ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Άρθρο 127
Σκοπός
Σκοπός του παρόντος είναι α) η ρύθμιση της εγκατάστασης, οργάνωσης και λειτουργίας στην Ελλάδα Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (Ν.Π.Π.Ε.). Τα Ν.Π.Π.Ε. απονέμουν τίτλους σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και συνδέονται με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα οποία είναι αναγνωρισμένα σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) ή σε τρίτες χώρες, μετά από αξιολόγηση, πιστοποίηση και αδειοδότηση των προγραμμάτων σπουδών, καθώς και των κτιριακών, εργαστηριακών και ερευνητικών υποδομών τους, από κρατικά όργανα, β) η προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών στη χώρα, γ) η κάλυψη της διαρκώς αυξανόμενης εγχώριας ζήτησης για πανεπιστημιακές σπουδές, δ) η αύξηση των δεικτών οικονομικής ανάπτυξης μέσω του ανθρώπινου κεφαλαίου, καινούργιων γνώσεων, ιδεών και νέων τεχνολογιών που θα παραμείνουν στη χώρα, ε) η ανάσχεση της τάσης εκπατρισμού των νέων της χώρας για προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού με άμεσες επιπτώσεις στην εθνική οικονομία και στ) ο επαναπατρισμός Ελλήνων ακαδημαϊκών και επιστημόνων για εργασία σε αντίστοιχο πανεπιστημιακό περιβάλλον στη χώρα τους.
Άρθρο 128
Αντικείμενο
Αντικείμενο του παρόντος είναι α) ο καθορισμός ενός ενιαίου πλαισίου εγκατάστασης και λειτουργίας Ν.Π.Π.Ε. από αναγνωρισμένα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής, ύστερα από έλεγχο της ποιότητας και των χαρακτηριστικών των παρεχόμενων υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης και των δομών παροχής τους ενόψει του κοινωνικού σκοπού και της ιδιαιτερότητας των υπηρεσιών αυτών, β) η δημιουργία αυτοτελούς διοικητικής και ακαδημαϊκής οντότητας, η οποία διασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία των υπό ρύθμιση Ν.Π.Π.Ε., και γ) η υπαγωγή των ως άνω νομικών οντοτήτων σε ειδικό καθεστώς πιστοποίησης, αδειοδότησης και αδιάλειπτης εποπτείας από τα αρμόδια όργανα της Ελληνικής Πολιτείας με γνώμονα το γενικό συμφέρον και τις επιταγές του Συντάγματος.
Άρθρο 129
Ορισμοί
Για την εφαρμογή του παρόντος μέρους, νοούνται:
α) «μητρικό ίδρυμα»: κρατικό ή ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα ανώτατης εκπαίδευσης, το οποίο λειτουργεί σε χώρα άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τρίτης χώρας, το οποίο αιτείται τη σύσταση παραρτήματος πανεπιστημίου υπό τη μορφή Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης και παρέχει προγράμματα σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου ανώτατης εκπαίδευσης ή κατ’ ελάχιστον ενός εκ των τριών και απονέμει αντίστοιχους τίτλους σπουδών. Το μητρικό ίδρυμα είναι αναγνωρισμένο στη χώρα του και πιστοποιημένο για την παροχή προγραμμάτων ανώτατης εκπαίδευσης και τη χορήγηση τίτλων σπουδών και περιλαμβάνεται στο εθνικό μητρώο αναγνωρισμένων ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης της αλλοδαπής του Διεπιστημονικού Οργανισμού Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π.) του άρθρου 304 του ν. 4957/2022 (Α΄141).
β) «Νομικό Πρόσωπο Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (Ν.Π.Π.Ε.)»: νομικό πρόσωπο ειδικού σκοπού μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ρυθμιζόμενο με τις διατάξεις του παρόντος, με αποκλειστικό σκοπό την παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης, το οποίο συνδέεται απευθείας με το μητρικό ίδρυμα, και αποτελεί παράρτημά του στην Ελλάδα, με βάση απόφαση του αρμοδίου οργάνου του μητρικού ιδρύματος που προσδιορίζει λεπτομερώς την εσωτερική μεταξύ τους σχέση και αντανακλάται επί του κεφαλαίου ή με βάση συμφωνίες πιστοποίησης (validation) ή δικαιόχρησης (franchising), οι οποίες διασφαλίζουν ουσιωδώς την ορθή τήρηση των ακαδημαϊκών προτύπων του μητρικού ιδρύματος.
γ) «διδακτικό ερευνητικό προσωπικό»: κάτοχοι διδακτορικού τίτλου σε θέμα συναφές με το αντικείμενο της διδασκαλίας τους, οι οποίοι διαθέτουν ουσιαστικά προσόντα, που απαιτούνται για την κατοχή θέσης διδακτικού προσωπικού αντίστοιχης βαθμίδας στο μητρικό ίδρυμα.
δ) «ειδικό διδακτικό προσωπικό»: επικουρικό διδακτικό προσωπικό, που δεν εμπίπτει στην κατηγορία της περ. γ), και το οποίο διαθέτει τα προσόντα για την κατοχή αντίστοιχης θέσης στο μητρικό ίδρυμα,
ε) «εκπαιδευτικό προσωπικό»: τα μέλη των περ. γ) και δ),
στ) «πιστοποίηση Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης»: δημόσια και διαφανής διαδικασία, με την οποία διασφαλίζονται τα εν γένει χαρακτηριστικά των παρεχόμενων υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης, που πραγματοποιείται με βάση συγκεκριμένα, προκαθορισμένα, διεθνώς αποδεκτά και εκ των προτέρων δημοσιοποιημένα σε κανονιστικές πράξεις της «Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης» (ΕΘ.Α.Α.Ε), ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια και δείκτες, εναρμονισμένα με τις Αρχές και Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης, εφεξής καλούμενη «πιστοποίηση»,
ζ) «πρόγραμμα σπουδών»: το εκπαιδευτικό πρόγραμμα σπουδών του Ν.Π.Π.Ε., που έχει πιστοποιηθεί από το μητρικό ίδρυμα, υπό τη μορφή δια ζώσης ή εξ αποστάσεως εκπαιδευτικής διαδικασίας ή με συνδυασμό των μεθόδων αυτών ή άλλων διασυνοριακών μεθόδων προσφοράς εκπαίδευσης και οδηγεί στη χορήγηση αναγνωρισμένου τύπου τίτλων σπουδών, που εγκρίνεται από την ΕΘ.Α.Α.Ε.,
η) «κράτος μέλος»: άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμβαλλόμενο μέρος στη Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και η Ελβετία,
θ) «τρίτη χώρα»: χώρα, η οποία δεν συγκαταλέγεται στα κράτη μέλη της περ. η) και είναι συμβαλλόμενο μέρος της Γενικής Συμφωνίας για τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών (GATS) του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ
Άρθρο 130
Αποστολή των Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
- Τα Ν.Π.Π.Ε. έχουν ως αποστολή:
α) να προσφέρουν υψηλής ποιότητας ανώτατη εκπαίδευση, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, σεβόμενα την αρχή της αξιοκρατίας και τον κοινωνικό προορισμό της ανώτατης εκπαίδευσης, να παράγουν και να μεταδίδουν τη γνώση μέσω της διδασκαλίας και της έρευνας, να προετοιμάζουν τους φοιτητές για την εφαρμογή της στο επαγγελματικό και κοινωνικό πεδίο και να καλλιεργούν και να προάγουν τις επιστήμες, τις τέχνες, τα γράμματα και τον πολιτισμό,
β) να οργανώνουν και να παρέχουν προγράμματα σπουδών τυπικής ανώτατης εκπαίδευσης πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου, προγράμματα σπουδών σύντομης διάρκειας και διά βίου μάθησης,
γ) να εφαρμόζουν σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας, με έμφαση στη διεπιστημονικότητα και την καινοτόμο έρευνα στο ανώτερο επίπεδο ποιότητας κατά τα διεθνώς αναγνωρισμένα κριτήρια,
δ) να αναπτύσσουν τις ικανότητες, τις δεξιότητες και την κριτική σκέψη των φοιτητών, παρέχοντάς τους τις απαραίτητες γνώσεις και εφόδια για την επιστημονική τους σταδιοδρομία, να διαμορφώνουν τις απαραίτητες συνθήκες για την ανάδειξη νέων ερευνητών και την προσέλκυση νέων επιστημόνων, καθώς και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κοινωνίας, της αγοράς εργασίας και των επαγγελματικών πεδίων,
ε) να διεξάγουν καινοτόμο έρευνα και να προωθούν τη διάχυση της γνώσης προς την κοινωνία, καθώς και την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, με προσήλωση στις αρχές της επιστημονικής και ηθικής δεοντολογίας, της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης, της κοινωνικής συνοχής και της συμπερίληψης,
στ) να προωθούν τη συνεργασία με Α.Ε.Ι., ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς της ημεδαπής και αλλοδαπής, καθώς και με δημόσιους, ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς και παραγωγικούς φορείς και
ζ) να αναπτύσσουν εκπαιδευτικές και ερευνητικές δράσεις στην ημεδαπή και αλλοδαπή για την προαγωγή της εκπαίδευσης, της έρευνας, της τεχνολογίας και του πολιτισμού.
- Για την εκπλήρωση της αποστολής τους, τα Ν.Π.Π.Ε. οργανώνονται και λειτουργούν με κανόνες και πρακτικές που διασφαλίζουν την τήρηση και προάσπιση ιδίως των αρχών:
α) της ελευθερίας στη διδασκαλία και την έρευνα, και της ακαδημαϊκής ελευθερίας,
β) της ερευνητικής και επιστημονικής δεοντολογίας,
γ) της ποιότητας, της προσβασιμότητας, της αξιοκρατίας και της κοινωνικής αποστολής της ανώτατης εκπαίδευσης,
δ) της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας στη διαχείριση του προσωπικού, των πόρων και των υποδομών τους,
ε) της πλήρους διαφάνειας,
στ) της λογοδοσίας.
Άρθρο 131
Σκοπός
- Ο σκοπός του Ν.Π.Π.Ε. αφορά αποκλειστικά στην παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης. Το μητρικό ίδρυμα έχει αποφασιστική αρμοδιότητα για ακαδημαϊκά ζητήματα του παραρτήματος, που ιδρύεται με τη μορφή Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης.
- Για την επίτευξη του σκοπού του, το Ν.Π.Π.Ε. μπορεί, μεταξύ άλλων:
α) να αποκτά και να διαθέτει κινητή και ακίνητη περιουσία,
β) να συνάπτει συμφωνίες στο πλαίσιο λειτουργίας του,
γ) να αποδέχεται δωρεές, χορηγίες, εισφορές σε χρήματα ή υπηρεσίες ή σε κινητή ή ακίνητη περιουσία, που προέρχονται από ιδιωτικά χρηματοδοτικά εργαλεία, και
δ) να δανείζεται χρήματα και να επενδύει χρήματα, όταν τα προς επένδυση ποσά δεν είναι αναγκαία για την ικανοποίηση άμεσων αναγκών του.
Άρθρο 132
Νομική φύση- Επωνυμία- Κεφάλαιο Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
- Το Ν.Π.Π.Ε. αποτελεί νομικό πρόσωπο ειδικού σκοπού με νομική προσωπικότητα, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με αποκλειστικό σκοπό την παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης. H λειτουργία του διέπεται από το παρόν μέρος.
- Το Ν.Π.Π.Ε. καταρτίζει καταστατικό, στο οποίο αναφέρονται κατ’ ελάχιστο: α) ο σκοπός, β) η επωνυμία, γ) η έδρα, δ) το όργανο διοίκησης, ε) η σύγκληση, συγκρότηση, λειτουργία, οι αρμοδιότητες των οργάνων διοίκησης, στ) η διαδικασία λήψης αποφάσεων, ζ) το κεφάλαιο σε ευρώ, η) το οργανόγραμμα των Μονάδων και διοικητικών υπηρεσιών του Ν.Π.Π.Ε., με τον αριθμό και τα προσόντα του προσωπικού του, που στελεχώνονται με διοικητικό προσωπικό του παραρτήματος και θ) ο νόμιμος εκπρόσωπος του Διοικητικού Συμβουλίου έναντι των διοικητικών και δικαστικών αρχών.
- Η επωνυμία του Ν.Π.Π.Ε. μπορεί να περιλαμβάνει την επωνυμία του μητρικού ιδρύματος, και υποχρεωτικά τις λέξεις «Νομικό Πρόσωπο Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης» ή το ακρωνύμιο «Ν.Π.Π.Ε.». Η επωνυμία μπορεί να αποδίδεται ολόκληρη ή εν μέρει με λατινικούς χαρακτήρες. Η επίσημη ονομασία του Ν.Π.Π.Ε. αποδίδεται στην αγγλική γλώσσα ως «University Legal Entity».
- Το κεφάλαιο του Ν.Π.Π.Ε. και η τυχόν συμμετοχή του καθενός συμμετέχοντος επί του κεφαλαίου ορίζονται ρητά στο καταστατικό του και εκφράζεται σε ευρώ.
- Το Ν.Π.Π.Ε. έχει την έδρα του σε συγκεκριμένο δήμο στην Ελλάδα, ο οποίος αναφέρεται καταστατικό του.
- Η διάρκεια του Ν.Π.Π.Ε. είναι αορίστου χρόνου.
- Το Ν.Π.Π.Ε. ευθύνεται το ίδιο με την περιουσία του για τα χρέη του.
- Απαγορεύεται στο Ν.Π.Π.Ε. να διανέμει μέρος των εσόδων του σε οποιοδήποτε πρόσωπο, περιλαμβανομένων των ιδρυτών του.
- Το Ν.Π.Π.Ε. υπόκειται σε ετήσιο έλεγχο των οικονομικών στοιχείων του από ορκωτό ελεγκτή/ λογιστή.
- To Ν.Π.Π.Ε. λύεται με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού στις περιπτώσεις ανάκλησης της άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας του, καθώς και με την παύση της σχέσης του με το μητρικό ίδρυμα με οποιονδήποτε τρόπο.
Άρθρο 133
Όργανο διοίκησης Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
Το Ν.Π.Π.Ε. διοικείται από το Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο είναι αρμόδιο να αποφασίζει για κάθε πράξη που αφορά στη διοίκησή του. Η σύγκληση, η συγκρότηση, η λειτουργία, οι αρμοδιότητες του Διοικητικού Συμβουλίου καθορίζονται στο καταστατικό του Ν.Π.Π.Ε..
Άρθρο 134
Εποπτεία και έλεγχος των Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
Τα Ν.Π.Π.Ε. υπάγονται στην εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού αναφορικά με την οργάνωση, λειτουργία και αποστολή τους προς εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος και των συνταγματικών σκοπών της ανώτατης εκπαίδευσης, με σεβασμό στην ακαδημαϊκή ελευθερία και την ελευθερία διδασκαλίας και έρευνας. Η κρατική εποπτεία του πρώτου εδαφίου ασκείται από το Τμήμα Α’ Οργάνωσης Ανώτατης Εκπαίδευσης της Διεύθυνσης Οργανωτικής και Ακαδημαϊκής Ανάπτυξης της Γενικής Διεύθυνσης Ανώτατης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 44 του π.δ. 18/2018 (Α’ 31) (εφεξής «αρμόδιο Τμήμα»).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΗΤΡΩΟ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Άρθρο 135
Άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας των Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
- Η διαδικασία για την έκδοση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας παρατήματος πανεπιστημίου, υπό τη μορφή Ν.Π.Π.Ε. εκκινεί με την υποβολή αίτησης από το μητρικό ίδρυμα ή από κοινού με φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή με ένωση προσώπων, νομίμως εξουσιοδοτημένων από το μητρικό ίδρυμα ή από νομικό πρόσωπο που έχει συνάψει συμφωνίες του άρθρου 129 με το μητρικό ίδρυμα. Η άδεια του πρώτου εδαφίου χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, κατόπιν έγκρισης της ΕΘ.Α.Α.Ε. και γνώμης του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων & Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.).
- Η αίτηση της παρ. 1 υποβάλλεται στο αρμόδιο Τμήμα, συνοδευόμενη από δύο εσωτερικούς υποφακέλους μετά των νομίμων δικαιολογητικών του άρθρου 139.
- Το αρμόδιο Τμήμα διαβιβάζει αμελλητί: α) στην ΕΘ.Α.Α.Ε. την αίτηση με τα δικαιολογητικά των περ. α) και β) της παρ. 2, καθώς και τα δικαιολογητικά της παρ. 3 του άρθρου 139, προκειμένου να εγκρίνει και να αποστείλει τη σχετική πράξη της στο αρμόδιο Τμήμα, β) στον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. τα δικαιολογητικά των περ. ε), στ), ζ) και η) της παρ. 2 του άρθρου 139, με αίτημα διατύπωσης γνώμης ως προς τη συνδρομή των κτιριολογικών προϋποθέσεων. Οι ενέργειες του προηγούμενου εδαφίου ολοκληρώνονται από τους αρμόδιους φορείς εντός προθεσμίας εκατόν είκοσι (120) ημερών. Η προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου ισχύει στην περίπτωση υποβολής αίτησης για άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας παραρτήματος που περιλαμβάνει έως πέντε (5) Σχολές και αυξάνεται κατά είκοσι (20) ημέρες για κάθε επιπλέον Σχολή. Κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών των αιτούντων η ΕΘ.Α.Α.Ε. ή ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. δύνανται να τάσσουν αποκλειστικές προθεσμίες στους αιτούντες της παρ. 1 προς συμπλήρωση, εξειδίκευση ή αποστολή διευκρινίσεων. Για εξαιρετικούς λόγους, αν η ΕΘ.Α.Α.Ε. ή ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. κρίνουν ότι πρέπει να υποβληθούν διευκρινίσεις από τους αιτούντες της παρ. 1, η ως άνω προθεσμία δύναται να παραταθεί με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Γενικής Γραμματείας Ανώτατης Εκπαίδευσης μία (1) μόνο φορά, κατόπιν τεκμηριωμένου αιτήματος της ΕΘ.Α.Α.Ε. ή του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π., το οποίο υποβάλλεται εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών πριν από την παρέλευση της αρχικής προθεσμίας.
- Το αρμόδιο Τμήμα, μετά τη λήψη των σχετικών πράξεων των φορέων της παρ. 3, ελέγχει τα δικαιολογητικά των περ. α), γ) και δ) της παρ. 2 του άρθρου 139, προκειμένου να εκδοθεί η απόφαση της παρ. 1. Το αρμόδιο Τμήμα δύναται να ζητεί συμπληρώσεις και διευκρινίσεις από τους αιτούντες της παρ. 1.
- Η απόφαση της παρ. 1 με συνημμένα το Καταστατικό και τον Εσωτερικό Κανονισμό ως Παράρτημα Α’ και Β’ αντίστοιχα δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και καταχωρείται στο Μητρώο Ν.Π.Π.Ε. του άρθρου 142.
Άρθρο 136
Νέες Σχολές – Νέα προγράμματα σπουδών
Το Ν.Π.Π.Ε. κατά τη λειτουργία του δύναται να αιτείται συμπληρωματικά την προσθήκη Σχολών και προγραμμάτων σπουδών με τη διαδικασία του άρθρου 135, υποβάλλοντας τα εξής δικαιολογητικά:
α) επικαιροποιημένη απόφαση του μητρικού ιδρύματος της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 139,
β) εγγυητική επιστολή της περ. γ) της παρ. 2 του άρθρου 139, όταν η αίτηση αφορά νέα Σχολή,
γ) παράβολο της περ. δ) της παρ. 2 του άρθρου 143, όταν η αίτηση αφορά νέα Σχολή,
δ) επικαιροποιημένο Εσωτερικό Κανονισμό της περ. α) της παρ. 3 του άρθρου 139,
ε) καθορισμό ύψους διδάκτρων της περ. ε) της παρ. 3 του άρθρου 139,
στ) καθορισμό διάρκειας σπουδών του νέου προσφερόμενου προγράμματος σπουδών της περ. στ) της παρ. 3 του άρθρου 139 και
ζ) καθορισμό του εκπαιδευτικού προσωπικού της περ. ζ) της παρ. 3 του άρθρου 139.
Άρθρο 137
Υποχρέωση ενημέρωσης
- Το Ν.Π.Π.Ε. υποβάλλει αίτηση στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού για οποιαδήποτε μεταβολή, που σχετίζεται με τις διατάξεις του παρόντος και ιδίως με τους εγκριθέντες όρους εγκατάστασης και λειτουργίας του βάσει της απόφασης του άρθρου 135, υπό την προϋπόθεση ότι το Ν.Π.Π.Ε. διατηρεί κατ΄ ελάχιστον τρεις (3) Σχολές, με ένα τουλάχιστον πρόγραμμα πρώτου κύκλου σπουδών η καθεμία.
- Η αίτηση της παρ. 1 μετά των δικαιολογητικών διαβιβάζεται από το αρμόδιο Τμήμα, στην ΕΘ.Α.Α.Ε. προς έγκριση και έκδοση σχετικής απόφασης του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κατά το μέρος που αφορά στη μεταβολή κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 135.
- Η απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού με συνημμένο το τροποποιημένο καταστατικό της παρ. 2 ή τον Εσωτερικό Κανονισμό δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
- Το Ν.Π.Π.Ε. υποχρεούται να υποβάλλει ετήσια έκθεση πεπραγμένων στο αρμόδιο Τμήμα και στην ΕΘ.Α.Α.Ε..
