1. Η παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 4186/2013 (Α’ 193)αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Η Α′ Τάξη Γενικού Λυκείου αποτελεί τάξη αποκλειστικά γενικής παιδείας, στην οποία εφαρμόζεται πρόγραμμα μαθημάτων γενικής παιδείας τριάντα πέντε (35) συνολικά διδακτικών ωρών εβδομαδιαίως για τα ημερήσια λύκεια και είκοσι πέντε (25) συνολικά διδακτικών ωρών για τα εσπερινά λύκεια.».
2. Μετά την παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 4186/2013, όπως αντικαθίσταται με την παρ. 1 του παρόντος, προστίθεται παρ. 2 ως εξής:
«2. Στη Β′ Τάξη Ημερησίου Γενικού Λυκείου εφαρμόζεται πρόγραμμα μαθημάτων που περιλαμβάνει μαθήματα γενικής παιδείας τριάντα (30) συνολικά διδακτικών ωρών εβδομαδιαίως και δύο (2) Ομάδες Μαθημάτων Προσανατολισμού, Ανθρωπιστικών και Θετικών Σπουδών, πέντε (5) συνολικά διδακτικών ωρών εβδομαδιαίως για κάθε ομάδα.
Στη Β′ Τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου εφαρμόζεται πρόγραμμα μαθημάτων που περιλαμβάνει μαθήματα γενικής παιδείας είκοσι (20) συνολικά διδακτικών ωρών εβδομαδιαίως και δύο (2) Ομάδες Μαθημάτων Προσανατολισμού, Ανθρωπιστικών και Θετικών Σπουδών, πέντε (5) συνολικά διδακτικών ωρών εβδομαδιαίως για κάθε ομάδα.
Οι μαθητές, εκτός από τα μαθήματα γενικής παιδείας, παρακολουθούν υποχρεωτικά και τα μαθήματα της Ομάδας Προσανατολισμού που επιλέγουν.».
3. Η παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 4186/2013 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Στη Γ’ Τάξη Γενικού Λυκείου εφαρμόζεται πρόγραμμα μαθημάτων που περιλαμβάνει μαθήματα γενικής παιδείας και προσανατολισμού τριάντα δύο (32) συνολικά διδακτικών ωρών εβδομαδιαίως για τα ημερήσια λύκεια και είκοσι πέντε (25) συνολικά διδακτικών ωρών εβδομαδιαίως για τα εσπερινά λύκεια. Τα μαθήματα προσανατολισμού χωρίζονται σε τρεις (3) Ομάδες Μαθημάτων Προσανατολισμού, ως εξής:
α) Ανθρωπιστικών Σπουδών.
β) Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας.
γ) Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής.
Οι μαθητές, εκτός από τα μαθήματα γενικής παιδείας, παρακολουθούν υποχρεωτικά και τα μαθήματα της Ομάδας Προσανατολισμού που επιλέγουν.».
4. Η περ. α’ της παρ. 5 του άρθρου 4 του ν. 4186/2013 αντικαθίσταται ως εξής:
«α) λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των μορίων που συγκεντρώνει ο υποψήφιος στα τέσσερα (4) πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα του οικείου Επιστημονικού Πεδίου, σύμφωνα με το άρθρο 4Α. Για τον προσδιορισμό του συνόλου των μορίων κάθε υποψηφίου υπολογίζονται τα μαθήματα και οι συντελεστές βαρύτητας που προβλέπονται στην Ομάδα Προσανατολισμού όπου ανήκει ο υποψήφιος για το συγκεκριμένο Επιστημονικό Πεδίο. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία εκδίδεται το αργότερο μέχρι τη λήξη εκάστου σχολικού έτους και ισχύει για τις πανελλαδικές εξετάσεις του επόμενου σχολικού έτους, ορίζονται οι συντελεστές βαρύτητας σε δύο (2) μαθήματα ανά Σχολή ή Τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση.».
5. Η περ. β’ του άρθρου 4Α του ν. 4186/2013 αντικαθίσταται ως εξής:
«β) Η πρόσβαση σε συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο γίνεται ανάλογα με την ομάδα προσανατολισμού που έχει επιλέξει ο κάθε μαθητής ως εξής:
βα) Οι υποψήφιοι της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών έχουν πρόσβαση στις Σχολές και στα Τμήματα του πρώτου Επιστημονικού Πεδίου και τα μαθήματα, στα οποία εξετάζονται υποχρεωτικά, είναι η Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, τα Αρχαία Ελληνικά, η Ιστορία και τα Λατινικά.
ββ) Οι υποψήφιοι της Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας έχουν πρόσβαση στις Σχολές και στα Τμήματα του δεύτερου και του τρίτου Επιστημονικού Πεδίου ως εξής:
i) για την πρόσβαση στο δεύτερο Επιστημονικό πεδίο τα μαθήματα στα οποία εξετάζονται υποχρεωτικά είναι η Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, η Φυσική, η Χημεία και τα Μαθηματικά και
ii) για την πρόσβαση στο τρίτο Επιστημονικό Πεδίο τα μαθήματα στα οποία εξετάζονται υποχρεωτικά είναι η Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, η Φυσική, η Χημεία και η Βιολογία.
βγ) Οι υποψήφιοι της Ομάδας Προσανατολισμού Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής έχουν πρόσβαση στις Σχολές και στα Τμήματα του τέταρτου Επιστημονικού Πεδίου και τα μαθήματα, στα οποία εξετάζονται υποχρεωτικά, είναι η Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, τα Μαθηματικά, η Πληροφορική και η Οικονομία.»
Προς τους Κοινωνιολόγους που μιλούν εξ ονόματος των Νομικών
Ψήφισμα της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ για την αναγκαιότητα της διατήρησης των Λατινικών ως πανελλαδικώς εξεταζόμενου μαθήματος για τους υποψήφιους των Νομικών Σχολών της 21.09.2018
http://www.law.uoa.gr/proboli-anakoinwshs/anakoinwsh-nomikis.html
Η Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ εκφράζει τη διαφωνία της με την αποσπασματική αντιμετώπιση σοβαρών θεμάτων χωρίς προηγούμενη σοβαρή επεξεργασία και διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς, όπως υπήρξε και η εξαγγελία της κατάργησης των λατινικών ως εξεταστέου μαθήματος στις πανελλαδικές εξετάσεις στο επιστημονικό πεδίο ανθρωπιστικών και νομικών επιστημών.
Η κατάργηση των λατινικών ως εξεταστέου μαθήματος δημιουργεί σοβαρά προβλήματα όχι μόνο ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης για το πεδίο ανθρωπιστικών επιστημών, καθώς και γενικότερα για τις δυνατότητες επιλογής των υποψηφίων για το πεδίο ανθρωπιστικών και νομικών επιστημών. Αλλά, και ειδικά ως προς τους υποψηφίους για νομικές σπουδές, η κατάργηση των λατινικών στερεί από τους φοιτητές νομικών σπουδών τις βάσεις για την κατανόηση της λατινικής νομικής ορολογίας που διατρέχει τα συγγράμματα όλων των κλάδων του σύγχρονου δικαίου. Τα λατινικά επιτρέπουν τη διατύπωση νομικών εννοιών και εκφράσεων που συμπυκνώνουν διεθνώς χρησιμοποιούμενους νομικούς κανόνες με ακρίβεια, λακωνικότητα και περιεκτικότητα. Η λατινική νομική ορολογία, στην οποία αντικατοπτρίζονται πολλές φάσεις της πορείας του ευρωπαϊκού δικαίου, έχει καθιερωθεί στον δυτικό κόσμο ως κοινό επιστημονικό εργαλείο· πρόκειται για «κώδικα» επικοινωνίας, ο οποίος διευκολύνει τη συνεννόηση μεταξύ νομικών, προερχόμενων από διαφορετικές χώρες και διαφορετικά νομικά συστήματα, πρακτική «χρησιμότητα», τη σημασία της οποίας δεν αντιλαμβάνονται πλήρως οι μη νομικοί.
Η εμπειρία της διδασκαλίας στη Νομική Σχολή Αθηνών καταδεικνύει ότι η στοιχειώδης γνώση των λατινικών από τους φοιτητές αποτελεί πολύτιμο εφόδιο ανθρωπιστικής παιδείας και καλλιέργειας, που (πρέπει να) χαρακτηρίζει τον ολοκληρωμένο νομικό επιστήμονα. Οι πολλαπλές διακρίσεις των φοιτητών της Νομικής Σχολής τού Ε.Κ.Π.Α. σε διεθνείς διαγωνισμούς εικονικής δίκης Ρωμαϊκού Δικαίου, με αντίπαλους πανεπιστήμια με μακρά παράδοση, επιβεβαιώνουν ότι η γνώση των λατινικών, στα οποία έχουν διατυπωθεί σημαντικά κείμενα της ευρωπαϊκής νομικής παράδοσης, βοηθά στην εμβάθυνση της νομικής και κριτικής τους σκέψης. Η κατάργηση της διδασκαλίας των λατινικών στο Λύκειο αποτελεί βήμα οπισθοδρόμησης για την κλασική παιδεία και ζητούμε την άμεση απόσυρσή της. Είναι άλλο ζήτημα, βεβαίως, ότι επιβάλλεται να αναμορφωθεί ο τρόπος, με τον οποίο διδάσκονται τα λατινικά, έτσι ώστε ο μαθητής να εξοικειώνεται τόσο με τη γλώσσα όσο και με τα μνημεία της λατινικής γραμματείας.
Για να έχουμε σωστούς πολίτες σε μια κοινωνία πρέπει να είναι και μορφωμένη κοινωνικά.
Όταν λοιπόν έχουμε ένα σχολείο που μαθητές, δεν έχουν στην εκπαίδευση σε κανένα μάθημα, εκμάθησης τον κοινωνικών κανόνων, και συμπεριφοράς.
Χάνονται οι αξίες για αυτό πρέπει να αναρωτηθούμε τι μαθητές θέλουμε σε αυτήν την κοινωνία.
Λυπάμαι πάρα πολύ όταν μια κοινωνία εκμηδενίζει την κοινωνική παρουσία του μαθήματος στο σύγχρονο σχολείο του μέλλοντος.
Είμαι υπέρ να μην αφαιρεθεί οι κοινωνιολογία από το σχολείο,για τους λόγους που είπα πιο πάνω.
Εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής άτομο με αναπηρία Χριστίνα Τούμπα (ΠΕ78)
Γίνεται λόγος για μηχανιστική διδασκαλία και παπαγαλία των μαθητών στο μάθημα των Λατινικών. Πέρα για πέρα αναληθές! Το μάθημα εκείνο που ενισχύει την αποστήθιση και την μηχανιστική αναπαραγωγή και δεν προάγει την κριτική σκέψη είναι αυτό της Κοινωνιολογίας! Είναι ακατάλληλο για εξεταζόμενο μάθημα Πανελλαδικών. Στείρα και μηχανιστική αποστήθιση! Οι μαθητές διδάσκονται πολλές ώρες σε όλες τις τάξεις του Λυκείου τις κοινωνιολογικές επιστήμες! Λαμβάνουν αρκετές γνώσεις. Το μάθημα των Λατινικών, εκσυγχρονισμένο και με αναθεωρημένο πρόγραμμα σπουδών, ύλη και σχολικό βιβλίο θα αποτελέσει κίνητρο για ενίσχυση του ανθρωπιστικού προσανατολισμού. Η επαναφορά του γίνεται αποδεκτή με ιδιαίτερη χαρά από τους φιλολόγους.
Φέτος έγινε για πρώτη φορά σωστό μάθημα στη Γ’ Λυκείου. Το 90% των εκπαιδευτικών αυτή τη γνώμη έχει. Η χρονιά πριν το Πανεπιστήμιο είναι αναγκαστικά προπαρασκευαστικό έτος και έτσι την αντιμετωπίζουν οι μαθητές. Διαβάζουν μόνο ότι έχει σχέση με τις εξετάσεις εισαγωγής. Ειδικά φέτος ανεξάρτητα αν κάποιος είχε πρόσβαση σε φροντιστήρια ή όχι μπορούσε να προετοιμαστεί στο σχολείο του. το μοντέλο με τα μαθήματα γενικής παιδείας σε αυτή την τάξη έχει αποτύχει επανειλημμένα και είναι απορίας άξιο ότι το ξαναφέρνετε.
Ψήφισμα Διαμαρτυρίας του Τμήματος Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης
Ρέθυμνο, 1-5-2020
Οι διδάσκοντες και οι διδάσκουσες του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης παρακολουθούμε με προβληματισμό το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας που μεταξύ άλλων προβλέπει να αφαιρεθεί η Κοινωνιολογία ως εξεταζόμενο μάθημα στις Πανελλαδικές εξετάσεις. Σε σχέση με την προτεινόμενη αλλαγή επισημαίνουμε τα παρακάτω:
1) Οι συχνές και αιφνίδιες αλλαγές στην εκπαιδευτική διαδικασία, ιδιαίτερα σε αυτήν την περίοδο της υγειονομικής κρίσης, φέρνουν ακόμα μια φορά στο προσκήνιο τη μακρόχρονη παθογένεια αποσπασματικών πολιτικών στο χώρο της εκπαίδευσης, οι οποίες μόνο σύγχυση και ανασφάλεια μπορούν να προκαλέσουν στη μαθητική και εκπαιδευτική κοινότητα.
2) Η πρόταση για αυτήν την αλλαγή γίνεται ενάμιση μόλις χρόνο μετά την αναγγελία της αντικατάστασης των Λατινικών από την Κοινωνιολογία και χωρίς καν να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της πρώτης εξέτασης των μαθητών που έχουν επιλέξει το Ανθρωπιστικό πεδίο στις Πανελλαδικές εξετάσεις. Η πρόταση αυτή γίνεται μέσα από τη σιωπηρή αντικατάσταση της Κοινωνιολογίας, αφού τόσο στο επίμαχο άρθρο 7 όσο και στην αιτιολογική έκθεση παρατηρείται η κραυγαλέα απουσία αναφοράς στην Κοινωνιολογία και απουσιάζει κάθε προσπάθεια επιστημονικής τεκμηρίωσης και σχετικής επιχειρηματολογίας από την πλευρά του Υπουργείου.
3) Θεωρούμε ανώφελη και επιστημονικά αστήρικτη κάθε αντιπαραβολή ή σύγκριση μεταξύ Λατινικών και Κοινωνιολογίας και δεν επιθυμούμε να εμπλακούμε σε μια άγονη συζήτηση μεταξύ των λειτουργών αυτών των επιστημονικών αντικειμένων, τα οποία μπορούν να συνυπάρχουν και να υπηρετούν διακριτές ανάγκες του εκπαιδευτικού συστήματος.
4) Το μάθημα της Κοινωνιολογίας δύναται να προσφέρει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και αντίληψης των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Άλλωστε, η κοινωνιολογική επιστήμη είναι αυτή που συμβάλλει στη συνειδητοποίηση της σχέσης του εγώ με το εμείς και της προσωπικής βιογραφίας με διαδικασίες της ευρύτερης κοινωνίας (C.W. Mills). Έτσι βοηθά στην κατανόηση της κοινωνικής οργάνωσης, των κοινωνικών θεσμών και του κοινωνικού μετασχηματισμού σε έναν ταχύτατα μεταλλασσόμενο κόσμο που μαστίζεται από ποικιλόμορφες κρίσεις (υγειονομική, οικονομική, περιβαλλοντική κλπ.).
