1. Η περίπτωση γ της παραγράφου 1 του άρθρου 16 του ν. 4310/2014 αντικαθίσταται ως εξής:
«γ) Να έχει τα προσόντα διορισμού σε θέση ερευνητή Α’ βαθμίδας ή αντίστοιχης βαθμίδας μέλους ΔΕΠ ΑΕΙ».
2. Η παράγραφος 2 του άρθρου 16 του ν.4310/2014 αντικαθίσταται ως εξής :
«2. Αν για οποιοδήποτε λόγο ελλείπει διευθυντής Ινστιτούτου ή κωλύεται να ασκήσει τα καθήκοντά του, μετά από αιτιολογημένη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, τα καθήκοντά του ασκούνται από αναπληρωτή διευθυντή. Ο αναπληρωτής διευθυντής Ινστιτούτου ορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του ερευνητικού κέντρου».
3. Η παράγραφος 6 του άρθρου 16 του ν. 4310/2014 αντικαθίσταται ως εξής:
«6. Ο διευθυντής του ερευνητικού κέντρου και οι διευθυντές των ινστιτούτων είναι πλήρους απασχόλησης και διορίζονται με απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων για ορισμένο χρόνο, διάρκειας τεσσάρων (4) ετών.»
4. Η παράγραφος 7 του άρθρου 16 αντικαθίσταται ως εξής:
«7. Αν κατά το χρόνο λήξης της θητείας του διευθυντή ερευνητικού κέντρου ή κεντρικής διεύθυνσης ΕΚ ή ερευνητικού ινστιτούτου δεν έχει ακόμη διορισθεί νέος διευθυντής, ο υφιστάμενος διευθυντής συνεχίζει να ασκεί τα καθήκοντά του μέχρι τον διορισμό του νέου και το αργότερο για διάστημα μέχρι τρεις (3) μήνες. Αν δεν καταστεί δυνατός ο διορισμός νέου διευθυντή μέσα σε διάστημα τριών (3) μηνών από τη λήξη της θητείας του προηγούμενου διευθυντή, κατ’ εξαίρεση, το Διοικητικό Συμβούλιο, αναθέτει προσωρινά, στην μεν περίπτωση ερευνητικού κέντρου ή κεντρικής διεύθυνσης ΕΚ στον αντιπρόεδρο του ΔΣ, στη δε περίπτωση ερευνητικού ινστιτούτου στον αναπληρωτή διευθυντή, αν δεν είναι υποψήφιοι, καθήκοντα διαχείρισης των τρεχουσών υποθέσεων, όπως ορίζεται σε σχετική απόφαση του διοικητικού συμβουλίου. Αν ο αντιπρόεδρος του ΔΣ είναι υποψήφιος ή αν για οποιονδήποτε λόγο ελλείπει ή κωλύεται, τα καθήκοντα του διευθυντή ερευνητικού κέντρου ή κεντρικής διεύθυνσης ΕΚ ασκούνται από έναν από τους διευθυντές ινστιτούτων, μέχρι το διορισμό του νέου διευθυντή. Αν ο αναπληρωτής διευθυντής ινστιτούτου είναι υποψήφιος ή αν για οποιονδήποτε λόγο ελλείπει ή κωλύεται, τα καθήκοντα του διευθυντή ινστιτούτου ασκούνται από τον αρχαιότερο ερευνητή α΄ βαθμίδας του ινστιτούτου και αν αυτός ελλείπει, από τον αρχαιότερο ερευνητή β΄ βαθμίδας του ινστιτούτου, μετά από σύμφωνη γνώμη του Επιστημονικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου (ΕΓΣΙ).»
5. Η παράγραφος 8 του άρθρου 16 αντικαθίσταται ως εξής:
«8. Για την πλήρωσης της κενής θέσης του Διευθυντή του ΕΚ ή Ινστιτούτου ΕΚ εκδίδεται προκήρυξη από τον εποπτεύοντα Αναπληρωτή Υπουργό τουλάχιστον έξι (6) μήνες πριν από τη λήξη της θητείας. Η προκήρυξη δημοσιεύεται σε μία ημερήσια εφημερίδα πανελλήνιας κυκλοφορίας, αναρτάται διαδικτυακό τόπο του ΕΚ και της ΓΓΕΤ και αποστέλλεται στις σχετικές διεθνείς επιστημονικές λίστες ψηφιακά.»
6. Η παράγραφος 9 του άρθρου 16 αντικαθίσταται ως εξής:
«9. Για την αξιολόγηση των υποψηφίων να καταλάβουν θέση διευθυντή ερευνητικού κέντρου ή ινστιτούτου, συγκροτείται με απόφαση του εποπτεύοντος αναπληρωτή Υπουργού, ειδική επιτροπή κριτών από επτά (7) επιστήμονες με αναγνωρισμένο κύρος, γνώση των ερευνητικών αντικειμένων, των επιστημονικών πεδίων ειδίκευσης του ινστιτούτου ή του ερευνητικού κέντρου και επαρκή εθνική και διεθνή εμπειρία σε θέματα αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας και διοίκησης φορέων ή ερευνητικών ομάδων.»
7. Η παράγραφος 10 του άρθρου 16 του ν.4310/2014 αντικαθίσταται ως εξής:
«10. α) Για τη συγκρότηση της ειδικής επιτροπής κρίσης της παραγράφου 9 του άρθρου 16 του παρόντος νόμου, το διοικητικό συμβούλιο του ερευνητικού κέντρου προτείνει στο ΕΣΕΚ κατάλογο τουλάχιστον δεκαπέντε (15) μελών, που έχουν τα προσόντα ερευνητών Α΄ βαθμίδας, το αργότερο εντός ενός (1) μηνός από τη λήξη της υποβολής υποψηφιοτήτων για τη θέση Διευθυντή Ερευνητικού Κέντρου ή Κεντρικής Διεύθυνσης ΕΚ ή Ινστιτούτου ΕΚ. Το ΕΣΕΚ δικαιούται να προσθέσει και άλλα μέλη στον κατάλογο αυτό ή αντίστοιχα να αφαιρέσει από αυτόν. Αν παρέλθει άπρακτο το ανωτέρω χρονικό διάστημα του ενός (1) μηνός, το ΕΣΕΚ προτείνει τα μέλη του καταλόγου. Από τον κατάλογο μελών που προτείνει το ΕΣΕΚ, ο αρμόδιος για ζητήματα έρευνας αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων επιλέγει και ορίζει πέντε (5) μέλη με τους αναπληρωτές τους.
β) Το σύνολο του ερευνητικού προσωπικού του ερευνητικού κέντρου ή του Ινστιτούτου, το αργότερο εντός ενός (1) μηνός από τη λήξη υποβολής των υποψηφιοτήτων για τη θέση Διευθυντή Ερευνητικού Κέντρου ή Κεντρικής Διεύθυνσης ΕΚ ή Ινστιτούτου ΕΚ, ορίζει δύο (2) μέλη με τους αναπληρωτές τους, τα οποία είναι ερευνητές Α’ βαθμίδας του οικείου ερευνητικού κέντρου ή του Ινστιτούτου αντίστοιχα και, εφόσον δεν υπάρχουν ή δεν συγκεντρώνεται ο αριθμός αυτός, άλλου ερευνητικού κέντρου ή ινστιτούτου της ημεδαπής αντίστοιχα, υπό την προϋπόθεση της συνάφειας του γνωστικού αντικειμένου τους. Αν παρέλθει άπρακτο το χρονικό διάστημα του ενός (1) μηνός εντός του οποίου το σύνολο του ερευνητικού προσωπικού του ερευνητικού κέντρου ή του Ινστιτούτου πρέπει να ορίσει τα ως άνω μέλη ή αν οριστούν λιγότερα από τα προβλεπόμενα, το ΕΣΕΚ ορίζει τα δύο (2) μέλη, με τους αναπληρωτές τους (ή όσα μέλη ελλείπουν), τα οποία είναι ερευνητές Α’ βαθμίδας του οικείου ερευνητικού κέντρου ή του Ινστιτούτου αντίστοιχα και, εφόσον δεν υπάρχουν ή δεν συγκεντρώνεται ο αριθμός αυτός, άλλου ερευνητικού κέντρου ή ινστιτούτου της ημεδαπής αντίστοιχα, υπό την προϋπόθεση της συνάφειας του γνωστικού αντικειμένου τους.
