1. Το εδάφιο β΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 3 της υπ’ αριθ. Φ.1/76244/Β3/2010 υπουργικής απόφασης (Β΄957) τροποποιείται ως εξής: «Ο κατάλογος περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα (1) προτεινόμενο διδακτικό σύγγραμμα ανά υποχρεωτικό ή επιλεγόμενο μάθημα, το οποίο προέρχεται από τα δηλωθέντα συγγράμματα στο Κεντρικό Πληροφοριακό Σύστημα (ΚΠΣ) ΕΥΔΟΞΟΣ, και συντάσσεται μετά από εισηγήσεις των οικείων διδασκόντων ή υπευθύνων για καθένα από αυτά, καθώς και των λοιπών μελών Δ.Ε.Π. ή Ε.Π. του οικείου Τομέα που κατέχουν θέση του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος.»
2. Το εδάφιο β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 1 της υπ’ αριθ. Φ.1/76244/Β3/2010 υπουργικής απόφασης τροποποιείται ως εξής:
«Διδακτικό σύγγραμμα θεωρείται ένα -και μόνο ένα- έντυπο βιβλίο ελευθέρου εμπορίου, καθώς και οι έντυπες ή ηλεκτρονικές ακαδημαϊκές σημειώσεις ή τα ηλεκτρονικά βιβλία ελεύθερης πρόσβασης, κατόπιν έγκρισής τους από τις Γενικές Συνελεύσεις σύμφωνα με το νόμο και εφόσον ανταποκρίνονται κατά τρόπο ολοκληρωμένο στο γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος και καλύπτουν κατά το δυνατόν ολόκληρο ή το μεγαλύτερο μέρος της ύλης και του περιεχομένου του, όπως καθορίζεται στον Οδηγό Σπουδών σύμφωνα με το εγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών του οικείου Τμήματος των Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι. και του Προγράμματος Σπουδών των Α.Ε.Α. Οι διδάσκοντες-συγγραφείς των ως άνω ηλεκτρονικών σημειώσεων δικαιούνται αμοιβής υπό τις προϋποθέσεις του νόμου».
Ίσως μία καλή λύση θα ήταν μια κεντρική διαχείριση του συστήματος διανομής συγγραμμάτων με περιορισμό της έντυπης διανομής.Μερικές πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να ληφθούν:
1) Δημιουργία κλειδωμένης ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων με πέρασμα των διανεμόμενων συγγραμμάτων σε ηλεκτρονική μορφή (read-only / NO PRINTING) έτσι ώστε να προστατεύονται τα πνευματικά δικαιώματα.
2) Μικρό επίδομα σε κάθε φοιτητή για εκτυπώσεις περιορισμένου αριθμού συγγραμμάτων, ενώ αν θέλει μπορεί να τα εκτυπώσει και όλα καταβάλλοντας τη διαφορά
3) Δημιουργία υπηρεσίας πανεπιστημιακών εκτυπώσεων μέσω της οποίας θα γίνονται οι παραπάνω εκτυπώσεις και εφοδιασμός των βιβλιοθηκών με αρκετά έντυπα αντίγραφα των συγγραμμάτων έτσι ώστε να υπάρχει και μια περιορισμένη διαθεσιμότητα δανεισμού για τους λιγότερο εύπορους.
4)Κριτική αξιολόγηση των συγγραμμάτων μέσα από σχετική ηλεκτρονική φόρμα μέσα από το σύστημα Εύδοξος και αντικατάσταση των συγγραμμάτων με κακές κριτικές.
5) Αποζημίωση εκδότη / συγγραφέα ανάλογα με τον αριθμό εκτυπώσεων που γίνονται από τη σχετική προς τούτο υπηρεσία, έτσι ώστε να συνεχίσουν παράγονται ολοκληρωμένα και χρήσιμα συγγράμματα μέσα από συνθήκες ανταγωνισμού.
6) Κεντρικός σχεδιασμός προγραμμάτων σπουδών των Σχολών, επιλογή από κεντρικό συμβούλιο (με συμμετοχή της εκάστοτε σχολής) συγγραμμάτων και ξένης σύγχρονης βιβλιογραφίας της οποίας τα δικαιώματα θα εξασφαλίζονται από την αγορά (με συμμετοχή εθνικών και ευρωπαικών πόρων). Τα συγγράμματα αυτά θα διανέμονται όπως και τα υπόλοιπα με σκοπό να αυξήσουν τον ανταγωνισμό με τα ελληνικά συγγράμματα, των οποίων η ποιότητα θα πρέπει να βελτιωθεί μέσα από αυτή τη διαδικασία.
7) Η εξεταστέα ύλη και τα θέματα των εξετάσεων, θα ελέγχονται από επιτροπή που θα δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ένα σχετικά σταθερό επίπεδο δυσκολίας και ότι δεν θα ευνοείται κάποιο σύγγραμμα μέσα από αυτή τη διαδικασία, νοθεύοντας έτσι τον ανταγωνισμό.
Η εφαρμογή των ανωτέρω προτάσεων μέσα στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού για την Παιδεία, φρονώ ότι θα έχει τις ακόλουθες επιπτώσεις:
1) Βελτίωση της ποιότητας των διανεμόμενων συγγραμμάτων ελληνικής παραγωγής
2) Είσοδο της εκπαίδευσης οριστικά στην ηλεκτρονική εποχή
3) Είσοδο επιλεγμένης (μεταφρασμένης) ξένης βιβλιογραφίας στο ελληνικό πανεπιστήμιο με στόχο την ταχεία τεχνολογική άνοδο της χώρας
4) Μείωση της δαπάνης για διανομή συγγραμμάτων μέχρι του σημείου ακόμα και της αυτοχρηματοδότησης
5) Εκταμίευση κονδυλίων από τους πόρους συνοχής της Ε.Ε. – ενίσχυση της απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων.
6) Συμμετοχή φοιτητών, κοινωνίας μέσω της ηλεκτρονικής φόρμας στη διαδικασία αξιολόγησης και αναμόρφωσης του ελληνικού Πανεπιστημίου.
Κλείνοντας ελπίζω ότι τα όσα σχόλια γίνονται σε αυτή την ιστοσελίδα λαμβάνονται όντως υπόψιν από τους ιθύνοντες. Εύχομαι καλή επιτυχία στη μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
1. Τα βιβλία να διανέμονται δωρεάν σε όλους τους φοιτητές σε έντυπη μορφή.
2. Νομίζω ότι όλοι οι φοιτητές δεν είναι ακόμα σε θέση να μελετήσουν το μάθημα από βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή.
3. Στην περίπτωση που τα βιβλία διατίθενται ηλεκτρονικά, θα ανθίσει πάλι η παράνομη εκτύπωση(βιομηχανία φωτοτύπησης) από εξειδικευμένα μαγαζιά σε βάρος των συγγραφέων.
4. Ηλεκτρονικά να διατίθενται συμπληρωματικές σημειώσεις του διδάσκοντος το μάθημα, χωρίς αμοιβή. Οι σημειώσεις αυτές θα συμπληρώνουν το έλλειμμα που πιθανόν παρουσιάζει το βιβλίο στο γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος.
5. Η δαπάνη των 62 000 000 Ε για το έτος 2010-2011 δεν είναι υπερβολικά μεγάλη, αν ληφθεί υπόψη ο αριθμός των φοιτητών που παίρνουν τα βιβλία. Η δαπάνη αυτή μπορεί μειωθεί σημαντικά με διάφορους τρόπους:
α. Τα βιβλία να διανέμονται στους φοιτητές σε έντυπη μορφή δωρεάν. Οι φοιτητές μέσα σε αποκλειστική προθεσμία δυο ετών θα πρέπει να το επιστρέψουν στο τμήμα σε πολύ καλή κατάσταση, Εάν δεν το επιστρέψουν(επειδή δεν πέρασαν το μάθημα, ή επειδή το έχασαν ή επειδή το βιβλίο δεν είναι σε καλή κατάσταση θα το χρεωθούν και θα καταβάλλουν το αντίτιμο στο λογιστήριο του Ιδρύματος. Τα χρήματα που θα συγκεντρώνονται θα διατίθενται στην ΕΕ του Ιδρύματος.
β. Τα βιβλία που θα συγκεντρώνονται από επιστροφή των φοιτητών θα διατίθενται στο επόμενο εξάμηνο σε νέους φοιτητές, και μετά θα αγοράζονται νέα βιβλία από τον εκδότη.
γ. Θα πρέπει να αποφεύγονται και να μη διατίθενται στους φοιτητές βιβλία με υπερβολικά μεγάλο αριθμό σελίδων με πολλές εικόνες, πίνακες κλπ., τα οποία περιλαμβάνονται μόνο και μόνο για να αυξάνεται ο αριθμός των σελίδων και η τιμή των βιβλίου κατά την κοστολόγηση.
6. Το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης αυτής περιέρχεται στους εκδότες, αφού όπως ακούγεται οι συγγραφείς παίρνουν ένα ελάχιστο ποσοστό.
7. Θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να εκτυπώνονται βιβλία με ενίσχυση των συγγραφέων(π.χ. δανειοδότηση των συγγραφέων ή εκτύπωση των βιβλίων από τον ΟΕΔΒ ή εκτύπωση από τα εκδοτικά κέντρα των Ιδρυμάτων (τα οποία σήμερα υπολειτουργούν).
8. Το σύστημα Εύδοξος θεωρώ ότι είναι πολύ γραφειοκρατικό και με τον τρόπο που στήθηκε ευνοεί κυρίως τους εκδότες και την εταιρεία ταχυμεταφοράς, που αναλαμβάνει τη μεταφορά και διανομή των βιβλίων.
9.Yπάρχει ένας προβληματισμός για το ένα βιβλίο που επιλέγουν οι φοιτητές από δυο βιβλία, που προτείνει το Τμήμα. Αυτό το βιβλίο είναι συνήθως του διδάσκοντος όταν έχει τέτοιο βιβλίο. Βέβαια και τα δυο βιβλία που προτείνει το Τμήμα είναι συνήθως πρόταση του διδάσκοντος.
10.Θα ήταν προτιμότερο ομάδα τριών ειδικών στο αντικείμενο του μαθήματος να προτείνουν τρία βιβλία κατά μάθημα για όλα τα Τμήματα και από τα τρία να επιλέγουν οι φοιτητές το ένα.
Ιωάννης Κάτανος
Σε άμεση σχέση με το υπό συζήτηση θέμα των ‘συγγραμμάτων’ και στο πλαίσιο μίας ουσιαστικής συζήτησης για την αναδιάρθρωση του Δημόσιου Πανεπιστημίου με μόνο σκοπό την αναβάθμισή του, θα πρέπει να δουμε τη μορφή των μαθημάτων: Κυριαρχεί η ‘παράδοση’ του διδάσκοντος και η εξέταση κατόπιν των φοιτητών που με τη σειρά τους αποστηθίζουν το σύγγραμμα που τους έχει δοθεί. Ελάχιστοι θα μπουν στον κόπο να κοιτάξουν την επιπλέον βιβλιογραφία που τους δίνεται, μπορώ δε να πώ, ότι ούτε τα προσφερόμενα από τον διδάσκοντα βοηθήματα (μέσω της η-τάξης) δεν μελετούν συστηματικά. Γι’αυτό πιστεύω ότι η μάθηση θα πρέπει κυρίως να γίνεται μέσω σεμιναριακών μαθημάτων, με εργασίες δηλ. των ίδιων των φοιτητών για τις οποίες θα πρέπει να ‘φοιτούν’ στις βιβλιοθήκες. Να μαθαίνουν να ερευνούν και όχι να παπαγαλίζουν πράγματα που συνήθως ξεχνούν την επομένη των εξετάσεων. (Ως παράδειγμα αναφέρω ότι στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό Τμήμα του Παν. Αθηνών μόνο 2 σεμιναριακά μαθήματα είναι υποχρεωτικά). Αν μέρος της υπέρογκης δαπάνης για τα συγγράμματα διοχετευόταν στις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες η κατάσταση των τελευταίων θα ήταν πολύ καλύτερη και θα μπορούσαν να επιτελέσουν κύτταρα επιστημονικής έρευνας επ’ωφελεία όλων. Εν κατακλείδι: τα συγγράμματα να περιορισθούν στα απολύτως απαραίτητα (π.χ. οι στερεότυπες εκδόσεις των αρχαίων συγγραφέων στα Φιλολογικά Τμήματα, οι Κώδικες στις νομικές Σχολές κλπ) και να αναπτυχθούν περισσότερο οι πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες για να βοηθήσουν τους φοιτητές στην ΕΡΕΥΝΑ.
Υπάρχου συγγράμματα τα οποία λόγω της συνεχούς εξέλιξης της επιστήμης ανανεώνονται κάθε δύο τρία χρόνια. Από την άλλη μεριά η συγγραφή ενός βιβλίου δεν είναι εύκολο πράγμα και μάλιστα σε υψηλό επειστημονικό επίπεδο. Εξάλλου, να μη δδιαφύγει της προσοχής ότι το όλο σύστημα είναι ανταγωνιστικό και τα καλά βιβλία και γνωστά γίνονται και επικρατούς των άλλων. Συνεπώς, το καλό σύγγραμμα πρέπι να ανταμείβεται ανάλογα και φυσικά κανένας συγγραφέας τέτοιου βιβλίου δώσει αντί δεν θα το δώσει σε ηλεκτρονική μορφή χωρίς ανάλογη αμοιβή.
1. Στα ΑΕΙ υπάρχουν μαθήματα που αποτελούν σ ύ ν θ ε σ η δυο ή / και περισσότερων μαθημάτων.
Ενδεικτικά παραδείγματα:
Αστικό & Εργατικό Δίκαιο (Τμήμα Λογιστικής ΣΔΟ ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας)
Εμπορικό & Στοιχεία Εργατικού Δικαίου (Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων ΣΔΟ ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας)
Κλαδική Λογιστική(Τμήμα Λογιστικής ΣΔΟ ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας)
Επικοινωνία, Δημόσιες Σχέσεις & Διαφήμιση(Τμήμα Λογιστικής ΣΔΟ ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας)
Στις ενδεικτικές αυτές περιπτώσεις απαιτείται η πρόταση τουλάχιστον δυο συγγραμμάτων ανά μάθημα [με τον περιορισμό του άρθρ. 3 § 4 περ. δ’ της ίδιας Υπουργικής Απόφασης μέχρι 1.000 σελίδες]
2. Επίσης, πρέπει να ληφτεί υπόψη κάτι που οδηγεί σε αντίφαση:
Να μπορεί να προταθεί και να διανεμηθεί ένα επίτομο σύγγραμμα που έχει -μέχρι- 1000 σελίδες και να μην μπορούν να θεωρηθούν ως ενιαίο σύγγραμμα π.χ. 2 τόμοι αθροιστικά 600 σελίδων, ή 3 τόμοι αθροιστικά 900 σελίδων.
