1. Τα αρχεία και οι με κάθε σχέση εργασίας οργανικές θέσεις προσωπικού, περιλαμβανομένων και των προσωρινών ή προσωποπαγών θέσεων, των υπηρεσιών και οργανικών μονάδων που καταργούνται με την παρ. 2 του άρθρου 17, καθώς και το προσωπικό που υπηρετεί στις θέσεις αυτές, μεταφέρονται, ως εξής:
α) των Π.Ε.Κ., των ΠΕ.ΚΕ.Σ.Ε.Σ., των Τμημάτων Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των Περιφερειακών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης και των γραμματειών των σχολικών συμβούλων, στα πλησιέστερα ΠΕ.Κ.Ε.Σ. της οικείας Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης,
β) των ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ., στις οικείες Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και
γ) των ΚΕ.Δ.Δ.Υ., των Σ.Σ.Ν., των ΚΕ.ΣΥ.Π. και των ΓΡΑ.Σ.Ε.Π., στα Κ.Ε.Σ.Υ. της περιοχής ευθύνης των οικείων Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Αν στην ίδια περιοχή ευθύνης προβλέπονται περισσότερα από ένα Κ.Ε.Σ.Υ., η μεταφορά γίνεται στο πρώτο Κ.Ε.Σ.Υ. κατά τη σειρά που αναφέρονται στις περιπτώσεις του άρθρου 6.
2. Οι οργανικές θέσεις εκπαιδευτικών, Ε.Ε.Π. και διοικητικού προσωπικού των ΚΕ.Δ.Δ.Υ. μεταφέρονται και εντάσσονται στις θέσεις προσωπικού των Κ.Ε.Σ.Υ. που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 9, όπως αυτές κατανέμονται στα Κ.Ε.Σ.Υ. υποδοχής σύμφωνα με την περίπτ. ζ΄ της παρ. 1 του άρθρου 18. Αν στα Κ.Ε.Σ.Υ. υποδοχής δεν προβλέπονται, ύστερα από την κατανομή, αντίστοιχες θέσεις προσωπικού, οι θέσεις που κατέχει το προσωπικό αυτό μεταφέρονται στα Κ.Ε.Σ.Υ. και μετατρέπονται σε προσωποπαγείς, οι οποίες διατηρούνται μέχρι τη με οποιοδήποτε τρόπο αποχώρηση των προσώπων που τις κατέχουν. Οι εκπαιδευτικοί και τα μέλη του Ε.Ε.Π., κάτοχοι των προσωποπαγών αυτών θέσεων, μπορούν να συμμετέχουν στις διαδικασίες επιλογής Προϊσταμένων Κ.Ε.Σ.Υ., εφόσον διαθέτουν τα λοιπά προσόντα που προβλέπονται στην παρ. 4 του άρθρου 22.
3. Για τη μεταφορά των θέσεων και του προσωπικού που προβλέπεται στις παρ. 1 και 2 εκδίδεται διαπιστωτική απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
4. Το πάσης φύσης προσωπικό που υπηρετεί με απόσπαση στις υπηρεσίες και τις οργανικές μονάδες που καταργούνται με την παρ. 2 του άρθρου 17, μεταφέρεται στις υπηρεσίες υποδοχής σύμφωνα με την παρ. 1 και υπηρετεί σε αυτές έως τη λήξη της απόσπασής του.
5. Υφιστάμενες μισθώσεις για τη στέγαση και λειτουργία των υπηρεσιών και οργανικών μονάδων που καταργούνται με την παράγραφο 2 του άρθρου 17 μπορεί να λύονται αζημίως για το Δημόσιο σύμφωνα με το άρθρο 19 του ν. 3130/2003 (Α΄ 76).
6. Οι προϊστάμενοι των υπηρεσιών στις οποίες μεταφέρονται τα αρχεία, οι θέσεις και το προσωπικό των υπηρεσιών και οργανικών μονάδων που καταργούνται με την παρ. 2 του άρθρου 17, ευθύνονται για την ολοκλήρωση των διαδικασιών μεταφοράς των κάθε μορφής αρχείων που τηρούνται στις καταργούμενες υπηρεσίες ή οργανικές μονάδες, καθώς και για την ασφαλή φύλαξη και μεταφορά των υλικών ή αξιών που ανήκουν στη δημόσια περιουσία. Για την υλοποίηση των υποχρεώσεων του προηγούμενου εδαφίου, οι προϊστάμενοι των υπηρεσιών υποδοχής εκδίδουν πράξεις και αναθέτουν την πραγματοποίηση υλικών ενεργειών σε υπαλλήλους των καταργούμενων υπηρεσιών και οργανικών μονάδων.
7. Συγχρηματοδοτούμενες από την Ευρωπαϊκή Ένωση πράξεις, που υλοποιούνται από τις υπηρεσίες ή τις οργανικές μονάδες που καταργούνται με την παρ. 2 του άρθρου 17, συνεχίζουν να υλοποιούνται από τις υπηρεσίες υποδοχής σύμφωνα με την παρ. 1, οι οποίες θεωρούνται καθολικοί διάδοχοι ως προς τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που απορρέουν από τις πράξεις αυτές, καθώς και δικαιούχοι των τραπεζικών λογαριασμών των καταργούμενων υπηρεσιών ή οργανικών μονάδων για τη χρηματοδότηση των πράξεων αυτών. Στις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα αυτά συμπεριλαμβάνονται και όσα απορρέουν από συμβάσεις έργου μέχρι τη λήξη τους.
8. Οι σχολικοί σύμβουλοι, καθώς και οι υπηρεσίες και οι οργανικές μονάδες που καταργούνται σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 17, πλην των ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ., συνεχίζουν να ασκούν τις αρμοδιότητές τους, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, έως την επιλογή και τοποθέτηση των Οργανωτικών Συντονιστών των ΠΕ.Κ.Ε.Σ. και των Προϊσταμένων των Κ.Ε.Σ.Υ. κατά περίπτωση, ανάλογα με την υπηρεσία υποδοχής σύμφωνα με την παρ. 1.
9. Τα ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. συνεχίζουν να ασκούν τις αρμοδιότητές τους, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, έως την απόσπαση των Υπευθύνων Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών στις οικείες Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, σύμφωνα με το άρθρο 14.
10. Η παύση της λειτουργίας των υπηρεσιών και των οργανικών μονάδων που καταργούνται με την παρ. 2 του άρθρου 17 και η έναρξη της πλήρους λειτουργίας των ΠΕ.Κ.Ε.Σ. και των Κ.Ε.Σ.Υ. πραγματοποιείται το αργότερο έως την 1η-9-2018 και διαπιστώνεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, η προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να παραταθεί έως έξι μήνες και για μία μόνο φορά, εφόσον δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες επιλογής και τοποθέτησης ή απόσπασης των Οργανωτικών Συντονιστών των ΠΕ.Κ.Ε.Σ., των Προϊσταμένων των Κ.Ε.Σ.Υ. ή των Υπευθύνων Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών.
11. Από την παύση της λειτουργίας των υπηρεσιών και των οργανικών μονάδων που καταργούνται σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 17, λήγουν οι θητείες των σχολικών συμβούλων, καθώς και των μονομελών και συλλογικών οργάνων διοίκησης, των κάθε είδους προϊσταμένων και του προσωπικού με θητεία των καταργούμενων υπηρεσιών ή υπηρεσιακών μονάδων. Για τα θέματα υπηρεσιακής κατάστασης των Σχολικών Συμβούλων, έως τη λήξη της θητείας τους, αρμόδιο υπηρεσιακό συμβούλιο είναι το Α.Π.Υ.Σ.Π.Ε. ή Α.Π.Υ.Σ.Δ.Ε. στην περιοχή αρμοδιότητας του οποίου κατέχουν οργανική θέση.
12. Τα μέλη των Παιδαγωγικών Ομάδων και οι υπεύθυνοι λειτουργίας των Κ.Π.Ε. που μετατρέπονται σε Κ.Ε.Α. σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 17, υπηρετούν στα Κέντρα αυτά και ασκούν τις αρμοδιότητές τους, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, έως τη συγκρότηση των Παιδαγωγικών Ομάδων των Κ.Ε.Α. και τον ορισμό των Προϊσταμένων τους, οπότε και λήγει η θητεία τους. Το διοικητικό προσωπικό και τα αρχεία των Κ.Π.Ε. παραμένουν στα Κ.Ε.Α. Τα Κ.Ε.Α. συνεχίζουν να υλοποιούν συγχρηματοδοτούμενες από την Ευρωπαϊκή Ένωση πράξεις που υλοποιούνται από τα Κ.Π.Ε. Κατά τα λοιπά εφαρμόζεται αναλόγως η παρ. 7.
13. Οι Ε.Δ.Ε.Α.Υ. που προβλέπονται στο άρθρο 4 του ν. 3699/2008 λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου έως τη συγκρότηση των Ε.Δ.Ε.Α.Υ. σύμφωνα με το άρθρο 10 του παρόντος νόμου.
14. Οι θητείες των εκπαιδευτικών που υπηρετούν με απόσπαση κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ως υπεύθυνοι περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, σχολικών δραστηριοτήτων αγωγής υγείας και πολιτιστικών θεμάτων στις διευθύνσεις εκπαίδευσης λήγουν την 31η-8-2018.
15. Όπου στις διατάξεις που διέπουν τις διαδικασίες εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προβλέπεται η συμμετοχή Σχολικού Συμβούλου, από τη λήξη της θητείας τους νοείται η συμμετοχή Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου.
16. Όπου στις διατάξεις του π.δ. 1/2003 (Α΄ 1) προβλέπεται η συμμετοχή σε υπηρεσιακό συμβούλιο: α) Σχολικού Συμβούλου Ειδικής Αγωγής, β) Σχολικού Συμβούλου αα) προσχολικής αγωγής ή ββ) δημοτικής εκπαίδευσης και γ) Σχολικού Συμβούλου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, από τη λήξη της θητείας των Σχολικών Συμβούλων νοείται η συμμετοχή: α) Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου Ειδικής Αγωγής και Ενταξιακής Εκπαίδευσης, β) Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου των κλάδων αα) Νηπιαγωγών (ΠΕ 60) ή ββ) Δασκάλων (ΠΕ 70) και γ) Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου των κλάδων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αντίστοιχα. Όπου στις ίδιες διατάξεις προβλέπεται η συμμετοχή σε υπηρεσιακό συμβούλιο Προϊσταμένου Τμήματος Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, από τη λήξη της θητείας των Προϊσταμένων αυτών νοείται η συμμετοχή Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου που προέρχεται από κλάδο της πρωτοβάθμιας ή της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αντίστοιχα.
17. Όπου στις διατάξεις του παρόντος προβλέπεται λήξη θητείας ή παύση άσκησης καθηκόντων, αυτή επέρχεται αζημίως για το Δημόσιο.
18. Έως την πλήρωση της θέσης του Διοικητικού Γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, οι Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης υπάγονται στον Γενικό Γραμματέα του ίδιου Υπουργείου.
Οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων έχουν προσφέρει πολύτιμη βοήθεια σε εκπαιδευτικούς και μαθητές και δεν πρέπει να καταργηθούν.
Οι υπεύθυνοι σχολικών δραστηριοτήτων είναι από τα άτομα με το σπουδαιότερο ρόλο σε κάθε Διεύθυνση, ΠΕ και ΔΕ. Γιατί να καταργηθούν; Δεν έχουν ενημερωθεί οι αρμόδιοι για το έργο που προσφέρουν; Καλύτερα διπλασιάστε τον αριθμό τους σε κάθε Διεύθυνση και ξεχάστε την κατάργηση του θεσμού.
Η αξία των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (Περιβαλλοντικής, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών) είναι ιδιαίτερα υψηλή σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα σαν το ελληνικό, το οποίο α) ελάχιστα καλλιεργεί βασικές ικανότητες και δεξιότητες στο λεγόμενο «υποχρεωτικό πρόγραμμα» (που αντιστοιχεί στον βασικό κορμό του σχολικού προγράμματος) και β) στερείται της διεισδυτικής και κριτικής προσέγγισης θεμάτων, όπως αυτά που εντάσσονται στο φάσμα των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (Π.Σ.Δ.).
Τα Π.Σ.Δ. εξοικειώνουν τους μαθητές με θεματικές και αντικείμενα που συνδέουν τη μάθηση με την κοινωνία, με την καθημερινή ζωή με την αγορά εργασίας, με το περιβάλλον, την υγεία, τον πολιτισμό και με αξίες που προάγουν την ανάπτυξη ολοκληρωμένης προσωπικότητας και ενεργού πολίτη. Η φύση τους είναι τέτοια, ώστε καλλιεργούν τη βιωματική μάθηση μέσα από μαθητοκεντρικές προσεγγίσεις, ενώ το κανονιστικό πλαίσιο υλοποίησής τους ευνοεί το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία και τη γόνιμη σύνδεσή του με το περιβάλλον του. Τα Π.Σ.Δ. σαφώς εμπλουτίζουν και υποστηρίζουν τον βασικό κορμό της διδασκαλίας στο σχολεία, ενώ παράλληλα σε κάποιες περιπτώσεις έχουν λειτουργήσει ως πεδίο ανάπτυξης πιλοτικών προγραμμάτων τα οποία στη συνέχεια έχουν επεκταθεί και υιοθετηθεί σε όλα τα σχολεία.
Αν θεωρήσουμε δεδομένο ότι τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων λειτουργούν ευεργετικά και γόνιμα μέσα στην ελληνική σχολική εκπαίδευση τίθεται το ερώτημα του γιατί καταργεί κανείς τους φορείς ανάπτυξης και επέκτασής τους και ενίσχυσης της ποιότητάς τους, που δεν είναι άλλοι από τους Υπεύθυνους Περιβαλλοντικής, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολικών Δραστηριοτήτων (Π.Ε.,Α.Υ.,Π.Θ., Σ.Δ).
Ερευνητικά έχει καταγραφεί επανειλημμένα και σε διεθνές επίπεδο η αξία της συμβουλευτικής και επιμορφωτικής υποστήριξης προς τον εν ενεργεία εκπαιδευτικό. Οι Υπεύθυνοι Π.Ε.,Α.Υ.,Π.Θ., Σ.Δ. εμπνέουν, παρακινούν, υποστηρίζουν, επιμορφώνουν και συντονίζουν το έργο των εκπαιδευτικών που υλοποιούν Π.Σ.Δ. και μεριμνούν για την ανάπτυξη συνεργασιών, συνδέσεων και συμπράξεων μεταξύ σχολείων, αλλά και μεταξύ έγκυρων φορέων που δραστηριοποιούνται στα διάφορα επιμέρους αντικείμενα των προγραμμάτων. Επιπλέον, αποτελούν πολύτιμο πόρο για το εκπαιδευτικό σύστημα, αφού η ίδιοι διαθέτουν τις γνώσεις και την εμπειρία να φέρουν σε πέρας το έργο τους και ταυτόχρονα έχουν πρόσβαση σε παιδαγωγικά αξιοποιήσιμο υλικό και μέσα για τη βέλτιστη εκπόνηση των προγραμμάτων.
Η μέχρι τώρα εμπειρία έχει δείξει ότι οι Υπεύθυνοι Π.Ε.,Α.Υ.,Π.Θ., Σ.Δ. δραστηριοποιούνται με όρους που υπερβαίνουν το πλήρες ωράριο για να καλύψουν τις ανάγκες των εκπαιδευτικών της ευθύνης τους, αφού συχνότατα οργανώνουν επιμορφώσεις που πραγματοποιούνται το απόγευμα ή το Σαββατοκύριακο, ενώ περιφέρονται σε μεγάλο αριθμό σχολικών μονάδων έχοντας αναλάβει οι ίδιοι τα έξοδα μετακίνησής τους. Ουσιαστικά οι Υπεύθυνοι Π.Ε.,Α.Υ.,Π.Θ., Σ.Δ. αποτελούν στελέχη της εκπαίδευσης τα οποία δεν απολαμβάνουν προνόμια στελέχους, αφού και μισθολογικά δεν ευνοούνται σε σύγκριση με τον εκπαιδευτικό που διδάσκει σε ένα σχολείο. Αυτή και μόνο η οικονομική διάσταση του ρόλου των Υπεύθυνων Π.Ε.,Α.Υ.,Π.Θ., Σ.Δ. υποδεικνύει ότι πρόκειται για άτομα που είναι αφοσιωμένα στο έργο τους, το οποίο επιτελούν με πηγαίο ενδιαφέρον.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει αξιολογηθεί στην Ελλάδα η αποτελεσματικότητα του ρόλου των Υπεύθυνων Π.Ε.,Α.Υ.,Π.Θ., Σ.Δ. Θα ήταν πάρα πολύ χρήσιμο να είχαμε στη διάθεσή μας δεδομένα σχετικά με τις απόψεις και εκτιμήσεις των ωφελούμενων (των εκπαιδευτικών) για τον ρόλο των Υ.Π.Ε.,Α.Υ.,Π.Θ., Σ.Δ., καθώς και αξιολογήσεις βασισμένες στις εκροές των Π.Σ.Δ. και στην οργανωτική επάρκεια του συστήματος υποστήριξης των Π.Σ.Δ.
Και διερωτάται κανείς:
Γιατί αποφασίζει το Υπουργείο Παιδείας να καταργήσει έναν θεσμό ο οποίος εμπειρικά δείχνει να είναι πάρα πολύ επιτυχημένος και οικονομικά δεν το επιβαρύνει στο ελάχιστο;
Γιατί δεν προέβη σε αξιολόγηση πριν να προχωρήσει σε τόσο ριζικές αλλαγές;
Με ποια λογική θεωρεί ότι ο τόσο δραστικός περιορισμός του αριθμού των ατόμων που θα λειτουργούν υποστηρικτικά προς τις σχολικές μονάδες μέσω των ΚΕΑ, θα διασφαλίσει την ανταπόκριση στις δεδομένες ανάγκες των σχολείων;
Με δεδομένο ότι η αναλογία εκπαιδευτικού προς μαθητές στην Ελλάδα είναι προνομιακή σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό και τον διεθνή μέσο όρο και συνεπώς δεν τίθεται θέμα πραγματικών ελλείψεων διδακτικού προσωπικού στα σχολεία, προς τι τόση μέριμνα να καθηλωθούν οι σημερινοί Υπεύθυνοι Π.Ε.,Α.Υ.,Π.Θ., Σ.Δ. σε μια σχολική τάξη;
Και εντέλει, τα Π.Σ.Δ. προσδίδουν ποιότητα στην εκπαίδευση. Γιατί τα πλήττουμε;
Θεωρούμε ότι οι υπεύθυνοι σχολικών δραστηριοτήτων επιτελούν σπουδαίο παιδαγωγικό και επιστημονικό ρόλο και γι’ αυτό η απόφαση του ΥΠΠΕΘ να καταργήσει το συγκεκριμένο θεσμό θα αποβεί εις βάρος των σχολείων, των μαθητών και εν γένει της εκπαίδευσης.