Άρθρο 138
Κριτήρια για την έκδοση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας των Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
Για τη χορήγηση και τη διατήρηση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας παραρτήματος πανεπιστημίου μητρικού ιδρύματος υπό τη μορφή Ν.Π.Π.Ε., εκτός από τα οριζόμενα στα άρθρα 127 έως 155, πρέπει να πληρούνται τα εξής κριτήρια:
α) Κάθε Ν.Π.Π.Ε. διαθέτει κατ΄ ελάχιστον τρεις (3) Σχολές, με ένα τουλάχιστον πρόγραμμα πρώτου κύκλου σπουδών η καθεμία. Εξαιρετικά και εφόσον το μητρικό ίδρυμα καταλαμβάνει μια από τις πρώτες είκοσι (20) θέσεις σε αναγνωρισμένη διεθνή παγκόσμια κατάταξη πανεπιστημίων, το Ν.Π.Π.Ε. δύναται να αποτελείται από μία κατ’ ελάχιστον Σχολή με ένα τουλάχιστον πρόγραμμα κύκλου σπουδών. Οι λοιπές προϋποθέσεις του παρόντος εφαρμόζονται και στην περίπτωση του δευτέρου εδαφίου.
β) Κάθε Ν.Π.Π.Ε. διαθέτει την αξιολόγηση και πιστοποίηση από το μητρικό ίδρυμα για τα προσφερόμενα προγράμματα σπουδών του. Κάθε Ν.Π.Π.Ε. προσφέρει για κάθε σχολή τουλάχιστον ένα πρόγραμμα πρώτου κύκλου σπουδών που έχει πιστοποιηθεί από την ΕΘ.Α.Α.Ε.,
γ) Κάθε Ν.Π.Π.Ε. διαθέτει το προβλεπόμενο εκπαιδευτικό προσωπικό, το διοικητικό και τεχνικό προσωπικό, το απαιτούμενο διοικητικό και βοηθητικό προσωπικό υποστήριξης, το οποίο εξασφαλίζει τη γραμματειακή οργάνωση, τον οργανωτικό σχεδιασμό, την αρτιότητα των εγκαταστάσεων και τις συνθήκες υγιεινής των χώρων.
δ) Κάθε Ν.Π.Π.Ε. διαθέτει κατάλληλες κτιριακές υποδομές και υλικοτεχνικό εξοπλισμό,. Ειδικότερα, οι υποδομές πρέπει να είναι επαρκείς για την κάλυψη των αναγκών των φοιτητών σε διδασκαλία, μελέτη, και τηρούνται οι αντίστοιχοι κανόνες που εφαρμόζονται για τους χώρους εκπαιδευτηρίων, σύμφωνα με τον ισχύοντα Οικοδομικό και Κτιριοδομικό Κανονισμό και τον Κανονισμό Πυροπροστασίας. Η εγκατάσταση πρέπει να είναι αυτοτελής, να διαθέτει λειτουργική βιβλιοθήκη, χώρους εργαστηρίων και έρευνας ανάλογα με τα προσφερόμενα προγράμματα σπουδών κατόπιν έγκρισης της ΕΘ.Α.Ε.Ε., οπτικοακουστικά μέσα και εξοπλισμένη αίθουσα πολυμέσων με πρόσβαση στο διαδίκτυο. Το Ν.Π.Π.Ε. δύναται να διαθέτει δευτερογενή μη αυτοτελή κτίρια μόνο εντός των ορίων της ίδιας περιφερειακής ενότητας στην οποία έχει την έδρα του, ενώ δύναται να διαθέτει αυτοτελή κτίρια σε άλλη πόλη εκτός της περιφερειακής ενότητας της έδρας.
Άρθρο 139
Απαιτούμενα δικαιολογητικά
- Η αίτηση για χορήγηση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας παραρτήματος πανεπιστημίου της παρ. 1 του άρθρου 135, συνοδεύεται από δύο υποφακέλους.
- Στα δικαιολογητικά του πρώτου υποφακέλου περιλαμβάνονται τα εξής:
α) υπεύθυνη δήλωση πρόθεσης σύστασης Ν.Π.Π.Ε. από τους αιτούντες του άρθρου 139, στην οποία κατ΄ ελάχιστον αναφέρονται: αα) η επωνυμία, αβ) η έδρα, αγ) το κεφάλαιο σε ευρώ, αδ) ο αριθμός Σχολών, αε) τα προσφερόμενα πιστοποιημένα από το μητρικό ίδρυμα προγράμματα σπουδών και αστ) η σχέση του μητρικού ιδρύματος με το παράρτημα πανεπιστημίου.
β) καταστατικό του Ν.Π.Π.Ε.,
γ) εγγυητική επιστολή αναγνωρισμένης Τράπεζας με εγκατάσταση στην Ελλάδα ποσού πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ (€ 500.000) για κάθε σχολή. Η εγγυητική επιστολή ανέρχεται σε ποσό ύψους ενός εκατομμυρίου και πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ (€ 1.500.000,00) στην περίπτωση του δευτέρου εδαφίου της περ. α) του άρθρου 138,
δ) παράβολο τουλάχιστον πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ (€ 500.000,00) ανά αίτηση,
ε) θεωρημένη οικοδομική άδεια για σύνδεση με δίκτυα κοινής ωφελείας ή τα οριζόμενα στις παρ. 6, 7 και 8 του άρθρου 107 του ν. 4495/2017 (Α΄167) χρήσης εκπαιδευτηρίου σύμφωνα με τις διατάξεις του κτιριοδομικού κανονισμού,
στ) κατόψεις όλων των χώρων με χαρακτηρισμό χρήσης των χώρων και αποτύπωση της προσβασιμότητας ατόμων με αναπηρία για όλα τα κτίρια,
ζ) πιστοποιητικό (ενεργητικής) πυροπροστασίας για χρήση «εκπαίδευση» της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας,
η) βεβαίωση χώρου κύριας χρήσης από μηχανικό με επισυναπτόμενα σχέδια αποτύπωσης της υφιστάμενης κατάστασης.
3) Στα δικαιολογητικά του δευτέρου υποφακέλου περιλαμβάνονται τα εξής:
α) Εσωτερικός Κανονισμός του Ν.Π.Π.Ε..
β) οι πρόσφατες και σε ισχύ πιστοποιήσεις και αξιολογήσεις του μητρικού ιδρύματος, του οποίου θα απονέμεται ο τίτλος,
γ) οι διοικητικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες, που προσφέρονται από το Ν.Π.Π.Ε. στους φοιτητές,
δ) πλήρη στοιχεία για τα κριτήρια επιλογής, εισαγωγής, αξιολόγησης και αποφοίτησης, που εφαρμόζονται από το Ν.Π.Π.Ε.,
ε) καθορισμός της διάρκειας σπουδών των προσφερόμενων προγραμμάτων σπουδών,
στ) το ύψος των διδάκτρων, το ποσό των υποτροφιών και κάθε άλλη οικονομική επιβάρυνση που προβλέπεται για κάθε φοιτητή κατά τη διάρκεια του προγράμματος των σπουδών του,
ζ) πλάνο ανάπτυξης προγραμμάτων σπουδών, το οποίο περιλαμβάνει τον αριθμό του εκπαιδευτικού προσωπικού ανά γνωστικό αντικείμενο κατ’ έτος έως την ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών, τα περιγράμματα θέσεων του εκπαιδευτικού προσωπικού και τον αριθμό του εκτιμώμενου, εκπαιδευτικού και ερευνητικού, προσωπικού,
η) τον αριθμό του εκτιμώμενου διοικητικού/τεχνικού προσωπικού και των φοιτητών που δύνανται να φοιτήσουν,
θ) μελέτη ερευνητικής δραστηριότητας σύμφωνα με το άρθρο 145,
ι) πενταετής οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας, στην οποία καταγράφεται όλη η κινητή και ακίνητη περιουσία του Ν.Π.Π.Ε., υπογεγραμμένη από ορκωτούς ελεγκτές/ λογιστές.
Άρθρο 140
Ανάκληση απόφασης χορήγησης άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας του Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης – Κυρώσεις
- Η απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 135 περί χορήγησης άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας του Ν.Π.Π.Ε., καθώς και οι αποφάσεις των άρθρων 136 και 137 ανακαλούνται, με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, ύστερα από σύμφωνη γνώμη της ΕΘ.Α.Α.Ε. ή γνώμη του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. κατά περίπτωση, στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) αν το Ν.Π.Π.Ε. δεν λειτούργησε για χρονική διάρκεια δύο (2) ημερολογιακών ετών από την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 135,
β) εάν συντρέχει παραβίαση διάταξης του νόμου ή των όρων χορήγησης της άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας,
γ) αν δεν τηρεί ή δεν συμμορφώνεται με τους εγκεκριμένους όρους πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών, ιδίως αν το Ν.Π.Π.Ε. προσφέρει λιγότερα από τρία (3) πιστοποιημένα από την ΕΘ.Α.Α.Ε. προγράμματα πρώτου κύκλου σπουδών, με την επιφύλαξη της περ. γ΄ του άρθρου 138.
- Η διαδικασία ανάκλησης εκκινεί με κλήση του αρμόδιου Τμήματος, η οποία κοινοποιείται στο Ν.Π.Π.Ε., στην οποία εκτίθενται τεκμηριωμένα οι λόγοι ανάκλησης και τυχόν μέτρα συμμόρφωσης, τάσσοντας εύλογη προθεσμία, προκειμένου το Ν.Π.Π.Ε. να εκφράσει τις απόψεις του ή να συμμορφωθεί. Εφόσον το αρμόδιο Τμήμα απορρίψει τις απόψεις του ή διαπιστώσει τη μη συμμόρφωση του Ν.Π.Π.Ε., αποστέλλει εισήγηση προς την ΕΘ.Α.Α.Ε. μαζί με το σχετικό φάκελο για τη διατύπωση της σύμφωνης γνώμης της παρ. 1. Ο Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού δύναται, με απόφασή του, να αναστείλει προσωρινά τη χορήγηση τίτλων σπουδών από το Ν.Π.Π.Ε., ύστερα από εισήγηση του αρμόδιου Τμήματος, από την επόμενη της αποστολής της κλήσης του πρώτου εδαφίου έως την έγκριση των μέτρων συμμόρφωσης.
- Αν ανακληθεί η απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 135 και των άρθρων 136 και 137, καταπίπτει η εγγυητική επιστολή της περ. γ) του άρθρου 141. Από το ποσό της εγγυητικής επιστολής επιστρέφονται, κατά προτεραιότητα, τα καταβληθέντα δίδακτρα στους φοιτητές και καταβάλλονται οι αμοιβές του προσωπικού έως το τέλος του ακαδημαϊκού έτους. Στην περίπτωση αυτή μητρικό ίδρυμα καθίσταται πλέον υπεύθυνο για την ολοκλήρωση των σπουδών των εγγεγραμμένων φοιτητών και τη χορήγηση των σχετικών τίτλων σπουδών.
- Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, αναστέλλεται η δυνατότητα του Ν.Π.Π.Ε. να εγγράφει νέους φοιτητές σε πρόγραμμα σπουδών που απώλεσε την πιστοποίησή του από την ΕΘ.Α.Α.Ε.. Οι εγγεγραμμένοι φοιτητές στα εν λόγω προγράμματα σπουδών συνεχίζουν και ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στο παράρτημα πανεπιστημίου, χωρίς την καταβολή διδάκτρων, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 141.
- Στο Ν.Π.Π.Ε. και στον νόμιμο εκπρόσωπο του Διοικητικού Συμβουλίου επιβάλλονται κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 141, εφόσον παραβιάζονται διατάξεις του παρόντος.
Άρθρο 141
Κυρώσεις
- Οι διοικητικές κυρώσεις για παράβαση του παρόντος νόμου επιβάλλονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, κατόπιν εισήγησης της ΕΘ.Α.Α.Ε. ή του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. στο Ν.Π.Π.Ε., που εδρεύει στην ημεδαπή και στον νόμιμο εκπρόσωπό του και είναι ανάλογες ιδίως με το είδος και τη βαρύτητα της παράβασης και την τυχόν υποτροπή.
- Ειδικότερα:
α. Στο Ν.Π.Π.Ε. επιβάλλονται πρόστιμα στις ακόλουθες περιπτώσεις:
αα) για τη λειτουργία του χωρίς άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας,
αβ) για την παράλειψη ορισμού νόμιμου εκπροσώπου του,
αγ) για την απασχόληση εκπαιδευτικού προσωπικού κατά παράβαση των υποχρεώσεών του σύμφωνα με τα άρθρα 151 και 152,
αδ) για την παράβαση των υποχρεώσεων αναφορικά με τις κτιριολογικές υποδομές ή για οποιαδήποτε μεταβολή των εγκεκριμένων χώρων χωρίς την προηγούμενη απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού,
αε) για παρεμπόδιση ελέγχου από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, από την ΕΘ.Α.Α.Ε. και από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.,
αστ) για μη ενημέρωση του Μητρώου Ν.Π.Π.Ε. για οποιαδήποτε αλλαγή που αφορά στη λειτουργία του Ν.Π.Π.Ε., και
β. Στον νόμιμο εκπρόσωπο του Ν.Π.Π.Ε. επιβάλλονται οι ακόλουθες κυρώσεις ανά περίπτωση:
βα) για διεύθυνση Ν.Π.Π.Ε. που στερείται άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας, η ποινή της προσωρινής στέρησης για δύο (2) έτη της δυνατότητας διεύθυνσης οποιουδήποτε Ν.Π.Π.Ε.,
ββ) για παράλειψη κατάθεσης, εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, των καταστάσεων εκπαιδευτικού προσωπικού και φοιτητών, πρόστιμο,
βγ) για την απασχόληση εκπαιδευτικού προσωπικού κατά παράβαση των υποχρεώσεων που προβλέπονται στα άρθρα 151 και 152, πρόστιμο ανά διδάσκοντα.
βδ) για την παράβαση των υποχρεώσεων του άρθρου 138 που προβλέπονται αναφορικά με τις κτιριολογικές υποδομές, πρόστιμο και
βε) για τη χορήγηση τίτλου σπουδών κατά παράβαση του άρθρου 144, πρόστιμο ανά περίπτωση.
Άρθρο 142
Μητρώο Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
- Στο αρμόδιο Τμήμα τηρείται Μητρώο των Ν.Π.Π.Ε., στο οποίο καταχωρούνται: α) όλα τα παρατήματα πανεπιστημίου, τα οποία έχουν λάβει άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας Ν.Π.Π.Ε., β) τα πιστοποιημένα προγράμματα σπουδών του καθενός, γ) ο κατάλογος του εκπαιδευτικού προσωπικού τους και δ) οι τύποι τίτλων σπουδών που απονέμουν. Στο Μητρώο των Ν.Π.Π.Ε. καταχωρούνται και τηρούνται, επιπλέον, όλα τα συνοδευτικά έγγραφα, τα οποία υποβάλλονται από τα μητρικά ιδρύματα για τη χορήγηση των αδειών της παρ. 1 του άρθρου 135, οι εκθέσεις αξιολόγησης και κάθε άλλο σχετικό έγγραφο που προβλέπεται από τις διατάξεις του παρόντος.
- Στον ιστότοπο του άρθρου 154 αναρτώνται τα προβλεπόμενα στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
Άρθρο 143
Προγράμματα σπουδών – Διάρθρωση σε κύκλους
- Το Ν.Π.Π.Ε. προσφέρει προγράμματα σπουδών, που έχουν πιστοποιηθεί από το μητρικό ίδρυμα.
- Τα προγράμματα σπουδών της παρ. 1 δύνανται να προτείνονται είτε κατά την υποβολή της αίτησης του άρθρου 135, είτε σε οποιοδήποτε άλλο χρονικό σημείο σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 136.
- Κάθε Ν.Π.Π.Ε. οργανώνει προγράμματα σπουδών, που διαρθρώνονται σε τρεις (3) κύκλους, κατά τους όρους και τις προϋποθέσεις που οργανώνονται στο μητρικό ίδρυμα, σε αντιστοιχία με τα επίπεδα 6, 7 και 8 του Εθνικού και Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων, σύμφωνα με το άρθρο 47 του ν. 4763/2020 (Α΄ 254), περί της αρχιτεκτονικής δομής και των περιγραφικών δεικτών επιπέδων πλαισίου.
Άρθρο 144
Τίτλοι σπουδών
- Κάθε Ν.Π.Π.Ε., το οποίο παρέχει πρόγραμμα σπουδών πιστοποιημένο από το μητρικό ίδρυμα και εγκεκριμένο από την ΕΘ.Α.Α.Ε. σύμφωνα με τους όρους του παρόντος, χορηγεί στους αποφοίτους του τίτλο σπουδών του μητρικού ιδρύματος. Πριν από τη χορήγηση τίτλων σπουδών, το Ν.Π.Π.Ε. αποστέλλει στο αρμόδιο Τμήμα σχετική ενημέρωση με συνημμένο κατάλογο αποφοίτων, καθώς και το σώμα των τίτλων σπουδών και το αρμόδιο Τμήμα προβαίνει στη σφράγισή τους.
- Ο τίτλος σπουδών, που απονέμεται υπό τις προϋποθέσεις της παρ. 1, αναγνωρίζεται από το ελληνικό κράτος υπό την προϋπόθεση ότι περιλαμβάνεται στο Εθνικό Μητρώο τύπων τίτλων σπουδών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής, το οποίο τηρεί ο Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. σύμφωνα με το άρθρο 304 του ν. 4957/2022 (Α’ 141). Ο απονεμηθείς τίτλος σπουδών δεν υποβάλλεται στη διαδικασία ακαδημαϊκής αναγνώρισης τίτλου σπουδών στον Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π..
Άρθρο 145
Ερευνητικό Έργο Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
- Το Ν.Π.Π.Ε. αναπτύσσει ερευνητική δραστηριότητα, η οποία συσχετίζεται κατ’ ελάχιστον με τα εγκεκριμένα προσφερόμενα προγράμματα σπουδών, καθώς και με τα αντίστοιχα προγράμματα του μητρικού ιδρύματος.
- Η Επιτροπή Έρευνας της παρ. 2 του άρθρου 148 έχει ως αποστολή την ανάπτυξη έρευνας, την προαγωγή της γνώσης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, τη διασφάλιση αποτελεσματικής αλληλεπίδρασης μεταξύ της εκπαίδευσης και της έρευνας, καθώς και τη διασύνδεση της έρευνας με την εκπαίδευση, την οικονομία, την κοινωνία και τον πολιτισμό.
- Στο πλαίσιο επίτευξης της αποστολής της, η Επιτροπή Έρευνας μεριμνά ώστε το εκπαιδευτικό προσωπικό:
α) να διεξάγει κάθε είδους έρευνα εντός του Ν.Π.Π.Ε.,
β) να υλοποιεί ερευνητικά ή αναπτυξιακά προγράμματα,
γ) να συμβάλει στην εξοικείωση με την έρευνα των φοιτητών των προγραμμάτων σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου,
δ) να συμμετέχει σε προγράμματα κινητικότητας ερευνητών,
ε) να συνεργάζεται με τα ερευνητικά κέντρα και τους ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς του μητρικού ιδρύματος, καθώς και με άλλα Ν.Π.Π.Ε.,
στ) να συμβάλει στη διεθνοποίηση του Ν.Π.Π.Ε. και την προσέλκυση νέων ερευνητών,
ζ) να αναπτύσσει κάθε άλλη δραστηριότητα συναφή με την αποστολή της για την επίτευξη των σκοπών της.
- Η ΕΘ.Α.Α.Ε. αξιολογεί και πιστοποιεί την Επιτροπή Έρευνας σε ετήσια βάση,, σύμφωνα με ειδικά διαμορφωμένα κριτήρια και δείκτες για τη διασφάλιση της ποιότητας του παραγόμενου έργου της.
Άρθρο 146
Φοιτητές με δικαίωμα εγγραφής – Μητρώο φοιτητών και Αξιολόγηση – Αποφοίτηση
- Το Ν.Π.Π.Ε. τηρεί μητρώο φοιτητών, στο οποίο καταγράφονται τα στοιχεία των φοιτητών κατά την έναρξη των σπουδών τους, οι βαθμολογίες τους, οι ακαδημαϊκές τους υποχρεώσεις και κάθε άλλο στοιχείο, το οποίο προβλέπεται με βάση τον Εσωτερικό Κανονισμό.
- Δικαίωμα έγγραφής στα προγράμματα πρώτου κύκλου σπουδών των αναγνωρισμένων των Ν.Π.Π.Ε. έχουν:
α) οι Έλληνες ή αλλοδαποί πολίτες κάτοχοι απολυτηρίου Γενικού Λυκείου (ΓΕ.Λ.) ή Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ.) με ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ), η οποία προκύπτει από τον μικρότερο εκ των μέσων όρων των βαθμολογιών του συνόλου των εξεταζομένων ανά επιστημονικό πεδίο, πολλαπλασιαζόμενο με τον συντελεστή 0,8,
β) οι κάτοχοι ισότιμων απολυτηρίων τίτλων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Δ.Ε.) αναγνωρισμένων Ξένων σχολείων της ημεδαπής (επιπέδου 4 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων),
γ) οι κάτοχοι διεθνών απολυτήριων τίτλων Δ.Ε. που χορηγούνται από σχολεία της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, οι αλλοδαποί πολίτες κάτοχοι ισοδύναμου του Λυκείου απολυτήριου τίτλου Δ.Ε. ή ισοδύναμου τίτλου επαγγελματικής εκπαίδευσης που τους παρέχει δικαίωμα εισαγωγής στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας στην οποία φοιτούν.
