1. Οι παράγραφοι 2, 3, 6 και 7 του άρθρου 17 του ν.4310/2014 καταργούνται.
2. Προστίθενται οι ακόλουθες παράγραφοι στο άρθρο 17 του ν.4310/2014:
«8. Στην άσκηση των αρμοδιοτήτων του ο διευθυντής του Ινστιτούτου των ΕΚ επικουρείται από επιστημονικό γνωμοδοτικό συμβούλιο (Ε.Γ.Σ.). Τα Ε.Γ.Σ. αποτελούνται από τρία (3) έως πέντε (5) μέλη, τα οποία είναι ερευνητές του ινστιτούτου βαθμίδας Α ή Β, ή μέλη ΔΕΠ Α.Ε.Ι. που είναι υπεύθυνοι εγκεκριμένων ερευνητικών προγραμμάτων ή έργων του Ινστιτούτου. Τα μέλη του Ε.Γ.Σ. εκλέγονται με μυστική ψηφοφορία από το σύνολο των ερευνητών, των Ε.Λ.Ε. και των συνεργαζόμενων μελών ΔΕΠ. Ο αριθμός των μελών του Ε.Γ.Σ., η διαδικασία εκλογής τους, ο τρόπος λειτουργίας του Ε.Γ.Σ., οι ειδικότερες αρμοδιότητές του και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια καθορίζονται στον Εσωτερικό Κανονισμό ή Οργανισμό του κάθε ερευνητικού φορέα. Στο Ε.Γ.Σ. συμμετέχει, χωρίς δικαίωμα ψήφου, αιρετός εκπρόσωπος του επιστημονικού, τεχνικού και του διοικητικού προσωπικού. Ο τρόπος εκλογής του αιρετού εκπροσώπου ορίζεται στον Εσωτερικό Κανονισμό ή Οργανισμό του κάθε ερευνητικού φορέα. Αν δεν υφίσταται σχετική πρόβλεψη, η εκλογή θα πραγματοποιείται με ευθύνη του ΔΣ του φορέα. Αν διαφωνεί ο διευθυντής ινστιτούτου με γνώμη των μελών του Ε.Γ.Σ., η οποία συγκεντρώνει πλειοψηφία τουλάχιστον τριών τετάρτων (3/4) του συνόλου των μελών του, ο διευθυντής υποχρεούται να υποβάλει το θέμα στο διοικητικό συμβούλιο του ερευνητικού κέντρου για την άρση της διαφωνίας.
9. Τα Ε.Γ.Σ. συστήνονται και λειτουργούν με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου των ερευνητικών κέντρων, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ν.1514/1985, όπως είχε τροποποιηθεί και ίσχυε πριν την κατάργησή του από το ν.4310/2014, και του υφιστάμενου Εσωτερικού Κανονισμού ή Οργανισμού του Κέντρου, στο οποίο ανήκει το εκάστοτε Ινστιτούτο.
10. Τα Επιστημονικά Γνωμοδοτικά Συμβούλια (Ε.Γ.Σ.) ασκούν τις αρμοδιότητες που προβλέπει ο ν.1514/1985, αυτές που προβλέπονται στην παράγραφο 5 του άρθρου 17 του παρόντος νόμου, καθώς και τις τυχόν άλλες αρμοδιότητες που ο παρών νόμος προβλέπει ότι ασκούνται από τα Επιστημονικά Συμβούλια των Ινστιτούτων.
11. Όπου στον παρόντα νόμο αναφέρονται τα Επιστημονικά Συμβούλια των Ινστιτούτων, εφεξής νοούνται τα Επιστημονικά Γνωμοδοτικά Συμβούλια του παρόντος άρθρου.»
Στην παράγραφο 8, προβλέπεται η δυνατότητα συμμετοχής και μελών ΔΕΠ-ΑΕΙ , οι οποίοι είναι επιστημονικοί υπεύθυνοι προγραμμάτων σε Ινστιτούτα των ΕΚ και με αυτή την ιδιότητα μπορεί να εκλέγονται μέλη των ΕΣΙ. Αυτή η ρύθμιση θα είχε ίσως νόημα σε ένα κοινό νόμο παιδείας και έρευνας και διαμόρφωσης αντιστοίχως ενιαίου χώρου παιδείας και έρευνας. Στο παρόν σχέδιο νόμου δεν αποτυπώνεται επαρκώς η προοπτική αυτή, αντίθετα εκλαμβάνεται περισσότερο ως μονομερής και όχι αμφίδρομη παραχώρηση αρμοδιοτήτων προς τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Προτείνεται τα ΕΓΣΙ να μετατραπούν σε Επιστημονικά Συμβούλια Ινστιτούτων (ΕΣΙ), να είναι 5μελή, με 2ετή ή 3ετή θητεία που εκλέγονται από το σύνολο των ερευνητών. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει οι ΕΛΕ Α’ και Β’ Βαθμίδας να μπορούν να εκλεγούν στα Ε.Γ.Σ., καθώς ο νόμος προβλέπει μόνο Ερευνητές Α’ και Β’ βαθμίδας. Το ΕΣΙ να εκλέγει πρόεδρο ο οποίος θα εκτελεί χρέη αναπληρωτή διευθυντή ινστιτούτου. Ο διευθυντής ινστιτούτου συνεργάζεται με το ΕΣΙ για τη σχεδίαση και υλοποίηση του αναπτυξιακού σχεδίου του ινστιτούτου.