Καταργούμε ένα αποκεντρωμενο θεσμό που έχει να επιδείξει αξιολογότατο έργο. Γιατί;
Σας παρακαλώ να μην καταργήσετε τους υπεύθυνους σχολικών δραστηριοτήτων! Κάνουν καταπληκτική δουλειά! Γεμίστε τη φαρέτρα τους και με άλλα εφόδια και αφήστε τους να δουλέψουν όπως μόνο αυτοί ξέρουν.
21 χρονών. Τεταρτοετής φοιτήτρια στην Νομική Σχολή Αθηνών. Σε λίγο καιρό θα αφήσω πίσω μου σχολικές τάξεις και πανεπιστημιακά έδρανα. Δεν θα αφήσω, όμως, όσους και όσα με διαμόρφωσαν και με έφτασαν ως εδώ. Το σεβασμό και την εκτίμηση μας οφείλουμε να τον αποδίδουμε πρωτίστως στην οικογένεια μας. Εγώ θα προσθέσω και στους δασκάλους μας.
Μπορεί σε 10 χρόνια από τώρα να μην θυμάμαι τι έμαθα στη γεωγραφία ή στη φυσική, αλλά θα θυμάμαι όσα έμαθα και βίωσα με όλες μου τις αισθήσεις. Και βίωσα εμπειρίες σπουδαίες και ανεξίτηλες, κυρίως μέσα από τα περιβαλλοντικά προγράμματα, στα οποία- είχα την τύχη- να συμμετάσχω όλα αυτά τα χρόνια. Πρόκειται για μία σχέση ζωής. Ξεκίνησε αθώα από το νηπιαγωγείο και το δημοτικό, με την κατανόηση απλών και συγχρόνως δύσκολων εννοιών όπως η αγάπη για το περιβάλλον,τα ζώα, το ίδιο το σχολείο μας και συνέχισε στο γυμνάσιο και το λύκειο με την κατανόηση εννοιών όπως η ανακύκλωση και η αειφορία. Μέχρι σήμερα η περιβαλλοντική εκπαίδευση καθορίζει τα βήματα μου και τη ζωή μου. Ως μαθήτρια και ως φοιτήτρια έχω συμμετάσχει σε πολυάριθμα προγράμματα περιβαλλοντικού χαρακτήρα στο εξωτερικό, ενώ συγχρόνως είμαι μέλος περιβαλλοντικών – εθελοντικών οργανώσεων. Πρέπει να καταστεί σαφές, ότι η περιβαλλοντική διαδικασία είναι αναπόσπαστο τμήμα της εκπαιδευτικής. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο σεβασμός και η αγάπη δεν μαθαίνεται μόνο μέσα από βιβλία, αλλά κυρίως μέσα από δράσεις. Πρέπει να σταματήσουμε να κάνουμε «πειράματα» εις βάρος της εκπαίδευσης. Άλλως, -με βαθιά μου λύπη- θυσιάζουμε την παιδεία μας στο βωμό τεχνοκρατικών αλλαγών της εκάστοτε κυβέρνησης. Θεσμοί όπως αυτοί των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης είναι καθοριστικοί, γιατί δεν είναι παρά κρίκος της εκπαιδευτικής αλυσίδας. Θέλετε ειλικρινά να τους καταργήσουμε; Μάλλον, κινδυνεύουμε να σπάσουμε μια ολόκληρη αλυσίδα! Ίσως την σημαντικότερη αλυσίδα αυτού του κράτους και της ίδιας μας της ζωής!
Χωρίς αξιολόγηση & χωρίς αιτιολογία καταργείται με συνοπτικές διαδικασίες ένας θεσμός που επί 27 χρόνια δίνει πνοή στην εκπαίδευση.
Οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) «αδιαβάθμητοι» & χωρίς επίδομα αφήνουν πίσω τους βαρύ επιστημονικό & παιδαγωγικό έργο κινούμενοι μόνο και μόνο από το πάθος τους για μια πιο ποιοτική παιδεία μέσα από βιωματικές δραστηριότητες. Επί χρόνια & χωρίς δαπάνη για το Δημόσιο εμψυχώνουν τους εκπαιδευτικούς, συντελούν στο άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία & προωθούν την κριτική εκπαίδευση για να διαμορφωθούν κριτικά σκεπτόμενοι και ενεργοί πολίτες.
Οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) τα 8 τελευταία χρόνια μάλιστα υπηρετούν το θεσμό των Προγραμμάτων σ υ γ χ ω ν ε υ μ έ ν ο ι (!) δουλεύοντας για τρία τουλάχιστον άτομα, χωρίς γραμματειακή υποστήριξη, με… επ΄ αόριστον παράταση θητείας, έχοντας διοικητικό, επιστημονικό, οργανωτικό ρόλο χωρίς επίδομα, αδιαφορώντας για ωράρια, γραφειοκρατικά κωλύματα, τραυματικές αναπροσαρμογές στο θεσμικό πλαίσιο…
Με μια υπογραφή καταργείται ένα δίκτυο ανθρώπων, που έχουν θεμελιώσει πανελλήνιες συνεργασίες, έχουν δημιουργήσει και συντονίζουν τοπικά δίκτυα, προκηρύσσουν πανελλήνιους διαγωνισμούς και μαθητικά συνέδρια, συντηρούν και ενημερώνουν ιστολόγια και συνεργατικές ιστοσελίδες, εκδίδουν συλλογικούς τόμους με τους εκπαιδευτικούς της τάξης, συμμετέχουν σε τοπικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς συνεργασίες, επιμορφώνουν τους εκπαιδευτικούς στις αρχές της αειφορίας διοργανώνοντας απογευματινά σεμινάρια και συντονίζοντας τις δράσεις των σχολείων &…είναι τουλάχιστον άδικο να προσμετράται «έως 2 μονάδες κατ’ ανώτατο όριο» ως διδακτική, η υπηρεσία στη θέση των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολικών Δραστηριοτήτων, γιατί με την προκήρυξη της θέσης [ΦΕΚ2314/10 Αυγούστου 2012 – ΑΠΟΦΑΣΗ Αριθμ. 92998/Γ7 «Καθορισμός των οργάνων, των κριτηρίων και της διαδικασίας επιλογής και τοποθέτησης των Υπευθύνων, Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολικών Δραστηριοτήτων καθώς και των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων τους»] αναφέρεται ότι «Η υπηρεσία των Υπευθύνων προσμετράται ως διοικητική και καθοδηγητική εμπειρία … καθώς και ως διδακτική». Ως εκ τούτου όσοι εκπαιδευτικοί επέλεξαν να διεκδικήσουν και ανέλαβαν τελικά τη θέση το έκαναν γνωρίζοντας ότι θα προσμετρηθούν αυτά τα χρόνια ως διδακτικά. Επιπροσθέτως ισχύει και η αρχή της μη αναδρομικότητας των νόμων που χειροτερεύουν τη θέση μιας κατηγορίας ανθρώπων. Συνεπώς και για να αρθεί η αδικία αυτής της διάταξης, θα πρέπει να προσμετρηθούν με 1 μόριο ανά έτος και καθ’ ολοκληρίαν όλα τα έτη από το 2012 και εντεύθεν έως τη λήξη της θητείας τους.
Κλείνοντας, προτείνουμε να λειτουργεί σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης ένα «Γραφείο Εκπαίδευσης για την Αειφορία» σε οργανική ενότητα με το «Κέντρο Εκπαίδευσης για την Αειφορία». Το Γραφείο αυτό σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης θα συνεχίσει να είναι ο σύνδεσμος μεταξύ του ΚΠΕ-ΚΕΑ και των σχολείων. Παράλληλα προτείνουμε να ξεκαθαρίσει το θεσμικό πλαίσιο των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) και να υποστηριχθεί – ενισχυθεί η πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών της τάξης για την υλοποίηση προαιρετικών, πολύμηνων προγραμμάτων.
Με βρίσκει πολύ σύμφωνη το σχόλιο της Βαρβάρας Χρόνη απόσπασμα του οποίου αντιγράφω εδώ: «Οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) τα 8 τελευταία χρόνια υπηρετούν το θεσμό των Προγραμμάτων συγχωνευμένοι (!) δουλεύοντας για τρια τουλάχιστον άτομα, χωρίς γραμματειακή υποστήριξη, με… επ΄αόριστον παράταση θητείας, έχοντας διοικητικό, επιστημονικό, οργανωτικό ρόλο χωρίς επίδομα, αδιαφορώντας για ωράρια, γραφειοκρατικά κωλύματα, τραυματικές αναπροσαρμογές στο θεσμικό πλαίσιο, ασυνεννοησία και άγνοια των υπαλλήλων του Υπουργείου, απαξίωση, υποβάθμιση και τελικά μια πολεμική τακτική εκ μέρους των ιθυνόντων για ακύρωση του θεσμού στην πράξη και επανανοηματοδότησή του.
Άλλοι προσπάθησαν να μετατρέψουν τα προγράμματα σε μαθήματα, άλλοι να τα υποβαθμίσουν σε δράσεις – πυροτεχνήματα, άλλοι να αρκεστούν σε εκ των άνωθεν έτοιμες προς χρήση «συνταγές» με την ιδιότητα του ειδικού και του «φωστήρα», άλλοι να τα καπηλευτούν και να δείξουν έργο με τη δουλειά των εκπαιδευτικών, άλλοι… και πόσοι άλλοι τσάκιζαν, αδιαφορούσαν κι έκαναν πως δεν υπήρχαν οι αρμοδιότητες των Υπευθύνων βαφτίζοντας αυτή την τακτική, στην καλύτερη των περιπτώσεων, «συνεργασία».
Οσοι αντιλαμβάνονται την ουσία του θεσμού των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) ξέρουν ότι αποτέλεσε τη μοναδική όαση για εκπαιδευτικούς και μαθητές, το χώρο αναπνοής τους, το χώρο μέσα στον οποίο ελεύθερα μπορούσαν να ξεδιπλώσουν τη δημιουργικότητά τους, τα ενδιαφέροντά τους, τις μοναδικές ικανότητές τους μέσα σε μια ρευστή πραγματικότητα που συν-διαμόρφωναν οι ίδιοι για τους ίδιους. Άλλωστε είναι ο μοναδικός θεσμός στην εκπαίδευση που προέκυψε μέσα από εμάς τους ίδιους. Ποιος «φωστήρας» μπορεί να γνωρίζει εκ προοιμίου τη μοναδική δυναμική της καθεμίας μαθητικής ομάδας, τις ξεχωριστές ανάγκες, ενδιαφέροντα και προβληματισμούς;
Με τον τρόπο που φαίνεται πως θα λειτουργήσουν οι νέες δομές τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) ουσιαστικά καταργούνται ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, οδηγούνται προς εξαφάνιση, αφού είναι ανθρωπίνως αδύνατο τα ΚΠΕ-ΚΕΑ να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις ξεχωριστές ανάγκες τους, με νέες επαυξημένες αρμοδιότητες, απομακρυσμένα από τη βάση και υπακούωντας σε κεντρικές, εκ των άνωθεν εντολές, δομημένα σε μια αυστηρά ιεραρχική, κάθετη δομή οργάνωσης με δοσμένους ρόλους στη λήψη αποφάσεων και σχέσεις λογοδοσίας μεταξύ τους». Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία και πολλοί τη φοβήθηκαν. Χάρη Αλεξάκη του Γεωργίου, πρώην Υπεύθυνη Γραφείου Πολιτιστικών Θδεμάτων Δ΄Δ/νσης Δ/θμιας Εκπ/σης Αθήνας
O ρόλος των υπευθύνων είναι πολύ σημαντικός όχι μόνο για την υλοποίηση και το συντονισμό των προγραμμάτων αλλά κυρίως για υποστήριξη όλων των βιωματικών δράσεων και των καινοτομίων . Η κατάργηση τους μόνο σε συνολική υποβάθμιση και μαρασμό του πιο καινοτόμου και δραστήριου τμήματος της εκπαίδευσης μπορεί να οδηγήσει. Οι θέσεις που υποστηρίζουν τόσο ενεργά τα σχολεία πρέπει να ενισχύονται, να βελτιώνονταν να εξελίσσονται και όχι να καταργούνται. Επιτέλους πρέπει να δούμε την εκπαίδευση σαν μια συνέχεια και να επενδύσουμε στην ποιότητα και τη βελτίωση της. Μόνο αν δούμε ολιστικά το ζήτημα και μελετήσουμε και αξιολογήσουμε την πορεία μπορούμε να προχωρήσουμε πραγματικά μπροστά. Και σε μια τέτοια διαδικασία θα φανεί ο σημαντικότατος ρόλος των υπευθύνων και των προγραμμάτων.
Συνυπογράφω την επιστολή που κατατέθηκε στον Υπουργό από τους Υπεύθυνους Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων, Σχολικών Δραστηριοτήτων και Μελών Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.
Προσθέτω δε, ότι πολλές φορές στην χώρα μας κάτι που χτίζεται σιγά σιγά με πολυ κόπο και μεράκι, γρεμίζεται σε μια στιγμή. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα συμβεί το ίδιο και αυτή τη φορά. Θα είναι κρίμα για την εκπαίδευση και τους μαθητές.
Με εκτίμηση
Νεκτάριος Καντανολέων Υπεύθυνος Σχολικων Δραστηριοτήτων Δ/νσης Δ/θμιας Εκπ/σης Ν. Ευβοίας
Παραθέτουμε την επιστολή που καταθέσαμε στον Υπουργό αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση των νέων δομών και των αρμοδιοτήτων τους, στις 10/11/2017.
Στην επιστολή καταγράφονται όλες οι δυσλειτουργίες που πιστεύουμε ότι θα προκύψουν από την κατάργηση του θεσμού των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων και την αντικατάστασή τους καθώς και των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με τη νέα συγκεντρωτική δομή των ΚΕΑ. Στο ίδιο κείμενο αναφέρουμε τις προτάσεις μας για τη μετεξέλιξη του θεσμού για την ουσιαστική υποστήριξη μαθητών και εκπαιδευτικών που προκύπτουν τόσο από την εμπειρία μας, όσο και από τις συζητήσεις μας με εκπαιδευτικούς.
Υπόμνημα Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων, Σχολικών Δραστηριοτήτων και Μελών Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
Προς τον Υπουργό Παιδείας κ. Κωνσταντίνο Γαβρόγλου
Θέμα: “Κριτική ανάγνωση – πρόταση στο σχέδιο του Υπουργείου για τις Νέες Δομές Υποστήριξης του Εκπαιδευτικού Έργου”
κ. Υπουργέ,
Πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκε σε Ημερίδα που πραγματοποιήθηκε σε αίθουσα του Υπουργείου, με την παρουσία σας, το σχέδιο του Υπουργείου για τις Νέες Δομές Υποστήριξης του Εκπαιδευτικού Έργου. Η πρόταση αυτή αιφνιδίασε όλους εμάς που εργαζόμαστε για την υποστήριξη των σχολικών μονάδων και την ευαισθητοποίηση μαθητών και εκπαιδευτικών σε θέματα Περιβάλλοντος, στην προαγωγή και αγωγή της Υγείας και στον Πολιτισμό.
Στην εν λόγω πρόταση έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
• Η εν μέρει ή εν όλω αναδιάρθρωση ή αντικατάσταση του υπάρχοντος πλαισίου δεν προκύπτει ως αναγκαία καθώς δε λαμβάνει υπόψη της την πρόσφατη αξιολόγηση των ΚΠΕ ούτε έχει γίνει καμία κριτική αποτίμηση και εντοπισμός των ενδεχόμενων αδυναμιών της ισχύουσας δομής των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων.
• Δεν διαφαίνεται να έχουν ληφθεί υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων, Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων, που κατατίθενται κάθε χρόνο και περιλαμβάνουν: α) τα υλοποιηθέντα από τα σχολεία προγράμματα, β) τις εκτός ωραρίου επιμορφωτικές δράσεις για εκπαιδευτικούς και τις δράσεις με τα σχολεία που διοργανώνουν οι ίδιοι, γ) τις τοπικές, εθνικές ή διεθνείς συνεργασίες που αναπτύσσουν σε συνεργασία με ποικίλους φορείς.
• Η νέα δομή ανακοινώθηκε χωρίς να προηγηθεί δημοκρατική διαβούλευση με τους άμεσα ενδιαφερόμενους και εμπλεκόμενους χρήστες των υφιστάμενων δομών και εργαζόμενους σε αυτές (μαθητές, εκπαιδευτικούς, Διευθυντές Σχολείων, Υπεύθυνους Σχολικών Δραστηριοτήτων και άλλων Δομών, Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης) για το έργο τους, την αποτελεσματικότητά τους και για κατάθεση προτάσεων βελτίωσής τους.
• Δεν διευκρινίζεται αν τα Σχέδια Δράσης θα εξελιχθούν σε υποχρεωτικά για κάθε σχολική μονάδα και κάθε εκπαιδευτικό, αν οι εκπαιδευτικοί με την τάξη τους θα έχουν τη δυνατότητα να υλοποιούν ατομικά project με την υποστήριξη των νέων δομών, με ποιες προϋποθέσεις οι εξωτερικοί συνεργάτες, πρόσωπα ή φορείς, θα μπαίνουν στην τάξη στο πλαίσιο της υλοποίησης των Σχεδίων Δράσης, πώς όλα τα ζητήματα όλων των σχολείων θα υποστηρίζονται παιδαγωγικά, επιστημονικά, επιμορφωτικά, αλλά και με υλικό, δικτύωση, θεματικά προγράμματα, συνέργιες από τόσο λίγα πρόσωπα, πώς τα σχολεία θα εκπαιδευτούν και πώς θα υποστηρίζονται για να στοιχειοθετούν τα Σχέδια Δράσης και να εκτιμούν τις ανάγκες- αδυναμίες- δυνατότητες- ευκαιρίες τους.