δ) Για τους αποφοίτους της περ. α) πριν από το σχολικό έτος 2021 εφαρμόζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις που ισχύουν για το μητρικό ίδρυμα για την εισαγωγή φοιτητών.
- Για τον σκοπό αυτό το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού τηρεί, ενημερώνει και δημοσιοποιεί στον ιστότοπο του καταλόγους με ισότιμους του Λυκείου απολυτήριους τίτλους δευτεροβάθμιας γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης ανά χώρα της αλλοδαπής.
- Δικαίωμα εγγραφής στα προγράμματα δεύτερου και τρίτου κύκλου σπουδών έχουν οι κάτοχοι αναγνωρισμένων τίτλων πρώτου κύκλου σπουδών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της ημεδαπής, καθώς και αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής, τα οποία περιλαμβάνονται στα μητρώα του Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π., σύμφωνα με τα οριζόμενα στον ν. 4957/2022 (Α΄124).
Άρθρο 147
Χορήγηση υποτροφιών
- Τα Ν.Π.Π.Ε. χορηγούν σε φοιτητές προγραμμάτων σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου υποτροφίες αριστείας και κοινωνικών κριτηρίων, με κριτήριο την επίδοσή τους στις σπουδές και την ατομική ή την οικογενειακή οικονομική τους κατάσταση.
- Η χορήγηση υποτροφιών γίνεται σε ποσοστό τουλάχιστον πέντε τοις εκατό (5%) επί των εγγεγραμμένων φοιτητών, ανά ακαδημαϊκό έτος. Το ισοδύναμο ποσό δύναται να χορηγείται σε ευρύτερο αριθμό φοιτητών.
- Το Ν.Π.Π.Ε. καταρτίζει κατάλογο και καταβληθέντα ποσά υπότροφων φοιτητών, τον οποίο υποβάλλει προς έλεγχο στην ΕΘ.Α.Α.Ε., στο τέλος κάθε ακαδημαϊκού έτους.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’
ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΟΡΓΑΝΑ – ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Άρθρο 148
Ακαδημαϊκά όργανα του Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
- Σε κάθε Ν.Π.Π.Ε. λειτουργεί ακαδημαϊκό όργανο, το οποίο απαρτίζεται από μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού του, που εκπροσωπούν τις Σχολές του και λειτουργεί ως συμβουλευτικό όργανο, προτείνοντας στρατηγικές που σχετίζονται με την ερευνητική και εκπαιδευτική αποστολή του.
- Κάθε Ν.Π.Π.Ε. υποστηρίζεται για τη λειτουργία του από Επιτροπές και Συμβούλια που αποτελούνται από εκπαιδευτικό προσωπικό.
Άρθρο 149
Ακαδημαϊκή ελευθερία
Στα Ν.Π.Π.Ε. κατοχυρώνεται και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία, η οποία αποτελεί θεσμική εγγύηση της αδέσμευτης και απαραβίαστης επιστημονικής σκέψης, έρευνας και διδασκαλίας.
Άρθρο 150
Εσωτερικός Κανονισμός Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
- Τα Ν.Π.Π.Ε. λειτουργούν σύμφωνα με τον Εσωτερικό τους Κανονισμό.
- Ο Εσωτερικός Κανονισμός περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:
α) τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του ακαδημαϊκού οργάνου και των ακαδημαϊκών επιτροπών και συμβουλίων,
β) τον τρόπο επιλογής, εγγραφής, αξιολόγησης, εξέλιξης και αποφοίτησης των φοιτητών,
γ) τον τρόπο επιλογής και εξέλιξης του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού του και της κατάταξής του σε βαθμίδες,
δ) τα καθήκοντα, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού, καθώς και του ειδικού διδακτικού προσωπικού,
ε) τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των φοιτητών,
στ) τις συμβουλευτικές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες υποστήριξης,
ζ) τον τρόπο λειτουργίας των βιβλιοθηκών, εργαστηρίων και λοιπών εγκαταστάσεων και τον τρόπο πρόσβασης σε αυτές,
η) το καθεστώς συνεργασίας με επισκέπτες διδάσκοντες,
θ) τη σύνθεση, τη συγκρότηση, τις αρμοδιότητες, τους κανόνες λειτουργίας του ακαδημαϊκού οργάνου και των επιτροπών, συμβουλίων και μονάδων των παρ. 1 και 2 του άρθρου 148, καθώς και της Επιτροπής Έρευνας του άρθρου 145,
ι) τα προσόντα, τον τρόπο πρόσληψης, τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις, τα δικαιώματα και άλλους όρους υπηρεσίας του διοικητικού και τεχνικού προσωπικού και
ια) τα κριτήρια παροχής προς τους φοιτητές υποτροφιών του άρθρου 147, καθώς και τις λεπτομέρειες μερικής απασχόλησής τους ή χρηματοδότησής τους έναντι προσφοράς έργου,
ιβ) τον εσωτερικό – πειθαρχικό έλεγχο του εκπαιδευτικού προσωπικού,
ιγ) τον τρόπο αξιολόγησης και προαγωγής των φοιτητών του Ν.Π.Π.Ε., καθώς και τη διαδικασία αποφοίτησης και χορήγησης των τίτλων σπουδών, κατά τους όρους και τις προϋποθέσεις που ισχύουν στο μητρικό ίδρυμα, σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας και της αξιοκρατίας,
ιδ) τους ειδικότερους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία χορήγησης υποτροφιών,
ιε) τη σύνθεση, τη συγκρότηση, τις αρμοδιότητες και τους κανόνες λειτουργίας των οργάνων που προβλέπονται στις παρ. 1 και 2 του άρθρου 148,
ιστ) τα κριτήρια και τη διαδικασία εκλογής ή εξέλιξης μελών του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού του Ν.Π.Π.Ε. και
ιζ) τα προσόντα, τον τρόπο πρόσληψης, τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις, τα δικαιώματα και τους άλλους όρους υπηρεσίας του διοικητικού και τεχνικού προσωπικού, καθώς επίσης και τη γενική διάρθρωση των διοικητικών και τεχνικών υπηρεσιών.
- Ο Εσωτερικός Κανονισμός εγκρίνεται με την απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 135 και δύναται να μεταβάλλεται με τις αποφάσεις των άρθρων 136 και 137.
Άρθρο 151
Διδακτικό ερευνητικό προσωπικό
- Σε κάθε Ν.Π.Π.Ε. υπηρετεί διδακτικό ερευνητικό προσωπικό στον τομέα διδασκαλίας και έρευνας, εκ των οποίων τουλάχιστον ογδόντα τοις εκατό (80%) είναι κάτοχοι διδακτορικού σε θέμα συναφές με το αντικείμενο της διδασκαλίας τους και διαθέτει τα ουσιαστικά προσόντα, που απαιτούνται για την κατοχή θέσης διδακτικού προσωπικού αντίστοιχης βαθμίδας, καθώς και ειδικό διδακτικό προσωπικό με προσόντα, τρόπους επιλογής και όρους υπηρεσίας, αντίστοιχους με εκείνους του μητρικού ιδρύματος. Κατ’ εξαίρεση, δεν είναι απαραίτητη η κατοχή διδακτορικού διπλώματος για μέλη διδακτικού ερευνητικού προσωπικού, αν η προς πλήρωση θέση αφορά σε γνωστικό αντικείμενο εξαιρετικής και αδιαμφισβήτητης ιδιαιτερότητας, για τα οποίο δεν είναι δυνατή ή συνήθης η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής κατά τους κανόνες της οικείας τέχνης ή επιστήμης.
- Τα κριτήρια εκλογής και εξέλιξης εγκρίνονται από το μητρικό ίδρυμα και τηρούν τις αρχές της διαφάνειας, της λογοδοσίας, της αξιοκρατίας, της ακαδημαϊκής ελευθερίας και της ποιοτικής παροχής υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης.
- Η οργάνωση και η παροχή ακαδημαϊκού έργου, στο οποίο περιλαμβάνεται κατεξοχήν το διδακτικό και το ερευνητικό έργο, πρέπει να γίνεται σύμφωνα με την αρχή της ακαδημαϊκής ελευθερίας.
- Ο αριθμός των μελών του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού πλήρους απασχόλησης δεν μπορεί να είναι κατώτερος των τριάντα (30) για το Ν.Π.Π.Ε., με προβλεπόμενο ανώτατο όριο ωρών διδασκαλίας, για κάθε μέλος, τις δώδεκα (12) ώρες εβδομαδιαίως.
- Η επιλογή των μελών του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού του Ν.Π.Π.Ε. εγκρίνεται από το μητρικό ίδρυμα, αποστέλλεται στο αρμόδιο Τμήμα προς έλεγχο των προϋποθέσεων της παρ. 1 και τα στοιχεία τους αναρτώνται στον ιστότοπο του μητρικού ιδρύματος.
Άρθρο 152
Ειδικό διδακτικό προσωπικό
- Σε κάθε Ν.Π.Π.Ε. δύναται να υπηρετεί ειδικό διδακτικό προσωπικό με προσόντα, τρόπους επιλογής και όρους υπηρεσίας, αντίστοιχους με εκείνους του μητρικού ιδρύματος, εφόσον αυτό προβλέπεται ρητά στον Εσωτερικό Κανονισμό και εφόσον τα κριτήρια και η διαδικασία επιλογής και εξέλιξης συνάδουν με τις αρχές της διαφάνειας, της λογοδοσίας, της αξιοκρατίας, της ακαδημαϊκής ελευθερίας και της ποιοτικής παροχής υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης.
- Η επιλογή του ειδικού διδακτικού προσωπικού του Ν.Π.Π.Ε. εγκρίνεται από το μητρικό ίδρυμα.
Άρθρο 153
Διοικητικό και τεχνικό προσωπικό
Για την εύρυθμη λειτουργία κάθε Ν.Π.Π.Ε. προσλαμβάνονται διοικητικοί και τεχνικοί υπάλληλοι σε κατάλληλη διοικητική δομή.
Άρθρο 154
Ιστότοποι Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
- Τα Ν.Π.Π.Ε. τηρούν επίσημο ιστότοπο και εφαρμόζουν τις αρχές της διαφάνειας και δημοσιότητας. Στον ιστότοπο των Ν.Π.Π.Ε. αναρτώνται υποχρεωτικά:
(α) τα στοιχεία των μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού τους, καθώς και ο σύνδεσμος της ιστοσελίδας κάθε ακαδημαϊκής μονάδας,
(β) όλα τα προγράμματα σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου που παρέχονται από το Ν.Π.Π.Ε.,
(γ) το ύψος των διδάκτρων και των άλλων οικονομικών επιβαρύνσεων που προτείνονται για κάθε φοιτητή κατά τη διάρκεια του προγράμματος των σπουδών του,
(δ) οι επιμέρους ακαδημαϊκές και ερευνητικές δομές και εργαστήρια,
(ε) το διοικητικό προσωπικό του Ν.Π.Π.Ε., τα στοιχεία επικοινωνίας του και ο σύνδεσμος της ιστοσελίδας κάθε ακαδημαϊκής ή ερευνητικής δομής,
(στ) ο Εσωτερικός Κανονισμός λειτουργίας του,
(ζ) κάθε άλλο στοιχείο που ορίζεται στον Εσωτερικό Κανονισμό του Ν.Π.Π.Ε..
- Κάθε Ν.Π.Π.Ε. αναπτύσσει και λειτουργεί Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, το οποίο διασυνδέεται με τα πληροφοριακά συστήματα του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.
Άρθρο 155
Αρμοδιότητες Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης – Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων & Επαγγελματικού Προσανατολισμού
- Η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘ.Α.Α.Ε.) έχει τις εξής αρμοδιότητες όσον αφορά στα Ν.Π.Π.Ε.:
α) τον έλεγχο της διαρκούς τήρησης των προϋποθέσεων εγκατάστασης και λειτουργίας του άρθρου 135, με εξαίρεση τον έλεγχο των δικαιολογητικών, που διενεργείται από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 135,
β) την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών πρώτου, δευτέρου και τρίτου κύκλου είτε υποβάλλονται κατά την αρχική αίτηση της παρ. 1 του άρθρου 135 είτε με τις αιτήσεις των άρθρων 136 και 137
γ) την περιοδική αξιολόγηση και πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών πρώτου, δευτέρου και τρίτου κύκλου, το αργότερο κάθε πέντε (5) χρόνια, σύμφωνα με τα κριτήρια του ν. 4653/2020 (Α΄12) και τα πρότυπα της ΕΘ.Α.Α.Ε.,
δ) τη συγχώνευση, κατάτμηση, κατάργηση και μετονομασία των Ν.Π.Π.Ε. και των επιμέρους ακαδημαϊκών μονάδων τους,
ε) την αξιολόγηση και πιστοποίηση της Επιτροπής Έρευνας σε ετήσια βάση σύμφωνα με ειδικά διαμορφωμένα κριτήρια και δείκτες για τη διασφάλιση της ποιότητας του παραγόμενου έργου της,
στ) τον έλεγχο και την πιστοποίηση των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας τους,
ζ) τον έλεγχο των υποβληθέντων καταλόγων υποτρόφων του Ν.Π.Ε.Ε. για την τήρηση των διατάξεων του παρόντος,
η) την έγκριση του πλάνου ανάπτυξης προγραμμάτων σπουδών και την κατ’ έτος αξιολόγηση του πλάνου ως προς την τήρησή του μέχρι την ολοκλήρωσή του και
θ) κάθε άλλη αρμοδιότητα των άρθρων 7 έως 11 του ν. 4653/2020 (Α’ 12), εφόσον δεν αντίκεινται στις ρυθμίσεις του παρόντος.
- Ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. έχει την αρμοδιότητα ελέγχου των δικαιολογητικών της παρ. 3 του άρθρου 135 και διατύπωσης της σχετικής γνώμης, καθώς και διενέργειας τακτικών και έκτακτων ελέγχων όσον αφορά στην τήρηση των κτιριολογικών προδιαγραφών του άρθρου 138.
Οι διατάξεις για τα παραρτήματα ιδιωτικών πανεπιστημιων θέτουν, καταρχάς, πολύ σοβαρά συνταγματικά ζητήματα. Το άρθρο 16 μπορεί να είναι παρωχημένο, δεν παύει όμως να αποτελεί θετικό δίκαιο και η υπέρβασή του με χαλκευμένη ερμηνευτική μέθοδο αντενδείκνυται για μια σύγχρονη και σοβαρή δημοκρατία. Στο βωμό της δήθεν προόδου δεν μπορούμε να παραβλεπουμε τη βεβαιότητα και ασφάλεια δικαιου απ την οποία πρέπει να εμφορείται το ελληνικό Κράτος. Contra legem ερμηνείες σίγουρα δεν κατατείνουν στο αποτέλεσμα αυτό, ενόψει και της αδιάστικτης διατύπωσης του Συντάγματος. Οποιαδήποτε αλλαγή μπορεί να επιτευχθεί με ευρείες συναινέσεις και αναθεώρηση, αντί εισδοχής αντισυνταγματικων νόμων απ’την πίσω πόρτα. Ακόμα και η σύμφωνη με το ενωσιακό δίκαιο ερμηνεία δεν μπορεί να κατστρατηγει το κείμενο του Συντάγματος. Τέλος, λίαν προβληματική είναι και κατά την άποψή μου, η έλλειψη αναφορών στη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων και στη συμμετοχή του Δημοσίου σε αυτή. Η δε εποπτεία πρέπει να είναι σοβαρή και όχι να απολήξει ευχολόγιο, όπως συχνά παρατηρούμε στην Ελλάδα. Γενικά, οι ρυθμίσεις αφήνουν ευρύ πεδίο στα ΝΠΠΕ και χρειάζεται πιο λεπτομερής ρύθμισή τους, προκειμένου να αμβλυνθεί και το στίγμα της αντισυνταγματικότητας.
Άρθρο 143. Ποια θα είναι η ελάχιστη διάρκεια των σπουδών; Θα είναι αντίστοιχη των δημόσιων ΑΕΙ; Αλλιώς θα έχουμε απόφοιτους 3τους φοίτησης με ακαδημαϊκή ισοδυναμία αποφοίτων 4τους, 5τους και 6τους φοίτησης
Άρθρο 146: Γιατί λαμβάνεται ως ΕΒΕ αυτή του πεδίου με τις χειρότερες επιδόσεις αντί να υπάρχει διαφορετική ΕΒΕ ανά πεδίο; Οι υποψήφιοι του πεδίου επιστημών υγείας πχ. έχουν κατά κανόνα καλύτερες επιδόσεις από αυτούς του πεδίου οικονομίας-πληροφορικής.
Άρθρο 147: υποχρέωση υποτροφιών στο 5% των φοιτητών ενώ τα ΠΜΣ των δημόσιων ΑΕΙ υποχρεούνται να δίνουν υποτροφίες έως του 30% των φοιτητών
Άρθρο 151: μόνον το 80% των διδασκόντων υποχρεούται να κατέχει διδακτορικό δίπλωμα όταν για οποιαδήποτε μάθημα σε δημόσιο ΑΕΙ δεν μπορείς να είσαι καν συμβασιούχος διδάσκων χωρίς διδακτορικό.
Αυτές είναι 4 κραυγαλέες ευνοϊκές ρυθμίσεις υπέρ των «ιδιωτικών» που συνιστούν αθέμιτο ανταγωνισμό σε βάρος των δημόσιων ΑΕΙ
Χαίρετε.
Πρωτεύον: Παρακάτω παραθέτω το Άρθρο 16 του ισχύοντος Συντάγματος. Ειδικότερα από το εδάφιο 5 και το εδάφιο 8, είναι φανερό, πως το νομοσχέδιο είναι αντισυνταγματικό. Περί αυτού έχουν εκφραστεί γνωστοί συνταγματολόγοι. Η Κυβέρνηση, όπως φαίνεται από το συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων, θα μπορούσε να αναθεωρήσει το άρθρο 16 κατά την επόμενη επικείμενη αναθεώρηση και να προχωρήσει, μετά, σε ένα παρόμοιο νομοθέτημα. Αυτή τη στιγμή νομίζω πως νομοθετεί πέρα από το ισχύον Σύνταγμα. Σύμφωνα με το Άρθρο 120, εδάφιο 4, υποχρεούμαι να επισημάνω αυτή την παρέκκλιση.
Δευτερεύον: Το υπάρχον χρονικό περιθώριο για συζήτηση και διαβούλευση είναι μικρό, οπότε δεν είναι εφικτό να διαβαστεί προσεκτικά και να υπάρξουν λογικές παρατηρήσεις για ένα μελλοντικό νομοσχέδιο, το οποίο θα μπορούσε να κατατεθεί μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος.
‘Αρθρο 16: (Παιδεία, τέχνη, επιστήμη)
1. H τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Kράτους. H ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα.
2. H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.
3. Tα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα.
4. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Tο Kράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους.
5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόμος ορίζει.
Eιδικός νόμος ορίζει όσα αφορούν τους φοιτητικούς συλλόγους και τη συμμετοχή των σπουδαστών σ’ αυτούς.
6. Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Tο υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που νόμος ορίζει. Tα σχετικά με την κατάσταση όλων αυτών των προσώπων καθορίζονται από τους οργανισμούς των οικείων ιδρυμάτων.
Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν μπορούν να παυθούν προτού λήξει σύμφωνα με το νόμο ο χρόνος υπηρεσίας τους παρά μόνο με τις ουσιαστικές προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 88 παράγραφος 4 και ύστερα από απόφαση συμβουλίου που αποτελείται κατά πλειοψηφία από ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, όπως νόμος ορίζει.
Nόμος ορίζει το όριο της ηλικίας των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων εωσότου εκδοθεί ο νόμος αυτός οι καθηγητές που υπηρετούν αποχωρούν αυτοδικαίως μόλις λήξει το ακαδημαϊκό έτος μέσα στο οποίο συμπληρώνουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους.
7. H επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από το Kράτος και με σχολές ανώτερης βαθμίδας για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρία χρόνια, όπως προβλέπεται ειδικότερα από το νόμο, που ορίζει και τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων αποφοιτούν από τις σχολές αυτές.
8. Nόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους χορήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτουργία εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν στο Kράτος, τα σχετικά με την εποπτεία που ασκείται πάνω σ’ αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους.
H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται.
9. O αθλητισμός τελεί υπό την προστασία και την ανώτατη εποπτεία του Kράτους.
Tο Kράτος επιχορηγεί και ελέγχει τις ενώσεις των αθλητικών σωματείων κάθε είδους, όπως νόμος ορίζει. Nόμος ορίζει επίσης τη διάθεση των ενισχύσεων που παρέχονται κάθε φορά στις επιχορηγούμενες ενώσεις σύμφωνα με τον προορισμό τους.
‘Αρθρο 120: (Ακροτελεύτια διάταξη)
1. Το Σύνταγμα αυτό, που ψηφίστηκε από την Ε’ Aναθεωρητική Bουλή των Ελλήνων, υπογράφεται από τον Πρόεδρό της, δημοσιεύεται από τον προσωρινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην Εφημερίδα της Kυβερνήσεως, με διάταγμα που προσυπογράφεται από το Yπουργικό Συμβούλιο και αρχίζει να ισχύει από τις ένδεκα Iουνίου 1975.