Προτείνεται να θεσμοθετηθεί η Γενική Συνέλευση Ερευνητών σε επίπεδο ΕΚ και σε επίπεδο ινστιτούτων η οποία να εγκρίνει το στρατηγικό σχέδιο και τις κατευθύνσεις που προτείνει το ΕΣΙ.
Άρθρο 15 – Τροποποίηση άρθρου 17 ν.4310/2014
Παράγραφος 2
Το Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ) θα πρέπει να παραμείνει και να ενισχυθεί περαιτέρω έχοντας ελεγκτικές αρμοδιότητες και όσον αφορά την έγκριση του ετήσιου επιστημονικού και οικονομικού απολογισμού (ο τελευταίος δεν αναφέρεται πουθενά ενώ θα έπρεπε να προβλέπεται) του Ινστιτούτου. Δεν είναι δυνατόν στις εποχές που απαιτείται διαφάνεια και λογοδοσία ο Διευθυντής ενός Ινστιτούτου να ασκεί μόνος του την εξουσία χωρίς ουσιαστικό έλεγχο, από ένα συμβουλευτικό όργανο όπως είναι το ΕΣΙ. Το ΕΣΙ ήταν μια ουσιαστική βελτίωση που έφερε ο Ν. 4310 και δεν υπάρχει καμία έστω και λογικοφανής ερμηνεία για την προσπάθεια να επιστρέψουμε 20 χρόνια πίσω στον Ν. 1514. Θα πρέπει να φύγει όλο το άρθρο 28 και να παραμείνει το ΕΣΙ όπως ξεκάθαρα ορίζεται στον Ν. 4310. Επιπρόσθετα προτείνουμε να διευρυνθούν οι αρμοδιότητές του.
– Θεωρούμε αναγκαίο τα 2 από τα 5 μέλη των ΕΣΙ να είναι ερευνητές, ώστε να εξασφαλίζεται η εκπροσώπηση των ερευνητών στο όργανο.
– Επίσης η πλειοψηφία και μόνο του συνόλου των μελών του θα πρέπει να είναι ικανή να παραπέμψει ένα θέμα στο ΔΣ παρουσία φυσικά του διαφωνούντος.
– Τέλος, το όφελος από την παρουσία παρατηρητή από το τεχνικό προσωπικό δεν είναι προφανές, τη στιγμή που είναι δυνατή η πρόσκληση του εκάστοτε σχετικού με το θέμα τεχνικού (και όχι ενός γενικού εκπροσώπου) σε όποια συνεδρίαση κριθεί αναγκαίο και όχι σε μόνιμη βάση. Άλλωστε υπάρχει πλήρης εκπροσώπηση του τεχνικού προσωπικού στο ΔΣ.
Προτεινόμενες αλλαγές
————————————
Ν. 4310/2014 – Άρθρο 17, Παρ. 2. Θεωρούμε αναγκαίο τα 2 από τα 5 μέλη των ΕΣΙ να είναι ερευνητές, ώστε να εξασφαλίζεται η εκπροσώπηση των ερευνητών στο όργανο.
Προσθήκη: «Στην άσκηση των αρμοδιοτήτων του ο διευθυντής ινστιτούτου επικουρείται από Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ) το οποίο αποτελείται από τρία (3) έως πέντε (5) μέλη (συμπεριλαμβανομένου του διευθυντή του), εκ των οποίων τουλάχιστον δύο (2) είναι ερευνητές Α΄ ή Β΄ βαθμίδας του αντίστοιχου ινστιτούτου, ενώ τα υπόλοιπα μέλη μπορεί να είναι καθηγητές Α΄ ή Β΄ βαθμίδας ΑΕΙ, που είναι υπεύθυνοι εγκεκριμένων προγραμμάτων ή έργων και για όσο διάστημα διαρκούν τα έργα τους, σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό του ερευνητικού κέντρου.»
Ν. 4310/2014 – Άρθρο 17, Παρ.4 και 5. Το ΕΣΙ θα πρέπει να έχει ελεγκτικό ρόλο σε κρίσιμες αποφάσεις συμπεριλαμβανομένου και του οικονομικού (προϋπολογισμός) και επιστημονικού απολογισμού του Ινστιτούτου, αλλά και στον ορισμό νέων συνεργαζόμενων μελών ΔΕΠ .
Διόρθωση (Παρ. 4): «β) Η παρακολούθηση του ερευνητικού, τεχνολογικού, οικονομικού και αναπτυξιακού προγράμματος του ινστιτούτου, η συμβολή στη διαμόρφωση της στρατηγικής, του οργανογράμματος και της πολιτικής του ανθρώπινου δυναμικού.»
Προσθήκη (Παρ. 5): «ε) η έγκριση του ετήσιου επιστημονικού και οικονομικού απολογισμού, στ) Ο ορισμός νέων συνεργαζόμενων μελών ΔΕΠ με το Ινστιτούτο.»
Ν. 4310/2014 – Άρθρο 17, Παρ.6. – Διόρθωση: «Σε περίπτωση διαφωνίας του διευθυντή ινστιτούτου με γνώμη των μελών του ΕΣΙ, η οποία συγκεντρώνει πλειοψηφία τουλάχιστον τριών τετάρτων [3/4] την πλειοψηφία του συνόλου των μελών του ΕΣΙ ο Διευθυντής υποχρεούται να υποβάλει το θέμα στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ερευνητικού Κέντρου για την άρση της διαφωνίας, παρουσία ενός από τα διαφωνούντα Μέλη του ΕΣΙ.»