• Η απαξίωση της σημασίας και του ρόλου της εκπόνησης Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων στο σχολείο έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια με αλλαγές, όπως
– η συρρίκνωση του προβλεπόμενου χρόνου στο εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα για την υλοποίηση δράσεων αειφορίας (Περιβάλλον – Υγεία – Πολιτισμός), και γενικότερα σχεδίων δράσης, με τη μείωση των ωρών Ευέλικτης Ζώνης (ΕΖ) στις Α-Δ τάξεις του Δημοτικού Σχολείου
– η κατάργηση της ΕΖ στις Ε-ΣΤ τάξεις
– η κατάργηση της δυνατότητας συμπλήρωσης ωραρίου στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση για την υλοποίηση Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων.
– η μείωση του αριθμού των Υπευθύνων ΑΥ, ΠΕ και ΠΘ των Διευθύνσεων και στις περισσότερες Δ/νσεις, η αντικατάστασή τους από έναν Υπεύθυνο Σχολικών Δραστηριοτήτων που ανέλαβε το βάρος και των τριών θεματικών.
Επί 25 χρόνια τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων είναι το πεδίο όπου δοκιμάζονται από τους εκπαιδευτικούς καινοτόμες πρακτικές, αναπτύσσεται η μαθητική πρωτοβουλία και εκφράζονται τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Είναι επίσης το πεδίο πραγματικής άσκησης στις αρχές της δημοκρατίας και τον διάλογο, αφού οι μαθητές παίρνουν απόφαση για το θέμα και το περιεχόμενο των δράσεων και, με τη διαμορφωτική αξιολόγηση, για τον τρόπο συνέχισής της και της σύνδεσης με το κοινωνικό πλαίσιο κάθε περιοχής (άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία). Ο ρόλος των θεσμικών οργάνων του Υπουργείου οφείλει να είναι υποστηρικτικός, κι όχι παρεμβατικός, με τη δημιουργία δομών οι οποίες να εστιάζουν στις κατά τόπους παιδαγωγικές και επιμορφωτικές ανάγκες, σε άμεση σύνδεση με τον εκπαιδευτικό.
• Τα ΚΕΑ παρουσιάζονται ως μετεξέλιξη των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, τα οποία έχουν ιδρυθεί για να στηρίξουν την περιβαλλοντική εκπαίδευση σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο και συγχρηματοδοτούνται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα ΚΕΑ, όπως περιγράφονται στο σχέδιο, αποτελούν μια συρρικνωμένη εκδοχή των ΚΠΕ, ως προς την εμβέλεια, αφού εγκλωβίζονται στην οικεία Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Από ένα αποκεντρωμένο ανοικτό μοντέλο εκπαίδευσης με βιωματικές και καινοτόμες προσεγγίσεις μεταβάλλεται σε ένα σύστημα συγκεντρωτικό και ως εκ τούτου αναποτελεσματικό. Μέχρι τώρα τα ΚΠΕ ήταν δομές με διοικητικό προϊστάμενο τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης και επιστημονική αυτοτέλεια. Σύμφωνα με τη νέα δομή το ΚΕΑ θα έχει διοικητικό προϊστάμενο τον προϊστάμενο του ΚΕΣΥ, μιας δομής που στο σχήμα φαίνεται στο ίδιο επίπεδο με το ΚΕΑ, ενώ επιστημονικά θα αναφέρεται στο οικείο ΠΕΚΕΣ. Με αυτό το σχήμα καταργείται η αυτοτέλεια των ΚΠΕ (ΚΕΑ) στον σχεδιασμό επιμορφωτικών δράσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αυξάνεται η γραφειοκρατία και ο ρόλος τους καθίσταται διεκπεραιωτικός και αποκλειστικά εκτελεστικός.
• Τίθεται εύλογα το ερώτημα πώς τα ΚΕΑ, τα οποία ιδρύονται για να υπηρετήσουν τις αρχές της Αειφορίας, θα μπορούν να εκπληρώσουν ισότιμα για όλους τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές την αποστολή τους. Η “εξ αποστάσεως” εκπαίδευση, όπως αναφέρεται στο σχετικό εδάφιο της πρότασης, ως αναγκαστική επιλογή για όσους δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στα ΚΕΑ, επειδή αυτά είναι απομακρυσμένα από την έδρα της Διεύθυνσης, δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη δια ζώσης εκπαίδευση σε πεδία που εξ ορισμού η μάθηση είναι βιωματική, επιπλέον δεν είναι σύμφωνη με τις αρχές της ίσης μεταχείρισης. Αναφέρεται ενδεικτικά ότι το 55% των εν λειτουργία ΚΠΕ είναι αποκεντρωμένα, δηλαδή σε μεγάλη χιλιομετρική απόσταση από τις Διευθύνσεις, το 26% βρίσκεται εκτός της έδρας των κατά τόπους Διευθύνσεων Εκπαίδευσης και μόνο το 19% εδρεύει εντός της έδρας των Διευθύνσεων. Η ποσόστωση οπτικοποιείται στο παρακάτω διάγραμμα.
• Παρά το γεγονός ότι στα ΚΕΑ ενσωματώνονται οι αρμοδιότητες των ΚΠΕ, των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, των Υπευθύνων Αγωγής Υγείας, των Υπευθύνων Πολιτιστικών Θεμάτων, των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων και των δύο εκπαιδευτικών βαθμίδων, η παιδαγωγική τους ομάδα (ΠΟ) υποστελεχώνεται με ταυτόχρονη όμως αύξηση των καθηκόντων τους. Είναι η μόνη νέα δομή στην οποία ο αριθμός των μελών ορίζεται από το σχέδιο για τις Νέες Δομές εκ των προτέρων και όχι κατ’ αναλογία του μαθητικού πληθυσμού και των αναγκών. Οι πέντε εκπαιδευτικοί της ΠΟ των ΚΕΑ, εκ των οποίων ο ένας δεσμευτικά είναι ΠΕ19, καλούνται να ανταποκριθούν σε ένα ευρύ φάσμα καθηκόντων, όπως ο σχεδιασμός και υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων που εμπίπτουν σε διαφορετικές θεματικές (Περιβάλλον – Υγεία – Πολιτισμός), η δια ζώσης και εξ αποστάσεως επιμόρφωση που θα καλύπτει ποικίλες επιμορφωτικές ανάγκες των εκπαιδευτικών διαφορετικών βαθμίδων, σε όλες τις παραπάνω θεματικές, η παραγωγή σχετικού εκπαιδευτικού υλικού, η υποστήριξη των εκπαιδευτικών κατά την υλοποίηση δράσεων, η επικοινωνία με φορείς, ο σχεδιασμός και η συμμετοχή σε δίκτυα (τοπικά, περιφερειακά, εθνικά). Η διοικητική και επιστημονική εξάρτηση των ΚΕΑ από τις άλλες δύο δομές συντελεί στην αύξηση της γραφειοκρατίας δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο το έργο της ΠΟ.
• Λόγω της απόστασης είναι δύσκολο να υπάρχει αποτελεσματική ανταπόκριση στα αιτήματα των συναδέλφων για οποιαδήποτε μορφή συνεργασίας στο πλαίσιο υλοποίησης των σχεδίων δράσης τους (δια ζώσης συναντήσεις για ενημέρωση, ανταλλαγή απόψεων που είναι απαραίτητη για τη βέλτιστη ανάπτυξη των σχεδίων τους, δανεισμός εκπαιδευτικού υλικού που δεν υπάρχει σε ψηφιακή μορφή όπως εκπαιδευτικά παιχνίδια, μουσειοσκευές, βιβλία, εκπαιδευτικοί φάκελοι που παραχωρούνται από ποικίλους δημόσιους φορείς και ιδρύματα, κλπ). Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το ΚΠΕ Κλειτορίας-Ακράτας βρίσκεται σε απόσταση 113 χιλιομέτρων (διαδρομή διάρκειας 2 ωρών) από την έδρα της οικείας Διεύθυνσης που βρίσκεται στην Πάτρα.
• Τίθεται το ερώτημα πώς ένα ΚΕΑ σε Διεύθυνση Εκπαίδευσης με αυξημένο μαθητικό πληθυσμό (π.χ. Α΄, Β΄, Γ΄, Δ΄ Αθήνας, Πειραιά, Ανατ. Αττικής, Ανατ. και Δυτ. Θεσσαλονίκης με 50.000 – 80.000 μαθητές η καθεμιά) δύναται να ανταποκριθεί επιτυχώς στο σύνολο των παραπάνω καθηκόντων και μάλιστα με μία 5/μελή Παιδαγωγική Ομάδα σε κάθε Διεύθυνση. Σε αντιδιαστολή, στα ΚΕΑ Διευθύνσεων με μικρό πληθυσμό (π.χ. Θεσπρωτίας, Φωκίδας, Γρεβενών, Ευρυτανίας που αριθμούν μόνο 2.000-6.000 μαθητές η καθεμιά) επειδή έχουν δυσκολίες πρόσβασης στις απομακρυσμένες περιοχές του Νομού η 5/μελής ομάδα είναι απαραίτητη για την προώθηση της Αειφορίας σε όλες τις σχολικές μονάδες της Α/θμιας και Β/θμιας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης του Νομού.
• Τα ΚΠΕ ως τώρα προσφέρουν εκπαιδευτικά προγράμματα (ημερήσια και πολυήμερα) σε μαθητές περισσότερων Διευθύνσεων Εκπαίδευσης, οι οποίοι ωφελούνται από την επαφή με τη φύση σε περιβάλλοντα διαφορετικά από τα οικεία τους. Επίσης συντονίζουν Εθνικά Θεματικά Δίκτυα με τη συμμετοχή μαθητικών ομάδων και εκπαιδευτικών από όλη την επικράτεια, αναπτύσσουν θεματολογία και υλοποιούν επιμόρφωση με βάση το τοπικό περιβάλλον (π.χ. ΚΠΕ Ζακύνθου- Σεισμός, ΚΠΕ Κόνιτσας- παραδοσιακή αρχιτεκτονική). Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί ευρύτερων περιοχών πέραν της τοπικής Δ/νσης Εκπ/σης γίνονται κοινωνοί αυτής της εξειδικευμένης γνώσης με βιωματικό τρόπο. Το άνοιγμά τους και σε άλλες θεματικές, με την αντίστοιχη στελέχωση, μπορεί να φέρει τα παιδιά σε επαφή με διαφορετικές εκφάνσεις του πολιτισμού και της υγείας. Αντίθετα, με την παρούσα πρόταση, τα ΚΕΑ θα προσφέρουν εκπαίδευση μόνο σε μαθητές της οικείας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης, περιορίζοντας τη δυνατότητα να αποκτήσουν οι μαθητές σε άλλα περιβάλλοντα, βιωματικά, την επιδιωκόμενη γνώση και εμπειρία. Παράλληλα περιορίζεται το δικαίωμα των εκπαιδευτικών να επιμορφωθούν σε ΚΕΑ εκτός της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης στην οποία ανήκoυν και να αλληλεπιδράσουν με συναδέλφους τους από άλλες περιοχές.
• Για την αντιμετώπιση θεμάτων ψυχοκοινωνικής υγείας (θεματολογία της Αγωγής Υγείας) μεριμνά το ΚΕΣΥ σε συνεργασία με το ΠΕΚΕΣ και τα ΚΕΑ. Διαπιστώνεται αλληλοκάλυψη μεταξύ των δομών και όχι διακριτοί ρόλοι. Οι αρμοδιότητες της ΠΟ του ΚΕΑ είναι να ασκεί πρόληψη και ενημέρωση στην εκπαιδευτική κοινότητα και την τοπική κοινωνία μέσω σχεδιασμού επιμορφωτικών δράσεων, ενώ οι αρμοδιότητες του ΚΕΣΥ είναι να μεριμνά, να επιλύει και να αντιμετωπίζει προβλήματα ψυχοκοινωνικής υγείας των μαθητών.
• Τέλος, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο είναι εφικτό να ικανοποιηθεί και να υποστηριχτεί αυτός ο τόσο ουσιαστικός και φιλόδοξος στόχος μετασχηματισμού και αυτοβελτίωσης του σχολείου με μια τόσο ολιγομελή ομάδα στα ΚΕΑ και τόσο συγκεντρωτική δομή στα ΠΕΚΕΣ και ΚΕΣΥ. Η εμπειρία από τη μακρόχρονη εμπλοκή σχολείων με προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων, από τη λειτουργία της περιβαλλοντικής επιτροπής των οικολογικών σχολείων, καθώς και τη συμμετοχή των σχολείων στα τοπικά και εθνικά δίκτυα σχετικά με το αειφόρο σχολείο επιβεβαιώνει το πόσο απαιτητική ερευνητικά είναι η διεργασία της μελέτης του σχολείου ως συστήματος, από τα ίδια τα μέλη του, και η εκπόνηση ενός σχεδίου δράσης που θα αντιμετωπίζει κατά προτεραιότητα τις δυσκολίες, μέσα από ένα σύνολο δραστηριοτήτων, δράσεων, ενδοσχολικής επιμόρφωσης, συνεργασιών, και ενδυνάμωσης της σχολικής κοινότητας.
Για όλους τους παραπάνω λόγους και θέλοντας να συμβάλουμε στον διάλογο προτείνουμε τα ακόλουθα:
• Να υπάρξει μία μεταβατική περίοδος με τριετή διάρκεια, κατά την οποία τα σχολεία θα ασκηθούν στον σχεδιασμό και την αποτίμηση του προγραμματισμού τους, στην ολιστική σχολική προσέγγιση και την αειφόρο εκπαιδευτική πολιτική της σχολικής μονάδας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με εθνικά σχεδιασμένη επιμόρφωση σχετικά με την εκπαίδευση για την Αειφορία, στην οποία θα αξιοποιηθεί η τεχνογνωσία που έχει κατακτηθεί από τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων), από τα Δίκτυα (Εθνικά, Περιφερειακά, Τοπικά) και από Πανελλήνια Προγράμματα (όπως το Αειφόρο Σχολείο, τα Οικολογικά Σχολεία, το Νοιάζομαι και Δρω). Θα αξιοποιηθεί επίσης το υλικό που έχει παραχθεί, καθώς και το στελεχιακό δυναμικό των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να υπάρχει συνέχεια στην υποβολή προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων που δεν έχει σταματήσει από το έτος 1992 ώστε να γίνει η μετάβαση στην επόμενη μέρα, χωρίς ενδιάμεσο κενό, συντεταγμένα με τις νέες δομές που θα υποστηρίξουν το σχολείο στα πεδία αυτά.
• Να στελεχωθούν τα ΠΕΚΕΣ με Περιφερειακούς Συντονιστές για την Εκπαίδευση για την Αειφορία.
• Να ιδρυθούν ΚΕΑ σε όλους τους Νομούς και τις Διευθύνσεις της χώρας (όπου δεν υπάρχουν ΚΠΕ).
• Τα υπάρχοντα ΚΠΕ να μετεξελιχτούν σε ΚΕΑ που θα υποστηρίζουν το έργο της Αειφορίας, κατά κύριο λόγο στη Διεύθυνσή τους αλλά θα συνεχίσουν να επιτελούν το έργο τους σε εμβέλεια μεγαλύτερη από εκείνη της Διεύθυνσης στην οποία ανήκουν, ώστε να παρέχουν βιωματική εκπαίδευση σε μαθητές και εκπαιδευτικούς σε περιβάλλοντα διαφορετικά από τα οικεία τους, υπό την προϋπόθεση ότι η παρακολούθηση του συγκεκριμένου προγράμματος από σχολεία απομακρυσμένων από αυτά περιοχών κρίνεται απαραίτητη για το σχέδιο δράσης που υλοποιούν.
• Να ιδρυθούν Γραφεία Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΓΕΑ), σε οργανική σύνδεση με το οικείο ΚΕΑ (ως μέρη της ίδιας δομής), που θα λειτουργούν στην έδρα κάθε Διεύθυνσης Εκπαίδευσης. Η ίδρυση των ΓΕΑ θα πρέπει να εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με συγκεκριμένα προκαθορισμένα κριτήρια όπως η εγγύτητα του ΚΕΑ στη Διεύθυνση και ο μεγάλος μαθητικός πληθυσμός, ούτως ώστε να καλύπτονται οι εκπαιδευτικές ανάγκες των κατά τόπους Διευθύνσεων (π.χ. Διευθύνσεις Νομού Αττικής, Θεσσαλονίκης, Αχαΐας, νησιωτική Ελλάδα κλπ).
• Το κάθε ΚΕΑ και ΓΕΑ να έχει επιστημονική και διοικητική αυτοτέλεια και το έργο τους να αφορά την υποστήριξη των σχολείων στον σχεδιασμό, τη διαμόρφωση και την υλοποίηση των Σχεδίων Δράσης των σχετικών με την Αειφορία, την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε σχετικά θέματα, την υποστήριξη με εκπαιδευτικό υλικό, τη δημιουργία τοπικών δικτύων, την ενθάρρυνση και διευκόλυνση διασχολικών συνεργασιών, καθώς και τη συνεργασία για την υποβολή ευρωπαϊκών προγραμμάτων, σύμφωνα με τις κατά τόπους ανάγκες. Για την ισόρροπη σύνθεση των παιδαγωγικών ομάδων των ΚΕΑ και ΓΕΑ θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η δυνατότητα υποστήριξης διαφορετικών όψεων της Αειφορίας (περιβάλλον, πολιτισμός, αγωγή υγείας) και των διαφορετικών βαθμίδων. Επισημαίνουμε ότι σε μια Διεύθυνση Εκπαίδευσης της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης οι υπάρχουσες δομές (ΠΟ ενός ΚΠΕ και Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων ΠΕ και ΔΕ) αριθμούν 11 άτομα που υποστηρίζουν τις προαιρετικές δραστηριότητες των σχολείων εργαζόμενα εντατικά και πέραν του ωραρίου τους. Αν τα σχέδια δράσης είναι υποχρεωτικά, ο όγκος εργασίας για την 5μελή ομάδα που προβλέπεται, αυξάνεται δραματικά και το ΚΕΑ θα αδυνατεί να επιτελέσει τον παιδαγωγικό ρόλο του. Επομένως είναι αναγκαίο το διάδοχο σχήμα να στελεχώνεται με 6-10 άτομα, ανάλογα με τον μαθητικό πληθυσμό της περιοχής.
• Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών από τα ΚΕΑ και ΓΕΑ σε θέματα Αειφορίας να γίνεται και εντός σχολικού ωραρίου, ενδοσχολική ή κατά ομάδες σχολείων, ώστε τα αποτελέσματα να είναι πολλαπλάσια με την επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών κάθε σχολείου και με την ενίσχυση των διασχολικών συνεργασιών.
• Οι θεματικοί άξονες που προτείνονται από την Κεντρική Υπηρεσία για τα Σχέδια Δράσης θα πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον έναν τομέα από τη θεματολογία της Αειφορίας (περιβάλλον – υγεία – πολιτισμός). Παράλληλα θα πρέπει να δίνεται η ελευθερία στις σχολικές μονάδες να υλοποιούν σχέδια δράσης σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του σχολείου και τα ενδιαφέροντα των μαθητών καθώς και να συνδέονται με την τοπικότητα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής. Για τον καλύτερο σχεδιασμό κρίνεται απαραίτητη η συνεργασία των Σχολικών Μονάδων με τα ΚΕΑ και ΓΕΑ.
• Ο σχεδιασμός επιμορφωτικών δράσεων, η προώθηση συνεργασιών ανάμεσα στα σχολεία, τις οικογένειες και τους φορείς της τοπικής και ευρύτερης κοινωνίας καθώς και η ευαισθητοποίηση της ευρύτερης κοινότητας σε θέματα διαφορετικότητας, ψυχοκοινωνικής υγείας και σύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, που συνδέονται άμεσα με τις αρχές της εκπαίδευσης για την Αειφορία, πρέπει να υλοποιούνται με πρωτοβουλία του ΚΕΑ σε συνεργασία με το ΚΕΣΥ.
• Να περιλαμβάνεται στη μοριοδότηση των εκπαιδευτικών και των μελών του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού των ΚΕΣΥ η πολυετής εμπειρία στην αντιμετώπιση θεμάτων ψυχοκοινωνικής υγείας και η επιστημονική επάρκεια των εκπαιδευτικών που έχουν υπηρετήσει ως Υπεύθυνοι Αγωγής Υγείας στην υφιστάμενη δομή.
• H κάλυψη της μιας θέσης ΠΕ19 στο ΚΕΑ να μην περιορίζεται μόνο στους κατέχοντες βασικό τίτλο σπουδών στην πληροφορική αλλά να είναι ανοιχτή και σε όσους έχουν κάποια άλλη πιστοποιημένη γνώση στις ΤΠΕ όπως Β επίπεδο και στην αξιοποίησή τους στην εκπαίδευση, που προκύπτει από την κατοχή ανάλογου μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου.
Ευελπιστούμε τόσο οι αδυναμίες που επισημάναμε όσο και οι προτάσεις μας να ληφθούν υπόψη στον τελικό σχεδιασμό.
Με εκτίμηση
Τριαντάφυλλος Δούκας Υπεύθυνος Αγωγής Υγείας Π.Ε. Α΄ Αθήνας
Καλλιόπη Κύρδη Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Π.Ε. Α΄ Αθήνας
Μαρία Δημοπούλου Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ/νσης Π.Ε Α Αθήνας
Δημήτριος Γκότζος Υπεύθυνος Π.Ε. ΔΠΕ Β΄ Αθήνας
Ελένη Νιάρχου Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Π.Ε. Γ΄ Αθήνας
Βασιλική Λελεντζή Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας Διεύθυνσης Π.Ε. Γ΄ Αθήνας
Μαρία Μαγαλιού Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων, Διεύθυνση Π.Ε. Γ΄ Αθήνας
Νικόλαος Στεφανόπουλος Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ΄Αθήνας Αθμιας Εκπ/σης
Σταματοπούλου Γεωργίτσα Υπεύθυνη Αγ. Υγείας Π.Ε. Δυτικής Αττικής
Αλεξάνδρα Τσίγκου Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Π.Ε. Δυτικής Αττικής
Βαρβάρα Βορύλλα Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ/νσης Π.Ε. Ανατ. Αττικής
Κων/να Χατζημίχου-Καλούση Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε. Λάρισας
Βαρβάρα Χρόνη Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΠΕ Ρεθύμνης
Ελισάβετ Φράγκου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Α/θμιας Πέλλας
Τσαλίκη Χριστίνα Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευση Ανατ. Θεσσαλονίκης
Γεράσιμος Γαλανός Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Κεφαλληνίας
Πηνελόπη Σακοβέλη Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΠΕ Αχαΐας
Βασιλική Ιππέκη Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Π.Ε. Δυτ. Θεσσαλονίκης
Στέλλα Μπαζακογιάννη Υπεύθυνη Πολιτιστικών Π.Ε. Δυτικής Θεσσαλονίκης
Παύλος Καλογεράς Διευθυντής 6ου ΓΕΛ Αγρινίου – Πρώην Υπεύθυνος Π.Ε
Ανατολή Βροχαρίδου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε Χίου
Μαργαρίτα Αμανατίδου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΠΕ Πιερίας
Φώτης Τσοχαντάρης Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Α/θμια Κορινθίας
Ιωάννης Πούλιος Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε. Σερρών
Ευάγγελος Αναγνώστου Υπεύθυνος Σχολικών δραστηριοτήτων Π.Ε. Άρτας
Στέργιος Χατζάκης Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Διεύθυνσης Π.Ε. Ηρακλείου
Κωνσταντίνος Βέργος Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Ιωαννίνων
Παναγιώτης Παπάζογλου Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Διεύθυνσης Π.Ε. Καβάλας
Λόη Ποθητή Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε. Δωδεκανήσου
Χρυσάννα Διαμαντή Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΠΕ Κυκλάδων
Γιώργος Φωτόπουλος Υπεύθυνος ΚΠΕ Σικυωνιών
Παλαβουζόπουλος Αλέξανδρος Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε. Έβρου
Έφη Αντωνιάδου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΠΕ Ημαθίας
Χρύσα Κουράκη Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Δ/νσης Π.Ε. Ανατολικής Αττικής
Γιώργος Βούλγαρης Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ/νσης Π.Ε. Πειραιά
Βασιλική Αρβανιταντώνη Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Δ/νσης Π.Ε. Πειραιά
Λώρα Πετροπούλου Υπεύθυνη Πολιτιστικών Π.Ε. Δ΄ Αθήνας
Μαρία Καγιάφα Αναπλ. Υπευθ. ΠΟ ΚΠΕ Λαυρίου
Ηλιοπούλου Ευγενία Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε. Ηλείας
Άννα Αφεντουλίδου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Α/θμιας Εκπ/σης Ξάνθης
Γιώργος Σταυρόπουλος Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε. Φθιώτιδας
Ελένη Κατσούφη Υπεύθυνη Πολιτιστικών Π.Ε. Β΄ Αθήνας
Θεοδώρα Βάσιου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε. Φλώρινας
Θεοχαρόπουλος Μιχάλης Υπεύθυνος ΚΠΕ Άμφισσας
Κώστας Αυγερινός Μέλος ΚΠΕ Σικυωνιών
Ειρήνη Κουρή Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Δ.Δ.Ε. Β΄ Αθήνας
Ιωάννα Ντίνου Υπεύθυνη Π.Ε. Δ.Δ.Ε.Γ Αθήνας
Γεωργία Ματσούκα Αναπλ. Υπευθ. ΚΠΕ Σικυωνιών
Αικατερίνη Σχοινά Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Ροδόπης
Οικονομάκη Αργυρή Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Λάρισας
Κοπανάκης Μανώλης Υπεύθυνος ΚΠΕ Καρπενησίου
Βαρβάρα Πετρίδου Υπεύθυνη Π.Ε. Δ.Δ.Ε. Β΄ Αθήνας
Πανάγου Θανάσης Αναπλ. Υπεύθ. ΚΠΕ Άμφισσας
Ιωάννα Δεκατρή Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Γ΄ΔΔΕ Αθήνας
Ευαγγελία Μουλά Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Β θμιας Δωδεκανήσου
Πηνελόπη Καζακώνη Υπεύθυνη ΚΠΕ Καστρίου
Γεώργιος Μπαντής Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Δράμας
Τερέζα Γιακουμάτου Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων ΔΕ Δ΄ΑΘΗΝΑΣ
Δημήτριος Βαχαβιώλος Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Λακωνίας
Αριστείδης Κωνσταντινίδης Υπευθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Χαλκιδικής
Κόττης Γιώργος Μέλος ΚΠΕ Άμφισσας
Ελένη Γούναρη Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Ζακύνθου
Ευαγγελία Σκιαδαρέση Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Δ.Δ.Ε. Κεφαλληνίας
Ιωάννης Κουρούς Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Δ.Δ.Ε. Κοζάνης
Ιωάννα Παπαϊωάννου Υπευθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ.Ε. Αχαΐας
Αντωνία Δαρδιώτη Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΔΔΕ Ανατ. Θεσσαλονίκης
Σοφία Ευθυμιάδου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Δ.Ε Σερρών
Χασαπογιάννη Παναγιώτα Μέλος ΚΠΕ Καστρίου
Ρένος Χριστοδουλίδης Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Δ.Δ.Ε. Αιτωλοακαρνανίας
Κωσταρά Ευφροσύνη Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων ΔΔΕ Αχαΐας
Σοφία Τσιροπούλου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Δ.Δ.Ε Έβρου
Σπυρίδων Τζόκας Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Θεσπρωτίας
Λένα Δημητριάδου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Ημαθίας
Αριστείδης Κωνσταντινίδης Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Χαλκιδικής
Κωνσταντινίδης Αντώνης Υπ. Πολιτιστικών Θεμάτων Β/θμιας Εκπ/σης Ανατ. Θεσσαλονίκης
Θάνος Ιωάννου Υπ. Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΔΔΕ Δ Αθήνας
Νικόλαος Γιαγκούλης Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Κιλκίς
Παναγιώτης Βίγκλας Αναπλ. Υπευθ. ΚΠΕ Μακρινίτσας
Ιωάννα Θωμοπούλου Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας Δ.Δ.Ε. Αχαΐας
Δέσποινα Μιχελάκη Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ.Δ.Ε. Δυτ. Θεσσαλονίκης
Αναστασία Τσάπαλου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Κορινθίας
Χαράλαμπος Σαββίδης Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Καστοριάς
Μαρία Θεοδωράκη Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Δ.Δ.Ε. Γρεβενών
Αρετή Μαρματάκη Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Χανίων
Φιλίτσα Πεδιαδίτη Υπεύθυνη Σχολικών δραστηριοτήτων Δ.Ε. Λασιθίου
Γιατράκος Ιωάννης Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Αργολίδας
Παρασκευή Γκανάτσιου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Δ.Δ.Ε. Κέρκυρας
Κωνσταντινίδης Αντώνης Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων ΔΔΕ Ανατ. Θεσσαλονίκης
Ξαθίππη Φουλίδη Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων ΔΔΕ Δυτικής Αττικής
Αναστάσιος Μαυράκης Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΔΔΕ Δυτικής Αττικής
Μαρία Σπαρτινού Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Δ.Δ.Ε Κυκλάδων
Κωνσταντίνα Παναρίτου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Λευκάδας
Κερασία Πετρογιάννη Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Ρεθύμνης
Βάσιου Αικατερίνη Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Πέλλας
Γιατί καταργείτε τον πιο ωραίο θεσμό στο Σχολείο;
Έχουν γραφτεί πολλά σχόλια για την ανάγκη συνέχισης των καινοτόμων προγραμμάτων και την ανάγκη διατήρησης των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων ως εμψυχωτών, ως οργανωτών και συντονιστών, ως επιστημονικά και παιδαγωγικά υποστηρικτικών, ως …, με τα οποία συμφωνώ απόλυτα και λίγα έχω να προσθέσω. Ο θεσμός αυτός ήταν το 1992, είναι το 2018 και θα συνεχίσει να είναι από κάθε άποψη πρωτοποριακός και καινοτόμος, γιατί υπάρχουν κάποια πράγματα που δε φθείρονται και δεν παλαιώνουν όταν εξακολουθούν να ανταποκρίνονται σε κρίσιμης σημασίας ανάγκες και να έχουν την αποδοχή, την καταξίωση, την εκτίμηση και το σεβασμό της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Προβληματίζομαι για την πρόθεση διάλυσης του θεσμού των Υπευθύνων στο παρόν σχέδιο νόμου για τις νέες δομές και γενικά την πρόθεση συρρίκνωσης και υποβάθμισης της Εκπαίδευσης για την Αειφορία, ειδικότερα σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για τα οικολογικά και κοινωνικά ζητήματα σε όλον τον πλανήτη. Όξυνση περιβαλλοντικών προβλημάτων και ανάγκη προώθησης εναλλακτικών στρατηγικών, οικονομική κρίση, συρρίκνωση κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, προσφυγικό και μεταναστευτικό, υποβάθμιση δημοκρατικών θεσμών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανάπτυξη ακραίων συντηρητικών και ακροδεξιών αντιλήψεων, …, δεν είναι αρκετά για να καθιστούν κρίσιμη την ανάγκη να υποστηριχτεί στην εκπαίδευση η οικοδόμηση του «ΕΝΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΗ»; Με γνώσεις, θετικές στάσεις, διάθεση και ικανές δεξιότητες για συμμετοχή στη διαμόρφωση προτάσεων και τη λήψη αποφάσεων, με κοινωνική υπευθυνότητα, αλληλεγγύη, συλλογική δράση, σεβασμό στις πανανθρώπινες αξίες;
Δε χρειάζεται η υποστήριξη των ανθρώπων αυτών που αναλαμβάνουν και κατά τεκμήριο κάνουν ότι μπορούν για να στηρίξουν και να προωθήσουν αυτήν την «Εκπαίδευση για την αλλαγή»;
Το ζήτημα της κατάργησης του θεσμού είναι οικονομικό; μα αφού οι άνθρωποι αυτοί εργάζονται χωρίς επιδόματα ή άλλες οικονομικές απολαβές και εισπράττουν μόνο ηθική ανταμοιβή από την καθολική εκτίμηση, την υποδοχή και τη χαρά με την οποία συνεργάζονται μαζί τους οι συνάδελφοι τους και οι μαθητές τους.
Το ζήτημα της κατάργησης του θεσμού είναι «ιδεολογικό»; Η αριστερή ιδεολογία της σημερινής μας κυβέρνησης, την οποία ενστερνίζομαι, είναι δυνατόν να έχει αυτήν τη στρατηγική;
Είναι απαραίτητο να σκύψουμε περισσότερο στα συγκεκριμένα θέματα, όπως εκφράζονται στη διαβούλευση και να εντάξουμε τους προβληματισμούς αυτούς στο κεντρικό ζητούμενο: «Τι είδους παιδεία θέλουμε και ποιον πολίτη οραματιζόμαστε για το μέλλον»
Με εκτίμηση
Κ.Π.
θα πρέπει οι αρμόδιοι να ενισχύσουν τις δομές αυτές και όχι να τις καταργήσουν
Το όφελος από την κατάργηση είναι μεγαλύτερο από την προσφορά που προκύπτει από την υλοποίηση των προγραμμάτων?
Οι καινοτόμες δράσεις προσφέρουν τα μέγιστα. Είναι τεράστια τα οφέλη για την εκπαιδευτική κοινότητα. Όχι στην κατάργηση.
Καλό είναι να διατηρηθούν αυτές οι δομές και να εμπλουτιστούν και όχι να καταργηθούν.
Όλα τα χρόνια οι υπεύθυνοι του γραφείου ΠΕ υποστηρίζουν, βοηθούν, επισκέπτονται τα σχολεία για ενημέρωση και σεμινάρια, είναι πάντα πρόθυμοι να εξυπηρετήσουν και να βοηθήσουν στην υλοποίηση των εκπαιδευτικών δράσεων στα σχολεία μας και να μας καθοδηγήσουν σχετικά. Όλοι ξέρουμε ότι με τα προγράμματα του υλοποιούνται δημιουργείται και καλλιεργείται η ομαδικότητα, η συνεργασία αλλά και η γνωριμία και επικοινωνία με άλλα σχολεία ,πολλές φορές σε αρκετά μεγάλη απόσταση από το δικό μας . Σημαντικό και αναγκαίο είναι όχι μόνο να μην καταργηθεί η θέση τους αλλά αντίθετα να ενισχυθεί γιατί με την μέχρι τώρα προσφορά τους έχει αναβαθμιστεί το επίπεδο του κάθε σχολείου.
Διαβάζοντας προσεκτικά το ΦΕΚ του νέου οργανογράμματος του Υπουργείου Παιδείας επισημαίνουμε στο άρθρο 36 την ίδρυση υπό τη Γενική Διεύθυνση Σπουδών αυτόνομης Διεύθυνσης υποστήριξης προγραμμάτων και Εκπαίδευσης για την Αειφορία με στόχο την ανάπτυξη και εφαρμογή στις σχολικές μονάδες Α/θμιας και Β/μιας Εκπαίδευσης των αρχών και των στόχων των θεματικών εκπαιδεύσεων της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία ,της σχολικής Αγωγής και Προαγωγής της Υγείας και των Πολιτιστικών Θεμάτων .
Η νέα Διεύθυνση συγκροτείται από τα τμήματα :
α)Tμήμα Α’Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία
β)Τμήμα Β’Σχολικής Αγωγής και προαγωγής της υγείας
γ) Τμήμα Πολιτιστικών Θεμάτων και Υποστηρικτικών δομών
δ) Τμήμα Δ’Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης και Ψηφιακών Μέσων
Η Διεύθυνση αυτή θεραπεύει δυσλειτουργίες που είχαν προκύψει από την κατάργηση της Διεύθυνσης ΣΕΠΕΔ και πιστώνεται στα θετικά του νέου οργανογράμματος .