2. O σεβασμός στο Σύνταγμα και τους νόμους που συμφωνούν με αυτό και η αφοσίωση στην Πατρίδα και τη Δημοκρατία αποτελούν θεμελιώδη υποχρέωση όλων των Ελλήνων.
3. O σφετερισμός, με οποιονδήποτε τρόπο, της λαϊκής κυριαρχίας και των εξουσιών που απορρέουν από αυτή διώκεται μόλις αποκατασταθεί η νόμιμη εξουσία, οπότε αρχίζει και η παραγραφή του εγκλήματος.
4. H τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία.
«Σύνταγμα της Ελλάδας. Άρθρο 16.
5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση»: Η διατύπωση είναι σαφής, ξεκάθαρη και δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας.
– Σε κάθε περίπτωση, η προτεινόμενη εμπορευματοποίηση της γνώσης θα οδηγήσει σε σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες και θα δυσχεράνει ακόμα περισσότερο τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα πρόσβασης στην εκπαίδευση.
– Η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων θα ενθαρρύνει τη διακριτή μεταχείριση βάσει οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων, ενώ παράλληλα θα αποσπάσει πόρους από το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, μειώνοντας έτσι τη χρηματοδότηση και την ποιότητα της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης.
– Επιδίωξη κάθε ευνομούμενου κράτους θα πρέπει να αποτελεί η ενίσχυση και η βελτίωση του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος, προσφέροντας ισότιμη πρόσβαση σε όλους τους πολίτες και εξασφαλίζοντας υψηλή ποιότητα εκπαίδευσης για όλους, ανεξάρτητα από την κοινωνική και οικονομική τους κατάσταση, και όχι η προώθηση ιδιοτελών (οικονομικών και πολιτικών) συμφερόντων μέσω της εμπορευματοποίησης της ανώτατης εκπαίδευσης.
Καλησπέρα σας, αναφορικά με τα παιδιά που είναι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού (Ελβετία) με ελληνική και ελβετική υπηκοότητα, εάν έρθουν στην Ελλάδα να σπουδάσουν στα μη κρατικά Πανεπιστήμια (με πχ απολυτήριο λυκείου IB ), θα χάνουν το status του μονίμου κατοίκου εξωτερικού (λόγω παρέλευσης του 6μηνου) και θα οφείλουν να κάνουν κανονικά την στρατιωτική τους θητεία στην Ελλάδα;
Ευχαριστώ πολύ
Καταρχήν θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι εξυπηρετεί η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Συμπληρώνει τα υπάρχοντα κρατικά; Τα αντικαθιστά; Δε θα πρέπει πρώτα να εξαντληθεί κάθε περιθώριο αναβάθμισης των κρατικών με στελέχωση, περισσότερους πόρους για έρευνα και σύνδεση με τις ανάγκες της αγοράς; Μήπως η πρότερη πλασματική απαξίωση ενός δημόσιου θεσμού (τεχνητή υποστελέχωση, δυσκολία εξεύρεσης πόρων με «γραφειοκρατικά» εμπόδια, κομματικούς χρωματισμούς με όφελος των λίγων και «αρεστών» κλπ) έχει απώτερους σκοπούς; Δεν υπάρχουν αντίστοιχες προσπάθειες και σε άλλους δημόσιους θεσμούς πχ Υγεία, εθνικά δίκτυα μεταφορών, Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση κλπ;
Μπορεί να βελτιωθεί κάτι σε δημόσιο θεσμό, όταν αυτή η «βελτίωση» παρακάμπτει το Σύνταγμα και δεν υπάρχει ευρύτερη συναίνεση, όχι μόνο από τα πολιτικά κόμματα, αλλά και τους αρμόδιους – σχετικούς κοινωνικούς εταίρους; Θα είναι εφικτές κάποιες βασικές, κατά τη γνώμη μου, προϋποθέσεις, όπως:
– Να είναι υποχρεωτικός ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας των μη κρατικών ιδρυμάτων
– Να διαμορφωθεί κοινό πλαίσιο διασφάλισης ποιότητας για τα δημόσια και τα μη κρατικά ιδρύματα
– Να υπάρχει κοινό σύστημα εισαγωγής με προϋποθέσεις που διασφαλίζουν την ποιότητα (πχ ελάχιστη βάση εισαγωγής, αδιάβλητο σύστημα, παρόμοιοι κύκλοι σπουδών κλπ)
– Οικονομική στήριξη των φοιτητών με κριτήρια πραγματικής ανάγκης και όχι απλά από μια φορολογική δήλωση, η οποία τις περισσότερες φορές παραποιεί ή αποκρύπτει την πραγματική οικονομική δραστηριότητα
– Αποφυγή κορεσμού σε αντικείμενα σπουδών με ειδικότητες, που υπάρχουν σε έλλειψη ή καινοτόμες ειδικότητες
528 καθηγητές Πανεπιστημίων τάσσονται κατά του νομοσχεδίου. Όλοι αυτοί, δημόσιοι λειτουργοί που ξέρουν και υπηρετούν τα πανεπιστήμια μας κάνουν λάθος; Η κυβέρνηση πρέπει να ακούσει την ακαδημαϊκή κοινότητα και την κοινωνία κι όχι μόνο όσους έχουν οικονομικά συμφέροντα.
https://www.kontranews.gr/koinonia/500-panepistimiakoi-enantia-stin-idrysi-idiotikon-panepistimion/
Οι κίνδυνοι από τα ιδιωτικά πανεπιστήμια για τα δημόσια είναι πολλοί και νομίζω πως όσοι δεν τους βλέπουν εθελοτυφλούν. Όσοι λένε ότι θα βελτιωθούν τα δημόσια πανεπιστήμια μέσω του ανταγωνισμού, έχουν δει να βελτιώνονται τα δημόσια σχολεία χάρη στα ιδιωτικά; Νομίζω όχι. Η βελτίωση δημόσιων σχολείων και πανεπιστημίων θα έρθει μέσα από ενίσχυση οικονομική και με ανθρώπινο δυναμικό. Τα μυαλά που μεταναστεύουν δεν θα τα προσελκύσουν αμφίβολης ποιότητας ιδρύματα, αλλά αξιοπρεπείς συνθήκες διδασκαλίας και έρευνας στα αναγνωρισμένα δημόσια πανεπιστήμιά μας.
Καταρχήν συμφωνώ με την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων με κάποιες προϋποθέσεις:
– Να είναι υποχρεωτικός ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας των μη κρατικών ιδρυμάτων
– Να διαμορφωθεί κοινό πλαίσιο διασφάλισης ποιότητας για τα δημόσια και τα μη κρατικά ιδρύματα
– Να υπάρχει κοινό σύστημα εισαγωγής με προϋποθέσεις που διασφαλίζουν την ποιότητα (πχ ελάχιστη βάση εισαγωγής, αδιάβλητο σύστημα, παρόμοιοι κύκλοι σπουδών κλπ)
– Αποφυγή κορεσμού σε αντικείμενα σπουδών με ειδικότητες, που υπάρχουν σε έλλειψη ή καινοτόμες
Καταρχάς το συγκεκριμένο νομοσχέδιο -σύμφωνα με πάρα πολλούς διαπρεπείς συνταγματολόγους- παραβιάζει το άρθρο 16 του Συντάγματος. Σε περίπτωση που το νομοσχέδιο όμως αυτό περάσει, θα έπρεπε κατ’ ελάχιστον να προβλεφθεί η γεωγραφική κατανομή των μη κρατικών πανεπιστημίων. Η αστικοποίηση στην Ελλάδα όπως όλοι γνωρίζουμε είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Η αύξηση των ενοικίων και η πληθυσμιακή αύξηση που θα έχουμε στα μεγάλα αστικά κέντρα θα είναι καταστροφική.
Ο νέος νόμος απαγορεύει σε μια ομάδα ομότιμων καθηγητών ελληνικών κρατικών πανεπιστημίου (ΝΠΔΔ) σε κλάδο που δεν απαιτεί δαπανηρές εγκαταστάσεις, σε συνεργασία ενδεχομένως με συναδέλφους τους από διεθνώς κορυφαία πανεπιστήμια,να ιδρύσουν μια ιδιωτική πανεπιστημιακή σχολή.
Απαιτεί 3 σχολές και 30 καθηγητές, χώρια τα άλλα…
Γιατί ;
Οι ομότιμοι καθηγητές και οι καθηγητές κορυφαίων διεθνών πανεπιστημίων δεν κατέχουν τις γνώσεις για την ίδρυση και λειτουργία μιας σχολής της ειδικότητάς τους;
Επίσης: όταν η πλειοψηφία των σχολών-τμημάτων των Ελληνικών ΑΕΙ απέχει από το να έχει 30+ καθηγητές, πως είναι δυνατόν αυτό να απαιτείται από τα νέα ΝΠΠΕ ;
Η ΑΣΠΑΙΤΕ θα πρέπει να οργανωθεί σαν Παιδαγωγικό Πανεπιστήμιο Αθηνών με : 1.Πολυτεχνική Σχολή Εκπαιδευτικών Μηχανικών 2. Σχολή Εκπαιδευτικής Διοίκησης & Πολιτικής, 3.Σχολή Εκπαιδευτικών Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με έμφαση στην παιδαγωγική εξειδίκευση όλων των κλάδων της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε μεταπτυχιακό επίπεδο ή και πτυχιακό επίπεδο.
Στο άρθρο 16 του Συντάγματος προβλέπεται ρητά ότι η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση, ότι οι καθηγητές τους είναι δημόσιοι λειτουργοί και ότι η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται.Από το 1975 μέχρι σήμερα η παροχή της ανώτατης εκπαίδευσης αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση (άρθ. 16 παρ. 5), η απαγόρευση της ίδρυσης ανωτάτων σχολών από ιδιώτες (άρθ. 16 παρ. 8) και η ιδιότητα του δημοσίου λειτουργού για τους Καθηγητές ΑΕΙ (άρθ. 16 παρ. 6) είχε για όλους, δικαστές, νομικούς, καθηγητές, πολιτικούς και απλούς πολίτες την ίδια ακριβώς έννοια.Μπορεί κάποιοι να διαφωνούν με τη σκοπιμότητα της ρύθμισης, όλοι όμως γνώριζαν και εξακολουθούν να γνωρίζουν ότι το ρήμα «απαγορεύω» και το επίρρημα «αποκλειστικά» δεν είναι δεκτικά ερμηνείας. Η συγκεκριμένη μορφή κρατικής οργάνωσης που χαρακτηρίζεται «νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου» δεν μπορεί να υποδηλώνει ούτε κρατικά ιδρύματα ούτε κρατικές επιχειρήσεις ούτε κρατικά μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα, πολλώ δε μάλλον τα αντίστοιχα ιδιωτικά. Ο όρος δημόσιος λειτουργός δεν μπορεί να ερμηνευθεί ότι αναφέρεται και σε δημόσιους ή ιδιωτικούς υπαλλήλους, συμβασιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες ή επιχειρηματίες. Μοναδική συνταγματική οδός για να αλλάξουν όλα αυτά είναι η διαδικασία της αναθεώρησης.
Η αυστηρή νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την απαγόρευση αναγνώρισης τίτλων σπουδών από φορείς που δεν συνιστούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου εξακολουθεί να βρίσκει εφαρμογή, χωρίς περιορισμούς, ως προς την παροχή επ’ αμοιβή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης που προέρχεται από αυτά τα τρίτα κράτη. Συναφώς, δεν ισχύουν, ως προς την Ελλάδα, όσα δέχτηκε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) στην απόφαση της 6ης Οκτωβρίου 2020, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας (C-66/18), σχετικά με τη δέσμευση των κρατών μελών από τις απαιτήσεις του ενωσιακού δικαίου όταν αυτά εκτελούν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τη Γενική Συμφωνία για τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών (General Agreement on Trade in Services, άλλως GATS). Διότι, η Χώρα μας, με ρητή δήλωσή της στη στήλη του πίνακα Συγκεκριμένων Υποχρεώσεων (Schedule of Specific Commitments) της GATS που αναφέρεται στους «περιορισμούς όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά» και σε συνάρτηση με τις υπηρεσίες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που παρέχονται μέσω εμπορικής παρουσίας, έχει επιφυλαχθεί του δικαιώματός της για επιβολή κάθε είδους περιορισμών, χωρίς δεσμεύσεις, ως προς τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που χορηγούν κρατικώς αναγνωρισμένα διπλώματα.
Αν και η διατήρηση της παραπάνω επιφύλαξης στη GATS συνδέεται ευθέως με την τήρηση των απαιτήσεων του άρθρου 16, παρ. 5 και 8, του Συντάγματος, όπως αυτές ερμηνεύονται παγίως και από τη νομολογία του ΣτΕ, διάφοροι, εμφορούμενοι από τον μεταρρυθμιστικό τους οίστρο, προτείνουν την ανάκληση της εν λόγω επιφύλαξης, προκειμένου να υπερκεραστεί η συνταγματική απαγόρευση της εγκατάστασης ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που προέρχονται από χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ορισμένοι, μάλιστα, προεξοφλούν, χωρίς ιδιαίτερο προβληματισμό, την ανάκληση αυτή με τον κυνισμό ο οποίος διακατέχει κάθε τυπικώς νομιμοποιημένη, αλλά ουσιαστικώς ανέλεγκτη, εξουσία και τον οποίο έχει εκφράσει με τον πλέον εύγλωττο τρόπο ο H. Kissinger, λέγοντας ότι «το παράνομο, το πετυχαίνουμε αμέσως˙ το αντισυνταγματικό, μας παίρνει λίγο περισσότερο χρόνο».
Η εγκατάσταση μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα και, ιδίως, αυτών που προέρχονται από κράτη εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα μπορούσε να επιτραπεί μόνο μέσω της τυπικής συνταγματικής αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 110 του τελευταίου.
Μέχρι δε να καταστεί εφικτή η κίνηση της σχετικής αναθεωρητικής διαδικασίας, οι θιασώτες της ίδρυσης μη κρατικών πανεπιστημίων έχουν ακόμη αρκετό χρόνο να αναλογιστούν τους σοβαρότατους κινδύνους που ενέχει, για την ακαδημαϊκή ελευθερία των διδασκόντων και των διδασκομένων, η ιδιωτική χρηματοδότηση υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης. Το τελευταίο δίμηνο, η επικαιρότητα είναι πολύ διδακτική, καθώς, μεταξύ άλλων, καθίσταται φανερή η αδυναμία ακόμη και των πιο φημισμένων μη κρατικών πανεπιστημίων στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να διατηρήσουν την αυτονομία τους, διότι μεγάλοι χορηγοί τους αρνούνται και επιχειρούν να εμποδίσουν την άσκηση κριτικής κατά του Ισραήλ και υπέρ των Παλαιστινίων.
Και φυσικά το πρώτο ιδιωτικό πανεπιστήμιο που θα ανοίξει στη χώρα μας που θα είναι σχολή υγείας, παράρτημα του κερδοσκοπικού «University of Nicosia», θα ονομαστεί University of Nicosia Greece Branch Medical Limited, όπου Limited βλ. Ε.Π.Ε., Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης, και θα ανήκει από κοινού στην μητρική κερδοσκοπική εταιρεία του ιδιωτικού «Πανεπιστημίου» της Λευκωσίας και στον όμιλο Hellenic Health Group, ιδιοκτησίας CVC μόνο μη κερδοσκοπικό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.
H κυβέρνηση της χώρας, προωθεί νομοθέτημα το οποίο έρχεται σε εξώφθαλμη αντίθεση με τις ρητές πιο κάτω διατάξεις Συντάγματος των Ελλήνων:
Άρθρο 16 παρ. 5 εδάφιο 1 «Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση»,
Άρθρο 16 παρ. 6 εδάφιο 1 «Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί»
Άρθρο 16 παρ.8. εδάφιο 2 «Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται»
Υπηρετούμε το Δημόσιο Πανεπιστήμιο και γράμματα γνωρίζουμε: Το Άρθρο 16 του Συντάγματος μπορεί να το διαβάσει καθένας και καθεμία. Το νομοσχέδιο για τα δήθεν «ελεύθερα» ή «μη κρατικά» πανεπιστήμια είναι εξώφθαλμα αντισυνταγματικό. Γιατί όταν το Σύνταγμα λέει «απαγορεύεται» δεν εννοεί τίποτα άλλο από ότι απαγορεύεται.
Τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, αισθανόμαστε δυσάρεστη έκπληξη για την ευκολία με την οποία η κυβέρνηση της χώρας, προωθεί νομοθέτημα το οποίο έρχεται σε εξώφθαλμη αντίθεση με τις ρητές πιο κάτω διατάξεις Συντάγματος των Ελλήνων:
Άρθρο 16 παρ. 5 εδάφιο 1 «Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση»,
Άρθρο 16 παρ. 6 εδάφιο 1 «Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί»
Άρθρο 16 παρ.8. εδάφιο 2 «Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται»
Υπηρετούμε το Δημόσιο Πανεπιστήμιο και γράμματα γνωρίζουμε: Το Άρθρο 16 του Συντάγματος μπορεί να το διαβάσει καθένας και καθεμία. Το νομοσχέδιο για τα δήθεν «ελεύθερα» ή «μη κρατικά» πανεπιστήμια είναι εξώφθαλμα αντισυνταγματικό. Γιατί όταν το Σύνταγμα λέει «απαγορεύεται» δεν εννοεί τίποτα άλλο από ότι απαγορεύεται.
Κατά συνέπεια, η κυβέρνηση αλλά και οι επιχειρήσεις, οι οποίες φιλοδοξούν να ιδρύσουν πανεπιστημιακές εταιρείες ή παραρτήματα ξένων ιδρυμάτων στην Ελλάδα παρακάμπτοντας τη συνταγματική επιταγή, ας λάβουν υπόψη τους ότι:
Ορκιστήκαμε ως δημόσιοι λειτουργοί να υπηρετούμε το Σύνταγμα και θα το πράξουμε, προβάλλοντας σε όλα τα επίπεδα και ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, την αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου, ακόμη αν αυτό νομοθετηθεί. Δυστυχώς η χώρα μας έχει ήδη μία, την πρώτη μετά τη δικτατορία, διεθνή καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για παραβίαση των βασικών συνταγματικών αρχών.
Το θέμα τής ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αυτή την χρονική στιγμή είναι άνευ αντικειμένου,διότι η δημόσια καλύπτει όλες τις ανάγκες της εσωτερικής ζήτησης και μπορούμε να πούμε ότι θα επιφέρει επί πλέον υποβάθμιση των πτυχίων και περίσσευμα επιστημόνων
Το νομοσχέδιο έχει πολλά θετικά στοιχεία και αξίζουν συγχαρητήρια στον υπουργό και την Κυβέρνηση που τολμάνε να κάνουν το αυτονόητο. Θα ήθελα ωστόσο να σταθώ στην ανάγκη να δημιουργηθούν οι απαραίτητες δικλίδες για τη δημιουργία υψηλής παρεχόμενης υπηρεσίας από τα παραρτήματα. Το νομοσχέδιο θα μπορούσε να βελτιωθεί στα εξής:
1. Οι προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας εβδομαδιαίως είναι πάρα πολλές για πανεπιστημιακούς καθηγητές που κάνουν έρευνα και ταυτόχρονα έχουν και άλλες αρμοδιότητες διοικητικού χαρακτήρα. Στις ΗΠΑ και τη Μ Βρετανία σε Πανεπιστήμια με ερευνητικό προσανατολισμό (δλδ. non-teaching universities) οι ώρες διδασκαλίας δεν είναι πάνω από 120-150 το χρόνο. Οι 12 ώρες του νομοσχεδίου κλείνει το μάτι στα Teaching Universities και τα κολλέγια που δε δίνουν βάση στην έρευνα και αμείβουν το διδακτικό προσωπικό τους πολύ χαμηλότερα από τα Research universities. Ένα πανεπιστήμιο μπορεί να έχει διδασκαλία για 40 εβδομάδες. Αυτό σημαίνει 12 x 40 = 520 ώρες. Είναι εξωφρενικό αν θα ισχύει κάτι τέτοιο ή ακόμα και οτιδήποτε κοντά στις 300 ώρες.
2. Πρέπει να καθοριστεί ένα minimum αμοιβής για τους ακαδημαϊκούς. Φυσικά η αγορά είναι ελεύθερη, ωστόσο ένα minimum ποσό ανά βαθμίδα θα εξασφάλιζε την ποιοτική προσέλευση ακαδημαϊκών και την απομάκρυνση ιδρυμάτων που δε σκοπεύουν να επενδύσουν σε πραγματικά ποιοτικές παροχές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
3. Οπωσδήποτε χρήση Journal rankings για την αξιολόγηση του διδακτικού προσωπικού τόσο των κρατικών όσο και των μη κρατικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κάτι στα πρότυπα του Research Excellence Framework (https://www.ref.ac.uk) που εφαρμόζεται στη Μ Βρετανία θα είχε εξαιρετική εφαρμογή. Επίσης θα έδινε τη δυνατότητα σε καλά ιδιωτικά πανεπιστήμια που έχουν καθηγητές που δημοσιεύουν σε υψηλής ποιότητας ακαδημαϊκά περιοδικά να ξεχωρίσουν και να απεμπολήσουν το αίσθημα χαμηλής ποιότητας της μη κρατικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Παραδείγματος χάρη η λίστα Financial Times 50 journals (https://www.ft.com/content/3405a512-5cbb-11e1-8f1f-00144feabdc0) & to Academic Journal Guide της Βρετανίας (https://charteredabs.org/academic-journal-guide-2021/) όσον αφορά τις σχολές διοίκησης και οικονομικών.
4. Τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα πρέπει να μπορούν να διεκδικούν ερευνητικά κονδύλια μέσα από ερευνητικά προγράμματα από κρατικούς και μη κρατικούς φορείς χωρίς καμία διαφοροποίηση από τα κρατικά πανεπιστήμια.
Μπροστά σε ουσιαστικά κοινωνικά προβλήματα που μαστίζουν τη χώρα, π.χ. ανεργία, συμφωνώ με την ίδρυση μη-κρατικών (ή ιδιωτικών) πανεπιστημίων αντί να εμμένουμε σε απολιθωμένες διατυπώσεις του άρθρου 16. Η παρουσία των ιδιωτικών πανεπιστημίων πώς επηρεάζει το δικαίωμα μου να σπουδάσω σε δημόσιο πανεπιστήμιο, τη στιγμή που μου προσφέρεται και η δυνατότητα του δημοσίου πανεπιστημίου; Πρώτη φορά λειτουργεί η ιδιωτική πρωτοβουλία στην Ελλάδα; Η λειτουργία των μη-κρατικών πανεπιστημίων ελπίζω να κάνει πιο ανταγωνιστικά τα δημόσια πανεπιστήμια. Ελπίζω να είναι αξιοκρατικές οι προσλήψεις και να προσφέρονται ανταγωνιστικές γνώσεις στους φοιτητές.
Καταρχάς θεωρώ ότι η πραγματική απελευθέρωση των αγορών οδηγεί στον ανταγωνισμό και στη βελτίωση των προϊόντων και υπηρεσιών. Στην προκείμενη περίπτωση καλά κάνει η κυβέρνηση και θέλει την λειτουργιά στην χωρά μας ιδιωτικών πανεπιστήμιων που ανήκουν στην τριαντάδα στους διεθνείς πίνακες κατάταξης παρόλο που αυτό αποτελεί παραβίαση του συντάγματος. Βεβαία μήπως το σύνταγμα δεν παραβιάζεται όταν μια ορισμένη ομάδα ανθρώπων ορίζει ποια δουλεία θα κάνει μια άλλη που μπορεί να την ανταγωνιστεί; Εννοώ το ΤΕΕ που δεν επιτρέπει επαγγελματικά δικαιώματα σε ελληνικά πανεπιστήμια όπως το ΠΑΔΑ που συμφώνα με τις αξιολογήσεις που έχει από την ΕΘΑΑΕ και τους διεθνείς πίνακες κατάταξης (webometrics, timeshighereducation και άλλα) είναι σαφώς ανώτερο από αλλά που αποδίδουν τέτοια δικαιώματα.
Η κυρία υφυπουργός πρόσφατα έκανε δήλωση για την διαδικασία που το ΠΑΔΑ και τα υπόλοιπα νέα πανεπιστήμια θα ακολουθήσουν για πρώτη φορά στην χώρα μας και δίχως να έχει γίνει κάτι αντίστοιχο στο παρελθόν, έτσι ώστε τα πτυχία του να γίνουν ισότιμα με τα κατώτερα από αυτά αλλά παλαιά εθνικά δημόσια πανεπιστήμια. Μας δίνει μια διαδικασία που δεν θα φτάσει μάλλον ποτέ στο τέλος της λόγο των πιέσεων από τα αντικρουόμενα συμφέροντα, που θέλουν κλειστά επαγγέλματα που αυτά θα ελέγχουν (παραθέτω παρακάτω την δήλωση της).
Αναρτιέμαι εάν τα νέα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα υποχρεωθούν να ακολουθούσουν την ιδία διαδικασία ή θα θεωρηθούν εκ ορισμού πεφωτισμένα, που σαν τέτοια δεν χρειάζεται καμία διαδικασία.
Αλλά επειδή τελικά ζούμε σε μια χωρά που σίγουρα δεν είναι μπανανιά και ισχύει ισονομία και ισότητα πρέπει να προστεθούν τα κάτωθι στο άρθρο 138 του μέρους Δ:
• Να θεσπίσει την ιδία διαδικασία για την αναγνώριση των πτυχίων που θα αποδίδουν τα νέα ιδιωτικά πανεπιστήμια με αυτή που εφαρμόζετε στο ΠΑΔΑ.
• Εφόσον τα νέα πανεπιστήμια τελικά περάσουν από την ιδία αυτή διαδικασία με την σειρά τους, και μετα από το ΠΑΔΑ να εκδίδουν ισότιμα πτυχία (σύμφωνα με την διαδικασία που μας λέει η υφυπουργός και σας προ συνάπτω αμέσως παρακάτω).
• Οι επαγγελματικές οργανώσεις αφού πάψουν να λειτουργούν σαν συντεχνίες σε τριτοκοσμική χώρα να αποδέχονται όλους τους αποφοίτους από οπουδήποτε μέσω σοβαρών εξετάσεων που θα πιστοποιούν την εξεταζόμενο για την ικανότητα του να ασκεί το επάγγελμα του, ή ακόμα καλύτερα να ασχοληθούν με την επιστήμη που επιμελούνται όπως κάνουν οι αντίστοιχες οργανώσεις του εξωτερικού (ΙΕΕ, ΙΕΕΕ και άλλες) δίχως να επεμβαίνουν στο επάγγελμα πάρα μόνο με σοβαρές δημοσιεύσεις.
• Να ενταχθεί η εισαγωγή των υποψήφιων στα ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια στο σύστημα πανελληνίων εξετάσεων ή με όποιο σύστημα λειτουργεί τότε.
Σημείωση:
Η διαδικασία αναγνώρισης κατά την κυρία υφυπουργό, που θα πρέπει να ισχύει για το ΠΑΔΑ και για τα πτυχία μηχανικού που αυτό αποδίδει:
1. Το πρόγραμμα του πρώτου κύκλου σπουδών να έχει δέκα ακαδημαϊκά εξάμηνα.
2. Το περιεχόμενο των σπουδών και ο τίτλος του διπλώματος που απονέμεται να αντιστοιχεί στη βασική ειδικότητα του μηχανικού.
3. Να διασφαλίζεται στα προγράμματα σπουδών ότι περιλαμβάνονται μαθήματα που θεμελιώνουν τις γνώσεις, τις βασικές επιστήμες, ότι αναπτύσσονται μαθήματα κορμού της ειδικότητας.
4. Ότι γίνεται εμβάθυνση και εμπέδωση σε υψηλό επίπεδο των γνώσεων στο γνωστικό αντικείμενο.
5. Ότι αποκτώνται γνώσεις για τη μεθοδολογία που λύνουν προβλήματα για την ανάλυση, τη σύνθεση, τον σχεδιασμό συστημάτων και εφαρμογών.
6. Ότι αναπτύσσονται ερευνητικές ικανότητες. Και όλα αυτά πρέπει να πιστοποιούνται από την ΕΘΑΑΕ.
7. Προβλέπεται, επίσης, η εκπόνηση διπλωματικής εργασίας που να διαρκεί τουλάχιστον ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο σε αντικείμενο συναφές με τα γνωστικά αντικείμενα του τμήματος.
8. Το 80% των μελών ΔΕΠ του τμήματος έχει γνωστικό αντικείμενο σε αντικείμενα μηχανικού και αυτό βεβαιώνεται από την ΕΘΑΑΕ.
9. Το προπτυχιακό πρόγραμμα των σπουδών είναι συναφές σε ποσοστό τουλάχιστον 70% με το πρόγραμμα των σπουδών της Πολυτεχνικής Σχολής.
10. Να έχει ολοκληρώσει έναν πλήρη κύκλο σπουδών.
11. Το σύνολο των αποφοίτων που έχουν παρακολουθήσει το πρόγραμμα σπουδών επί του οποίου κρίνει την αντιστοιχία η επιτροπή θα αποκτήσει τα δικαιώματα, όπως η επιτροπή θα κρίνει.
12. Όλη η τήρηση των προϋποθέσεων πιστοποιείται και από το πρόγραμμα της Συγκλήτου.
13. Το υποβάλλει στην Επιτροπή Μεταφορών. Βεβαιώνεται η ύπαρξη και η πλήρωση αυτών των προϋποθέσεων.
14. Μπορεί το Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών να ζητήσει τη συνδρομή και άλλων αρμόδιων Υπουργών και να κρίνει με κάθε πρόσφορο αποδεικτικό μέσο αν συντρέχουν όλες αυτές οι προϋποθέσεις.
15. Η διαδικασία αυτή καταληκτικά προχωρά με όσο το δυνατόν γρηγορότερη και υπεύθυνη επίλυση του προβλήματος, με σεβασμό στους φοιτητές, με σεβασμό στους αποφοίτους, με σεβασμό στη διαδικασία.
Είναι λυπηρό και κυρίως επικίνδυνο, μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση να καταστρατηγεί το Σύνταγμα. Από την στιγμή που θα γίνει η αρχή με την επικείμενη ψήφιση του νομοσχεδίου σε ό,τι αφορά στα ιδιωτικά πανεπιστήμια (ας μη μας κοροϊδεύει η κυβέρνηση, περί αυτού πρόκειται), το Σύνταγμα θα καταντήσει ένα κουρέλι. Για μένα, είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για μία πηγή εσόδων για το κράτος (π.χ. τα 500 εκατομμύρια που «φεύγουν» κάθε χρόνο), αλλά και προσπάθεια υποβάθμισης και κυρίως απαξίωσης των δημόσιων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Τα υπόλοιπα άρθρα απλά διανθίζουν τον κύριο στόχο του νομοσχεδίου, που είναι η ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων. ΤΙ ΚΡΙΜΑ, ΤΙ ΝΤΡΟΠΗ!!!!
Εάν η διασφάλιση της λειτουργίας των Δημοσίων Πανεπιστημίων είναι προτεραιότητα του Υπουργείου Παιδείας τότε στα άρθρα πρέπει να συμπεριληφθεί και η ορθή λειτουργία των Φοιτητικών Συλλόγων, οι οποίοι λαμβάνουν αποφάσεις για το κλείσιμο των σχολών. Τα Πανεπιστήμια πρέπει να είναι ανοιχτά και το Υπουργείο πρέπει με νομοθετικό πλαίσιο να διασφαλίσει τη λειτουργία τους. Επιπλέον σε ορισμένα τμήματα δεν γίνονται διαδικτυακές εξετάσεις με αποτέλεσμα λιμνάζοντες φοιτητές. Στα Ν.Π.Π.Ε δεν θα επιτρεπόταν ΠΟΤΕ το χάος που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
– Το άρθρο 16 του Συντάγματός μας αναφέρει ρητά ότι «η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται». Επομένως, η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων αποτελεί ξεκάθαρη παραβίαση του Συντάγματος. Αυτό πώς θα το κάνουν τούμπα δεν κατανοώ….Ας καταλάβουν και οι υπέρ του νομοσχεδίου ότι αν περάσει το νομ. χωρίς αναθεώρηση του Συντάγματος, μιλάμε για δικτατορία και όχι δημοκρατία.
– Τι ακριβώς εννοεί η κυβέρνηση όταν λέει «μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά» πανεπιστήμια, δηλαδή θα ιδρυθούν τα ιδιωτικά και θα φοιτούν οι φοιτητές δωρεάν? Άρα τι είναι δημόσια?? Ποιός κρύβεται από πίσω? Ιδιωτικές επιχειρήσεις προφανώς.
– Τα σοβαρά ξένα πανεπιστήμια δεν άνοιξαν παραρτήματα σε άλλες χώρες θα ανοίξουν στην Ελλάδα, ας συνέλθουμε λίγο.
– Να σταματήσει η απαξίωση των δημοσίων πανεπιστημίων. Το κόλπο είναι στημένο και στα μέτρα σας, που λέει και το τραγούδι, απαξίωση και μετά ξεπούλημα. Χρήματα στη παιδεία. Τώρα!! Που από το νήπιο μέχρι και το πτυχίο πληρώνουμε….από φροντιστήρια, και μετά στέγη, κλπ. Ας αναβαθμίσουμε πρώτα το σύστημα που υπάρχει φτιάχνοντας εστίες να μένουν οι φοιτητές, δίνοντας υποτροφίες, παροχή Η/Υ, κλπ. Υπάρχουν άνθρωποι που θα μπορούσαν να προτείνουν σοβαρές δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά ποιός θα δώσει λεφτά???
–
Χρειάζεται ν αναφερω οτι ανάφεραν κι έχουν επισημάνει ήδη οι άπαντες, την απλούστατη δηλαδή διαπίστωση οτι η εγκαθίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων αντιβαίνει το άρθρο 16 παράγραφο 5, που αναφέρει οτι η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ! Αυτό που θα προσθέσω είναι οτι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια (έστω και μη κερδοσκοπικά) είναι παντού κατώτερα των δημοσίων. Σ όλη την Ευρώπη υπάρχουν ελάχιστα και δεν προτιμούνται. Στην Αμερική τα πανεπιστήμια του Ivy League υπάρχουν λόγω ιστορικών ιδιομορφιών, που δεν αντιστοιχούν στην Ευρώπη. Κι ακόμα κι εκείνα δεν λαμβάνουν υο 100% της χρηματοδότησης τους απ’ τα δίδακτρα των φοιτητών, αλλά λαμβάνουν και κρατικές επιδοτήσεις. Για να δημιουργηθούν σοβαρά μη κρατικά πανεπιστήμια του στυλ Ivy League, χρειάζονται σοβαρές επενδύσεις κι επιδοτήσεις, πράγμα που δεν πρόκειται να συμβεί. Αυτο που πρόκειται να συμβεί, είναι ν ανοίξουν πανεπιστήμια σαν το University of Nicosia(τ οποίο είναι κερδοσκοπικό), ή ν αναβαθμιστούν τα ήδη υπάρχοντα κολλέγια σε πανεπιστήμια.
Συνεπώς, δεν βλέπω το νόημα να δημιουργηθούν στην Ελλάδα. Πέρα απ τ’ οτι είναι αντισυνταγματικά και δεν ταιριάζουν στον χώρο, δημιουργεί ένα άδικο σύστημα με δυο μέτρα και δυο σταθμά, καθώς ενώ για να εισαχθείς σε δημόσιο θα πρέπει να περάσεις την εξουθενωτική διαδικασία των πανελληνίων και να πετύχεις υψηλό βαθμό, για ένα μη κρατικό την ελάχιστη βάση εισαγωγής (και να έχεις φυσικά τ απαραίτητα χρήματα). Τέλος, θα υποτιμήσει την δημόσια παιδεία, διότι ενώ υπάρχουν τόσες ελλείψεις ήδη στα δημόσια, έρχεται αυτή η εν μέρει ιδιωτικοποίηση να σπρώξει ακόμη περισσότερα άτομα εκτος της δημόσιας εκπαίδευσης, δίνοντας πάτημα στην κυβέρνηση να κόψει περισσότερο την χρηματοδότηση των δημοσίων, με το υποκριτικότατο επιχείρημα οτι δεν υπάρχει κόσμος σ αυτά (όπως άλλωστε και τα ιδιωτικά δημιουργούνται με το επιχείρημα οτι μένει κόσμος εκτος αυτών, πράγμα Στ οποίο συνέβαλλε η θεσμοθέτηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής). Οδηγούμαστε δηλαδή, σε μια κοινωνία όπου η παιδεία σαν ανθρώπινο δικαίωμα παύει να υφίσταται, καταργείται κάθε ελπίδα ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας κι ισότητας ευκαιριών, κι η αξία της ανταγωνιστικότητας μετατρέπεται στην αξία των χρημάτων που έχουν οι γονεις του κάθε υποψηφίου φοιτητή.
α. Ωμή παραβίαση του άρθρου 16 του Συντάγματος που προλαμβάνει την εμπορευματοποίηση της Ανώτατης εκπαίδευσης, προκειμένου να διασφαλιστεί η ύψιστης σημασίας δυνατότητας της δίκαιης και αξιοκρατικής κοινωνικής ανελιξης των πολιτών.
β. Οι αυθαίρετες παραβιάσεις του Συντάγματος θέτουν σε κίνδυνο το πολίτευμα της χώρας, γεγονός που το ν/σ παραβλέπει βάζοντας σε προτεραιότητα ιδιωτικά συμφέροντα.
Το 100% του διδακτικού εκπαιδευτικού προσωπικού θα πρέπει να έχει διδακτορικό δίπλωμα και όχι το 80%. Σε γνωστικό αντικείμενο για τα οποίο δεν είναι δυνατή ή συνήθης η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής ο διδάσκων θα πρέπει να είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος σε ένα σχετικά συναφές αντικείμενο.
Εξέλιξη φοιτητών
Οι προπτυχιακοί φοιτητές δεν θα πρέπει να προχωρούν στο επόμενο έτος των σπουδών τους αν αποτύχουν στην εξέταση μαθημάτων του Σεπτεμβρίου. Θα πρέπει να τους δίνεται άλλη μία ευκαιρία ενώ οι διοι θα παραμένουν στασιμοι στο έτος τους. Αν δεν περάσουν και πάλι θα πρέπει να διαγράφονται.
Διαγραφή θα πρέπει να προβλέπεται για όσους καταστρέφουν περιουσία του πανεπιστημίου, εμποδίζουν τη διεξαγωγή μαθημάτων και αν αντιγράφουν στις εξετάσεις.
Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να μεταφερθούν και στα δημόσια πανεπιστήμια.
Καμία χρηματοδότηση δεν πρέπει να υπάρχει για τα ΝΠΠΕ από το κράτος. Τα ιδρύματα θα πρέπει να βρίσκουν πόρους από ιδιώτες και φυσικά από τα δίδακτρα που θα καταβάλλουν οι φοιτητές.
Δεν θα πρέπει τα κολλέγια να μετατραπούν σε ΝΠΠΕ
Αν υπάρξουν joint μεταπτυχιακά προγράμματα μεταξύ ΝΠΠΕ και δημοσίων πανεπιστημίων τα δίδακτρα που θα καταβάλλουν οι φοιτητές θα πρέπει να μοιράζονται ισόποσα μεταξύ των ιδρυμάτων και έτσι θα αποκτήσουν επιπλέον πόρους τα δημόσια πανεπιστήμια.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΜΕΡΟΣ Δ’ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (άρθρα 127-155)
Άρθρο 151-Διδακτικό ερευνητικό προσωπικό
Άρθρο 152-Ειδικό διδακτικό προσωπικό
Άρθρο 153-Διοικητικό και τεχνικό προσωπικό
Στα άρθρα 151-153, προβλέπεται το Διδακτικό Προσωπικό των ιδρυμάτων αυτών.
Στις διατάξεις των άρθρων αυτών δεν εισάγεται κανένα ασυμβίβαστο, καμία εξαίρεση και κανένας αποκλεισμός από τη διδασκαλία (μερικής) απασχόλησης για «υπάλληλους με σχέση Δημοσίου Δικαίου ή Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου σε φορείς του δημόσιου τομέα, όπως αυτός οριοθετείται στην περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 14 του Ν. 4270/2014», όπως συμβαίνει με το Ν.4957/2022 (παρ9 του άρθρου 173), όπου απαγορέυεται η απασχόληση δημοσίων υπαλλήλων ως εντεταλμέμων διδασκόντων.
Η ανάγκη αναθεώρησης της εν λόγω διάταξης Ν.4957/2022 (παρ9 του άρθρου 173), επισημαίνεται και σχετικό έγγραφο του Συνηγόρου του Πολίτη, στον οποίο ενδιαφερόμενοι απηύθυναν σχετικό ερώτημα, όπου η Αρχη καλεί το Υπουργείο Παιδείας να εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης της διάταξης της παρ. 9 του άρθρου 173 του ν. 4957/2022 (Α ́ 141), στην κατεύθυνση απαλοιφής της περίπτωσης ε ́ (υπάλληλοι με σχέση δημόσιου δικαίου ή ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου σε φορείς του δημόσιου τομέα) από τα εξαιρούμενα πρόσωπα της διαδικασίας ανάθεσης διδακτικού έργου σε εντεταλμένους διδάσκοντες, προκειμένου να διασφαλίζονται ισότιμες και δίκαιες προοπτικές πρόσβασης σε θέσεις διδακτικού προσωπικού στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα για όλες τις κατηγορίες εργαζομένων, με κριτήριο την προσωπική αξία και ικανότητά τους.
Ο όρος «επίκαιρη ανάγνωση» του Συντάγματος που ακούγεται με αναφορά το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου είναι βαθιά αντιδημοκρατικός και επικίνδυνος. Το νομοσχέδιο έρχεται πρόδηλα σε αντίφαση με το άρθρο 16 του Συντάγματος και επομένως η κυβέρνηση καλά θα κάνει να ακολουθήσει την οδό της Συνταγματικής Αναθεώρησης που το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει. Αυτό φυσικά εάν και εφόσον κρίνει ότι η ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ θα έπρεπε να είναι η βασική προτεραιότητα στην ατζέντα της για την παιδεία. Ευελπιστώ σαν Έλληνας πολίτης ότι η Δικαιοσύνη θα σταθεί στο ύψος που απαιτεί η περίσταση.
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο είναι πασιφανώς αντισυνταγματικό.
