. Η διαδικασία πρέπει να εκκινεί και κατόπιν εισήγησης της ΕΘΑΑΕ με δική της αρμοδιότητα, και όχι μόνο με αρμοδιότητα του υπουργείου. Η γενική αναστολή χορηγίας τίτλων σπουδών επηρεάζει τους φοιτητές, οι οποίοι δεν έχουν ευθύνη για τη συμμόρφωση του ΝΠΠΕ, κατά συνέπεια πρέπει να βελτιωθεί η διάταξη, ειδικά για περιπτώσεις όπου προβληματικές συνθήκες εμφανίζονται σε λιγότερες από τις 3 κατ'ελάχιστον σχολές και όχι καθολικά στο ίδρυμα. 3. Το ποσό της εγγύησης είναι ελάχιστο και δεν κατοχυρώνει τους φοιτητές και το προσωπικό. Θα οδηγηθούμε σε καταστάσεις βιαστικού και άναρχου κλεισίματος. Το ποσό της εγγύησης θα έπρεπε να είναι αρκετό για να περατωθούν οι σπουδές όσων φοιτητών επιθυμούν με το τρέχον πλαίσιο, ή να λάβουν αποζημίωση για τα συνολικά καταβληθέντα δίδακτρα αλλά και τη ζημία από τη διακοπή των σπουδών τους, που δε θα έπρεπε να είναι λιγότερη από τα δίδακτρα των ετών που δεν έχουν ολοκληρώσει. Αντίστοιχα για το προσωπικό δεν προβλέπεται καμία αποζημίωση και καμία κατοχύρωση. Στην περίπτωση ανάκλησης της άδειας λειτουργίας, πως ακριβώς θα είναι υπεύθυνο το μητρικό ίδρυμα για την ολοκλήρωση των σπουδών των φοιτητών; Θα τους προσφέρει πλήρη υποτροφία για να σπουδάσουν στο μητρικό ίδρυμα; Καλό κυνήγι στην αξίωση οποιασδήποτε υποχρέωσης. 4. Η αναστολή έπρεπε να γίνεται αυτεπάγγελτα και αμελλητί από την ΕΘΑΑΕ χωρίς να χρειάζεται απόφαση υπουργού. 141. Τα πρόστιμα είναι ακαθόριστα και προφανώς επαφίενται στην κρίση του Υπουργού. Πότε να γελάσουμε, τώρα ή όταν θα "επιβληθούν";