Ακολουθώντας την ανάγνωση στο σχέδιο νόμου των νέων δομών συναντάμε στο επίπεδο της Περιφέρειας στο άρθρο 5 /Στελέχωση των ΠΕ.Κ.Ε.Σ την ίδρυση ενός νέου θεσμού του Συντονιστή Εκπαίδευσης για την Αειφορία (20 θέσεις) και αυτό πιστώνεται στα θετικά του σχεδιασμού μιας συγκροτημένης δομής για την Εκπαίδευση για την Αειφορία .
Συνεχίζοντας την ανάγνωση συναντάμε σε επίπεδο Περιφέρειας το άρθρο 12 με μετεξέλιξη των ΚΠΕ σε ΚΕΑ/ Κέντρα Εκπαίδευσης για την Αειφορία , απαραίτητη και θετική μετεξέλιξη δυστυχώς με πρόβλεψη για 4μελή μόνο παιδαγωγική ομάδα με αυξημένες υποχρεώσεις .
Φτάνοντας στο επίπεδο της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και ειδικότερα στο Τμήμα Ε’ Εκπαιδευτικών θεμάτων διαβάζουμε στις αρμοδιότητες μεταξύ άλλων και την εποπτεία των σχολικών δραστηριοτήτων και καινοτόμων δράσεων . Στο Τμήμα αυτό προτείνονται με το νέο σχέδιο νόμου για ένταξη μέσω του άρθρου 14 και 15 οι Υπεύθυνοι Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών και Φυσικής Αγωγής και Σχολικού Αθλητισμού .
Διατυπώνεται έτσι μια εύλογη απορία , οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων που βρίσκονται ; δεν είναι απαραίτητοι σε αυτό το οικοδόμημα ;
Kάθε πυραμίδα στηρίζεται σε μια βάση , στην πυραμίδα της δομής της Εκπαίδευσης για την Αειφορία οι Υπεύθυνοι Σχολικών δραστηριοτήτων και τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων που υλοποιούνται στα σχολεία αποτελούν τη βάση ,την πρώτη ύλη .
Η παραγωγή αυτής της πρώτης ύλης που συγκροτείται σταθερά και με αδιάλειπτη συνέχεια από το 1992 αποτελεί ένα σημαντικό ποιοτικό πυρήνα του εκπαιδευτικού μας συστήματος . Τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων αποτελούν μια ενσωματωμένη καλή πρακτική στο ελληνικό σχολείο , οι εκπαιδευτικοί που τα υλοποιούν αποτελούν μια ανήσυχη ομάδα που αναπτύσσεται επαγγελματικά ,δοκιμάζει και εξελίσσεται και οι υπεύθυνοι σχολικών δραστηριοτήτων μια κοινότητα με καινοτόμα και ευέλικτα χαρακτηριστικά .
Σε αυτή τη νέα πυραμίδα που συγκροτείται για την Εκπαίδευση για την Αειφορία δεν περισσεύουν οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων .
Όπως αναφέρεται και στο κοινά υπογεγραμμένο από πολλούς συναδέλφους υπόμνημα προτείνεται μια τουλάχιστον 3ετής μεταβατική περίοδος όπου
– οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων θα είναι παρόντες στο επίπεδο της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης ενταγμένοι οργανικά στο Τμήμα Εκπαιδευτικών Θεμάτων
-θα συνεργάζονται λειτουργικά και συμπληρωματικά με τα ΚΕΑ
-θα εποπτεύονται από τους συντονιστές Εκπαίδευσης για την Αειφορία
Με τη λύση αυτή θα οδηγηθούμε σταδιακά μέσα από την πράξη σε ένα νέο σχήμα που θα ενσωματώσει τη δυναμική του προηγούμενου .
Γιαυτό θεωρούμε πως στο άρθρο 19 του σχεδίου νόμου , θα πρέπει να απαλειφθεί η παράγραφος 14 που αναφέρει λήξη της θητείας των υπευθύνων 31-8 -2018 και να προβλεφθεί όπως και για τις υπόλοιπες δομές η διατήρησή τους μέχρι την ολοκλήρωση των κρίσεων και τη συγκρότηση των νέων δομών που ελπίζουμε να τους περιλαμβάνουν .
Μαρία Δημοπούλου
Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ/νσης Π.Ε Α’ Αθήνας
Τα καινοτόμα προγράμματα πρέπει να τα ενισχύσουμε και όχι να τα καταργήσουμε. Τα οφέλη τους τεράστια για την εκπαίδευση των παιδιών μας και των εκπαιδευτικών.
Είναι κοινό μυστικό ότι κάθε καινοτομία στο σχολείο προέρχεται από την υλοποίηση προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων, όπως είναι επίσης γνωστό ότι το «δεύτερο σχολείο» που άτυπα διαμορφώνεται με την εκπόνησή τους, εκτός σχολικού ωραρίου, εντός του ελεύθερου χρόνου και με πραγματικό ενδιαφέρον μαθητών και εκπαιδευτικών, συνιστά εκπαιδευτικό θαύμα που τώρα τιμωρείται αν όχι με κατάργηση, οπωσδήποτε με καταφανή υποβάθμιση και θεματική αποψίλωση, αφού ουσιαστικά τα ΚΕΑ θα εστιάζουν στον 1/3 της θεματολογίας, δηλαδή στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Με άλλα λόγια, η σύγχρονη Ελλάδα προφανώς θεωρεί τον Πολιτισμό και την Αγωγή Υγείας λεπτομέρειες χωρίς καμία σημασία. Επομένως εκτός από άδικη, η κατάργηση του θεσμού είναι παράλογη, ανιστόρητη και υπονομευτική της ελληνικής δημόσιας εκπαίδευσης.
Οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) τα 8 τελευταία χρόνια υπηρετούν το θεσμό των Προγραμμάτων συγχωνευμένοι (!) δουλεύοντας για τρια τουλάχιστον άτομα, χωρίς γραμματειακή υποστήριξη, με… επ΄αόριστον παράταση θητείας, έχοντας διοικητικό, επιστημονικό, οργανωτικό ρόλο χωρίς επίδομα, αδιαφορώντας για ωράρια, γραφειοκρατικά κωλύματα, τραυματικές αναπροσαρμογές στο θεσμικό πλαίσιο, ασυνεννοησία και άγνοια των υπαλλήλων του Υπουργείου, απαξίωση, υποβάθμιση και τελικά μια πολεμική τακτική εκ μέρους των ιθυνόντων για ακύρωση του θεσμού στην πράξη και επανανοηματοδότησή του.
Άλλοι προσπάθησαν να μετατρέψουν τα προγράμματα σε μαθήματα, άλλοι να τα υποβαθμίσουν σε δράσεις – πυροτεχνήματα, άλλοι να αρκεστούν σε εκ των άνωθεν έτοιμες προς χρήση «συνταγές» με την ιδιότητα του ειδικού και του «φωστήρα», άλλοι να τα καπηλευτούν και να δείξουν έργο με τη δουλειά των εκπαιδευτικών, άλλοι… και πόσοι άλλοι τσάκιζαν, αδιαφορούσαν κι έκαναν πως δεν υπήρχαν οι αρμοδιότητες των Υπευθύνων βαφτίζοντας αυτή την τακτική, στην καλύτερη των περιπτώσεων, «συνεργασία».
Οσοι αντιλαμβάνονται την ουσία του θεσμού των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) ξέρουν ότι αποτέλεσε τη μοναδική όαση για εκπαιδευτικούς και μαθητές, το χώρο αναπνοής τους, το χώρο μέσα στον οποίο ελεύθερα μπορούσαν να ξεδιπλώσουν τη δημιουργικότητά τους, τα ενδιαφέροντά τους, τις μοναδικές ικανότητές τους μέσα σε μια ρευστή πραγματικότητα που συν-διαμόρφωναν οι ίδιοι για τους ίδιους. Άλλωστε είναι ο μοναδικός θεσμός στην εκπαίδευση που προέκυψε μέσα από εμάς τους ίδιους. Ποιος «φωστήρας» μπορεί να γνωρίζει εκ προοιμίου τη μοναδική δυναμική της καθεμίας μαθητικής ομάδας, τις ξεχωριστές ανάγκες, ενδιαφέροντα και προβληματισμούς;
Με τον τρόπο που φαίνεται πως θα λειτουργήσουν οι νέες δομές τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) ουσιαστικά καταργούνται ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, οδηγούνται προς εξαφάνιση, αφού είναι ανθρωπίνως αδύνατο τα ΚΠΕ-ΚΕΑ να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις ξεχωριστές ανάγκες τους, με νέες επαυξημένες αρμοδιότητες, απομακρυσμένα από τη βάση και υπακούωντας σε κεντρικές, εκ των άνωθεν εντολές, δομημένα σε μια αυστηρά ιεραρχική, κάθετη δομή οργάνωσης με δοσμένους ρόλους στη λήψη αποφάσεων και σχέσεις λογοδοσίας μεταξύ τους.
Ως προς την οργάνωση και στελέχωση, ασφυκτικός κλοιός εποπτείας, ελέγχου και συμ-μόρφωσης:
– με «Παιδαγωγική ομάδα τέσσερων ατόμων» ανεξάρτητα από την περιοχή ευθύνης
– με «διοικητική εποπτεία από τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης» και «επιστημονική και παιδαγωγική εποπτεία από το Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου Εκπαίδευσης για την Αειφορία του οικείου ΠΕ.Κ.Ε.Σ», όπου «η παρακολούθηση του συλλογικού προγραμματισμού δράσης και γενικότερα η παιδαγωγική και επιστημονική εποπτεία του Κ.Ε.Α. γίνεται από το Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου για την Αειφορία του οικείου ΠΕ.Κ.Ε.Σ.», δηλαδή από τις Περιφερειακές Διευθύνσεις και τους Σχολικούς Συμβούλους μετονoμασμενους, χωρίς κανένα σύνδεσμο με τις κατά τόπους οικείες Δ/νσεις οι οποίες δεν έχουν πλέον κανένα λόγο στα εκπαιδευτικά πράγματα πέραν της συμμόρφωσης σε εντολές όπως τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί
– με «δαπάνες των χώρων λειτουργίας των Κ.Ε.Α.» να «αντιμετωπίζονται από τους Δήμους, οι οποίοι μπορεί» (μπορεί και όχι φαντάζομαι…) «να επιχορηγούνται με πιστώσεις που εγγράφονται γι’ αυτόν το σκοπό στον Προϋπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων».
Ως προς την αποστολή και τις αρμοδιότητες, συγκεντρωτισμός αρμοδιοτήτων με υποστελεχωση, υπο-χρηματοδότηση και με το θεσμικό πλαίσιο υλοποίησης των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων να είναι κυριολεκτικά στον αέρα, κακοποιημένο και εκριζωμένο. Ωραιοποιημένα λόγια χωρίς καμία απολύτως βάση στήριξης, όπου «οι πιθανοί-ενδεικτικοί θεματικοί άξονες τίθενται μέσω σχεδίου προγραμματισμού το οποίο καθορίζεται με Υπουργική Απάφαση και παρουσιάζεται στα σχολεία με οδηγίες συμπλήρωσης και ενημερωτικές συναντήσεις των Διευθυντών των σχολείων από τα στελέχη του ΠΕ.Κ.Ε.Σ.» και τους θεματικούς «άξονες αναφοράς του συλλογικού προγραμματισμού και της ανατροφοδοτικής αποτίμησης, καθώς και ο τύπος των σχετικών εκθέσεων», να «καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Ι.Ε.Π.», περιορίζοντας έτσι το ρόλο του Συλλόγου Διδασκόντων σε νομιμοποιητικό και εκτελεστικό όργανο αποφάσεων που λαμβάνονται έξω και πάνω από αυτόν, σύμφωνα με τα κονδύλια και τις χορηγίες που επιθυμούν οι ιθύνοντες να απορροφήσουν.
Κατά τα άλλα, η «αποστολή» των ΚΠΕ-ΚΕΑ είναι «α) η υποστήριξη των σχολικών μονάδων σε θέματα σχετικά με την εκπαίδευση για την αειφορία, με έμφαση στο περιβάλ-λον και σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη, όπως η υγεία και ο πολιτισμός, και β) η διασύνδεση της εκπαιδευτικής κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας, για τη διασφάλιση της αειφορικής διαχείρισης του περιβάλλοντος και την ανάδειξη βιώσιμων λύσεων στα τοπικά ζητήματα.».
Και διαβάζοντας ανάμεσα «στα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα», αναρωτιέμαι:
– Πού είναι ο μαθητής; Πού είναι η δημιουργική και ελεύθερη έκφρασή του; όταν το κέντρο ενδιαφέροντος των παιδιών ήταν το έναυσμα που καθόριζε την αρχή, τη μέση και την ολοκλήρωση ενός προγράμματος; όταν το κέντρο ενδιαφέροντος των παιδιών ήταν αυτό που διαμόρφωνε τις στοχευμένες δραστηριότητες; Τώρα ποιο θα είναι το κέντρο του ενδιαφέροντος; Οι Υπουργικές Αποφάσεις;
– Πού είναι ο εκπαιδευτικός; πού είναι η δυνατότητά μας για πρωτοβουλία και υλοποίηση καινοτόμων προγραμμάτων; πού είναι η εμπιστοσύνη στην παιδαγωγική μας κατάρτιση, στην ανάγκη μας για πειραματισμό και εξέλιξη του παιδαγωγικού μας ρόλου; πού είναι η προστασία και η στήριξη για την δημιουργία ενός εναλλακτικού παιδαγωγικού πλαισίου μέσα στην τάξη και εφαρμογής των αρχών σύγχρονων παιδαγωγικών μεθόδων, έξω και πέρα από το αναλυτικό πρόγραμμα;
– Πού είναι τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) ως πολύμηνη διαδικασία ευαισθητοποίησης, όχι ως μάθημα, όχι με τον υποχρεωτικό χαρακτήρα μιας θεματικής που αποφασίζεται με Υπουργική Απόφαση, όχι με έτοιμη πρόταση και υλικό από Μ.Κ.Ο. και λοιπούς φορείς αλλά προαιρετικά ως προσωπική επιλογή μαθητών και εκπαιδευτικών που δημιουργούν οι ίδιοι ένα «σώμα» στοχευμένων βιωματικών δραστηριοτήτων γύρω από το συγκεκριμένο θέμα που ενδιαφέρει τους ίδιους και που έχουν ανάγκη οι ίδιοι;
– Πού είναι η υποστήριξη των σχολικών μονάδων τοπικά και η διασύνδεση της εκπαιδευτικής κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας; με τα αποκεντρωμένα, υποστελεχωμένα ΚΠΕ-ΚΕΑ που για να πας στις περισσότερες των περιπτώσεων κάνεις ταξίδι; ή με τον έναν ανά Περιφέρεια Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου για την Αειφορία του οικείου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. όταν και ως συρρικνωμένοι Υπεύθυνοι μετά βίας καταφέρναμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των εκπαιδευτικών; Με ποιον τρόπο θα «ενσωματωθούν οι αρχές της αειφορίας σε όλες τις λειτουργίες της σχολικής ζωής»; Με Υπουργικές Αποφάσεις και εκ άνωθεν επιβολή; Τα Δίκτυα (τοπικά, περιφερειακά, εθνικά και διεθνή) πώς θα λειτουργήσουν επί τοις ουσίας όταν οι μετακινήσεις των μαθητών περιορίζονται στα τοπικά ΚΠΕ-ΚΕΑ; Και ποιο το νόημα πλέον να είσαι σε Δίκτυο;
Αυτό σημαίνει «αποκεντρωμένο εκπαιδευτικό σύστημα»; Αυτή είναι η «Παιδαγωγική Αυτονομία της Σχολικής Μονάδας»; Αυτό είναι το «όραμα για δημόσιο, δημοκρατικό και συνεργατικό σχολείο»; Αυτό είναι η «ενδυνάμωση της ικανότητα του εκπαιδευτικού συστήματος να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των μαθητών»; Αυτό είναι η ενίσχυση «του κοινωνικού ρόλου του σχολείου, το οποίο προσπαθεί να επιτελέσει το έργο του μέσα στη δίνη μιας πολύμορφης και παρατεταμένης κρίσης, με έντονες κοινωνικές ανισότητες»;
Είναι τουλάχιστον λυπηρό να βλέπεις στον 21ο αιώνα στην Ελλάδα της κρίσης να αποδομείται και να ρίχνεται στον κάλαθο των αχρήστων ένας μοναδικός θεσμός – στολίδι της εκπαίδευσης που δεν στοίχιζε τίποτα και αντίθετα πρόσφερε δωρεάν το αγαθό της επιμόρφωσης και υποστήριξης στους εκπαιδευτικούς με παντός τύπου συνεργασίες, αξιοποίηση του κατά τόπους δυναμικού, φέρνοντας κοντά μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον με αφετηρία πάντα το μαθητή και στόχο τη διαμόρφωση ενεργών και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών. Και οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων δεν ήταν οι «”γραφειοκράτες”, όπως τώρα ζητείται από τον εν λόγω σχεδιασμό του Υπουργείου, αλλά οι ”συνάδελφοι”, οι ”συνεργάτες” του ανήσυχου παιδαγωγικά εκπαιδευτικού στην πράξη». Ναι, η κρίση είναι εδώ!
Και τελειώνοντας, προτείνουμε να λειτουργεί σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης ένα «Γραφείο Εκπαίδευσης για την Αειφορία» σε οργανική ενότητα με το «Κέντρο Εκπαίδευσης για την Αειφορία», που θα συνεχίσει να είναι ο σύνδεσμος μεταξύ του ΚΠΕ-ΚΕΑ και των σχολείων και να ξεκαθαρίσει το θεσμικό πλαίσιο των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) και να υποστηριχθεί προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της π ρ ω τ ο β ο υ λ ί α ς των εκπαιδευτικών της τάξης για την υλοποίησή τους σε π ρ ο α ι ρ ε τ ι κ ή, π ο λ ύ μ η ν η βάση.
Βαρβάρα Χρόνη
Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΠΕ Ρεθύμνης
Οι υπεύθυνοι Προγραμμάτων όλα τα προηγούμενα χρόνια έχουν προσφέρει σημαντική βοήθεια στους εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων. Είναι μείζονα η διατήρηση των θέσεών τους και μετά τις 31-8-18. Πρέπει να αναγνωριστεί η δουλειά που κάνουν και να μην καταργηθούν οι θέσεις τους. Απεναντίας, αυξήστε τον αριθμό τους ανά Διεύθυνση.
Αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί πρόοδος για το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι η ενίσχυση της βιωματικής μάθησης και των προγραμμάτων-παρεμβάσεων για την ενεργό πολιτότητα με χαρακτήρα ένταξης στην τυπική εκπαίδευση.
Αντί, λοιπόν, να καταργείται ο θεσμός των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων θα έπρεπε να ενισχύεται με τη δυνατότητα να διοργανώνουν επιμορφώσεις εντός εργασιακού ωραρίου για όλους τους εκπαιδευτικούς ώστε να υπάρχει επαρκής ενημέρωση και επιμόρφωση για όλους τους εκπαιδευτικούς. Η εκπαίδευση για την αειφορία δεν είναι πολυτέλεια ούτε επιλογή. Είναι υποχρέωση.
Πώς λήφθηκε η απόφαση για κατάργηση του θεσμού του Υπευθύνου Σχολικών Δραστηριοτήτων; Έγινε κάποια αξιολόγηση/έρευνα του έργου τους: του αριθμού και της ποιότητας των σεμιναρίων που διοργάνωσαν, της υποστήριξης των εκπαιδευτικών και των συνεργασιών με φορείς που επεδίωξαν;
Αναρωτιέμαι πώς τα 5 άτομα του ΚΕΑ που θα εδρεύουν στην άκρη του νομού θα εξυπηρετούν τις ανάγκες για την Αειφόρο Ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και των μαθητών Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης εκατοντάδων σχολικών μονάδων; Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στη βιωματική μάθηση θα γίνεται εξ αποστάσεως από την οθόνη του υπολογιστή;
Το σχολείο χωρίς τα προγράμματα που στοχεύουν σε αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών των μελλοντικών πολιτών είναι αυτό που τελειώσαμε εμείς πριν 30 χρόνια. Ας γίνει αυτή η αλλαγή που επιθυμεί η πολιτική ηγεσία με το βλέμμα προς τα εμπρός και όχι προς τα πίσω.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΨΗΦΙΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΔΟΜΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Αναρωτιόμαστε
1. Γιατί καταργείται ο θεσμός των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων χωρίς να πότε να αξιολογηθεί, παρότι κάθε χρόνο οι Υπεύθυνοι καταθέτουμε λεπτομερή απολογισμό;
2. Πώς η ολιγομελής στελέχωση των ΚΕΑ θα υποστηρίξει τον σχεδιασμό, τον συντονισμό, την υλοποίηση και τη διάχυση των προγραμμάτων όλων των τύπων (πολιτιστικών, περιβαλλοντικών, αγωγής υγείας) και στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης, έχοντας παράλληλα διοικητικό έργο (ενδεικτικά, μελέτη και κατάταξη των κατατιθέμενων προγραμμάτων σε θεματικές, υπηρεσιακή αλληλογραφία, αλληλογραφία με φορείς, στατιστικά στοιχεία κ.α.); Ιδιαίτερα στις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης με πολύ μεγάλο μαθητικό πληθυσμό ή μεγάλη απόσταση των σχολείων από το ΚΕΑ. Πώς βελτιώνει την ποιότητα του παρεχομένου έργου η δραματική μείωση του αριθμού των εργαζομένων;
3. Πώς οι 4 εργαζόμενοι στο ΚΕΑ θα βρίσκονται στα σχολεία, υποστηρίζοντας τις μαθητικές ομάδες και παράλληλα στον χώρο του ΚΕΑ υλοποιώντας εκπαιδευτικά προγράμματα; Ακόμα και σε διευθύνσεις με μικρό πληθυσμό μαθητών είναι αδύνατο να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες όλων των σχολικών μονάδων Α/βάθμιας (συμπεριλαμβανομένου του 2ετούς νηπιαγωγείου) και της Β/βάθμιας. Και με ποια κριτήρια θα επιλέγουν του «τυχερούς» μαθητές; Ενδεικτικά, μόνο στη Διεύθυνση Α/βάθμιας Α΄ Αθήνας οι σχολικές μονάδες είναι περισσότερες από 450.
4. Πόσο λειτουργική είναι μια δομή χωρίς τη δυνατότητα ανεξάρτητου σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων, αφού για κάθε δράση και επιμορφωτική δραστηριότητα θα πρέπει να παίρνει μια σειρά διοικητικών και παιδαγωγικών αδειών; Προς τι τότε τα υψηλά προσόντα που απαιτούνται για την επιλογή σε ΚΕΑ;
5. Πώς παράλληλα η 4μελής ομάδα θα δημιουργεί εκπαιδευτικό υλικό για κάθε θέμα που ενδιαφέρονται να προσεγγίσουν οι σχολικές ομάδες; Ο ενδεικτικός πίνακας θεματολογίας που συνοδεύει την ετήσια εγκύκλιο σχολικών δραστηριοτήτων είναι πολυσέλιδος. Πουθενά δεν αναφέρεται – ούτε επιζητείται- η αξιοποίηση της εμπειρίας πολλών ετών των Υπευθύνων, του υπάρχοντος πλούσιου υλικού που έχουν συγκροτήσει για κάθε θέμα, του αρχείου με καλές πρακτικές που καθένας μας διαθέτει. Ούτε προβλέπεται ρητά η ισότιμη παρουσία στην παιδαγωγική ομάδα εκπαιδευτικών με γνώσεις και εμπειρία στον σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων για τον πολιτισμό, το περιβάλλον και την αγωγή υγείας.
6. Πότε θα σχεδιάζονται τα ποικίλης θεματολογίας προγράμματα που θα προσφέρονται στις μαθητικές ομάδες; Ένας σοβαρός σχεδιασμός απαιτεί πολύχρονη, σε βάθος μελέτη. Εκτός αν θεωρείται ότι θα επαναλαμβάνονται τα ήδη υπάρχοντα προγράμματα των ΚΠΕ, αποκλείοντας έτσι τον πολιτισμό και την αγωγή υγείας ή καθιστώντας τους δυο αυτούς τομείς απλά συμπληρωματικούς των περιβαλλοντικών προσεγγίσεων.
7. Γιατί τα Πολιτιστικά Προγράμματα, ο τομέας με το ευρύτερο φάσμα θεμάτων (υπενθυμίζουμε ότι ο πολιτισμός δεν περιορίζεται στιες τέχνες) και που πανελλήνια συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων, υποβαθμίζονται σε παρακολούθημα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης;
8. Ποιος ο ρόλος του τμήματος Γ΄ Πολιτιστικών Θεμάτων και υποστηρικτικών Δομών (Διεύθυνση Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Εκπαίδευσης για την Αειφορία), στο νέο οργανόγραμμα του ΥΠΠΕΘ; (με χαρά είδαμε να πραγματοποιείται το πάγιο αίτημα των Υπευθύνων Πολιτιστικών Θεμάτων, μόνο που αυτοί καταργούνται). Δηλαδή ήδομή συρρικνώνεται και γίνεται συγκεντρωτική στη βάση (ΚΕΑ) και διαχωρίζεται και αυξάνεται σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης; Το ΚΕΑ θα διαχωρίζει και θα καταθέτει διαφορετικά απολογιστικά στοιχεία για δραστηριότητες και προγράμματα σε διαφορετικά τμήματα του υπουργείου; Θα λαμβάνει οδηγίες και κατευθύνσεις από 3 διαφορετικά τμήματα; Πού είναι ο ολιστικός χαρακτήρας που δικαιολογεί την ίδρυσή τους;
9. Πώς και σε ποιο χρόνο ο εκπαιδευτικός που χρειάζεται υλικό, δανειστικούς φακέλους, βιβλία ή δια ζώσης συνεργασία θα συναντά την Π.Ο. του ΚΕΑ; Κάνοντας εκδρομή; Παίρνοντας άδεια από το σχολείο δυο και τρεις φορές τον χρόνο; Τα μισά ΚΕΑ βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από την έδρα της εκάστοτε Διεύθυνσης Εκπαίδευσης. Μέχρι σήμερα ο εκπαιδευτικός συνδύαζε διοικητικά του θέματα με τη συνεργασία με τους υπεύθυνους ΣΔ που στεγάζονται στη Διεύθυνση Εκπαίδευσης. (Συνάδει με την αειφορία και τη βιωσιμότητα η μετακίνηση σε μεγάλες αποστάσεις ή σε διαφορετικούς απομακρυσμένους μεταξύ τους χώρους για υπηρεσιακούς λόγους;)
10. Η δια ζώσης συνεργασία μελών της ΠΟ με ποικίλους συνεργαζόμενους φορείς
11. Πώς ενδυναμώνεται η επιμόρφωση στην αειφορία, όταν οι βιωματικές επιμορφώσεις στην πράξη μειώνονται;
12. Πώς υποστηρίζεται η αειφορία και τα προγράμματα που την προωθούν όταν δεν προβλέπεται μεταβατική περίοδος με τις υπάρχουσες δομές εν λειτουργία μέχρι την ίδρυση, λειτουργία, στελέχωση και ενημέρωση των ΚΕΑ; (Καταργούνται με τη ρητή λήξη της θητείας όσων τις στελεχώνουν στις 31.8.2018).
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Προτάσεις έχουν κατατεθεί στο Υπουργείο από καιρό, με Υπόμνημα που κατατέθηκε εκ νέου στη διαβούλευση. Έχει επίσης κατατεθεί λεπτομερής χαρτογράφηση των αποστάσεων των ΚΠΕ-ΚΕΑ από την οικεία Διεύθυνση Εκπαίδευσης και καταγραφή των δυσλειτουργίων που προκύπτουν.
Στις προτάσεις περιλαμβάνεται η παράλληλη λειτουργία Γραφείου Εκπαίδευσης για τη Εκπαίδευση για την Αειφορία στην έδρα της κάθε Διεύθυνσης Εκπαίδευσης με τα ΚΕΑ, κάτω από ενιαία διοίκηση και με κοινό προγραμματισμό.
Ελπίζουμε το ΥΠΠΕΘ να επανεξετάσει τις σχετικές διατάξεις, να μελετήσει τις προτάσεις μας, δίνοντας χρόνο για ουσιαστικό διάλογο. Ο διάλογος μόνο υπέρ της εκπαίδευσης και της δημοκρατίας μπορεί να είναι.
Καλλιόπη Κύρδη
Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων στη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Α΄ Αθήνας
Η κατάργηση των υπευθύνων Π.Ε.,Α.Υ.,Π.Θ., Σ.Δ. συνεπάγεται ουσιαστικό περιορισμό των δράσεων στα σχολεία, καθώς θα περιοριστεί η άμεση επικοινωνία και βοήθεια των εκπαιδευτικών από τους υπευθύνους, η παροχή και διανομή υλικού κατά περίπτωση και η παρακολούθηση της εξέλιξης των δράσεων, η δικτύωση και ενίσχυση των δράσεων από δίκτυα συνεργασίας και η διεξαγωγή σεμιναρίων με βάση τις ανάγκες των προγραμμάτων μας και όχι το αντίθετο (γενικές επιμορφώσεις όπου οι εκπαιδευτικοί πρέπει να χωρέσουν την πράξη και τις δράσεις τους).
Σε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον διαρκώς μεταλλασσόμενο όπου οι κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές επηρεάζουν άμεσα και αλλάζουν τις παιδαγωγικές θεωρίες και τις διδακτικές πρακτικές, η απομάκρυνση των υπευθύνων από τις διευθύνσεις και η δημιουργία κεντρικών δομών στην πραγματικότητα στερεί την εξατομικευμένη και εξειδικευμένη συνεργασία, στερεί τη δυνατότητα ενημέρωσης και επιμόρφωσης και αποδυναμώνει την παιδαγωγική και εκπαιδευτική στήριξη των εκπαιδευτικών.
Όλα τα παραπάνω θα ήταν ήσσονος σημασίας εάν οι δράσεις πολιτιστικών, περιβαλλοντικής και αγωγής υγείας δεν υπηρετούσαν άμεσα θέματα διαπολιτισμικότητας, συνεργασίας, εκφοβισμού, περιβάλλοντος, εάν δεν αποτελούσαν αφορμές για διαθεματικότητα και για χρήση σχεδίων εργασίας, ακόμη και για διαφοροποιημένη διδασκαλία, θέματα και πρακτικές τα οποία αποτελούν στόχους του ελληνικού σχολείου.
Οι υπεύθυνοι Αγωγής Υγείας, Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Πολιτιστικών Θεμάτων υποστηρίζουν και ανατροφοδοτούν το έργο μας κάθε σχολική χρονιά με προσωπική συνεργασία, επιμορφωτικά σεμινάρια, εκπαιδευτικό υλικό και μεθοδολογικά εργαλεία. Κατά τη γνώμη μου ο ρόλος τους πρέπει να ενισχυθεί και όχι να καταργηθούν.
Από παντού διατυπώνεται ότι οι νέες δομές ενισχύουν το διοικητικό συγκεντρωτισμό, σε βάρος της παιδαγωγικής διάστασης της εκπαιδευτικής διαδικασίας και των αποκεντρωμένων δομών. Μέσα σε όλα αυτά λήγει, με ρητή διατύπωση και η θητεία των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων, η συμβολή των οποίων είναι εντός της εκπαιδευτικής διαδικασίας αναγνωρισμένη. Ούτε καν υπάγονται, μέχρι να λειτουργήσουν οι νέες δομές, ως διακριτη παιδαγωγική υποστήριξη, εντός των Δ/νσεων Εκπαίδευσης στα Εκπαιδευτικά Θέματα. Και εδώ έμφαση στη Διοικητική δομή. Άλλωστε, στην ίδια λογική συστάθηκαν και εντός Διευθύνσεων άλλες τρεις θέσεις Τμηματαρχών, κατά κανόνα για μη προσοντούχους διοικητικούς και όχι για εκπαιδευτικούς. Και τρέχα εσύ εκπαιδευτικέ να μαζέψεις μόρια αχρείαστα από μεταπτυχιακές σπουδές κάθε είδους.
Οι Σχολικές Δραστηριότητες αποτελούν ποιοτικό κομμάτι της Ελληνικής Εκπαίδευσης. Kαθιστούν πιο αυτόνομο το σχολείο, παρέχουν δυνατότητες αυτενέργειας σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, μεταβάλλουν συνολικά την «κουλτούρα» της τοπικής κοινωνίας και ρίχνουν γέφυρες ανθρωπισμού, σεβασμού και αλληλεπίδρασης – αλληλεγγύης, διδάσκοντας συνεργασία, διάλογο, πολιτειότητα. Η συμβολή των Υπευθύνων ΠΕ, ΑΥ, ΠΘ και ΣΔ από την πολύχρονη εμπειρία κρίνεται αναγκαία και καθοριστική. Θα πρέπει να διατηρηθούν ως δομή σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και να συνεχίσουν την παιδαγωγική υποστήριξη των εκπαιδευτικών που υλοποιούν προγράμματα,όπως επίσης και την επιμορφωτική τους δράση διότι επιτελούν απαραίτητο και σημαντικό έργο.
Εφόσον ανέκαθεν ως βαριά βιομηχανία της χώρας μας λογιζόταν ο πολιτισμός της, θεωρώ ανόητη και εν τέλει ασύμφορη κίνηση τη λογική των περικοπών όσον αφορά σε οτιδήποτε αφορά στην προαγωγή του πολιτισμού μας. Και -επιτέλους!- ας καταλάβουμε πως η «επένδυση» στην Παιδεία και στον πολιτισμό αποτελεί επένδυση για το μέλλον της πατρίδας μας, ημών και των παιδιών μας…
Παράγραφος 14: ποιος ο λόγος κατάργησής τους; Όποτε τους χρειάζεται κάποιος εκπαιδευτικός είναι δίπλα του, πολλές φορές πηγαίνουν και στο σχολείο του για να βοηθήσουν και πληρώνουν τη βενζίνη από την τσέπη τους. Ακόμη και απογεύματα και σαβ/κα δουλεύουν χωρίς να πάρουν ένα cent για τα όσα κάνουν και εμείς τους καταργούμε; Μήπως είναι αχαριστία ή κάνω λάθος;
Οι υπεύθυνοι Προγραμμάτων όλα τα προηγούμενα χρόνια έχουν προσφέρει σημαντική βοήθεια στους εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων. Είναι μείζονα η διατήρηση των θέσεών τους και μετά τις 31-8-18. Πρέπει να αναγνωριστεί η δουλειά που κάνουν και να μην καταργηθούν οι θέσεις τους.
Οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) τα 8 τελευταία χρόνια υπηρετούν το θεσμό των Προγραμμάτων συγχωνευμένοι (!) δουλεύοντας για τρια τουλάχιστον άτομα, χωρίς γραμματειακή υποστήριξη, με… επ΄αόριστον παράταση θητείας, έχοντας διοικητικό, επιστημονικό, οργανωτικό ρόλο χωρίς επίδομα, αδιαφορώντας για ωράρια, γραφειοκρατικά κωλύματα, τραυματικές αναπροσαρμογές στο θεσμικό πλαίσιο, ασυνεννοησία και άγνοια των υπαλλήλων του Υπουργείου, απαξίωση, υποβάθμιση και τελικά μια πολεμική τακτική εκ μέρους των ιθυνόντων για ακύρωση του θεσμού στην πράξη και επανανοηματοδότησή του.
Άλλοι προσπάθησαν να μετατρέψουν τα προγράμματα σε μαθήματα, άλλοι να τα υποβαθμίσουν σε δράσεις – πυροτεχνήματα, άλλοι να αρκεστούν σε εκ των άνωθεν έτοιμες προς χρήση «συνταγές» με την ιδιότητα του ειδικού και του «φωστήρα», άλλοι να τα καπηλευτούν και να δείξουν έργο με τη δουλειά των εκπαιδευτικών, άλλοι… και πόσοι άλλοι τσάκιζαν, αδιαφορούσαν κι έκαναν πως δεν υπήρχαν οι αρμοδιότητες των Υπευθύνων βαφτίζοντας αυτή την τακτική, στην καλύτερη των περιπτώσεων, «συνεργασία».