Οι νομοθετικές ρυθμίσεις είναι αντίθετες στη σαφή διατύπωση του άρθρου 16.
Η κυβέρνηση επειδή νιώθει ισχυρή φέρνει έναν αντισυνταγματικό νόμο. Κύριοι, με αυτό το νόμο ξεπερνάτε τα συνταγματικά όρια. Δεν πρόκειται για ζήτημα ερμηνείας αλλά για ευθεία παραβίαση του συντάγματος.
Σε πολιτικό επίπεδο ο τίτλος του νομοσχεδίου -ενίσχυση του δημοσίου πανεπιστημίου – είναι απολύτως αντίθετος με το περιεχόμενο του.
Χρηματοδότηση για τη δημόσια παιδεία, στην οποία η Ελλάδα είναι ουραγός.
Όχι εμπορευματοποίηση της παιδείας. Βλέπουμε όλοι τι έχει γίνει με τα μεταπτυχιακά και τα χιλιάδες προγράμματα, που υπάρχουν στην χώρα. Τα περισσότερα είναι χαμηλότατου επιπέδου και βγάζουν χαμηλού επιπέδου αποφοίτους οι οποίοι στοχεύουν μόνο στον τίτλο σπουδών για να μπουν μετά στο δημόσιο. Έτσι όλοι έχουν πλέον δύο και τρία μεταπτυχιακά, πληρώνοντας βέβαια και τα αντίστοιχα δίδακτρα.
Αυτή είναι ελληνικού τύπου φάμπρικα. Στο εξωτερικό, πλην Κύπρου και Βαλκανίων, που υπάρχουν επίσης φάμπρικες, ο κόσμος δεν κάνει μεταπτυχιακά, που δεν προσφέρουν τίποτα στην αγορά εργασίας.
Σχεδιάστε μια πραγματική μεταρρύθμιση από το να ανοίγετε μαγαζάκια.
1.Αποτελεί μέγιστη αθλιότητα το γεγονός ότι η σχολή Μηχανικών του ΠΑΔΑ δεν έχει αντιστοιχιστεί με τα αντίστοιχα τμήματα του Πολυτεχνείου και δεν έχει λάβει τα ΙΔΙΑ επαγγελματικά δικαιωματα. Το να κρυβόμαστε πίσω απο επιτροπές αποτελει απλώς γραφειοκρατικό τακτικισμό . Τι πάει να πεί να ολοκληρωθεί ενας κύκλος σπουδων? Δεν θα αποφοιτησουν οι σπουδαστες? Μήπως θα παρατήσουν τις σπουδές τους και πάνε να μαζέψουν γεώμηλα? Η εκκρεμότητα πρέπει να λυθεί ΑΜΕΣΑ.
2. Η ιδρυση ιδιωτικών πανεπιστημιων είναι χρήσιμη διοτι θα εντείνει τον ανατγωνισμό τόσο σε ακαδημαικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο.
3. Να πιεστούν τα ιδιωτικα πανεπιστημια ωστε να δώσουν θέσεις ΠΛΗΡΟΥΣ υποτροφίας μέσω των Πανελλαδικών εξετάσεων.
Για την ίδρυση Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, δηλαδή για τα Μη Κερδοσκοπικά- Μη κρατικά Πανεπιστήμια:
Το άρθρο 16 είναι ξεκάθαρο, σαφές και ρητό. Δεν δύναται ένα νομοσχέδιο να παραβιάζει το Σύνταγμα, το εγγυητικό πλαίσιο της Δημοκρατίας μας. Η Δημοκρατία διασφαλίζεται με την αυστηρή τήρηση του Συντάγματος. Η συζήτηση για την ίδρυση παραρτημάτων δεν μπορεί να ευδοκιμήσει και αυτό γιατί το Σύνταγμα μας το απαγορεύει. Ξεκινήστε τη διαδικασία αναθεώρησης του άρθρου ώστε η συζήτηση να έχει έρεισμα και αξία. Ειδάλλως, κάθε άλλη ενέργεια είναι βαθιά αντισυνταγματική και απειλητική για την ίδια τη Δημοκρατία μας.
Είμαι υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων διότι βλέπουμε πως δουλεύουν τα δημόσια αυτή την στιγμή… καταλήψεις, καταστροφές, παρανομίες δεν δουλεύει τίποτα….αλλά το άρθρο 16 του συντάγματος το λέει ρητά:H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόμος ορίζει.
Eιδικός νόμος ορίζει όσα αφορούν τους φοιτητικούς συλλόγους και τη συμμετοχή των σπουδαστών σ’ αυτούς.
Δυστυχώς θα πρέπει να γίνει αναθεώρηση του Συντάγματος.
Συνεχίζοντας με έτερο σχόλιο επί της ανάλυσης συνεπειών ρύθμισης:
Ενότητα 2. Γιατί αποτελεί πρόβλημα;
Για το μέρος Δ’ (ΙΑΕΙ) αναφέρεται ότι: «Ένα από τα σημαντικότερα χρόνια προβλήματα της ανώτατης Εκπαίδευσης στη χώρα μας υπήρξε η φυγή Ελλήνων φοιτητών για σπουδές στο εξωτερικό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, περισσότεροι από 40.000 Έλληνες να φοιτούν στο εξωτερικό (5% των Ελλήνων φοιτητών).»
Αυτή η παράγραφος αποτελεί ωμή παραπλάνηση. Αρχικά δεν τεκμηριώνεται το πρόβλημα ως ένα από τα σημαντικότερα. Καμία μελέτη ή έρευνα δεν τεκμηριώνει αυτή την άποψη, ειδικά μπροστά το κοινά παραδεκτό πρόβλημα α) της χρόνιας υποστελέχωσης και υποχρηματοδότησης των ΑΕΙ που οξύνθηκε από το 2009 και βαίνει χαίνον και β) της γενικά τραγικής οικονομικής κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει μεγάλα τμήματα του ελληνικού πληθυσμού, με αποτέλεσμα φοιτητές να αναγκάζονται είτε να διακόπτουν τις σπουδές τους, είτε να εργάζονται παράλληλα με αυτές, καθώς η φοιτητική μέριμνα απουσιάζει. Αλλά ακόμα κι έτσι, το αναφερόμενο πλήθος (40.000) αποτελεί πολύ μικρό μέρος της σπουδάζουσας κοινωνίας (5%), ενώ ο αριθμός προφανώς ούτε τεκμηριώνεται (πως το γνωρίζουμε;) αλλά και συμπεριλαμβάνει φοιτητές που έχουν φύγει στο εξωτερικό για μεταπτυχιακές ή διδακτορικές σπουδές, των οποίων το ποσοστό επί του συνόλου δεν αποκαλύπτεται. Πράγματι αυτό το είδος φοιτητών, που δυνητικά μπορεί να φτάνει και το 95% του συνόλου (38.000 άτομα), είτε φεύγει βραχυχρόνια, είτε με σκοπό τη μόνιμη εγκατάστασή του στο εξωτερικό, και συμπεριλαμβάνει άτομα που επιλέγουν τα ξένα πανεπιστήμια για να αποκτήσουν την εμπειρία των σπουδών σε ένα ξένο ίδρυμα υψηλής αναγνωρισιμότητας. Συνεπώς το πραγματικό πλήθος των Ελλήνων φοιτητών που θα επέλεγαν τη διαμονή στη χώρα μας για σπουδές, δεδομένης της δυνατότητας, είναι στην ουσία άγνωστο και κατά πάσα βεβαιότητα αρκετά μικρότερο από τον αναφερόμενο αριθμό, αφού καμία σχετική διερευνητική μελέτη δεν έχει κάνει το Υπουργείο.
Στη συνέχεια αναφέρεται ότι: «Η φυγή (Brain drain) αυτή έχει σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες τόσο σε επίπεδο προσώπων και οικογένειας όσο και από τη σκοπιά του γενικού συμφέροντος (απώλεια κεφαλαίων και δυνητικών οικονομικών συναλλαγών, απώλεια νέου επιστημονικού δυναμικού). Επιπλέον, υπάρχει σημαντική ακαδημαϊκή διασπορά Ελλήνων επιστημόνων υψηλών προσόντων και δεξιοτήτων λόγω των περιορισμένων ευκαιριών για
ακαδημαϊκή καριέρα στην Ελλάδα.»
Όντως η φυγή των ανθρώπων αυτών στο εξωτερικό επιφέρει κάποιο αντίκτυπο στις προσωπικές και οικογενειακές τους σχέσεις. Από την άλλη πλευρά, αν υπολογίσει κανείς ένα μέσο κόστος σπουδών 20.000€ κατ’ έτος (συμπεριλαμβανόμενης διαβίωσης και τυχόν διδάκτρων), τα διαφυγόντα κεφάλαια είναι περίπου 0.8δις€, ήτοι 0.3% του ΑΕΠ της χώρας [1]. Είναι πράγματι σημαντική η απώλεια για το κράτος και το γενικό συμφέρον; Εξ άλλου η απώλεια αυτή υφίσταται εδώ και δεκαετίες, ωστόσο δεν εμπόδισε την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μέχρι την κρίση, όπου και κατέρρευσε για άλλους λόγους.
Από την άλλη πλευρά, οι λόγοι απώλειας του νέου επιστημονικού δυναμικού (φοιτητών και αποφοίτων) εδράζονται κυρίως στην αδυναμία εύρεσης εργασίας στην Ελλάδα, αφού ο ιδιωτικός τομέας δεν δημιουργεί ζήτηση για επιστήμονες και κύριος εργοδότης τους παραμένει το Δημόσιο (βλ. ανάλυση Α. Δημητρόπουλου, πρώην Γ.Γ. ΥΠΑΙΘ επί υπουργείας Ν. Κεραμέως [2]). Εξ άλλου, η γενική κακή οικονομική κατάσταση της χώρας, η χαμηλή ποιότητα των εργασιακών σχέσεων, το χαμηλό επίπεδο του κοινωνικού κράτους (παιδεία, υγεία, ασφάλιση, κοινωνικές παροχές γύρω από το παιδί) και τα χαμηλά επίπεδα των αμοιβών (ειδικά στο Δημόσιο ως κύριο εργοδότη) σε σχέση με τις αντίστοιχες απολαβές στο εξωτερικό, καθιστούν την Ελλάδα μη-ελκυστική για τους νέους επιστήμονες. Επιπρόσθετα, η χρόνια υποχρηματοδότηση της έρευνας, η εκλαμβανόμενη αναξιοκρατία στη διαχείριση ερευνητικών και εν γένει κρατικών κονδυλίων και οι επισφαλείς εργασιακές συνθήκες στους ερευνητικούς φορείς και πανεπιστήμια, δημιουργούν αρνητικές συνθήκες ακόμα και για όσους θα επέλεγαν να συνεχίσουν μια ακαδημαϊκή / ερευνητική σταδιοδρομία στην Ελλάδα. Συνεπώς, καθ’όσον οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες παραμένουν ως έχουν στη χώρα, ουδένα κίνητρο υπάρχει για τον περιορισμό της φυγής από τη χώρα και προφανώς η δυνατότητα σπουδών στην Ελλάδα σε ΙΑΕΙ, δεν αποτελεί λύση για όσους προσβλέπουν να σπουδάσουν στο εξωτερικό με σκοπό να εγκατασταθούν μόνιμα εκεί. Το φαινόμενο του Brain Drain δε μπορεί να συσχετιστεί λοιπόν με τη θέσπιση ΙΑΕΙ στη χώρα μας, εκτός από την προσδοκία ότι αυτά τα ιδρύματα μπορούν να προσφέρουν ίσως μια επαγγελματική διέξοδο σε τρέχοντες και μελλοντικούς αποφοίτους, που θα εργαστούν εκεί. Ωστόσο ακόμη κι έτσι, αν και οι 40.000 Έλληνες φοιτητές στου εξωτερικό σπούδαζαν σε ΙΑΕΙ στην Ελλάδα, η λειτουργία αυτών των ΙΑΕΙ με όρους ποιότητας κοντά σε αυτούς του μέσου όρου της ΕΕ (ήτοι, λόγος διδασκόντων προς φοιτητές = 1:16), θα δημιουργούσε περίπου 2500 θέσεις εργασίας + 1100 θέσεις διοικητικών (διδάσκοντες:διοικητικοί = 2.22:1)[4]. Πιο ρεαλιστικά, αν οι μισοί από τους 40.000 δεν έφευγαν από την Ελλάδα και σπούδαζαν σε ΙΑΕΙ με δείκτες κοντά στο μ.ο. της ΕΕ, θα δημιουργούνταν θέσεις εργασίας 1250 καθηγητών και 560 διοικητικών. Ακόμη πιο ρεαλιστικά, σε αυτό θα πρέπει να συνυπολογιστεί ότι ένα ΙΑΕΙ για να είναι ανταγωνιστικό σε σχέση με τα δημόσια ΑΕΙ, θα αρκούσε να έχει απλά κάπως καλύτερους λόγους διδασκόντων / φοιτητές (π.χ. 1:23 αντί για 1:47) και διδασκόντων:διοικητικών (π.χ. 1:1 αντί για 1:0.5) [3]. Συνεπώς για να είναι ο χώρος των ΙΑΕΙ διπλάσια καλύτερος ποσοτικά, σε ότι αφορά τη στελέχωση, θα μπορούσαμε να περιμένουμε τη δημιουργία 870 θέσεων διδασκόντων, και 435 θέσεων διοικητικών για να καλύψουν 20.000 φοιτητές. Ο αριθμός των νέων θέσεων εργασίας είναι πολύ μικρός για να καλύψει τους τρέχοντες υπ. διδάκτορες που ίσως γίνουν μελλοντικοί διδάσκοντες στα ΙΑΕΙ (33.173 άτομα) ή τους πτυχιούχους που θα μπορούσαν να εργαστούν μελλοντικά σε ΙΑΕΙ ως διοικητικοί (810.000 άτομα). Στην πράξη λοιπόν, ελάχιστη επίπτωση στην απασχολησιμότητα των νέων αποφοίτων θα μπορούσαν να έχουν τα ΙΑΕΙ στην Ελλάδα.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει το επιχείρημα ότι θα μπορούσαν νέοι επιστήμονες που είναι στο εξωτερικό να επιστρέψουν για να εργαστούν στα ΙΑΕΙ. Όμως αυτό δεν πρόκειται να γίνει διότι α) όσοι απασχολούνται σε ΑΕΙ του εξωτερικού δε θα εγκαταλείψουν την ερευνητική τους σταδιοδρομία για να έρθουν σε άγνωστης ποιότητας ιδρύματα στην Ελλάδα, β) οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες εργασίας στο εξωτερικό θα παραμείνουν πολύ πιο ελκυστικές από ότι στην Ελλάδα και γ) τα ΙΑΕΙ μπορούν να στελεχωθούν από την υπερπροσφορά στην εγχώρια αγορά χωρίς την ανάγκη να προσφέρουν μισθούς ανταγωνιστικούς για τους Έλληνες που εργάζονται στο εξωτερικό.
Εν κατακλείδι, καμία ουσιαστική μεταβολή στο πρόβλημα της φυγής των νέων για σπουδές στο εξωτερικό δεν αναμένεται να φέρει η λειτουργία των ΙΑΕΙ, ούτε βέβαια να προσελκύσουν σημαντικό αριθμό Ελλήνων επιστημόνων από το εξωτερικό.
Στη συνέχεια αναφέρεται: «Τέλος, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι τα όρια της φέρουσας ικανότητας των ημεδαπών, κρατικών Α.Ε.Ι., να απορροφήσουν τη ζήτηση σε συγκεκριμένες
ακαδημαϊκές διαδρομές υψηλής ζήτησης (νομική, ιατρική, πολυτεχνικές σπουδές,
εξειδικευμένες οικονομικές σπουδές), λειτουργούν ως παράγων για τη μετοίκηση Ελλήνων φοιτητών στο εξωτερικό, γεγονός το οποίο πλήττει το δικαίωμα των Ελλήνων για πρόσβαση στην παιδεία της επιλογής τους.»
Κι εδώ έχουμε μια περίπτωση ακόμη ωμής παραπλάνησης. Κανένα δικαίωμα δεν προκύπτει από το Σύνταγμα ή οπουδήποτε αλλού για την πρόσβαση των Ελλήνων στην παιδεία της επιλογής τους (δηλαδή τη σχολή). Εάν υπήρχε τέτοια συνταγματική υποχρέωση, όπως υπάρχει για τα σχολεία (υποχρεωτική εκπαίδευση) το κράτος θα έπρεπε να έχει μεριμνήσει για την παροχή της καθολικής πρόσβασης στα δημόσια ΑΕΙ, και μάλιστα ανά σχολή ανάλογα με τη ζήτηση. Κάτι τέτοιο θα ήταν προφανώς αδύνατο να γίνει αφού η ζήτηση μπορεί να αλλάζει διαχρονικά, αλλά και για το λόγο αυτό, ακριβώς επειδή δεν υπάρχει κανένα δικαίωμα στην καθολική πρόσβαση, υπάρχουν εισαγωγικές διαγωνιστικές εξετάσεις για περιορισμένο αριθμό θέσεων στα Πανεπιστήμια. Δικαίωμα συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία έχουν, βεβαίως, όλοι οι Έλληνες πολίτες ανεξαιρέτως.
Τέλος αναφέται ότι: «Από τα ως άνω προκύπτει ότι είναι καθοριστική η θέσπιση ρυθμιστικού πλαισίου αναφορικά με τη δυνατότητα εγκατάστασης και λειτουργίας παραρτημάτων ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της αλλοδαπής, υπό τη μορφή Ν.Π.Π.Ε. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα στην Ελλάδα, ενισχύοντας τον δημιουργικό ανταγωνισμό στην ανώτατη εκπαίδευση, βελτιώνοντας τις παρεχόμενες υπηρεσίες, αυξάνοντας τις επιλογές των Ελλήνων μαθητών και φοιτητών, καθιστώντας τη χώρα σημαντικό εκπαιδευτικό προορισμό αλλοδαπών φοιτητών και ερευνητών και αποτελώντας επιπροσθέτως μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.»
Όπως είδαμε, δεν τεκμαίρεται καμία σκοπιμότητα για την ίδρυση ΙΑΕΙ στη χώρα. Ιδιαίτερα δεν τεκμαίρεται ότι αν ιδρύονταν ΙΑΕΙ αυτά θα έπρεπε να είναι παραρτήματα ιδρυμάτων της αλλοδαπής. Δεν τεκμηριώνεται κανένα δικαίωμα στην πρόσβαση της σχολής της επιλογής καθενός, αλλά στη συμμετοχή στο διαγωνισμό για την πρόσβαση. Το πρόβλημα της φοίτησης στο εξωτερικό είναι διαχρονικό, ουδέποτε στο παρελθόν έχει προκαλέσει κάποιο ιδιαίτερο κοινωνικό πρόβλημα ή πρόβλημα δημοσίου συμφέροντος λόγω του μικρού αντίκτυπού του στην εθνική οικονομία. Ούτε βέβαια πρόκειται τα ΙΑΕΙ να συμβάλλουν στον δραστικό περιορισμό της φυγής νέων για σπουδές προς το εξωτερικό, ούτε να δημιουργήσουν σημαντικό αριθμό νέων θέσεων εργασίας για νέους επιστήμονες, ούτε να προσελκύσουν ικανό αριθμό Ελλήνων επιστημόνων από την αλλοδαπή.
Από τα ανωτέρω επίσης ουδόλως τεκμαίρεται ο ισχυρισμός περί δημιουργικού ανταγωνισμού, της βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών, της εδραίωσης της χώρας ως σημαντικό προορισμό αλλοδαπών φοιτητών και ερευνητών, πολύ απλά γιατί κανένα επιχείρημα δεν προβάλλεται ως προς αυτά. Όσον αφορά τα ΙΑΕΙ ως μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, μόνο ως ανέκδοτο μπορεί να αντιληφθεί κάποιος τον ισχυρισμό, από τη στιγμή που το σύνολο των φοιτητών κατά τους υπεραισιόδοξους υπολογισμούς του Υπουργείου δεν πρόκεται να ξεπεράσει το 4-5% του φοιτητικού πληθυσμού, σε μια χώρα που έχει ΗΔΗ 23 δημόσια ΑΕΙ.
Απεναντίας, και εδώ είναι η μεγάλη παράλειψη της ανάλυσης, δεν τεκμηριώνεται ο λόγος για τον οποίο προκρίνεται η λειτουργία ΙΑΕΙ, σε αντιπαραβολή με μια γενναία επένδυση που θα μπορούσε να κάνει το Ελληνικό Κράτος για την ενίσχυση των δημόσιων ΑΕΙ, ώστε να γίνουν αυτά σημαντικός προορισμός γηγενών και αλλοδαπών φοιτητών, ερευνητών, και επιστημόνων του εξωτερικού, ενισχύοντας το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό τους και τις υποδομές τους. Τα χρήματα για μια τέτοια επένδυση ανακτώνται εύκολα από τους φόρους επί του κόστους διαβίωσης των φοιτητών και τους φόρους εισοδήματος του προσωπικού, χωρίς να απαιτούνται καν δίδακτρα. Μια πρόχειρη ανάλυση που καταδεικνύει ότι η λειτουργία 35.000 νέων θέσεων σε υπάρχοντα δημόσια ΑΕΙ είναι οικονομικά όχι μόνο ουδέτερη, αλλά και αφήνει πλεόνασμα, έχει ήδη τεθεί στο δημόσιο διάλογο [5].