Γιαυτό, σε συνδυασμό με το άρθρ. 3 § 4 περ. δ’ της ίδιας Υπουργικής Απόφασης προτείνω να επαναδιατυπωθεί η διάταξη ότι «ο συνολικός αριθμός σελίδων κάθε συγγράμματος, ανεξαρτήτως αριθμού τόμων, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις χίλιες (1000)» [όσες δηλαδή και αυτές που θα λαμβάνεται υπόψη κατά την διαδικασία της κοστολόγησης. Στην περίπτωση που ο συνολικός αριθμός σελίδων ενός διδακτικού βιβλίου υπερβαίνει τις χίλιες (1000), οι επιπλέον σελίδες δεν θα κοστολογούνται.]
3. Όσον αφορά την προμήθεια ικανού αριθμού βιβλίων από τις βιβλιοθήκες των ΑΕΙ, το μέτρο θα έχει αποτελεσματικότητα μόνο αν γίνει κατ’ αντικειμενική κρίση …
Θεωρώ ότι είναι σωστό να υπάρχει ένα σύγγραμμα για κάθε μάθημα το οποίο θα κρίνεται απο μία κοινή επιτροπή, των καθηγητών, που θα δημιουργήσουν τα ΤΕΙ/ΑΕΙ για λόγους μείωσης των δημοσίων δαπανών.
Σχετικά με τα λοιπά ηλεκτρονικά και βιβλιοθηκών βοηθήματα θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα να τα λαμβάνει ο κάθε φοιτητής αλλά, στην περίπτωση ηλεκτρονικών συγγραμμάτων να έχει την δυνατότητα, μέσω του ΕΥΔΟΞΟΣ να «κατεβάζει» όλα τα συγγράμματα ππου υπάρχουν σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι το Υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να συνεργαστεί με όλα τα ξένα Πανεπιστήμια για να γίνει κάτι τέτοιο εφικτό. Σε περίπτωση που ο φοιτητής επιθυμεί αυτό που έχει κατεβάσει να το εκτυπώσει, δεν θα πρέπει να αναγκάζεται σε αγορά εκτυπωτή η αν έχει ήδη να ξοδέυει για χαρτί και μελάνια. Να μπορεί να πηγαίνει στην γραμματεία η την βιβλιοθήκη και να του το εκτυπώνουν δωρεάν, όπως δωρεάν πρέπει να διατίθενται τα πρώτα συγγράμματα έτσι και τα λοιπά. Πάνω σε αυτό να υπάρχει και η δυνατότητα να πάει στην βιβλιοθήκη και να μπεί στο ΕΥΔΟΞΟΣ και να ζητήσει την εκτύπωση.
Πάνω σε αυτό θα πρέπει να υπάρξει κάποιος τρόπος επιβράβευσης σε όσους τα επιστρέφουν στις γραμματείες των τμημάτων τους η στην βιβλιοθήκη.
Αντικειμενικά, δεν είναι δύσκολο να το διατηρεί ένας φοιτητής σε καλή κατάσταση και να γράφει τις σημειώσεις του με μολύβι.
Όπως επίσης και σε όσα συγγράμματα έχουν εκτυπωθεί να τα επιστρέφει στην γραμματεία η βιβλιοθήκη και να υπάρχουν πόντοι σε βαθμολογικό επίπεδο.
Είναι γεγονός ότι η αύξηση της γνώσης, κατά γεωμετρική πρόοδο δεν επιτρέπει την «περιχαράκωσή της» σε 1 ή 2 βιβλία, όταν, μάλιστα, πρόκειται για την ακαδημαϊκή- υπό την ευρεία έννοια- γνώση. Το μονοπώλιο επώνυμων ή ανώνυμων εκδοτικών «διαδρομών» και της από καθ’ έδρας σοφίας είναι καιρός να καατργηθούν να καταργηθούν.Συνεπώς:
1) Οι Πανεπιστημιακές Βιβλιοθήκες πρέπει να είναι εφοδιασμένες με ευρεία γκάμα βιβλίων για κάθε επιστημονικό πεδία, σε αριθμό αντιτύπων επαρκή προς χρήση από τους φοιτητές. Εξ άλλου, σήμερα, ο συνειδητός φοιτητής, γιατί σε αυτόν απευθυνόμαστε, έχει τη δυνατότητα της πρόσβασης σε e-βιβλιοθήκες.
2)Ο διδάσκων να εφοδιάζει με επαρκή βιβλιογραφία τον φοιτητή
3) Οι σημειώσεις- οι ασκήσεις κτλ να βρίσκονται αναρτημένες σε οικείους επιστημονικούς ιστότοπους, όπως ήδη έχει αρχίσει να γίνεται,στα ΑΕΙ. Τώρα πλέον να καθιερωθεί ως ένα βασικό προαπαιτούμενο λειτουργίας του Τμήματος ή της Σχολής.
4) Το δημόσιο Πανεπιστήμιο, εκ του νόμου, είναι υποχρεωμένο να καταβάλλει τα πνευματικά δικαιώματα στο συγγραφέα. Αλλά αυτό να γίνεται στη βάση της νομικής δέσμευσης και αναγνώρισης του δικιώματος της πενυματικής δημιουργίας, με λογικά ποσά. Συνεπώς, δεν μπορεί να εξακολουθεί το σημόσιο να είναι δεξαμενή πλουτισμού εκδοτικών οίκων και συγγραφέων.
Οσον αφορά τη διανομή συγγραμμάτων στα ΑΕΙ της χώρας, θα πρέπει να τολμήσει η Κυβέρνηση να προχωρήσει στην κατάργησή τους. Η μόνη προοπτική μπορεί να δοθεί με την ουσιαστική ενίσχυση των υλικοτεχνικών και ηλεκτρονικών υποδομών των βιβλιοθηκών, όπου οι φοιτητές θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονική ή σε πραγματική μορφή στα συγγράμματα που χρειάζονται. Αυτο μπορεί να γίνει με τη χρηματοδότηση των βιβλιοθηκών με ένα ποσό που θα κυμαίνεται στα 40.000.000 με 50.000.000 €, αντι των 65.000.000 € που απαιτούνται ετησίως για την παρωχημένη πολιτική της διανομής συγγράμματος, που ουσιαστικά τους μόνους που εξυπηρετεί ειναι μια ομάδα κρατικοδίαιτων εκδοτικών οίκων. Ασ τολ΄μησει η Κυβέρνηση να αλλάξει αυτό το πλαίσιο εκ βάθρων. Σκεφτείτε και μόνο τις βελτιώσεις που θα μπορούν να επέλθουν στις βιβλιοθήκες των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ με την εισροή 40.000.000 € ετησίως.
ΤΕΛΙΚΗ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
Μετά από προσεκτική μελέτη της προτεινόμενης Υπουργικής Απόφασης και του διαλόγου που αναπτύχθηκε θα ήθελα να παρατηρήσω τα εξής:
1. Η προτεινόμενη ρύθμιση, με την οριζόντια φιλοσοφία περικοπών που εισάγει, αγνοεί τον ρόλο που έχει (ή θα έπρεπε να έχει) το βιβλίο στην εκπαιδευτική διαδικασία και απλώς δημιουργεί τις προϋποθέσεις μείωσης της δαπάνης για αγορά πανεπιστημιακών συγγραμμάτων από το Υπουργείο. Κοντολογίς, είναι μια λύση λογιστική.
2. Αν αυτή είναι η πρόθεση του Υπουργείου, γιατί δεν το δηλώνει εκ προοιμίου, αλλά προσθέτει διάφορα έωλα επιχειρήματα περί «εκσυγχρονισμού»;
3. Ένα απλό παράδειγμα έλλειψης εκσυγχρονισμού είναι και ο Πίνακας Κοστολόγησης. Ενδιαφέρεται πραγματικά το Υπουργείο μέσω αυτού να αντιμετωπίσει ισότιμα τα διάφορα βιβλία; Όχι, βέβαια. Αν ενδιαφερόταν θα συνυπολόγιζε, για παράδειγμα, τη δαπάνη μετάφρασης. Εκτός αν πρόκειται για «κίνητρο» προς τους εκδότες, προκειμένου να «αγοράζουν Ελληνικά». Πιστεύουν οι υπεύθυνοι ότι η χώρα έφτασε στα πρόθυρα χρεοκοπίας λόγω των δικαιωμάτων που εισπράττουν οι εκδότες του εξωτερικού; Επίσης, με ποια λογική η τιμή αγοράς 10 ή 500 βιβλίων από τον ίδιο τίτλο είναι ίδια. Πρόκειται κι αυτό για εκσυγχρονισμό ή για ισοπέδωση;
4. Πρωτίστως, όμως, από τις ποικίλες προσεγγίσεις προκύπτει ότι το υφιστάμενο σύστημα «έχει φάει τα ψωμιά του», άλλωστε ακόμη και ακαδημαϊκοί δάσκαλοι συμφωνούν ότι πλέον είναι εντελώς αναποτελεσματικό. Για άλλους λόγους εισήχθη ο θεσμός του δωρεάν βιβλίου τη δεκαετία του ’60 και οι δαιμόνιοι συμπατριώτες μας αλλού τον οδήγησαν. Συχνά πλέον συνδέεται με διαδικασίες συναλλαγής μεταξύ εκδοτών και ακαδημαϊκών ή με τη μετατροπή των ακαδημαϊκών σε καθηγητές-«εκδότες» (έχει επικρατήσει ο όρος αυτοεκδότης, ενδεικτικός της υποκείμενης πανουργίας). Όλοι το γνωρίζουμε αλλά ελάχιστοι το ομολογούν, διότι τα συμφέροντα είναι μεγάλα (και όχι μόνον οικονομικά).
5. Επί του τελευταίου μία ερώτηση: Σε ποια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο καθηγητής είναι και εκδότης, και μάλιστα με μονοπωλιακή τοποθέτηση, καθώς ουσιαστικά υπαγορεύει στους φοιτητές ποιο βιβλίο να επιλέξουν. Εδώ πρόκειται περί του «Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει», και οι προτεινόμενες «εκσυγχρονιστικές» αλλαγές ποιούν την νήσσαν. Επίσης, αποτελεί εκσυγχρονισμό να αμείβονται οι ακαδημαϊκοί, ιδιαίτερα υπό τις παρούσες δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, για το προφανές: να υποστηρίζουν τους φοιτητές με συνοδευτικό υλικό, στη μία ή την άλλη μορφή; Πού αλλού αμείβονται ακαδημαϊκοί για τις σημειώσεις τους; Προσέξτε την άποψη του κ. Σπ. Κοκκολάκη, για την ηθική και πρακτική πλευρά του ζητήματος, με την οποία συντάσσομαι ανεπιφύλακτα. Πιστεύω ότι με το συγκεκριμένο μέτρο το Υπουργείο απλώς επιχειρεί να «εξαγοράσει» τη συναίνεση της πανεπιστημιακής κοινότητας για αλλαγές που προτίθεται να εισαγάγει.
6. Όσον αφορά το ηλεκτρονικό βιβλίο που, εμμέσως πλην σαφώς, θεωρείται από τη νέα διακυβέρνηση η λύση διά πάσαν νόσον, νομίζω ότι υπάρχει απόλυτη υποκρισία εκ μέρους των υπευθύνων ή, λίαν επιεικώς, απόλυτη άγνοια. Επειδή η συζήτηση αυτή είναι τεράστια, απλώς διερωτώμαι:
(α) Γνωρίζουν οι υπεύθυνοι ότι διεθνώς το σχετικό νομικό και εμπορικό πλαίσιο είναι ακόμη ασαφές, καθώς και η πλατφόρμα(ες) υλοποίησης της ψηφιοποίησης.
(β) Διαθέτουν οι υπεύθυνοι στοιχεία της εφαρμογής του σε μαζική κλίμακα σε χώρα ή χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και επίσης μελέτησαν τα εξαχθέντα συμπεράσματα ή απλώς ασκούνται επί χάρτου;
(γ) Μήπως αντί να προσπαθούμε να πρωτοπορήσουμε στο συγκεκριμένο υπό διαμόρφωση ζήτημα πρέπει προηγουμένως να προσαρμοστούμε στα στοιχειώδη που συνδέονται με το ευρωπαϊκό πανεπιστημιακό κεκτημένο;
7. Τελειώνοντας, θα συμφωνήσω με τον κ. Α. Γεωργίου (συμφωνώ γενικώς με την παρέμβασή του) ότι δυσυχώς η προτεινόμενη ρύθμιση αντιμετωπίζει μια στρέβλωση προκαλώντας πολλές άλλες.
Λουκάς Ρινόπουλος
Εκδόσεις Πλέθρον
ΥΓ.1: Με λυπεί ιδιαίτερα η απουσία συμμετοχής στον διάλογο της ΠΟΣΔΕΠ και των φοιτητικών συλλόγων. Είναι συμπτωματικό ή αποτελεί απόδειξη της αδιαφορίας (ή αδυναμίας) των βασικών συντελεστών της εκπαιδευτικής διαδικασίας για τον εκσυγχρονισμό της;
ΥΓ.2: Κύριοι του Open Gov, θα είχε ενδιαφέρον να μάθουμε πώς θα διαχειριστείτε τις απόψεις Συλλόγων και ιδιωτών που παρατίθενται στη Διαβούλευση.
Η έννοια του διδακτικού συγγράμματος (academic textbook) σήμερα είναι ευρύτερη από ότι στο παρελθόν. Το διδακτικό σύγγραμμα σήμερα περιλαμβάνει όχι μόνο τα κείμενα που αφορούν στο γνωστικό αντικείμενο αλλά και ολόκληρη τη δομή της εκπαιδευτικής διαδικασίας: οργάνωση της ύλης και του μαθήματος, διδακτικές ενότητες (syllabus), διαφάνειες, βιβλιογραφία (με πλήρη σχετικά άρθρα ανά ενότητα), ενδεχομένως ήχο και εικόνα, οδηγίες και κατευθύνσεις για εργασίες και εφαρμογές, fora μεταξύ των φοιτητών και λοιπές δραστηριότητες. Αποτελούν αναπόσπαστα τμήματα της γνώσης και φιλοξενούνται ήδη στις εκπαιδευτικές ηλεκτρονικές πλατφόρμες εκπαίδευσης των ΑΕΙ. Η έννοια που αποδίδεται στο εδάφιο αυτό της απόφασης αφορά το ένα σύγγραμμα -που ναι έχει τον όγκο της ύλης του μαθήματος- αλλά που κυρίως πάνω του ουσιαστικά θέλουμε να στηρίζουμε τις εξετάσεις περιορίζοντας τη γνώση. Θυμάμαι ότι έχουν γίνει πολλές συζητήσεις για το στείρο και περιοριστικό χαρακτήρα του ενός συγγράμματος, μήπως λοιπόν πρέπει να δούμε τον επαναπροσδιορισμό του θέματος;
Είναι γεγονός ωστόσο ότι, τουλάχιστον για την παρούσα φάση η απόκτηση ενός έντυπου ή ηλεκτρονικού συγγράματος που θα ένέχει το ρόλο του βασικού σημείου αναφοράς για το γνωστικό αντικείμενο, πλαισιωνόμενο από τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, έχει και νόημα και λογική.