5) Η κοινωνιολογική παιδεία μπορεί να εξυπηρετήσει μια κρίσιμη διαδικασία κοινωνικής μάθησης προκειμένου οι σημερινοί νέοι και νέες να γίνουν συνειδητοποιημένοι και ευαισθητοποιημένοι πολίτες με δημοκρατικές συνειδήσεις. Έτσι θα αποκτήσουν δεξιότητες για να κατανοήσουν κρίσιμα προβλήματα του κόσμου της ύστερης νεωτερικότητας, όπως η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, οι έμφυλες διακρίσεις, η διάδοση ψευδών ειδήσεων και θεωριών συνομωσίας, η αυταρχική διακυβέρνηση, η κλιματική αλλαγή και τα ψηφιακά χάσματα. Με βάση αυτήν την παρατήρηση φαίνεται παράδοξο πώς αυτό το νομοσχέδιο αγνοεί επιδεικτικά την κοινωνιολογία ενώ στην αιτιολογητική του έκθεση (σελ. 1) διακηρύσσει ότι επιδιώκει «την καλλιέργεια δεξιοτήτων του 21ου αιώνα στους μαθητές, όπως ενδεικτικά η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα, η συνεργασία, η επικοινωνία, η ευελιξία και προσαρμοστικότητα, η πρωτοβουλία, η οργανωτική ικανότητα, η ενσυναίσθηση και οι κοινωνικές δεξιότητες, η επίλυση προβλημάτων, ο ψηφιακός και τεχνολογικός γραμματισμός».
6) Η αναγκαιότητα διατήρησης της κοινωνιολογίας ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση δεν αφορά μόνο τους κοινωνιολόγους ή τα αμιγώς κοινωνιολογικά πανεπιστημιακά τμήματα. Ένας απλός έλεγχος των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών στα πεδία των Κοινωνικών, Πολιτικών, Ανθρωπιστικών και Παιδαγωγικών επιστημών, μας αρκεί για να διαπιστώσουμε ότι κοινωνιολογικά μαθήματα διδάσκονται, είτε ως υποχρεωτικά είτε ως επιλεγόμενα, στην πλειονότητα των Τμημάτων των παραπάνω σπουδών (σε 183 Τμήματα). Έτσι ελλοχεύει ο κίνδυνος πολλά ακαδημαϊκά τμήματα να δέχονται φοιτητές χωρίς σχετικό επιστημονικό υπόβαθρο από το Λύκειο. Επισημαίνουμε πως η Κοινωνιολογία στη χώρα μας ακολουθώντας τις διεθνείς εξελίξεις αποτελεί τον αναγκαίο συνδετικό κρίκο στη εγκύκλια διεπιστημονική γνώση που παρέχεται σε συγγενείς επιστημονικούς κλάδους των κοινωνικών επιστημών (π.χ. Κοινωνιολογία, Κοινωνική Ανθρωπολογία, Νομική, Ψυχολογία, Πολιτική Επιστήμη, Κοινωνική Πολιτική, Κοινωνική Διοίκηση, Κοινωνική Γεωγραφία, Κοινωνική και Εκπαιδευτική Πολιτική, Παιδαγωγικά Τμήματα, Κοινωνική Εργασία, Δημοσιογραφία, Επικοινωνία και ΜΜΕ).
Με βάση τα παραπάνω καλούμε το Υπουργείο να επαναξιολογήσει τη στάση του και να ανακαλέσει την αδικαιολόγητη απόφαση της αφαίρεσης της Κοινωνιολογίας από τα εξεταζόμενα μαθήματα για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Παράλληλα, ζητούμε να ξεκινήσει έναν ουσιαστικό διάλογο με την εκπαιδευτική κοινότητα για την ορθολογική οργάνωση και την επιστημονική ευθυγράμμιση των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων με τα επιστημονικά αντικείμενα των Σχολών και των Τμημάτων του πρώτου Επιστημονικού Πεδίου.
Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε η αναγνώριση της χρησιμότητας της Κοινωνιολογίας και η διατήρηση της ακαδημαϊκής προοπτικής της στη μέση εκπαίδευση αποτελεί κοινωνική αναγκαιότητα, η οποία ευελπιστούμε πως δεν θα υπονομευθεί από βιαστικές επιλογές και ατεκμηρίωτες αποφάσεις. Ελπίζουμε πως η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας θα κατανοήσει αυτήν την αναγκαιότητα και θα εναρμονιστεί με τις σύγχρονες διεθνείς παιδαγωγικές αντιλήψεις για το περιεχόμενο της σχολικής γνώσης και της σύνδεσης της με την κοινωνία.
Ο πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνιολογίας
Γιάννης Ζαϊμάκης
Τα Λατινικά είναι απαραίτητα σε όλες τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Οφείλουμε να τα διδάσκουμε με πιο εύληπτο και αποτελεσματικό τρόπο στους μαθητές. Οι υποψήφιοι τα αγαπούν και μπορούν να αναπτύξουν και την κριτική τους ικανότητα, εφόσον αναθεωρηθεί το σχολικό εγχειρίδιο και προσαρμοστεί στις σύγχρονες ανάγκες.Η επαναφορά τους είναι πολύ θετική.
Αξιότιμη κ. Κεραμέως διαβάζοντας από τη μια μεριά τα σχόλια (μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών) στο συγκεκριμένο άρθρο και ακούγοντας τις δικές σας εξαγγελίες από την άλλη πλευρά για την το πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα της κοινωνιολογίας θα σας έλεγα πως έχετε εγκλωβιστεί στο δικό σας αφήγημα. Αναφέρατε πως τα Λατινικά χρειάζονται στο μεγαλύτερο μέρος του πρώτου επιστημονικού πεδίου, κάτι το οποίο δεν επαληθεύεται από την επιστολή επιστημονικών φορέων και πανεπιστημιακών τμημάτων σχετικά με την αντικατάσταση της Κοινωνιολογίας ως εξεταζόμενου μαθήματος πανελλαδικών εξετάσεων.
https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/320403_epistoli-epistimonon-stin-ypoyrgo-paideias-gia-tin-koinoniologia
Σε μια ευνομούμενη πολιτεία δεν χωρούν μικροπολιτικές πρακτικές, όλα τα στοιχεία δείχνουν την σύνδεση της κοινωνιολογίας ως βασικό πανελλαδικό μάθημα στο πρώτο επιστημονικό πεδίο. Να επαναφέρετε τον τίτλο του πρώτου επιστημονικού πεδίου, ο εξοβελισμός του τίτλου Ανθρωπιστικών, Νομικών και Κοινωνικών Επιστημών και η αντικατάσταση του με τον τίτλο μόνο Ανθρωπιστικών Σπουδών δεν σας τιμάει κ. Υπουργέ.
Τα ακόλουθα πανεπιστημιακά τμήματα Κοινωνιολογίας, Πολιτικής Επιστήμης, Δημόσιας Διοίκησης, Νομικής, Ψυχολογίας, Διεθνών Σχέσεων, Ιστορίας, Δημοσιογραφίας, Επικοινωνίας και ΜΜΕ, Ανθρωπολογίας, Κοινωνικής Γεωγραφίας Κοινωνικής Πολιτικής, Κοινωνικής Διοίκησης, Εκπαιδευτικής Πολιτικής και τα Παιδαγωγικά Τμήματα Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης έχουν άμεση σχέση με το μάθημα της κοινωνιολογίας, έχουν το δικό τους επιστημονικό πεδίο ως Κοινωνικές Επιστήμες και συγκροτούν το μεγαλύτερο μέρος του πρώτου επιστημονικού πεδίου όσο και αν προσπαθείτε να μειώσετε την σημασία τους.
Ακόμα και τώρα κ. Υπουργέ έχετε τον χρόνο με το μέρος σας να διορθώσετε τα κακώς κείμενα και να άρετε τις στρεβλώσεις και τις αδικίες που δημιουργεί το συγκεκριμένο άρθρο σε (γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικούς). Αφουγκραστείτε την πανεπιστημιακή και εκπαιδευτική κοινότητα και ελπίζουμε να πρυτανεύσει η σύνεση, η ψυχραιμία και η λογική.
Όχι στην απομάκρυνση της κοινωνιολογίας από πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα,
Κυρία Υπουργέ
Βρισκόμαστε στον εικοστό πρώτο αιώνα. Είναι δυνατόν ακόμη να απαιτούμε από τα παιδιά για να περάσουν στις εξετάσεις να αποστηθίζουν μαθήματα του 1950? Με τον ίδιο τρόπο όπως τα αποστήθιζαν οι παππούδες τους και οι γονείς τους? Η κοινωνία εξελίσσεται, η εκπαίδευση οφείλει να ακολουθεί τις αλλαγές και να προσαρμόζεται προσφέροντας στα παιδιά μας τα εφόδια για τις σπουδές τους, αλλά και για τα όσα θα αντιμετωπίσουν αργότερα που θα βγουν στην κοινωνία ως πολίτες και ως εργαζόμενοι. Σε τι από αυτά λοιπόν θα χρησιμεύσουν τα Λατινικά? Τι θα προσφέρει στον μελλοντικό σπουδαστή Νομικών-Κοινωνικών-Πολιτικών επιστημών και επιστημών της Εκπαίδευσης η στείρα παπαγαλία κάποιων γραμματικών τύπων στα Λατινικά? Πώς θα γίνει σωστά η επιλογή των αρίστων σε ένα μάθημα στο οποίο η παπαγαλία 30 κειμένων και μερικών γραμματικών τύπων οδηγεί σχετικά εύκολα σε βαθμό 19 και 20? Πώς είναι δυνατόν να βγάζετε από τις εξετάσεις μια ολόκληρη επιστήμη, την επιστήμη της Κοινωνιολογίας, για χάρην όχι μιας επιστήμης πάλι, αλλά απλά ενός γνωστικού αντικειμένου. Η Κοινωνιολογία είναι επιστήμη. Τα Λατινικά, δεν είναι επιστήμη. Είναι ένα γνωστικό αντικείμενο. Ακούστε, κυρία Υπουργέ, τη φωνή της κοινωνίας, όπως αυτή εκφράζεται στην παρούσα διαβούλευση και αφήστε το μάθημα της Κοινωνιολογίας στα βασικά εξεταζόμενα για την εισαγωγή στις σχολές κοινωνικών-πολιτικών επιστημών και επιστημών της εκπαίδευσης. Και εισάγετε το μάθημα των Λατινικών ως εξεταζόμενο μόνο για τις φιλολογικές σχολές.
Η επαναφορά των Λατινικών στον Ανθρωπιστικό Προσανατολισμό κρίνεται επιβεβλημένη.Πρόκειται για ένα μάθημα πρωταρχικής σημασίας για πολλές πανεπιστημιακές σχολές κι όχι μόνο των ανθρωπιστικών επιστημών. Οι υποψήφιοι χρειάζονται να έχουν στοιχειώδεις γνώσεις της γλώσσας. Το δημόσιο σχολείο πρέπει να προάγει την επιστήμη κι όχι να την υποτιμά. Δεν γίνεται να υποβαθμίζεται το μάθημα των Λατινικών στα Πανεπιστήμια, εφόσον οι πρωτοετείς φοιτητές θα πρέπει να τα διδάσκονται εκ του μηδενός. Βεβαίως, αδήριτη είναι η ανάγκη για αναπροσαρμογή του προγράμματος σπουδών και εκσυγχρονισμό του σχολικού εγχειριδίου.
Να παραμείνει η κοινωνιολογία ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα.
1. Σωστές οι κινήσεις για το δημοτικό
2. Στο Γυμνάσιο+Λύκειο δεν πρέπει να υπάρχουν μονόωρα μαθήματα
3. Στη Γ Λυκείου πρέπει είτε οι κατευθύνσεις να είναι δύο με υποκατευθύνσεις, είτε να διαμορφωθούν ως εξής:
Α. Ανθρωπιστικών: Αρχαία, Ιστορία, Λατινικά, Κοινωνιολογία
Β. Θετικών: Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Πληροφορική
Γ. Υγείας: Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Βιολογία
Δ. Οικονομίας: Μαθηματικά, Οικονομία, Κοινωνιολογία, Πληροφορική
Μάθημα εξεταζόμενο ίσως και τα Αγγλικά σε όλες.
Οι ιδιαίτερες συνθήκες, οι οποίες επικρατούν παγκοσμίως λόγω της πανδημίας COVID-19, αναδεικνύουν για ακόμη μια φορά την ανάγκη βιολογικού εγγραμματισμού των μαθητών μας. Η διδασκαλία της Βιολογίας στα σχολεία μας τα τελευταία χρόνια έχει συρρικνωθεί, παρά το γεγονός ότι αποτελεί μία από τις πιο εξελισσόμενες επιστήμες, έχοντας προσφέρει πολύτιμες γνώσεις για την βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής του ανθρώπου.
Στο παρόν νομοσχέδιο, προτείνεται η γραπτή εξέταση του μαθήματος της Βιολογίας στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις του Γυμνασίου, χωρίς αντίστοιχη αύξηση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος. Υπάρχει ανάγκη αύξηση των ωρών διδασκαλίας από 1 σε 2 για να υπάρχει επαρκής χρόνος κάλυψης της διδακτέας ύλης αλλά για την εκτέλεση περισσότερων εργαστηριακών ασκήσεων.
Τα «Εργαστήρια Δεξιοτήτων» δεν πρέπει να έχουν την τύχη του μαθήματος «Project», το οποίο ανατίθεται σε καθηγητές οποιαδήποτε ειδικότητας με μοναδικό γνώμονα τη συμπλήρωση του υποχρεωτικού τους ωραρίου. Θεματικές ενότητες όπως αυτές της Αγωγής Υγείας και της Οικολογίας πρέπει να διδάσκονται αποκλειστικά από Βιολόγους.
Προς όφελος των μαθητών θα ήταν επίσης η επαναφορά του μαθήματος της Βιολογίας Γενικής Παιδείας στη Γ’ Λυκείου από πολλές απόψεις. Και ως ένα μάθημα πραγματικά «Γενικής Παιδείας» που προσφέρει στους μαθητές τις απαραίτητες γνώσεις και την ευαισθητοποίηση για θέματα που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος στην εποχή της κλιματικής αλλαγής και στην πρόληψη μεταδοτικών ασθενειών στην εποχή της COVID-19 και του αντιεμβολιαστικού κινήματος. Θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει το 5ο μάθημα που θα ανοίξει σχολές άλλων επιστημονικών πεδίων σε μαθητές που δεν παρακολουθούν τον προσανατολισμό θετικών σπουδών.
Υπογράφω την παραπάνω ανακοίνωση.Φανουράκης Ιωάννης- Μαθηματικός
Παρόλα που δεν με αφορά άμεσα το θέμα της κοινωνιολογιας και τον λατινικών νιωθω την ανάγκη να σχολιάσω. Εαν υποστήριξαμε το κόμμα σας προφανώς και δεν το κάναμε επειδή είχατε υποσχεθεί να επαναφέρετε τα λατινικα, όπως βλέπω και ακούω σχόλια άλλων ανθρώπων. Αλλα αυτο που παρατηρώ πλέον είναι ότι πρόκειται απλά για μια κόντρα ανάμεσα στα κόμματα, η υπουργός δεν αφήνει την κοινωνιολογια μόνο και μόνο από πείσμα. Θα μας κάνετε να ψηφίσουμε ένα κόμμα μόνο και μόνο για το μάθημα που προτείνει και όχι για λόγους που κανονικά θα έπρεπε. Προτείνω να παραμείνουν και τα 2 μαθήματα και τα παιδιά να επιλέγουν ανάλογα με την κατεύθυνση που επιθυμούν να ακολουθήσουν στην συνέχεια
Καλημέρα
Διαβάζω πολλά σχόλια εδώ μέσα που αφορούν την διαμάχη Λατινικών και Κοινωνιολογίας.
