Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Δημήτρης Δαμίγος' | 17 Φεβρουαρίου 2024, 20:53

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Γενικές παρατηρήσεις: Υπάρχει ριζική διαφωνία με την προωθούμενη μεταρρύθμιση για την ίδρυση των λεγόμενων Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ), εξαιτίας των σοβαρών επιφυλάξεων για την παραβίαση των ακόλουθων ρητών διατάξεων του Άρθρου 16 του ελληνικού Συντάγματος:  Άρθρο 16 παρ. 5 εδάφιο 1 «Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση»,  Άρθρο 16 παρ. 6 εδάφιο 1 «Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί»  Άρθρο 16 παρ. 8. εδάφιο 2 «Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται» Πέραν από τον αντισυνταγματικό χαρακτήρα των ΝΠΠΕ, οι οποίοι συνιστούν θεμελιώδη λόγο απόρριψης και για τον οποίο η Σχολή επιφυλάσσεται, εκφράζεται αντίθεση ως προς προωθούμενη μεταρρύθμιση για τους κάτωθι πρόσθετους λόγους: • Οι προϋποθέσεις που τίθενται για την ίδρυση των ΝΠΠΕ (ελάχιστος αριθμός 3 Σχολών, οι οποίες δύνανται να παρέχουν μόνο έναν κύκλο σπουδών, ελάχιστος αριθμός 10 μελών διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού ανά Σχολή, μέλη ΔΕΠ κατά 80% με διδακτορικό, εγκαταστάσεις και εγγυητικές επιστολές κ.ά.) σε καμία περίπτωση δεν συνιστούν ανώτατο ακαδημαϊκό ίδρυμα υψηλών προδιαγραφών. • Η προβλεπόμενη μεταξύ του ΝΠΠΕ και του μητρικού προσώπου σχέση μπορεί να στηρίζεται σε συμφωνίες πιστοποίησης (validation) ή δικαιόχρησης (franchising) και δεν διαφέρει από αυτή των υφιστάμενων κολλεγίων. Ούτε υπάρχει, κάποια πρόβλεψη στο νομοσχέδιο ως προς το χαρακτήρα του μητρικού ιδρύματος, εάν, δηλαδή, το μητρικό ίδρυμα έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα, οπότε και συνολικά η δραστηριότητα θα έχει τον ίδιο χαρακτήρα. • Τα προγράμματα σπουδών θα πιστοποιούνται από το μητρικό ίδρυμα. Δεν θα πραγματοποιείται επί της ουσίας πιστοποίηση από την ΕΘΑΑΕ, τουλάχιστον στην αρχική εγκατάσταση. Επίσης, τα κριτήρια επιλογής διδακτικού και λοιπού προσωπικού θα ορίζονται από το μητρικό ίδρυμα και δεν θα είναι ίδια με αυτά των μελών ΔΕΠ των δημοσίων πανεπιστημίων. • Δικαίωμα έγγραφής στα προγράμματα πρώτου κύκλου σπουδών των ΝΠΠΕ έχουν Έλληνες ή αλλοδαποί πολίτες κάτοχοι απολυτηρίου Γενικού Λυκείου (ΓΕΛ) ή Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑΛ) με ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ), η οποία προκύπτει από τον μικρότερο εκ των μέσων όρων των βαθμολογιών του συνόλου των εξεταζομένων ανά επιστημονικό πεδίο, πολλαπλασιαζόμενο με τον συντελεστή 0,8. Πρακτικά αυτό σημαίνει εισαγωγή σε Σχολές υψηλής ζήτησης (π.χ. ιατρικές, πολυτεχνειακές, κ.