Συνοψίζοντας, θα μπορούσε να οριστεί ως διδακτικό σύγγραμμα (academic textbook) «το ηλεκτρονικό εκπαιδευτικό υλικό του μαθήματος» και ως ακαδημαϊκό σύγγραμα το προτεινόμενο «κεντρικό εγχειρίδιό» του(required reading), όπου και τα δύο αυτά στοιχεία αποτελούν αλληλοσυνδεόμενα και αναπόσπαστα εργαλεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας και μοχλούς ενίσχυσης της έρευνας. Το ακαδημαϊκό σύγγραμμα σίγουρα πρέπει να είναι από το ελεύθερο εμπόριο για την εξασφάλιση του βέλτιστου αποτελέσματος, όπως άλλωστε αναφέρεται στην απόφαση.
Αυτό που θα πρέπει να εξετάσει το ΥΠΔΒ είναι κατά πόσο η αμοιβή των καθηγητών που αναπτύσσουν τα μαθήματα στις ηλεκτρονικές εκπαιδευτικές πλατφόρμες(ήτοι τα διδακτικά συγγράμματα) εντάσσεται μέσα στις διδακτικές τους υποχρεώσεις ή όχι και πως θα διασφαλίζεται η διαρκής αναβάθμισή τους ώστε να διατηρείται η ενημερότητα και η ποιότητά τους. Κατά την άποψή μου αυτό σνδέεται άμεσα και με τα στοιχεία αξιολόγησης της ανώτατης εκπαίδευσης. Τέλος, σε ότι αφορά την αγορά των εγχειριδίων πιστεύω πως υπάρχει αρκετή εμπειρία για να γνωρίζουν όλοι τα συν και τα πλην του συστήματος
Επιπλέον, με γνώμονα τα άρθρα της απόφασης που ακολουθούν και κυρίως αυτό για την ενίσχυση των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η αποκλειστικά ηλεκτρονική μορφή και των «ακαδημαϊκών συγγραμάτων».
Να γίνεται διανομή σημειώσεων από τους καθηγητές των ΑΤΕΙ ΑΕΙ σε ηλεκτρονική μορφή πάνω στην πλατφόρφμα εκπαίδευσης (moodle) του κάθε ιδρύματος. Εναλλακτικά να διανέμετε με τον ίδιο τρόπο (arxeio pdf) βιβλίο του εμπορίου αφού το ΥΠΔΒΜΘ καταβάλλει στον συγγραφέα το ανάλογο ποσό που αντιστοιχεί στα πνευματικά του δικαιώματα ανάλογα με τον αριθμό των φοιτητών που έχουν πάρει το μάθημα ή το κατεβάσουν από το moodle. Το ποσό των πνευματικών δικαιωμάτων που θα καταβάλλει η πολιτεία άμεσα στον συγγραφεά θα είναι μικρότερο ή ίσο με το αντίστοιχο που παίρνει από τον εκδοτικό οίκο ο συγγραφέας
ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ
Η αλήθεια είναι ότι σε όλα τα καινοτόμα ζητήματα υπάρχουν πάντα οι τεχνολάγνοι και οι παλαιόπληκτοι. Υπάρχουν δηλαδή αυτοί που δαιμονοποιούν την εξέλιξη, λες και δεν βλέπουν τις σαρωτικές αλλαγές που συντελούνται γύρω μας και από την άλλη αυτοί που βιάζονται και τη θεοποιούν. Και οι δύο θέσεις είναι ακραίες.
Στο Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων είναι σήμερα στα πράγματα μια ομάδα τεχνοκρατών -αν και στον τελευταίο ανασχηματισμό επικρατεί ένα κάπως καλύτερο κλίμα-, που παρερμηνεύοντας την υπερβολική ευαισθησία του Πρωθυπουργού για τις νέες τεχνολογίες τεχνογνωσία και στο όνομα της εξέλιξης, έχουν μια τάση ισοπέδωσης των πάντων. Ψηφιακή εκπαίδευση!
Όπως διαβάσαμε στο Βήμα online στις 24 Ιανουαρίου 2011 έγινε εξάωρη μυστική σύσκεψη στο Μαξίμου για τη μετάβαση στην ψηφιακή εκπαίδευση. Ανάμεσα σε όσους παραβρέθηκαν δεν υπήρχε ούτε ένας παιδαγωγός. Είναι περίεργο να διαβάζει κανείς ότι οι αμερικανοί προσκεκλημένοι δήλωσαν ότι είμαστε η πρώτη χώρα –πάνω και από τις ΗΠΑ– που σχεδιάζει να εφαρμόσει την πολιτική της ψηφιακής εποχής σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και να εισαγάγει ως και «ψηφιακά βιβλία» στα ελληνικά σχολεία.
Στην Αμερική, που είναι μία πολύ πιο εξελιγμένη τεχνολογικά χώρα και με ανάλογη κουλτούρα απέναντι στις καινοτομίες της τεχνολογίας, το 74% των φοιτητών δήλωσαν σε έρευνα πώς αν μπορούσαν να επιλέξουν οι ίδιοι μεταξύ ηλεκτρονικού και έντυπου βιβλίου, θα επέλεγαν την έντυπη μορφή. Στη Γαλλία, το ποσοστό όσων χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά βιβλία δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 2015 το 15-20%. Κάποιες έρευνες ωστόσο παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση στα ποσοστά εκείνων που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά βιβλία και ηλεκτρονικές συσκευές ανάγνωσης. Τα ποσοστά αυτά, βεβαία, και η εικόνα που κάποιες εταιρείες –για τους δικούς τους λόγους– αλλά και ορισμένα παπαγαλάκια θέλουν να παρουσιάσουν, μου θυμίζουν τον Απόστολο Νταή, παλιό δάσκαλο στην Άνδρο και ψηφοφόρο της αριστεράς, που όταν τον συναντούσα μετά τις εκλογές στο ερώτημα «Πώς πήγατε, δάσκαλε;», «πολύ καλά, Γιώργη», μου απαντούσε, «να σκεφτείς ότι είχαμε αύξηση 100%, ήμασταν 4 και γίναμε 8.»
Ας θυμηθούμε εδώ ότι στο παρελθόν, αγοράστηκαν πολλοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές και δόθηκαν στους μαθητές της Α΄ Γυμνασίου –με μεγάλα ομολογουμένως κέρδη για τις εταιρείες. Δυστυχώς, δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ στην εκπαιδευτική διαδικασία αλλά, κυρίως, για παιχνίδια και μηνύματα μεταξύ των μαθητών.
ΒΙΒΛΙΟ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ
& ΕΠΙ ΧΑΡΤΟΥ ΜΑΚΡΑ ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ
Είναι, λοιπόν, ολοφάνερο πώς για πολλά ακόμη χρόνια το ψηφιακό και το έντυπο βιβλίο θα συνυπάρχουν στην συνείδηση των αναγνωστών. Το ένα συμπληρώνει το άλλο. Άλλωστε, σύμφωνα με έρευνα του Υπουργείου Παιδείας το 81,5% των φοιτητών προτιμούν το έντυπο βιβλίο σε σχέση με το ηλεκτρονικό. Η άποψή μου είναι ότι το ποσοστό αυτό είναι ακόμα μεγαλύτερο, καθώς διατηρώ επιφυλακτική θέση απέναντι σε αυτές τις κατευθυνόμενες έρευνες που διενεργούνται κατά καιρούς. Σύμφωνα με το Εθνικό Παρατηρητήριο για το ψηφιακό βιβλίο στη Μεγάλη Βρετανία οι φοιτητές συμβουλεύονται την ηλεκτρονική έκδοση, αλλά διαβάζουν από την επί χάρτου. Ως εκ τούτου, πεποίθησή μου είναι ότι το ηλεκτρονικό και το έντυπο βιβλίο θα έχουν παράλληλη χρήση και εξέλιξη.
Στην Ελλάδα, το ΕΚΕΒΙ παρατηρεί και καταγράφει όλες τις διεθνείς εξελίξεις στο θέμα μέσω του Εκδοτικού Παρατηρητηρίου Βιβλίου στο οποίο συμμετέχουν και οι εκδότες.
Στην Bookexpo America 2011 που έγινε στη Νέα Υόρκη τον Μάιο του 2011, παρατηρήθηκε ότι με τα e-books ανοίγει μια καινούργια αγορά όπου εντάσσονται κυρίως νέοι που δεν θα διαβάζανε, ούτως ή άλλως, κανένα βιβλίο. Απλά ωθούμενοι από τη νέα τεχνολογία έχουν μπει στη διαδικασία να αγοράσουν και ηλεκτρονικά βιβλία. Ταυτόχρονα όμως έχουμε αύξηση και στις πωλήσεις των επί χάρτου βιβλίων.
ΠΡΟΤΑΣΗ:
Θα πρέπει να ξεκινήσει αμέσως συνεργασία του Υπουργείου με τους ενδιαφερόμενους προκειμένου να συζητηθούν οι δυνατότητες της νέας τεχνολογίας σε σχέση όμως, πάντοτε, με το νομικό πλαίσιο αφού υπάρχουν πνευματικά δικαιώματα.
Ας ξεκινήσει αρχικά το Υπουργείο με τα «ορφανά» βιβλία –αυτά δηλαδή που δεν έχουν πνευματικά δικαιώματα, προς χρήση αρχικά της ακαδημαϊκής κοινότητας. Στη συνέχεια ας εντάξει στο πλαίσιο αυτό τις σημειώσεις του Ανοικτού Πανεπιστημίου και τις εκδόσεις των κρατικών ιδρυμάτων. Τέλος, ας συζητήσει, ουσιαστικά, τη δυνατότητα απόκτησης των δικαιωμάτων από τους πνευματικούς δημιουργούς για όσα βιβλία θεωρείται απαραίτητο, κατοχυρώνοντας τα δικαιώματα αυτά όπως και τον τρόπο αμοιβής των δημιουργών μέσα από νομικές και άλλες ρυθμίσεις. Ο πλέον σύγχρονος νόμος είναι αυτός της Γαλλίας. Αλλά και ο δικός μας νόμος δεν υπολείπεται κατά πολύ.
Ο ιστορικός της Παιδείας του μέλλοντος θα έχει εδώ να μελετήσει και να καταγράψει πολλές ενδιαφέρουσες εξελίξεις.
Γιώργος Ε. Δαρδανός
ΕΚΔΟΤΗΣ – ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Π.Ο.Ε.Β.
Βιβλιογραφία
Στο: Δαρδανός, Γ., (επιμ.), «Σελίδες στην οθόνη ή σε χαρτί», Gutenberg, 2010
•Αλαχιώτης, Ν.Σ., Η διαδικτυακή πληροφορία είναι γνώση;
•Αλαχιώτης, Ν.Σ., Το βιβλίο και ο υπολογιστής
•Βελισσάρη, Κ., Το ψηφιακό βιβλίο: Απλή εξέλιξη ή επανάσταση;
•Βερνίκος, Σ.Γ., «Ρευστό» βιβλίο
•Γκότοβος, Α., Ηλεκτρονική μάθηση και παιδαγωγική σχέση: Το συμβατικό βιβλίο θα αντέξει
•Ζάχος, Κ., Βιβλιοθήκες και κοινωνία της πληροφορίας
•Κατσόγιαννος, Κ., «Ζωντανή εκπαίδευση» versus «εκπαίδευση κατ’ απαίτηση (on demand)»: Η άποψη ενός εκπαιδευτικού
•Κρεμμυδάς, Β., Η ουσία βρίσκεται αλλού
•Ντάρτον, Ρ., «Να σχεδιάσουμε μια ψηφιακή δημοκρατία των Γραμμάτων»: Συνέντευξη
•Μετάφραση του γαλλικού νόμου για τα πνευματικά δικαιώματα στο διαδίκτυο
Θα αναφέρω αυτό που θεωρώ ορθολογιστικά σωστό και μετά τι πιστεύω ότι θα συμβεί στην ελληνική πραγματικότητα.
1. Τα συγγράμματα πρέπει να κυκλοφορούν στο ελεύθερο εμπόριο και να ανταγωνίζονται μεταξύ τους ως προς το επίπεδο γνώσεων που παρέχουν και τη χρησιμότητά τους. Αυτή είναι η ορθολογιστική προσέγγιση σε μια ευνομούμενη πολιτεία.
Στρέβλωση που θα δημιουργηθεί στην ελληνική πραγματικότητα: Θα πωλούνται πέντε δέκα αντίτυπα και η βιομηχανία παράνομης φωτοτυπίας θα γνωρίζει νέες δόξες. Είναι η πολιτεία ικανή να προστατέψει τα πνευματικά δικαιώματα των συγγραφέων ; Την επόμενη μέρα που θα βγουν τα βιβλία στο ελεύθερο και μόνο εμπόριο θα σκαναριστούν και θα ανέβουν σε μορφή pdf στο διαδίκτυο. Αυτό συμβαίνει σε όλο τον κόσμο, πόσο μάλλον στην Ελλάδα και σε περίοδο κρίσης. Ce la vie. Τι θα κάνει ο συγγραφέας ; θα κινηθεί κατά των φοιτητών του ; Παρ’ όλα αυτά εγώ θεωρώ ότι η κυκλοφορία των βιβλίων μόνο στο ελεύθερο εμπόριο είναι η βέλτιστη προσέγγιση.
2. Εφόσον δεν υπάρχει δωρεάν διανομή, οι φοιτητές που έχουν οικονομικά προβλήματα πρέπει διευκολύνονται με υποτροφίες και οικονομική στήριξη να αγοράσουν βιβλία.
Στρέβλωση που θα δημιουργηθεί στην ελληνική πραγματικότητα: Προφανώς δυνατότητα οικονομικού βοηθήματος για αγορά βιβλίων θα έχουν κατά κανόνα αυτοί που δεν τα έχουν ανάγκη λόγω απόκρυψης εισοδημάτων.
3. Οι διδάσκοντες πρέπει να αναρτούν στο διαδίκτυο βοηθητικές σημειώσεις, ασκήσεις, διδακτικές διαφάνειες, μελέτες περιπτώσεων και άλλο ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ του συγγράμματος υλικό.
Στρέβλωση: Η ελληνική πολιτεία στην προσπάθειά της να εξοικονομήσει πόρους προσπαθεί να προωθήσει πρακτικά την υποχρεωτική διανομή ηλεκτρονικών συγγραμμάτων (δωρεάν φυσικά και εκμεταλλευόμενη την πνευματική εργασία άλλων) ώστε και οι φοιτητές να είναι ευχαριστημένοι (για άλλη μια φορά) και να εξοικονομήσει πόρους. Άλλο σύγγραμμα, άλλο σημειώσεις και άλλο ηλεκτρονικά βοηθήματα.