Η κρίση του κορονοϊού όμως μας έδειξε ότι δεν έχουμε και τόσο την ανάγκη αυτών των δύο μαθημάτων.
Καλά και τα Αρχαία , η Πολιτική παιδεία , η Φιλοσοφία αλλά εγώ ακούω από το στόμα του κυρίου Τσιόδρα και άλλων επιστημόνων έννοιες όπως:
«Ρυθμός μετάδοσης», «είναι στατιστικά σημαντικό»,
«έχει μεγάλο βαθμό συσχέτισης», «διάμεσος», «μέση τιμή», «γεωμετρική πρόοδο»,
«εκθετική μεταβολή», «καμπύλη εθετικής μεταβολής» κλπ.
Όλα αυτά (και πολλά ακόμη) στην ύλη ποιου μαθήματος ωρίσκονται;;
Μήπως θα πρέπει να έχουμε πιο πολλές ώρες Μαθηματικών;;
Μήπως θα πρέπει να διδάσκονται τα παιδιά μας Στατιστική, Πιθανότητες;
Ας μην χάσουμε καιρό σπαταλώντας διδακτικές ώρες στο σχολείο δεξιά και αριστερά και να κάνουμε τα Μαθηματικά και κυρίως την Μαθηματική σκέψη, τρόπο σκέψης των παιδιών μας, αν θέλουμε καλύτερο αύριο.
Υ.Γ Όλες οι παραπάνω μαθηματικές έννοιες είναι ερωτήσεις- απορίες του γιου μου (12 ετών) που του γεννήθηκαν ακούγοντας τον κύριο Τσιόδρα. Τον επηρέασαν τόσο πολύ, και όταν του εξήγησα κάποια πράγματα (Λογιστική έχω σπουδάσει) μου δήλωσε ότι θέλει να σπουδάσει κάτι που να συνδυάζει τα Μαθηματικά με την Ιατρική.
Ας προβαλλουμε και τέτοια πρότυπα στα παιδιά μας και όχι τραγουδιστές, ποδοσφαιριστές κλπ. Η κρίση έδειξε ότι μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς αυτούς. Τους αληθινούς επιστήμονες όμως τους έχουμε ανάγκη.
Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων θα μπορούσε
• να καταργήσει τις Ομάδες Μαθημάτων Γενικής Παιδείας και Μαθημάτων Προσανατολισμού,
• να διαμορφώσει πλαίσιο εξετάσεων των υποψήφιων φοιτητών, μετά την χορήγηση απολυτηρίου, αποκλειστικά σε θέματα τα οποία θα όριζαν κοινές επιτροπές ομότιμων πανεπιστημιακών σχολών. Π.χ. οι Ιατρικές Σχολές της χώρας θα συγκροτούσαν κοινή επιτροπή που θα όριζε τη γνωστική ύλη που θεωρούν προαπαιτούμενο για ιατρικές σπουδές.
Ο διαχωρισμός σε Μαθήματα Γενικής Παιδείας και Μαθήματα Προσανατολισμού δημιουργεί μαθησιακό φόρτο και στρέβλωση στην ιεράρχηση προτεραιοτήτων στην μελέτη γνωστικών αντικειμένων.
Θεωρώ απαράδεκτη την αντικατάσταση της Κοινωνιολογίας από τα Λατινικά για την εισαγωγή των μαθητών ανθρωπιστικής κατεύθυνσης σε σχολές ΑΕΙ. Είναι απαράδεκτο, και μάλιστα εν μέσω πανδημίας, η Κοινωνιολογία, κριτική επιστήμη του διαφωτισμού να αντικαθίσταται από ένα μάθημα σαν τα Λατινικά, που δεν είναι παρά μια νεκρή γλώσσα, που εξαναγκάζει τους μαθητές να σπαταλούν τον πολύτιμο χρόνο τους, σε αυτή την τόσο καθοριστική για την συγκρότηση της κοινωνικής τους ταυτότητας, στην αποστήθιση ανούσιων κειμένων.
Για άλλη μια φορά μια κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επιχειρεί την υποβάθμιση της Κοινωνιολογίας, με δυσμενείς συνέπειες στην επαγγελματική μου εξέλιξη. την πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν έγινε αντικατάσταση της Κοινωνιολογίας από την Πολιτική Οικονομία.
Στα σχολεία διδάσκουμε για τη δημοκρατία και στις δημοκρατίες όταν επιχειρούνται τόσο ριζικές αλλαγές, ο υπουργός πρέπει να εξασφαλίζει τις συνθήκες ώστε να προηγηθεί ουσιαστική διαβούλευση και διάλογος με την κοινωνία και κυρίως με την εκπαιδευτική κοινότητα, εκπαιδευτικούς που καλούνται να το υλοποιήσουν. εν μέσω πανδημίας αυτό αποκλείεται γι αυτό άμεσα απόσυρση του νομοσχεδίου έως ότου ανοίξουν τα σχολεία και η Βουλή.
διάβασα το νομοσχέδιο και θεωρώ ότι είναι πρόχειρο και σε αντιδραστική κατεύθυνση με τραγικές συνέπειες για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και ότι θα οδηγήσει σε συρρίκνωση και περαιτέρω υποβάθμιση πλήττοντας ιδιαίτερα τα μη ευνοημένα εργατικά στρώματα του πληθυσμού.
Όχι μόνο δεν πρέπει να καταργήσετε την Κοινωνιολογία ως εξεταζόμενο μάθημα αλλά αντίθετα είναι απαραίτητο για την κοινωνία και τη δημοκρατία στη χώρα μας να ενισχυθούν οι κοινωνικές επιστήμες. ιδιαίτερα στο Γυμνάσιο, οι μαθητές καλούνται να μάθουν σε ένα ένα διδακτικό έτος, στο πλαίσιο της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής έναν απίστευτο αριθμό εννοιών, που για πρώτη φορά συναντούν, καθώς στην Α και Β τάξη στο πλαίσιο της Οικιακής Οικονομίας δεν γίνεται καμία αναφορά στο πολίτευμα, δημοκρατία κλπ
Θέλω να πω ότι ένα σοβαρό νομοσχέδιο θα πρέπει να περιλαμβάνει αλλαγές στο αναλυτικό πρόγραμμα της Οικιακής Οικονομίας, ώστε οι μαθητές στη διάρκεια του Γυμνασίου, 3 τάξεις, σταδιακά να μαθαίνουν για το πολιτικό και κοινωνικό σύστημα.
Η οργανική μου θέση είναι σε Γυμνάσιο και έχω μια ολοκληρωμένη πρόταση.
επιπλέον ακούγεται ότι θα καταργήσετε το βιβλίο της Β λυκείου, Σύγχρονος Κόσμος, Πολίτης και Δημοκρατία. Μεγάλο λάθος. πρόκειται για ένα βιβλίο πρωτοπόρο για τα ελληνικά δεδομένα που δίνει την ευκαιρία για κριτική και σε βάθος προσέγγιση. Και επιτέλους δεν μπορεί να καταργείται ένα βιβλίο που δεν έχει αξιολογηθεί.
κα Κεραμέως ως νομικός που έχει μάλιστα εργαστεί και υποστηρίξει άστεγους στη Νέα Υόρκη, σύμφωνα με το βιογραφικό σας, αποσύρετε άμεσα το νομοσχέδιο, ως ταξικό και αντιδημοκρατικό.
Δεν καταλαβαίνω γιατί τα μαθήματα των Λατινικών και της Κοινωνιολογίας εναλλάσσονται βάσει κυβερνήσεων σα να είναι το σήμα κατατεθέν τους! Και για ποιο λόγο έχουν διαμορφωθεί πλέον, εξαιτίας αυτής της κατάστασης, δύο «στρατόπεδα» απόψεων; Τόσο η Κοινωνιολογία όσο και τα Λατινικά έχουν να προσφέρουν πολλά στην διαπαιδαγώγηση των νέων. Είναι δύο διαφορετικά αντικείμενα και δεν θα έπρεπε να τα συγκρίνουμε καν.
Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχει πάρει λάθος δρόμο. Σκοπός δεν είναι η διαπαιδαγώγηση αλλά το πώς θα μπει κάποιος σε ένα ΑΕΙ. Αλλά και αν ακόμα πρέπει να το δούμε τελείως χρηστικά το ζήτημα, όπως μας «επιτάσσει» το εκπαιδευτικό μας σύστημα, το ερώτημα παραμένει. Γιατί πρέπει να διαλέξουμε ή το ένα ή το άλλο;
Καλώς ή κακώς πολλές είναι οι σχολές των ανθρωπιστικών σπουδών που δεν χρειάζονται τα Λατινικά όπως και πολλές εκείνες που δεν χρειάζονται την Κοινωνιολογία.
Αν το πρόβλημα είναι πρακτικό τότε κάθε σχολή θα έπρεπε να θέτει τα δικά της προαπαιτούμενα ώστε ένας υποψήφιος της Πολιτικής Επιστήμης να έχει κάποιες βάσης Κοινωνιολογίας και ένας υποψήφιος της Φιλολογίας να έχει κάποιες βάσεις Λατινικών.
Αν πάλι το ζήτημα είναι παιδαγωγικό, τότε θα έπρεπε να σκεφτούμε ότι, πέρα από την αναγκαιότητα της Κοινωνιολογίας, οι Λατίνοι συγγραφείς έχουν προσφέρει πολλά στην επιστήμη της ιστορίας (μάθημα των πανελληνίων που δεν αμφισβητήθηκε ποτέ!), στη λογοτεχνία και την φιλοσοφία.
Η ΚΟΙΝΩΙΟΛΟΓΙΑ να διατηρηθεί ως ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ για τους εξής λόγους :1)Είναι ένα μάθημα που μπορεί κάποιος να το διαβάσει χωρίς απαραίτητο φροντιστήριο (με τα Λατινικά δε γίνεται) , 2) τις γνώσεις που αποκομίζει ο μαθητής τις χρησιμοποιεί σε όλη του τη ζωή (π.χ κοινωνικοποίηση , εργασία , παιδεία , εξουσία , αποκλίνουσα συμπεριφορά κ.λ.π) και όχι μόνο για τις εξετάσεις 3)μπορούν να το παρακολουθούν και να συμμετέχουν και οι «αδύνατοι «μαθητές (το νιώθουν «οικείο») .4) Παραθέτω δύο απόσπασματα από το βιβλίο της Γ Λυκείου που διδάσκονται οι μαθητές σελ 91 και 98 τα οποία αιτιολογούν την πρότασή μου καθώς και την άποψή μου για το σκοπό όλου του νομοσχεδίου :
5.1. Ο ρόλος της εκπαίδευσης ( σελ 91 βιβλίο Κοινωνιολογίας Γ Λυκείου)
Η έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής για την Εκπαίδευση της UNESCO επισημαίνει τη σπουδαιότητα της δευτερογενούς κοινωνικοποίησης, δίνοντας έμφαση στους ακόλουθους στόχους της μάθησης, που αποτελούν τους πυλώνες της γνώσης:
α) να μάθει στο άτομο πώς να μαθαίνει, δηλαδή πώς να αποκτά τα εργαλεία της κατανόησης του κόσμου…,
β) να του μάθει πώς να ενεργεί, έτσι ώστε να είναι παραγωγικό στο χώρο του,
γ) να του μάθει πώς να ζει μαζί με τους άλλους, δηλαδή πώς να συμμετέχει στη ζωή τους και να συνεργάζεται μαζί τους,
δ) να του μάθει πώς να υπάρχει. Η εκπαίδευση πρέπει να δώσει στους ανθρώπους την ελευθερία της σκέψης, της κρίσης, της έκφρασης των αισθημάτων και της φαντασίας, για να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και τη δυνατότητα να ελέγχουν όσο εξαρτάται από αυτούς τη ζωή τους…» (UNESCO, 1999:125, 139).
5.2.1 Η εκπαίδευση ως παράγοντας αναπαραγωγής της κοινωνίας( σελ 91 βιβλίο Κοινωνιολογίας Γ Λυκείου)
Όλες οι δυτικές κοινωνίες δείχνουν ενδιαφέρον για το τι πρέπει να διδάσκεται στο σχολείο ή ακόμα αν πρέπει να εφαρμόζεται κάποιο εξεταστικό σύστημα επιλογής των μαθητών (εξετάσεις από τη μία βαθμίδα στην άλλη, εθνικές εξετάσεις κ.ά.). Το ενδιαφέρον αυτό συχνά συνοδεύεται από μια ρητορική αξιοκρατίας, η οποία αναφέρεται στην αξία της προσωπικής προσπάθειας που καταβάλλει ο μαθητής, για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σχολείου. Εκείνο που δεν αποκαλύπτεται είναι ότι το σχολείο κατέχει κεντρική θέση στους μηχανισμούς αναπαραγωγής της κοινωνίας Κυρίως όμως η θεωρία της αναπαραγωγής θέτει στο επίκεντρο της συζήτησης το αν δίνονται σε όλους ίσες δυνατότητες πρόσβασης στη γνώση που παρέχεται. Ο Γάλλος κοινωνιολόγος Π. Μπουρντιέ (P. Bourdieu, 1930-2002) κατέδειξε εμπειρικά ότι το εκπαιδευτικό σύστημα λειτουργεί ως σύστημα επιλογής που ευνοεί τις ανώτερες τάξεις σε βάρος των υπολοίπων. Αυτή η προνομιακή μεταχείριση των ανώτερων τάξεων είναι εμφανής στον τίτλο σπουδών που χορηγείται από το σχολείο. Ο χαρακτηρισμός της φοίτησης του μαθητή που αναγράφεται στον τίτλο σπουδών του είναι στην ουσία μια απονομή ιδιοτήτων στο μαθητή (P. Bourdieu, 2002:66). Αυτή η απονομή των ιδιοτήτων (είτε είναι θετική, όπως π.χ. «απολύεται με λίαν καλώς», είτε αρνητική, όπως «απορρίπτεται» ή «παραπέμπεται», που ισούται με στιγματισμό) κατατάσσει τα άτομα σε ιεραρχημένες κοινωνικές ομάδες.
Επιπλέον, ο τίτλος σπουδών λειτουργεί και ως απόδειξη ότι αυτός που τον κατέχει συνδέεται με μια κουλτούρα που αποκτιέται από τη σχολική εκμάθηση. Όποιος δε διαθέτει αυτού του είδους την κουλτούρα εκτοπίζεται σε αδιαβάθμητα ινστιτούτα ή σε επαγγελματικές σχολές. Κατ’ άλλους κοινωνιολόγους, οι τίτλοι σπουδών είναι εγγυήσεις «νοημοσύνης», οι οποίοι ήρθαν να αντικαταστήσουν τους παλαιούς τίτλους ευγενείας (που χαρακτήριζαν τη φεουδαρχική κοινωνία) ή, ακόμη, τους τίτλους ιδιοκτησίας. Γενικότερα, πρόκειται για τίτλους που δικαιώνουν αυτούς που αισθάνονται ήδη κυρίαρχοι.
Με αυτό τον τρόπο το εκπαιδευτικό σύστημα φαίνεται να καθιστά φυσικές τις κοινωνικές ανισότητες, αφού τις μετατρέπει σε ανισότητες κουλτούρας* και ευφυΐας, δηλαδή μετατρέπει τα κοινωνικά προνόμια σε αξιοκρατικά κριτήρια, έτσι που κάποιοι, για παράδειγμα, να είναι «φυσικά» προορισμένοι για ανώτερες σπουδές και κάποιοι για τεχνικές και επαγγελματικές σπουδές.