γ) Με απόφαση του αρμόδιου για ζητήματα έρευνας αναπληρωτή Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, ορίζονται τα επτά (7) μέλη της ειδικής επιτροπής κριτών ως εξής: τα πέντε (5) μέλη προέρχονται από τον κατάλογο της περίπτωσης α του παρόντος άρθρου και τα δύο (2) μέλη προέρχονται από το σύνολο του ερευνητικού προσωπικού (περίπτωση β’). Τα μέλη αυτά ορίζονται με τους αναπληρωτές τους.
δ) Τα μέλη της ειδικής επιτροπής κριτών δεν επιτρέπεται να είναι υποψήφιοι για τη θέση που έχει προκηρυχθεί. Η ειδική επιτροπή κριτών αξιολογεί με ειδική αιτιολόγηση τους υποψηφίους και υποβάλλει στον εποπτεύοντα Υπουργό πίνακα κατά τη σειρά αξιολόγησής τους. Για την αξιολόγηση διευθυντή ερευνητικού κέντρου ή ινστιτούτου λαμβάνεται υπόψη η γνώμη των ερευνητών και η γνώμη του λοιπού προσωπικού του ερευνητικού κέντρου ή του ινστιτούτου αντίστοιχα, η οποία εκφράζεται ενώπιον της επιτροπής. Εάν πρόκειται για επιλογή διευθυντή ινστιτούτου λαμβάνεται υπόψη η γνώμη του διευθυντή ερευνητικού κέντρου, η οποία εκφράζεται ενώπιον της επιτροπής. Σε περίπτωση που υποψήφιος είναι διευθυντής του ερευνητικού κέντρου δεν εκφράζεται γνώμη από αυτόν. Οι ανωτέρω γνώμες εκφράζονται, όπως προβλέπεται στον Οργανισμό ή Εσωτερικό Κανονισμό του ερευνητικού κέντρου.»
8. Η παράγραφος 11 του άρθρου 16 του ν.4310/2014 αντικαθίσταται ως εξής:
«11. Ο εποπτεύων Υπουργός με απόφασή του, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, διορίζει υποχρεωτικά ως διευθυντή του ερευνητικού κέντρου ή του ινστιτούτου, κατά περίπτωση, τον πρώτο στον πίνακα αξιολόγησης, άλλως, σε περίπτωση μη αποδοχής του διορισμού του από τον συγκεκριμένο υποψήφιο, διορίζει τον δεύτερο, άλλως τον τρίτο. Με την ίδια απόφαση, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ο αρμόδιος για ζητήματα έρευνας Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων ορίζει τον Διευθυντή ως μέλος του ΔΣ του ερευνητικού κέντρου. Επίσης, στην ίδια απόφαση ενσωματώνεται η διαπιστωτική πράξη ανασυγκρότησης του Δ.Σ. του εν λόγω κέντρου. Με τον διευθυντή που διορίζεται, συνάπτεται σύμβαση ορισμένου χρόνου ή σε περίπτωση διορισμού, ως διευθυντή, δημοσίου υπαλλήλου ανατίθενται σε αυτόν τα καθήκοντα του διευθυντή. Ο διευθυντής του ερευνητικού κέντρου ή ινστιτούτου δικαιούται με την ίδια διαδικασία να υποβάλει υποψηφιότητα για μία ακόμη θητεία για την ίδια ακριβώς θέση. Οι διευθυντές που υπηρετούν την πρώτη θητεία τους κατά τη δημοσίευση του παρόντος δικαιούνται να υποβάλουν υποψηφιότητα για μία ακόμη θητεία. Οι διευθυντές που υπηρετούν την δεύτερη θητεία τους κατά τη δημοσίευση του παρόντος δεν δικαιούνται να υποβάλουν υποψηφιότητα για άλλη θητεία».
9. Η παράγραφος 12 του άρθρου 16 του ν.4310/2014 αντικαθίσταται ως εξής:
«12. Οι διευθυντές του ερευνητικού κέντρου ή ινστιτούτων τους υποβάλλουν στο μέσον και κατά τη λήξη της θητείας τους, στο ΔΣ και στον αρμόδιο για ζητήματα έρευνας Αναπληρωτή Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων έκθεση πεπραγμένων της θητείας τους. Ταυτόχρονα με την ως άνω έκθεση πεπραγμένων υποβάλλεται αντιστοίχως στο ΔΣ και στον Αναπληρωτή Υπουργό έκθεση αξιολόγησης της θητείας των διευθυντών. Η εν λόγω αξιολόγηση πραγματοποιείται από το σύνολο του προσωπικού του ερευνητικού κέντρου ή ινστιτούτου, σύμφωνα με όσα ορίζονται στον Οργανισμό ή τον Εσωτερικό του Κανονισμό».
10. Η παράγραφος 13 του άρθρου 16 του ν.4310/2014 αντικαθίσταται ως εξής:
«13. Ο διευθυντής του ερευνητικού κέντρου ή ινστιτούτου υπηρετεί με πλήρη απασχόληση. Συγχρόνως μπορεί να ασκεί ερευνητικά καθήκοντα στο ίδιο ερευνητικό κέντρο. Αν είναι μέλος ΔΕΠ ΑΕΙ μπορεί να διδάσκει ένα εξαμηνιαίο μάθημα».
11. Στο άρθρο 16 του ν. 4310/2014 προστίθεται παράγραφος 15 ως εξής:
«15. Με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του ερευνητικού κέντρου ορίζονται οι αναπληρωτές διευθυντές των ινστιτούτων».
5. Άρθρ. 14, παρ. 4: Ως έχει, η παράγραφος αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε ΕΚ με 3μελή ΔΣ (έως τουλάχιστον τον ορισμό τέταρτου μέλους).
Η «λήξη της θητείας» θεωρείται ειδική περίπτωση «έλλειψης» Διευθυντή, ο οποίος δεν αναπληρώνεται αλλά αντικαθίσταται. Συνεπώς, δεν έχει νόημα η 3μηνη άσκηση καθηκόντων μετά τη λήξη της θητείας Διευθυντών ΕΚ και Ινστιτούτων. Προτείνεται η εξής ρύθμιση: «Σε περίπτωση στην οποία κατά το χρόνο λήξης της θητείας του διευθυντή ερευνητικού κέντρου ή κεντρικής διεύθυνσης ΕΚ ή ερευνητικού ινστιτούτου δεν έχει ακόμη διορισθεί νέος διευθυντής, ο υφιστάμενος διευθυντής συνεχίζει να ασκεί τα καθήκοντά του μέχρι τον διορισμό του νέου».