Ας ανατεθεί τότε στον ΟΕΔΒ να προκηρύσσει, τυπώνει και να αναρτά στο διαδίκτυο ένα σύγγραμμα ανά μάθημα να τελειώνουμε.
Αν αυτό θέλουμε για τα παιδιά μας τότε μπράβο μας. Είναι δυνατόν να μετράμε τη μόρφωση σε τεμάχια βιβλίων ; (!!!!). Γιατί αυτό γίνεται τώρα (με την κοστολόγηση) και αυτό θα γίνει μετά.
4. Βιβλιοθήκες. Για όσους φοιτητές δεν μπορούν ή δεν θέλουν να αγοράσουν βιβλίο φυσικά και πρέπει να υπάρχουν επαρκή αντίτυπα στις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες. Ταυτόχρονα να υπάρχουν επαρκή αντίτυπα από σχετική βιβλιογραφία ξένη κυρίως που προτείνει ο διδάσκων.
Επιτέλους πρέπει τα παιδιά να μάθουν να μελετούν και όχι να διαβάζουν θέματα SOS και σημειώσεις.
5. Υπάρχουσα στρέβλωση: Δεν αμφισβητώ το γεγονός των υπέρογκων δαπανών για τη διανομή δωρεάν συγγραμμάτων. Ούτε και το γεγονός ότι υπάρχουν συγγραφείς που εκμεταλλεύονται τη στρέβλωση του συστήματος ώστε να αυξάνουν απλά το εισόδημά τους χωρίς αντίκρισμα για τους φοιτητές μας. Θεωρώ όμως ότι η θεραπεία μίας στρέβλωσης δεν μπορεί να γίνει με την δημιουργία άλλης. Ας εφαρμόσουμε απλά ό,τι γίνεται ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ας προστατέψουμε όμως τα πνευματικά δικαιώματα και τον πόνο ψυχής που κάποιοι αποθέτουν πάνω στο λευκό χαρτί. Επιτέλους δεν γίνονται όλα για τα χρήματα (!) άσχετα το τι πιστεύει ή αφήνεται να νομίζει ο πολίτης. Υπάρχουν και κάποιοι που γράφουν βιβλία και για πιο σοβαρούς λόγους από το οικονομικό όφελος (που υπάρχει και αυτό). Και δεν νομίζω ότι χρειάζεται να τους αναφέρω (ξανά) τους λόγους αυτούς.
Το «δωρεάν σύγγραμμα» είναι ένα σκάνδαλο και θα πρέπει να καταργηθεί ΑΜΕΣΩΣ. Ειδικά, για τις σημερινές οικονομικές συνθήκες αποτελεί ΠΡΟΚΛΗΣΗ για τον φορολογούμενο πολίτη.
Ίως το Υπουργείο δεν έχει αντιληφθεί το τι κρύβεται από πίσω, τι συμφέροντα εξυπηρετούνται και τα προβλήματα που δημιουργεί. Προγράμματα σπουδών ρυθμίζονται ανάλογα με το τι βιβλία διαθέτει το ΔΕΠ.
Βιβλία, απλές τροποποιήσεις διατριβών και υφηγεσιών που δημιουργούν κάτι απίθανα γνωστικά αντικείμενα ΜΟΝΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ για τα «βιβλία» αυτά. Για την ποιότητά τους βέβαια ας μη συζητήσουμε.
Βιβλία που διατίθενται αβλεπτί και ανεξάρτητα από την πρόοδο των φοιτητών.
Οι φοιτητές φτάνουν στο τελευταίο (υποτίθεται) έτος σπουδών και δεν έχουν περάσει σχεδόν κανένα μάθημα, πλην όμως έχουν όλα τα βιβλία στη διάθεση τους και κατά κανόνα αχρησιμοποίητα.
Θα πρέπει να δείτε, π.χ. στην περίπτωση φοιτητών της Ιατρικής (που είναι από τις πιο εξωφρενικές) ολόκληρες βιβλιοθήκες στο σπίτι τους από ΔΩΡΕΑΝ βιβλία. Γιατί να τα έχει πληρώσει αυτά ο φορολογούμενος και μάλιστα σε γιους μεγαλογιατρών που φοροδιαφεύγουν άγρια;
Μόνο αν πληρώσει ο φοιτητής (και η οικογένειά του) τα βιβλία του, τότε μόνο θα τα σέβεται και θα υπάρχει κάποια πιθανότητα να τα διαβάσει!
Επαναλαμβάνω: ΑΜΕΣΗ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ.
Να αγορασθούν βιβλία από τις βιβλιοθήκες και αυτά να δανείζονται στους φοιτητές, οι οποίοι θα πρέπει να τα επιστρέφουν ΑΘΙΚΤΑ μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, όπως γίνεται σε όλα τα ΣΟΒΑΡΑ πανεπιστήμια του κόσμου.
Κουπόνια για αγορά βιβλίων ΜΟΝΟ σε φοιτητές με οικονομικά προβλήματα και ΠΑΝΤΟΤΕ με την προϋπόθεση κανονικής παρακολούθησης των μαθημάτων και επιτυχούς εξέτασης στα προηγούμενα.
Έρχονται ξένοι καθηγητές, βλέπουν το χάλι μέσα στους χώρους των πανεπιστημίων και μαθαίνοντας ότι παρ’ όλα αυτά οι φοιτητές παίρνουν δωρεάν τα βιβλία και τρελαίνονται.
Να σταματήσει επιτέλους αυτό το σκάνδαλο, που ξεκίνησε στην εποχή της ΧΟΥΝΤΑΣ. Δεν το αντέχει η χώρα πια.
Σ.Ε.Ε.ΒΙ. (Σύλλογος Εκδοτών Επιστημονικού Βιβλίου)
(§1) Θεωρούμε ότι στην αναφορά «τουλάχιστον ένα (1) προτεινόμενο διδακτικό σύγγραμμα ανά υποχρεωτικό ή επιλεγόμενο μάθημα» εννοείται ένα σύγγραμμα ανά επιλογή και όχι τουλάχιστον ένα διαδακτικό σύγγραμμα στην ίδια επιλογή. Στην περίπτωση αυτή έχουμε να παρατηρήσουμε ότι, εφόσον καταργείται το ισχύον «τουλάχιστον δύο (2) προτεινόμενα διδακτικά συγγράμματα ανά υποχρεωτικό ή επιλεγόμενο μάθημα …», ουσιαστικά δεν προτείνεται, αλλά επιβάλλεται ένα σύγγραμμα, αφού δεν θεωρείται εναλλακτική πρόταση το τίποτε(!). Εντούτοις, ακόμη και στην περίπτωση ανάκλησης της συγκεκριμένης τροποποίησης, θα πρέπει να προβλεφθεί η εξαιρέσιμη περίπτωση μαθημάτων, στα οποία θα υπάρχει η δυνατότητα υπόδειξης ενός συγγράμματος (π.χ. μαθήματα στα οποία η δεύτερη πρόταση είναι ξενόγλωσση δυσεύρετη έκδοση κ.τ.ό.).
(§2) Η παράγραφος αυτή: α) Πάσχει ως προς τον ορισμό του συγγράμματος, διότι οι ηλεκτρονικές ακαδημαϊκές σημειώσεις ή τα ηλεκτρονικά βιβλία είναι ένα σύνολο πληροφοριών που εμφανίζονται σε ψηφιακή μορφή των οποίων το περιεχόμενο και η μορφή προσομοιάζουν το έντυπο βιβλίο, αφού αποτελούν εικονικές ή απεικονιστικές παραστάσεις επιστημονικών γνωμών και απόψεων. Για το λόγο αυτό (εξ ορισμού, δηλαδή) το έντυπο βιβλίο ως διδακτικό σύγγραμμα δεν μπορεί να θεωρείται, νοείται ή λογίζεται το ίδιο με τις ηλεκτρονικές ακαδημαϊκές σημειώσεις ή τα ηλεκτρονικά βιβλία. β) Χρήζει διευκρινίσεως ως προς το χρόνο εφαρμογής της –ως νέας περικοπής–, διότι, αν εννοείται ότι θα εφαρμοσθεί κατά το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012, πιθανότατα θα συναντήσει εμπόδια νομικής φύσεως. Εξηγώντας και δικαιολογώντας το τελευταίο παραθέτουμε τα εξής:
Α) Δεν πρόκειται για απλή περικοπή για την οποία είχαμε λάβει γνώση εκ των προτέρων. Είχαμε ενημερωθεί από την πολιτική ηγεσία του Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. την πρόθεση περικοπής της ετήσιας δαπάνης του κράτους για τα επιστημονικά συγγράμματα και για το λόγο αυτό ανεχθήκαμε την αλλαγή του ορισμού του συγγράμματος (Π.Δ. 226/2007) –και, μάλιστα, άτυπα και μεσούσης της περιόδου– με συνέπεια τη διανομή μέχρι δύο τόμων ή ενός τόμου πολυτόμου έργου και ενός βοηθήματος. Επομένως, δεν πρόκειται για απλώς νέα περικοπή, αλλά για επιπρόσθετη και εξουθενωτική, καθώς ο εκδοτικός κλάδος θα υποστεί ανεπανόρθωτη ζημία.
Β) Το Μάιο του 2011 είχαν ενημερωθεί ηλεκτρονικά όλοι οι εκδότες –καθώς και οι αυτοεκδότες– ότι θα πρέπει να αποδεχθούν τους όρους και να προσχωρήσουν στο σύστημα «Εύδοξος» για το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012. Αποδεχθήκαμε τους όρους αυτούς και προσχωρήσαμε εγκαίρως (λόγω του έμμεσου εκβιασμού πως, αν δεν προσχωρήσουμε, θα αποκλειστούμε από την επόμενη διανομή) υπογράφοντας ουσιαστικά μονομερή σύμβαση με το Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. Αφού, λοιπόν, οι γραμματείες ακολούθησαν το χρονοδιάγραμμά σας, κατά μεγάλο ποσοστό κατέθεσαν τους πίνακες των προς επιλογή από τους φοιτητές συγγραμμάτων υλοποιώντας προπαραγγελία. Σε καμμία περίπτωση δεν αποδεχθήκαμε όρους ή πιθανότητα μελλοντικής τροποποίησής τους. Άλλωστε, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν σύννομο.
Ακολούθως, η διαχείριση –πολιτική και οικονομική– της Ανώτερης και Ανώτατης Παιδείας του τόπου χαρακτηρίζεται πρωτόγνωρη, διότι μέχρι σήμερα δεν έχει προταθεί τίποτε το εποικοδομητικό ή θετικό. Τις περικοπές διαδέχονται καταργήσεις και τούμπαλιν. Προκαλεί κατάπληξη και ανησυχία το γεγονός της μόνιμης και απολύτου αφαίρεσης και διαγραφής. Από την άλλη πλευρά ο εκδοτικός κλάδος χαρακτηρίζεται στον έντυπο Τύπο απαξιωτικά με αποτέλεσμα τη δημιουργία εσφαλμένης εντύπωσης στον Έλληνα πολίτη. Η αλήθεια, όμως, είναι πως ο κλάδος των εκδοτών είναι από τους τελευταίους εναπομείναντες που επενδύει στην Παιδεία σήμερα.
Ωστόσο, αν η πολιτική βούληση αφορά στην έμμεση κατάργηση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος των φοιτητών για δωρεάν παιδεία (λόγω του ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να προχωρήσει σε αναθεώρηση του Συντάγματος), το Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. οφείλει να το δηλώσει ευθαρσώς. Άλλως πως, δεν εξηγείται λογικά η τέτοια κατάτμηση στην επιλογή και στη διανομή των επιστημονικών συγγραμμάτων. Δεν νοείται σπουδαστής ή φοιτητής να διδάσκεται και να εξετάζεται σε ύλη την οποία δεν έχει παραλάβει• θα πρέπει να την αγοράσει. Ο κλάδος δηλώνει πως δεν πρόκειται να αποτελέσει το ανάχωμα σε καμμία τέτοιου είδους πολιτική και επιφυλάσσεται παντός νομίμου δικαιώματός του.
δε θέλω να μιλώ εξ ονόματος άλλων, οπότε θα καταθέσω την εμπειρία μου: στο τμήμα χημείας που δουλεύω (οργανική χημεία), έχει δημιουργηθεί ένα μαθησιακό περιβάλλον με βάση το μάθημα οργανική χημεία Ι, που θα το ζήλευαν και οι γερμανοί και που στην ουσία του καθιστά άχρηστο ένα πολύ καλό βιβλίο του εμπορίου ( 2 τόμοι).Και αυτό έχει γίνει καταρχάς από τους δύο καθηγητές που το διδάσκουν στην αίθουσα, από ηλεκτρονικές σημειώσεις, από φροντιστηριακή βοήθεια στο εργαστήριο με σημειώσεις τεστ αξιολόγησης ( που βρισκόμαστε κατά την διάρκεια του εξαμήνου, ώστε να δει ο κάθε φοιτητής πόσο πρέπει να προσπαθήσει στην συνέχεια ), από προσωπική βοήθεια στον ελεύθερο χρόνο. Όποιος νομίζει ότι ο χρόνος στο πανεπιστήμιο, είναι μόνο στην αίθουσα ή στο εργαστήριο, πλανάται. Αυτά όπως σας τα λέω είναι όμορφα για να είναι αληθινά, πράγματι έχουμε πολλές δυσκολίες στην εφαρμογή λαι αυτό από τις κακές νοοτροπίες ένθεν και ένθεν καθώς και από το ότι αντί να έχω άμιλλα με τον γειτονά μου, συνήθως έχω πόλεμο… Το πρόβλημα των παν/μιων δεν είναι οι νόμοι, αλλά εμείς οι άνθρωποι και θα το δείτε αυτό από τις αρνητικές ψήφους του σχολίου. Είμαι απαισιόδοξος ότι η χώρα θα τα καταφέρει…..
Όσα βιβλία και να μας δώσουν, ποτέ δεν θα είναι αρκετά για την γνώση που χρειαζόμαστε. Θα ήταν χρήσιμο να έχουν εφοδιασμένες τις βιβλιοθήκες με πολλά διαφορετικά βιβλία και αρκετά αντίτυπα ώστε οι φοιτητές να μπορούν να δανείζονται ή ακόμα να υπάρχουν και αναγνωστήρια ώστε να διαβάζουν μαζί. Σε μια εποχή που στο διαδίκτυο μπορείς να βρεις τα πάντα και σε συνδυασμό με οργανωμένες βιβλιοθήκες, η γνώση που θα προσφέρεται θα είναι πιο σφαιρική. Μόνο έτσι θα ξεκολλήσουμε από τη νοοτροπία «διαβάζω το βιβλίο που μου δίνουν και πάω και γράφω και μετά δεν ανοίγω ξανά το βιβλίο».