ά.) με 9.000 μόρια ή και λιγότερα. Επιπρόσθετα, για όσους αποφοίτησαν πριν από το σχολικό έτος 2021 δεν θα υπάρχει ο περιορισμός της ΕΒΕ. • Τα δημόσια πανεπιστήμια είναι αντιμέτωπα με έναν ασφυκτικό νόμο πλαίσιο περίπου 300 άρθρων, ενώ η λειτουργία των ΝΠΠΕ καθορίζεται από λιγότερα από 30 άρθρα, παρέχοντάς στα ΝΠΠΕ πολύ μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας και ευελιξίας συγκριτικά με τα δημόσια πανεπιστήμια. Ανεξάρτητα από πιθανές διαφοροποιήσεις των απόψεων στο θέμα της θεσμοθέτησης των ιδιωτικών πανεπιστημίων, ο ομαλός και διαφανής δρόμος για μια πιθανή αλλαγή του θεσμικού καθεστώτος λειτουργίας της ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας μας – αν κάποιος την προτείνει – προϋποθέτει τη συνταγματική αναθεώρηση του Άρθρου 16 και όχι μια κάποιου τύπου «ερμηνεία» του. Επίσης, αυτό που επείγει σήμερα είναι η ενίσχυση της δημόσιας εκπαίδευσης με άμεσο και χειροπιαστό τρόπο, και όχι η θεσμοθέτηση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Αυτό άλλωστε συνιστά και μόνη απόδειξη των ισχυρισμών κυβέρνησης περί προτεραιότητας της δημόσιας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Ειδικές παρατηρήσεις: Άρθρο 127 Ο σκοπός αυτός έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το Άρθρο 16 του Συντάγματος και, συγκεκριμένα, με: • την παρ. 5 εδάφιο 1 «Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση», • την παρ.8. εδάφιο 2 «Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται» Μοναδική συνταγματική οδός για να αλλάξουν όλα αυτά είναι η διαδικασία της αναθεώρησης. Στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής και μόνο είναι δυνατόν να ανοίξει η συζήτηση, να αντιπαρατεθούν τα εκατέρωθεν επιχειρήματα και να δοκιμαστεί η αντοχή τους. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της UNESCO, στην Ελλάδα το 2021 σπούδαζαν 23.792 ξένοι φοιτητές, τα 2/3 περίπου εκ των οποίων ήταν από την Κύπρο (η οποία σημειωτόν έχει ιδιωτικά πανεπιστήμια) και, ακολούθως, από την Αλβανία (6% περίπου), τη Γερμανία (5% περίπου) και τη Ρωσία (2% περίπου). Το συγκριτικά χαμηλό ποσοστό των ξένων φοιτητών σχετίζεται με: (α) το γεγονός ότι οι αγγλόφωνες χώρες είναι οι πιο ελκυστικές για τους διεθνείς φοιτητές. Αυστραλία, Καναδάς, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ δέχονται μαζί περισσότερο από το 40% όλων των μετακινούμενων φοιτητών των χωρών του ΟΟΣΑ και των χωρών-εταίρων. (β) η φοιτητική μετανάστευση οφείλεται κυρίως στις διαφορές μεταξύ των χωρών προέλευσης και προορισμού ως προς την εκπαιδευτική ικανότητα (π.χ. έλλειψη εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων στη χώρα προέλευσης), τις αποδόσεις ή ανταμοιβές για την εκπαίδευση και τις δεξιότητες του εργαζόμενου, τις καλύτερες οικονομικές επιδόσεις της χώρας υποδοχής, την πιο προσιτή κινητικότητα (π.χ. χαμηλότερο κόστος φοίτησης) και την υψηλότερης ποιότητας εκπαίδευση στη χώρα υποδοχής. Επιπλέον, η απόφαση για σπουδές στο εξωτερικό μπορεί να καθορίζεται από μη οικονομικούς παράγοντες, όπως η πολιτική σταθερότητα ή η πολιτιστική και θρησκευτική εγγύτητα μεταξύ χωρών προέλευσης και προορισμού (αυτή η παράμετρος μπορεί να εξηγεί, για παράδειγμα, τους περίπου 3.000 Έλληνες που σπουδάζουν στην Τουρκία, εάν είναι Έλληνες Μουσουλμάνοι). Στην Ελλάδα, παρατηρείται επίσης μία παραδοξότητα. Οι ξένοι φοιτητές αντιστοιχούν στο 3% περίπου του συνόλου των εγγεγραμμένων