Αρχική Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου –Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίωνΜΕΡΟΣ Γ’ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ (άρθρα 37-126)Σχόλιο του χρήστη Νίκος Καλλίθρακας, πρώην Αντιπρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης | 15 Φεβρουαρίου 2024, 12:23
Σχόλια όσον αφορά το άρθρο 91 του νομοσχεδίου: Αναφέρεται στο νομοσχέδιο ότι: «β) Το τριάντα τοις εκατό (30%) της τακτικής επιχορήγησης στα Α.Ε.Ι. κατανέμεται με βάση ενδεικτικούς δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων, στους οποίους μπορεί να αξιολογείται κάθε Α.Ε.Ι. Οι δείκτες αυτοί μπορεί να είναι ιδίως οι εξής: αα) η ποιότητα και αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, η οποία αξιολογείται με βάση ιδίως την αριθμητική σχέση των αποφοίτων προς τους εισερχόμενους φοιτητές, την αξιολόγηση των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών από τους φοιτητές και την πορεία επαγγελματικής απορρόφησης των αποφοίτων» Σχόλιο: Η «οριζόντια» αξιολόγηση με βάση την αριθμητική σχέση των αποφοίτων προς τους εισερχόμενους φοιτητές αδικεί σαφέστατα τα περιφερειακά Πανεπιστήμια επειδή σε αυτά αρκετοί φοιτητές δεν καταφέρνουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους για οικονομικούς λόγους, χωρίς να ευθύνεται το Πανεπιστήμιο για αυτό. Επίσης μιλώντας για αριθμό «εισερχόμενων φοιτητών» φαίνεται να ξεχνάει ότι πολλοί «εισερχόμενοι φοιτητές» ξαναδίνουν εξετάσεις ή παίρνουν μεταγραφές (πάλι για οικονομικούς λόγους) χωρίς να ευθύνεται το περιφερειακό Πανεπιστήμιο για αυτό. Αναφέρεται στο νομοσχέδιο ότι: «ββ) η ερευνητική δραστηριότητα, η οποία αξιολογείται με βάση ιδίως τον αριθμό των μελών του επιστημονικού προσωπικού που επιτυγχάνουν χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, τον αριθμό των Κέντρων Αριστείας στην έρευνα, τον αριθμό των μελών Δ.Ε.Π. που κατέχουν θέσεις στα κεντρικά όργανα διοίκησης διεθνών ακαδημαϊκών ή ερευνητικών οργανισμών ή διεθνών επιστημονικών εταιρειών, τον αριθμό δημοσιεύσεων ανά καθηγητή, τον αριθμό ετεροαναφορών ανά καθηγητή, τον αριθμό ανά καθηγητή απλών συμμετοχών σε διεθνή ανταγωνιστικά προγράμματα έρευνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διεθνών οργανισμών και τον αριθμό ανά καθηγητή συμμετοχών με συντονιστικό ρόλο σε ανταγωνιστικά προγράμματα έρευνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διεθνών οργανισμών» Σχόλιο: Εδώ βλέπουμε ότι ενώ μια σειρά κριτήρια εκφράζονται (σωστά) με αναλογικό τρόπο (δηλαδή με διαίρεση «ανά καθηγητή»), κάποια άλλα κριτήρια όπως ο αριθμός των μελών του επιστημονικού προσωπικού που επιτυγχάνουν χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, ο αριθμός των Κέντρων Αριστείας στην έρευνα, ο αριθμός των μελών Δ.Ε.Π. που κατέχουν θέσεις στα κεντρικά όργανα διοίκησης διεθνών ακαδημαϊκών ή ερευνητικών οργανισμών ή διεθνών επιστημονικών εταιρειών εκφράζονται ως απλός «αριθμός» αδικώντας κατάφορα τα μικρότερα Πανεπιστήμια που μπορεί να έχουν δέκα και δεκαπέντε φορές λιγότερους υπηρετούντες καθηγητές, οπότε είναι αδύνατον να πετύχουν αντίστοιχους "αριθμούς" με ένα μεγάλο Πανεπιστήμιο. Αν παραμείνει ως έχει θα έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της ισότητας που προβλέπει το Σύνταγμα. Αναφέρεται στο νομοσχέδιο ότι: «γγ) η διεθνοποίηση, η οποία αξιολογείται με βάση ιδίως τον αριθμό των αλλοδαπών φοιτητών σε αναλογία με τον συνολικό αριθμό εγγεγραμμένων φοιτητών, των φοιτητών που φοιτούν στο ίδρυμα μέσω των ευρωπαϊκών και διεθνών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, των φοιτητών που φοιτούν στο εξωτερικό μέσω ευρωπαϊκών και διεθνών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, καθώς και τον αριθμό συμφωνιών συνεργασίας με άλλα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας ή του εξωτερικού.» Σχόλιο: Εδώ βλέπουμε ότι ενώ ο αριθμός των αλλοδαπών φοιτητών λαμβάνεται υπόψην (και σωστά) σε αναλογία με τον συνολικό αριθμό εγγεγραμμένων φοιτητών, στη συνέχεια αναφέρονται ως κριτήρια οι φοιτητές που φοιτούν στο ίδρυμα μέσω των ευρωπαϊκών και διεθνών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, οι φοιτητές που φοιτούν στο εξωτερικό μέσω ευρωπαϊκών και διεθνών εκπαιδευτικών προγραμμάτων χωρίς να είναι σε αναλογία με τον συνολικό αριθμό εγγεγραμμένων φοιτητών, άρα αδικεί τα μικρότερα Α.