Τα σχόλια μας για το άρθρο, ως έχει, είναι τα ακόλουθα: α) τα ΕΓΣ δεν μπορεί να είναι 3 ή 5 ανεξάρτητα από τον αριθμό των μελών του Ινστιτούτου, β) στα ΕΓΣ δεν μπορεί να εκλέγονται μέλη ΔΕΠ, τα οποία περιστασιακά μπορεί να είναι υπεύθυνα εγκεκριμένων ερευνητικών προγραμμάτων ή έργων του Ινστιτούτου, γ) δεν μπορεί να υπάρχει πλειοψηφία ¾ στα 3 ή στα 5 μέλη του ΕΓΣ, αλλά να διασαφηνιστεί ως 2/3 και 3/5, αντίστοιχα, δ) τα ΕΓΣ δεν συστήνονται και λειτουργούν με απόφαση του ΔΣ του Κέντρου, καθώς τα μέλη τους εκλέγονται μετά από διαδικασία που κινεί η Διεύθυνση Δοικητικού του κάθε Κέντρου και συστήνονται σε σώμα όπως κάθε εκλεγμένο όργανο.
Όμως για να είναι συνεπές με τον εκδημοκρατισμό τον οποίο επικαλείται το ν/σ στην αιτιολογική έκθεση θα πρέπει επιτέλους τα Επιστημονικά Γνωμοδοτικά Συμβούλια (ΕΓΣ) να αναβαθμιστούν σε Επιστημονικά Συμβούλια Ινστιτούτων (ΕΣΙ) και να διασφαλιστεί η σύσταση και λειτουργία τους ως θεσμικών οργάνων λήψης αποφάσεων στη διαμόρφωση και άσκηση πολιτικής των Ινστιτούτων. Συγκεκριμένα για τα ΕΣΙ προτείνεται:
«Σε κάθε Ινστιτούτο εκλέγεται με μυστική ψηφοφορία από το σύνολο των ερευνητών και ΕΛΕ Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ) με διετή θητεία. Τα μέλη του ΕΣΙ είναι Eρευνητές ή ΕΛΕ Α’ ή Β’ βαθμίδας. Αν δεν υπάρχουν αρκετοί ερευνητές ή ΕΛΕ Α’ ή Β’ βαθμίδας μπορούν να εκλεγούν ερευνητές Γ’ βαθμίδας. Το ΕΣΙ είναι τριμελές, εφόσον ο αριθμός των ερευνητών και ΕΛΕ του Ινστιτούτου είναι μικρότερος του 15, και πενταμελές εφόσον ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος. Στις συνεδριάσεις του ΕΣΙ καλείται και ο Διευθυντής του Ινστιτούτου. Το ΕΣΙ α. εκλέγει τον Πρόεδρό του, ο οποίος είναι και ο Αναπληρωτής Διευθυντής του Ινστιτούτου, ο οποίος πρέπει να είναι Ερευνητής Α’ βαθμίδας και ο οποίος, ελλείποντα, κωλυόμενου ή απόντος του Διευθυντή Ινστιτούτου, ασκεί όλα τα καθήκοντα αυτού με πλήρη δικαιώματα (στην τελευταία περίπτωση σε πλήρη συμφωνία με το Διευθυντή του Ινστιτούτου, β. προδιαγράφει σε συνεργασία με τον Διευθυντή θέματα για την στρατηγική ανάπτυξη και τις ερευνητικές κατευθύνσεις του Ινστιτούτου, γ. συντάσσει σε συνεργασία με τον Διευθυντή το επιχειρησιακό σχέδιο για την ανάπτυξη του Ινστιτούτου, δ. εισηγείται μαζί με το Διευθυντή στο ΔΣ για την πλήρωση νέων θέσεων ερευνητικού προσωπικού, ε. εγκρίνει την ενδιάμεση και την τελική απολογιστική έκθεση του Διευθυντή του Ινστιτούτου, στ. μαζί με τον Διευθυντή έχει την ευθύνη της ετήσιας αυτό-αξιολόγησης και του απολογισμού του Ινστιτούτου. Στο ΕΣΙ συμμετέχει, χωρίς δικαίωμα ψήφου, αιρετός εκπρόσωπος του λοιπού επιστημονικού, τεχνικού και διοικητικού προσωπικού. Ο τρόπος εκλογής του αιρετού εκπροσώπου ορίζεται στον Εσωτερικό Κανονισμό ή Οργανισμό του κάθε ερευνητικού φορέα. Σε περίπτωση που δεν υφίσταται σχετική πρόβλεψη, η εκλογή θα πραγματοποιείται με ευθύνη του Διεύθυνσης Διοικητικού του EK».
Προτείνεται επίσης να ενσωματωθεί στο παρόν ν/σ τροπολογία που θα προβλέπει τη Γενική Συνέλευση του Ινστιτούτου, ως το ανώτατο αποφασιστικό όργανο, που συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία του Ινστιτούτου
«Η Γενική Συνέλευση (Γ.Σ.) του Ινστιτούτου αποτελεί όργανο του Ινστιτούτου με αποφασιστικές αρμοδιότητες. Στη Γ.Σ. μετέχουν οι Ερευνητές, οι ΕΛΕ και το λοιπό τακτικό
προσωπικό του Ινστιτούτου. Η Γενική Συνέλευση συγκαλείται σε τακτική βάση από τον Δ/ντή του Ινστιτούτου και σε έκτακτες περιπτώσεις με απόφαση του Δ/ντή ή των 2/3 ή 3/5 των μελών του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου (ανάλογα με τον αριθμό των μελών του ΕΣΙ) ή μετά από συλλογή υπογραφών από την πλειοψηφία (50%+1) των μελών του. Η Γ.Σ. α. εγκρίνει τις ερευνητικές κατευθύνσεις του Ινστιτούτου σε σχέση με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης, β. εγκρίνει τις ετήσιες αυτο-αξιολογήσεις του Ινστιτούτου, γ. εγκρίνει τον ετήσιο οικονομικό προϋπολογισμό και απολογισμό του Ινστιτούτου, δ. με ειδική ενισχυμένη πλειοψηφία των δύο τρίτων των μελών του Ινστιτούτου συν ένας μπορεί να εισηγηθεί στο ΔΣ του Κέντρου ή στον Υπουργό την άμεση παύση της θητείας του Δ/ντή για μη ικανοποιητική εκτέλεση των καθηκόντων του.»
