Άρθρο 5
Απαιτήσεις ασφάλειας κατά τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων
1. Υποχρεώσεις και ευθύνες του κατόχου άδειας
Ο κάτοχος άδειας που διαχειρίζεται ΑΚΡΑ :
α) Εφαρμόζει πολιτική διαχείρισης ΑΚΡΑ που θέτει ως ύψιστη προτεραιότητα την ασφάλεια και προάγει την νοοτροπία ασφάλειας (safety culture), μέσω της κατάλληλης διοικητικής δομής του, με σαφή επιμερισμό ευθυνών και καθορισμένες γραμμές επικοινωνίας.
β) Θεσπίζει και εφαρμόζει κατάλληλο πρόγραμμα διασφάλισης ποιότητας και κατάλληλο σύστημα διαχείρισης ποιότητας.
γ) Εξασφαλίζει επαρκή αριθμό κατάλληλα καταρτισμένου και εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού.
δ) Διασφαλίζει επαρκείς οικονομικούς πόρους, καθώς και την επιστημονική και τεχνική υποστήριξη που απαιτείται για την ασφάλεια διαχείρισης ΑΚΡΑ.
ε) Θεσπίζει κατάλληλο σχέδιο πρόληψης και αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένης, αν κριθεί απαραίτητο από την ΕΕΑΕ, της διασύνδεσης του σχεδίου αυτού με το εθνικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης.
στ) Θεσπίζει διαδικασίες για τη διαχείριση έκτακτων, πλην αναμενόμενων, περιστατικών και την αντιμετώπιση συμβάντων ή ατυχημάτων.
ζ) Ορίζει υπεύθυνο ακτινοπροστασίας ή εσωτερική ειδικευμένη υπηρεσία ακτινοπροστασίας, κατά περίπτωση
η) Θεσπίζει και εφαρμόζει πρόγραμμα πυρηνικής προστασίας.
θ) Θεσπίζει και εφαρμόζει πρόγραμμα δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης των εργαζομένων, και ειδικότερα όσων ασκούν καθήκοντα σχετικά με την ασφάλεια, την ακτινοπροστασία και την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
2. Αποτίμηση και επαλήθευση της ασφάλειας εγκατάστασης διαχείρισης ΑΚΡΑ
α) Ο κάτοχος αδείας υποχρεούται να αποτιμά την ασφάλεια της εγκατάστασης με τρόπο συστηματικό και διεξοδικό. Η αποτίμηση της ασφάλειας
αα) τεκμηριώνεται επαρκώς σε έγγραφα (εκθέσεις) ανάλυσης ασφάλειας και περιλαμβάνει όλα τα στάδια της ζωής της εγκατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη και τις επιπτώσεις από τη γήρανσή της,
ββ) επικαιροποιείται περιοδικά, και όποτε αυτό απαιτείται, λαμβάνοντας, ιδίως, υπόψη την εμπειρία από τη λειτουργία, τις μεταβολές ή τη νέα γνώση αναφορικά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τοποθεσίας και της εγκατάστασης, τη διεθνή εμπειρία, τις εξελίξεις στην έρευνα και την τεχνολογία.
β) Το επίπεδο ασφάλειας της εγκατάστασης επαληθεύεται μέσω αναλύσεων, εποπτείας, ελέγχων και επιθεωρήσεων, ώστε να διασφαλίζεται ότι αυτό παραμένει σε όλα τα στάδια της ζωής της εγκατάστασης, σε συμφωνία με το σχεδιασμό, την ανάλυση ασφάλειας, την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τα όρια και τις συνθήκες λειτουργίας και τις απαιτήσεις ασφάλειας.
3. Αξιολόγηση τοποθεσίας εγκατάστασης διαχείρισης ΑΚΡΑ
Η τοποθεσία εγκατάστασης διαχείρισης ΑΚΡΑ αξιολογείται, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους παράγοντες και τις παραμέτρους που σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά της τοποθεσίας, όπως γεωλογικά, υδρολογικά, σεισμολογικά, πληθυσμιακά, οδικό δίκτυο, καθώς και οποιαδήποτε άλλα, που ενδέχεται να έχουν επίδραση στην ασφάλεια της εγκατάστασης και στο περιβάλλον, σε όλα τα στάδια της ζωής της, και λαμβάνοντας υπόψη την κλιμακούμενη προσέγγιση. Κατά την αξιολόγηση της τοποθεσίας εγκατάστασης αξιολογούνται οι πιθανές επιπτώσεις της εγκατάστασης στον πληθυσμό και στο περιβάλλον, σε κανονικές συνθήκες και σε συνθήκες ατυχήματος, καθώς επίσης και η δυνατότητα εφαρμογής του σχεδίου έκτακτης ανάγκης.