Ε.Ι. που έχουν λιγότερους φοιτητές. Επίσης αναφέρεται ως κριτήριο ο αριθμός συμφωνιών συνεργασίας με άλλα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας ή του εξωτερικού χωρίς να είναι σε αναλογία με τους υπηρετούντες καθηγητές στο Πανεπιστήμιο, αδικώντας κατάφορα τα μικρότερα Πανεπιστήμια που μπορεί να έχουν δέκα και δεκαπέντε φορές λιγότερους υπηρετούντες καθηγητές, οπότε είναι αδύνατον να πετύχουν αντίστοιχους "αριθμούς" συμφωνιών συνεργασίας με ένα μεγάλο Πανεπιστήμιο. Αν παραμείνουν ως έχουν θα είναι σε αντίθεση με την αρχή της ισότητας που προβλέπει το Σύνταγμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην περαιτέρω εξειδίκευση που γίνεται στη συνέχεια από την ΕΘ.Α.Α.Ε. μέσω υπουργικής απόφασης έχει θεσπιστεί πλήθος άλλων κριτηρίων «ποιοτικής αξιολόγησης» που επίσης λειτουργούν σε βάρος των μικρών και περιφερειακών Α.Ε.Ι. γεγονός που επίσης έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της ισότητας που προβλέπει το Σύνταγμα. Αναφέρεται στο νομοσχέδιο ότι: «γ) Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Ανώτατου Συμβουλίου της ΕΘ.Α.Α.Ε., ορίζονται τα κριτήρια κατανομής και οι δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων των υποπαρ. α' και β, ο τρόπος με τον οποίο αυτοί σταθμίζονται και συνδυάζονται, μπορεί να ορίζονται ορισμένα ή όλα τα κριτήρια ή δείκτες ως υποχρεωτικοί για τα Α.Ε.Ι., καθώς και να ορισμένα κριτήρια ή δείκτες ως προαιρετικοί για τα Α.Ε.Ι. και, στην τελευταία περίπτωση, να ορίζεται περαιτέρω το πλήθος των κριτηρίων ή δεικτών τα οποία πρέπει να επιλέξει κάθε Α.Ε.Ι., καθώς και κάθε σχετική διαδικασία. δ) Αν ένα Α.Ε.Ι. δεν επιτύχει τους δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων στους οποίους έχει επιλέξει να αξιολογηθεί, σύμφωνα με την υποπαρ. β, τότε η επιχορήγηση που δεν θα λάβει ως συνέπεια της αξιολόγησής του θα κατανεμηθεί στην επιχορήγηση των λοιπών Α.Ε.Ι., σύμφωνα με τα ειδικότερα προβλεπόμενα στην απόφαση της υποπαρ. γ'.» Σχόλιο: Η διάταξη αυτή δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα δεδομένου ότι ενώ ο νόμος αναφέρει «Αν ένα Α.Ε.Ι. δεν επιτύχει τους δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων στους οποίους έχει επιλέξει να αξιολογηθεί» έως τώρα ουδέποτε θεσπίστηκαν (από την ΕΘ.Α.Α.Ε. ή οποιονδήποτε άλλον) κάποιες «τιμές» ή κριτήρια επιτυχίας (ή μη επιτυχίας) στους δείκτες ποιότητας που επιλέγει ένα Α.Ε.Ι. Το μόνο που έχει θεσπιστεί είναι η σύγκριση (για το κάθε κριτήριο) του κάθε ΑΕΙ με τον μέσο όρο όλων των υπολοίπων, δηλαδή η «τιμωρία» όσων είναι κάτω από τον (οποιονδήποτε) μέσο όρο. Το πόσο παράλογο είναι αυτό το σύστημα (της αέναης σύγκρισης με τον μέσο όρο) φαίνεται, για παράδειγμα, αν εξετάσει κανείς τα κριτήρια Ε1.1 (Ποσοστό διοικητικού προσωπικού στο Γραφείο Διασύνδεσης) και Ε7.1 (Ποσοστό διοικητικού προσωπικού στην ΜΟ.ΔΙ.Π.) της ισχύουσας υπουργικής απόφασης όπου τυχόν υπερστελεχωμένα Γραφεία Διασύνδεσης και ΜΟ.ΔΙ.Π. με πλεονάζον προσωπικό θα «κερδίζουν» σε βάρος των ΑΕΙ που κάνουν ορθολογική διαχείριση των διαθέσιμων ανθρώπινων πόρων. Τέλος, επισημαίνεται ότι οι περικοπές επιχορήγησης που γίνονται από κάποια ΑΕΙ, τα οδηγούν στο να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν ούτε καν στις εντελώς απαραίτητες λειτουργικές τους δαπάνες.