Σχόλιο παραγράφου 2:
Επισημαίνουμε τη θετική διάταξη συμμετοχής στο Επιστημονικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΓΣΙ), με την ιδιότητα του παρατηρητή αιρετού εκπροσώπου του επιστημονικού, τεχνικού και του διοικητικού προσωπικού, που αποτελούσε πάγια διεκδίκηση τόσο του ΣΕΙΤΕ όσο και της ΠΟΣΕΕΙΙΔ. Το ΕΓΣΙ όμως παραμένει ένα όργανο με καθαρά επικουρικό του Διευθυντή χαρακτήρα, χωρίς ιδιαίτερη δύναμη στη χάραξη της ερευνητικής και οικονομικής πολιτικής του Ινστιτούτου. Ο ΣΕΙΤΕ πιστεύει ότι το ΕΓΣΙ θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω αποκτώντας και ελεγκτικές αρμοδιότητες όσον αφορά στην έγκριση του ετήσιου ερευνητικού, τεχνολογικού, αναπτυξιακού και οικονομικού απολογισμού του Ινστιτούτου και στην χάραξη της πολιτικής του.
Επισημαίνουμε επίσης ένα έλειμα δημοκρατίας που αφορά τους Ειδικούς Λειτουργικούς Επιστήμονες αναφορικά με το ότι έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν, όχι όμως εκείνο του εκλέγεσθαι, σύμφωνα με τη διατύπωση του 2ου εδαφίου της 1ης παρ. του άρθ. 15 του Ν. 4310/14 (εκλογή εκπροσώπου). Αυτό πρέπει να διορθωθεί άμεσα, ειδάλλως τίθεται ζήτημα νομιμοποίησης της διαδικασίας εκλογής.
Τροποποίηση:
Το 2ο εδάφιο της 1ης παρ. του άρθ. 15 του Ν. 4310/14 ως εξής: «Ο εκπρόσωπος των ερευνητών και των ΕΛΕ και ο αναπληρωτής του, οι οποίοι έχουν την ιδιότητα του ερευνητή/ΕΛΕ Α΄ ή Β΄ βαθμίδας»
Στο παρόν σ/ν ο ρόλος του Επιστημονικού Συμβουλίου Ινστιτούτου, όπως προβλεπόταν στο άρθρο 17 του ν. 4310/2014, που είναι και το μοναδικό εκλεγμένο από τους ερευνητές όργανο, περιορίζεται σημαντικά στην έκφραση γνώμης. Προτείνεται να επανέλθει ο όρος «Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου».
Ο ΣΕΕ συμφωνεί με τον ορισμό των αρμοδιοτήτων του ΕΣΙ όπως καθορίζονται από την ΕΕΕ. Στις αρμοδιότητες του ΕΣΙ να περιλαμβάνονται η λήψη αποφάσεων για τα θέματα στρατηγικής ανάπτυξης των Ινστιτούτων, έγκριση επιχειρηματικού σχεδίου για την υλοποίηση της ανάπτυξης, ορισμός και τροποποίηση οργανογράμματος, δημιουργία νέων θέσεων Ερευνητών, οικονομικός απολογισμός και προϋπολογισμός του Ινστιτούτου και τέλος η έγκριση της ενδιάμεσης και της τελικής απολογιστικής έκθεσης του Διευθυντή Ινστιτούτου.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ
Ο ρόλος των ΕΓΣ Ινστιτούτων θα πρέπει να γίνει αποφασιστικός σε θέματα που αφορούν στις βασικές επιλογές των Ινστιτούτων. Έτσι δημιουργείται ένα πλαίσιο για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων με συναίνεση Δ/ντή – Ερευνητών.
Για αυτό προτείνουμε: την σύσταση του Επιστημονικού Συμβούλιου Ινστιτούτου (ΕΣΙ):
Στην άσκηση των αρμοδιοτήτων του ο Διευθυντής Ινστιτούτου επικουρείται από Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ) το οποίο αποτελείται από πέντε (5) μέλη, Ερευνητές και Ειδικούς Λειτουργικούς Επιστήμονες Α‘ ή Β΄ βαθμίδας του αντίστοιχου Ινστιτούτου. Τα μέλη του ΕΣΙ, εκλέγονται με μυστική ψηφοφορία για δύο (2) έτη από το σύνολο των Ερευνητών και των Ειδικών Λειτουργικών Επιστημόνων του Ινστιτούτου. Η πρόσκληση για την εκλογή των μελών του ΕΣΙ γίνεται υπό την εποπτεία της Διεύθυνσης Διοικητικού του Κέντρου. Αν δεν υπάρχουν αρκετοί ερευνητές και Ε.Λ.Ε. Α’ ή Β’ βαθμίδας, μπορούν να εκλεγούν και ερευνητές και Ε.Λ.Ε. Γ’ βαθμίδας. Στις συνεδριάσεις του ΕΣΙ μπορεί να συμμετάσχουν, ως σύμβουλοι, ή επισκέπτες, μέλη ΔΕΠ και Ερευνητές του Ινστιτούτου κατόπιν πρόσκλησης του Προέδρου του ΕΣΙ.
Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος του ΕΣΙ εκλέγονται από τα μέλη του ΕΣΙ. Στις συνεδριάσεις του ΕΣΙ καλείται και συμμετέχει ο Διευθυντής του Ινστιτούτου ή σε περίπτωση γνωστοποίησης κωλύματος ή απουσίας του, ο Αναπληρωτής του.
Στις αρμοδιότητες του ΕΣΙ περιλαμβάνονται η λήψη αποφάσεων για τα θέματα στρατηγικής ανάπτυξης των Ινστιτούτων, η έγκριση επιχειρηματικού σχεδίου για την υλοποίηση της στρατηγικής ανάπτυξης, ο ορισμός και η τροποποίηση του οργανογράμματος, η δημιουργία νέων θέσεων Ερευνητών, ο οικονομικός απολογισμός και ο προϋπολογισμός του Ινστιτούτου, η έγκριση της ενδιάμεσης και της τελικής απολογιστικής έκθεσης του Διευθυντή Ινστιτούτου.
Ο Δ/ντής Ινστιτούτου υποβάλλει ετήσια απολογιστική έκθεση πεπραγμένων, προς έγκριση από το ΕΣΙ.
Να προστεθεί:
Αναπληρωτής Δ/ντής
Εκλέγεται για διετή θητεία από την Συνέλευση των Ερευνητών και ΕΛΕ με ψηφοφορία ξεχωριστή από αυτήν του Επιστημονικού Συμβουλίου Ινστιτούτου και δεν έχει δικαίωμα εκλογής σε αυτό. Παρίσταται στις συνεδριάσεις του Επιστημονικού Συμβουλίου χωρίς δικαίωμα ψήφου. Ο Αναπληρωτής Δ/ντής αναπληρώνει τον Δ/ντή του Ινστιτούτου σε όλες τις αρμοδιότητες του και έχει δικαίωμα ψήφου στο ΔΣ του Κέντρου.
Επιπλέον θεωρούμε πολύ σημαντικό για την εύρυθμη λειτουργία του Ινστιτούτου να συγκαλείται η Συνέλευση των Ερευνητών και ΕΛΕ του Ινστιτούτου σε τακτά διαστήματα και να έχει αρμοδιότητες.
Προτείνουμε:
Η Συνέλευση των Ερευνητών και ΕΛΕ του Ινστιτούτου αποτελεί το ανώτατο όργανο ελέγχου του Ινστιτούτου. Συγκαλείται σε τακτική βάση από τον Δ/ντή του Ινστιτούτου και σε έκτακτες περιπτώσεις με απόφαση του Δ/ντή ή των 3/5 των μελών του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου ή μετά από συλλογή υπογραφών από την πλειοψηφία (50%+1) των Ερευνητών του. Εγκρίνει τις ερευνητικές κατευθύνσεις του Ινστιτούτου σε σχέση με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης και τις ετήσιες αυτο-αξιολογήσεις του Ινστιτούτου. Έχει γενικότερη ελεγκτική αρμοδιότητα για όλες τις πράξεις της Διοίκησης του Ινστιτούτου συμπεριλαμβανομένης και της οικονομικής διαχείρισης, η οποία παρουσιάζεται μέσω του ετήσιου οικονομικού απολογισμού και προϋπολογισμού. Η εισήγηση θα γίνεται είτε από Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου του Ινστιτούτου είτε από το ΕΣΙ. Η Γενική Συνέλευση θα εγκρίνει την εισήγηση της επιτροπής ή του ΕΣΙ για τα οικονομικά. Επιπλέον, με ειδική ενισχυμένη πλειοψηφία (δυο τρίτων των μελών του Ινστιτούτου συν ένας), μπορεί να εισηγείται στο ΔΣ του Κέντρου την άμεση παύση της θητείας του Δ/ντή για μη ικανοποιητική εκτέλεση των καθηκόντων του.
Ακόμη προτείνουμε τη συγκρότηση Συμβουλευτικής Επιτροπής Ινστιτούτου: Αποτελείται από 5 διακεκριμένους επιστήμονες του εξωτερικού που καλύπτουν όλο το φάσμα δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου. Τα μέλη της ορίζονται μετά από σχετικές εισηγήσεις της Συνέλευσης των ερευνητών του Ινστιτούτου. Κρίνει, βάσει του ετήσιου απολογισμού, παρουσιάσεων των ερευνητών και συνεντεύξεων με αυτούς, την ποιότητα και απόδοση των δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου και προτείνει στον Δ/ντή και στο Επιστημονικό Συμβούλιο του Ινστιτούτου μέτρα για τη βελτίωση της απόδοσης. Οι προτάσεις της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ινστιτούτου κοινοποιούνται άμεσα στην Συνέλευση των Ερευνητών του Ινστιτούτου.
Επιπλέον το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 15 του Ν. 4310/2014 να απαλειφθεί.