Το ότι οι σχολικές επιδόσεις συνδέονται με κοινωνικά χαρακτηριστικά, επισημαίνεται απόπολλές έρευνες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ως εκ τούτου η σχολική «σταδιοδρομία» των μαθητών δεν είναι άσχετη με την κοινωνική τους προέλευση. Όσο ανερχόμαστε την κοινωνική ιεραρχία τόσο αυξάνονται τα παιδιά με καλή επίδοση στο σχολείο. Κατ’ αυτό τον τρόπο το σχολείο αναπαράγει την κοινωνία, την κοινωνική διάρθρωση. Με άλλα λόγια, το εκπαιδευτικό σύστημα επικυρώνει μια επιλογή που έχει ήδη γίνει από την κοινωνία. Η πρόσβαση στα Α.Ε.Ι., και κατ’ επέκταση η σχολική επίδοση, βρίσκεται σε μια παράλληλη πορεία με το επάγγελμα του πατέρα. Οι περισσότεροι επιτυχόντες μαθητές είναι (στατιστικά) γιοι ή κόρες γονέων που ασκούν επαγγέλματα κύρους.
Η κοινωνιολογία πρέπει να είναι πανελλαδικά εξεταζόμενο μάθημα.Τα πράγματα είναι εξαιρετικά απλά και τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν συγκεκριμένα:
1. επί του συνόλου των σχολών/τμημάτων της συγκεκριμένης κατεύθυνσης σε τι ποσοστό υπάρχει συσχέτιση με την κοινωνιολογία; Αρκεί να δούμε τους τίτλους των τμημάτων και αν θέλουμε να είμαστε πιο ακριβείς μπορούμε να δούμε και τα αναλυτικά προγράμματα. Η κοινωνιολογία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο συνδέεται με την πλειοψηφία των τμημάτων. Αυτό δεν είναι «άποψη», «οπτική»,»ερμηνεία» ή οτιδήποτε άλλο, είναι γεγονός!
2. ως κοινωνία, τι θεωρούμε σημαντικό να ξέρει ένας σημερινός μαθητής; Ας διαβάσουμε τους στόχους/σκοπούς στα ΑΠΣ των λατινικών και της κοινωνιολογίας όπως αυτοί υπάρχουν με την υπογραφή της ηγεσίας του Υπουργείου και ας επιλέξουμε!
3. ως κοινωνία, τι θεωρούμε σημαντικό να ξέρει ένας πολίτης της χώρας μας; Να κατανοεί και να διαβάζει 4-5 φράσεις/ορολογίες στα λατινικά ή να μπορεί να κατανοήσει την κοινωνική πραγματικότητα που τον περιβάλλει (μετανάστευση, παραβατικότητα, πολιτική, κοινωνικά προβλήματα κοκ);
Έλεος πια με το επιχείρημα ότι μέσα από τα Λατινικά γνωρίζουμε τις ρίζες του Ευρωπαϊκού πολιτισμού ή ότι λατινικοί όροι χρησιμοποιούνται σε όλες τις επιστήμες. Και ένας διαιτητής μπάσκετ χρησιμοποιεί αγγλικούς όρους αλλά δεν του ζητάμε πτυχίο αγγλικής φιλολογίας!
Έλεος πια με την άποψη περί δεξιών και αριστερών επιστημών. Δεν είναι η κοινωνιολογία αριστερή επιστήμη όπως δεν είναι η φυσική δεξιά ή η χημεία κεντρώα. Υπάρχουν αριστεροί ή δεξιοί επιστήμονες άλλα όχι επιστήμες.
Έλεος πια με τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας ότι τα λατινικά αφορούν τις περισσότερες σχολές της κατεύθυνσης.
Έλεος πια με τις αποφάσεις που παίρνονται στο πόδι, χωρίς καμία μελέτη και διάλογο.
Υπογράφω την παραπάνω ανακοίνωση. Μαρία Παρασκευά, Μαθηματικός
Βασίλειος Λ. Κωνσταντινόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου, Πρόεδρος Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ
Η επαναφορά στη διδακτέα και εξεταστέα ύλη του μαθήματος των Λατινικών συνιστά σημαντική απόφαση ενίσχυσης όχι μόνο των Κλασσικών Σπουδών, των οποίων δύο κύριοι εκπρόσωποι είναι η Αρχαία Ελληνική και η Λατινική Γλώσσα, και σφαιρικής ενίσχυσης του μορφωτικού επιπέδου των υποψηφίων, οι οποίοι θα διευκολυνθούν και στις φιλολογικές και στις νομικές και στις ξενόγλωσσες σπουδές τους. Σκόπιμο μάλιστα είναι η διδασκαλία των Λατινικών να εισαχθεί από τη Β΄ Λυκείου, αφ’ ης στιγμής είναι γενικά παραδεκτό ότι η κλασσική-ανθρωπιστική παιδεία, την οποία προωθούμε ως όραμα αγωγής, στηρίζεται σε δύο άξονες, την Αρχαία Ελληνική και τη Λατινική Γραμματεία. Αρνητικές προσεγγίσεις που υπονόμευσαν την παιδεία αυτή είναι πια καιρός να αναθεωρηθούν. Επομένως, η επαύξηση των ωρών της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας και της Λατινικής Γραμματείας, καθώς και η διδασκαλία του Επιταφίου για όλους τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου, ανεξαρτήτως κατεύθυνσης, συνιστούν απαραίτητα εφόδια για την υποστήριξη των ανθρωπιστικών ιδεωδών στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής και πατριωτικής παιδείας.
Η κοινωνιολογια μας προτρέπει να εξετάσουμε πτυχές του κοινωνικού μας Περιβάλλοντος, τι οποίες μπορεί διαφορετικά να τις αγνοούσαμε, να τις παρακαλούσαμε η να τις θεωρούσαμε δεδομένες.Η εκπαίδευση οφείλει να προσφέρει στους μαθητές και στους φοιτητές μια πιο ολοκληρωμένη, πλούσια και εποικοδομητική ζωη.Αυτος ειναι ο στόχος η βάση στην οποία χτίζουμε οι κοινωνιολόγοι.Τους επιτρεπει να δουν κάτω από την επιφάνεια της καθημερινότητας.Για όλους αυτούς τους λόγους πρέπει η κοινωνιολογία να παραμείνει ένα από τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα.
Αν και η παραδοσιακή εκμάθηση σύμφωνα με τον Gramci (στο Νόβα-Καλτσούνη, 2010, σ. 174) «των Λατινικών και Αρχαίων Ελληνικών που διδασκόντουσαν (ή και διδάσκονται) στείρα και μηχανικά, με σκοπό οι μαθητές να αποκτήσουν συνήθειες όπως η επιμέλεια, η ακρίβεια και μία ηθική συμπεριφορά αναφορικά με το σώμα, και ψυχική προσήλωση σε ορισμένα πράγματα» έχει περιοριστεί, τον ρόλο αυτό σήμερα, σύμφωνα με τον Skovsmose (2008), τον συνεχίζουν και άλλα διδακτικά αντικείμενα, όπως τα μαθηματικά και τα «φυσικομαθηματικά». Αυτά υποβάλλουν τους μαθητές σε μακροσκελείς σειρές ασκήσεων και διαγωνισμάτων με τρόπο ώστε να αναπαράγουν και να επιβάλλουν με την σειρά τους στείρα και μηχανική συμπεριφορά των μαθητών, διαμορφώνοντας ιδεολογία και εμποδίζοντας τους να συνδέσουν την παραδοσιακή κοινωνική οργάνωση με τις νέες κοινωνικές μορφές, όπως αυτές εμφανίζονται και διαμορφώνονται σε ένα ενδοϋπολογιστικά διαμεσολαβημένο περιβάλλον. Η δικτυακή πραγματικότητα, αφενός, και η κοινωνική πραγματικότητα, αφετέρου, δεν μπορούν να εξεταστούν ως δύο ξεχωριστοί και απομονωμένοι παράγοντες αλλά ως απολύτως συμβατοί καθώς τα ενεργητικά τους πεδία αλληλεπιδρούν, συμπορεύονται ή και συγκρούονται κατά περίπτωση
Οι πανελλαδικές εξετάσεις, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, αποτελούν Ιδεολογικό Μηχανισμό του Κράτους που έχει ως στόχο να εκπαιδεύονται οι μαθητές στο να μην αναζητούν τη γνώση, αλλά να αποστηθίζουν το σχολικό βιβλίο που δίνει όλες τις πληροφορίες εκτός από εκείνες που είναι απαραίτητες στους μαθητές για να προσεγγίζουν με τρόπο επωφελή τη σύγχρονη πραγματικότητα. Αυτή η αποδοχή της μεγάλης σημασίας των πανελλαδικών εξετάσεων από τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους γονείς ακυρώνει τους εκπαιδευτικούς στόχους τους οποίους διακηρύσσει επίσημα η ελληνική πολιτεία, μέσω του νομοθετικού πλαισίου για την εκπαίδευση και μέσω των Επίσημων Αναλυτικών Προγραμμάτων (Ράσσελ, 1980, σ. 136, Κουλούρη, 2013, σ. Αα25).
Η επαναφορά των λατινικών ως πανελαδικά εξεταζόμενου μαθήματος ακυρώνει την διακύριξη της αναγκαιότητας εκμάθησης των «ήπιων δεξιοτήτων» (Communication, Self-Motivation, Leadership, Problem Solving, Decisiveness, Ability to Work Under Pressure and Time Management, Flexibility, Negotiation and Conflict Resolution) και στερεί από το μαθητή την ικανότητα να αναπτύσσει την πρωτοβουλία, την επινοητικότητα, την υπευθυνότητα, να αναλύει τα φαινόμενα, να διαπιστώνει τις αιτίες, να στέκεται κριτικά απέναντι σε κάθε εξέλιξη, και να μπορεί να συμμετέχει συνειδητά στη λήψη αποφάσεων που τον αφορούν (Δαφέρμος, 2009, σ. 49).
Παρότι έχουμε ανάγκη την επιστημονική γνώση που παράγει η επιστήμη της κοινωνιολογίας και της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης, οι ελληνικές κυβερνήσεις ρέπουν σε δοξασίες και σε στοχασμούς «παιδαγωγών» οι οποίοι προσπαθούν να κολακεύσουν τις πολιτικές ελίτ αναπτύσσοντας κοινωνιολογίζουσες ερμηνείες οι οποίες δικαιολογούν το παραδοσιακό σχολείο. Στην πραγματικότητα εμφανίζουν εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που δεν αλλάζουν απολύτως τίποτε παρά δημιουργούν ένα κύκλο ατελέσφορων μεταρρυθμιστικών προτάσεων οι οποίες εξυπηρετούν βραχυπρόθεσμα συμφέροντα ομάδων που επωφελούνται από την αδράνεια (Πελαγρίδης & Μητσόπουλος, 2006, σ. 79). Όταν δε οι μαθητές έρθουν σε επαφή με την σύγχρονη εργασιακή πραγματικότητα αντιλαμβάνονται την προσπάθεια χειραγώγησης (εξαπάτησης), αισθάνονται μίσος ή αδιαφορία για το πολιτικό και εκπαιδευτικό σύστημα.
Αναφορές
Δαφέρμος, Ο. (2009). Το Σχολείο Κοιτάζει προς τα Πίσω. Αθήνα: Γαβριηλίδης.
Κουλούρη, Χ. (2013, Μάιος 19). Κανένα Πρωτοσέλιδο για την Παιδεία. Το Βήμα, Αα25
Νόβα-Καλτσούνη, Χ. (2010). Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Αθήνα: Gutenberg.
Πελαγρίδης, Θ., & Μητσόπουλος, Μ. (2006). Ανάλυση της ΕλληνικήςΟοικονομίας η Προσοδοθυρία και οι Μεταρυθμίσεις. Αθήνα: Πανταζής
Skovsmose, O. (2008, Ιούλιος). Ο Αναστοχασμός ως Πρόκληση. (Κ. Ταμπάκης, Μετάφρ.) Κριτική Επιστήμη και Εκπαίδευση (7), σσ. 3-23.
Ράσσελ, Μ. (1980). Εκπαίδευση και Κοινωνική Τάξη. (Ν. Σαρλης, Μεταφρ.) Αθήνα: Ζαχαρόπουλος & ΣΙΑ.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Για την εσφαλμένη πρόθεση κατάργησης της Κοινωνιολογίας υπάρχει μια ατελείωτη επιχειρηματολογία. Στη δημόσια διαβούλευση, στα ΜΜΕ, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Και μια ποικιλία επιχειρημάτων.
Επιστημονικά, ιδεολογικά, εκπαιδευτικά, παιδαγωγικά, εξεταστικά, χρονικά, αξιολογικά, κοινής λογικής, συντεχνιακά.
Δεν έχει νόημα να αναπαράγω άλλη μία φορά ό, τι έχει πολλαπλά, λιγότερο ή περισσότερο εύστοχα έχει ειπωθεί και τεκμηριωθεί.
Έχει όμως νόημα να ρωτήσω:
Πώς αιτιολογείται αυτή η επιλογή;
«…για λόγους ορθολογικότερης οργάνωσης και καλύτερης ευθυγράμμισης των πανελλαδικών εξετάσεων με το ειδικότερο αντικείμενο κάθε πανεπιστημιακής σχολής ή τμήματος» είναι το μόνο που αναφέρεται σχετικά στην Αιτιολογική Έκθεση για το υπό δημόσια διαβούλευση πολυνομοσχέδιο.
Πώς τεκμηριώνεται όμως αυτό όταν σε ανοικτή επιστολή έντεκα εκπροσώπων επιστημονικών φορέων στην Υπουργό αναφέρεται πως «Από τα 315 Πανεπιστημιακά Τμήματα στο επιστημονικό πεδίο των Ανθρωπιστικών, Νομικών και Κοινωνικών Επιστημών τα λατινικά διδάσκονται στα 132. Η κοινωνιολογία διδάσκεται στα υπόλοιπα 183 – δηλαδή στα περισσότερα του εν λόγω πεδίου – και μάλιστα στα 73 ως υποχρεωτικό μάθημα.»
Η Κοινωνιολογία διδάχτηκε μια χρονιά μισή, μια χρονιά χτυπημένη από τον κορωνοϊό, θα αξιολογηθεί λόγω των έκτακτων συνθηκών με ύλη που ακρωτηριάστηκε (όπως όλα τα μαθήματα των πανελληνίων φέτος) και πρόλαβε πριν «ζήσει» στο σχολείο, να αξιολογηθεί, να απαξιωθεί και να καταδικαστεί σε θάνατο.
Γιατί κα Υπουργέ; Γιατί;
Η κοινωνιολογία πρέπει να παραμείνει πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα γιατί αγαπήθηκε από τους μαθητές καθώς άπτεται με θέματα της καθημερινής ζωής που τους ενδιαφέρουν άμεσα. Το να διαβάζουν κάτι που τους αρέσει, δίνει νόημα και χαρά στο δύσκολο δρόμο των πανελλαδικών εξετάσεων.
Το νέο λύκειο της Άννας Διαμαντοπούλου που οι κ. Αρβανιτόπουλος και Κεραμέως δεν μπορούν να σχεδιάσουν.