προπτυχιακών φοιτητών, στο 1,35% των μεταπτυχιακών και στο 1,3% περίπου των διδακτορικών φοιτητών. Σχεδόν σε όλες τις χώρες το ποσοστό των ξένων φοιτητών αυξάνεται με το επίπεδο εκπαίδευσης. Στην Ελλάδα συμβαίνει το αντίθετο επειδή υπάρχουν εξωγενείς (ως προς την εκπαίδευση) παράγοντες, όπως οι προοπτικές απασχόλησης με ικανοποιητικές συνθήκες και απολαβές και η υποχρηματοδότηση της έρευνας, μεταξύ άλλων. Η επίκληση του νομοσχεδίου στην δήθεν κάλυψη της διαρκώς αυξανόμενης εγχώριας ζήτησης για πανεπιστημιακές σπουδές είναι προσχηματική. Η κυβέρνηση, το 2019, κατήργησε τη Νομική Σχολή στο Πανεπιστήμιο Πατρών, επικαλούμενη μεταξύ άλλων τα ακόλουθα επιχειρήματα: «Γνώμονας για τη λήψη αποφάσεων στον ευαίσθητο χώρο της Εκπαίδευσης, είναι εκτός από τα παραπάνω σημαντικά, οι πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, καθώς επίσης η αντιμετώπιση και όχι η ενίσχυση των υφιστάμενων προβλημάτων αναντιστοιχίας μεταξύ της εκπαίδευσης και των πραγματικών αναγκών της αγοράς εργασίας. ….Δεδομένων των ζητημάτων αυτών, και μακριά από λογικές του παρελθόντος περί πολιτικού κόστους και μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων, ελλείπει η δικαιολογητική βάση για την ίδρυση τέταρτης Νομικής Σχολής στην Πάτρα….». Εξάλλου, αν επιθυμούσε πραγματικά ο νομοθέτης να καλύψει τη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για πανεπιστημιακές σπουδές στην Ελλάδα δεν θα καταργούσε ούτε θα συγχώνευε τα προηγούμενα χρόνια δεκάδες Σχολές και Τμήματα πανελλαδικά, ούτε θα θέσπιζε την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής αφήνοντας δεκάδες χιλιάδες υποψήφιους εκτός ΑΕΙ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις κυβερνητικών στελεχών, η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων θα ωφελήσει την κοινωνία και την οικονομία, κάνοντας λόγο για αύξηση του ΑΕΠ (κατ’ εκτίμηση 1%, δηλαδή πάνω από 2 δισ. ευρώ). Η εκτίμηση αυτή φαίνεται να είναι υπερτιμημένη λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2020 ο κύκλος εργασιών των 20 ιδιωτικών κολλεγίων στη χώρα ήταν 46,7 εκατομμύρια ευρώ. Ανεξάρτητα από τις εκτιμήσεις, όμως, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων και η αναπόφευκτη θέσπιση διδάκτρων ενδέχεται να έχει μακροπρόθεσμα αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία. Ως παράδειγμα αναφέρεται ότι, στις ΗΠΑ, μεταξύ 2000-2023, το υπόλοιπο του χρέους των ομοσπονδιακών φοιτητικών δανείων αυξήθηκε κατά 399%. Από το 2006, το συνολικό υπόλοιπο του χρέους των ομοσπονδιακών φοιτητικών δανείων έχει αυξηθεί κατά 116% ή με ετήσιο ρυθμό 8%, με αποτέλεσμα οι οικονομολόγοι να συγκρίνουν την αύξηση του χρέους των φοιτητικών δανείων με τη φούσκα των ακινήτων που προκάλεσε την ύφεση του 2007-2009 και την επακόλουθη παγκόσμια οικονομική ύφεση. Στα τέλη Ιουνίου του 2023, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάνθηκε ότι ο ομοσπονδιακός νόμος δεν εξουσιοδοτεί το Υπουργείο Παιδείας να διαγράψει το χρέος των φοιτητικών δανείων που επιχειρούσε η κυβέρνηση