Το ΔΣ του Συλλόγου Ερευνητών Δημοκρίτου
ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ
Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Οι τροπολογίες προωθούν και πάλι μια εξαιρετικά περιπεπλεγμένη, ασαφή και κατ’ επίφαση συμμετοχή του «ερευνητικού προσωπικού» στην εκλογή Διευθυντών ΕΚ και Ινστιτούτων. Από αυτό καθίσταται φανερό ότι ο νομοθέτης αποσκοπεί και πάλι στη διαιώνιση του προσωποκεντρικού, κλειστού και αδιαφανούς συστήματος διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων. Οι Ερευνητές δεν «εκλέγουν», αλλά «ορίζουν» και «εκφράζουν γνώμη»!!!
Για άλλη μια φορά το σώμα των Ερευνητών αποκλείεται και πάλι, από την απευθείας, καθαρή εκλογή των μονοπρόσωπων οργάνων, δηλαδή των Διευθυντών ΕΚ και Ινστιτούτων, αλλά και από την ουσιαστική συμμετοχή τους στα ΔΣ των Κέντρων, σε πλήρη αναντιστοιχία με τις ρυθμίσεις που αφορούν στην εκλογή μονοπρόσωπων οργάνων στα ΑΕΙ. Όπως και να έχει, οι Καθηγητές ΑΕΙ συνεχίζουν να εργάζονται σε χώρο που απολαμβάνει της ακαδημαϊκής αυτονομίας -η οποία είναι στοιχείο εκ των ων ουκ άνευ για την ανέλιξη του ερευνητικού έργου-, ενώ οι Ερευνητές συνεχίζουν να εργάζονται σε ένα περιβάλλον όπου η συγκέντρωση των εξουσιών στο πρόσωπο του Διευθυντή ΕΚ/Ινστιτούτου διαμορφώνουν ένα πνεύμα δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας, το οποίο συμπιέζει την ερευνητική διαδικασία και βρίσκεται σε πλήρη αντίφαση με την τόνωση του καινοτομικού πνεύματος που προσδοκά η Πολιτεία από τους ερευνητές της.
Πρόταση της ΕΕΕ:
Για τον καταρχήν εκδημοκρατισμό της διοίκησης των ΕΚ, η ΕΕΕ προτείνει τις παρακάτω ρυθμίσεις προς άμεση θεσμοθέτηση:
Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου – Διευθυντής Ινστιτούτου
Η προκήρυξη για τη θέση του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου να είναι υποχρεωτικά διεθνής.
Η θητεία του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου να είναι τετραετής, με όριο ηλικίας κατά την υποβολή υποψηφιότητας τα 63 έτη.
Η θέση του Δ/ντή ΕΚ/ Ινστιτούτου να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Η προκήρυξη για την υποβολή υποψηφιοτήτων για τη θέση Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου πρέπει υποχρεωτικά να δημοσιοποιείται κατ’ ελάχιστον έξι (6) μήνες προ της λήξης της θητείας των υπηρετούντων Δ/ντών.
Η θητεία του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου είναι δυνατόν να παραταθεί έως τρεις (3) μήνες κατ’ ανώτατο όριο, με απόφαση του αρμόδιου για θέματα Έρευνας Αν. Υπουργού ΠΟΠΑΙΘ. Μετά την παρέλευση του τριμήνου και εφόσον δεν έχει εκλεγεί νέος, καθήκοντα Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου αναλαμβάνει ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ ή αντίστοιχα ο Αναπληρωτής Δ/τής του Ινστιτούτου.
Στα Ινστιτούτα εκλέγεται Αναπληρωτής Δ/ντής, ο οποίος αναλαμβάνει πλήρως τα καθήκοντα του Δ/ντή ελλείποντος, απόντος ή κωλυόμενου.
Οι Δ/ντές ΕΚ/Ινστιτούτων θα πρέπει να αξιολογούνται για τη θητεία τους, και στη μέση αλλά και στη λήξη της. Οι αξιολογήσεις αυτές θα πρέπει να δημοσιοποιούνται.
Όριο δύο θητειών για το Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου, αλλά και εφαρμογή των δύο θητειών το ανώτατο σε ήδη υπηρετούντες Δ/ντές που διανύουν την πρώτη ή και τη δεύτερη θητεία τους.
Εκλογή Δ/ντή Κέντρου και Δ/ντή Ινστιτούτου ως ακολούθως:
1η προσέγγιση
Ο Δ/ντής ΕΚ και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του οικείου Κέντρου ή Ινστιτούτου αντίστοιχα.
2η προσέγγιση
Ο Δ/ντής Ερευνητικού Κέντρου και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγονται από επταμελή επιτροπή που απαρτίζεται από τέσσερα εσωτερικά και τρία εξωτερικά μέλη. Τα εσωτερικά μέλη είναι Ερευνητές Α’ ή Β’ Βαθμίδας και εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του Κέντρου ή Ινστιτούτου αντίστοιχα. Τα εξωτερικά μέλη είναι διεθνώς καταξιωμένοι επιστήμονες, με έναν εξ αυτών τουλάχιστον να προέρχεται από την αλλοδαπή.
Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτων
Το Επιστημονικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Ινστιτούτου να αντικατασταθεί με το Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου, ως ακολούθως:
Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ)
Σε κάθε Ινστιτούτο εκλέγεται από το σύνολο των ερευνητών Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ) με διετή θητεία. Τα μέλη του ΕΣΙ είναι Ερευνητές ή ΕΛΕ Α’ ή Β’ βαθμίδας και δεν συμπεριλαμβάνουν το Διευθυντή του Ινστιτούτου.