Το ωρολόγιο πρόγραμμα του πραγματικού νέου λυκείου: https://drive.google.com/file/d/1xrzbuga3JfAH48d_IhPwp0bY1Uf6hjcz/view
https://drive.google.com/file/d/1OVySJjWpEEouhDtrHsgSTJoxmxtP_69D/view
Πως είπατε; Λατινικά ή Κοινωνιολογία;;;;
Από τόσες προσπάθειες να διαμορφωθεί ένα σύγχρονο, ισότιμο και αντικειμενικό για όλους, σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ είναι λυπηρό που δεν προωθείται το πέμπτο μάθημα. Το πέμπτο μάθημα επιλύει πολλά προβλήματα σχετικά με την αναγκαιότητα ικανών γνωστικών αντικειμένων προκειμένου να ολοκληρώνεται σε όλες τις κατευθύνσεις η πολύπλευρη γνώση του υποψηφίου, να συνδυάζεται επιτυχώς το εξεταζόμενο μάθημα με τις σχολές που το απαιτούν και να έχουν στη διάθεσή τους διευρυμένες επιλογές οι μαθητές. Συγχαρητήρια στον κ. Τσιωτάκη για την πραγματικά άρτια πρόταση που κατέθεσε εδώ στη δημόσια διαβούλευση https://ptsiotakis.blogspot.com/2016/09/blog-post_18.html για ένα ολοκληρωμένο σύστημα για τις τρεις τάξεις του Λυκείου αλλά και για τη διαχείριση των επιμέρους διαδικασιών. Ας προσπαθήσει η σημερινή ηγεσία να διορθώσει τα κακώς κείμενα μιας και πλέον δεκαετίας, με τέτοιες εκσυγχρονισμένες προτάσεις, που επιλύουν πολλά προβλήματα.
Η Κοινωνιολογία είναι ένα απο τα σημαντικότερα μαθήματα στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Είναι η επιστήμη που προάγει την κριτική σκέψη και διευρύνει τους ανθρώπινους ορίζοντες. Βοηθά στην ολοκλήρωση του ατόμου και στην σωστή επιχειρηματολογία και στη διατύπωση απόψεων. Είναι απαραίτητη η παραμονή της ως πανελλαδικά εξεταζόμενου μαθήματος μια που διδάσκεται ως μάθημα σε 180 περίπου σχολές, πολύ περισσότερες από ότι τα Λατινικά. Θα μπορούσε ο μαθητής να επιλέγει Λατινικά αν ενδιαφέρεται για τις φιλολογικές Σχολές.
Απαραίτητη η παραμονή της Κοινωνιολογίας στην Γ ΛΥΚΕΊΟΥ ως πανελλαδικά εξεταζόμενου μαθήματος
ΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΩΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ
Ορθή η επιλογή του Υπουργείου να επαναφέρει την εξέταση των λατινικών στις εισαγωγικές εξετάσεις. Πρόκειται για ένα αντικείμενο με σαφή ευρωπαϊκό προσανατολισμό, που συντελεί αφενός στην κατανόηση των σύγχρονων ευρωπαϊκών γλωσσών και αφετέρου στη διαμόρφωση μιας ισχυρής ευρωπαϊκής πολιτισμικής ταυτότητας, απαραίτητης για τον σύγχρονο Έλληνα και Ευρωπαίο πολίτη. Ας μη λησμονούμε ότι για το λόγο αυτό τα λατινικά, μαζί με τα αρχαία ελληνικά, διδάσκονται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών (Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Αγγλία, Ισπανία, Κροατία κ.ά.). Στα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα, άλλωστε, επικρατούσε πάντοτε η πεποίθηση ότι η κλασική παιδεία παρέχει στους μαθητές μια ιδιαίτερη καλλιέργεια.
Το επιχείρημα ότι η εκμάθηση των λατινικών ευνοεί την αποστήθιση δεν ευσταθεί, καθώς πρόκειται για γλωσσικό μάθημα, που καλλιεργεί τις γλωσσικές δεξιότητες των μαθητών και τους παρέχει και την απαραίτητη υποδομή για την εκμάθηση και κατανόηση των σύγχρονων ευρωπαϊκών γλωσσών. Τα όποια προβλήματα μπορεί να προκύπτουν από τη διδασκαλία των λατινικών μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη συγγραφή νέων εγχειριδίων υπό την καθοδήγηση των ειδικών και με απώτερο στόχο την έμφαση στον συνδυασμό γλώσσας και κουλτούρας. Αντίθετα, η εξέταση θεωρητικών μαθημάτων, όπως η ιστορία και η κοινωνιολογία, προϋποθέτει -πολύ κακώς- την αποστήθιση (προσωπικά, έχω «τραυματικές» εμπειρίες από την ιστορία δέσμης, την οποία έπρεπε να «παπαγαλίσουμε», για να γράψουμε άριστα στις πανελλαδικές). Πρόκειται για ένα καίριο πρόβλημα, το οποίο μπορεί να θεραπευθεί μόνο με την υιοθέτηση εντελώς διαφορετικής προσέγγισης, με έμφαση στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης, μελέτης των πηγών και συνδυαστικής ικανότητας.
Τέλος, ουδείς αμφισβητεί τη σημασία της διδασκαλίας της κοινωνιολογίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Δεν τίθεται, επομένως, δίλημμα μεταξύ κοινωνιολογίας και λατινικών. Ούτε πρόκειται, ασφαλώς, για συντεχνιακό ζήτημα μεταξύ των κλάδων των φιλολόγων και των κοινωνιολόγων. Η κοινωνιολογία μπορεί να συνεχίσει να κατέχει καίρια θέση στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, εάν διδάσκεται ως μάθημα γενικής παιδείας και στις τρεις τάξεις του Λυκείου.
Πόσο ακόμη θα συνεχίζεται να εισάγονται σε τμήματα αμιγώς Πληροφορικής (Πανεπιστήμια -Πολυτεχνεία) οι μαθητές ΧΩΡΙΣ να εξετάζονται σε μάθημα Πληροφορικής; Χωρίς αμφιβολία θα πρέπει να εξετάζονται στο μάθημα ΑΕΠΠ οι μαθητές της Γ Λυκείου για να αποκτούν πρόσβαση σε τμήματα Πληροφορικής (Πανεπιστημιακά και Πολυτεχνικά) καθώς και σε κάθε τμήμα συναφούς γνωστικού αντικειμένου.
Χαιρετίζουμε την επαναφορά της διδασκαλίας του μαθήματος των Λατινικών στις Ομάδες Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών. Άλλωστε η διδασκαλία των Λατινικών στην Εκπαίδευση είναι απαραίτητη, διότι τα Λατινικά αποτελούν έναν από τους πυλώνες της Ανθρωπιστικής Παιδείας γενικότερα και την βάση της ορολογίας των θετικών επιστημών και των νομικών σπουδών.
Η σημαντικότητα των μαθημάτων δεν αμφισβητείται. ‘Ομως το μάθημα της κοινωνιολογίας είναι απαραίτητο στους μαθητές όλων των τάξεων λόγω της συμβολής του στην κατανόηση της κοινωνίας και στην αντιμετώπιση κάθε μορφής ρατσισμού. Ιδιαίτερα στους μαθητές της Γ’ Λυκείου το μάθημα πρέπει να προσφέρεται ως προαπαιτούμενο για την εισαγωγή τους σε σχολές κοινωνικών, νομικών και πολιτικών σπουδών όπου και αποτελεί βασικό μάθημα. Μπορούμε λοιπόν να αποκλείσουμε ένα μάθημα που είναι στην πραγματικότητα ένας ολόκληρος επιστημονικός κλάδος; Είναι δυνατό να προετοιμάζουμε μελλοντικούς νομικούς, διεθνολόγους, πολιτικούς επιστήμονες, κοινωνιολόγους, παιδαγωγούς, κοινωνικούς ανθρωπολόγους, κοινωνικούς πολιτικούς, βαλκανιολόγους, αστυνομικούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς κ.α. αφαιρόντας το βασικό τους μάθημα από τις πανελλαδικές; Για ποιο λόγο;
Συμφωνώ και στηρίζω εκθύμως την επαναφορά του μαθήματος των Λατινικών στα υποχρεωτικώς εξεταζόμενα μαθήματα της Γ Λυκείου. Η Λατινική αποτελεί τη βάση του Ρωμαϊκού Δικαίου, βασικό θεμέλιο της Νομικής Επιστήμης. Επιπλέον, αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για όλους τους φοιτητές των Φιλοσοφικών Σχολών, αλλά και όλων των πολιτών ως βάσεις του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού. Τέλος, η διδασκαλία τους υποβοηθά την ταυτόχρονη ή μετέπειτα εκμάθηση πολλών ευρωπαϊκών ξένων γλωσσών.
Ιωάννης Π. Χουντής
Dum spiro spero! Tο αισιόδοξο αυτό μήνυμα μας έστειλε το Υπουργείο Παιδείας με την επαναφορά του μαθήματος των Λατινικών στις Ομάδες Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών! Έκρινε ορθότατα ότι η διδασκαλία των Λατινικών είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση της ανθρωπιστικής παιδείας, δεδομένης της τεράστιας συμβολής της Λατινικής Γλώσσας στις λατινογενείς γλώσσες, στις επιστήμες του δικαίου και στην ορολογία των θετικών επιστημών.
Xρειάζονται ακόμη τα Λατινικά;
ΤΟ ΒΗΜΑ, Θ. Παπαγγελής, 3.12.2000
Tο μεγαλογράμματο και περίοπτο μότο των Oλυμπιακών Aγώνων του Σίδνεϊ ήταν: CITIUS, ALTIUS, FORTIUS. Tα τρία λεξίδια μοιάζουν με λιθουανικά κύρια ονόματα, αλλά δεν είναι. Tα αφανή επιστημονικά επιτελεία που μοχθούν για τα τηλεοπτικά παιχνίδια γνώσεων δεν συμπεριέλαβαν ακόμη το αινιγματικό τρίο στις εκατομμυριούχες ερωτήσεις τους. Oι περισσότεροι από αυτούς που αντιμετώπισαν την ερώτηση: “τι γλώσσα είναι αυτή, μπαμπά;”, θα προτιμούσαν ασφαλώς κάτι ευκολότερο – ή, για να χρησιμοποιήσουμε την καθιερωμένη νεοελληνική ορολογία, “πιο βατό”.
Προς Θεού, δεν υπάρχει κανένας λόγος μελαγχολίας και, πολύ περισσότερο, αισχύνης. H εμβληματική τριάδα που μόλις παραθέσαμε παρέμεινε σίγουρα αδιάγνωστη και αδιαπέραστη από τη συντριπτική πλειοψηφία των λευκών Aυστραλών, των Aβοριγίνων, των Mαορί, αλλά και των υπόλοιπων ενοίκων του πλανήτη. H άγνοια είναι συνήγορος της πολιτικής ορθότητας και αρωγός της δικαιοσύνης: απέναντί της όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος κλπ. είναι παντελώς ίσοι. Kαι θα τολμούσα ακόμη να υποθέσω (παρεμβαίνοντας καθυστερημένα στον σχετικό βαθυστόχαστο δημόσιο διάλογο) ότι η συγκεκριμένη άγνοια των τριών λεξιδίων είναι ένα από τα ελάχιστα κοινά που μοιράζονται οι ολυμπιονίκες με τους μαθητές του “είκοσι”.
Aλλά, βέβαια, για τους ολυμπιονίκες δεν τίθεται ζήτημα: μπορεί να χρειάζονται τα αναβολικά (με τη χημική ή την οικονομική σημασία του όρου), αλλά σίγουρα δεν χρειάζονται τα Λατινικά. Tο ερώτημα είναι αν τα χρειάζονται οι μαθητές του “είκοσι”. Aν ο τύπος με πληροφορεί έγκυρα για τις προθέσεις και τους σχεδιασμούς του Yπουργείου Παιδείας, η απάντηση των αρμοδίων στο ερώτημα είναι αρνητική. Eντός της προσεχούς τριετίας, σύμφωνα πάντα με τα σχετικά ρεπορτάζ, θα απαλειφθούν από τη μέση εκπαιδευτική βαθμίδα τα “λεγόμενα παρωχημένα” (sic) μαθήματα, όπως τα Λατινικά. Kανείς δεν θα ισχυριστεί ότι το χέρι που απλώνεται πάνω στα Λατινικά θα ξεραθεί, και αν το μάθημα πρέπει να πέσει στον Kαιάδα, ας πέσει· αλλά να καταλάβουμε πρώτα τι ακριβώς θα πει “παρωχημένα” στην προκειμένη περίπτωση.
Γιατί αν το “παρωχημένα” είναι, όπως φαίνεται να είναι, συνώνυμο του “απαρχαιωμένα”, αναρωτιέμαι γιατί τα Aρχαία Eλληνικά, τα οποία από χρονολογική άποψη είναι ακόμη πιο “απαρχαιωμένα”, μένουν στο απυρόβλητο. Eίναι προφανές ότι ορισμένοι μεταρρυθμιστές βλέπουν το ανθρωπιστικό μέρος του σχολικού curriculum ως Jurassic Park, όπου, προσωρινά τουλάχιστον, μπορούν να συντηρηθούν οι αρχαιοελληνικοί αλλά όχι και οι λατινικοί δεινόσαυροι – με το σκεπτικό ότι “οι μεν είναι δικοί μας” ενώ οι δε δεν μας αφορούν. H διάκριση είναι τουλάχιστον απλουστευτική, αλλά αυτό μπορούμε να το συζητήσουμε μόλις υπάρξει ιστορικά εγρήγορη και εκπαιδευτικά κατοχυρωμένη αιτιολόγηση της σχεδιαζόμενης απάλειψης. Προς το παρόν θα παραμείνουμε στο ελαφρότερο και πιο ανεκδοτολογικό μέρος της υπόθεσης.
Tη θέση των Λατινικών στον πολιτισμικό και εκπαιδευτικό ορίζοντα των Nεοελλήνων την προσδιόρισε πολύ καλά μια γελοιογραφική λεζάντα (του K. Mητρόπουλου, αν δεν κάνω λάθος) πριν από αρκετά χρόνια: “πέρασε τα Λατινικά ο δικός σου;” ρωτάει μια μάνα την άλλη· “όχι, πέρασε μόνο ανεμοβλογιά και ιλαρά”. H απάντηση είναι πιο εύστοχη από όσο φαίνεται: τα Λατινικά στο ελληνικό σχολείο υπήρξαν κατά κανόνα αναγκαίο κακό και σχολική ασθένεια· και μετά τη φάση των εξανθημάτων, οι περισσότεροι διατηρούσαν μόνο μια αμυδρή ηχητική ανάμνηση από τα αλλεπάλληλα εκρηκτικά “bam” των ρηματικών καταλήξεων.
Φυσικά η σχετική μαθητική ανορεξία ήταν αποτέλεσμα και της διδακτικής ανεπάρκειας, και οι ισχνές μειοψηφίες των “συμπαθούντων” απεκόμιζαν μίζερες μερίδες “κολλυβολατινικών” με ανυπολόγιστες συνέπειες για τα μελλοντικά λατινικά τους “τσιτάτα”. Mπορώ να βεβαιώσω, εν γνώσει των συνεπειών του νόμου, ότι τουλάχιστον τρεις στις πέντε απόπειρες παράθεσης ή κατασκευής λατινικών παραθεμάτων στον ελληνικό τύπο καταλήγουν σε γλωσσικά εξαμβλώματα παρά σε εκφραστικούς τοκετούς. Aπό την άποψη αυτή, το καθημερινό “κουτί της Πανδώρας”, σ’ αυτήν την εφημερίδα, διεκδικεί τον τίτλο της ανακουφιστικής εξαίρεσης.