[1] https://www.naftemporiki.gr/finance/1521063/to-2024-i-ellada-tha-ftasei-to-aep-toy-2009/
[2] https://www.youtube.com/watch?v=Z1hD1LIF_ME
[3] https://www.ethaae.gr/images/articles/etisies_ekthesis_HAHE/%CE%A4%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%88%CE%BA%CE%B8%CE%B5%CF%83%CE%B7_%CE%95%CE%98%CE%91%CE%91%CE%95_2022_v1.1.pdf
[4] https://link.springer.com/article/10.1007/s10734-022-00819-7
[5] https://threadreaderapp.com/thread/1756233672942887376.html
1) θα πρέπει να απαγορευτεί η ίδρυση-λειτουργεία εντός πόλεων με πληθυσμό άνω των 100.000 € ή
2) να απαγορευτεί η ίδρυση & λειτουργεία τέτοιων ΑΕΙ σε κάποιες περιφερειακές ενότητες , όπως Αττικής , Πειραιά (εκτός των νήσων) και Θεσσαλονίκης.
σε περίπτωση που ιδρύεται-λειτουργεί σε χαρακτηρισμένους ορεινούς δήμους ή μειονεκτικές περιοχές ή νησιώτικες περιοχές, να προβλέπεται ότι έκπτωση όσον αφορά το ποσό για ίδρυση κατά 10% ή και περισσότερο
Το παραπάνω άρθρο πέραν του γεγονότος ότι είναι αντισυνταγματικό (παραβιάζει το άρθρο 16 το οποίο αναφέρει ρητά ότι η ανώτερη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου-Ν.Π.Δ.Δ. και όχι Ν.Π.Π.Ε.), είναι άλλο ένα μέσο με το οποίο η κυβέρνηση υπονομέυει την ήδη υποβαθμισμένη δημόσια εκπαίδευση. Παρά την προσπάθεια σας να «στολίσετε» το νομοσχέδιο με επιφανειακές αλλαγές σε κάποια δημόσια πανεπιστήμια ώστε να πείσετε τον λαό ότι ενδιαφέρεστε για την δημόσια εκπαίδευση είναι ξεκάθαρο ότι αυτό το νομοσχέδιο αποτελεί ένα πρώτο βήμα για την πλήρη εξαθλίωση των δημοσίων πανεπιστημίων και την μελλοντική κατάργησή τους. Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνησή σας κομπάζει συχνά για την αύξηση των κονδυλίων για την παιδεία, η πραγματικότητα όλων όσων βρίσκονται στην πανεπιστημιακή κοινότητα, με οποιαδήποτε ιδιότητα, είναι ετοιμόρροπα κτήρια με οροφές που στάζουν όταν βρέχει, ελλιπές πανεπηστημιακό προσωπικό, από προσωπικό καθαρισμού μέχρι και διδακτικό προσωπικό, και ελλείψεις σε εργαστηριακό υλικό το οποίο αποτελεί απαραίτητο για την διεξαγωγή ορισμένων μαθημάτων αλλά και ελλείψεις σε βασικές ανάγκες όπως την θέρμανση των κτηριακών εγκαταστάσεων. Η ίδρυση πανεπιστημίων από Ν.Π.Π.Ε. παρουσιάζεται ως βήμα προς την πρόοδο της χώρας ενώ στην πραγματικότητα αποτελεί βήμα προς την αποποίηση ευθύνης για την εκπαίδευση, η οποία αποτελεί υποχρέωση κάθε κυβέρνησης. Υπάρχουν ήδη πολυάριθμα παραδείγματα χωρών στις οποίες λειτουργούν ιδιωτικά πανεπηστήμια και αυτά τα παραδείγματα μας έχουν διδάξει ότι σε τέτοιες χώρες η δημόσια εκπαίδευση υποβαθμίζεται σε σημίο που χλευάζεται από τον λαό, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια παρά την ύπαρξη δημοσίων αποτελούν μονόδρομο για τους φοιτητές και η οικονομία υποφέρει από δανειακές φούσκες (στις Η.Π.Α. τα φοιτητικά δάνεια φτάνουν το ύψος τον 1.77 τρισ. και στην Αγγλία το ύψος των 206.3 δισ.) με τους φοιτητές να αδυνατούν να ξεπληρώσουν τα δάνειά τους. Είναι λοιπόν φανερό, παρά την σθεναρή αποπλάνηση της κοινής γνώμης, ότι το παραπάνω νομοσχέδιο δεν προτάθηκε προς εξύπηρέτηση του λαού αλλά προς εξυπηρέτηση των κεφαλαιούχων, πολλοί από τους οποίους συμμετέχουν στην τωρινή κυβέρνηση ή αποτελούν φίλοι της.
Παραθέτω τις πηγές με αναλυτικότερα στοιχεία σχετικά με τα φοιτητικά δάνεια σε Η.Π.Α. και Αγγλία: https://educationdata.org/student-loan-debt-statistics https://commonslibrary.parliament.uk/research-briefings/sn01079/
Αξιότιμοι,
1. Παρακαλώ, επιτρέψτε μου να διαμαρτυρηθώ διότι το παρόν νομοσχέδιο επιτρέπει την δημιουργία ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από πολίτες οποιασδήποτε άλλης χώρας πλην της Ελλάδας! Δηλαδή είμαστε ξένοι στον τόπο μας? Γιατί? Γιατί δημιουργεί το νομοσχέδιο αυτή την ανισότητα? Παρακαλώ πολύ, αν είναι να επιτρέπεται η ίδρυση δομών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και από ιδιώτες, τότε να επιτρέπεται και από ιδιώτες οι οποίοι είναι έλληνες πολίτες και δραστηριοποιούνται στη χώρα μας και όχι αυτοί να αποκλείονται είτε άμεσα είτε έμμεσα.
2. Επίσης, επιτρέψτε μου να διαμαρτυρηθώ διότι το παρόν νομοσχέδιο επιτρέπει την δημιουργία ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από πανεπιστήμια εκτός ΕΕ! Αξιότιμοι, η παιδεία κατακτά! Οι Ρωμαίοι έλεγαν ότι κατακτήθηκαν από τους Έλληνες εννοώντας την κατάκτησή τους από την παιδεία των Ελλήνων. Διερωτώμαι μήπως τυχόν υπάρχουν κράτη εκτός ΕΕ (γιατί όχι και γειτονικά κράτη?) τα οποία θα μπορούσαν να έχουν συμφέρον να ιδρύσουν παραρτήματα πανεπιστημίων εντός των συνόρων μας και μάλιστα πολλαπλό συμφέρον και όχι μόνο οικονομικό! Παρακαλώ πολύ, ποια ασφαλιστική δικλείδα προσφέρει το παρόν νομοσχέδιο από τέτοιο ενδεχόμενο? Παρακαλώ πολύ, αν δεν νομοθετείται ασφαλιστική δικλείδα, είναι προτιμότερο να αποσυρθεί από το νομοσχέδιο η δυνατότητα ίδρυσης παραρτημάτων από πανεπιστήμια εκτός ΕΕ.
Η εφαρμογή τού νομοσχεδίου θα αναβαθμίσει την επιλογή των μαθητών να διαλέγουν τη σχολή που θέλουν να σπουδάσουν. Συμφωνώ με το νομοσχέδιο, όμως θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα να μπορούν όλοι όσοι επιθυμούν να εισέρχονται στα Πανεπιστήμια, να μην υπάρχουν αυξημένα δίδακτρα. Ναι συμφωνώ με αυτές τίς προϋποθέσεις να μπορούν να επιλέγονται χωρίς ελάχιστη βάση εισαγωγής, πρόσβαση σε όλους.
προχωρήστε στην ψήφιση άμεσα. η ελλάδα δεν αντέχει άλλες οπισθοδρομικές τακτικές «δήθεν διανοούμενων». Στα δημόσια πανεπιστήμια ξέρετε πως δίνουνε τα διδακτορικα στις περισσ΄τοερες σχολές? κάντε μία ααναζήτηση για το επιστημονικό επίπεδο με ακαδημαϊκους δείκτες των δημοσιεύσεων που πρεπει καποιος να έχει για να πάρει διδακτορικο με το αντίστοιχο καποιου στο εξωτερικό.
Οι πάτοι και οι απόπατοι είμαστε. Γι αυτο άλλωστε πολλοι με διδακτορικο απο ελληνικο πανεπιστήμιο είναι πλέον καθηγητές δευτεροβάθιμιας και δάσκαλοι πρωτοβάθμιας. εκαναν κάτι απλά για τα μόρια (τους το έδωσαν και χαλαρά) και διορίστηκαν. καμια σχέση δηλαδη με προαγωγή της επιστημης και της έρευνας.
1) χρειάζεται αναθεώρηση τ συντάγματος -τέτοιες αλλαγές μ τρικ πλαγίως ειναι ΕΜΕΤΙΚΕΣ κ μόνο κακό κάνουν ακόμα κ στο κόμμα σας
2) όπως στις ιατρικές ΑΠΘ κ Κρήτης να κάνετε αγγλόφωνα σοβαρά προγράμματα των δημοσίων ΑΕΙ αντι να φέρνετε δω πέρα τον πάτο του σωρου της ΕΕ απο ιδιωτικά παραμάγαζα π ήδη μονο Έλληνες τα σκάνε κ μόνο Ελλάδα τα μετράει κ στο δημόσιο
3) Αφού το χετε καημό να πλουτίσουν οι ξενοδοχομαγάζατορες Κύπριοι λες κ δεν βγάζουν ηδη μύρια απο τα χαρτιά σκουπίδια π αγοράζουν οι Ελληνάρες τώρα 10χρόνια να βάλετε βάση εισαγωγής 100-200 μορια κάτω απ τον τελευταίο στην ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗ ΣΧΟΛΗ ΔΛΔ Ο ΓΙΑΤΡΟΣ Κ Ο ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΡΑΦΟΥΝΕ 18.000 Κ ΟΧΙ 8.000. Επίσης αφου σας κόφτει το εθνικό συμφέρον ΝΑ ΑΝΟΙΞΟΥΝ ΤΑ ΜΑΓΑΖΙΑ ΑΥΤΑ ΘΡΑΚΗ Κ 12ΝΗΣΑ ΟΧΙ ΑΘΗΝΑ Κ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ.
Επί της συνταγματικότητας των προβλεπόμενων ρυθμίσεων έχουν αποφανθεί έγκριτοι και σημαντικοί νομικοί και συνταγματολόγοι [1-5], και συνεπώς δεν επιθυμώ να τοποθετηθώ, πέραν του γενικού σχολίου ότι είναι άξιο απορίας γιατί η κυβέρνηση δεν επιδεικνύει την ελάχιστη υπομονή να προσπαθήσει να αλλάξει το άρθρο 16 με συνταγματική αναθεώρηση.
Παραθέτω επίσης τις δηλώσεις του κου. Ζώρα στο ΣΚΑΙ [6]:
«Επί των ημερών μου το ανοικτό Πανεπιστήμιο είχε βελτιώσει τόσο πολύ τα οικονομικά του που καταργήθηκε η κρατική επιχορήγηση. Και όλα τα πανεπιστήμια μπορούν κάποια στιγμή να φτάσουν σε αυτό το επίπεδο». Συνδυάζοντας αυτές τις δηλώσεις με το νόμο 4957/22 (Κεραμέως) είναι ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση κινείται σε μια κατεύθυνση όχι μόνο εμπορευματοποίησης της ανώτατης παιδείας μέσω ιδιωτικών ΑΕΙ (ΙΑΕΙ) αλλά και αυτής που παρέχεται και από τα δημόσια ΑΕΙ (ΔΑΕΙ), τα οποία θα καταλήξουν να χρεώνουν δίδακτρα ακόμα και στα προπτυχιακά.
Στο κείμενο αυτό θέλω να σταθώ στην έκθεση ανάλυσης συνεπειών που συνοδεύει το νόμο και να σχολιάσω επί ενός σημείου που για μένα αποτελεί σημαντική απόπειρα απάτης προς την κοινωνία αλλά και προσβολής της ίδιας της ιστορίας της χώρας.
Ενότητα 1: Ποιο ζήτημα αντιμετωπίζει η αξιολογούμενη ρύθμιση;
Για το μέρος Δ’ (ΙΑΕΙ) παρατίθεται μια ιστορία της εξέλιξης των συνταγματικών προβλέψεων για την ανώτατη παιδεία, με σκοπό να υποστηρίξει ότι ο περιορισμός των ΑΕΙ με την αποκλειστική μορφή του ΝΠΔΔ αποτελεί κατάλοιπο του Χουντικού Συντάγματος του 1968 [7], με σκοπό τον έλεγχο των ΑΕΙ από την κυβέρνηση. Αυτή η διαπίστωση όμως είναι η μισή αλήθεια. Ο έλεγχος της ανώτατης εκπαίδευσης από την κυβέρνηση δε μπορεί να επιτευχθεί αποκλειστικά από τη διάταξη αυτή, αλλά μόνο σε συνδυασμό και με την πρόβλεψη ότι οι καθηγητές είναι δημόσιοι υπάλληλοι και άρα υποκείμενοι στον άμεσο έλεγχο του υπουργού. Με τον τρόπο αυτό η Χούντα διασφάλισε ότι α) δε θα ιδρυθούν ανώτατες σχολές όπου θα διδάσκουν ελεύθερα καθηγητές που δεν προσλαμβάνει και δεν ελέγχει η ίδια, και β) μπορεί να ελέγχει άμεσα όλους τους καθηγητές που διδάσκουν στα δημόσια πανεπιστήμια με πειθαρχικούς ελέγχους, παύσεις και απολύσεις (όπως και έκανε, π.χ. με τους Μαρωνίτη, Μάνεση).
Το σύνταγμα του 1975 από την άλλη πλευρά συντάχθηκε από επιτροπή με πρόεδρο τον αείμνηστο Κ. Τσάτσο. Δεν είναι σίγουρο ποιοί εργάστηκαν επί του άρθρου 16, ωστόσο είναι ιστορικά καταγεγραμμένο ότι ο ίδιος ο Τσάτσος είχε ενεργή εμπλοκή σε κάθε σχεδόν άρθρο. Αντιγράφοντας από την ανάλυση της ιστορίας του συντάγματος του 1975 του κ. Κασιμάτη, «… η συντακτική ποιότητα του έργου της «Ε΄ Αναθεωρητικής Βουλής» ήταν προϊόν κυρίως των λίγων προσωπικοτήτων της πλειοψηφίας που είχαν τη γνώση και την πείρα για ένα τέτοιο έργο. Καθοριστική ήταν ιδίως, τουλάχιστον όπως προκύπτει από τα πρακτικά των προπαρασκευαστικών εργασιών, η συμβολή του Κωνσταντίνου Τσάτσου, ο οποίος είχε το βάρος και την ευθύνη σε ελάχιστο χρόνο, από τη λήξη της κατ’ άρθρον ψηφοφορίας μέχρι τη συζήτηση στο σύνολο των διατάξεων του σχεδίου συντάγματος (2 έως 7 Ιουνίου 1975), ένα ασύντακτο και χωρίς σύστημα σύνολο διατάξεων να το διαμορφώσει σε συστηματικό κείμενο συντάγματος, στο κείμενο που γνωρίζομε ως Σύνταγμα του 1975. Το έργο του Κωνσταντίνου Τσάτσου ήταν ιδιαίτερα σημαντικό, γιατί δεν περιοριζόταν μόνο στη συστηματική κατάταξη των διατάξεων των ψηφισθέντων άρθρων, με μεταβολή της σειράς τους, σε ενιαίο κείμενο, αλλά εκτεινόταν και στην υποχρέωση, όπου χρειαζόταν, να τις συμπτύξει, να τις διαιρέσει ή και να τις αναδιατυπώσει φραστικά.» [8]
Ο Κ. Τσάτσος έκανε το διδακτορικό του στη Χαϊδελβέργη όπου γνώρισε τον διάσημο καθηγητή Karl Jaspers, από του οποίου το έργο παρέμεινε βαθιά επηρεασμένος σε όλη τη μετέπειτα σταδιοδρομία του [9]. Ένα από τα σημαντικότερα έργα του Jaspers ήταν το βιβλίο «Η ιδέα του Πανεπιστημίου» [10], από το οποίο αξίζει να διαβάσει κανείς έστω το τελευταίο κεφάλαιο (~15 σελίδες μόνο) που περιγράφει τις σχέσεις των Πανεπιστημίων και του Κράτους, για να δει από που προέρχονται οι διατάξεις του σύγχρονου άρθρου 16 στο Σύνταγμά μας, και την αιτιολόγηση της αναγκαιότητάς τους. O Jaspers, ήδη διάσημος για το έργο του στη Χαϊδελβέργη, ίσως το πανεπιστήμιο με το μεγαλύτερο κύρος στη Γερμανία, αρνήθηκε να υποστηρίξει το ναζιστικό καθεστώς και καθαιρέθηκε από το πανεπιστήμιο, από 1937 ως το 1945 [11]. Κινδύνευσε και η ίδια του η ζωή, καθώς η γυναίκα του ήταν Εβραία. Στη μεταπολεμική Γερμανία, με το εξέχον κύρος του, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια της ανοικοδόμησης των γερμανικών πανεπιστημίων, της γερμανικής διανόησης και πνευματικής ζωής, ως ένας από τους ελάχιστους Γερμανούς ακαδημαϊκούς που αρνήθηκαν να συνεργαστούν με το ναζιστικό καθεστώς. Είναι αδύνατο λοιπόν να υποθέσουμε ότι ένας άνθρωπος με το ευρύτατο φιλοσοφικό και νομικό υπόβαθρο όπως ο Τσάτσος αγνοούσε το έργο του ίδιου του δασκάλου του, και μάλιστα ότι συνέταξε το άρθρο 16 χωρίς τη γνώση και την επιρροή αυτή.
Καθώς λοιπόν μιλάμε για τελολογικές ερμηνείες, το σύνταγμα της Χούντας είχε ως τέλος (σκοπό) τον πλήρη έλεγχο της διανόησης, κάτι που όπως έδειξα κατόρθωσε μέσω πλέγματος (συνδυασμού) διατάξεων, από τις οποίες καμία από μόνη της δεν ήταν ικανή συνθήκη για την επίτευξή του.
Αντίστοιχα το σύνταγμα του άρθρου 16 είχε ως τέλος τη διασφάλιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας, δια μέσου της οποίας μόνο μπορεί να διασφαλισθεί το συμφέρον της κοινωνίας, και το οποίο δεν είναι άλλο παρά η ελεύθερη και αδέσμευτη προσέγγιση της αλήθειας. Η κοινωνία καταλαβαίνει λοιπόν ότι είναι προς το συμφέρον της να υπάρχει ένας οργανισμός, που να μπορεί να αναζητήσει και να εκφράσει την αλήθεια, ελεύθερα και αδέσμευτα.
Πως διασφαλίζεται η ακαδημαϊκή ελευθερία κατά τον Jaspers;
1) Η κοινωνία πρέπει να είναι ο βασικός, αν όχι αποκλειστικός χρηματοδότης των Πανεπιστημίων, μέσω του κράτους, ώστε να μην χρηματοδοτείται η έρευνα ή η διδασκαλία με βάση ιδιωτικά ή ατομικά συμφέροντα (= δημόσιο, και όχι κρατικό πανεπιστήμιο).
2) Το κράτος πρέπει να εγγυάται την ανεξαρτησία των Πανεπιστημίων (αυτοδιοίκητο).
3) Οι καθηγητές και το προσωπικό δε μπορούν να είναι υπάλληλοι κανενός (ούτε του κράτους) αλλά ανεξάρτητοι ως λειτουργοί.
Με βάση τα ανωτέρω, ο Τσάτσος παρέδωσε το άρθρο 16, το οποίο αποτελεί πλέγμα διατάξεων, από τις οποίες καμία από μόνη της δεν ήταν ικανή συνθήκη για την επίτευξή του τέλους της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Ορίζει ρητά ότι οι καθηγητές και οι εν γένει διδάσκοντες των ΑΕΙ δεν είναι υπάλληλοι αλλά λειτουργοί. Θεσπίζει τα ΑΕΙ ως ΝΠΔΔ για να μη λειτουργούν ως εμπορικές επιχειρήσεις, με δικαίωμα να αξιώνουν χρηματοδότηση από το κράτος. Ορίζει το πλήρες αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ (το κράτος περιορίζεται σε έλεγχο νομιμότητας, όχι σκοπιμότητας). Τέλος, απαγορεύει ρητά τη σύσταση ΑΕΙ και την παροχή ανώτατης εκπαίδευσης από ιδιώτες, για να δώσει πρόσθετη θωράκιση στα ανωτέρω.
Μπορεί λοιπόν το σύνταγμα του 1975 να έχει ορισμένα κοινά στοιχεία με αυτό του 1968, ωστόσο βλέπουμε εύκολα ότι ο σκοπός τους είναι τελείως διαφορετικός, και προφανώς τα κοινά στοιχεία (ΝΠΔΔ, απαγόρευση ιδιωτών) είναι απλά μέσα, για την επίτευξη εντελώς διαφορετικών στόχων. Το άρθρο 16 δε μπορεί να αναγνωστεί ως επιμέρους διατάξεις, αλλά μόνο ως προς την ολότητά του. Είναι ενιαίο και αδιάσπαστο. Κατά αυτά, οποιαδήποτε αφαίρεση ή παράκαμψη οποιασδήποτε από τις διατάξεις του αποτελεί καίριο πλήγμα στην έννοια της ακαδημαϊκής ελευθερίας, και εν τέλει, προς το δημόσιο συμφέρον.