Το ΕΣΙ είναι τριμελές, εφόσον ο αριθμός των ερευνητών του Ινστιτούτου είναι μικρότερος του 15 και πενταμελές εφόσον ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος.
Το ΕΣΙ εκλέγει Πρόεδρο, ο οποίος ασκεί χρέη Αναπληρωτή Διευθυντή Ινστιτούτου, του Διευθυντή Ινστιτούτου ελλείποντα, απόντα, ή κωλυόμενου, με πλήρη δικαιώματα.
Στις αρμοδιότητες του ΕΣΙ περιλαμβάνονται η λήψη αποφάσεων για τα θέματα στρατηγικής ανάπτυξης των Ινστιτούτων, έγκριση επιχειρηματικού σχεδίου για την υλοποίηση της ανάπτυξης, ορισμός και τροποποίηση οργανογράμματος, δημιουργία νέων θέσεων Ερευνητών, οικονομικός απολογισμός και προϋπολογισμός του Ινστιτούτου, έγκριση της ενδιάμεσης και της τελικής απολογιστικής έκθεσης του Διευθυντή Ινστιτούτου.
Ο Δ/ντής Ινστιτούτου υποβάλλει ετήσια απολογιστική έκθεση πεπραγμένων, προς έγκριση από το ΕΣΙ.
Συνέλευση ερευνητών του Ινστιτούτου
Η Συνέλευση των ερευνητών του Ινστιτούτου αποτελεί το ανώτατο όργανο ελέγχου του Ινστιτούτου. Συγκαλείται σε τακτική βάση από τον Δ/ντή του Ινστιτούτου και σε έκτακτες περιπτώσεις με απόφαση του Δ/ντή ή των 3/5 των μελών του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου ή μετά από συλλογή υπογραφών από την πλειοψηφία (50%+1) των Ερευνητών του. Εγκρίνει τις ερευνητικές κατευθύνσεις του Ινστιτούτου σε σχέση με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης και τις ετήσιες αυτο-αξιολογήσεις του Ινστιτούτου. Έχει γενικότερη ελεγκτική αρμοδιότητα για όλες τις πράξεις της Διοίκησης του Ινστιτούτου συμπεριλαμβανομένης και της οικονομικής διαχείρισης, η οποία παρουσιάζεται μέσω του ετήσιου οικονομικού απολογισμού και προϋπολογισμού. Η εισήγηση θα γίνεται είτε από Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου του Ινστιτούτου είτε από το ΕΣΙ. Η Γενική Συνέλευση θα εγκρίνει την εισήγηση της επιτροπής ή του ΕΣΙ για τα οικονομικά. Επιπλέον, με ειδική ενισχυμένη πλειοψηφία (δυο τρίτων των μελών του Ινστιτούτου συν ένας), μπορεί να εισηγείται στο ΔΣ του Κέντρου την άμεση παύση της θητείας του Δ/ντή για μη ικανοποιητική εκτέλεση των καθηκόντων του.
Επιπρόσθετες παρατήρησεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Στην παράγραφο 4 του Άρθρου 14, στο τελευταίο εδάφιο υπάρχει μια πρακτική (αν όχι και λογική) ανακολουθία… Ο αρχαιότερος ερευνητής α’ δεν μπορεί να ελλείπει και ούτε να έπεται αυτού στην ιεραρχία ο αρχαιότερος ερευνητής β’ (στα ινστιτούτα υπάρχουν περισσότεροι του ενός ερευνητές α’)…
Πρόβλεψη για το Επιστημονικό Συμβούλιο Κέντρου υπήρχε και στο Ν. 1514/1985, αλλά ο θεσμός αυτός ποτέ δεν λειτούργησε ουσιαστικά σε επίπεδο Ερευνητικού Κέντρου, καθώς ένα Κέντρο θεραπεύει πολλά, εντελώς διαφορετικά, ερευνητικά αντικείμενα.
Πρόταση της ΕΕΕ:
Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 4 του Άρθρου 14 να αντικατασταθεί ως εξής: «Αν ο αναπληρωτής διευθυντής ινστιτούτου είναι υποψήφιος ή αν για οποιονδήποτε λόγο ελλείπει ή κωλύεται ή είναι απών, τα καθήκοντα του διευθυντή ινστιτούτου ασκούνται από τον αρχαιότερο ερευνητή α΄ βαθμίδας του ινστιτούτου, μετά από σύμφωνη γνώμη του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου (ΕΣΙ)».
Το Επιστημονικό Συμβούλιο Κέντρου να αντικατασταθεί (κατ΄αναλογία) με το Συμβουλευτικό Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΣΕΣΙ).
Το ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών
Ολόκληρο το κείμενο θέσεων της ΕΕΕ επί του υπό διαβούλευση σ/ν για την ΕΤΑΚ είναι αναρτημένο στο: http://www.eee-researchers.gr/wp-content/uploads/2016/01/EEE_EX_487_Theseis-epi-tou-SN-EREYNAS_Jan2016.pdf
Η επαναφορά στο παρόν σ/ν του Επιστημονικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Ινστιτούτου (ΕΓΣΙ) του Ν. 1514/1985 και η ταυτόχρονη κατάργηση του Επιστημονικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Ινστιτούτου (ΕΣΙ) του Ν. 4310/2014, συνιστά οπισθοδρόμηση στον εκδημοκρατισμό της διοίκησης των ΕΚ.