Προκειμένου να διασφαλίζεται εύρυθμη διαδοχή και να μην παρατείνεται αδοκήτως η περίοδος άσκησης καθηκόντων από Διευθυντή ΕΚ ή Ινστιτούτου του οποίου η θητεία έχει λήξει, προτείνεται όπως η περίοδος των, τουλάχιστον,έξι (6) μηνών που προβλέπει το άρθρ. 16 παρ. 8, του ν.4310/2014 να επεκταθεί σε εννέα (9). Έτσι, θα υπάρχει επαρκής χρόνος για την ολοκλήρωση της αντικατάστασης του παλαιού Διευθυντή. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται ομαλή διαδοχή και διοικητική συνέχεια εν συγκρίσει με τα όσα περίπλοκα και δυνάμει χρονοβόρα προβλέπει το δεύτερο εδάφιο της παρ. 4. Αιτιολόγηση του διαστήματος των εννέα μηνών εντός του οποίου η ΓΓΕΤ υποχρεούται να ολοκληρώσει την αντικατάσταση του παλαιού Διευθυντή δίδεται στο παράρτημα.
6. Άρθρ. 14, παρ. 9: Δεδομένου ότι δεν πρόκειται για «γνώμη», δεν νοείται αξιολόγηση του αξιολογούντος από τους υποκείμενους στην αξιολόγησή του. Η εν λόγω ρύθμιση εγκυμονεί φαινόμενα αθέμιτων διοικητικών πρακτικών και κακοδιοίκησης. Προτείνεται η αντικατάσταση της εν λόγω παραγράφου ως ακολούθως: «Οι διευθυντές του ερευνητικού κέντρου ή ινστιτούτων τους υποβάλλουν στο μέσον και στη λήξη της θητείας τους στο ΔΣ και τον αρμόδιο για ζητήματα έρευνας Αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων έκθεση πεπραγμένων. Με τη λήξη της θητείας των Διευθυντών ΕΚ ή Ινστιτούτων τους υποβάλλεται στο ΔΣ και στον Υπουργό έγγραφη γνώμη αποτίμησης της θητείας τους. Η γνώμη αυτή διατυπώνεται από το σύνολο του προσωπικού του ερευνητικού κέντρου ή ινστιτούτου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Εσωτερικό του Κανονισμό».
7. Άρθρ. 14, παρ. 7: Η εν λόγω ρύθμιση δημιουργεί θεσμική ένταση και δυνητικές αντισυσπειρώσεις μεταξύ δύο πόλων εξουσίας εντός των ΕΚ, λαμβανομένου υπόψη και του ότιτο «σύνολο του ερευνητικού προσωπικού του ερευνητικού κέντρου ή του Ινστιτούτου» δεν συνιστά συλλογικό διοικητικό (αποφασίζον ή μη) όργανο. Βεβαίως, όπως έχει δηλωθεί και στο σημείο #Α1, η Σύνοδος θεωρεί ότι η επιλογή Διευθυντών ΕΚ και ινστιτούτων είναι ορθότερο να διενεργείται από ανεξάρτητες διεθνείς επιτροπές ειδικών. Συνεπώς ως πλέον αρμόζουσα διαδικασία η Σύνοδος προτείνει: «Τα ΔΣ των Κέντρων υποβάλλουν κατάλογο 21 διακεκριμένων επιστημόνων που καλύπτουν όλα τα ερευνητικά αντικείμενα του ΕΚ στο ΕΣΕΚ. Το ΕΣΕΚ (ενδεχομένως προσθέτοντας και αφαιρώντας ονόματα) ορίζει την επιτροπή αποτελούμενη από 7 τακτικά και 7 αναπληρωματικά μέλη, η οποία επικυρώνεται από τον αν. υπουργό κατόπιν ελέγχου νομιμότητας».
Η γνώμη του προσωπικού των Ινστιτούτων πρέπει εμπράκτως να επηρεάζει την εκλογή του Διευθυντή. Ένας εκλεγμένος κατ’ αυτόν τον τρόπο Διευθυντής θα έχει σε μεγαλύτερο βαθμό την υποστήριξη του προσωπικού, έχοντας την αίσθηση ότι δεν είναι απλώς ένα άβουλο όργανο και θα συμμετέχει πιο ενεργά στις δραστηριότητες του ινστιτούτου. Οπότε πρέπει το προσωπικό να μπορεί να βαρύνει την απόφαση εκλογής με ένα ψήφο στην επιτροπή. Θα πρέπει δηλαδή είτε να υπάρχει ένας εκπρόσωπος του προσωπικού στην επιτροπή είτε η γνώμη του, κατόπιν εκλογικών διαδικασιών, αυτοδικαίως να προσμετρείται ως ένας ψήφος της επιτροπής υπέρ του επιλεγμένου υποψηφίου.
Προτείνεται σε σχέση με τα προσόντα εκλογής Διευθυντή Ινστιτούτου ή προέδρου Ερευνητικού Κέντρου, ο νόμος να είναι ξεκάθαρος και να είναι εν ενεργεία ερευνητής Α’ βαθμίδας ή καθηγητής Α’ βαθμίδας ΑΕΙ, ενώ να απαιτεί προσόντα Ερευνητή Α’ ή Β’ βαθμίδας, εφόσον δεν προέρχεται από το ελληνικό ερευνητικό και ακαδημαϊκό σύστημα.
Προτείνεται να ενισχυθεί η συμμετοχή των ερευνητών στο εκλεκτορικό σώμα για τον διευθυντή ΕΚ και για τους διευθυντές ινστιτούτων. Μια λύση θα ήταν η εκλογή να γίνεται από το σύνολο των ερευνητών, ίσως και με τη συμμετοχή εξωτερικών μελών ή η 7μελής επιτροπή να περιλαμβάνει τουλάχιστον 4 μέλη ερευνητών από το ινστιτούτο.
Προτείνεται ο Διευθυντής του ΕΚ και οι διευθυντές των ινστιτούτων να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Προτείνεται οι Διευθυντές να εκλέγονται για 4ετή θητεία και να υπάρχει ανώτατο όριο π.χ. οκτώ ετών, να είναι αυστηρό και να μην υπάρχουν παράθυρα ανανέωσης.
Προτείνεται για το Διευθυντή Ινστιτούτου να θεσμοθετηθεί η θέση Αναπληρωτή Διευθυντή. Ο Αναπληρωτής Διευθυντής να εκλέγεται από το σύνολο των ερευνητών του ινστιτούτου ή/και να είναι μέλος του ΕΣΙ του ινστιτούτου. Σε περίπτωση κωλύματος, έλλειψης ή απουσίας να αντικαθιστά το διευθυντή πλήρως, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής στο ΔΣ του ΕΚ.
Η διαδικασία ορισμού του αναπληρωτή διευθυντή όπως ισχύει αφήνει πολλά περιθώρια εσωτερικών διευθετήσεων. Ο αναπληρωτής διευθυντής πρέπει να προκύπτει από τους ερευνητές του ινστιτούτου ώστε να είναι πλήρους απασχόλησης στο ινστιτούτο και να διασφαλίζεται η συνέχεια, να έχει μόνο μία θητεία για να αποφευχθεί η πολύχρονη κατάληψη της θέσης, και εφόσον αυτή ενεργοποιείται οι ενέργειες του αναπληρωτή να αξιολογούνται κάθε διετία (όπως και του διευθυντή) από όλο το προσωπικό του ινστιτούτου.