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΟΧΙ ΝΑ ΑΠΟΣΤΗΘΙΖΟΥΜΕ.ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΑΓΑΠΑΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΓΝΩΣΗ. ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑ ΣΕ ΚΑΨΙΜΟ ΒΙΒΛΙΩΝ ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΕΠΑΘΑ ΣΟΚ ΟΤΑΝ Ο 8,5 ΧΡΟΝΩΝ ΓΙΟΣ ΜΟΥ ΜΕ ΠΑΡΑΚΑΛΕΣΕ ΝΑ ΤΟΝ ΑΦΗΣΩ ΝΑ ΣΚΗΣΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΑΦΟΥ ΟΠΩΣ ΤΟΥΣ ΕΙΠΑΝ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΦΗΣΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΟΥΝ. ΕΞΗΓΗΣΑ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΩΣ ΑΝ ΗΤΑΝ ΔΕΝΤΡΟ ΠΟΥ ΤΟ ΕΚΟΒΑΝ ΓΙΑ ΝΑ ΦΤΙΑΞΟΥΝ ΑΥΤΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΘΑ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΔΕΝ ΘΑ ΤΟΥ ΑΡΕΣΕ ΠΟΥ ΕΝΑ ΚΑΚΟΜΑΘΗΜΕΝΟ ΠΑΙΔΙ ΘΑ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΤΟ ΣΚΙΣΕΙ. ΤΟΥ ΕΙΠΑ ΠΩΣ ΑΝ ΕΣΚΙΖΑ ΜΙΑ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΖΩΓΡΑΦΙΑ ΠΟΥ ΜΕ ΚΟΠΟ ΕΦΤΙΑΞΕ ΘΑ ΣΤΕΝΑΧΩΡΙΟΤΑΝ. ΤΟ ΙΔΙΟ ΚΑΙ Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ. ΚΑΙ ΠΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗ ΓΗ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΑ ΔΟΥΝ ΠΟΤΕ ΤΟΥΣ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΟΥΤΕ ΓΟΝΕΙΣ ΟΥΤΕ ΧΡΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΟΥΝ ΕΣΤΩ ΕΝΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΒΙΒΛΙΟ.ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΕΔΩΣΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ ΜΟΥ ΖΗΤΗΣΕ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΙΠΑ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙ ΟΤΙ ΝΟΜΙΖΕΙ.ΜΑΜΑ ΤΟ ΞΑΝΑΣΚΕΦΤΗΚΑ ΜΟΥ ΕΙΠΕ ΚΑΙ ΛΕΩ ΝΑ ΤΟ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΚΑΙ Ο ΑΔΕΛΦΟΣ ΜΟΥ ΟΤΑΝ ΠΑΕΙ ΣΧΟΛΕΙΟ.ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΚΡΙΣΗ.
ΤΩΡΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΣΥΝΗΘΩΣ ΕΝΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ ΔΕΝ ΦΘΑΝΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΛΥΨΕΙ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΕΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΑΠΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ. ΜΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΕΦΤΟΥΝ ΑΠΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ ΣΥΝΉΘΩΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η΄ΑΚΟΜΗ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΗΜΕΙΏΣΕΙΣ ΤΟΥ.ΕΤΣΙ ΔΙΑΙΩΝΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΗΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΗΜΙΜΑΘΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ. ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΥΡΙΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΠΟΥ ΔΙΔΑΣΚΟΥΝ ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΣΩΣΤΑ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΩΣ ΠΑΡΕΡΓΟ.ΣΥΜΦΩΝΩ ΜΕ ΤΟ ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΤΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΙΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΜΕ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ. ΘΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΟΥΣΑΜΕ ΠΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΑ.ΟΣΟ ΓΙΑ ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΛΑ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΑ ΘΑ ΗΤΑΝ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΝ ΗΤΑΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ.
Η παροχή δωρεάν συγγράμματος σε κάθε μάθημα είναι θεμελιώδης. Η δωρεάν Παιδεία είναι προς όφελος όλων μας. Τα οικονομικά μεγέθη πρέπει να αποτιμούνται σε βάθος χρόνου.
Θα ήθελα να προτείνω στο Άρθρο 1.1. αντί «Ο κατάλογος περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα (1) προτεινόμενο διδακτικό σύγγραμμα ανά…» να αντικατασταθεί με «Ο κατάλογος περιλαμβάνει τουλάχιστον δύο (2) προτεινόμενα διδακτικά συγγράμματα ανά…» εκτός αν αιτιολογημένα δεν υπάρχει διαθέσιμο 2ο βιβλίο. Οι λόγοι για μια τέτοια αλλαγή είναι προφανείς..
Το σύγγραμμα είναι η βάση πάνω στην οποία χτίζεται η εκπαιδευτική διαδικασία. Το περιεχόμενο του δεν εξαντλεί τις παρεχόμενες γνώσεις αλλά κωδικοποιεί τα γνωστικά πεδία και βάζει όρια απαραίτητα στη μαθησιακή διαδικασία.
Το μάθημα στο Πανεπιστήμιο είναι δυναμική διαδικασία που δεν εξαντλείται στις σελίδες του βιβλίου όμως ο φοιτητής το χρειάζεται ως πυξίδα.
Φυσικά και υπάρχει το διαδίκτιο και γίνεται εκτεταμένη χρήση του όμως το εγγενές χάος του είναι πολύ εύκολο να ξεστρατίσει το φοιτητή.
Επίκουρος Καθηγητής Βιολογίας-Βιολογίας Συμπεριφοράς
Για να μην καταχραστώ τον χώρο των σχολίων της Διαβούλευσης, εν συντομία θα πω πως σίγουρα κάτι πρέπει να γίνει με την κατασπατάληση πόρων για συγγράμματα τα οποία είτε δε διαβάζει κανείς, είτε τα διαβάζει για μια εξεταστική και στη συνέχεια τα εξαφανίζει.
Αναλυτικότερα, η άποψή μου, στο προσωπικό μου blog, http://infoscienceaddict.blogspot.com/2011/06/1.html
Τα συγγράμματα κάθε είδους,έντυπα και ηλεκτρονικά , θα πρέπει πρώτα να εκτιμηθούν ως προς τη φύση ,το ρόλο και τη λειτουργία τους .Είναι το απαραίτητο εργαλείο απόκτησης της ακαδημαικής γνώσης και ταυτόχρονα η κατάθεση πολύχρονων γνωστικών κατακτήσεων των επιστημόνων ,διότι στο ακαδημαικό επίπεδο εκείνο που προέχει ως στόχος είναι το λεγόμενο «επίσταμαι λίαν καλώς».
Το θέμα μας στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι παρατηρείται μια εσφαλμένη χρήση των πολύτιμων αυτών εργαλείων με την έννοια ότι, οι φοιτητές και δυνητικοί μελλοντικοί επιστήμονες υποχρεούνται για διάφορους λόγους, που δεν θα ήθελα να αναλύσω εδώ, σε μερική, διάσπαρτη και συγκεχυμένη χρήση των πληροφοριών που εμπεριέχουν .
Κατά την άποψη μου, η χρήση του έντυπου συγγράμματος δεν πρέπει να διακοπεί ή να αντικατασταθεί πλήρως από το ηλεκτρονικό.
Παράλληλα ,είναι περισσότερο αναγκαίο να σχεδιαστεί ένα είδος τεχνικών διδασκαλίας και «ελαστικής» χωροχρονικής εξέτασης ( δυνατότητα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και εξέτασης με βαθμό δυσκολίας ), ούτως ώστε να εξασφαλίζει τη μείωση των δαπανών για το κράτος και τον ακαδημαικό πολίτη ,ταυτόχρονα, χωρίς να αφαιρεί τη δυνατότητα πρόσβασης στην πληροφορία και στην εξέταση ,και σε βαθμό ουσιαστικά ανεκτό από την ακαδημαική και επιστημονική κοινότητα.
Προς στιγμήν, το νόημα μιας τέτοιας συρρίκνωσης μεταφράζεται σε τάση ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης και όπως διακρίνουμε εγείρει αντιδράσεις ,ενώ οι πραγματικά ενδιαφερόμενοι να «διαβάσουν» και να «μελετήσουν», θα το επιδιώξουν με κάθε τρόπο σε οποιοδήποτε ποιοτικό ή λιγότερο ποιοτικό σύστημα εκπαίδευσης .
Κατά τον τρόπο αυτό δεν αγνοείται ο χρήσιμος και αναγκαίος πολίτης,ο οποίος ακριβώς αυτή τη στιγμή διαδηλώνει στους δρόμους εξοργισμένος, διότι αισθάνεται αγνοημένος μέσα σε ένα σύστημα οικονομικών σχέσεων που δεν «αντέχει» να κατανοήσει.
Και αυτό είναι ένα θέμα – ισχυρός δείκτης του λεγόμενου κοινωνικού νού -ο οποίος φαίνεται να είναι εξαιρετικά εύθραυστος,ευερέθιστος και ευμετάβλητος ιδιαίτερα σε θέματα παιδείας και ελευθερίας του λόγου στην ελληνική πραγματικότητα .
Η αποψη μου ειναι συνοπτικη για συγγραμματα και σημειωσεις.
1.Τα συγγραμματα καταξιωνονται στο ελευθερο εμποριο και απο τις
πωλησεις του βιβλιου φαινεται αν το βιβλιο ειναι καλο ή οχι.
Συνεπως πρεπει να σταματησει η Δωρεαν Διανομη του συγγραμματος. Αλλωστε ειναι χουντικο μετρο για να εξευμενησει τους τοτε
αντιδρωντες φοιτητες.
2. Ο Διδασκων πρεπει να δίνει στο μαθημα ή στο διαδικτυο σημειωσεις
και βιβλιογραφια για το μαθημα που διδασκει.
3. Πρεπει να οργανωθουν καταλληλα οι εκτυπωτικες μεναδες των ΑΕΙ
για να διευκολυνουν τους διδασκοντες και φοιτητες.
Θεωρω οτι τιποτα περισσοτερο ή λιγοτερο δεν χρειαζεται.
Οι φοιτητες πρεπει να μαθουν να διαβαζουν υπευθυνα κειμενα και να μην περιοριζονται στο να διαβαζουν σημειωσεις απο την διδασκαλια του μαθηματος δηλ. ανεξελεκτα κειμενα.
Συμπληρωματικα το μαθημα, με αιτουμενες ασκησεις θα αναγκαζει το
φοιτητη να τρεχει στη βιβλιογραφια και αυτο ουσιαστικα βοηθαει.
Καλά όλα αυτά, αλλά για να μη μπούμε σε περιπτωσιολογίες, μήπως θα έπρεπε να υπάρξει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα πρέπει να κινείται οποιαδήποτε έκδοση, από τεχνικής άποψης;
Επίσης, και με δεδομένο ότι η διαδικασία επιλογής του συγγράμματος καταστρατηγείται συστηματικά, μήπως θα πρέπει να αλλάξει και ο τρόπος/κριτήρια επιλογής τους;
Κύριοι, είστε ο πελάτης και μάλιστα για μερικούς οίκους ο μόνος ή ο μεγαλύτερος πελάτης. Επιτέλους πρέπει να ενεργήσετε ως τέτοιος θέτοντας τουλάχιστον τις προδιαγραφές.
Δυστυχώς, σε Πολυτεχνεία, ιατρικές και κάποιες άλλες σχολές δεν μπορεί να καλυφθεί η ύλη από 1 και μόνο σύγγραμμα. Που πήγαν η ελευθερία επιλογής κτλ. που διαφημίστηκαν τα αμέσως προηγούμενα χρόνια;;; Βέβαια στην πράξη οι φοιτητές, εάν το 1 απότα προτεινόμενα βιβλία ήταν του διδάσκοντα καθηγητή, λογικό ήταν όλοι να επιλέγουν αυτό το βιβλίο γιατί από αυτό θε έμπαιναν τα θέματα! Έτσι, στην πράξη, παρόλο που προτείνονταν 2, όλοι επέλεγαν το του καθηγητή τους εφόσον υπήρχε. Όμως επειδή υπηρετώ στην εκπαίδευση και έχω 2 παιδιά στην Γ΄θμια 1 σε προπτυχιακό κι 1 σε μεταπτυχιακό επίπεδο, στην πράξη έχω επισκεφτεί πολλάκις και η ίδια προκειμένου να βοηθήσω τα παιδιά μου τα φωτοτυπάδικα της οδού Μελενίκου, δίπλα στο Πανεπιστήμιο, που κυριολεκτικά κανουν χρυσές δουλειές μέ κάτι σημειώσεις «μπακαλοτέφτερα», όχι πάντα γραμμένες από μέλη ΔΕΠ, αλλά και από «καλούς» φοιτητές, τις οποίες όλοι ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ, από 5 ως 15 και ίσως και παραπάνω ευρώ, γιατί «από κει μπαίνουν τα θέματα». Εάν δεν μπορεί να εξασφαλιστεί η παρακολούθηση των παραδόσεων από τους φοιτητές μας, (αλλίμονο αν συνεννοηθούν να προσέρχονται όλοι στα μαθήματα, ΔΕΝ ΧΩΡΟΥΝ ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ/ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΑ, με τους αριθμούς εισακτέων και τη συσσώρευση λόγω καθυστέρησης των σπουδών τους!), ό,τι συγγράμματα και σημειώσεις και να δοθούν, η γνώση θα είναι ημιτελής. Μόνον στα υποχρεωτικα εργαστήρια/κλινικές γίνεται πραγματικη εκπαίδευση. Κι εκεί, το βοήθημα που λέγεται σημειώσεις, κυκλοφορεί μόνον στα φωτοτυπάδικα και οι φοιτητές το πληρώνουν
Και κάτι ακόμη. Με πρόσφατο νόμο καθιερώθηκε 1 σύγγραμμα/μάθημα. ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΕΛΙΞΙΕΣ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ που προβλέπονται από το νόμο πλαίσιο, είναι πλέον ή βέβαιο ότι ο κάθε φοιτητής θα έχει εξαντλήσει,ΝΌΜΙΜΑ, τον απόλυτο αριθμό δικαιουμένων συγγραμμάτων ΠΡΙΝ ΚΑΝ ΦΤΑΣΕΙ ΣΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΕΤΟΣ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ. Από κει και πέρα τι θα κάνει;;; θα τα αγοράζει;;; Πάλι από προσωπική εμπειρία, μη διανεμόμενα βιβλία, απαραίτητα για εκπόνηση εργασιών, διπλωματικών κτλ. ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΝΑΡΠΑΣΤΑ από τις βιβλιοθήκες, ιδιαίτερα πριν ή κατά τη διάρκεια εξεταστικών περιόδων. Οι βιβλιοθήκες αναγκάζονται να κρατούν σειρά προτεραιότητας για τον επόμενο δανεισμό. Και ο έλληνας, εφόσον έχει στη διάθεσή του 15 ημέρες, παρά την επιβολή μικρού προστίμου, θα το επιστρέψει το δανεισμένο την 16η ημέρα, παρά το γεγονός ότι είχε τελειώσει τη δουλειά του κατά τις 3 πρώτες ημέρες δανεισμού. Αντιλαμβάνομαι την παρούσα οικονομική δυσπραγία, αλλά ο φοιτητής θα την πληρώσει;; Καθυστερούν λέτε να τελειώσουν. Χρονίζοντες φοιτητές κτλ. Μήπως γιατί στο μεγαλύτερο ποσοστό τους οι φοιτητές δουλεύουν σε δουλειές του ποδαριού, μπαράκια, πιτσαδόροι κτλ γιατί έπεσε πολύ φτώχεια στην Ελλάδα και ειδικά στην επαρχία οι δουλειές είναι ανύπαρκτες;;; ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΣΟΒΑΡΑ ΥΠΟΨΗ. ΑΣ ΒΓΕΙ 1 ΝΌΜΟΣ ΠΟΥ ΝΑ ΛΕΕΙ: ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ. ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΟΦΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΤΑ ΔΙΑΤΗΡΟΥΝ ΣΕ ΚΑΛΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΟΦΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΤΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΤΑ ΠΑΡΟΥΝ ΑΛΛΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ. και γιατί όχι και για το γυμνάσιο λύκειο. Ίσως έτσι και οι μαθητές μας, (γιατί όχι και από το δημοτικό)συνειδητοποιήσουν ότι το βιβλίο το σεβόμαστε και δεν το καίμε στα προαύλια των σχολείων κατά τη λήξη του σχολικού έτους. Τελικα σ’ αυτή τη χώρα δεν πάσχουμε από ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, πάσχουμε από ΠΑΙΔΕΙΑ, της οποίας οι βάσεις στήνονται μέσα στην οικογένεια και στον παιδικό σταθμό! Η έλλειψη ΠΑΙΔΕΙΑΣ μας έφερε εκεί που μας έφερε. Η οικονομική κρίση είναι το έλασσον. Το μείζον είναι η κρίση ΑΞΙΩΝ ΚΑΙ ΘΕΣΜΩΝ.