Οσοι αντιλαμβάνονται την ουσία του θεσμού των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) ξέρουν ότι αποτέλεσε τη μοναδική όαση για εκπαιδευτικούς και μαθητές, το χώρο αναπνοής τους, το χώρο μέσα στον οποίο ελεύθερα μπορούσαν να ξεδιπλώσουν τη δημιουργικότητά τους, τα ενδιαφέροντά τους, τις μοναδικές ικανότητές τους μέσα σε μια ρευστή πραγματικότητα που συν-διαμόρφωναν οι ίδιοι για τους ίδιους. Άλλωστε είναι ο μοναδικός θεσμός στην εκπαίδευση που προέκυψε μέσα από εμάς τους ίδιους. Ποιος «φωστήρας» μπορεί να γνωρίζει εκ προοιμίου τη μοναδική δυναμική της καθεμίας μαθητικής ομάδας, τις ξεχωριστές ανάγκες, ενδιαφέροντα και προβληματισμούς;
Με τον τρόπο που φαίνεται πως θα λειτουργήσουν οι νέες δομές τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) ουσιαστικά καταργούνται ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, οδηγούνται προς εξαφάνιση, αφού είναι ανθρωπίνως αδύνατο τα ΚΠΕ-ΚΕΑ να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις ξεχωριστές ανάγκες τους, με νέες επαυξημένες αρμοδιότητες, απομακρυσμένα από τη βάση και υπακούωντας σε κεντρικές, εκ των άνωθεν εντολές, δομημένα σε μια αυστηρά ιεραρχική, κάθετη δομή οργάνωσης με δοσμένους ρόλους στη λήψη αποφάσεων και σχέσεις λογοδοσίας μεταξύ τους.
Ως προς την οργάνωση και στελέχωση, ασφυκτικός κλοιός εποπτείας, ελέγχου και συμ-μόρφωσης:
– με «Παιδαγωγική ομάδα τέσσερων ατόμων» ανεξάρτητα από την περιοχή ευθύνης
– με «διοικητική εποπτεία από τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης» και «επιστημονική και παιδαγωγική εποπτεία από το Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου Εκπαίδευσης για την Αειφορία του οικείου ΠΕ.Κ.Ε.Σ», όπου «η παρακολούθηση του συλλογικού προγραμματισμού δράσης και γενικότερα η παιδαγωγική και επιστημονική εποπτεία του Κ.Ε.Α. γίνεται από το Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου για την Αειφορία του οικείου ΠΕ.Κ.Ε.Σ.», δηλαδή από τις Περιφερειακές Διευθύνσεις και τους Σχολικούς Συμβούλους μετονoμασμενους, χωρίς κανένα σύνδεσμο με τις κατά τόπους οικείες Δ/νσεις οι οποίες δεν έχουν πλέον κανένα λόγο στα εκπαιδευτικά πράγματα πέραν της συμμόρφωσης σε εντολές όπως τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί
– με «δαπάνες των χώρων λειτουργίας των Κ.Ε.Α.» να «αντιμετωπίζονται από τους Δήμους, οι οποίοι μπορεί» (μπορεί και όχι φαντάζομαι…) «να επιχορηγούνται με πιστώσεις που εγγράφονται γι’ αυτόν το σκοπό στον Προϋπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων».
Ως προς την αποστολή και τις αρμοδιότητες, συγκεντρωτισμός αρμοδιοτήτων με υποστελεχωση, υπο-χρηματοδότηση και με το θεσμικό πλαίσιο υλοποίησης των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων να είναι κυριολεκτικά στον αέρα, κακοποιημένο και εκριζωμένο. Ωραιοποιημένα λόγια χωρίς καμία απολύτως βάση στήριξης, όπου «οι πιθανοί-ενδεικτικοί θεματικοί άξονες τίθενται μέσω σχεδίου προγραμματισμού το οποίο καθορίζεται με Υπουργική Απάφαση και παρουσιάζεται στα σχολεία με οδηγίες συμπλήρωσης και ενημερωτικές συναντήσεις των Διευθυντών των σχολείων από τα στελέχη του ΠΕ.Κ.Ε.Σ.» και τους θεματικούς «άξονες αναφοράς του συλλογικού προγραμματισμού και της ανατροφοδοτικής αποτίμησης, καθώς και ο τύπος των σχετικών εκθέσεων», να «καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Ι.Ε.Π.», περιορίζοντας έτσι το ρόλο του Συλλόγου Διδασκόντων σε νομιμοποιητικό και εκτελεστικό όργανο αποφάσεων που λαμβάνονται έξω και πάνω από αυτόν, σύμφωνα με τα κονδύλια και τις χορηγίες που επιθυμούν οι ιθύνοντες να απορροφήσουν.
Κατά τα άλλα, η «αποστολή» των ΚΠΕ-ΚΕΑ είναι «α) η υποστήριξη των σχολικών μονάδων σε θέματα σχετικά με την εκπαίδευση για την αειφορία, με έμφαση στο περιβάλ-λον και σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη, όπως η υγεία και ο πολιτισμός, και β) η διασύνδεση της εκπαιδευτικής κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας, για τη διασφάλιση της αειφορικής διαχείρισης του περιβάλλοντος και την ανάδειξη βιώσιμων λύσεων στα τοπικά ζητήματα.».
Και διαβάζοντας ανάμεσα «στα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα», αναρωτιέμαι:
– Πού είναι ο μαθητής; Πού είναι η δημιουργική και ελεύθερη έκφρασή του; όταν το κέντρο ενδιαφέροντος των παιδιών ήταν το έναυσμα που καθόριζε την αρχή, τη μέση και την ολοκλήρωση ενός προγράμματος; όταν το κέντρο ενδιαφέροντος των παιδιών ήταν αυτό που διαμόρφωνε τις στοχευμένες δραστηριότητες; Τώρα ποιο θα είναι το κέντρο του ενδιαφέροντος; Οι Υπουργικές Αποφάσεις;
– Πού είναι ο εκπαιδευτικός; πού είναι η δυνατότητά μας για πρωτοβουλία και υλοποίηση καινοτόμων προγραμμάτων; πού είναι η εμπιστοσύνη στην παιδαγωγική μας κατάρτιση, στην ανάγκη μας για πειραματισμό και εξέλιξη του παιδαγωγικού μας ρόλου; πού είναι η προστασία και η στήριξη για την δημιουργία ενός εναλλακτικού παιδαγωγικού πλαισίου μέσα στην τάξη και εφαρμογής των αρχών σύγχρονων παιδαγωγικών μεθόδων, έξω και πέρα από το αναλυτικό πρόγραμμα;
– Πού είναι τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) ως πολύμηνη διαδικασία ευαισθητοποίησης, όχι ως μάθημα, όχι με τον υποχρεωτικό χαρακτήρα μιας θεματικής που αποφασίζεται με Υπουργική Απόφαση, όχι με έτοιμη πρόταση και υλικό από Μ.Κ.Ο. και λοιπούς φορείς αλλά προαιρετικά ως προσωπική επιλογή μαθητών και εκπαιδευτικών που δημιουργούν οι ίδιοι ένα «σώμα» στοχευμένων βιωματικών δραστηριοτήτων γύρω από το συγκεκριμένο θέμα που ενδιαφέρει τους ίδιους και που έχουν ανάγκη οι ίδιοι;
– Πού είναι η υποστήριξη των σχολικών μονάδων τοπικά και η διασύνδεση της εκπαιδευτικής κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας; με τα αποκεντρωμένα, υποστελεχωμένα ΚΠΕ-ΚΕΑ που για να πας στις περισσότερες των περιπτώσεων κάνεις ταξίδι; ή με τον έναν ανά Περιφέρεια Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου για την Αειφορία του οικείου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. όταν και ως συρρικνωμένοι Υπεύθυνοι μετά βίας καταφέρναμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των εκπαιδευτικών; Με ποιον τρόπο θα «ενσωματωθούν οι αρχές της αειφορίας σε όλες τις λειτουργίες της σχολικής ζωής»; Με Υπουργικές Αποφάσεις και εκ άνωθεν επιβολή; Τα Δίκτυα (τοπικά, περιφερειακά, εθνικά και διεθνή) πώς θα λειτουργήσουν επί τοις ουσίας όταν οι μετακινήσεις των μαθητών περιορίζονται στα τοπικά ΚΠΕ-ΚΕΑ; Και ποιο το νόημα πλέον να είσαι σε Δίκτυο;
Αυτό σημαίνει «αποκεντρωμένο εκπαιδευτικό σύστημα»; Αυτή είναι η «Παιδαγωγική Αυτονομία της Σχολικής Μονάδας»; Αυτό είναι το «όραμα για δημόσιο, δημοκρατικό και συνεργατικό σχολείο»; Αυτό είναι η «ενδυνάμωση της ικανότητα του εκπαιδευτικού συστήματος να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των μαθητών»; Αυτό είναι η ενίσχυση «του κοινωνικού ρόλου του σχολείου, το οποίο προσπαθεί να επιτελέσει το έργο του μέσα στη δίνη μιας πολύμορφης και παρατεταμένης κρίσης, με έντονες κοινωνικές ανισότητες»;
Είναι τουλάχιστον λυπηρό να βλέπεις στον 21ο αιώνα στην Ελλάδα της κρίσης να αποδομείται και να ρίχνεται στον κάλαθο των αχρήστων ένας μοναδικός θεσμός – στολίδι της εκπαίδευσης που δεν στοίχιζε τίποτα και αντίθετα πρόσφερε δωρεάν το αγαθό της επιμόρφωσης και υποστήριξης στους εκπαιδευτικούς με παντός τύπου συνεργασίες, αξιοποίηση του κατά τόπους δυναμικού, φέρνοντας κοντά μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον με αφετηρία πάντα το μαθητή και στόχο τη διαμόρφωση ενεργών και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών. Και οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων δεν ήταν οι «”γραφειοκράτες”, όπως τώρα ζητείται από τον εν λόγω σχεδιασμό του Υπουργείου, αλλά οι ”συνάδελφοι”, οι ”συνεργάτες” του ανήσυχου παιδαγωγικά εκπαιδευτικού στην πράξη». Ναι, η κρίση είναι εδώ!
Και τελειώνοντας, προτείνουμε να λειτουργεί σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης ένα «Γραφείο Εκπαίδευσης για την Αειφορία» σε οργανική ενότητα με το «Κέντρο Εκπαίδευσης για την Αειφορία», που θα συνεχίσει να είναι ο σύνδεσμος μεταξύ του ΚΠΕ-ΚΕΑ και των σχολείων και να ξεκαθαρίσει το θεσμικό πλαίσιο των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικά Θέματα) και να υποστηριχθεί προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της π ρ ω τ ο β ο υ λ ί α ς των εκπαιδευτικών της τάξης για την υλοποίησή τους σε π ρ ο α ι ρ ε τ ι κ ή, π ο λ ύ μ η ν η βάση.
Βαρβάρα Χρόνη
Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΠΕ Ρεθύμνης
Οι Υπεύθυνοι των Σχολικών Προγραμμάτων έχουν προσφέρει πολύτιμη βοήθεια σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, δεν πρέπει να καταργηθούν.
Εκπονώ προγράμματα από το 2003, ευέλικτης ζώνης, πολιτιστικά, αγωγής υγείας, σε ό,τι δομή δίνονται κάθε χρόνο από το ΥΠΕΠΘ. Οι αντίστοιχοι υπεύθυνοι/νες σε κάθε νομό της Ελλάδας που εργάστηκα ήταν άμεσα βοηθητικοί/κες, κατατοπιστικοί/κες και προωθούσαν το έργο αυτό μέσα στο σχολείο. Κατά τη γνώμη μου όχι μόνο δεν πρέπει να καταργηθούν, αλλά να αποκτήσουν μία μόνιμη και σταθερή υπόσταση στην εκπαιδευτική πρακτική της χώρας. Η θεματική εβδομάδα, που έρχεται σαν αντισταθμιστικός θεσμός αυτών των προγραμμάτων, δεν μπορεί να καλύψει το εύρος της δουλειάς που γίνεται κατά τη διάρκεια προγραμμάτων 6,7 μηνών ή συνεχόμενων σχολικών ετών. Δυστυχώς, η θεματική εβδομάδα προς το παρόν αποτελεί ένα ημίμετρο τσαπατσουλιάς.
Οι υπεύθυνοι προγραμμάτων έχουν σταθεί στην εκπαιδευτική μου πορεία σύμβουλοι και εμπνευστές. Τα ίδια τα προγράμματα αποτελούν έναυσμα στο εκπαιδευτικό έργο κάθε συναδέλφου που τα εκπονεί με σοβαρότητα, σχεδιασμού εκπαιδευτικών θεμάτων, υλοποίησης καλών πρακτικών και δημιουργίας ενός προφίλ σύγχρονης εκπαίδευσης που ακολουθεί -όσο αυτό είναι δυνατό- το παρόν και όχι το κονσερβατοποιημένο παρελθόν της στείρας γνώσης.
Άρθρο 19, §14
Ο θεσμός των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης υπήρξε θεμελιώδης για την ανάπτυξη και υποστήριξη της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Ένα από τα μέγιστα επιτεύγματα των Υπευθύνων είναι η δικτύωση και δημιουργία κοινοτήτων μάθησης που πολλές εκπαιδευτικές δομές με χρηματοδότηση θα ζήλευαν. Η επιτυχία του θεσμού των ΚΠΕ εκτός των άλλων συνδέεται άμεσα με την επιτυχημένη λειτουργία των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης – Σχολικών Δραστηριοτήτων. Η κατάργησή των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολικών Δραστηριοτήτων όχι μόνο δεν μπορεί να αναπληρωθεί από τα ΚΕΑ που έχουν άλλες αρμοδιότητες και ελλιπή στελέχωση αλλά πιστεύουμε ότι θα πλήξει δυσμενώς και την λειτουργία των ίδιων των ΚΕΑ στο μέλλον. Πολύ δε περισσότερο δεν μπορεί να αναπληρωθεί από ΚΕΑ που βρίσκονται μακριά από τις έδρες των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης και μακριά από τον κύριο όγκο των σχολικών μονάδων.
Πολλά χρόνια τα γραφεία ΠΕ – ΠΘ – ΑΥ υποστήριξαν, εκπαίδευσαν και επανατροφοδότησαν εμάς τους εκπαιδευτικούς με σεμινάρια και μεθοδολογικά εργαλεία για να υλοποιήσουμε εκπαιδευτικές δράσεις στα σχολεία μας.
Μέσα από τα προγράμματα τα παιδιά, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί ευαισθητοποιήθηκαν σε σημαντικά θέματα. Το σχολικό περιβάλλον έγινε ελκυστικό, τα παιδιά καλλιέργησαν τη συνεργασία, ομαδικότητα, την επικοινωνία με άλλα σχολεία. Τα σχολεία άνοιξαν στην κοινότητα.
Ευχαριστώ τους υπεύθυνους όλα αυτά τα χρόνια για την υποστήριξη, τη βοήθεια, την εκπαίδευση, την αλληλεπίδραση.
Είναι απαραίτητο να υπάρχουν!!!
Οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων επιτελούν σπουδαίο και απαραίτητο έργο στην υποστήριξη των εκπαιδευτικών. Πρέπει να παραμείνουν στις Διευθύνσεις όπως είναι τώρα και αντί να καταργηθούν αντίθετα να ενισχυθεί ο ρόλος τους. Όλες αυτές οι δραστηριότητες βοηθούν τους εκπαιδευτικούς να αναβαθμιστούν και να ενισχύσουν τον ρόλο τους μέσα στην εκπαίδευση. Οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων μας είναι απαραίτητοι.
ΣΚΕΨΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ (Π.Ε.Ε.ΠΟ.ΘΕ.) ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΔΟΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Με αφετηρία την ανακοίνωση του Σχεδίου για την αναδιάρθρωση των Δομών Εκπαίδευσης, καταθέτουμε τις απόψεις μας που αφορούν σε ένα πεδίο της εκπαιδευτικής πράξης, το οποίο αγαπήθηκε από εκπαιδευτικούς και μαθητές και θεωρήθηκε από τους πρώτους το πεδίο όπου μπορούσαν να δοκιμάσουν καινοτόμες πρακτικές, από τους δεύτερους να ερευνήσουν θέματα που τους απασχολούν, θέματα που τους ενδιαφέρουν, θέματα της επικαιρότητας, να μιλήσουν και να εκφραστούν ποικιλόμορφα, να ανοιχτούν προς την κοινότητα. Πέτυχε κάτι το αδιανόητο, να του αφιερώνουν τα παιδιά, οι έφηβοι και οι έφηβες τον ελεύθερο χρόνο τους, τουλάχιστον εδώ και δύο δεκαετίες!Αναφερόμαστε σε εκείνα τα «καινοτόμα σχολικά προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας και Πολιτιστικών Θεμάτων», τα οποία είναι γνωστά ως Σχολικές Δραστηριότητες (Γ2/4867/92) και πραγματοποιούνται σε εθελοντική βάση από εκπαιδευτικούς και μαθητές, στη Β/βάθμια εκπαίδευση εκτός ωρολογίου προγράμματος του σχολείου, με συντονισμό και καθοδήγηση από τους Υπευθύνους Σχολικών Δραστηριοτήτων.
Ο εν λόγω νέος σχεδιασμός αντιβαίνει σε οποιοδήποτε πόρισμα ή έκθεση του ίδιου του Υπουργού Παιδείας(π.χ. Έκθεση Γαβρόγλου του Μαΐου 2016 με βάση το δημόσιο διάλογο που είχε προηγηθεί, ή οποιεσδήποτε διαβεβαιώσεις των αρμοδίων στελεχών του ΥΠΠΕΘ (βλ. συνάντηση 4ης /11/2016 σύμφωνα με το με αρ. πρ. 168357/Δ2/11-10-2016 έγγραφό σας, καθώς και τα αναφερομένα στην εγκύκλιο με αρ. πρωτ. 170596/ΓΔ4/13-10-2016 για τον σχεδιασμό των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά, σχετικά με τη συνάντηση όλων των υπευθύνων σχολικών δραστηριοτήτων).