Για ποιο λόγο η θέση του διευθυντή ενός ινστιτούτου που είναι διοικητική θέση να καταλαμβάνεται μόνο από καθηγητές? Για να διαιωνίζονται οι διπλές αμοιβές?
Ο κάθε διευθυντής να προκύπτει από το Εθνικό Μητρώο Επιτελικών Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης.
Υπάρχει μία σύγχυση ως προς τα καθήκοντα που ασκούνται από τον Αναπληρωτή Διευθυντή Ινστιτούτου και στο πως αυτός ορίζεται. Στην παρ. 2 του αρθ. 14, αν ο Διευθυντής ελλείπει ή κωλύεται να ασκήσει τα καθήκοντά του, τα ασκεί ο Αναπληρωτής Διευθυντής (δεν υπάρχει πρόβλεψη για την περίπτωση που ο Διευθυντής είναι απών). Στην παρ. 4 αν ο Διευθυντής ελλείπει το ΔΣ αναθέτει στον Αναπληρωτή Διευθυντή καθήκοντα διαχείρισης των τρεχουσών υποθέσεων, στο αρθ. 13, παρ. 4 ο Υπουργός ΠΕΘ (και όχι ο Αναπληρωτής Υπουργός;) ορίζει Αναπληρωτές Διευθυντές μέλη του ΔΣ. Σύγχυση επίσης υπάρχει ως προς τον ορισμό του Αναπληρωτή Διευθυντή (άρθρο 2 και άρθρο 11), καθώς στους ισχύοντες εσωτερικούς κανονισμούς τους Αναπληρωτές Διευθυντές τους προτείνει στο ΔΣ το Επιστημονικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο.
Προτείνεται: α) Οι Αναπληρωτές Διευθυντές να ειναι οι εκλεγμένοι Πρόεδροι των ΕΣΙ, όπως το προτείνουμε στο άρθρο 15, β) Οι Αναπληρωτές Διευθυντές να ασκούν όλα τα καθήκοντα των Διευθυντών όταν αυτοί ελλείπουν, κωλύονται ή είναι απόντες (στην περίπτωση αυτή σε απόλυτη συμφωνία με τον Διευθυντή του Ινστιτούτου), που σημαίνει ότι αυτοδίκαια ορίζονται και μέλη του ΔΣ.
Στην παρ. 4, προβλέπεται ότι τα καθήκοντα διευθυντή ινστιτούτου ασκούνται από τον αρχαιότερο ερευνητή α’ και αν αυτός ελλείπει από τον αρχαιότερο ερευνητή β’. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για την περίπτωση που ο αρχαιότερος ερευνητής α’ κωλύεται ή δεν επιθυμεί να ασκήσει αυτά τα καθήκοντα, να μπορεί να τα ασκήσει ο αμέσως επόμενος αρχαιότερος ερευνητής α’.
Στην παρ 7, προβλέπεται ότι:
α) το ΔΣ του ΕΚ προτείνει στο ΕΣΕΚ κατάλογο τουλάχιστον 15 μελών το αργότερο εντός ενός (1) μηνός από τη λήξη υποβολής υποψηφιοτήτων για τη θέση Διευθυντή ΕΚ ή Ινστιτούτου. Δεδομένου ότι πολλές καταληκτικές ημερομηνίες για υποβολή υποψηφιοτήτων διευθυντών ΕΚ έχουν ήδη λήξει, ενώ το παρόν ν/σ βρίσκεται ακόμα στο στάδιο της διαβούλευσης, είναι φανερό ότι ο χρονικός αυτός περιορισμός δεν μπορεί να ισχύει.
β) προβλέπεται ότι το σύνολο του ερευνητικού προσωπικού «ορίζει» 2 μέλη με τους αναπληρωτές τους. Η διαδικασία που γίνεται αυτός ο ορισμός δεν εξειδικεύεται. Και πάλι ο χρονικός περιορισμός του ενός μηνός δεν μπορεί να ισχύει για την περίπτωση που έχουν υποβληθεί πρόσφατα υποψηφιότητες για κάλυψη θέσεων.
Προτείνεται να μετατραπεί ο όρος «ορίζει» στον όρο «εκλέγει». Προτείνεται αυξημένη συμμετοχή ερευνητικού προσωπικού ως κριτών στην επιλογή Διευθυντών Κέντρων ή Ινστιτούτων (4 εσωτερικοί έναντι 3 εξωτερικών) ώστε επιτέλους το ερευνητικό προσωπικό να έχει λόγο, αλλά και να αναλάβει την ευθύνη της επιλογής της Διοίκησης του ΕΚ ή του Ινστιτούτου. Προτείνεται η διαδικασία να κινείται από την Διεύθυνση Δοικητικού του ΕΚ και να είναι όμοια με αυτή της εκλογής του εκπροσώπου των Ερευνητών για το ΔΣ του ΕΚ στην περίπτωση εκλογής Διευθυντή Κέντρου και όμοια με την εκλογή των μελών των ΕΓΣ, όπως προβλέπεται στους ισχύοντες εσωτερικούς κανονισμούς στην περίπτωση εκλογής Διευθυντή Ινστιτούτου,
γ) προβλέπεται η έκφραση γνώμης των ερευνητών και του λοιπού προσωπικού για την αξιολόγηση Διευθυντή ΕΚ ή Ινστιτούτου ενώπιον της επιτροπής κρίσης, με διαδικασία που θα προβλέπεται στους εσωτερικούς κανονισμούς των ΕΚ.
Προτείνεται, έως ότου υπάρξουν οι νέοι εσωτερικοί κανονισμοί να ακολουθηθεί η διαδικασία που περιγράφεται στους ισχύοντες εσωτερικούς κανονισμούς για την εκλογή Διευθυντή Ινστιτούτου.
Η διαδικασία ορισμού του Αναπληρωτή Διευθυντή Ινστιτούτου γίνεται με αόριστο τρόπο στην παρ. 3 του άρθρου 7 του Νόμου 4310/14 «…ο οποίος προτείνεται από το ΕΣΙ και διορίζεται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του ερευνητικού κέντρου….». Η επιλογή Αναπληρωτή Διευθυντή, ρόλου εξίσου σημαντικού ως αναπληρωτή μίας διοικητικής θέσης πλήρους απασχόλησης, θα πρέπει να γίνεται με τα ανάλογα κριτήρια με εκείνα του Διευθυντή, προς διασφάλιση της διαφάνειας της διαδικασίας. Μάλιστα, η θέση του Αν. Διευθυντή έχει τα χαρακτηριστικά οργανικής θέσης καθώς έχει διοικητικά καθήκοντα όπως τεκμηριώνεται από την αριθμό 106/2004 Γνωμοδότηση του ΝΣΚ με θέμα «Κατοχή θέσης ερευνητή στο ΙΙΒΕΑΑ», όπου αναφέρεται ότι «Απαγορεύεται σε όλα τα μέλη ΔΕΠ (πλην των περιπτώσεων που ρητώς οι διατάξεις νόμου το επιτρέπουν) η κατοχή άλλης πλην του ΑΕΙ μόνιμης οργανικής θέσης σε ΝΠΙΔ».