Nα σημειώσουμε εδώ ότι η παρουσία των Λατινικών στην εκπαιδευτική ύλη της Mέσης Eκπαίδευσης δεν υπήρξε ποτέ παρά μια τυπική σπονδή στο περιλάλητο “ελληνορωμαϊκό” συνοικέσιο του κλασικιστικού ουμανισμού, όπως το είχαν επεξεργαστεί οι λόγιοι της Δύσης. ‘Aμεση πρόσληψη και οικείωση της λατινικής κουλτούρας στην καθ’ ημάς Aνατολή δεν υπήρξε ποτέ, και ένας λόγος γι’ αυτό ήταν το προγονικό δόγμα περί αυτάρκειας και ανωτερότητας του ελληνικού πολιτισμού (ως γνωστόν, καθ’ οδόν μείναμε και από αυτάρκεια και από ανωτερότητα, ενώ το δόγμα παρέμεινε). Tο εκκλησιαστικό Σχίσμα ήρθε αργότερα για να σφραγίσει επίσημα την προηγούμενη μακρά διάσταση. Kαι φυσικά μετά από αυτό κανείς δεν ξεχνούσε ότι ο “απεχθής και αποφώλιος” επίσκοπος Pώμης, καθώς και όλα τα λατινόφρονα “μιάσματα”, είχαν τα Λατινικά για επίσημη γλώσσα. Έχω μάλιστα την εντύπωση ότι αρκετοί (πιθανώς, χωρίς να το συνειδητοποιούν, και οι εκπαιδευτικοί μας μεταρρυθμιστές) το θυμούνται ακόμη ή θα το θυμηθούν όταν ο Πάπας πάρει τελικά τη βίζα για την οποία έχει κάνει αίτηση. Aν ο Ποντίφηξ έχει καλούς συμβούλους, θα ανεβεί για προσκύνημα στην Πνύκα – αλλά δε θα τολμήσει να προσευχηθεί στα Λατινικά.
Aπό καθαρά πρακτική σκοπιά, τα Λατινικά σήμερα έχουν μικρότερη σημασία και από τα Tσακώνικα. Άλλωστε ο Kωνσταντίνος Kαραμανλής μας έβαλε στην Kοινότητα χωρίς (υποθέτω) να ξέρει Λατινικά· o Aνδρέας Παπανδρέου έπαιρνε κονδύλια από την Kοινότητα γνωρίζοντας (ξαναϋποθέτω) μόνο το “mea culpa”· και ο Kώστας Σημίτης μας έσμπρωξε ως την ONE χωρίς (όσο θυμάμαι) να καταδεχτεί ούτε μια φορά να εκστομίσει ένα λατινικό απόφθεγμα. Mόνο που εδώ δεν μιλάμε για πρακτικότητες αλλά κυρίως για συμβολισμούς – και για την ατίθαση δύναμη των συμβολισμών να προδίδουν τις ενσυνείδητες ή ανεπίγνωστες προκαταλήψεις μας. Kαι η κατάργηση των Λατινικών, αλλά όχι των Aρχαίων Eλληνικών, θα είναι, εκτός από εκπαιδευτικό μέτρο, και μια συμβολική χειρονομία. Eλπίζω να έγινε σαφές ότι σήμερα δεν καταπιάστηκα καθόλου με το εκπαιδευτικό μέτρο καθεαυτό· αλλά ούτε και εξάντλησα τα περί συμβολισμών.
Nα τελειώσουμε, όπως αρχίσαμε, με ένα λατινικό μότο, αυτό που κανοναρχεί τις NATOϊκές διασκέψεις: ANIMUS IN CONSULENDO LIBER. Eίναι εξαιρετικά πιθανό ότι στα αμέσως επόμενα χρόνια η Eλλάδα και η Tουρκία θα είναι οι μόνες χώρες-μέλη όπου κανένας ενήλικας δεν θα μπορεί να απαντήσει στην ερώτηση: “τι γλώσσα είναι αυτή, μπαμπά;”. Πρακτικά ασήμαντο, αλλά αρκούντως συμβολικό.
Κανένας δρόμος δεν οδηγεί (πια) στη Ρώμη,
TO BHMA, Παπαγγελής Θεόδωρος, 8 Σεπτεμβρίου 2018
Πολλοί δεν θα καταδεχτούν να το θεωρήσουν καν ως είδηση, αλλά και όσοι το θεωρήσουν ας μη μιλήσουν για είδηση «που έσκασε σαν βόμβα», γιατί πρόκειται μάλλον για το χρονικό μιας προαναγγελθείσης «μεταρρυθμιστικής» κίνησης. Ο κ. Γαβρόγλου, λοιπόν, ανακοίνωσε την απάλειψη των Λατινικών από τις Πανελλαδικές και την αντικατάστασή τους με το μάθημα της Κοινωνιολογίας. Πριν από μερικά χρόνια ένας άλλος υπουργός της Παιδείας, και με αφορμή έναν από τους περιοδικούς καβγάδες για τη χρησιμότητα ή μη των Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών στο σχολικό πρόγραμμα σπουδών, απεφάνθη ότι σε αντίθεση με τα πρώτα, που σφύζουν από ζωτικούς χυμούς, τα Λατινικά είναι πολύ νεκρά για να χρησιμεύουν σε οτιδήποτε. Δεν ξέρω αν ο σημερινός υπουργός συνυπογράφει το κηδειόχαρτο που τοιχοκόλλησε ο τέως, πάντως, απαντώντας σε σχετικές δημοσιογραφικές ερωτήσεις, προέβαλε διαφορετικό σκεπτικό, ή μάλλον δυο-τρία χωλά και προφανούς προχειρότητας σκεπτικά, από τα οποία, προς το παρόν τουλάχιστον, θα σχολιάσω μόνο ένα.
Είπε, λοιπόν, ο κ. Γαβρόγλου ότι «το μάθημα της Κοινωνιολογίας σού δίνει πολλές δυνατότητες να δεις και τι άλλο μπορείς να κάνεις. Το μάθημα των Λατινικών δεν σου δίνει αυτή τη δυνατότητα, είναι κάπως μονοσήμαντο» (sic). Δεν ξέρω αν ο υπουργός βλέπει την Κοινωνιολογία ως μάθημα επαγγελματικού προσανατολισμού, αλλά ακόμη περισσότερο δεν ξέρω αν ξέρει και ο ίδιος τι εννοεί με το «μονοσήμαντο». Και επειδή εδώ δεν με ενδιαφέρει να προχωρήσω σε μια σύγκριση των δύο διδακτικών αντικειμένων με γνωσιολογικούς και επιστημολογικούς όρους, θα περιοριστώ αποκλειστικά στα «μονοσήμαντα» Λατινικά.
Τέσσερις σημαντικοί παράγοντες
Και, πρώτον, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι η διαγραφή των Λατινικών από τις Πανελλαδικές σημαίνει αυτόματα τον οριστικό ευτελισμό τους ως διδακτικού αντικειμένου στη σχολική τάξη και την ένταξή τους στη ζώνη του μαθητικού χαβαλέ, δηλαδή στον προθάλαμο της οριστικής τους απάλειψης. Και οι φιλότιμοι δάσκαλοι που καταφέρνουν ακόμη να το διδάσκουν επαρκώς θα πρέπει να βρουν τρόπους για να διαφυλάξουν την αυτοεκτίμησή τους όσο θα διαρκεί το δίωρο πασατέμπο.
Δεύτερον, οι διδάσκοντες στα πανεπιστημιακά Τμήματα Φιλολογίας θα βρεθούν να υποδέχονται ανυποψίαστα «πρωτάκια» τα οποία στη συντριπτική πλειονότητά τους θα κάνουν αρχή τριτοβάθμιων σπουδών με το αλφαβητάρι και το λατινικό αντίστοιχο του «Λόλα, να ένα μήλο». Οι συνέπειες για την ειδίκευση στους Τομείς Κλασικών Σπουδών και στα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών δεν θα είναι τίποτε λιγότερο από ολέθριες.
Τρίτον, όσοι νοιάζονται να δουν το δάσος πέρα από τα δέντρα γνωρίζουν ότι η εξαγγελθείσα αλλαγή θα επηρεάσει νομοτελειακά την αντίληψη για το σύνολο της αρχαιογνωσίας, και των ανθρωπιστικών σπουδών γενικότερα, και σε βάθος χρόνου τα οψώνια αυτού του αμαρτήματος θα είναι η ερευνητική τετραπληγία του συγκεκριμένου ακαδημαϊκού κλάδου.
Τέταρτον, είτε το θέλει είτε όχι η εκπαιδευτική φιλοσοφία ορισμένων, υπάρχουν και παιδιά που από κάποιον, «αδιάγνωστο» ας πούμε, προγραμματισμό αισθάνονται ότι τις καλύτερες στιγμές τους στη μέση εκπαιδευτική βαθμίδα τις χρωστούν στα γλωσσικά μαθήματα. Και πολλά από αυτά που έχουν την προίκα της αυξημένης γλωσσικής δεκτικότητας ανακαλούν τα Λατινικά του σχολείου, είτε τα προχώρησαν είτε όχι, ως ένα από τα πρώιμα διεγερτικά της διανοητικής περιέργειας που δρομολόγησε το οδοιπορικό τους στον ευρύτερο χώρο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, της κουλτούρας ή και της γλωσσομάθειας. Πολλοί δεν υποψιάζονται ή υποτιμούν την παραγωγική και προοπτική σημασία τέτοιων διεγερτικών στην κρίσιμη σχολική ηλικία. Ουδείς ψόγος, αρκεί να μην έχουν σχέση με τα εκπαιδευτικά επιτελεία.
Η κλασική Αρχαιότητα είναι ΠΟΠ
Κάποιοι επικεντρώνονται ήδη στις συντεχνιακές σιλουέτες που διαφαίνονται πίσω από την εξαγγελία του υπουργείου, αλλά τέτοιου είδους ιδιοτέλειες δεν θα είχαν αποτελεσματικότητα αν η κατά καιρούς αναφλεγόμενη συζήτηση για τη θέση των αρχαιογλωσσικών μαθημάτων στο σχολικό πρόγραμμα δεν γινόταν με οικτρά απλουστευτικούς και κατάφωρα χρησιμοθηρικούς όρους. Γιατί, βέβαια, τα Αρχαία και τα Λατινικά στο σχολείο δεν είναι απλώς η γραμματική και συντακτική νεκροτομή γλωσσικών πτωμάτων αλλά το εισαγωγικό (και, για να το πούμε ξανά, το διεγερτικό) συναπάντημα με πολιτισμικά κληροδοτήματα που ερμηνεύουν την «αρχαιολογία» της ζωής που ζούμε σήμερα και αποκαλύπτουν την ιστορικότητά μας.
Τη χρειαζόμαστε άραγε αυτή την αποκάλυψη; Αν εξαιρέσουμε τους ξένοιαστους καβαλάρηδες της τεχνολογικής επιτάχυνσης που θεωρούν την ιστορικότητα των πραγμάτων τόσο χρήσιμη όσο και τις προηγούμενες εκδόσεις των ηλεκτρονικών τους γκάτζετ, υπάρχει χώρος για προβληματισμό και συζήτηση. Και εμείς συζητώντας αποφασίσαμε εδώ και πολύν καιρό ότι η κλασική Αρχαιότητα είναι ΠΟΠ, δηλαδή Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης, όπου η προέλευση είναι αποκλειστικά και αδιαπραγμάτευτα ελληνική. Πρόκειται για πανηγυρική εκδήλωση του ελληνικού εξαιρετισμού (exceptionalism), δεδομένου ότι σε ολόκληρη τη Δύση, αλλά τώρα και σε αρκετά λημέρια της Ανατολής, την Αρχαιότητα τη σέρνει η συνωρίδα Ελλάδας και Ρώμης.
Δεν είναι της ώρας να αφηγηθούμε πώς το μακρύ χέρι της Ιστορίας επέμεινε πάντα να αχνογράφει ή και να σβήνει ολότελα τον έναν πυλώνα από τον μαυροπίνακα της ελληνικής εκπαίδευσης, και αν μερικοί από τους μαχητές του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, επειγόμενοι να στερεώσουν ελληνική εθνική συνείδηση με το αλφάδι της Αρχαιότητας, απέκλεισαν τη λατινική συνιστώσα έχοντας τους κατανοητούς λόγους τους. Και, βέβαια, ούτε χρειάζεται ούτε μπορούμε να βλέπουμε τη Ρώμη ως αυτό που ονόμασαν «το οικογενειακό ρομάντζο της Δύσης», αλλά το να μας είναι, γενικά αλλά και εκπαιδευτικά, αδιάφορο το ότι η γλώσσα της, σφυρηλατημένη, ναι, και στο ελληνικό αμόνι, υπήρξε για αιώνες το αποκλειστικό επίσημο όχημα της επιστήμης και του στοχασμού στη Δύση είναι μια από τις σκοτεινές ρίζες που τρέφουν τον αμαθή, «ανάδελφο» και επαρχιώτικο εγωισμό μας. Και μπορεί η Δύση, όταν όλο και πιο σπάνια σήμερα αναλογίζεται την αρχαιολογία της, να συμφωνεί με τον άγγλο ποιητή ότι κατά κάποιον τρόπο «όλοι είμαστε Ελληνες», δεν ξεχνά όμως και τον μεγάλο ανθρωπιστή που είπε ότι με πολλούς τρόπους «είμαστε ακόμη πολίτες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας».
Ψιλά γράμματα, θα πουν κάποιοι, όταν πρέπει να βρεθεί θέση στη λιακάδα του Δημοσίου και για τον υπερπληθυσμό των κοινωνιολόγων. Ναι, αλλά ο υπουργός Παιδείας θα έπρεπε να ξέρει καλύτερα – και εν πάση περιπτώσει να ξανασκεφτεί αν αυτά τα Λατινικά είναι τόσο «μονοσήμαντα» όσο φαίνεται να πιστεύει.
Ο κ. Θεόδωρος Παπαγγελής είναι ακαδημαϊκός, καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ.
(ANAΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟΥ Θ. ΠΑΠΑΓΓΕΛΗ ΣΕ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΚΛΑΣΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ)
Δεν είναι σύνηθες να παίρνει πρώτος το λόγο σε ημερίδα επί ελληνικού εδάφους ένας λατινόφρων, όπως ελόγου μου. Το αποδίδω στην πολιτικώς ορθή συμπόνια για τη μειονότητα (μιλώ πάντα για τα εν Ελλάδι) στην οποία ανήκω. Η μειονότητά μας λοιπόν εδώ και 15 μήνες πενθεί την ολική έκλειψη των Λατινικών ως πανελλαδικώς εξεταζομένου μαθήματος. Και όπως γνωρίζουμε όλοι, μόνο θεόπνευστη εντολή ή ανθρώπινη παραφροσύνη μπορεί να σε κάνει να πάρεις στα σοβαρά ένα μη πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα στο ελληνικό Λύκειο.
Αλλά πριν τοιχοκολληθεί επίσημα από τον προηγούμενο υπουργό παιδείας, το κηδειόχαρτο των Λατινικών είχε προαναγγελθεί από άλλον υπουργό, με την ταυτόχρονη διευκρίνιση ότι σε αντίθεση με τη μακαρίτισσα την λατινική, η αρχαία ελληνική είναι ακόμη ζωντανή. Την επιστημονική εγκυρότητα αυτού του ιατρικού ανακοινωθέντος θα τη συζητήσω ευχαρίστως στα απομνημονεύματά μου, αν ποτέ τα γράψω. Σήμερα, και στον λίγο χρόνο που διαθέτω, εν είδει στοχευμένης πρόκλησης θα πω δυο λόγια για το πλέγμα των αντιλήψεων που υποθάλπουν αυτή τη διάκριση μεταξύ ζωής και θανάτου. Πρόκειται για αντιλήψεις που με ποικίλους τρόπους ενδημούν τόσο στην κοινωνία μας όσο και στην εκπαιδευτική μας ιδεολογία. Και λέω αμέσως ότι την κλασική αρχαιογνωσία, για ιστορικούς λόγους περισσότερο ή λιγότερο προφανείς, τη συγχέουμε καθ’ έξιν και κατά συρροήν με την ανάκρουση του εθνικού μας ύμνου. Και όσο ξέρω οι εθνικοί ύμνοι δεν είναι για να φιλοξενούν και τους άλλους, παρά μόνο ως αντιπάλους και εχθρούς. Έτσι, ενώ η Ιστορία μιλάει για ελληνορωμαϊκή Αρχαιότητα, ο εθνικός ύμνος αναγνωρίζει μόνο την ελληνοελληνική Αρχαιότητα. Το φαινόμενο είναι τόσο μοναδικά ελληνικό όσο και η ρετσίνα και το κοκορέτσι σε παλιά πλακιώτικη ταβέρνα.