Biden και, συνεπώς, οι πληρωμές των φοιτητικών δανείων - που είχαν ανασταλεί - θα ξεκινήσουν εκ νέου. Σύμφωνα με οικονομολόγους, η αποπληρωμή των φοιτητικών δανείων θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της καταναλωτικής δαπάνης στις ΗΠΑ έως και 9 δισ. δολάρια μηνιαίως ή πάνω από 100 δισ. δολάρια ετησίως Όσον αφορά στο επιχείρημα πως η συνύπαρξη δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστημίων θα ωφελήσει τα δημόσια πανεπιστήμια και θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι θα συμβεί το αντίθετο. Δεν υπάρχει ιδιωτικό πανεπιστήμιο που να μην χρηματοδοτείται, άμεσα ή έμμεσα, από δημόσιους πόρους (με την παροχή φοιτητικών δανείων από το κράτος ή με την εγγύηση του κράτους, καθώς και υποτροφιών προς προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές για να πληρώσουν τα δίδακτρα των σπουδών τους και με τη χρηματοδότηση της έρευνας από δημόσιους πόρους). Είναι, επομένως, προφανές ότι η ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ στην Ελλάδα θα μειώσει περαιτέρω τους διαθέσιμους ερευνητικούς πόρους για τα δημόσια πανεπιστήμια, όπως και τους πόρους από προγράμματα ΕΣΠΑ που αφορούν σε ερευνητικές υποδομές κ.ά. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Στατιστικού Ινστιτούτου της UNESCO (UNESCO Institute for Statistics – UIS), το 2021 σπούδαζαν στο εξωτερικό 37.530 Έλληνες φοιτητές. Όπως φαίνεται στον εν λόγω πίνακα, οι Έλληνες φοιτητές σπουδάζουν κυρίως σε Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Κύπρο, Βουλγαρία, Τουρκία, Γαλλία, ΗΠΑ, Ιταλία, Ρουμανία, Ελβετία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία, Βέλγιο, Ισπανία, Καναδά, Σλοβακία, Τσεχία, Φινλανδία και Αλβανία. Αυτό που κρύβει επιμελώς ο νομοθέτης είναι ότι, όπως δείχνουν σχετικές έρευνες , ένα μικρό ποσοστό (περίπου 5%) των φοιτητών που φοιτούν σε άλλη χώρα παρακολουθούν προπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Οι λόγοι για τους οποίους κάποιοι επιλέγουν να σπουδάσουν, σε προπτυχιακό επίπεδο, στο εξωτερικό σχετίζονται με το γεγονός ότι δεν υπάρχουν αντίστοιχα τμήματα στη χώρα τους, ή δεν μπορούν να εισαχθούν στα τμήματα που επιθυμούν (χαρακτηριστικό ίσως παράδειγμα αποτελούν οι ιατρικές σχολές στη χώρα μας). Το μεγαλύτερο ποσοστό μεταβαίνουν στο εξωτερικό για μεταπτυχιακές σπουδές, προσδοκώντας κατά κύριο λόγο, και σύμφωνα με σχετικές έρευνες, την επαγγελματική αποκατάσταση στη χώρα που επιλέγουν να σπουδάσουν. Η ίδρυση, επομένως, ιδιωτικών πανεπιστημίων δεν θα έχει σημαντική επίδραση στη μείωση των αριθμών αυτών. Όσον αφορά στις «…άμεσες επιπτώσεις στην εθνική οικονομία…», η διεθνής πραγματικότητα δείχνει πως οι φοιτητές που προέρχονται από χαμηλού εισοδήματος οικογένειες είναι αντιμέτωποι με τον εφιάλτη των φοιτητικών δανείων που λαμβάνουν για να πληρώσουν τα δίδακτρα σπουδών. Στις ΗΠΑ, το ποσό των οφειλόμενων φοιτητικών δανείων υπερβαίνει τα 1,76 τρισ. δολάρια (κάθε φοιτητής/απόφοιτος οφείλει κατά μέσο όρο 37.718 δολάρια σε κρατικά δάνεια, ενώ αν συμπεριληφθεί και