Τροποποίηση:
Η παράγραφος 2 του άρθρου 16 του ν.4310/2014 προτείνεται να αντικατασταθεί ως εξής :
«2. Αν για οποιοδήποτε λόγο ελλείπει διευθυντής Ινστιτούτου ή κωλύεται να ασκήσει τα καθήκοντά του, μετά από αιτιολογημένη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, τα καθήκοντά του ασκούνται από αναπληρωτή διευθυντή. Ο αναπληρωτής διευθυντής Ινστιτούτου επιλέγεται από το σύνολο του τακτικού ερευνητικού προσωπικού του Ινστιτούτου, προτείνεται από το ΕΓΣΙ λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη του επιστημονικού – τεχνικού, διοικητικού και βοηθητικού προσωπικού του Ινστιτούτου, και διορίζεται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του ερευνητικού κέντρου. Για τον διορισμό του Αναπληρωτή Διευθυντή ισχύουν οι ίδιες προϋποθέσεις με τον διορισμό του Διευθυντή.»
Ο ΣΕΕ είχε καταθέσει κατά τη διαβούλευση του ν. 4310/2014 συγκεκριμένες προτάσεις για την βελτίωση του αντίστοιχου άρθρου το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την εύρυθμη λειτουργία των ΕΚ/Ινστιτούτων της χώρας. Συγκεκριμένα πρότεινε τα ακόλουθα προσαρμοσμένα στο παρόν σχέδιο νόμου:
• Πρέπει να διασφαλιστεί η συμμετοχή της ερευνητικής κοινότητας του κάθε Ερευνητικού Κέντρου στην διαδικασία εκλογής τόσο του Διευθυντή του Κέντρου όσο και των Διευθυντών των Ινστιτούτων. Το ΕΛΚΕΘΕ έχει πρόσφατη την πολύ δυσάρεστη εμπειρία της ασυμβατότητας της επιλογής Δ/ντή Κέντρου με τις ερευνητικές του προτεραιότητες. Η διαδικασία εκλογής όπως περιγράφεται στο παρόν σ/ν εξακολουθεί να αντανακλά την αντίληψη της πλήρους κηδεμονίας των ερευνητικών κέντρων από υπερκείμενους φορείς. Ενδεικτικό είναι ότι για την συγκρότηση της Ειδικής Επιτροπής Κριτών το ΕΣΕΚ μπορεί να προσθέσει ή να αφαιρέσει μέλη στους αρχικούς καταλόγους των 15 και 7 κριτών.
• Η εκλογή του Δ/ντή Κέντρου θα πρέπει να ακολουθεί το πρότυπο εκλογής πρύτανη στα ΑΕΙ: η επιλογή του Δ/ντή Κέντρου να γίνεται από επιτροπή κριτών που θα ορίζεται από το ΕΣΕΚ και θα απαρτίζεται από αριθμό διεθνώς καταξιωμένων επιστημόνων με συνάφεια στο γνωστικό αντικείμενο του ΕΚ και έναν ίσο αριθμό μελών που θα διορίζεται από το Ερευνητικό Κέντρο (Διευθυντές Ινστιτούτων και ερευνητές οι οποίοι θα εκλέγονται με μυστική ψηφοφορία από το σύνολο των ερευνητών και ΕΛΕ του Κέντρου). Πρόεδρος του οργάνου θα είναι ο εκάστοτε Πρόεδρος του ΕΣΕΚ.
• Για την εκλογή Δ/ντή Ινστιτούτου προτείνεται να ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία. Στην περίπτωση αυτή τα διοριζόμενα από το Ερευνητικό Κέντρο μέλη στο όργανο εκλογής θα είναι ερευνητές που θα εκλέγονται με μυστική ψηφοφορία από το σύνολο των Ερευνητών και ΕΛΕ του Ινστιτούτου.
• Ο Δ/ντής Κέντρου και οι Δ/ντές Ινστιτούτων θα πρέπει να είναι πλήρους αλλά και αποκλειστικής απασχόλησης.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ
Προτείνουμε τη θεσμοθέτηση μηχανισμού προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκαιρη διαδικασία εκλογής νέων Δ/ντών ΕΚ/Ινστιτούτου, σε συγκεκριμένα χρονικά όρια, όταν λήξει η θητεία τους ή συνταξιοδοτηθούν.
Ο Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου και οι Διευθυντές των Ινστιτούτων θα πρέπει να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και διορίζονται με Απόφαση του ΥΠΠΕΘ για ορισμένο χρόνο, διάρκειας τεσσάρων [4] ετών.
Ο Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου και οι Διευθυντές των Ινστιτούτων να μην έχουν συμπληρώσει κατά την ημέρα που προκηρύσσεται η πλήρωση της θέσης, το 63ο έτος της ηλικίας τους.
Ειδικότερα για την εκλογή του Διευθυντή Ινστιτούτου προτείνουμε:
Ο Δ/ντής Ερευνητικού Κέντρου και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγονται από επταμελή επιτροπή που απαρτίζεται από τέσσερα εσωτερικά και τρία εξωτερικά μέλη. Τα εσωτερικά μέλη είναι Ερευνητές Α’ ή Β’ Βαθμίδας και εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του Κέντρου ή Ινστιτούτου αντίστοιχα. Τα εξωτερικά μέλη είναι διεθνώς καταξιωμένοι επιστήμονες, με έναν εξ αυτών τουλάχιστον να προέρχεται από την αλλοδαπή.
Ο Διευθυντής Ινστιτούτου είναι υπεύθυνος για την ομαλή λειτουργία του Ινστιτούτου σε όλα τα επίπεδα. Παρίσταται στις συνεδριάσεις του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου χωρίς δικαίωμα ψήφου. Σε κρίσεις ερευνητών συμμετέχει αυτοδικαίως ως μέλος στις επιτροπές κρίσεων χωρίς να είναι ο εισηγητής.
Επιπλέον προτείνουμε:
Να αναφέρεται στο νόμο (σε κάθε περίπτωση) ότι «οι Ερευνητές που συμμετέχουν στα Δ.Σ. των ΕΚ, είναι Ερευνητές Α’ και Β’ βαθμίδας και εκλέγονται ανά διετία από το σύνολο των ερευνητών και ΕΛΕ του ΕΚ». Αντίστοιχα, «ο εκπρόσωπος των τεχνικών και διοικητικών υπαλλήλων του Κέντρου εκλέγεται ανά διετία από το σύνολο των αντίστοιχων υπαλλήλων του ΕΚ».
Στην παράγραφο 1 του παρόντος Άρθρου να απαλειφθεί «συγκροτείται ή ανασυγκροτείται», ενώ στην παράγραφο 2 του παρόντος Άρθρου να προστεθεί «Το διοικητικό συμβούλιο επανασυγκροτείται με απόφασή του. Οι αποφάσεις συγκρότησης του διοικητικού συμβουλίου δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».
Οι παράγραφοι 4 και 6 του Άρθρου 13 πρέπει να απαλειφθούν.
Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 4 του Άρθρου 14 να αντικατασταθεί ως εξής: «Αν ο αναπληρωτής διευθυντής ινστιτούτου είναι υποψήφιος ή αν για οποιονδήποτε λόγο ελλείπει ή κωλύεται ή είναι απών, τα καθήκοντα του διευθυντή ινστιτούτου ασκούνται από τον αρχαιότερο ερευνητή α΄ βαθμίδας του ινστιτούτου, μετά από σύμφωνη γνώμη του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου (ΕΣΙ)».