Ουδεμία σχέση έχει το άρθρο 16 του συντάγματος του 1975 λοιπόν με αυτό της Χούντας. Η όποια υπαναχώρηση από το άρθρο 16 στο σύνολό του, αφήνει τα πανεπιστήμια απροστάτευτα και ανοχύρωτα ενάντια σε όποια κρατική αρχή επιθυμεί την εργαλειοποίηση των ΑΕΙ για τους δικούς της σκοπούς, δηλαδή να μετατρέψει τους ακαδημαϊκούς σε φερέφωνα της “επίσημης Αλήθειας” [12], όπως την ονόμαζε η Hannah Arendt (επίσης μαθήτρια του Jaspers), και όπως πράγματι έγινε στη ναζιστική Γερμανία και άλλα απολυταρχικά καθεστώτα. Την προσπάθεια της έκφρασης “επίσημων Αληθειών» έχουμε δει πρόσφατα και στη φιλελεύθερη(;) Ελλάδα μας, με διάφορες… ακαταδίωκτες επιτροπές, ή την τιμωρία φορέων που τόλμησαν να δημοσιοποιήσουν μετεωρολογικά δεδομένα που δεν συμβάδιζαν με την «επίσημη Αλήθεια» του “Πυρονέφους της Νύχτας” ή των “Χιονοπτώσεων που έρχονται μέρα μεσημέρι αντί για βράδυ». Δε χρειάζεται βέβαια να είναι φασιστική μια κρατική αρχή για να προωθεί «επίσημες Αλήθειες». Το ίδιο μπορεί να κάνει και μια κυβέρνηση που απαρτίζεται από ιδιοτελείς πολιτικούς, ή διεφθαρμένους πολιτικούς στην υπηρεσία ιδιωτικών συμφερόντων.
[1] Κ. Μποτόπουλος (Συνταγματολόγος): https://www.youtube.com/watch?v=L55aZ0zbcQo
[2] Δ. Σαραφιανός (Δ.Ν. Δικηγόρος): https://www.youtube.com/watch?v=KJaV9ESgHBQ
[3] Λ. Κουσκουνά (τ. καθηγήτρια Ευρωπαϊκού Δικαίου): https://youtu.be/yvSy3cY3mfU και [4] https://youtu.be/IPwEVKilLJE
[5] Χ.Κουρουνδής (διδάκτορας νομικής ΑΠΘ): https://www.youtube.com/watch?v=9vHbUX59MIw
Α. Δερβιτσιώτης, Γ. Δρόσος, Α. Καϊδατζής, Ι. Καμτσίδου, Ξ. Κοντιάδης, Π. Μαντζούφας, Γ. Σωτηρέλης, Κ. Χρυσόγονος: https://thepressproject.gr/okto-kathigites-syntagmatikou-dikaiou-krinoun-antisyntagmatikes-tis-diataxeis-gia-ta-idiotika-panepistimia/
[6] Συνέντευξη Οδ. Ζώρα https://t.co/OHKz2kUjBh (17:27)
[7] Σύνταγμα 1968: https://www.elsyn.gr/sites/default/files/%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B3%CE%BC%CE%B1%201968.pdf
[8] Γ. Κασιμάτης: https://www.constitutionalism.gr/1811-i-metabasi-sti-dimokratia-kai-to-syntagma-toy-1975/
[9] Κ. Τσάτσος: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%AC%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%82
[10] Jaspers, K. (1959). The Idea of the University. Beacon Press, Boston (https://archive.org/details/karl-jaspers-the-idea-of-the-university-1960/page/n1/mode/2up)
[11] Clark, M. W. (2002). A Prophet without Honour: Karl Jaspers in Germany, 1945-48. Journal of Contemporary History, 37(2), 197–222. http://www.jstor.org/stable/3180682
[12] Carrabregu, G. (2020). Arendt’s idea of the university, History of European Ideas, DOI: 10.1080/01916599.2020.1818114
Αν θεωρείτε κύριοι της κυβέρνησης ότι έχετε δικαίωμα να φέρεται αυτό το νομοσχέδιο, ζητήστε αναθεώρηση του συντάγματος. Ο τρόπος που θέλετε να ψηφιστεί είναι καθαρά και μόνο για να εξυπηρετήσει κάποιους δικούς σας. Είναι πάγια τακτική των κυβερνήσεων που έχουν την δική σας οπτική, όσον αφορά οποιοδήποτε δημόσιο αγαθό, παιδεία, υγεία, ενέργεια, ΜΜΕ κ.α, να φροντίζετε να απαξιώνονται ώστε ο ιδιώτης να φαίνεται η μόνη λύση.
Στα Ιδιωτικά πανεπιστήμια οι διδάσκοντες τι εκπαιδευτικό υπόβαθρο θα έχουν; Μηπως θα είναι άτομα που έτυχε να γίνουν καθηγητές; Στα δημόσια παν/μια η πλειοψηφία των καθηγητων έχουν αποδεδειγμένο ερευνητικό έργο, διδακτορικό, δημοσιεύσεις, μορφωση από αναγνωρισμένα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Είναι ένα τεράστιο ερώτημα, το θέμα των διδασκόντων.
Στα ιδιωτικά παν/μια θα προσλαμβάνονται ως απλοι υπάλληλοι, διδάσκοντες με ένα πτυχίο κολλεγίου χωρις κανένα μορφωτικό υπόβαθρο! Αυτή θα είναι η μόρφωση που θα προσφέρουν & ως αντάλλαγμα θα έχουν και δίδακτρα;
Επίσης αναφορικά με τις σοβαρές συμμετοχές, ισχύει ότι το γνωστό αμερικανικό hedge fund CVC Capital Partners, που ελέγχει έξι μεγάλα νοσοκομεία της χώρας και το 10% της ΔΕΗ, έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την ίδρυση της πρώτης ιδιωτικής Ιατρικής Σχολής στην Ελλάδα, μέσω του (ιδιωτικού) Πανεπιστημίου της Λευκωσίας;
https://www.efsyn.gr/ellada/ekpaideysi/422074_poios-krybetai-piso-apo-ti-sobari-protasi-gia-idiotiko-panepistimio
)Το νομοσχέδιο αυτό καταστρατηγεί το άρθρο 16 που αναφέρει ρητώς Οτι η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση, ότι οι καθηγητές τους είναι δημόσιοι λειτουργοί και ότι η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται. Επίσης το ανωτέρω νομοσχέδιο είναι αντισυνταγματικό διότι για να ιδρυθούν ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά από ιδιώτες Χρειάζεται αναθεώρηση του Συντάγματος Για να προβούμε σε όποια αναθεώρηση του Συντάγματος πρέπει να περάσουν Πέντε(5) Χρόνια από την τελευταία αναθεώρηση του Συντάγματος & β) Καταστρατηγεί τη δημόσια δωρεάν παιδεία. διότι οι Ιδιώτες για να Ιδρύσουν ιδιωτικά Πανεπιστήμια Πρέπει να Προσκομίζουν Οφέλος( Κέρδος)
γ) το νομοσχέδιο αυτό είναι αντισυνταγματικό διότι για να ιδρυθούν Σχολές από ιδιώτες πρέπει να γίνει αναθεώρηση του Συντάγματος
Ποιά μέτρα λαμβάνει το νομοσχέδιο για να αποτρέψει (λίγα χρόνια μετά την προσφυγή στο ΔΝΤ) τη δημιουργία δανειακής «φούσκας», όταν βλέπουμε σε άλλες χώρες αντίστοιχα φαινόμενα; Έχει γίνει κάποια σχετική οικονομοτεχνική μελέτη;
Αυτή τη στιγμή στο Ηνωμένο Βασίλειο/Αγγλία το φοιτητικό χρέος ξεπέρασε τα 200 δισεκατομμύρια λιρες στερλίνες (234 δισεκατομμύρια Ευρώ)
https://commonslibrary.parliament.uk/research-briefings/sn01079/
Η συζήτηση που έχει αρχίσει αφήνει σε εκκρεμότητα κάποια ζητήματα της ελληνικής Εκπαίδευσης.
1.Της συζήτησης για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων θα έπρεπε να προηγηθεί η επίλυση του ζητήματος των αποφοίτων ΤΕΙ και οι διαδικασίες αντιστοίχησης των πτυχίων με τα αντίστοιχα πτυχία ΑΕΙ. Δεδομένου της κατάργησης των ιδρυμάτων ΤΕΙ δημιουργήθηκε το φαινόμενο των πτυχιούχων χωρίς ακαδημαϊκή στέγη.
Το σύνολο σχεδόν των ΤΕΙ έχει αξιολογηθεί θετικά και πληρεί τις προϋποθέσεις της σύμβασης της Μπολόνια.
Η λύση του ζητήματος είναι προϋπόθεση ανάλογη της διαδικασίας της αξιολόγησης των πτυχίων των μη κρατικών ιδρυμάτων που θα προκύψουν μετά την ψήφιση του προς συζήτηση νομοσχεδίου.
Η διαδικασία αξιολόγησης των μη κρατικών ιδρυμάτων θα πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν θα προκύψουν τα ζητήματα που προέκυψαν από την λειτουργία των μη κρατικών ΙΕΚ και των πτυχίων που χορηγουσαν κάτω από αδιαφανείς εκπαιδευτικές διαδικασίες.
Απαράδεκτο νομοσχέδιο και προδήλως αντισυνταγματικό. Η προκλητικότητα με την οποία προσπαθούν να παρακάμψουν ρητές και σαφείς διατάξεις του Συντάγματος σκιαγράφει μία ζοφερή πραγματικότητα για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα.
Θα υπάρξει κάποια μέριμνα για όσους παρακολουθούν εξ αποστάσεως προπτυχιακά η μεταπτυχιακά προγράμματα ;
Τοποθέτηση του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος στη διαβούλευση του νομοσχεδίου για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια.
Το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια γεννά ένα ζήτημα πολύ σοβαρότερο και από το ίδιο το μέλλον της Ανώτατης Παιδείας στην Ελλάδα. Διακυβεύει το μέλλον όχι απλώς του Κράτους Δικαίου αλλά της έννοιας του Δικαίου αυτής καθ’ εαυτήν. Γιατί η στοιχειώδης ανθρώπινη επικοινωνία, πολλώ δε μάλλον οι κανόνες Δικαίου, προϋποθέτουν μια ελάχιστη αντίληψη για το τι σημαίνουν οι λέξεις, είτε πρόκειται για απλές καθημερινές λέξεις είτε για έννοιες νομικές.
Ναι, τα πάντα ρει και το νερό στο ποτάμι δεν είναι ποτέ το ίδιο, μας λέει ο Ηράκλειτος. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η λέξη “ποτάμι” μπορεί για κάποιον να υποδηλώνει και το βουνό και για κάποιον άλλο και τη θάλασσα. Έτσι και το Δίκαιο, για να διασφαλίσει την εξέλιξη και προσαρμογή του στις μεταβαλλόμενες κοινωνικές συνθήκες διαθέτει μεθόδους ερμηνείας: συσταλτική, διασταλτική, συνδυαστική, τελεολογική. Όλες όμως έχουν ως όριο τη σημειολογία.
Οι λέξεις και η έννοιά τους έχουν μεγάλη σημασία για το Δίκαιο, γιατί αλλιώς δεν θα μιλούσαμε για υποχρεωτικούς κανόνες ρύθμισης της συμπεριφοράς αλλά για ενδεικτικές συμβουλές και ευγενικές υποδείξεις. Ακόμα μεγαλύτερη όμως σημασία έχουν οι λέξεις στο επίπεδο του Συντάγματος, γιατί αυτό καθορίζει με ποια διαδικασία παράγεται και τι όρια έχει το κοινό δίκαιο. Τρεις είναι οι ασφαλιστικές δικλείδες που προβλέπει το Σύνταγμα για να πετύχει τη χρυσή τομή ανάμεσα στο απαραβίαστο του Δημοκρατικού πολιτεύματος και των θεμελιωδών δικαιωμάτων που κατοχυρώνει, τη σταθερότητα και ασφάλεια της έννομης τάξης και την ευέλικτη προσαρμογή του σε διαρκώς μεταβαλλόμενα δεδομένα.
Η πρώτη είναι οι λεγόμενες αόριστες νομικές έννοιες (ισότητα, κοινωνική αλληλεγγύη, χρηστά ήθη, κατάχρηση δικαιώματος κ.λπ.) που επιτρέπουν στο νομοθέτη, υπό τον έλεγχο πάντοτε των δικαστηρίων, να προσαρμόζει το περιεχόμενό τους στις σύγχρονες ανάγκες και αντιλήψεις.
Οι αόριστες νομικές έννοιες έχουν και αυτές τα ερμηνευτικά τους όρια. Από κει πέρα, αν μια συνταγματική διάταξη αποδειχθεί στην πορεία ξεπερασμένη και απρόσφορη, προβλέπεται η δεύτερη ασφαλιστική δικλείδα της συνταγματικής αναθεώρησης, με συγκεκριμένες τυπικές διαδικασίες και αυξημένες κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες που αντικατοπτρίζουν μια ευρύτερη πολιτική και κοινωνική συναίνεση.
Η τρίτη και σπουδαιότερη δικλείδα είναι οι διατάξεις που το ίδιο το Σύνταγμα ορίζει ως ανεπίδεκτες αναθεώρησης. Είναι αυτές που καθορίζουν το πολίτευμα και τις θεμελιώδεις αξίες που αποτελούν τον πυρήνα του (μορφή του πολιτεύματος και άρθ. 2 παρ. 1, άρθ. 4 παρ. 1, 4 και 7, άρθ. 5 παρ. 1 και 3, άρθ. 13 παρ. 1 και άρθρο 26). Χάρη σε αυτές μπορούμε να είμαστε ήσυχοι ότι δεν θα μας ανακοινωθεί ένα πρωί ότι για κάποιους λόγους, σοβαρούς έστω, το πολίτευμα έχει μεταβληθεί από προεδρευόμενη σε προεδρική ή βασιλευόμενη Δημοκρατία, οι λειτουργίες του κράτους δεν είναι τρεις αλλά πέντε ή δύο, η απόλαυση των πολιτικών και ατομικών δικαιωμάτων εξαρτάται από τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις και οι Έλληνες δεν είναι απολύτως ίσοι απέναντι του νόμου.
Πώς εφαρμόζονται όλα αυτά στην περίπτωση του άρθρου 16 του Συντάγματος; Από το 1975 μέχρι σήμερα η παροχή της ανώτατης εκπαίδευσης αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση (άρθ. 16 παρ. 5), η απαγόρευση της ίδρυσης ανωτάτων σχολών από ιδιώτες (άρθ. 16 παρ. 8) και η ιδιότητα του δημοσίου λειτουργού για τους Καθηγητές ΑΕΙ (άρθ. 16 παρ. 6) είχε για όλους, δικαστές, νομικούς, καθηγητές, πολιτικούς και απλούς πολίτες την ίδια ακριβώς έννοια. Μπορεί κάποιοι να διαφωνούν με τη σκοπιμότητα της ρύθμισης, όλοι όμως γνώριζαν και εξακολουθούν να γνωρίζουν ότι το ρήμα «απαγορεύω» και το επίρρημα «αποκλειστικά» δεν είναι δεκτικά ερμηνείας. Η συγκεκριμένη μορφή κρατικής οργάνωσης που χαρακτηρίζεται «νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου» δεν μπορεί να υποδηλώνει ούτε κρατικά ιδρύματα ούτε κρατικές επιχειρήσεις ούτε κρατικά μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα, πολλώ δε μάλλον τα αντίστοιχα ιδιωτικά. Ο όρος δημόσιος λειτουργός δεν μπορεί να ερμηνευθεί ότι αναφέρεται και σε δημόσιους ή ιδιωτικούς υπαλλήλους, συμβασιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες ή επιχειρηματίες. Μοναδική συνταγματική οδός για να αλλάξουν όλα αυτά είναι η διαδικασία της αναθεώρησης. Στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής και μόνο είναι δυνατόν να ανοίξει η συζήτηση, να αντιπαρατεθούν τα εκατέρωθεν επιχειρήματα και να δοκιμαστεί η αντοχή τους.
Η συζήτηση για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια που έχει ανοίξει από τον κοινό και όχι τον αναθεωρητικό νομοθέτη έχει ως έρεισμα μια πρωτοφανή στα νομικά χρονικά ερμηνευτική προσέγγιση. Υπολαμβάνει ότι το νόημα τόσο των απλών λέξεων όσο και των νομικών εννοιών είναι απολύτως σχετικό και δεν έχει αντικειμενικά όρια, ότι η σημασία και ερμηνεία τους είναι θέμα υποκειμενικής πεποίθησης και βουλητικής επιλογής. Άποψη ενδιαφέρουσα ίσως στον τομέα της ψυχολογίας ή της μεταφυσικής, εξαιρετικά επικίνδυνη όμως για το Δίκαιο και τη νομική επιστήμη. Αν γίνει δεκτή η άποψη αυτή, η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης ουσιαστικά καταργείται ως περιττή, αφού οι συνταγματικές διατάξεις θα προσλαμβάνουν το επιθυμητό κατά περίπτωση περιεχόμενο με τη μέθοδο της διασκευής τους διά της ερμηνείας. Και το χειρότερο, δεν θα υπάρχει κανένα εμπόδιο να επεκταθεί η τακτική αυτή και στις ανεπίδεκτες αναθεώρησης διατάξεις του Συντάγματος, αρκεί να θεωρηθεί ότι το απαιτεί το δημόσιο συμφέρον και οι έκτακτες περιστάσεις.
Με πολύ απλά λόγια, γιατί περαιτέρω νομική επιχειρηματολογία δεν αξίζει τον κόπο. Η αναθεώρηση ενέχει εξ ορισμού πολιτικό ρίσκο και αβεβαιότητα ως προς το αποτέλεσμα γιατί αυτός ακριβώς είναι ο σκοπός της. Πρόκειται για την κρισιμότερη θεσμική διαδικασία στο πλαίσιο του Κράτους Δικαίου και δεν μπορεί να επιχειρείται ελαφρά τη καρδία ούτε βέβαια να παρακάμπτεται με απλό νόμο. Και εννοείται ότι ο ρόλος της είναι να προηγείται και να υπαγορεύει τις ρυθμίσεις του κοινού νομοθέτη και όχι να έπεται και να υπαγορεύεται από τα τετελεσμένα γεγονότα που δημιουργούνται από συνειδητά αντισυνταγματικές νομοθετικές επιλογές.
Αθήνα, 12/2/2024
Μαρία Καραμανώφ
Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας ε.τ.
Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος
Στο άρθρο αυτό καθηγητές του ΑΠΘ αποκαλύπτουν τα κακώς κείμενα των ιδιωτικών πανεπιστημίων και του νομοσχεδίου. Αξίζει να διαβαστεί.
https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/439467_panepistimiakoi-apth-apodomisan-ta-mytheymata-toy-ypoyrgeioy-paideias-gia-ta?fbclid=IwAR333JgggjQ74Ya_Crb-NoSnFkJbtadIdeQG8K7Cx98tlOGLRwqQ1Id4TvQ
– Στα νέα Μη Κρατικά, Μη Κερδοσκοπικά Πανεπισστήμια
να δίδονται και θέσεις Πλήρους Υποτροφίας όλων των ετών
με βάση τη βαθμολογία που συγκέντρωσε ο υποψήφιος φοιτητής στις Πανελλήνιες Εξετάσεις στο συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο. Ο αριθμός των θέσεων υποτροφίας να ανακοινωνονται έγκαιρα,από προηγούμενο έτος, και να είναι γνωστές οι θέσεις υποτροφίας στους υποψηφίους για καθε τμήμα .
– Στα Κρατικά Πανεπιστήμια αν οι θέσεις στη σχολή ειναι πχ 220
δεν μπορεί να συνεχίζεται αενάως το φαινόμενο μεταγραφών εξωτερικού/κατακτήριες /ή λόγοι υγείας αθλητισμού κτλ , να εισέρχονται με πανελλήνιες 220 στην ιατρική και να τελείωνουν …500(!)
220 εισακτέοι έως 220 αποφοιτήσαντες ,
70 εισακτέοι έως 70 αποφιτήσαντες, αφορώντας όσους εισήλθαν μόνο μεσω πανελλήνιων εξετάσεων.
Οι όποιες σπάνιες εξαιρέσεις, (πολύτεκνοι μόνο) όχι αθλητές/διακρατικες συμφωνίες κτλ πχ να είναι αθροιστικά συνολικά ως το 5-10 % του αρχικού αριθμού εισακτέων.
-Οι Κατατακτήριες Εξετάσεις στα κρατικά και μη κρατικά Παν/μια
να γίνονται μέσω θεσμού αντιστοιχου πανελλήνιων εξετάσεων αδιάβλητων.
-Οποιαδήποτε αλλαγή νομοθεσίας πανελληνίων εξετάσεων στα κρατικά παν/μια ή στα μη κρατικά, να εφαρμόζεται μετά από 3 έτη…
-Το υπουργείο παιδείας & θρησκευμάτων οφείλει να έχει σταθερή πολιτική 10 ετίας
με άξονα την καλύτερη παιδεία για καθε ελληνόπουλο,
για καθε φοιτητή και επιβράβευση της (πραγματικής)αριστείας από το ίδιο το Πανεπιστήμιο.