το ιδιωτικό χρέος, το ποσό αυξάνει σε 40.500 δολάρια περίπου). Το πρώτο τρίμηνο του 2023, το ελληνικό δημόσιο χρέος ανερχόταν σε 335,27 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου το 1/5 του χρέους των φοιτητικών δανείων στις ΗΠΑ. Για ποιο κάποιος Έλληνας ακαδημαϊκός ή επιστήμονας να θέλει να επιστρέψει στην Ελλάδα αν συγκρίνει τις μισθολογικές απολαβές με αυτές των Ευρωπαίων συναδέλφων μας; Γενικά, όπως εμφανίζεται, οι ακαθάριστες μηνιαίες αποδοχές ενός Καθηγητή στην Ελλάδα (προσθέτοντας και το ειδικό επίδομα διδασκαλίας και έρευνας) κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα με αυτά ενός Καθηγητή στη Λετονία, στην Κροατία, στην Τσεχία και στην Πολωνία και είναι υψηλότερες μόνο από τις αποδοχές ενός Καθηγητή στη Ρουμανία, στη Σλοβακία, στην Ουγγαρία και στη Βουλγαρία (ωστόσο, το κόστος ζωής στις οκτώ αυτές χώρες, με εξαίρεση τη Σλοβακία, είναι χαμηλότερο από της Ελλάδας). Επίσης, η διεθνής πραγματικότητα φαίνεται να καταρρίπτει το μύθο των καλοπληρωμένων από τα δίδακτρα διδασκόντων στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Οι δαπάνες των ιδιωτικών πανεπιστημίων για τις αμοιβές του διδακτικού προσωπικού είναι στις περισσότερες χώρες χαμηλότερες σε σχέση με τα δημόσια πανεπιστήμια. Μάλιστα, σε ορισμένες χώρες που δεν έχουν δίδακτρα, ούτε σε προπτυχιακό ούτε σε μεταπτυχιακό επίπεδο, τα πανεπιστήμια δαπανούν μεγαλύτερα ποσοστά στη μισθοδοσία του εκπαιδευτικού προσωπικού και προσφέρουν υψηλότερες απολαβές. (Αναλυτικότερα στοιχεία αναφορικά με τα παραπάνω ζητήματα δίνονται εδώ: https://www.metal.ntua.gr/wp-content/uploads/2024/01/peri_idrisis_idiwtikwn-aei_23-1-2024.pdf) Άρθρο 128 Γίνεται αναφορά σε «εγκατάστασης και λειτουργίας Ν.Π.Π.Ε. από αναγνωρισμένα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής». Επί της ουσίας είναι «ίδρυση». Άρθρο 129 Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη στο νομοσχέδιο ως προς το χαρακτήρα του μητρικού ιδρύματος και, επιπρόσθετα, η μεταξύ του Ν.Π.Π.Ε. και του μητρικού προσώπου σχέση (συμφωνίες πιστοποίησης (validation) ή δικαιόχρησης (franchising)) δεν διαφέρει από τα υφιστάμενα Κολλέγια. Άρθρο 132 Όπως αναλύεται και παραπάνω, ούτε η μορφή ούτε ο χαρακτήρας συνάδουν με το Σύνταγμα. Ως προς το δεύτερο σημείο (μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα), ουσιαστικό ρόλο παίζει και το μητρικό ίδρυμα, αλλά όχι μόνο. Άρθρο 133 Αν, για παράδειγμα, το καταστατικό προβλέπει ότι ορίζονται από τους «μετόχους» τα μέλη του Δ.Σ., πώς εξασφαλίζεται το αυτοδιοίκητο βάσει του Άρθρου 16 του Συντάγματος; Άρθρο 137 Και από το άρθρο αυτό και από άλλα συνάγεται το συμπέρασμα ότι δεν απαιτείται να παρέχουν παραπάνω από έναν κύκλο εκπαίδευσης, ήτοι προπτυχιακό. Άρα τα περί έρευνας κλπ. μπορεί να αποδειχθούν απλά προπέτασμα καπνού για νέα εκπαιδευτήρια που θα βαφτιστούν «πανεπιστημιακά». Άρθρο 138 Πέραν του γεγονότος ότι δεν μπαίνουν ουσιαστικές προδιαγραφές (π.