Το ΔΣ του Συλλόγου Ερευνητών Δημοκρίτου
ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ
Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Οι τροπολογίες προωθούν και πάλι μια εξαιρετικά περιπεπλεγμένη, ασαφή και κατ’ επίφαση συμμετοχή του «ερευνητικού προσωπικού» στην εκλογή Διευθυντών ΕΚ και Ινστιτούτων. Από αυτό καθίσταται φανερό ότι ο νομοθέτης αποσκοπεί και πάλι στη διαιώνιση του προσωποκεντρικού, κλειστού και αδιαφανούς συστήματος διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων. Οι Ερευνητές δεν «εκλέγουν», αλλά «ορίζουν» και «εκφράζουν γνώμη»!!!
Για άλλη μια φορά το σώμα των Ερευνητών αποκλείεται και πάλι, από την απευθείας, καθαρή εκλογή των μονοπρόσωπων οργάνων, δηλαδή των Διευθυντών ΕΚ και Ινστιτούτων, αλλά και από την ουσιαστική συμμετοχή τους στα ΔΣ των Κέντρων, σε πλήρη αναντιστοιχία με τις ρυθμίσεις που αφορούν στην εκλογή μονοπρόσωπων οργάνων στα ΑΕΙ.
Όπως και να έχει, οι Καθηγητές ΑΕΙ συνεχίζουν να εργάζονται σε χώρο που απολαμβάνει της ακαδημαϊκής αυτονομίας -η οποία είναι στοιχείο εκ των ων ουκ άνευ για την ανέλιξη του ερευνητικού έργου-, ενώ οι Ερευνητές συνεχίζουν να εργάζονται σε ένα περιβάλλον όπου η συγκέντρωση των εξουσιών στο πρόσωπο του Διευθυντή ΕΚ/Ινστιτούτου διαμορφώνουν ένα πνεύμα δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας, το οποίο συμπιέζει την ερευνητική διαδικασία και βρίσκεται σε πλήρη αντίφαση με την τόνωση του καινοτομικού πνεύματος που προσδοκά η Πολιτεία από τους ερευνητές της.
Πρόταση της ΕΕΕ:
Για τον καταρχήν εκδημοκρατισμό της διοίκησης των ΕΚ, η ΕΕΕ προτείνει τις παρακάτω ρυθμίσεις προς άμεση θεσμοθέτηση:
Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου – Διευθυντής Ινστιτούτου
Η προκήρυξη για τη θέση του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου να είναι υποχρεωτικά διεθνής.
Η θητεία του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου να είναι τετραετής, με όριο ηλικίας κατά την υποβολή υποψηφιότητας τα 63 έτη.
Η θέση του Δ/ντή ΕΚ/ Ινστιτούτου να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Η προκήρυξη για την υποβολή υποψηφιοτήτων για τη θέση Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου πρέπει υποχρεωτικά να δημοσιοποιείται κατ’ ελάχιστον έξι (6) μήνες προ της λήξης της θητείας των υπηρετούντων Δ/ντών.
Η θητεία του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου είναι δυνατόν να παραταθεί έως τρεις (3) μήνες κατ’ ανώτατο όριο, με απόφαση του αρμόδιου για θέματα Έρευνας Αν. Υπουργού ΠΟΠΑΙΘ. Μετά την παρέλευση του τριμήνου και εφόσον δεν έχει εκλεγεί νέος, καθήκοντα Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου αναλαμβάνει ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ ή αντίστοιχα ο Αναπληρωτής Δ/τής του Ινστιτούτου.
Στα Ινστιτούτα εκλέγεται Αναπληρωτής Δ/ντής, ο οποίος αναλαμβάνει πλήρως τα καθήκοντα του Δ/ντή ελλείποντος, απόντος ή κωλυόμενου.
Οι Δ/ντές ΕΚ/Ινστιτούτων θα πρέπει να αξιολογούνται για τη θητεία τους, και στη μέση αλλά και στη λήξη της. Οι αξιολογήσεις αυτές θα πρέπει να δημοσιοποιούνται.
Όριο δύο θητειών για το Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου, αλλά και εφαρμογή των δύο θητειών το ανώτατο σε ήδη υπηρετούντες Δ/ντές που διανύουν την πρώτη ή και τη δεύτερη θητεία τους.
Εκλογή Δ/ντή Κέντρου και Δ/ντή Ινστιτούτου ως ακολούθως:
1η προσέγγιση
Ο Δ/ντής ΕΚ και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του οικείου Κέντρου ή Ινστιτούτου αντίστοιχα.
2η προσέγγιση
Ο Δ/ντής Ερευνητικού Κέντρου και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγονται από επταμελή επιτροπή που απαρτίζεται από τέσσερα εσωτερικά και τρία εξωτερικά μέλη. Τα εσωτερικά μέλη είναι Ερευνητές Α’ ή Β’ Βαθμίδας και εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του Κέντρου ή Ινστιτούτου αντίστοιχα. Τα εξωτερικά μέλη είναι διεθνώς καταξιωμένοι επιστήμονες, με έναν εξ αυτών τουλάχιστον να προέρχεται από την αλλοδαπή.
Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτων
Το Επιστημονικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Ινστιτούτου να αντικατασταθεί με το Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου, ως ακολούθως:
Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ)
Σε κάθε Ινστιτούτο εκλέγεται από το σύνολο των ερευνητών Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ) με διετή θητεία. Τα μέλη του ΕΣΙ είναι Ερευνητές ή ΕΛΕ Α’ ή Β’ βαθμίδας και δεν συμπεριλαμβάνουν το Διευθυντή του Ινστιτούτου.
Το ΕΣΙ είναι τριμελές, εφόσον ο αριθμός των ερευνητών του Ινστιτούτου είναι μικρότερος του 15 και πενταμελές εφόσον ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος.
Το ΕΣΙ εκλέγει Πρόεδρο, ο οποίος ασκεί χρέη Αναπληρωτή Διευθυντή Ινστιτούτου, του Διευθυντή Ινστιτούτου ελλείποντα, απόντα, ή κωλυόμενου, με πλήρη δικαιώματα.
Στις αρμοδιότητες του ΕΣΙ περιλαμβάνονται η λήψη αποφάσεων για τα θέματα στρατηγικής ανάπτυξης των Ινστιτούτων, έγκριση επιχειρηματικού σχεδίου για την υλοποίηση της ανάπτυξης, ορισμός και τροποποίηση οργανογράμματος, δημιουργία νέων θέσεων Ερευνητών, οικονομικός απολογισμός και προϋπολογισμός του Ινστιτούτου, έγκριση της ενδιάμεσης και της τελικής απολογιστικής έκθεσης του Διευθυντή Ινστιτούτου.
Ο Δ/ντής Ινστιτούτου υποβάλλει ετήσια απολογιστική έκθεση πεπραγμένων, προς έγκριση από το ΕΣΙ.
Συνέλευση ερευνητών του Ινστιτούτου
Η Συνέλευση των ερευνητών του Ινστιτούτου αποτελεί το ανώτατο όργανο ελέγχου του Ινστιτούτου. Συγκαλείται σε τακτική βάση από τον Δ/ντή του Ινστιτούτου και σε έκτακτες περιπτώσεις με απόφαση του Δ/ντή ή των 3/5 των μελών του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου ή μετά από συλλογή υπογραφών από την πλειοψηφία (50%+1) των Ερευνητών του. Εγκρίνει τις ερευνητικές κατευθύνσεις του Ινστιτούτου σε σχέση με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης και τις ετήσιες αυτο-αξιολογήσεις του Ινστιτούτου. Έχει γενικότερη ελεγκτική αρμοδιότητα για όλες τις πράξεις της Διοίκησης του Ινστιτούτου συμπεριλαμβανομένης και της οικονομικής διαχείρισης, η οποία παρουσιάζεται μέσω του ετήσιου οικονομικού απολογισμού και προϋπολογισμού. Η εισήγηση θα γίνεται είτε από Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου του Ινστιτούτου είτε από το ΕΣΙ. Η Γενική Συνέλευση θα εγκρίνει την εισήγηση της επιτροπής ή του ΕΣΙ για τα οικονομικά. Επιπλέον, με ειδική ενισχυμένη πλειοψηφία (δυο τρίτων των μελών του Ινστιτούτου συν ένας), μπορεί να εισηγείται στο ΔΣ του Κέντρου την άμεση παύση της θητείας του Δ/ντή για μη ικανοποιητική εκτέλεση των καθηκόντων του.