Μιλώ, βέβαια, για συλλογικές, ανειδίκευτες αντιλήψεις, για ανεξέταστες και αυτάρεσκες παραστάσεις του συλλογικού φαντασιακού, μόνο που το συλλογικό φαντασιακό επικαθορίζει περισσότερα πράγματα από όσα συνειδητοποιούμε, και τελικά επηρεάζει και αυτούς που θα έπρεπε να ξέρουν καλύτερα, δηλαδή οι κλασικοί φιλόλογοι που στελεχώνουν τα πανεπιστημιακά τμήματα φιλολογίας που ξέρουν καλά ότι η αρχαιογνωσία, παντού και ανέκαθεν, είναι ελληνορωμαϊκή• ξέρουν επίσης ότι η ουσιαστική απάλειψη των λατινικών από το Λύκειο είναι η πρώτη βαριά σωματική βλάβη στο συνολικό σώμα της κλασικής φιλολογίας, ξέρουν ότι μια δυο γενιές αλατίνιστων φοιτητών είναι μια πολλά υποσχόμενη αρχή για τη βαθμιαία απονεύρωση και το τελικό ολοκαύτωμα της κλασικής φιλολογίας ως γνωστικού, ακαδημαϊκού και ερευνητικού κλάδου• το ξέρουν και γι’ αυτό επί τω ακούσματι της υπουργικής πρόθεσης για το μάθημα των Λατινικών στο Λύκειο θα έπρεπε να έχουν ήδη απαντήσει με την άμεση αναστολή της λειτουργίας των φιλολογικών τμημάτων. Οι αλλεπάλληλες entre nous ημερίδες των λατινιστών, τα υπομνήματα προς τον υπουργό, οι ανακοινώσεις των Τμημάτων και μια ανοικτή επιστολή του ομιλούντος δεν σήμαναν τίποτε.
Μίλησα προηγουμένως για ιστορικούς λόγους που ερμηνεύουν, όσο ερμηνεύουν, την ανιστόρητη μονομέρεια της νεοελληνικής αρχαιογνωσίας. Ναι, τέτοιοι λόγοι υπήρξαν, όταν, για παράδειγμα, ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός αποδύθηκε σε αγώνα σφυρηλάτησης εθνικής ταυτότητας με αναφορά σε ἐνα ευκλεές κλασικό παρελθόν που έπρεπε τότε και για συγκεκριμένους λόγους να είναι αποκλειστικά ελληνικό, σε εποχές όπου ο ιερομόναχος Γρηγόριος Παλιουρίτης, αλλά όχι μόνον αυτός, επιτιμούσε όσους εχαίροντο καλούμενοι Ρωμαίοι και ουχί Έλληνες ‘δια να χαρακτηρίζωμεν καλλίτερον το όνειδος της δουλείας, την οποίαν ελάβομεν από τον λαόν της Ρώμης’. Και ναι, κάποτε το εκπαιδευτικό μας αφήγημα μπορεί να είχε τους λόγους του να θεωρεί τον ρωμαϊκό πολιτισμό χλομή και άτεχνη απομίμηση του ελληνικού κλασικού θαύματος, αλλά στο τέλος της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα, στον ενδότερο κύκλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ενώ φιλοδοξούμε, τουλάχιστον οι περισσότεροι, να είμαστε ενεργώς κοινωνοί της Ευρωπαϊκής Ιδέας (όσο και αν αυτή χειμάζεται), πόσο παραγωγικό και ιστορικά επίκαιρο είναι να κάνουμε κινήσεις οι οποίες σε τελική ανάλυση υποθάλπουν, και ας μην το συνειδητοποιούμε, τάσεις παλιοκαιρίσιου εξαιρετισμού και αυτάρεσκες εθνικές μυθολογίες; Γιατί οι διάφορες, εκπαιδευτικές κυρίως αλλά και άλλες, εκδοχές του εθνικού ύμνου που έλεγα να κατηχούν ανθρώπους που κατά τα άλλα έχουν το τεκμήριο της σοβαρότητας και να τους κάνουν να ρωτούν αγωνιωδώς (προσωπική εμπειρία) μετά από μια διάλεξη σχετικά με την προτεραιότητα της Ρώμης στη διαμόρφωση της πολιτικής πραγματικότητας και του δικαιικού ήθους της Ευρώπης: μα από τους Έλληνες δεν τα πήραν αυτά οι Ρωμαίοι; Επιτρέψτε μου να πω ότι μετά από την πολλοστή επανάληψη αυτής της αντίδρασης έχω επινοήσει μια απαντητική φόρμουλα που ως τώρα τουλάχιστον δεν έχει προσκρούσει σε σοβαρές ενστάσεις. Η Ευρώπη, λέω, με τη Ρώμη είχε ανέκαθεν σχέση σταθερής και νόμιμης συζυγίας, με την Ελλάδα είχε κατά καιρούς φλογερά ειδύλλια.
Αλλά ας επιστρέψω στο μαθητικό λυκειακό σκηνικό. Πολύ εύλογα θα μπορούσε κάποιος να ρωτήσει: μα υπάρχει μαθητής που μπορεί να πάρει αν όχι Προφίσιενσι τουλάχιστον ένα first certificate στα λατινικά με 4 και 5 ώρες εβδομαδιαίας διδασκαλίας στα δυο τελευταία ή στον τελευταίο χρόνο του Λυκείου; Δύσκολο, ακόμη και για την πιο απλουστευμένη εκδοχή της Εσπεράντο, και πολύ πιο δύσκολο για τα αρχαία ελληνικά, αν υποθέσουμε ότι δεν πρόκειται για δωρεάν άνωθεν καταβαίνουσαν που ενσφηνώνεται στο DNA μας. Και επίσης δεν ξέρω αν υπάρχουν μαθητικοί φωστήρες που μετά τη λυκειακή φοίτηση στη Φυσική μπορούν να καταλάβουν το πρώτο πρώτο άρθρο από το Πιστεύω της Γενικής Σχετικότητας ή ξεσκολισμένοι της γυμναστικής που είναι έτοιμοι για ολυμπιακό μετάλλιο. Ξέρω, όμως, ότι ανάλογα με το τι είδους ψείρες κατεβάζει η κούτρα του καθενός, ανάλογα με το ποιες πρώτες υποδοχές λανθάνουν και υπνώττουν μέσα στα μυαλά και τις ψυχές, ο πρώτος σπόρος, ακόμη και από έναν μέτριο δάσκαλο, έχει την αναπαλλοτρίωτη σημασία του. Και αν έτσι βουληθούν οι Μούσες του λόγου και της επιστήμης, ο σπόρος θα βλαστήσει εν δόξη και τιμή. Εδώ, λοιπόν, μιλάμε για απαγόρευση σποράς.
Καλώς, περιμένω να πει τώρα κάποιος, αλλά τι χρειάζεται ένας λατινικός σπόρος; (είναι μονοσήμαντος είχε πει ο κ. Γαβρόγλου, αλλά δεν πρόλαβε να εξηγήσει τι εννοεί). Τώρα φτάσαμε στο πιο νευραλγικό σημείο της ιστορίας μας, τουτέστιν στην έννοια της χρησιμότητας. Αντιμέτωποι με το ερώτημα της χρησιμότητας ή μη, όσοι διακονούμε τα ανθρωπιστικά πασχίζουμε συχνά να απαντήσουμε με παράδοξα και οξύμωρα του τύπου ‘η χρησιμότητα του άχρηστου’. Μόνο που έτσι κινδυνεύουμε να αυτομολήσουμε στους όρους με τους οποίους παίζουν οι φονταμενταλιστές της πρακτικής χρησιμοθηρίας. Αντί να ρυμουλκηθώ προς αυτό το αδιέξοδο, επιτρέψτε μου να μιλήσω με ένα είδος παραβολής.
Ήταν ένας νεαρός μαθητής (μαθήτρια) που ακούγοντας τις πρώτες λατινικές λέξεις και εκφράσεις ανακάλεσε στο μυαλό του αυτόματα λέξεις από τα αγγλικά και τα γαλλικά, που είχε φροντίσει να μάθει. Τίποτε συγκλονιστικό ως εδώ (τα έχουν πει αυτα κι άλλοι). Όμως οι ομοιότητες ακόνισαν τη λαχτάρα του να μάθει αυτή τη λεγόμενη νεκρή γλώσσα και να διαβάσει αργότερα τους μεγάλους μαστόρους του λατινικού πεζού και ποιητικού λόγου, για να ανακαλύψει ότι οι νεότερες ευρωπαϊκές λογοτεχνίες, με όλες τις οφειλές τους στην ελληνική, βρίθουν από λατινικά διακείμενα. Σιγά σιγά ανακάλυψε ότι ο Όμηρος είναι ένας σεβάσμιος γέροντας από την Ιωνία που ξέρερι ακόμη να λέει καταπληκτικές και κάποτε παράξενα επίκαιρες ιστορίες ή να τροφοδοτεί το Χόλιγουντ με απολαυστικά μπλοκμπάστερ, αλλά ο Πατέρας της Δύσης είναι ο Βιργίλιος, της Δύσης στην οποία ο ίδιος πολιτισμικά ανήκει. Μπορεί να πάσχει από φαντασιώσεις, όμως τώρα πιστεύει και λέει ότι νιώθει πιο Ευρωπαίος, κυρίως όταν διαπιστώνει ότι η ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού και της δυτικής επιστήμης μέχρι σχεδόν τον 18ο αιώνα είναι γραμμένη στα λατινικά — και τότε θυμάται νοσταλγικά τον καλό σπορέα, εκείνον που δεν του είχαν ακόμη απαγορεύσει να σπέρνει. Ένας άλλος μαθητής πάλι, παρόλο που τα λατινικά του Λυκείου δεν τον είχαν ενθουσιάσει τόσο πολύ ώστε να τα συνεχίσει, όταν άρχισε να σπουδάζει νομικά εύρισκε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την απέριττη και χυμώδη λακωνικότητα με την οποία η λατινική νομική γλώσσα διατύπωνε δικαιϊκά αξιώματα και εντολές. Δεν κέρδισε καμιά δίκη αργότερα γι’ αυτόν τον λόγο, αλλά όταν έγραψε το πρώτο του άρθρο στο αστικό δίκαιο το βρήκε πολύ σημαντικό από ακαδημαϊκή άποψη να μπορεί να παραθέσει και κάποιες λατινικές φόρμουλες. Και άλλοι που έγιναν γιατροί και γεωπόνοι διαπίστωσαν ότι με κάποιο τρόπο κατανοούσαν την ορολογία της επιστήμης τους πιο άμεσα και εύκολα από νεότερους συναδέλφους που κάποιος μια μέρα αποφάσισε να τους στερήσει τον σπορέα. Και, last but not least, όλοι τους αποκόμισαν μια σημαντική αίσθηση ιστορικότητας για την επιστήμη τους – μια αίσθηση που περιέργως δεν είχε ή δεν ήθελε να έχει ο ιστορικός των επιστημών που είχε απαγορεύσει τη σπορά.
Είμαστε υποκείμενα κατασκευασμένα από την ιστορία μας, γι’ αυτό αίσθηση ιστορικότητας σημαίνει κριτική αυτογνωσία και ιστορική νοημοσύνη. Τα κλασικά γράμματα, ελληνικά και ΄λατινικά αδιαίρετα και ομοούσια, είναι η πιο δραστική και στοργική τροφός αυτής της ιστορικής νοημοσύνης, και η ιστορική νοημοσύνη με τη σειρά της τρέφει τις ποικίλες στοχαστικές προσαρμογές και τον πλουραλισμό της νόησης και της ευαισθησίας που με τη σειρά τους τρέφουν δημοκρατικό ήθος. Η κλασική ανθρωπιστική παιδεία ούτε ελιτίζει ούτε λαϊκίζει, δεν καταδέχεται την ιδεολογική και ιδεοληπτική κατήχηση, είναι σπουδή ελευθερίας από την οποία προέκυψαν Αναγεννήσεις και Διαφωτισμοί. Σκεφτείτε μόνο αν θα είχε υπάρξει Διαφωτισμός χωρίς το προηγούμενο της ουμανιστικής Αναγέννησης. Τα κλασικά γράμματα δεν είναι ευκαιριακό τοτέμ και μουσειακό έκθεμα για εθνικές πανηγύρεις αλλά, ομοούσια και αδιαίρετα, ελληνικά και λατινικά, είναι ανανεώσιμη και ανανεωτική πηγή πολιτισμικής ενέργειας.
Επιλογίζω επιστρέφοντας για δύο λεπτά στα Λατινικά. Μας είπαν ότι ο τρόπος διδασκαλίας τους είναι απαρχαιωμένος και αλυσιτελής. Σύμφωνοι, αλλά μας είπαν επίσης , ανακριβώς και ψευδώς, ότι δεν προτάθηκε εκσυγχρονισμός της διδασκαλίας τους στο Λύκειο. Όμως, αν υπήρχε πραγματική βούληση από τους πολιτικούς επιτελείς της Παιδείας, σήμερα θα υπήρχε ένα νέο εγχειρίδιο, που δεν θα άρχιζε με εκείνο το σεβαστό μεν αλλά τυπικό και παλιοκαιρίσιο ‘ο ποιητής Οβίδιος είναι εξόριστος στον Πόντο’ αλλά με το ‘ο ποιητής Καρυωτάκης αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα’. Και τότε είναι πιθανό ότι μερικά ζευγάρια εφηβικά μάτια θα έλαμπαν αλλιώς.
Άγγελος Χοτζίδης (ΠΕ 78 Νομικός – ΠΕ 02 Φιλόλογος)
«Κοινωνιολογία και κριτική σκέψη – Λατινικά και ευρωπαϊκός πολιτισμός»
Έξι σημεία για τα οφέλη των μαθητριών και των μαθητών από τη διδασκαλία της Κοινωνιολογίας ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα και τη διδασκαλία των Λατινικών ως μάθημα Γενικής Παιδείας:
1. Χωρίς κριτική σκέψη δεν υπάρχουν ενεργές και ενεργοί πολίτες.
Η Κοινωνιολογία, με τη μελέτη των συνεχώς μεταβαλλόμενων κοινωνικών φαινομένων, βοηθά τις μαθήτριες και τους μαθητές να αναπτύξουν κριτική σκέψη. Πρόκειται για έναν βασικό σκοπό της ελληνικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Όπως διδάσκονται τα ίδια τα παιδιά στην Έκθεση-Έκφραση της Β΄ ΓΕΛ (σ. 223), σκοπός του Γενικού Λυκείου είναι να «υποβοηθά» τις/τους μαθήτριες/τές να «αναπτύσσουν δημιουργική και κριτική σκέψη…» (άρθρο 1 (γ) του νόμου 1566/1985).