Να επανέλθει το ΕΣΙ, σύμφωνα με την πρόταση της ΕΕΕ, η οποία βρίσκεται στο http://www.eee-researchers.gr/wp-content/uploads/2016/01/EEE_EX_487_Theseis-epi-tou-SN-EREYNAS_Jan2016.pdf), διασφαλίζοντας την κατ’ελάχιστον συνεισφορά των Ερευνητών στη διοίκηση του Ινστιτούτου τους.
Δρ Μ.Θ. Στουμπούδη,
Ερευνήτρια ΕΛΚΕΘΕ
πρώην Πρόεδρος ΔΣ Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών
Σχόλια παραγράφου 2:
Σχόλιο #1: Σύμφωνα με την παράγραφο αυτή «στην άσκηση των αρμοδιοτήτων του ο διευθυντής του Ινστιτούτου των ΕΚ επικουρείται από επιστημονικό γνωμοδοτικό συμβούλιο (Ε.Γ.Σ.). Τα Ε.Γ.Σ. αποτελούνται από τρία (3) έως πέντε (5) μέλη, τα οποία είναι ερευνητές του ινστιτούτου βαθμίδας Α ή Β, ή μέλη ΔΕΠ Α.Ε.Ι. που είναι υπεύθυνοι εγκεκριμένων ερευνητικών προγραμμάτων ή έργων του Ινστιτούτου».
Πιστεύουμε ότι το δικαίωμα του «εκλέγεσθαι» πρέπει να δοθεί και στους ΕΛΕ βαθμίδας Α ή Β. Ίσως ο αποκλεισμός τους από το Ε.Γ.Σ. να εγείρει θέμα καταστρατήγησης της ισονομίας ή και συνταγματικής νομιμότητας.
Σχόλιο #2: H θεσμοθέτηση της συμμετοχής στο ΕΓΣΙ αιρετού εκπροσώπου από το σύνολο του Ειδικού Επιστημονικού – Τεχνικού, Τεχνικού, Διοικητικού και Βοηθητικού προσωπικού του Ινστιτούτου αποτελεί θετική θεσμική προσθήκη καθώς η παρουσία εκπροσώπου του Ειδικού Επιστημονικού – Τεχνικού, Τεχνικού, Διοικητικού και Βοηθητικού προσωπικού του Ινστιτούτου στα ΕΓΣΙ διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων και την αποφυγή πολώσεων που δημιουργεί συχνά η ελλιπής πληροφόρηση και η αίσθηση αδιαφάνειας και αποκλεισμού από τις αποφάσεις.
Απουσιάζει όμως η χρονική πρόβλεψη υλοποίησης αυτής της διάταξης, γι’ αυτό προτείνουμε να συμπληρωθεί η παράγραφος ως εξής: «Η διαδικασία εκλογής στο ΕΓΣΙ, αιρετού εκπροσώπου από το σύνολο του Ειδικού Επιστημονικού – Τεχνικού, Τεχνικού, Διοικητικού και Βοηθητικού προσωπικού του Ινστιτούτου ολοκληρώνεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου» με ευθύνη της Διοίκησης του Ε.Κ. – Ι.
‘Αρθρο 15
Τροποποίηση του άρθρου 17 του ν. 4310/2014
Στις αρμοδιότητες του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ερευνητικού Κέντρου προστίθεται ως εδάφιο ε στην παράγραφο 4 το εδάφιο ε ως εξής:
ε) Ο έλεγχος των πράξεων των μελών του Δ.Σ. και κάθε τρίτου προσώπου στο οποίο έχουν ανατεθεί από to Δ.Σ. αρμοδιότητες σε ό,τι αφορά την επιδίωξη ιδίων συμφερόντων που αντιβαίνουν στα συμφέροντα του ερευνητικού κέντρου.
Η δομή της διοίκησης των κέντρων είναι Διευθυντοκεντρική, όπου ουσιαστικά όλες οι αποφάσεις και η διοίκηση είναι στον έλεγχο ενός μόνο προσώπου. Η μέχρι σήμερα εμπειρία δείχνει ότι αυτό αποτελεί τουλάχιστον στρέβλωση. Στο μοντέλο αυτό η δημιουργία σε πρώτη τουλάχιστον φάση θεσμικών αντιβάρων είναι απαραίτητη, σύμφωνα με τις προτάσεις της ΕΕΕ. Για τον σκοπό αυτό η λειτουργία Επιστημονικών Συμβουλίων (με αποφασιστικές αρμοδιότητες) αντί των Γνωμοδοτικών πρέπει να επανέλθει, όπως ίσχυε στον υπό κατάργηση νόμο και μάλιστα η αρμοδιότητά τους να είναι ενισχυμένη.
• Να δοθεί δυνατότητα κάποιες γνωμοδοτήσεις του ΕΓΣ να έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα (π.χ. νέες θέσεις, επιτροπές κρίσης ερευνητών).
• Σε κάθε Ινστιτούτο εκλέγεται με μυστική ψηφοφορία Επιστημονικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο (ΕΓΣ) με διετή θητεία. Αποτελείται από Ερευνητές και ΕΛΕ οποιασδήποτε βαθμίδας που εκλέγονται με μυστική ψηφοφορία. Επιπλέον, στο ΕΓΣ συμμετέχει ως ισότιμο μέλος, εκπρόσωπος του τεχνικού και διοικητικού προσωπικού που εκλέγεται ομοίως με μυστική ψηφοφορία.
Στην παρ. 8 όπου αναφέρονται μέλη ΔΕΠ ΑΕΙ θα πρέπει να προστεθεί και μέλη ΕΠ ΤΕΙ