Επιπρόσθετες παρατήρησεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Στην παράγραφο 4 του Άρθρου 14, στο τελευταίο εδάφιο υπάρχει μια πρακτική (αν όχι και λογική) ανακολουθία… Ο αρχαιότερος ερευνητής α’ δεν μπορεί να ελλείπει και ούτε να έπεται αυτού στην ιεραρχία ο αρχαιότερος ερευνητής β’ (στα ινστιτούτα υπάρχουν περισσότεροι του ενός ερευνητές α’)…
Πρόβλεψη για το Επιστημονικό Συμβούλιο Κέντρου υπήρχε και στο Ν. 1514/1985, αλλά ο θεσμός αυτός ποτέ δεν λειτούργησε ουσιαστικά σε επίπεδο Ερευνητικού Κέντρου, καθώς ένα Κέντρο θεραπεύει πολλά, εντελώς διαφορετικά, ερευνητικά αντικείμενα.
Πρόταση της ΕΕΕ:
Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 4 του Άρθρου 14 να αντικατασταθεί ως εξής: «Αν ο αναπληρωτής διευθυντής ινστιτούτου είναι υποψήφιος ή αν για οποιονδήποτε λόγο ελλείπει ή κωλύεται ή είναι απών, τα καθήκοντα του διευθυντή ινστιτούτου ασκούνται από τον αρχαιότερο ερευνητή α΄ βαθμίδας του ινστιτούτου, μετά από σύμφωνη γνώμη του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου (ΕΣΙ)».
Το Επιστημονικό Συμβούλιο Κέντρου να αντικατασταθεί (κατ΄αναλογία) με το Συμβουλευτικό Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΣΕΣΙ).
Το ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών
Ολόκληρο το κείμενο θέσεων της ΕΕΕ επί του υπό διαβούλευση σ/ν για την ΕΤΑΚ είναι αναρτημένο στο: http://www.eee-researchers.gr/wp-content/uploads/2016/01/EEE_EX_487_Theseis-epi-tou-SN-EREYNAS_Jan2016.pdf
Ενώ το ΣΥΡΙΖΑ πριν γίνει Κυβέρνηση υποσχόταν στην ερευνητική κοινότητα ΕΚΔΗΜΟΚΡΑΤΙΣΜΟ στη διοίκηση των Ερευνητικών Κέντρων (ο οποίος δεν προωθήθηκε ουδόλως με τον Ν. 4310/2014, σε σχέση με το προϋπάρχον θεσμικό πλαίσιο) και ενώ η σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΕΘ επιδιώκει να νομοθετήσει για τον περαιτέρω εκδημοκρατισμό της διοίκησης στα ΑΕΙ, αντιθέτως, το παρόν σ/ν δεν περιλαμβάνει καμία ρύθμιση προς την κατεύθυνση αυτή, αλλά περιέχει και επιπρόσθετες αντιδημοκρατικές, ή ασαφείς / μη εφαρμόσιμες άμεσα ρυθμίσεις (όπως αυτή της παραγράφου 7.10.β βάσει της οποίας «Το σύνολο του ερευνητικού προσωπικού του ερευνητικού κέντρου ή του Ινστιτούτου, το αργότερο εντός ενός (1) μηνός από τη λήξη υποβολής των υποψηφιοτήτων για τη θέση Διευθυντή Ερευνητικού Κέντρου ή Κεντρικής Διεύθυνσης ΕΚ ή Ινστιτούτου ΕΚ, ορίζει δύο (2) μέλη με τους αναπληρωτές τους…»).
Για αυτό, η τροπολόγηση του παρόντος Άρθρου κρίνεται επιεικώς ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ.
Η κοινότητα των Ερευνητών συνθέσει από χρόνια συνολική πρόταση επί της θεσμοθέτησης του εκδημοκρατισμού της διοίκησης των ΕΚ (βλ. αντίστοιχα κείμενα της ΕΕΕ στο http://www.eee-researchers.gr/, με το πιο πρόσφατο να βρίσκεται στο http://www.eee-researchers.gr/wp-content/uploads/2016/01/EEE_EX_487_Theseis-epi-tou-SN-EREYNAS_Jan2016.pdf), τις οποίες η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΕΘ θα πρέπει να λάβει επιτέλους σοβαρά υπόψη.
Δρ Μ.Θ. Στουμπούδη,
Ερευνήτρια ΕΛΚΕΘΕ
πρώην Πρόεδρος ΔΣ Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών
Το άρθρο αυτό δίνει μια ισχυρή υπουργο-κεντρική δομή στην έρευνα. Θα πρέπει να αντικατασταθούν τα χρονοδιαγράμματα με μικρότερα, και ο ρόλος του Υπουργού από την εσωτερική λειτουργία των Ερευνητικών Κέντρων με μεγαλύτερες αρμοδιότητες στους ερευνητές του οικείου Ερ. Κέντρου. Οι θέσεις σε αυτό το σημείο της Ενωσης Ελλήνων Ερευνητών είναι απολύτως εναρμονισμένες με τις ανάγκες των Κέντρων
Άρθρο 14, παρ. 7 του νομοσχεδίου:
Στην συγκρότηση των Εκλεκτορικών Σωμάτων για εκλογή Διευθυντή Ερευνητικού Κέντρου ή Ινστιτούτου, το εδάφιο β της παραγράφου προτείνει να ΟΡΙΖΟΝΤΑΙ δύο (2) μέλη από τα επτά (7) του Εκλεκτορικού από το «σύνολο του ερευνητικού προσωπικού του Κέντρου ή του Ινστιτούτου». Το άρθρο αυτό κάνει ακόμη χειρότερες τις διαδικασίες που υπήρχαν στο άρθρο 16, παρ. 10 του Ν.4310/2014 (προέβλεπε πως 7 από το σύνολο των 21 εν δυνάμει εκλεκτόρων που πρότεινε το Κέντρο ή το Ινστιτούτο στο ΕΣΕΤ να προέρχονται από τους Ερευνητές του εν λόγω Ινστιτούτου -και μετά Κέντρου- και 2 από αυτούς να είναι μέλη της 7-μελούς Επιτροπής Αξιολόγησης Υποψηφιοτήτων) διότι, πλέον, την επιλογή δεν την κάνει το ΕΣΕΚ ή ο αρμόδιος Υπουργός. Είναι επίσης αξιοπρόσεκτο πως εάν δεν σταλούν τα ονόματα από το Κέντρο ή το Ινστιτούτο, τα ορίζει το ΕΣΕΚ και όχι ο Υπουργός. Είναι αδιανόητο για εμένα να συμμετέχουν στην Επιτροπή Αξιολόγησης για θέση Διευθυντή Ερευνητές του Ινστιτούτου οι οποίοι εν δυνάμει είχαν ή έχουν ή θα έχουν σχέση εξάρτησης από τον εν λόγω Διευθυντή. Τα άρθρο θα μπορούσε να προβλέψει ποσόστωση όσον αφορά Ερευνητές σε σχέση με Μέλη ΔΕΠ αλλά πρέπει να αποκλείσει τους Ερευνητές και τα Συνεργαζόμενα Μέλη ΔΕΠ του Ινστιτούτου και του Κέντρου (οι τελευταίοι λόγω πιθανών φιλικών ή εχθρικών σχέσεων με τους Υποψηφίους).