4. Σχεδιασμός – κατασκευή εγκατάστασης διαχείρισης ΑΚΡΑ
α) Ο σχεδιασμός της εγκατάστασης περιλαμβάνει πολλαπλά, αξιόπιστα και ανεξάρτητα μεταξύ τους επίπεδα προστασίας, καθώς και φράγματα (δικλείδες ασφαλείας) για την αποφυγή διαφυγής ραδιενεργών υλικών στο περιβάλλον. Πρωταρχικός στόχος του σχεδιασμού είναι η πρόληψη ατυχήματος και σε περίπτωση που αυτό συμβεί, ο μετριασμός των επιπτώσεών του.
β) Ο σχεδιασμός της εγκατάστασης διασφαλίζει την αξιόπιστη, ομαλή και εύκολα διαχειρίσιμη λειτουργία.
γ) Ο σχεδιασμός της εγκατάστασης λαμβάνει υπόψη του, με συστηματικό τρόπο, τον ανθρώπινο παράγοντα, την αλληλεπίδραση ανθρώπου – μηχανής και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
δ) Ο σχεδιασμός της εγκατάστασης εμπεριέχει τεχνολογία, αποδεδειγμένα αξιόπιστη.
ε) Ο σχεδιασμός αποσκοπεί ώστε η έκθεση σε ακτινοβολία των εργαζομένων και του πληθυσμού, καθώς και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον να είναι τόσο χαμηλές, όσον αυτό είναι λογικά εφικτό, σύμφωνα με την αρχή της βελτιστοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής των περιοριστικών επιπέδων δόσεων.
στ) Η κατασκευή της εγκατάστασης πραγματοποιείται σύμφωνα με τον εγκεκριμένο σχεδιασμό και τις εγκεκριμένες τροποποιήσεις και τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
5. Λειτουργία, συντήρηση, τροποποιήσεις, χρήση εγκατάστασης διαχείρισης ΑΚΡΑ
α) Η λειτουργία της εγκατάστασης πραγματοποιείται σύμφωνα με λεπτομερή και σαφώς καθορισμένα όρια και συνθήκες λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένων και των κατάλληλων κριτηρίων αποδοχής αποβλήτων. Τα όρια και οι συνθήκες λειτουργίας επικαιροποιούνται, με βάση την εμπειρία από τη λειτουργία ή τις τυχόν τροποποιήσεις στην εγκατάσταση.
β) Η λειτουργία, η συντήρηση, οι τροποποιήσεις και η χρήση της εγκατάστασης πραγματοποιούνται από επαρκώς καταρτισμένο ή/και εξουσιοδοτημένο προσωπικό και βάσει σαφώς καθορισμένων από τον κάτοχο αδείας διαδικασιών.
γ) Ο κάτοχος άδειας γνωστοποιεί άμεσα στην ΕΕΑΕ όλα τα συμβάντα που άπτονται της ασφάλειας και πυρηνικής προστασίας, την ανάλυσή τους, καθώς και όλες τις αρμόζουσες διορθωτικές ενέργειες, στις οποίες προέβη για τη βελτίωση της ασφάλειας και προστασίας εργαζομένων, πληθυσμού και περιβαλλοντος.
δ) Ο κάτοχος άδειας διατηρεί πλήρες και επικαιροποιημένο αρχείο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της εγκατάστασης. Στο αρχείο αυτό καταγράφονται τα σχέδια της εγκατάστασης, οι τυχόν τροποποιήσεις, η συντήρηση, καθώς και τα σημαντικά για την ασφάλεια στοιχεία. Επίσης τηρείται πλήρες αρχείο συμβάντων.
6. Αποξήλωση
α) Η αποξήλωση της εγκατάστασης γίνεται σύμφωνα με εγκεκριμένο από την ΕΕΑΕ πρόγραμμα αποξήλωσης, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων για τη διασφάλιση των οικονομικών πόρων και της ανάλυσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Το πρόγραμμα αποξήλωσης συγκροτείται πριν την κατασκευή της εγκατάστασης και επικαιροποιείται κατά τη διάρκεια της ζωής της εγκατάστασης.
β) Ο σχεδιασμός, η κατασκευή, η λειτουργία, η χρήση και οι τροποποιήσεις των εγκαταστάσεων ΑΚΡΑ πραγματοποιούνται έτσι ώστε η διαδικασία της τελικής αποξήλωσης της εγκατάστασης να απλουστεύεται, οι δε ανθρώπινοι και οικονομικοί πόροι, καθώς και η παραγωγή ραδιενεργών ή άλλων αποβλήτων κατά την τελική αποξήλωση, να ελαχιστοποιούνται.