Τα συγγράμματα, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να διανέμονται δωρεάν στους φοιτητές είτε έντυπα, είτε ηλεκτρονικά (κατά προτίμηση και στις δύο μορφές)
Ένας μεγάλος αριθμός διδακτικών συγγραμμάτων ανήκει στους ίδιους τους καθηγητές των πανεπιστημίων οι οποίοι πληρώθηκαν για την συγγραφή από τον ελληνικό λαό με εμμίσθες άδειες συγγραφής (από όσο γνωρίζω). Για τα ίδια συγγράμματα επίσης λαμβάνουν αμοιβή από τους εκδοτικούς οίκους με τους οποίους συνεργάζονται (μέσω πνευματικών δικαιωμάτων του συγγραφέα (διπλή πληρωμή)).
Προτεινόμενη λύση αποτελεί η έκδοση των διδακτικών συγγραμμάτων από δημόσιους φορείς (οργανισμός εκδόσεων διδακτικών βιβλίων και το εθνικό τυπογραφείο) οι οποίοι θα μπορούσαν να εκδώσουν τα προς διανομή συγγράμματα με χαμηλότερο κόστος από τους ιδιώτες λόγο έλλειψης κόστους παραγωγής και κέρδους. Ίσως να είναι απαραίτητη μόνο η αγορά των πνευματικών δικαιωμάτων (λόγο της πληρωμής που προανέφερα).
Επίσης θα πρέπει να δοθεί η δέουσα σημασία στα άσκοπα αναμασήματα συγγραμμάτων που η συγγραφή τους έχει σκοπό την κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος λόγο της έλλειψης ελέγχων, λαμβάνοντας μέριμνα κατά της «εκβιαστικής» αγοράς των βιβλίων <>.
Εν τέλη αν τίποτα από τα ανωτέρω δεν είναι εφικτά η επιβολή της συμπύκνωσης της ύλης σε ένα ευμεγέθη τόμο ούτως ώστε να μην αναγκάζονται οι φοιτητές να αναζητούν την ύλη τους θα ήταν το καλύτερο.
Κατά τη γνώμη θα ήταν καλύτερα ως εξής …»Ο κατάλογος περιλαμβάνει τουλάχιστον δύο (2) προτεινόμενα διδακτικά συγγράμματα ανά υποχρεωτικό ή επιλεγόμενο μάθημα…»
γιατί διαφορετικά υπάρχει η δυνατότητα να επιβληθεί συγκεκριμένο σύγγραμα!
ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΕΣ ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΜΕΣΟ(ΒΙΒΛΙΑ,κ.ο.κ) ΘΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΠΟΛΛΗ ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ.
Σας καταθέτω την εμπειρία μου ως από χρόνια απόφοιτος της Ιατρικής σχολής Αθηνών, ειδικευθείς και εξειδικευθείς στις ΗΠΑ και Καναδά και εργαζόμενος από δεκαετίας στην Αθήνα. Οι όποιες παρατηρήσεις και αναφορές γίνονται συγκρίνοντας το δικό μας σύστημα με το αμερικάνικο.
Πρέπει να υπάρξει ειδοποιός διαφοροποίηση μεταξύ του τι χρειάζεται να ξέρει ο κάθε φοιτητής από το κάθε μάθημα που διδάσκεται και πώς πρέπει να προετοιμάζεται για να επιτύχει στις εξετάσεις του κάθε μαθήματος. Για το πρώτο δεν χρειάζεται απολύτως κανένα σύγγραμα αναφοράς (στην Αμερική που τα πάντα πληρώνονται ο κάθε φοιτητής αντιλαμβάνεται τι σημαίνει αυτό), εξάλλου οι δυνατότητες του internet είναι αρκετά μεγάλες. Προτείνεται η συστηματική επαναχρησιμοποίηση των ίδιων βιβλίων από την δανειστική βιβλιοθήκη της κάθε σχολής με ουσιαστική ευθύνη του δανειζόμενου για την επιστροφή του κάθε βιβλίου σε καλή κατάσταση και η εμβάθυνση της γνώσης μέσα από συστηματική αναζήτηση. Για το δεύτερο πρέπει να αλλάξει ριζικά ο τρόπος εξέτασης του κάθε μαθήματος με χρήση ερωτήσεων πολλαπλών επιλογών και με κλιμακούμενο βαθμό δυσκολίας (και όχι με τον σημερινό τρόπο εξέτασης)ώστε να είναι πρακτικά αδύνατη η απομνημόνευση και παπαγαλία. Αυτό βέβαια προϋποθέτει αλλαγή νοοτροπίας των διδασκόντων με αρκετή δουλειά εκ μέρους τους για τη δημιουργία μιας πλειάδας ερωτήσεων και η μη κυκλοφορία των ερωτήσεων στους εκδοτικούς οίκους έναντι της ιατρικής σχολής. Στη σημερινή πραγματικότητα που φαίνεται να είναι ίδια με αυτά που έζησα τη δεκαετία του ’80 οι φοιτητές συνεχίζουν να καταπονούνται αποστηθίζοντας δεκάδες σελίδες άχρηστων και ανούσιων λεπτομερειών οι οποίες δεν προάγουν την συστηματικότερη μελέτη του αντικειμένου αλλά τελικά χάνουν την ουσία και αργότερα στην κλινική πράξη αδυνατούν να ξεχωρίσουν το ουσιαστικό από το περιττό. Η πλειάδα των συμφοιτητών μου , εμού συμπεριλαμβανομένου, είχαμε υποστεί τέτοια τραυματική διδασκαλία ας πούμε της ανατομίας, φυσιολογίας, ιστολογίας,κλπ που κανείς ποτέ δεν θέλησε να ξανανοίξει ένα από αυτά τα βιβλία, όπως γίνεται και με τα βιβλία των παιδιών μου αυτές τις μέρες στο δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης.
Πιστεύω λοιπόν εν κατακλείδι ότι πρέπει να εγκαταλειφθεί πλήρως η όποια ιδέα του ενός ή πολλών ανά μάθημα συγγραμμάτων, να προτείνεται (αλλά όχι να αγοράζεται από το κράτος) ανά έτος ένας αριθμός ξένων συγγραμμάτων ανά μάθημα από τα οποία θα αντλούν τις γνώσεις οι φοιτητές με κριτική σκέψη και οι διδάσκοντες επιτέλους να αρθούν στο ύψος των διδακτικών τους καθηκόντων και να κάνουν τη δουλειά για την οποία πληρώνονται. Εύχομαι στους φοιτητές να μπορέσουν κάποτε να έρθουν σε επαφή με το αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα και θα αντιληφθούν τα λεγόμενά μου. Ευχαριστώ.
Κύριοι,
τα πραγματα είναι απλά. Σε τέτοιες οικονομικές περιόδους οι σπατάλες πρέπει να κοπούν δια παντός. Στην Αγγλία οι καθηγητές υποχρεωτικά μοιράζουν ηλεκτρονικές σημειώσεις στους φοιτητές και προτείνουν 2-3 βιβλία. Το εκπαιδευτικό ίδρυμα φροντίζει να έχει επάρκεια βοηθημάτων στην βιβλιοθήκη του και εκεί μελετούσαμε και μελετούν χιλιάδες φοιτητές χρόνια τωρα και δανειζόμασταν για περιορισμένο χρόνο τα βιβλία. Τόσο απλά. Ολα αυτά τα ξέρετε αλλά επιμένουμε σε σπατάλες και μικροσυμφέροντα και διαπλοκές καθηγητών και εκδοτικών οίκων. Ας σταματήσει πια αυτό το κακό και σπάταλο ελληνικό ανέκδοτο.
Οσο για την Βθμια εκπαίδευση….το χάλι σε όλο του το μεγαλείο. Μαθητές να καίνε και να σκ΄λιοζουν κάθε χρόνο βινβλία κια άντε πάλι να κόψουμε δέντρα να φτιάξουμε νεα βιβλία για τα παιδιά μας!!! Ντροπή!
Φλετος το υπουργείο θέλει να βραβεύσει τα παιδιά που θα γυρίσουν τα βιβλία… Δλδ το αυτονόητο!!!!!Κάθε Ιούνιο με το πέρας του σχολικού έτους να υποχρεώνονται οι μαθητές να επιστρέφουν τα βιβλιά σε άψογη κατάσταση – όπως χρόνια γίνεται σε άλλες ευρωπαικές χώρες-. Οποιος το σημειώνει και το καταστρέφει ή θέλει να το κρατήσει ας το πληρώνει! Ακόμα καλύτερα ας το προπληρώνουν οι γονείς κάθε Σεπτέμβριο και τον Ιούνιο να τους επιστρέφονται τα χρήματα. Οικονομία εκατομμυρίων ευρώ πεταμένων καμενων βιβλίων στους τενεκέδες κάθε χρόνο….
Αγαπητοί καλησπέρα σας,
η λογοκρισία στην εκπαίδευση αφενός μειώνει τη δυνατότητα προσέγγισης της γνώσης και δευτερογενώς αποκλείει την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και απόψεων, βασικό στοιχείο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Η διάθεση συγγράμματος αλλά και η αναγκαιότητα της πολλαπλής επιλογής κρίνονται απαραίτητα στοιχεία στην έννοια της ακαδημαϊκής ελευθερίας και της διάδοσης και ανάπτυξης της γνώσης και της παιδείας.
Εάν θέλουμε παιδεία, υποχρεωτικά δεν μπορούμε να βάζουμε φραγμούς στη διάθεση των συγγραμμάτων.
Με τα παραπάνω δεν σημαίνει ότι η σημερινή κατάσταση πρέπει να παραμένει ως έχει! Ούτε το δικαίωμα στην δωρεάν παιδεία, το δωρεάν υπό τις σημερινές συνθήκες είναι υπό συζήτηση, απαιτεί την ευχέρεια σε κάποιους να θησαυρίζουν μέσα από την σπατάλη των βιβλίων και του τρόπου που αυτά προωθούνται. Σίγουρα υπάρχουν υψηλής στάθμης βιβλία, μέση και χαμηλότερης στάθμης, όπως επίσης υπάρχουν ακριβά, μεσαίας τιμής και φθηνά συγγράμματα.
Είμαι της άποψης ότι μέσα από τα πλαίσια της αγοράς, μπορεί να κοστολογηθεί κάποιο δωρεάν σύγγραμμα, αναλόγως του όγκου ή με όποια άλλη μέθοδο, εφόσον δεν επαρκεί, κάτι που το κρίνει ο διδάσκων μπορεί να συμπληρώνεται από διδακτικές σημειώσεις που σε ηλεκτρονική μορφή μπορεί να είναι ιδιαίτερα φθηνές για το ίδρυμα, και εδώ επίσης το κόστος των σημειώσεων μπορεί να προσδιοριστεί με κάποιες ανεγνωρισμένες μεθόδους και εφόσον ο διδάσκων δεν επιθυμεί να διαθέσει σημειώσεις ή δεν καλύπτεται και από αυτό μπορεί να υπάρχει η δανειστική βιβλιοθήκη του ιδρύματος η οποία να αποθηκεύει το πλήθος των συγγραμμάτων που απαιτούνται για κάθε μάθημα ώστε να είναι δυνατός ο δανεισμός τους στους φοιτητές και η απρόσκοπτη προσέγγιση στη γνώση.
Με τον τρόπο αυτό σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το κόστος των συγγραμμάτων θα ελαχιστοποιηθεί και η τριτοβάθμια εκπαίδευση θα διατηρήσει την αυτονομία – ελευθερία και αυτοτέλεια της
Ευχαριστώ πολύ
Πρέπει να υπάρχει ένα σύγγραμμα το οποίο να περιλαμβάνει την διδακτέα ύλη και το οποίο θα αρκεί για να περάσει κάποιος τις εξετάσεις. Αν τέτοιο δεν υπάρχει στην αγορά (πολλά τμήματα κάνουν ύλη που δεν υπάρχει σε κανένα βιβλίο συγκεντρωμένη – π.χ. Γενικά Μαθηματικά Πολυτεχνικών Σχολών) τότε μπορεί μέσω ειδικών προγραμμάτων να προκηρυχθεί η συγγραφή τέτοιων συγγραμμάτων τα οποία μπορεί να περιέχουν και περισσότερη ύλη η οποία θα καλύπτει προγράμματα σπουδών και άλλων συναφών τμημάτων του ίδιου αλλά και άλλων Πανεπιστημίων στα οποία και θα δίνονται. Πέρα από αυτό το σύγγραμμα βέβαια (το οποίο θα είναι για την απόκτηση μόνο των βασικών γνώσεων) θα πρέπει στις βιβλιοθήκες των τμημάτων να υπάρχουν οπωσδήποτε αρκετά συγγράμματα τα οποία θα μπορούν να συμβουλεύονται οι φοιτητές και τα οποία θα αναλύουν σε βάθος συγκεκριμένα θέματα (λύνοντας έτσι τις απορίες πολλών φοιτητών σε αρκετά ζητήματα)και θα καλύπτουν επίσης και επιπλέον ύλη από τη διδακτέα. Το πρόβλημα των συγγραμμάτων υπάρχει έντονα σε γενικά μαθήματα κυρίως Πολυτεχνικών Σχολών.
ΒΑΣΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ: Τι νόημα έχει η «διαβούλευση» για μια Υπουργική Απόφαση που αναρτήθηκε 25/6, ενώ η σχετική εγκύκλιος έχει έλθει στα Τμήματα και εφαρμόζεται από τους διδάσκοντες εδώ και ένα μήνα; Μήπως είναι το άλοθι ότι τη «συζητήσαμε»;
Επί της ουσίας. Είναι κατανοητό πως γίνεται μια προσπάθεια εξισορρόπησης μεταξύ «δωρεάν παιδείας» και περικοπών. ‘Ομως αυτό δεν μπορεί να γίνει με ακροβασίες που μερικές φορές είναι στα όρια της φαιδρότητας.
Διδάσκω μάθημα το οποίο σε όλα τα βιβλία που κυκλοφορούν στο εμπόριο περιέχεται σε δύο τόμους. Μάλιστα θεωρώ τα αντίστοιχα συγγράμματα εξαιρετικά. Αναγκάζομαι λοιπόν να προτείνω έναν τόμο (ήδη το έκανα), τον πρώτο. Και η συνέχεια;…
Μή μου πείτε σημειώσεις. Εφόσον υπάρχουν βιβλία με εξαιρετικό περιεχόμενο το λιγώτερο που θα μπορούσα να κάνω είναι να τα «αντιγράψω». Τότε είτε το Υπουργεί, είτε ο Εκδότης θα με κατηγορούσαν (και με το δικιο τους) για «λογοκλοπή».
Τι θα κάνω; Μα θα προτείνω στους φοιτητές μου να αγοράσουν το αντίστοιχο βιβλίο. Και τότε βέβαια δεν θα το πληρώσει με την τιμή του Υπουργείου, που αντιστοιχεί περίπου στην τιμή χονδρικής (<70% της λιανικής), αλλά με τιμή λιανικής.
Το ίδιο ισχύει και με τα βοηθήματα, τα οποία σε πολλές σχολές είναι απαραίτητα.
Η Πολιτεία θα μπορούσε, σταδιακά, σε διάστημα 2-3 ετών και με μικρό σχετικά κόστος να δημιουργήσει δανειστικές βιβλιοθήκες, οι οποίες όχι μόνο θα έλυναν το πρόβλημα και θα εξοικονομούσαν μεγάλα ποσά, αλλά και θα βοηθούσαν στην κατάργηση της μάστιγας του "ενός και μοναδικού συγγράμματος" (το "εναλλακτικό" βιβλίο δεν το κάνει αυτό) και της παρανόησης που υπάρχει σε πολλούς φοιτητές ότι ύλη είναι συγκεκριμένες σελίδες και παράγραφοι από το βιβλίο…
Διαφωνώ ριζικά με τη δωρεάν διανομή βιβλίων. Δεν καταλαβαίνω γιατί η Ελλάδα θα πρέπει να ξεχωρίζει και σε αυτόν τον τομέα, τη στιγμή που στις άλλες χώρες τα βιβλία δε δίνονται δωρεάν. Αν υπάρχει θέμα οικονομικού προβλήματος για κάποιους (πιθανόν πολλούς αλλά σίγουρα όχι για όλους), ας δίνει το κράτος σ’αυτούς μια οικονομική ενίσχυση, όχι όμως υπό μορφή κουπονιού. Ας αφεθούν οι φοιτητές ελεύθεροι να την ξοδέψουν όπως νομίζουν.
Οι λόγοι για τους οποίου διαφωνώ είναι οι εξής:
1. Θα πρέπει οι νέοι να καταλάβουν ότι το βιβλίο είναι ένα αγαθό για το οποίο αξίζει να πληρώνει κανείς, σίγουρα περισσότερο από πολλά άλλα αγαθά. Ότι το βιβλιο δεν καίγεται ούτε σκίζεται, όπως έμαθαν στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Ότι θα πρέπει να το διαλέγουν ανάλογα με την αξία του, να το συγκρίνουν με άλλα, να ρωτούν γι αυτό άλλους συμφοιτητές τους. Είναι πραγματικά θλιβερό μέσα στα πλοία που ταξιδεύω, να μη βλέπω ποτέ έναν νέο να διαβάζει το οτιδήποτε, εκτός αν είναι ξένος. Πιστεύω ότι η έλλειψη κουλτούρας για το βιβλίο είναι απόρροια της εντύπωσης που δημιουργεί η δωρεάν διανομή, ότι το βιβλίο είναι τζάμπα, άρα ευτελούς αξίας.
2. Το μέτρο έχει προκαλέσει εμφανείς στρεβλώσεις: πληθώρα βιβλίων σε βασικά γνωστικά αντικείμενα, γραμμένα από διδάσκοντες που απλώς θέλουν να συμπληρώσουν το εισόδημά τους, όταν υπάρχουν στην αγορά παγκοσμίως γνωστά, δόκιμα συγγράμματα. Αυτόματη έγκριση από τις Γενικές Συνελεύσεις, ακόμα και όταν η ανεπάρκεια ή και τα λάθη του βιβλίου είναι εμφανή. Πώς θα γινόταν άλλωστε διαφορετικά αφού η έγκριση πχ 100 συγγραμμάτων είναι ένα από τα πολλά θέματα της ημερήσιας διάταξης;
Πρέπει να προτείνονται τουλάχιστον 5 συγγράματα για κάθε μάθημα και τα συγγράματα αυτα να διατιθενται σε ικανά αντίτυπα στην βιβλιοθήκη της κάθε σχολής. αν υπολογίσουμε ότι στο μάθημα Μεθοδολογία Ι, του τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης του ΔΠΘ (Δημοκριτείου Παν.Θράκης) έχει καθε χρονο 200 πρωτοετείς και επομέωνς μοιράζονται 200 βιβλία. νομίζω ότι αν του χρόνου αγορασθούν 200 βιβλία αλλα από αυτά 40-50 απο το κάθε προτεινόμενο βιβλίο (σύγγραμα) και διατίθενται στην βιβλιοθήκη της σχολής, οι ανάγκες των φοιτητών (οι οποίοι δεν ειναι οτι διαβάζουν νυχθημερόν την Μεθοδολογία Ι καθόλη τη διάρκεια του εξαμήνου) καλύπτονται μια χαρά. την δεύτερη χρονιά το υπουργείο μπορεί να διαθέσει ένα μικρότερο κονδύλι για περαιτέρω προμήθεια των συγγραμάτων (π.χ. άλλα 30 ανα προτεινόμενο βιβλίο) οπότε θα φτάσουμε στα 80 αντίτυπα ανα προτεινόμενο βιβλίο που είναι νόμιζω πολύ καλά και υπερ αρκετά.
τα 5 συγγράματα που θα είναι βασικά και θα χρηματοδοτηθούν αρχικά θα πρεπει κατοπι να πλαισιωθούν από μεγαλύτερη βιβλιογραφία που θα είναι βοηθητική στο μάθημα = και για την στήριξη της πολυφωνίας και για την στήριξη της ελληνικής αγοράς του βιβλίου που λόγω της σπανιότητας της γλώσσας και του μικρού σχετικα πληθυσμού της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα ευάλωτη.
θα πρέπει να δεσμευθεί το ΥΠουργείο ότι το 20% της τωρινής δαπάνης δηλ. το 20% των 62 εκατομμυρίων + 4.5 εκατομμ δηλ. περίπου 13 εκατομμύρια Ευρώ θα δίνονται για τον εμπλουτισμό των βιβλιοθηκών. το κράτος θα εξοικονομά 50 εκατομμύρια που θα μπορόυσε να τα δώσει για την δημιουργία καλύτερων υποδομών στα πανεπιστήμια και τα παιδιά θα μάθουν να χρησιμοποιούν τις βιβλιοθήκες.
φοβάμαι ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις μας αφήνουν όλους πίσω, υπό την έννοια: τη δεκαετία του 1980, δούλευες με γραφομηχανή, σελοτέιπ, ψαλίδι, η δεκαετία του 1990 είναι ήδη προιστορία… σήμερα ένα στικάκι κάνει θαύματα, όμως τα ειδικά προγράμματα που σε κάνουν παντοδύναμο πχ να γράφεις χημικούς τύπους, δεν έχεις την πολυτέλεια ενός εξειδικευμένου γνώστη με αποτέλεσμα να χάνεται χρόνος. Δηλαδή ενώ μπορείς να δώσεις πολλά, λίγα τελικά κάνεις και έχεις και τον κάθε άσχετο να σου περικόπτει μισθούς ενώ εσύ ήδη μπορείς να εξοικονομήσεις πολλαπλά τον μισθό σου, και αυτός και είναι ο λόγος που την εποχή της τεχνολογίας θα βρεις πολλούς απρόθυμους και καλούς γνώστες της τεχνολογίας και στα 5 δακτυλα πρόθυμους, για να μην πολυλογούμε είναι εφιγκτό το σύστημα βιβλιοθήκη και στικάκι από τον καθηγητή ( δείτε και ιστοσελίδες τμημάτων με σημειώσεις ). Κατά τη γνώμη μου εκτός από εξαιρέσεις, είναι μεγάλη η δαπάνη για βιβλία που έτσι και αλιώς οι φοιτητές τη σύγχρονη ηλεκτρονική εποχή δεν ανοίγουν, απ΄ την άλλη χάνεται μαζί με το έντυπο βοήθημα ένα μεγάλο μέρος του πολιτισμού και της αισθητικής όπως οι παλιότεροι γνωρίσαμε… Έτσι όπως είπε κάποιος, το σούρωπο, τα χελιδόνια μετατρέπονται σε νυχτερίδες, αλλά πόσοι το αντιλαμβάνονται;
Η διανομή ενός μόνου τόμου (γιατί το υπουργείο με την πρώτη εγκύκλιο για το θέμα αυτό που είχε περάσει το χειμώνα διευκρίνισε πως βιβλίο = τόμος) θα είναι καταστροφική για τους φοιτητές των σχολών όπως η Ιατρική, η Νομική και τα Πολυτεχνεία, όπου ο κανόνας είναι τα συγγράμματα να είναι πολύτομα, αν δεν υπάρξει ειδική ρύθμιση γι αυτές τις σχολές.
Συγκεκριμένα στη σχολή μου – Ιατρική μόνον σε ένα από τα 5 μαθήματα του εξαμήνου θα μπορούσε η ύλη να καλυφθεί από ένα τόμο βιβλίου. Στα υπόλοιπα είναι απαραίτητοι συνήθως 3 και παραπάνω τόμοι καθώς και βοηθητικά βιβλία αναφοράς (π.χ. άτλαντες)
Οι βιβλιοθήκες στην κατάσταση που βρίσκονται είναι αδύνατον να καλύψουν τις ανάγκες των φοιτητών και αμφιβάλλω αν κάτι τέτοιο θα γίνει εφικτό μέχρι τον Οκτώβρη.
Το ηλεκτρονικό βιβλίο το οποίο παρουσιάζεται ως λύση αγνοώντας πως το κόστος του θα είναι ελάχιστα μικρότερο (σχεδόν ίδιο) από το πραγματικό έντυπο βιβλίο (τουλάχιστον αυτό μπορώ να δω στα sites διαφόρων εκδοτικών οίκων που διαθέτουν και ebooks)
Αν δεν υπάρξει σχετική ρύθμιση για τη σχολή μου πολύ φοβάμαι πως η πλειοψηφία θα καταλήξει να διαβάζει σος καθηγητή για κάθε μάθημα με ότι συνέπειες θα έχει αυτό για την κατάρτιση των μελλοντικών ιατρών και για τους ασθενείς που θα τους έχουν ανάγκη.
Θα συμφωνήσω με τον Ανδρέα Γεωργιάδη (σχόλιο http://www.opengov.gr/ypepth/?c=10408).
Είμαι φοιτητής Ιατρικής σχολής και από την προσωπική μου πείρα, η τεράστια πλειοψηφία των μαθημάτων, δεν καλύπτεται από ένα μόνο βιβλίο.
Θα θέσω δύο παραδείγματα από την Ιατρική Αθήνας για να κατανοήσετε πόσο αδύνατο είναι να πάρει τη σωστή μόρφωση ένας φοιτητής με ένα μόνο βιβλίο:
1) Στη Φυσιολογία Χειμερινού Εξαμήνου, η ύλη είναι αυτή (http://physiology.med.uoa.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=153&Itemid=196&lang=el). Όπως μπορείτε να δείτε, περιλαμβάνει κεφάλαια από 6 τόμους. Φανταστείτε την πιθανότητα να μπορεί να διαβάσει σωστά ένας φοιτητής, με επιλογή ενός και μόνο βιβλίου! Η βιβλιοθήκη επιστημών υγείας λόγου χάρη, δε μπορεί, βέβαια, να καλύψει ταυτόχρονη ανάγκη 300 φοιτητών για τα ίδια συγγράμματα!
2)Η Ανατομία Χειμερινού εξαμήνου, περιλαμβάνει και την περιγραφική του κεντρικού νευρικού συστήματος. Μέχρι πέρσι παίρναμε σύνολο 9 βιβλία (Άτλαντες «Προμηθέας» 3 τόμοι, Ανατομική Platzer 3 τόμοι, Snell Περιγραφική Ανατομική Κ.Νευρικού, Fitzgerald περιγραφική ανατομική Κ.Νευρικού και χρειάστηκε να γίνει διευθέτηση για να πάρουμε τον τόμο Grey’s Anatomy του εαρινού εξαμήνου για το χειμερινό). Όλα ήταν πολύ σημαντικά. Ειδικά όσον αφορά τους άτλαντες, θέλω για ακόμη μια φορά να τονίσω πόσο άδικη ήταν η απόσυρση του προεδρικού διατάγματος (ΠΔ 226/2007), που προβλέπει ότι οι άτλαντες δε θεωρούνται συγγράμματα προς επιλογήν, αλλά υποχρεωτικά προς διανομή. Η συγκεκριμένη διαγραφής της πρόνοιας, πλήττει την εκπαίδευση που παρέχεται στους φοιτητές της Ιατρικής σχολής, αφού έτσι περικόπτονται 7 απαραίτητοι άτλαντες (π.χ. ανατομίας, καρδιολογίας, ιστολογίας) και ένα λεξικό ορολογίας σε βάρος των συγγραμμάτων μελέτης των αντίστοιχων μαθημάτων. Η σημαντικότητα των ατλάντων φαίνεται από την κατ’εξακολούθηση αναφορά τους ως συγγράμματα που οι φοιτητές δικαιούνται ανεξαρτήτων επιλογής συγγραμμάτων (παράδειγμα φέρνω πως η πρόνοια αυτή ισχύει από το 84 και επαναλαμβάνεται ετησίως π.χ. Φ.12/15798/Β3).