Άρθρο 14, παρ. 4 του νομοσχεδίου:
Μετά την λήξη της θητείας Διευθυντή Ερευνητικού Ινστιτούτου, αναφέρεται πως μπορεί να συνεχίσει ο ίδιος ως Διευθυντής (άρα και ως Μέλος του ΔΣ) για διάστημα το πολύ 3 μηνών. Στην συνέχεια αντικαθίσταται από τον Αναπληρωτή Διευθυντή (ή εάν είναι υποψήφιος από τον αρχαιότερο Ερευνητή Α’), ο οποίος όμως δεν είναι μέλος του ΔΣ άρα δεν μπορεί να συμμετέχει στην λήψη αποφάσεων ή στην απαρτία. Προτείνεται να συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντά του ο Διευθυντής μέχρι τον διορισμό του εκλεγέντος.
Είναι πολύ σωστή η επόμενη παράγραφος 5, η οποία εκφράζει την βούληση του Νομοθέτη να μην παρατείνονται οι θητείες των Διευθυντών λόγω καθυστερήσεων στην εκλογή και τον διορισμό του νέου. Πιστεύω πως, με την υποχρέωση να προκηρύσσονται οι θέσεις των Διευθυντών έξι μήνες πριν την λήξη της θητείας τους, η παράγραφος αυτή λύνει το πρόβλημα χωρίς να δημιουργεί προβλήματα λειτουργίας τόσο στα Ινστιτούτα όσο και στα ΔΣ των Κέντρων.
Παράγραφος 9: Αν και ο Διευθυντής Ερευνητικού Κέντρου μπορεί να παυθεί σε περίπτωση αδυναμίας ή ανεπάρκειας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, παρόμοια διαδικασία σε καμία περίπτωση δεν προβλέπεται για τον Διευθυντή Ινστιτούτου και εδώ θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψη ότι η διοίκηση του Ινστιτούτου Ερευνητικού Κέντρου είναι μονοπρόσωπη και ασκείται αποκλειστικά από τον Διευθυντή του (το Επιστημονικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Ινστιτούτου έχει δυστυχώς καθαρά συμβουλευτικό χαρακτήρα). Επιπρόσθετα μηχανισμός αξιολόγησης του έργου και της επάρκειας των Διευθυντών Ινστιτούτων (θεωρώ ότι ο Διευθυντής Κέντρου αξιολογείται τουλάχιστο από τα υπόλοιπα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου τα οποία μπορούν να εισηγηθούν ακόμη και την παύση του) και λήψης διορθωτικών μέτρων εφόσον αυτό απαιτείται, δεν υφίσταται αν και όπως πρωείπα η διοίκηση των Ινστιτούτων είναι αυστηρά μονοπρόσωπη. Τέλος θεωρώ ότι η αξιολόγηση του έργου και της επάρκειας των διευθυντών κέντρου/ινστιτούτων θα πρέπει να πραγματοποιείται από το σύνολο του προσωπικού του ερευνητικού κέντρου ή ινστιτούτου απαραιτήτως και κατά το μέσο της θητείας τους.
Λογοδοσία Διευθυντών (Κέντρου – Ινστιτούτων) σε ετήσια βάση και αξιολόγηση του έργου τους. Δυνατότητα αποπομπής σε περίπτωση αδυναμίας/ανεπάρκειας στην εκτέλεση των καθηκόντων τους. Σε ετήσια βάση να γίνεται απολογισμός μαζί με κρίση ερευνητών/εργαζομένων του Kέντρου/Ινστιτούτου για το έργο που επιτέλεσαν
Κατά τη διαδικασία επιλογής διευθυντών (Κέντρου ή Ινστιτούτου) θα πρέπει εκτός των ερευνητών να εκφράζει γνώμη και το υπόλοιπο προσωπικό. Η γνώμη αυτή θα πρέπει να προσμετράται στη μοριοδότηση των υποψηφίων μέσω ειδικού αλγόριθμου από τον οποίο θα προκύπτει η συνολική βαθμολογία τους.
-Ο λόγος είναι οτι θα πρέπει να διασφαλίζεται η συμμετοχή του προσωπικού των ερευνητικών Κέντρων στις διαδικασίες εκλογής-αξιολόγησης των Διευθυντών των Κέντρων και Ινστιτούτων. Δεν μπορεί το υπάρχον δυναμικό να μην εκφράζει άποψη για θέματα που το αφορούν άμεσα και να γίνεται σχεδόν κατά αποκλειστικότητα η κάθε επιλογή-αξιολόγηση μόνο από προϊστάμενους φορείς.
Οι Διευθυντές ΕΚ/Ινστιτούτων να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης
Όριο δύο θητειών για Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου αλλά και εφαρμογή των δύο Θητειών το ανώτατο σε ήδη υπηρετούντες Δ/ντές που διανύουν την πρώτη ή και δεύτερη θητεία τους.
Αποφασιστική συμμετοχή των ερευνητών στις διαδικασίες κρίσης διευθυντών.
Αποφασιστική συμμετοχή των ερευνητών ΕΚ/Ινστιτούτου στις ειδικές επιτροπές κρίσης Διευθυντή του οικείου ΕΚ/Ινστιτούτου. Είναι πια καιρός να αντιληφθούμε και να συμφωνήσουμε ότι τα μέλη του ερευνητικού ιστού της χώρας έχοντας να επιτελέσουν έναν ιδιαίτερο κοινωνικό ρόλο με διεθνείς και σημαντικές επιτυχίες ήδη στο ενεργετικό τους διαθέτουν την απαραίτητη ωριμότητα αλλά έχουν και κάθε δημοκρατικό δικαίωμα να διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στην διαδικασία κρίσης και επιλογής των διευθυντών τους παράλληλα με την σταδιακή κατάργηση του μονοπρόσωπου χαρακτήρα διοίκησης του Ερευνητικού Ινστιτούτου που ασκείται σήμερα αποκλειστικά από τον αντίστοιχο Διευθυντή του.
Παράγραφος 3: «Ο Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου ή Ινστιτούτου υπηρετεί με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση». Η συγκεκριμένη τροπολογία αποτελεί εύλογο αλλά και πάγιο αίτημα της ελληνικής ερευνητικής κοινήτητας, λειτουργεί στην κατεύθυνση της εξασφάλισης της εύρυθμης και απρόσκοπτης λειτουργίας και διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων και των Ινστιτούτων τους αποτρέποντας την πολυδιάσπαση του έργου και των δραστηριοτήτων των Διευθυντών τους που έχουν έτσι κι αλλιώς σήμερα να επιτελέσουν ένα ιδιαίτερα σοβαρό και βεβαρημένο διοικητικό έργο λαμβανομένων υπ’ όψην των απαιτήσεων και προσδοκιών αλλά και των επιτευγμάτων και της διεθνούς θέσης που έχουν κατακτήσει τα ερευνητικά κέντρα της χώρας.