2. Η αποστήθιση βλάπτει την κριτική σκέψη.
Με την Κοινωνιολογία, τα παιδιά δεν είναι αναγκασμένα να αποστηθίσουν ένα υψηλό ποσοστό (έως και 80%) της ύλης, όπως συνέβαινε τις τελευταίες δεκαετίες με τα Λατινικά ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα. Έτσι, αμβλύνθηκε ένα βασικό πρόβλημα της ελληνικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: η αποστήθιση της εξεταστέας ύλης.
3. Κοινωνιολογία και Ανθρωπιστικές Σπουδές.
Η Κοινωνιολογία -σε αντίθεση με τα Λατινικά- ως γνωστικό αντικείμενο είναι βασικό για την πλειονότητα των πανεπιστημιακών τμημάτων για τα οποία διαγωνίζονται οι υποψήφιες/οι της Ομάδας Προσανατολισμού (ΟΠ) Ανθρωπιστικών Σπουδών: Παιδαγωγικά, Πολιτική Επιστήμη, Δημοσιογραφία, Ψυχολογία, Εγκληματολογία, Κοινωνιολογία, Κοινωνική Ανθρωπολογία, Κοινωνική και Εκπαιδευτική Πολιτική κ.ά., αλλά και για Ιστορία, Αρχαιολογία, Φιλοσοφία, Φιλολογία, Τμήματα Ξένων Γλωσσών ή Νομική.
4. Λατινικά και σύγχρονη Ευρώπη.
Η διδασκαλία των Λατινικών στο Γενικό Λύκειο πρέπει να συνεχιστεί ως μάθημα Γενικής Παιδείας στη Β΄ τάξη, με έμφαση στον ρωμαϊκό πολιτισμό. Έτσι, όλες οι μαθήτριες και όλοι οι μαθητές θα αποκομίσουν τα οφέλη των Λατινικών, όπως καλύτερη γνώση της επιστημονικής ορολογίας στις κύριες ευρωπαϊκές γλώσσες αλλά και ουσιαστική γνώση του ρωμαϊκού πολιτισμού -βασικού πυλώνα της σύγχρονης Ευρώπης-, χωρίς να αναγκάζονται να αποστηθίζουν τη διδακτέα ύλη υπό το βάρος των πανελλαδικών εξετάσεων.
5. Κοινωνιολογία και αποτελεσματική αξιολόγηση.
Με την Κοινωνιολογία ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα της ΟΠ Ανθρωπιστικών Σπουδών (μαζί με Νεοελληνική Γλώσσα – Λογοτεχνία, Αρχαία Ελληνικά και Ιστορία), έχει εξασφαλιστεί η αποτελεσματική αξιολόγηση των υποψηφίων, η οποία συντελεί σε ασφαλή συμπεράσματα για όλο το φάσμα των απαραίτητων δεξιοτήτων των μελλοντικών φοιτητριών/τών και εργαζομένων. Αντιθέτως, η εξέταση των υποψηφίων σε δύο αρχαίες γλώσσες (Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά), οδηγεί σε μία μονόπλευρη αξιολόγηση, καθώς δεν λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη το κριτήριο της κριτικής σκέψης. Επιπλέον, σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., οι υποψήφιοι των τμημάτων Ανθρωπιστικών Σπουδών εξετάζονται μόνο σε μία αρχαία γλώσσα (συνήθως Λατινικά, τα οποία όμως έχουν διδαχθεί για τέσσερα έως έξι έτη).
6. Κοινωνιολογία και υψηλού επιπέδου αξιολόγηση.
Η Κοινωνιολογία ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα αποτελεί τη συνέχεια των τεσσάρων αντίστοιχων γνωστικών αντικειμένων (Κοινωνική – Πολιτική Αγωγή, Πολιτική Παιδεία κ.ά.) που έχουν διδαχθεί οι μαθήτριες και οι μαθητές από τη Γ΄ τάξη του Γυμνασίου έως και τη Β΄ τάξη του Γενικού Λυκείου. Τα παιδιά έχουν εμβαθύνει σε θέματα όπως: εκπαίδευση, παγκοσμιοποίηση, μετανάστευση, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ΜΜΕ, φτώχεια, έμφυλες ταυτότητες κ.ά. Αντιθέτως, τα Λατινικά δεν αποτελούν τη συνέχεια κανενός αντίστοιχου γνωστικού αντικειμένου -καθώς διδάσκονται μόνο στη Γ΄ ΓΕΛ- και θα είναι το μοναδικό μάθημα από τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα των ΓΕΛ για το οποίο δεν υπάρχει κανένα αντίστοιχο μάθημα στις προηγούμενες τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Συνεπώς, λείπει -και αυτό είναι σημαντικό- ένα βαθύτερο γνωστικό υπόβαθρο για μία υψηλού επιπέδου αξιολόγηση των υποψηφίων στα Λατινικά, ανάλογη με αυτή όλων των υπολοίπων μαθημάτων των Πανελλαδικών.
Το μάθημα της ξένης γλώσσας στο Λύκειο θα πρέπει να αυξηθεί κατά μία ώρα για όλες τις ξένες γλώσσες που είναι προς επιλογη στο Λύκειο. Και θα έπρεπε όλες αυτές οι γλώσσες να συνδέονται με το πιστοποιητικό γλωσσομάθειας.
Το μάθημα της Φυσικής Αγωγής στην Β Λυκείου διδάσκεται μόνο μια φορά την εβδομάδα , ενώ σε όλες τις άλλες τάξεις δύο φορές . Πρέπει να προστεθεί ακόμα μια ώρα Γυμναστική στην Β Λυκείου για να μην υπαρχει αυτή η αδικία με τους μαθητές της Β τάξης, που δίκαια διαμαρτύρονται σε εμάς τους καθ. Φυσικής Αγωγής.
Υπογράφω την παραπάνω ανακοίνωση. Γιώργος Κωστιάνης, Μαθηματικός
Η Κοινωνιολογία είναι ένα μάθημα απαραιτητο σε όλες τις τάξεις! Είναι πολύ σημαντικό οι μαθητές να καλλιεργησουν την κριτική τους σκέψη αλλά και ν α μάθουν να προσαρμοζονται μέσα σε μια συνεχώς μεταβαλλομενη κοινωνία. Η πλέον κατάλληλη επιστήμη, ιδιαίτερα στις μέρες μας, δεν είναι άλλη πέρα από την Κοινωνιολογια! Θεωρώ πως είναι μια επιστήμη αδιαμφισβητητης αξίας που σίγουρα θα πρέπει να εξετάζεται και στις πανελλαδικες εξετάσεις.
Στηριζόμενος στη φετινή μου εμπειρία μελετώντας το συγκεκριμένο μάθημα, διαπίστωσα, όπως κι οι περισσότεροι, ότι η Κοινωνιολογία είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται η σύγχρονη εκπαίδευση. Δηλαδή, η διαπολιτισμική εκπαίδευση, όπως λέγεται. Διότι πρόκειται για μια ανοιχτή και μοναδική επιστήμη που, πέρα από την ενδελεχή ανάλυση των διαφόρων πτυχών της κοινωνίας και του κόσμου, προσφέρει στο μαθητή την ευκαιρία να δώσει απαντήσεις σε διάφορα ερωτήματα που σκόπιμα παραμένουν μετέωρα, να φτάσει στη συνειδητοποίηση των πραγματικών αιτιών των προσωπικών αλλά κι ευρύτερων προβλημάτων και να αντιληφθεί την ευρύτερη κοινωνία και το κράτος σφαιρικά, γνωρίζοντας τους τρόπους και τους λόγους ύπαρξης και λειτουργίας τους. Με λίγα λόγια, η Κοινωνιολογία βοηθάει να κατανοήσουμε τον λόγο ύπαρξης της κοινωνίας, της θέσης και της σχέσης μας με αυτή, συμβάλλοντας στη ομαλότερη ένταξη μας στη κοινωνία. Σε αντίθεση, λοιπόν, με τα Λατινικά τα οποία είναι πλέον μια “νεκρή” γλώσσα, η Κοινωνιολογία δύναται να συμβάλλει στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των μαθητών. Βέβαια, η Κοινωνιολογία δεν αποτελεί πανάκεια για αυτό το ζήτημα, καθώς υπάρχουν κι άλλοι καθοριστικοί παράγοντες, αλλά το να “εξαλείφονται” ένα-ένα τα μέσα ενίσχυσης της κριτικής ικανότητας των μαθητών , σίγουρα δεν είναι ευεργετικό.
Η φετινή χρονιά θα ήταν η ομορφότερη και παιδαγωγικά η πλέον ουσιαστική όσον αφορά την διδασκαλία του μαθήματος της Φυσικής. Ξεκινήσαμε με 7 ώρες και δώσαμε βάση στους ορισμούς των Φυσικών μεγεθών, στην Φυσική και στα πειράματα και στις ασκήσεις και στις ερωτήσεις. Έγινε πραγματικά αξιοζήλευτη δουλειά στο δημόσιο σχολείο. Αυτό έγινε αντιληπτό πρωταρχικά από τους μαθητές μας με τους οποίους μπορούσαμε (είχαμε την χρονική άνεση) να λύσουμε απορίες σε δύσκολα κατανοητές έννοιες της Φυσικής, να δούμε περασμένα θέματα, να συζητήσουμε τυχόν λάθη τους σε τεστ και διαγωνίσματα που κάθε βδομάδα γράφαμε στο δημόσιο επαναλαμβάνω σχολείο. Αυτό για κάποιο λόγο δεν άρεσε σε κάποιους. Φρονώ ότι αν συνεχίζονταν και δεύτερη χρονιά αυτό το εφτάωρο, θα άλλαζαν πολλά πράγματα στο δημόσιο σχολείο και περισσότερο στην γνώμη που έχουν οι μαθητές για το πόσο τους βοηθάει το δημόσιο σχολείο στην προετοιμασία τους για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Λέω δηλαδή εμμέσως πλην σαφώς ότι υπάρχουν αρκετοί που βολεύονται με το δημόσιο σχολείο παρία της εκπαίδευσης. Είναι προτιμότερο να μην γίνεται δουλειά στο δημόσιο σχολείο. Τον λόγο ας τον σκεφτεί ο καθένας.
Η πρότασή μου είναι να συνεχιστεί αυτό το εφτάωρο στο πρόγραμμα της Φυσικής της Γ’ Λυκείου, χωρίς να αυξηθεί περαιτέρω η ύλη του μαθήματος.
για το μάθημα της ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ το οποίο πρέπει ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙ ΩΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΝΕΛΗΝΙΩΝ
δεν θα επιχειρηματολογήσω, καθώς παρατηρώ ότι υπάρχει ήδη ανεπτυγμένη σοβαρή και πλήρης επιχειρηματολογία για τη διατήρηση της κοινωνιολογίας μεταξύ των πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων. Θα εκφράσω, όμως, την αντίθεσή μου ως εκπαιδευτικός στην αντικατάστασή της από το μάθημα των λατινικών. Τολμώ να κάνω αυτήν την παρέμβαση, διότι έχω διδάξει και τα δύο μαθήματα σε επίπεδο πανελληνίων εξετάσεων.
Η διδασκαλία των λατινικών είναι βεβαίως χρήσιμη, όμως θα πρέπει αφενός να υπάρξει ένα νέο εγχειρίδιο προσαρμοσμένο στις ανάγκες του αναλυτικού προγράμματος, αφετέρου δεν χρειάζεται να εξετάζεται πανελλαδικά. Ίσως θα ήταν προσφορότερη η συνεξέταση με το μάθημα των αρχαίων ελληνικών.
Οσον αφορά στο μάθημα της κοινωνιολογίας, θα πρέπει επιτέλους να «αλλάξουν μυαλά» οι ιθύνοντες. Δε χρειάζεται άλλο η απαρχαιωμένη παπαγαλίστικη λογική των λατινικών και της ιστορίας. Αν θέλετε να προωθήσετε αλλαγές στην παιδεία, καντε με ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ αλλαγές ουσίας και όχι απλώς για να γίνει κάτι.
Άρτεμις Σερδάκη ΠΕ 78 – Νομικός
Βασικό ερώτημα « Τι επιδιώκει το σχολείο – ή πιο σωστά σε τι πολίτες προσδοκούμε;»
Αν απαντήσουμε στο ερώτημα σε πολίτες – καταναλωτές τότε ας ετοιμάσουμε συνταγές εύκολα υλοποιήσιμες που δε γεννούν ερωτήματα απορίες αμφισβητήσεις αντιρρήσεις και ας προσδοκούμε να «κτίσουν» οι νέοι μας την κοινωνία που ταιριάζει σ’ αυτό το «μοντέλο» πολιτών.
Αν όμως απαντήσουμε σε πολίτες σκεπτόμενους, αναζητούντες, δημιουργικούς οφείλουμε να δώσουμε εργαλεία που παρακινούν-προκαλούν την αναζήτηση απαντήσεων σε ερωτήματα όπως ποιος/α είμαι, τι είναι η κοινωνία που ζω, ποια η πορεία της, πως ήταν πως είναι, πως την ονειρεύομαι, ποιος ο ρόλος μου …..
Εργαλεία για ν’ αναζητήσει να δημιουργήσει ο έφηβος τη ζωή του αύριο και συνακόλουθα την κοινωνία του αύριο βρίσκει σε όλα τα αντικείμενα διδασκαλίας του σχολείου όμως βασικό και όρο sine qua non αποτελεί η επιστήμη της κοινωνιολογίας που θα όφειλε το Υπουργείο Παιδείας να προσθέσει στα διδασκόμενα και εξεταζόμενα μαθήματα, εάν δεν υπήρχε.
Πρακτικά τεχνικά θέματα όπως τι είναι απαραίτητο για τις σπουδές σε συγκεκριμένες σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ποιο το διδακτικό εγχειρίδιο κ. α. ακολουθούν της ανάγκης όσμωσης του νέου με ζητήματα που γέννησε και γεννά η κοινωνιολογική σκέψη από την περίοδο της βιομηχανικής επανάστασης μέχρι σήμερα.
Πόσο ακόμη θα συνεχίζεται να εισάγονται σε τμήματα αμιγώς Πληροφορικής (Πανεπιστήμια -Πολυτεχνεία) οι μαθητές ΧΩΡΙΣ να εξετάζονται σε μάθημα Πληροφορικής; Χωρίς αμφιβολία θα πρέπει να εξετάζονται στο μάθημα ΑΕΠΠ οι μαθητές της Γ Λυκείου για να αποκτούν πρόσβαση σε τμήματα Πληροφορικής (Πανεπιστημιακά και Πολυτεχνικά) καθώς και σε κάθε τμήμα συναφούς γνωστικού αντικειμένου.
Υπογράφω την παραπάνω ανακοίνωση. Νίκος Ευσταθιάδης, Μαθηματικός
Το ότι κάθε λίγο και λιγάκι αλλάζουν τα εξεταζόμενα μαθήματα, οι κατευθύνσεις, οι ώρες διδασκαλίας των εξεταζομένων μαθημάτων, δείχνει προχειρότητα και έλλειψη σχεδιασμού.
Να παραμείνουν αυξημένες στο ωρολόγιο πρόγραμμα της Γ λυκείου οι ώρες των εξεταζόμενων μαθημάτων ώστε τα παιδιά να μπορούν να προετοιμάζονται αποτελεσματικά για τις πανελλήνιες εξετάσεις μέσα στο σχολείο τους, όπως πρέπει και οι καθηγητές να έχουν το χρόνο να εμβαθύνουν και να αναβαθμίσουν το μάθημά τους.