Πραγματικά θέλουμε γιατρούς που δεν έχουν αρκετά βιβλία για να κάνουν μια καλή διάγνωση, μηχανικούς να μη μπορούν να εκπονήσουν μια σωστή μελέτη, νομικούς να υπηρετούν σωστά τη δικαιοσύνη κ.ό.κ;
Επομένως διαγράφοντας έναν κύκλο από την «απολυταρχία του ενός συγγράμματος» στις πολλαπλές επιλογές βάσει ομάδας συγγραμμάτων «με τουλάχιστον 2 επιλογές βιβλίων» -κατά την κρίση των φοιτητών!- επιστρέφουμε πάλι στην «απολυταρχία του ενός συγγράμματος»…
Μια απορία, στη φιλολογία, στη νομική, στην ιατρική, στις ξένες γλώσσες, στην ψυχολογία, τι ακριβώς μπορεί να καλύπτει από την εξαμηνιαία ύλη ένα και μόνο βιβλίο; Αν υπάρχει τέτοιο σύγγραμμα στο εμπόριο, να καταργηθούν τα ΑΕΙ και όλοι να διαβάζουμε και να μορφωνόμαστε από αυτό το ένα βιβλίο…
Τα συγγράμματα είναι επικουρικά των παραδόσεων, «εργαλεία» για τον φοιτητή και τον διδάσκοντα. Ναι, να διανέμονται με φειδώ, μόνο όμως αν υπάρχουν 100 αντίτυπα στις βιβλιοθήκες για τμήματα με 200-300 φοιτητές ανά έτος και να δημιουργηθούν και να κτιστούν βιβλιοθήκες με τέτοιες υποδομές. Όσο για τα e-books, ποιος υποχρεώνει κάθε φοιτητή να έχει δικό του Η/Υ και σύνδεση στο διαδίκτυο; Η’ έχουν τα ελληνικά ΤΕΙ και ΑΕΙ την κατάλληλη υποδομή, ώστε στα CIPpools (όσα ΤΕΙ και ΑΕΙ διαθέτουν τέτοια) να υπάρχει 1 υπολογιστής ανά φοιτητή, ώστε να διαβάζουν από την ηλεκτρονική βάση; Η οικονομική κρίση είναι γεγονός, είναι ανάγκη να γίνει γεγονός και η περικοπή της γνώσης και η επιστροφή στις «σημειώσεις-σύγγραμμα» του διδάσκοντα;
Η αναφορά σε ένα μόνο βιβλίο καταργεί την ουσία της πολυφωνίας στη διδασκαλία και θα οδηγήσει στο παλιό σύστημα, όπου οι διδάσκοντες θα προτείνουν μόνο ένα βιβλίο (συνήθως το δικό τους). Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις ένα βιβλίο αποτελείται από 2 (και σπανιότερα 3) τόμους. Η διευκρίνηση ότι ένα βιβλίο μπορεί να είναι δίτομο είναι εντελώς απαραίτητη για πολλά αντικείμενα. Για παράδειγμα διδάσκω Φυσική και τα δύο καλύτερα βιβλία που έχω υπ΄όψη μου είναι δίτομα, με τον Α’ τόμο να έχει κυρίως τη Μηχανική και το 2ο τόμο να έχει Ηλεκτρομαγνητισμό και Οπτική. Τι θα γίνει αν ερμηνευθεί στενά το ένα βιβλίο ως ένας Τόμος; Ποιά βιβλία θα προτείνουμε σε αυτές τις περιπτώσεις;
«περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα (1) προτεινόμενο διδακτικό σύγγραμμα ανά υποχρεωτικό ή επιλεγόμενο μάθημα»
Προς τι η δυνατότητα να προτείνεται ένα και μόνο σύγγραμμα?
Η «πραγματική καθιέρωση του πολλαπλού συγγράμματος» που (καλώς) εξαγγέλεται από το Υπουργείο δεν μπορεί να ξεκινάει από την τυπική δυνατότητα προτασης ενός και μόνο συγγράμματος.
Πιστεύω πως οι «έντυπες/ηλεκτρονικές ακαδημαϊκές σημειώσεις» ή απλούστερα «σημειώσεις» όντας θεσμοθετημένες υπό τον χαρακτηρισμό του συγγράμματος θα οδηγήσουν, όπως εν μέρει γίνεται σήμερα, σε προσωποποίηση του διδασκόμενου μαθήματος παρά στον εκσυγχρονισμό του. Προτείνω ως σύγγραμμα να θεωρείται το έντυπο βιβλίο του εμπορίου, όχι επειδή είναι κατ’ ανάγκη και ορισμό καλύτερο από την όποια προσπάθεια του καθηγητή αλλά επειδή εγγυάται πιο τεκμηριωμένη δομή και ύλη.
Η διάθεση του αντίστοιχου ηλεκτρονικού βοηθήματος ως υποκατάστατο του έντυπου είναι λάθος απάντηση στην σωστή ερώτηση και θα οδηγήσει ξεκάθαρα στην απαξίωση της γνώσης. Η σωστή απάντηση θα ήταν η υποχρεωτική διάθεση ηλεκτρονικής έκδοσης του βιβλίου από κάθε εκδότη για κάθε έντυπο παραδιδόμενο σύγγραμμα ως παράλληλη μορφή γνωστικής υποστήριξης. Αυτή είναι μια μορφή εκσυγχρονισμού. Αν τίθενται θέματα πειρατείας, ας δημιουργηθεί portal για online ανάγνωση.
Γεώργιος Ι. Παρίκος,
Εκδόσεις ΙΩΝ
Διαβούλευση για τον ΕΥΔΟΞΟ
Άρθρο 1. Η έννοια του συγγράμματος κ.λπ.
Σύγγραμμα έντυπο ή ηλεκτρονικό είναι το συγκροτημένο διδακτικό περιεχόμενο που καλύπτει την βασική ύλη διδασκαλίας ενός πανεπιστημιακού γνωστικού αντικειμένου που διδάσκεται εντός ενός προσδιορισμένου εξαμηνιαίου μαθήματος σε συγκεκριμένες ώρες σε θεωρητικό ή εργαστηριακό περιβάλλον ή σε μικτό θεωρητικό και εργαστηριακό περιβάλλον.
Η έκταση ενός πανεπιστημιακού συγγράμματος κυμαίνεται σύμφωνα με τη παγκόσμια πανεπιστημιακή βιβλιογραφία, από 350 έως 1500 σελίδες και εξαρτάται από το γνωστικό αντικείμενο αλλά και τις ώρες εβδομαδιαίας διδασκαλίας.
Ο θεσμός των σημειώσεων υπήρξε και στο παρελθόν υπάρχει και σήμερα. Ο νόμος «Γιαννάκου» αλλά και μεταγενέστερες Υπουργικές αποφάσεις καθορίζουν υποχρέωση των μελών ΔΕΠ/ΕΠ για παροχή συμπληρωματικών σημειώσεων δηλονότι οι προτάσεις συγγραμμάτων εκ μέρους των διδασκόντων στα ΑΕΙ/ΤΕΙ συνοδεύονται από εισήγηση, που προβλέπεται από τον νόμο, πως καλύπτουν τουλάχιστον το 70% της διδακτικής ύλης. Άρα με πρόσθετες σημειώσεις καλούνται να καλύψουν κυρίως τις επιστημονικές εξελίξεις των τελευταίων 2-3 ετών που εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να περιέχουν τα κυκλοφορούντα και προτεινόμενα επιστημονικά συγγράμματα.
Η παροχή δωρεάν σημειώσεων εκ μέρους των καθηγητών σύμφωνα με τον νόμο (Γιαννάκου) είναι υποχρέωση των διδασκόντων κάτι που δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο και το γνωρίζουν αυτό όσοι για προπτυχιακά ή και για μεταπτυχιακά έχουν σπουδάσει σε ξένα πανεπιστήμια, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα κύρια συγγράμματα και πιθανόν τα βοηθητικά βιβλία όπου και όταν αυτά κρίνονται απαραίτητα από τις εισηγήσεις των σχολών.
Όταν βεβαίως ομιλούμε για ηλεκτρονικές σημειώσεις δεν εννοούμε την «γκρίζα» βιβλιογραφία, η οποία μπορεί μεν ως εργασία πτυχιακών ή μεταπτυχιακών φοιτητών να βρίσκεται ως μοναδικό αντίτυπο στην έντυπη βιβλιοθήκη αλλά είναι αμφίβολο αν μπορεί να διανέμεται στο διαδίκτυο, χωρίς να εγερθούν αξιώσεις αποζημιώσεων από κατόχους πνευματικών και γραμμικών δικαιωμάτων.
Η έννοια της έκτασης της ύλης ενός Πανεπιστημιακού συγγράμματος σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα κυμαίνεται συνήθως από 350 έως 950 σελίδες και μερικές φορές τις υπερβαίνει. Το μέγεθος του βιβλίου εξαρτάται όμως από το γνωστικό αντικείμενο που αναπτύσσει. Ας λάβουμε υπ’ όψη ότι στα μεταφρασμένα ξενόγλωσσα ως εκδότες ακολουθούμε απαρέγγλιτα τη σελιδοποίηση που έχουν στο πρωτότυπο και στην περίπτωση που δύο τόμοι αγγίζουν ή υπερβαίνουν τις 1000 σελίδες τότε για πρακτικούς λόγους πολλές φορές το εκδίδουμε ως δίτομο. Εδώ στη περίπτωση διανομής δίτομου έργου για λόγους εξοικονόμησης πόρων μπορεί να μην διανέμεται βιβλίο – βοήθημα.
Επίσης ένα σύγγραμμα συγγραφέα που για χρηστικούς λόγους έχει εκδοθεί ως δίτομο αν σε μια σχολή διδάσκεται η ύλη ενός τόμου τότε διανέμεται μόνο ο ένας τόμος. Αν σε μια δεύτερη σχολή διδάσκεται η ύλη και των δύο τόμων αν η δύο τόμοι μαζί δεν υπερβαίνουν τις 1000 σελίδες να μπορούν να διανέμονται και οι δύο τόμοι. Έτσι υπάρχει οικονομία στη σχολή που διανέμει τον ένα τόμο.
Καλησπέρα! Σπουδάζω στο ΕΜΠ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και θα ήθελα να διατυπώσω μια ένσταση αναφορικά με την ανωτέρω τροποποίηση : «Διδακτικό σύγγραμμα θεωρείται ένα -και μόνο ένα- έντυπο βιβλίο ελευθέρου εμπορίου…». Σε ορισμένα μαθήματα της Σχολής μου η κάλυψη της ύλης είναι αδύνατη από ένα μόνο βιβλίο, μερικές φορές το ένα βιβλίο καλύπτει μόλις το 50% της. Διατυπώνω ένα προσωπικό αίτημα: οι επιλογές του Ευδόξου να καλύπτουν το 100% της ύλης, είτε με ένα είτε με περισσότερα. Σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφαρμόσιμο, θα πρέπει οι βιβλιοθήκες των ιδρυμάτων να έχουν 30-40 αντίτυπα από κάθε σύγγραμμα, τα οποία να είναι διαθέσιμα και ηλεκτρονικά. Ειδάλλως οι φοιτητές θα πρέπει να τα αγοράσουν, πράγμα που καταστρατηγεί τη συνταγματικά κατοχυρωμένη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση.
Ναι. Διδακτικό σύγγραμμα θεωρείται ένα -και μόνο ένα- έντυπο βιβλίο ελευθέρου εμπορίου, καθώς και οι έντυπες ή ηλεκτρονικές ακαδημαϊκές σημειώσεις ή τα ηλεκτρονικά βιβλία ελεύθερης πρόσβασης, κατόπιν έγκρισής τους από τις Γενικές Συνελεύσεις σύμφωνα με το νόμο και εφόσον ανταποκρίνονται κατά τρόπο ολοκληρωμένο στο γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος και καλύπτουν κατά το δυνατόν ολόκληρο ή το μεγαλύτερο μέρος της ύλης και του περιεχομένου του, όπως καθορίζεται στον Οδηγό Σπουδών σύμφωνα με το εγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών του οικείου Τμήματος των Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι. και του Προγράμματος Σπουδών των Α.Ε.Α. Οι διδάσκοντες-συγγραφείς των ως άνω ηλεκτρονικών σημειώσεων δικαιούνται αμοιβής υπό τις προϋποθέσεις του νόμου».
Θεωρώ πως η χορήγηση ενός και μόνο έντυπου τόμου στους φοιτητές θα έχει καταστρεπτικές συνέπειες στη διαδικασία και την πορεία της ακαδημαϊκής του μόρφωσης. Δεδομένου ότι οι ηλεκτρονικές σημειώσεις δεν δύνανται να αντικαταστήσουν ένα ολόκληρο σύγγραμα, ο άμεσος απότοκος αυτής της απόφασης θα είναι η συρρίκνωση της παρεχόμενης γνώσης. Έχοντας, τέλος, υπόψιν μας ότι η ανάγνωση σημειώσεων από την οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή είναι κουραστική και δυσβάσταχτη, αναμένεται να καλλιεργηθεί στους νεότερους φοιτητές αίσθημα αποστροφής και μη ουσιαστικής μελέτης της επιστήμης και του αντικειμένου τους.
Ένα και μόνο ένα βιβλίο δεν είναι αρκετό στις περισσότερες σχολές. Είναι σαφές ποιες είναι οι προτεραιοτητες σας αλλά τι σόι γιατρούς και νομικούς, πολιτικούς μηχανικούς και μηχανικούς θέλετε να βγάλετε; Με ΣΟΣ από τον καθηγητή;
Όσον αφορά το εδάφιο β΄ της παρ.1 του άρθρου 1 νομίζω θα πρέπει να υπάρχει σαφής ρητή αναφορά ότι μπορεί το σύγγραμμα να αποτελείται από δύο ή περισσότερα βιβλία, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για κάποιες σχολές (π.χ. ιατρικές,νομικές κλπ.) όπου κάποια συγγράμματα αποτελούνται από δύο ή τρία βιβλία.
Επίσης κάτι το οποίο θα πρέπει κάποια στιγμή να μελετηθεί από το Υπουργείο εκτός των συγχωνεύσεων των Τμημάτων είναι η δημιουργία σε συνεργασία με την Πανεπιστημιακή κοινότητα ενός κύριου κορμού μαθημάτων που θα συμπίπτει σε όλα τα όμοια τμήματα άσχετα με το Πανεπιστήμιο στο οποίο ανήκουν. Δηλαδή όλα τα Παιδαγωγικά, όλες οι Ιατρικές, όλες οι Νομικές να έχουν έναν κύριο κορμό μαθημάτων που θα είναι ίδιος.
Το κέρδος από αυτή την πρακτική θα είναι διπλό.
α) Ελέγχουμε την ποιότητα της εκπαίδευσης που λαμβάνουν οι φοιτητές, η οποία δεν μπορεί να είναι τελείως διαφορετική από τμήμα σε τμήμα
β) Στα μαθήματα αυτά θα χρησιμοποιούνται τα ίδια συγγράμματα σε όλα τα τμήματα με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο αριθμός παραγγελιών ίδιων συγγραμμάτων και άρα να μειωθεί το κόστος (λόγω μεγαλύτερων σε όγκο παραγγελιών.