Σε συνέχεια των παραπάνω επισημαίνουμε και πάλι τα εξής:
Τα προαιρετικά προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων, εμείς εδώ θα εστιάσουμε στα πολιτιστικά προγράμματα, είναι δομημένες ακολουθίες παιδαγωγικών αλληλεπιδράσεων με βάση την ομάδα, πολύμηνης διάρκειας κατ’ έτος και υποστηρίζονται από τους Υπευθύνους Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολικών Δραστηριοτήτων στις κατά τόπους Διευθύνσεις Εκπαίδευσης.
Οι υπεύθυνοι Π.Θ., και όχι μόνο, έχουν όλο τον διοικητικό, επιστημονικό, καθοδηγητικό, οργανωτικό συντονισμό των μακροπρόθεσμων πολιτιστικών προγραμμάτων στην περιοχή τους,διοργανώνουνδωρεάν, εκτός διδακτικού και διοικητικού ωραρίου, με συχνότητα 2-5 ανά μήνα, σεμινάρια βιωματικού χαρακτήρα και ημερίδες σχετικά με την ευρεία θεματολογία των προγραμμάτων που κατατίθενται
Προχωρούν σε συνεργασίες σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, με Μουσεία, Επιστημονικά Ιδρύματα, Πανεπιστήμια, φορείς, οργανισμούς, Τ.Α.κ.ά, για την υποστήριξη των προγραμμάτων, την υλοποίηση των επιμορφώσεων και την παροχή εκπαιδευτικού υλικού
Συγκροτούν εκπαιδευτικό υλικό για κάθε θεματικό άξονα των προγραμμάτων πουκατατίθενται
Συμβάλλουν στη διαμόρφωση δράσεων που κάθε σχολείο ή ατομικά εκπαιδευτικός θέλει να υλοποιήσει, δίνοντας κατευθύνσεις για μια ολιστική αειφορική προσέγγιση
Συνεργάζονται με τα σχολεία, τους μαθητές και ατομικά με εκπαιδευτικούς καικαθοδηγούν με βάση τις σύγχρονες θεωρίες παιδαγωγικής και διδακτικής, στα κατεξοχήν βιωματικού κι ερευνητικού προσανατολισμού πολιτιστικά προγράμματα ευρύτατης θεματολογίας
Αποτελούν τον ενδιάμεσο «σύνδεσμο», το «μαξιλάρι» απορρόφησης και διαχείρισης των κραδασμών στα σχολεία κυρίως της Β/βάθμιαςEκπ/σης, μέσω των ομαδικών – συλλογικών διεργασιών άσκησης στο δημοκρατικό διάλογο,ωθώντας σε μετασχηματισμό με δημιουργικό τρόπο της Κουλτούρας του σχολείου και μέσω αυτού και της ευρύτερης κοινότητας.
Είναι οι «συνάδελφοι», οι «συνεργάτες» του ανήσυχου παιδαγωγικά εκπαιδευτικού και όχι οι «γραφειοκράτες», όπως πλέον εν τοις πράγμασιωθεί την παιδαγωγική ομάδα των ΚΕΑ ο σχεδιασμός του Υπουργείου να είναι.
Τα πολιτιστικά προγράμματα είναι σε κάθε Διεύθυνση Εκπαίδευσης τα πλέον καινοτόμα και πολυάριθμα και θα το γνώριζαν αυτό στο Υπουργείο μας, αν έβλεπαν και αξιολογούσαν τα λεπτομερή Απολογιστικά Στοιχεία που στέλνουν όλοι οι Υπεύθυνοι στο τέλος κάθε διδακτικού έτους, εδώ και δύο δεκαετίες τουλάχιστον.
Επίσης, το γεγονός αυτό δείχνει τις ανάγκες των μαθητών, των εκπαιδευτικών και της κοινωνίας για μακρόχρονες πολιτιστικές δράσεις και παρεμβάσεις μέσα σε οργανωμένο πλαίσιο.(Εντελώς ενδεικτικά, κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013, υλοποιήθηκαν στα σχολεία Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης όλης της χώρας 14.511 Πολιτιστικά Προγράμματα εμπλέκοντας 27.903 εκπαιδευτικούς και 354.968 μαθητές/τριες• τη χρονιά 2013-14, 16.761 Πολιτιστικά Προγράμματα σε συνολικά 5.694 σχολικές μονάδες. Στα προγράμματα αυτά ενεπλάκησαν εθελοντικά 31.636 εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων και 398.747 μαθητές. Έκτοτε δεν δίνονται στοιχεία από το Υπουργείο).
Ήδη, μετά τη συρρίκνωση του θεσμού το 2011, οι υπεύθυνοι Πολιτιστικών Θεμάτων δεν αρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες και καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες γι’ αυτό τον σκοπό.
Πραγματικά δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πώς αυτή η άκρως γραφειοκρατική, συγχωνευμένη δομή που προτείνεται μπορεί να λειτουργήσει προς όφελος του μαθητή και του σχολείου, να κατανοήσειτις ανάγκες και ιδιαιτερότητες μαθητικών πληθυσμών και των οικογενειών τους και να σχεδιάσει βάσει αυτών.
Η απόσταση της διοίκησης από την τάξη και την πράξη καθίσταται τεράστια.Είναι εμφανής η μονοδιάστατη οπτική που ενισχύει
• τη διοίκηση έναντι της παιδαγωγικής και της έγνοιας για τον μαθητή,
• τη συγκεντρωτική δομή έναντι των αναγκών της κάθε κοινότητας,
• την εξ αποστάσεως απρόσωπη καθοδήγηση έναντι της παροχής προσωπικής και άμεσης στήριξης βάσει των ενδιαφερόντων και των αναγκών που εκφράζουν μαθητές και εκπαιδευτικοί,
• τη γραφειοκρατία έναντι της αλληλεπίδρασης, των κοινοτήτων μάθησης και της ενδυνάμωσης του εκπαιδευτικού, του μαθητή και της σχολικήςμονάδας.
Έχει επίσης ενδιαφέρον ότι καταργείται ο θεσμός των υπευθύνων σχολικών δραστηριοτήτων (ως παρωχημένος; ανεπιτυχής;ακριβός; άχρηστος;) στον οποίο το υπουργείο προστρέχει για να οργανώσει και να υλοποιήσει θεματικές εβδομάδες, να δείξει αποτελέσματα στην εκπαίδευσηγια τηναειφορία σε διεθνείς συναντήσεις, να συγκεντρώσει και να προβάλει τις δουλειές των σχολείων ως το κοινωνικό του πρόσωπο(Θυμίζουμε τη μεγάλη εκδήλωση που έγινε στο ΥΠΠΕΘ για τη βράβευση καινοτόμων προγραμμάτων που είχαν ως θέμα το προσφυγικό ζήτημα και αποσκοπούσαν στην αποδοχή, την ενσωμάτωση των παιδιών προσφύγων και των οικογενειών τους και που στηρίχθηκε εξ ολοκλήρου από τους Υπευθύνους Σχολικών Δραστηριοτήτων). Εκεί όπου επίσης προστρέχουν οι Δήμοι για να υλοποιήσουν προγράμματα- παρεμβάσεις, καθώς και ολόκληρα φεστιβάλ και γιορτές μαθητικής δημιουργίας σε τοπικό επίπεδο κάθε χρόνο. Εκεί όπου προστρέχει το Υπουργείο Πολιτισμού για να εφαρμόσει εκπαιδευτικά του προγράμματα…
Ένας θεσμός που δεν κοστίζει παρά μόνο τον μισθό αυτών που τον υπηρετούν (δεν υπάρχει εδώ και χρόνια επίδομα θέσης, ούτε προβλέπονται κονδύλια για τις επιμορφώσεις και τη λειτουργία των γραφείων). Προβληματίζει από άποψη «λογιστική» και λογική πώς συγχωνεύονται ή καταργούνται δομές και θεσμοί επιτυχημένοι, αντίθετα από τις σύγχρονες θεωρίες μάρκετινγκ, που δεν κοστίζουν ή το όποιοκόστος απέχει παρασάγγας από το δήθεν πιο «οικονομικό» που δημιουργείται.
Γιατί επίσης, πέραν κάθε λογικής οικονομίας απορρίπτεται η τεχνογνωσία στελεχών εκπαίδευσης και εκπαιδευτικών «multitask» επιτρέψτε μας τον όρο.
Επιπρόσθετα, με την έκρηξη του Προσφυγικού Ζητήματος, είναι καίριας σημασίας η ενδυνάμωση των δομών Πολιτισμού, σε μια κοινωνία που αλλάζει, καθώς καλείται να ενσωματώσει διαφορετικούς πολιτισμούς με άξονα τις αξίες της Δημοκρατίας και του Ανθρωπισμού, μέσα από την διαπολιτισμική αγωγή και διαμεσολάβηση.Έτσι, η αναβάθμιση των προαιρετικών προγραμμάτων πολιτισμού στα σχολεία αποτελεί προϋπόθεση της ομαλής μετάβασης στην εποχή της πολυπολιτισμικότητας, του σεβασμού στη διαφορετικότητα, στην έμφαση στην πολιτισμική διαμεσολάβηση και της ομαλής ένταξης των παιδιών θυμάτων της προσφυγικής κρίσης. Από κοινού με τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων για την προαγωγή της σωματικής, της ψυχικής και της σωματικής και κοινωνικής υγείας σε ένα περιβάλλον που υπηρετεί αυτό το σκοπό.
Τα πολιτιστικά προγράμματα (και όλα τα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων- Περιβαλλοντικής Εκπ/σης, Αγωγής Υγείας) αποτελούν την ανάσα του σχολείου. Διαμορφώνουν σκεπτόμενους ενεργούς πολίτες. Μπορούν και ενσωματώνουν με ομαλό τρόπο τους κραδασμούς της σχολικής κοινότητας. Καλλιεργούν πνεύμα συνεργασίας, διαλόγου και δια-πολιτισμού.
Από τον Πολιτισμό εκπηγάζουν έννοιες όπως ταυτότητες, καινοτομία και δημιουργικότητα, συμβολή στην έξυπνη ανάπτυξη μέσω της πολιτισμικής πολυμορφίας, διάλογος, για την αποδοχή, την ένταξη, την πρόσβαση όλων στη γνώση. Ο πολιτισμικός γραμματισμός (Cultural literacy) λοιπόν, θα πρέπει να ενδυναμωθεί και να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για διάλογο και συνεργασία σε διαπολιτισμικό επίπεδο και την ανάπτυξη διαπολιτισμικών δεξιοτήτων (http://en.unesco.org/sdgs/shs)μέσα από την στήριξη των πολιτιστικών προγραμμάτων στο πλαίσιο του σχολείου και της τοπικής κοινωνίας.
Η πολιτιστική κληρονομιά είναι βασικός παράγοντας για την επίτευξη του στρατηγικού στόχου της Ευρώπης 2020 για την έξυπνη αειφόρο ανάπτυξη για όλους.
Επίσης, οι προαιρετικού χαρακτήρα θεσμικά κατοχυρωμένες δραστηριότητες αποτελούν σύμφωνα και με σχετικές διεθνείς έρευνες το πιο ουσιαστικό μέρος της εκπαίδευσης καθώς τα παιδιά που συμμετέχουν σε αυτές είναι εκείνα με αποτελέσματα σχολικής επιτυχίας και δημιουργικής πορείας ζωής.
Οι Σχολικές Δραστηριότητες αποτελούν ποιοτικό κομμάτι της Ελληνικής Εκπαίδευσης και με τρόπους των πιο σύγχρονων διδακτικών μεθοδολογιών καθιστούν πιο αυτόνομο το σχολείο, παρέχουν δυνατότητες αυτενέργειας σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, μεταβάλλουν συνολικά την «κουλτούρα» της τοπικής κοινωνίας και ρίχνουν γέφυρες ανθρωπισμού, σεβασμού και αλληλεπίδρασης – αλληλεγγύης, διδάσκοντας συνεργασία, διάλογο, προωθώντας την πολιτειότητα.
Εξαρτάται λοιπόν, τι σχολείο θέλουμε και τι είδους πολίτες.
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για το σχολείο του μελλοντος … Η μήπως όχι ; Φαινεται πως ηρθε η στιγμη με μια απόφαση της διοίκησης να ξεριζωθεί μια προσπάθεια , ενα όραμα που ζήσαμε την υλοποίηση του βήμα βήμα μέ την υλοποιηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, σε πείσμα της εποχής που ήθελε την υποβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε μια διεκπαιρεωτικη υπόθεση .Δεν ξέρω πόσος χρόνος χρειάζεται για να παρθεί μια διοικητική απόφαση που να καταργεί ουσιαστικά την προσπάθεια εκείνων των ανθρώπων που οραματίστηκαν την υλοποίηση ΠΡΟΓΡΑΜΜΆΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ στα σχολεία, γνωρίζω όμως πόσος χρόνος και κόπος χρειάστηκε για να ριζώσει αυτή η προσπαθεια στα σχολεία μέχρι να αποτυπωθεί σαν μια τεραστια χαρά στα πρόσωπα των μαθητών και των εκπαιδευτικών που συμμετείχαν . ΊΣΩΣ δεν υπάρχει χρονος για την διοίκηση του Υπουργείου να αναλογισθεί την ευθύνη της για την στηριξη της πραγματικής εκπαίδευση ΊΣΩΣ όμως και να υπάρχει.
ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ ΓΙΏΡΓΟΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΌΣ ΦΑ
Αρκετά έχει πληγεί η παιδεία. Οι Υπεύθυνοι των Σχολικών Προγραμμάτων έχουν προσφέρει πολύτιμη βοήθεια σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, δεν πρέπει να καταργηθούν.
Οι Υπεύθυνοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Πολιτιστικών Θεμάτων και Αγωγής Υγείας είναι ένας θεσμός που στήριξε με συνέπεια τις σχολικές δραστηριότητες.
Ειδικά τα τελευταία χρόνια, οι Υπεύθυνοι εργάζονται χωρίς επιμίσθιο, χωρίς υλικοτεχνικές υποδομές στα γραφεία τους, διοργανώνουν υψηλού επιπέδου επιμόρφωση και είναι κοντά μας οποιαδήποτε στιγμή.
Θα έπρεπε να ενισχυθεί και όχι να καταργηθεί ένας τόσο επιτυχημένος θεσμός
Γ. Πασχαλίδης ΠΕ04
Οι Υπεύθυνες Προγραμμάτων όλα αυτά τα χρόνια στην Α/θμια Γ΄ Αθήνας έκαναν απίστευτες δράσεις και χρήσιμα σεμινάρια που μας βοήθησαν τόσο στα προγράμματα που υλοποιούσαμε όσο και στην εκπαιδευτική διαδικασία εν γένει. Επιπρόσθετα στήριζαν τους εκπαιδευτικούς που ζητούσαν βοήθεια τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην εκπόνηση προγραμμάτων.Θέλουμε τους Υπεύθυνους Σχολικών Δραστηριοτήτων στις Διευθύνσεις.
Οι Υπεύθυνοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας και Πολιτιστικών Θεμάτων είναι το στήριγμά μας στο εκπαιδευτικό μας έργο. Μας ενισχύουν και μας τροφοδοτούν με υλικό και ιδέες ώστε το μάθημα να γίνει βιωματικό και διαδραστικό. Οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων είναι απαραίτητοι στα σχολεία. Μην τους καταργείτε!!!!
Καταργείτε τους υπεύθυνους περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, σχολικών δραστηριοτήτων αγωγής υγείας και πολιτιστικών θεμάτων. Προφανώς και δεν έχετε ιδέα για το έργο που επιτελούν. Αντί να τους πείτε μπράβο, να τους δώσετε κίνητρα να συνεχίσουν με περισσότερο ζήλο το έργο τους και ενδεχομένως να σκεφτείτε την αύξηση του αριθμού των υπευθύνων ανά διεύθυνση πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας καθώς ο φόρτος εργασίας τους είναι τρομερά μεγάλος, εσείς τους καταργείτε. Πάρτε το πίσω τώρα!
Όταν έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι τα γραφεία Π.Θ – Π.Ε.-Α.Υ. λειτούργησαν υποστηρικτικά, αποτελεσματικά και προς όφελος της σχολικής καθημερινότητας,όταν συντέλεσαν καθοριστικά στην διαμόρφωση και τον εμπλουτισμό της σχολικής ζωής, τότε η κατάργησή τους αφήνει μεγάλο και δυσαναπλήρωτο κενό. Είναι λάθος και εις βάρος του δημόσιου σχολείου η οποιαδήποτε υποβάθμισή τους, αν βεβαίως αυτό το σχολείο το φανταζόμαστε ανοιχτό στην κοινωνία και ευαισθητοποιημένο στα σύγχρονα προβλήματα.
θεωρώ ότι η ύπαρξη του ΚΕΠΛΗΝΕΤ είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν στις σχολικές μονάδες σχετικά με τους υπολογιστές, τα δίκτυα, τις υπηρεσίες του διαδικτύου, αλλά και για την επιμόρφωση που προσφέρει. Δεν πρέπει να καταργηθεί.
Οι Υπεύθυνοι σχολικών δραστηριότητων θα πρέπει όχι μόνο να παραμείνουν στη θέση τους και να ενισχυθεί το εξαιρετικό έργο τους. ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ ας σκεφτούν αυτοί που παίρνουν αποφάσεις.
Τα προγράμματα πολιτιστικών, περιβαλλοντικης εκπαίδευσης και αγωγής υγείας στηρίζουν τα μαθήματα στην ταξη καθώς τα βγάζουν από το πλαισιο της στυγνής γνώσης. Είναι εποικοδομητικα όχι μόνο τα παιδιά αλλά και τους εκπαιδευτικους. Τέτοιοι θεσμοί πρέπει να παραμείνουν σε λειτουργία και να ενισχυθεί το έργο τους.
Οι σχολικες Δραστηριότητες,περιβαλλοντικη αγωγη,πολιτιστικα,και αγωγη Υγείας ανανέωσαν και εδωσαν νεες ιδεες στους εκπαιδευτικούς και κατ επέκταση στους μαθητες μας!
Μας εβγαλαν στη φυση,ηρθαμε πιο κοντα μαθητες και εκπαιδευτικοι και τσχυροποιησαν τους δεσμους μεταξυ μας!!!
Στηριζουμε το εργο των υπευθύνων των σχικων δραστηριοτητων!!
Τους χρειαζόμαστε για να συνεχισουμε μαζι το εργο που ξεκινησαμε!