χ. επιφάνεια κτηρίων, βιβλιοθήκης, κλπ.), το άρθρο αυτό φαίνεται να ανοίγει πολλά «παράθυρα» για συγχωνεύσεις υφιστάμενων δομών κάτω από μία επωνυμία ή franchise σε άλλες πόλεις. Άρθρο 139 Η εγγυητική επιστολή έχει γενικά το χαρακτήρα εγγύησης τήρησης υποχρεώσεων οικονομικού ή άλλου περιεχομένου. Εκτιμά το Υπουργείο ότι 500.000 ευρώ αρκούν για να δημιουργήσεις μία Σχολή; Άρθρο 140 Εκτιμά το Υπουργείο ότι τα 500.000 ευρώ της εγγυητικής επιστολής αρκούν για να επιστραφούν δίδακτρα και αμοιβές προσωπικού μέχρι τέλος του ακαδημαϊκού έτους; Αν υποθέσουμε ετήσια δίδακτρα 8.000-10.000 ευρώ (που θα είναι αρκετά υψηλότερα σε Σχολές υψηλής ζήτησης), η εγγυητική φτάνει για να καλύψει μόλις 50-60 φοιτητές…. Άρθρο 143 Δεν θα πραγματοποιείται επί της ουσίας πιστοποίηση από την ΕΘΑΑΕ. Η ΕΘΑΑΕ εξετάζει όλο τον φάκελο εντός προθεσμίας εκατόν είκοσι (120) ημερών. Η προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου ισχύει στην περίπτωση υποβολής αίτησης για άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας παραρτήματος που περιλαμβάνει έως πέντε (5) Σχολές και αυξάνεται κατά είκοσι (20) ημέρες για κάθε επιπλέον Σχολή. Άρθρο 144 Πρακτικά αυτό σημαίνει πως αν κάποιος φοιτητής τελειώσει το μητρικό ίδρυμα πρέπει να πάρει αναγνώριση από τον ΔΟΑΤΑΠ, ενώ αν τελειώσει το παράρτημά του στην Ελλάδα όχι... Άρθρο 145 Και σε αυτό το άρθρο και σε άλλα που ακολουθούν, φαίνεται ότι τα Ν.Π.Π.Ε. θα είναι «απαλλαγμένα» από τον γραφειοκρατικό Γολγοθά των δημοσίων. Άρθρο 146 Σύμφωνα με εκτιμήσεις, αυτό οδηγεί σε εισαγωγή σε σχολές πρώτης προτίμησης με βαθμούς κάτω από τη βάση (8,5-9,5). Επίσης, για αποφοίτους πριν το σχολικό έτος 2021 δεν υπάρχει καν αυτός ο περιορισμός. Άρθρο 147 Πρακτικά το 95% των φοιτητών θα καταβάλλει δίδακτρα. Άρθρο 148 Δεν υπάρχει όργανο αντίστοιχο της Συγκλήτου, των ΓΣ Σχολών, κλπ. Ακόμη και αυτό το όργανο έχει μόνο συμβουλευτικό χαρακτήρα. Άρθρο 150 Τα Ν.Π.Π.Ε. απολαμβάνουν πολύ μεγαλύτερης ελευθερίας σε σχέση με τα δημόσια. Άρθρο 151 Δεν υπάρχουν τα ίδια κριτήρια επιλογής για τα μέλη ΔΕΠ. Επίσης, σε αντίθεση με τα μέλη ΔΕΠ των δημοσιών πανεπιστημίων, τα ΔΕΠ των ιδιωτικών δεν χαρακτηρίζονται ως δημόσιοι λειτουργοί, όπως απαιτεί το Σύνταγμα για τους καθηγητές των πανεπιστημίων, κι έχουν διπλάσιο διδακτικό φόρτο. Με δεδομένο επίσης ότι ορίζεται ως κατώτερος αριθμός τα 30 μέλη ΔΕΠ είναι προφανές πως είτε θα υπάρχει πολύ μεγάλο μέρος συμβασιούχων διδασκόντων είτε θα είναι πολύ μικρά ιδρύματα, σε αντίθεση με το τι διαφημίζεται σήμερα. Άρθρο 152 Η διεθνής εμπειρία, ειδικά από τα αγγλοσαξονικά ιδρύματα, δείχνει πως το προσωπικό αυτό εργάζεται με επισφαλείς συνθήκες εργασίας (τα γνωστά zero-hour contracts), με πολύ χαμηλούς μισθούς και εξοντωτικά ωράρια. Άρθρο 155 Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η ΕΘΑΑΕ θα πρέπει να πιστοποιήσει αρχικά όλα τα προγράμματα σπουδών μέσα σε 2 μήνες (με μικρή παράταση αν είναι πάνω από 5 Σχολές) και ακολούθως θα προβαίνει σε περιοδική αξιολόγηση κάθε 5 χρόνια. Ουσιαστικά, θα πρόκειται για τυπική διαδικασία καθώς τα προγράμματα θα πιστοποιούνται από το μητρικό ίδρυμα.